ქართველი ინტერნეტ მომხმარებლებისთვის არაერთი თემატური ჯგუფი არსებობს, მათ შორის მოგზაურობის, ჯანდაცვის, ქველმოქმედების, ვაჭრობის, კულინარიის და სხვა. თუმცა, როგორ შეიძლება ეს სივრცე მედიასაშუალებებმა ეფექტურად აითვისონ და საერთოდ რა სარგებელს მოუტანთ მათ? გიზიარებთ "რადიო თავისუფლების" ციფრული რედაქტორის, საბა ჩიხლაძის რჩევებს. 

კოვიდ-19-ის პანდემიისა და ვაქცინაციის გაშუქებისას განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სიზუსტის დაცვა. ნებისმიერი არაზუსტი ინფორმაცია პირდაპირ აისახება ადამიანების ჯანმრთელობაზე. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სპეციალისტის, ზურაბ ალხანიშვილის რჩევები მედიისთვის. 

სოციალური მედიის ბოტი პროგრამულად შექმნილი ციფრული პროფილია, რომელიც მიმსგავსებულია რეალური ადამიანის პროფილთან. ხშირად ბოტებს არაკეთილსინდისიერი მიზნებისთვის იყენებენ.

რეკომენდაციები სოციალურ ქსელებში ბოტების ამოსაცნობად:

2 ოქტომბერს საქართველში თვითმართველობის არჩევნებია.

იხილეთ არჩევნების გაშუქების ძირითად რეკომენდაციები, რომლებიც "მედიაჩეკერმა" საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სახელმძღვანელოზე დაყრდნობით მოამზადა:

როგორ გავაშუქოთ ბავშვთა საკითხებთან დაკავშირებული თემები