რუსული მედიის მიმართ აგრესიულ ქვეყნებს შორის რუსეთის სახელმწიფო დუმის კომისიამ საქართველოც დაასახელა.

---

რა მოხდა? რუსეთის სახელმწიფო დუმის შიდა საქმეებში საგარეო ჩარევის საგამოძიებო კომისიამ დაასახელა 13 ქვეყანა, რომლებიც “რუსული მედიის მიმართ ყველაზე აგრესიულად იქცევიან”.

ეს ქვეყნებია: ლატვია, უკრაინა, საფრანგეთი, მოლდოვა, პოლონეთი, ლიეტუვა, აშშ, გაერთიანებული სამეფო, საქართველო, გერმანია, კანადა, ესტონეთი და რუმინეთი.

დუმის კომისიის ხელმძღვანელი ვასილი პისკარევი ამბობს, რომ ეს ქვეყანები ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში საზღვარგარეთ “რუსული მედიისა და ჟურნალისტების მიმართ დისკრიმინაციული ქმედებებისა და რეპრესიების შესახებ ინფორმაციის გაანალიზებით გამოავლინეს. ასეთი შემთხვევების რიცხვით ლიდერობენ: ლატვია, უკრაინა და საფრანგეთი.”

ბრალდებები დასავლეთს

პისკარევი ამტკიცებს, რომ დასავლეთი რამდენიმე წელია რუსული მედიის დისკრედიტაციისა და მათი მუშაობისთვის “გაუსაძლისი პირობების შესაქმნელად” მასობრივ კამპანიას აწარმოებს, რაც, მისი თქმით, მოიცავს:

• ოფიციალურ ღონისძიებებზე აკრედიტაციებზე უარის თქმას

• დაბრკოლებების შექმნას საბანკო მომსახურებაზე

• მაუწყებლობის შეწყვეტას

• საზღვარზე დაკავებებს

• რუსული მედიისთვის პროფესიული საქმიანობის გამო ჟურნალისტების სისხლის სამართლებრივ დევნას

“დასავლეთი სიმართლის სიტყვის შიშით, არამხოლოდ კრძალავს დღეს ჩვენს მედიას თავის ქვეყნებში, არამედ აწესებს საკუთარ ცენზურას ჩვენს საინფორმაციო სივრცეში, ბლოკავს რუსეთის მოქალაქეების წვდომას რუსულ მედიასაშუალებებზე სოციალურ ქსელებში და YouTube-ის ვიდეო სერვისზე”- ამბობს დუმის დეპუტატი.

როგორ უპასუხებს კრემლი? რუსი დეპუტატი “რუსული მედიისადმი დისკრიმინაციისა და ადგილობრივი ჟურნალისტების მიმართ მტრული ქმედებების” საპასუხოდ ადეკვატურ პასუხად მიიჩნევს “კანონპროექტს სარკისებური ზომების შესახებ”.

მისი თქმით, ამ ზომებს შორისაა უცხოური მედიის რეგისტრაციისა და ლიცენზიის გაუქმება, თუკი ისინი ავრცელებენ “უკანონო” ინფორმაციას.

კონტექსტი

• რუსეთის უკრაინაში შეჭრის საპასუხოდ სანქციები შეეხო რუსულ სამთავრობო მედიასაშუალებებს, რომლებიც საერთაშორისო აუდიტორიაზე მუშაობენ. ევროკავშირმა აკრძალა Russia Today (RT), Sputink და მათი შვილობილი კომპანიები. რუსულ სამთავრობო მედიაზე შეზღუდვებს შეუერთდნენ დიდი ტექნოლოგიური კომპანიებიც.

• რუსეთში კი მიიღეს კანონი, რომლითაც სამხედრო მოქმედებების შესახებ „ყალბი“ ინფორმაციის განზრახ გავრცელება პატიმრობით ისჯება. ამ კანონის საფუძველზე რუსეთის მარეგულირებელმა არაერთი დამოუკიდებელი მედიასაშუალება და ინფორმაციის წყარო დაბლოკა.

4 ტელევიზიის ჟურნალისტებმა ნიკა გვარამიას პატიმრობის გასაპროტესტებლად აქცია-პერფომანსი გამართეს და აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის თანაშემწეს ერთობლივი წერილი გაუგზავნეს.

---

სასტუმრო "ქორთიარდ მერიოტთან", სადაც პოლიტიკის საკითხებში აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ენტონი ბლინკენის უფროსი მრჩეველი დერეკ შოლე ოფიციალური ვიზიტის ფარგლებში დილიდან შეხვედრებს მართავს, 4 ტელევიზიის წარმომადგენლები შეიკრიბნენ.

„მთავარი არხის“, „ფორმულას“, „ტვ პირველის“ და „კავკასიის“ მენეჯერებმა და ჟურნალისტებმა ნიკა გვარამიას მხარდასაჭერად აქცია-პერფორმანსი გამართეს და ოპოზიციური პარტიის ლიდერ ელენე ხოშტარიას აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის თანაშემწესთან ერთობლივ წერილი გაატანეს.

ჟურნალისტები წერილის დეტალურ შინაარსზე არ საუბრობენ, მაგრამ ამბობენ, რომ წერილში დერეკ შოლე გაეცნობა, თუ „რამდენად დრამატულია ქვეყანაში მდგომარეობა მედიის თავისუფლების და დემოკრატიის კუთხით“.

ჟურნალისტებს აქციაზე მიტანილი აქვთ ბანერები წარწერებით, რომ საქართველოში დამოუკიდებელი მედია და სიტყვის თავისუფლება საფრთხეშია. მათ სიმბოლურად ყელსახვევები გაიკეთეს ყელზე და პირზე იმის საილუსტრაციოდ, რომ ქვეყანაში ჟურნალისტებს ახრჩობენ და აჩუმებენ და ხელისუფლება ცდილობს თავისუფალი სიტყვა ჩაახშოს.

დერეკ შოლე საქართველოში 18 მაისს ჩამოვიდა. ის არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან, ხელისუფლებასთან და ოპოზიციასთან შეხვედრებს მართავს.

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

მედიის უფლებებზე მომუშავე ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციები აცხადებენ, რომ საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია.

სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოცხადების შემდეგ დამოუკიდებელი მედიების წარმომადგენლები, სამოქალაქო აქტივისტები, არასამთავრობო ორგანიზაციები და ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლები აქციებს მართავენ

18 მაისს 50-მდე მედიამ სარედაქციო განცხადებაც გაავრცელეს და სოლიდარობა გამოუცხადეს გვარამიას და „მთავარ არხს“. მედიები მიიჩნევენ, რომ კრიტიკული ტელევიზიის დამფუძნებლის დაპატიმრებით ხელისუფლება ღიად ემუქრება დამოუკიდებელ მედიებს.

მედიასაშუალებების ორგანიზებით, თბილისში მედიის სოლიდარობის მარში იმართება.

ორგანიზატორებმა რესპუბლიკის მოედნიდან პარლამენტამდე მსვლელობა მას შემდეგ დაგეგმეს, რაც 16 მაისს, „მთავარი არხის“ დამფუძნებელი ნიკა გვარამია დააპატიმრეს.

აქციაზე მედიამენეჯერებთან და ჟურნალისტებთან ერთად იმყოფებიან მოქალაქეები, სამოქალაქო აქტივისტები, არასამთავრობო ორგანიზაციების და ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლები.

ორგანიზატორების თქმით, ნიკა გვარამიას დაპატიმრებით „ქართულმა ოცნებამ“ ფეხქვეშ გათელა ადამიანის უფლებები, სასამართლო, სიტყვის თავისუფლება და ქვეყნის ევროპული მომავალი“.

• „დღეს, როცა გახსნილია შესაძლებლობის ფანჯარა, კრიტიკული მედიის მფლობელის დაპატიმრება არის უკან დახევა ათწლეულობით ნაბრძოლი და ნაშრომი ევროინტეგრაციის შესაძლებლობისგან და დაბრუნება რუსეთში, საიდან თავის დაღწევასაც საქართველოს პატრიოტთა არაერთი თაობის წარმომადგენელთა სიცოცხლე შეეწირა და ეწირება ახლაც.
• კრიტიკული მედია დღეს ერთადერთია, რაც საქართველოს რუსეთისგან განასხვავებს და ახლა მედიას სოლიდარობა სჭირდება“ - აცხადებენ აქციის ორგანიზატორები.

სოლიდარობის აქცია იმართება ბათუმშიც. ჟურნალისტები, სამოქალაქო აქტივისტები და ოპოზიციური პარტიების წევრები ბათუმში ცენტრალურ პარკთან შეიკრიბნენ და აჭარის მთავრობის სახლამდე მსვლელობით მივიდნენ.

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

მედიის უფლებებზე მომუშავე ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციები აცხადებენ, რომ საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია.

დღეს ნიკა გვარამიას დაპატიმრებასთან დაკავშირებით 50-მდე მედიამ სარედაქციო განცხადებაც გაავრცელეს და სოლიდარობა გამოუცხადეს „მთავარ არხს“. მედიები მიიჩნევენ, რომ კრიტიკული ტელევიზიის დამფუძნებლის დაპატიმრებით ხელისუფლება ღიად ემუქრება დამოუკიდებელ მედიებს.

ნიკა გვარამიას დაპატიმრებაზე „რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსმა“ და ონლაინგამოცემებმა - „პუბლიკამ“, „სტუდია მონიტორმა“ „ნეტგაზეთმა“ და „ბათუმელებმა“ სარედაქციო განცხადებები გაავრცელეს.

მედიები მიიჩნევენ, რომ ნიკა გვარამიას დაპატიმრება არის ხელისუფლების ღია მუქარა დამოუკიდებელი მედიების მიმართ.

• „რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსი“, რომელიც 45 რეგიონულ მედიას აერთიანებს, აცხადებს, რომ „გადაწყვეტილება ატარებს მედიაზე ზეწოლის ნიშნებს და განსაკუთრებულ უარყოფით გავლენას იქონიებს როგორც მედიაგარემოზე, ისე ზოგადად ქვეყნის ბედზე, მის ევროპულ მომავალზე, გაზრდის დაპირისპირების ფონს და პოლარიზაციას, რაც „დამოკლეს მახვილვით“ ჰკიდია, როგორც ქართული მედიის, ისე საქართველოს საზოგადოების თავზე“.
• „პუბლიკა“ მიიჩნევს, რომ პროკურატურისა და სასამართლოს ქმედება ემსახურებოდა არა მართლმსაჯულების ინტერესს, არამედ პოლიტიკურ მოტივს და ეს მოტივი ხელისუფლებისთვის არასასურველი მედიის გაჩუმების მცდელობაა“
• „ნეტგაზეთი“ და „ბათუმელები“ აცხადებენ, რომ ნიკა გვარამიასთვის ბრალის წარდგენა და პატიმრობის მისჯა „ცალსახად აღიქმება, როგორც გაფრთხილება და მუქარა თითოეული იმ მედიისა და ჟურნალისტის მიმართ, ვინც არ ემორჩილება ხელისუფლების ცენზურას, კრიტიკულად აშუქებს მის საქმიანობას, იკვლევს კორუფციაში მაღალჩინოსანთა სავარაუდო ჩართვის შემთხვევებსა და სააშკარაოზე გამოაქვს ისეთი ფაქტები, რომლის გაშუქებაც ხელისუფლებას არ სურს“.
• „სტუდია მონიტორის“ შეფასებით, გვარამიას დაკავების ფაქტი განსაკუთრებით საგანგაშოა იმ დროს, „როდესაც მოქმედი ხელისუფლება ახალისებს ჟურნალისტებზე ფიზიკურ ძალადობას და სათანადოდ არ სჯის ძალადობის ორგანიზატორებს, როგორც ეს მოხდა 2021 წლის 5 ივლისს“. „მონიტორი“ აცხადებს, რომ მედიის წარამომდგენლების მიმართ ხელისუფლება უკანონო ფარულ მიყურადებას ახორციელებს და ეს ფაქტი არა მხოლოდ ჟურნალისტების, არამედ მათი წყარობის უსაფრთხოებას უქმნის პრობლემებს.

მედიები სოლიდარობას უცხადებენ ნიკა გვარამიას და „მთავარ არხს“ და მოუწოდებენ მედიის საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციებსა და ინსტიტუტებს, რომ გააკეთონ ყველაფერი მდგომარეობის გამოსასწორებლად.

---

ვრცლად განცხადებები იხილეთ შემდეგ ბმულებზე:

• „ნეტგაზეთისა“ და „ბათუმელების“ განცხადება ნიკა გვარამიას დაპატიმრებაზე
• „პუბლიკის" განცხადება ნიკა გვარამიას დაპატიმრების შესახებ
• რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის განცხადება
• სტუდია მონიტორის განცხადება

---

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

ნიკა გვარამიას განაჩენთან დაკავშირებით საერთაშორისო გამოხმაურებებს 17 მაისს შეუერთდა უფლებადამცველი ორგანიზაცია “ამნესტი ინთერნეიშენალიც”.

• ორგანიზაციის დირექტორმა აღმოსავლეთ ევროპასა და ცენტრალურ აზიაში, მარი სტრუტერსმა განაჩენი გვარამიას მიერ ხელისუფლების კრიტიკის საპასუხოდ პოლიტიკურად მოტივირებულ დევნად და გამოხატვის თავისუფლების ჩახშობის მცდელობად შეაფასა.

•  “ამნესთი ინტერნეიშენალი” გვარამიას დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას მოითხოვს და საქართველოში მედიის თავისუფლების გაუარესებასა და ოპონენტების ხელის შეშლის მიზნით სასამართლოზე ხელისუფლების მზარდი გავლენის შესახებ საუბრობს.

განაჩენს საქართველოს ევროპული მომავალის სერიოზული საფრთხის წინაშე დაყენებად აფასებს 9 ევროპარლამენტარი 17 მაისს გამოქვეყნებულ ერთობლივ განცხადებაში. ნიკა გვარამიასთვის პატიმრობის მისჯაზე სხვა საერთაშორისო შეფასებებს გაეცანით აქ.

კონტექსტი 

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა. .

ამ თემაზე ვრცლად: სასაამართლომ ნიკა გვარამიას პატიმრობა მიუსაჯა - საქმის დეტალები და შეფასებები

ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო დეპარტამენტში გამართულ პრესკონფერენციაზე ნიკა გვარამიას განაჩენის შესახებ “მთავარი არხის” ჟურნალისტის შეკითხვებს უპასუხეს.

შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივნის პრესსპიკერი ნედ პრაისი ამბობს, რომ:

• აშშ განაგრძობს მტკიცედ დგომას დამოუკიდებელი მედიის გვერდით, იქნება ეს საქართველოში თუ მსოფლიოს სხვა ნაწილში.

• “ჩვენ მუდმივად ვსაუბრობთ თავისუფალი, დამოუკიდებელი მედიის შეუცვლელ როლზე მთელ მსოფლიოში. ჟურნალისტების მოვალეობა სიმართლის გაშუქებასა და მსოფლიოში გავრცელებაზე მეტი არაფერია”.

• პრაისი ყურადღებას ამახვილებს საქართველოში დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და კანონის უზენაესობის განმტკიცების საჭოროებაზე.

ვაშინგტონში მიიჩნევენ, რომ საქართველოს მისწრაფებების მიღწევა ერთ წელიწადში ან თუნდაც ერთი ათწლეულის განმავლობაში შეუძლებელია და ამისთვის მძიმე შრომა, მოთმინება და მნიშვნელოვანი რესურსებია საჭირო. აშშ-ის ამოცანის ნაწილი კი საქართველოსთან პარტნიორობის გაგრძელება და ამ გზაზე დახმარებაა.

სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერის განმარტებით:

• აშშ გააგრძელებს ქართველ ხალხთან პარტნიორობას მის დემოკრატიულ, წარმატებულ, მშვიდობიან და ევროატლანტიკურ მომავალზე ორიენტირებულ მისწრაფებებში.

• აშშ საქართველოს სტრატეგიულ პარტნიორად განიხილავს და მას აქვს კარგი შესაძლებლობები წაახალისოს საქართველო რეფორმების გზაზე.

კონტექსტი 

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

კრიტიკული მედიების მენეჯერები და ჟურნალისტები ნიკა გვარამიას პატიმრობის საქმეზე აშშ-ს ელჩ კელი დეგნანს შეხვდნენ.

„ვთხოვეთ აშშ-ს ელჩს, რომ გამოიყენონ მათ ხელთ არსებული ყველანაირი ბერკეტი, რათა ნიკა და მისი სახით, მედია გათავისუფლდეს“ - თქვა მედიებთან „მთავარი არხის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსმა გიორგი გაბუნიამ შეხვედრის დასრულების შემდეგ.

შეხვედრა დახურულ ფორმატში გაიმართა და დეტალებზე არ უსაუბრიათ, თუმცა აღნიშნეს, რომ კელი დეგნანი საქმის დეტალებს კარგად იცნობს და მიმდინარე მოვლენებზე ინფორმირებულია.

„ფორმულას“ ტელეწამყვანი, ნინო ჟიჟილაშვილის ამბობს, რომ ელჩთან შეხვედრის შემდეგ აქვს აღქმა, რომ „მედიას ძალიან სერიოზული მხარდაჭერა ექნება“.

მედიის წარმომადგენელთა ნაწილმა ელჩთან შეხვედრის შემდეგ საქართველოს პრეზიდენტსაც მიმართა და ნიკა გვარამიას შეწყალებასთან დაკავშირებით შეხვედრა სთხოვა.

„მთავარი არხის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსი გიორგი გაბუნია ამბობს, რომ ნიკა გვარამიას პოზიციის და სურვილის გათვალისწინებით, „მთავარი არხი“ პრეზიდენტს მის შეწყალებას არ სთხოვს, თუმცა ფორმულას ჟურნალისტის, ნინო ჟუჟილაშვილის თქმით, გვარამიას გასათავისუფლებლად „ყველა რესურსი უნდა გამოიყენონ“.

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

მედიის უფლებებზე მომუშავე ორგანიზაციების შეფასებით, გვარამიას საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია.

"მთავარი არხის" დირექტორის ნიკა გვარამიას დაპატიმრებას საერთაშორისო გამოხმაურება მოჰყვა:

ბრიტანეთის საელჩო საქართველოში

იმედგაცრუებულები ვართ, „მთავარი არხის“ გენერალური დირექტორის, ნიკა გვარამიას დაპატიმრების გამო. ეს განსაკუთრებით საგულისხმოა „რეპორტიორები საზღვრების გარეშეს“ ბოლო ანგარიშის ჭრილში, რომელშიც საერთაშორისო პრესის თავისუფლების ინდექსში საქართველოს რეიტინგი მნიშვნელოვნად დაკლებულია.

დიდი ბრიტანეთი გლობალური მედია თავისუფლების სადარაჯოზეა. თავისუფალი მედიის გარეშე, მოქალაქეები, პოლიტიკური სპექტრის რომელ მხარესაც არ უნდა იდგნენ, ვერ შეძლებენ თავიანთი დემოკრატიული უფლებების განხორციელებას.

პოლონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო

პოლონეთი შეშფოთებულია ოპოზიციური ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ გენერალური დირექტორისა და ყოფილ პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილთან დაახლოებული პირის - ნიკა გვარამიას დაკავების გამო.

გადაწყვეტილებამ შესაძლოა უარყოფითად იმოქმედოს როგორც კანონის უზენაესობის აღქმაზე, ისე - მედიის თავისუფლებაზე საქართველოში

ჯიმ რიში - სენატის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის წევრი

ნიკა გვარამიას, ქართული მედიის, „მთავარი არხის“ დირექტორს პოლიტიკურად მოტივირებული ბრალდებით 3.5 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. პოლიტიკური ოპოზიციის გაჩუმება საქართველოს ძალიან შემაშფოთებელი მიმართულებთ დააყენებს. კანონის უზენაესობა და თავისუფალი პრესა აუცილებელია დემოკრატიისთვის

ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო საქართველოში

დღევანდელი სასამართლო გადაწყვეტილება გვარამიას, იაშვილისა და დამენიას საქმეებზე ეჭვქვეშ აყენებს საქართველოს ერთგულებას კანონის უზენაესობისადმი და უფრო მეტად წარმოაჩენს საქართველოში დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი სასამართლო სისტემის არსებობის ფუნდამენტურ მნიშვნელობას.

თავიდანვე ამ საქმემ წარმოშვა კითხვები დროის გარემოებასა და ბრალდებებთან დაკავშირებით. შერჩევითი გამოძიებისა და სისხლისსამართლებრივი დევნის შემაშფოთებელი პრაქტიკა, მიმართული ამჟამინდელი მთავრობის ოპოზიციაში მყოფი პირების მიმართ, ძირს უთხრის საზოგადოების ნდობას პოლიციის, პროკურატურის, სასამართლოებისა და თვით მთავრობის მიმართ.

განსაკუთრებით ამ დროს, როდესაც საქართველოს ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გაღრმავების უპრეცედენტო შესაძლებლობა აქვს, სისხლის სამართლებრივი დევნის პოლიტიზირებულად აღქმაც კი ზიანის მომტანია.

აშშ-ის მტკიცე პოზიციაა, რომ ჯანსაღი დემოკრატია სასამართლო დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფასა და მედიის თავისუფლების დაცვაზეა დამოკიდებული. სწორედ ამიტომ, მუდმივად მოვუწოდებდით მთავრობას არსებითი რეფორმების განხორციელებისკენ, ამ ფუნდამენტური დემოკრატიული პრინციპების დასაცავად.

მირიამ ლექსმანი - ევროპარლამენტარი

ნიკა გვარამიასთვის 3.5 წლით თავისუფლების აღკვეთა სერიოზული შეტევაა მედიის თავისუფლებაზე და საქართველოში ფუნდამენტური თავისუფლებების, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის შელახვის უწყვეტი მცდელობების ნაწილია. საქართველოს ევროკავშირში წევრობის განაცხადის ფონზე არ შეიძლება ამ მოვლენების უგულებელყოფა.

ჟიგიმანტას პავილიონისი - ლიეტუვის სეიმის წევრი

როგორც ჩანს, „ქართული ოცნებას“ სურს, რაც შესაძლებელია ყველაფერი გააკეთოს ქვეყნის დემოკრატიული მიღწევების გასანადგურებლად და დაუშვას ყველა შეცდომა – მათ შორის უკრაინისთვის სოლიდარობის გამოცხადების ნაწილში, ასევე ევროკავშირის მიერ კანდიდატის სტატუსის შესახებ ისტორიული განხილვის წინ პრეზიდენტ სააკაშვილის დაკავების ნაწილში. სამწუხაროა იმის ყურება, როგორ კარგავს საქართველო შესაძლებლობას

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

ამ თემაზე ვრცლად: სასაამართლომ ნიკა გვარამიას პატიმრობა მიუსაჯა - საქმის დეტალები და შეფასებები

"მთავარი არხის" დირექტორის ნიკა გვარამიასთვის პატიმრობის მისჯას ეხმაურება ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო საქართველოში.
 
საელჩოს განცხადებით, სასამართლოს გადაწყვეტილება გვარამიას, იაშვილისა და დამენიას საქმეებზე ეჭვქვეშ აყენებს საქართველოს ერთგულებას კანონის უზენაესობისადმი და უფრო მეტად წარმოაჩენს საქართველოში დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი სასამართლო სისტემის არსებობის ფუნდამენტურ მნიშვნელობას.

დიპლომატიური მისიის გავრცელებულ განცხადებაში წერია, რომ ამ საქმემ თავიდანვე წარმოშვა კითხვები დროის გარემოებასა და ბრალდებებთან დაკავშირებით.

• "შერჩევითი გამოძიებისა და სისხლისსამართლებრივი დევნის შემაშფოთებელი პრაქტიკა, მიმართული ამჟამინდელი მთავრობის ოპოზიციაში მყოფი პირების მიმართ, ძირს უთხრის საზოგადოების ნდობას პოლიციის, პროკურატურის, სასამართლოებისა და თვით მთავრობის მიმართ.

• განსაკუთრებით ამ დროს, როდესაც საქართველოს ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გაღრმავების უპრეცედენტო შესაძლებლობა აქვს, სისხლის სამართლებრივი დევნის პოლიტიზირებულად აღქმაც კი ზიანის მომტანია.

• აშშ-ის მტკიცე პოზიციაა, რომ ჯანსაღი დემოკრატია სასამართლო დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფასა და მედიის თავისუფლების დაცვაზეა დამოკიდებული. სწორედ ამიტომ, მუდმივად მოვუწოდებდით მთავრობას არსებითი რეფორმების განხორციელებისკენ, ამ ფუნდამენტური დემოკრატიული პრინციპების დასაცავად.", - წერია საელჩოს განცხადებაში, 

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორს, ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა. განაჩენის დეტალები და შეფასებები წაიკითხეთ ამ ბმულზე.

მორიგი საერთაშორისო ანგარიში აღნიშნავს საქართველოში მედიის მდგომარეობის გაუარესებას.

---

84-გვერდიანი პუბლიკაციაში, “პრესის თავისუფლების დაცვა დაძაბულობისა და კონფლიქტის დროს”, საუბარია საქართველოში 5 ივლისს, ჟურნალისტებზე თავდასხმიდან 1 კვირაში გარდაცვლილ ოპერატორ, ლექსო ლაშქარავაზე და გახშირებულ მუქარაზე ჟურნალისტების მიმართ.

ეს ანგარიში ევროპის საბჭოს წევრ ქვეყნებში მედიის თავისუფლების საფრთხეებსა აფასებს და ეყრდნობა მედიის მკვლევარი საერთაშორისო ორგანიზაციების დასკვნებს.

ანგარიშის მიხედვით:

• 2021 წელს ევროპაში ჟურნალისტთან მკვლელობების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი იყო 2015 წლის შემდეგ (პარიზში ჟურნალ Charlie Hebdo-ზე ტერორისტული თავდასხმა).
• გასულ წელს 3 ჟურნალისტი დაიღუპა საბერძნეთში, ნიდერლანდებსა და თურქეთში მიზანმიმართული სასიკვდილო თავდასხმების შედეგად.
• ერთი მათგანი დაიღუპა საქართველოში ძალადობრივი საპროტესტო აქციების შედეგად და 2 აზერბაიჯანში ნაღმთან დაკავშირებული ინციდენტის გამო.

საქართველო:

• ანგარიშში საუბარია 2021 წლის 11 ივლისს გარდაცვლილ ოპერატორ ლექსო ლაშქარავაზე, რომელსაც 5 ივლისს ძალადობრივი ჯგუფები ფიზიკურად გაუსწორდნენ სხვა 50-მდე ჟურნალისტთან ერთად.
• აქვე აღნიშნულია ისიც, რომ გარდაცვალებიდან 5 თვის შემდეგაც არ იყო ხელმისაწვდომი ლაშქარავას ცხედრის ექსპერტიზის დასკვნა, ხოლო 5 ივლისის თავდასხმის ორგანიზატორების პასუხისგებაში მისიაცემად სახელმწიფომ საკმარისად არ იმუშავა.
• ჟურნალისტებს ემუქრებოდნენ ჯანდაცვის კრიზისის საჯარო მენეჯმენტში არსებული ხარვეზების, დარღვევების ან პოტენციური დანაშაულის გამოძიების დროს. ასეთი შემთხვევები იყო ბელგიაში, კვიპროსში, საფრანგეთში, საქართველოში, რუმინეთსა და უკრაინაში.

“ჟურნალისტთა უსაფრთხოების პლატფორმა” ევროსაბჭომ 2015 წელს შექმნა მედიის სფეროში საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით. მისი ფუნქციაა ევროპის საბჭოს წევრ ქვეყნებში მედიის თავისუფლებისა და ჟურნალისტების უსაფრთხოების სერიოზული საფრთხეების შესახებ ინფორმაციის შეგროვებისა და გავრცელების ხელშეწყობა.

პლატფორმა საშუალებას აძლევს ევროსაბჭოს დროულად და სისტემატურად მიიღოს ინფორმაცია ამ საფრთხეების შესახებ და საჭიროების შემთხვევაში კოორდინირებულად და სწრაფად იმოქმედოს.

ანგარიშში გამოთქმული მოსაზრებები არ ასახავს ევროსაბჭოს ოფიციალურ პოლიტიკას.

ბათუმსა და ქუთაისში ადგილობრივმა ჟურნალისტებმა ნიკა გვარამიას სოლიდარობის ნიშნად აქციები გამართეს.

---

რა მოხდა?

16 მაისს, ბათუმსა და ქუთაისში ცენტრალურ მოედანზე „მთავარი არხის“ დირექტორის ნიკა გვარამიას დაკავება გააპროტესტეს ადგოლიბრივმა ჟურნალისტებმა, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებმა.

აქციის მონაწილეები გვარამიას დაკავებას მედიაზე წეზოლად აფასებენ და ამბობენ, რომ სასამართლომ ნიკა გვარამიას წინააღმდეგ პოლიტიკური გადაწყვეტილება გამოიტანა და არა - სამართლებრივი.

კონტექსტი

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

მედიის უფლებებზე მომუშავე ორგანიზაციები ამას პოლიტიკურად მოტივირებულ გადაწყვეტილებას უწოდებენ.

ამ თემაზე ვრცლად: სასაამართლომ ნიკა გვარამიას პატიმრობა მიუსაჯა - საქმის დეტალები და შეფასებები

სასაამართლომ ნიკა გვარამიას 3 წლითა და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. მედიის უფლებებზე მომუშავე ორგანიზაციების შეფასებით, გვარამიას საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია.

---

რა ხდება

16 მაისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ „მთავარი არხის” დირექტორ ნიკა გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ საქმეზე 3 წლით და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯა.

• დარჩით "მთავარზე" და მოიპოვეთ ჩვენთან ერთად თავისუფლება! - დაწერა ნიკა გვარამიამ ფეისბუკის პირად გვერდზე სასამართლო დარბაზიდან, დაპატიმრებამდე რამდენიმე წუთით ადრე.

ნიკა გვარამიას რუსთავის მე-12 სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში უკვე გადაიყვანეს.

განაჩენის გამოცხადების შემდეგ, ნიკა გვარამიას ადვოკატმა დიტო საძაგლიშვილმა თქვა, რომ გადაწყვეტილებას გაასაჩივრებენ, თუმცა, არც სააპელაციო სასამართლოსგან აქვთ მიუკერძოებელი განაჩენის გამოტანის იმედი:

• „ესენი ხომ არ იღებენ გადაწყვეტილებას, არამედ - აჟღერებენ. როგორც ჩხიკვაძეს დღეს არ ეყო არანაირი ღირსება, დამოუკიდებლობა და გააჟღერა ბიძინა ივანიშვილის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება, იგივე იქნება ზედა ინსტანციებშიც, მაგრამ ჩვენ, ცხადია, სამართლებრივად მაინც მოგვიწევს შესაბამისი ნაიჯების გადადგმა.”

რას ედავებოდა პროკურატურა გვარამიას

ნიკა გვარამიას წინააღმდეგ სადავო საქმე „რუსთავი 2-ის“ დირექტორობის პერიოდში მის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს ეხება.

• საქართველოს პროკურატურამ ნიკა გვარამიას ბრალი 2019 წლის 9 აგვისტოს, სისხლის სამართლის კოდექსის 220-ე მუხლით წარუდგინა.
• “რუსთავი 2-ის” ყოფილ დირექტორს უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებას, ტელევიზიის კუთვნილი დიდი ოდენობით თანხების სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებით მითვისებას და ქონების მოჩვენებითი ან/და თვალთმაქცური გარიგებით გადამალვას და ორგანიზაციის ინტერესის საწინააღმდეგოდ მოქმედებას ედავებოდა, რითაც მაუწყებელს 7 მილიონ ლარამდე ზარალი მიადგა.
• საქმე ეხება 2015 წელს, სარეკლამო კომპანია „ინტერ მედია პლიუსთან“ გაფორმებულ ხელშეკრულებას.
• ამავე საქმეზე გვარამიასთან ერთად ბრალი წარედგინათ მაუწყებლის ყოფილ ფინანსურ დირექტორს კახაბერ დამენიასა და “ინტერ მედია პლიუსის” დირექტორ ზურაბ იაშვილს.
• ნიკა გვარამიას წინააღმდეგ გამოძიება მას შემდეგ დაიწყო, რაც 2019 წლის 16 ივლისს „რუსთავი 2-ის“ 9%-იანი წილის ყოფილმა მფლობელმა, ნინო ნიჟარაძემ მის წინააღმდეგ პროკურატურაში საჩივარი შეიტანა.

---

საქმის დეტალები ვრცლად: “რუსთავი 2-ის” ყოფილ დირექტორს პროკურატურამ ბრალი წაუყენა

---

განაჩენი

• თბილისის საქალაქო სასამართლომ გვარამია დამნაშავედ ცნო „რუსთავი 2-სთვის“ 7 მილიონი ლარის ზიანის მიყენების ფაქტზე.
• ამ ნაწილში, თბილისის საქალაქო სასამართლომ სრულად გაიზიარა პროკურატურის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებები, თუმცა არ დაეთანხმა ბრალდების მხარის შეფასებას ჩადენილი დანაშაულის სამართლებრივ კვალიფიკაციაში, რის გამოც გვარამიას ქმედება დაკვალიფიცირდა სამეწარმეო ორგანიზაციაში უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებად, სისხლის სამართლის კოდექსის 220-ე მუხლით, ნაცვლად ამავე კოდექსის 182-ე მუხლისა.
• ამ ნაწილში, გვარამიას სასჯელის ზომად დაეკისრა 50 000 ლარის ოდენობით ჯარიმა
• სასამართლომ ნიკა გვარამია დამნაშავედ ცნო სამეწარმეო ორგანიზაციაში უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების ფაქტზე, სისხლის სამართლის კოდექსის 220-ე მუხლით და საბოლოო სასჯელის სახედ და ზომად 3 წლითა და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა განესაზღვრა.
• სხვა ყველა წარდგენილ ბრალდებაში კი გვარამია გამართლდა
• პროკურატურის განცხადებით, სასამართლოს გადაწყვეტილებას სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრებენ
• განაჩენამდე, სასამართლო პროცესის მიმდინარეობისას, ნიკა გვარამიას აღკვეთის ზომად 40 000 ლარიანი გირაო ჰქონდა შეფარდებული.
• 2022 წლის 11 მაისს საქმის განხილვა კახაბერ დამენიასა და ზურაბ იაშვილის საქმეზე დასრულდა და მათ სასამართლომ 50 000 ლარის ოდენობით გირაოები შეუფარდათ.

ვინ გაასამართლა გვარამია

• ნიკა გვარამიას პატიმრობა მოსამართლე ლაშა ჩხიკვაძემ მიუსაჯა
• 2021 წლის 15 დეკემბერს გვარამიამ ლაშა ჩხიკვაძის აცილება მოითხოვა.
• მისი თქმით, ჩხიკვაძე ამაბვე საქმეზე გამოკითხული ერთ-ერთი მოწმის, “რუსთავი 2-ის” მმართველი კომპანიის, სს "მედია ჰოლდინგის" დირექტორის ზაზა გველესიანის მეგობარია.
• მოსამართლემ გვარამიას შუამდგომლობა არ დააკმაყოფილა.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე ნიკა სიმონიშვილის განცხადებით ნიკა გვარამიას განაჩენი გამოუტანა მოსამართლემ, რომელსაც ამ საქმის განხილვის უფლებაც კი არ ჰქონდა:

„დაუსაბუთებელი ბრალდება და წარმართული პროცესი მხოლოდ იმის თქმის საფუძველს გვაძლევს, რომ ეს პროცესი პოლიტიკურად მოტივირებულია, მიზანი კი კრიტიკულ მედიასთან ანგარიშსწორება", - წერს ნიკა სიმონიშვილი.

შეფასებები

საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს შეფასებით, ნიკა გვარამიას დასჯით სასამართლომ პოლიტიკური დაკვეთა შეასრულა:

• საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია და მისი მიზანი ნიკა გვარამიას დასჯა და კრიტიკული ტელეკომპანიის საქმიანობის შეფერხებაა.
• მედიის ცენზურისა და დაშინებისათვის მართლმსაჯულების სისტემის გამოყენება სახიფათო გზავნილია სხვა კრიტიკული მედიასაშუალებებისთვისაც.
• განაჩენი გაგრძელებაა იმ პოლიტიკური დევნისა, რომელსაც სახელმწიფო ოპონენტების წინააღმდეგ წლებია აწარმოებს. ბოლო პერიოდში მიმდინარე მოვლენებით ცხადი ხდება, რომ კრიტიკული მედიასაშუალებების საქმიანობა საშიში გახდა.
• ჩნდება განცდა, რომ მმართველი პარტიის და მთავრობის ბოლო პერიოდის რიტორიკა და კონკრეტული ქმედებები მიზანმიმართულია იმისაკენ, რომ საქართველომ ევროკავშირის მხრიდან დადებითი პასუხი არ მიიღოს.

განაჩენის გამოტანამდე, მედიის და გამოხატვის თავისუფლების საკითხებზე მომუშავე 16 არასამთავრობო ორგანიზაციისგან შემდგარ მედიაკოალიციას “ლეგიტიმური მოლოდინი” ჰქონდა, რომ სასამართლო სათანადო ყურადღებას დაუთმობდა ნიკა გვარამიას საქმესთან დაკავშირებით მომზადებულ დასკვნებს.

ნიკა გვარამიასათვის წარდგენილი ბრალდების შეფასებისას კი სახალხო დამცველმა განმარტა, რომ:

• კომპანიის დირექტორის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება არათუ სისხლის სამართლის, არამედ საკორპორაციო-სამართლებრივ პასუხისმგებლობასაც კი მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევებში ექვემდებარება.
• ხოლო პროკურატურის მიერ ნიკა გვარამიასთვის წარდგენილი ბრალდება არ შეიცავს სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრებისთვის საკმარის მკაფიო ნიშნებს.

---

მთავარი ფოტო: ინტერპრესნიუსი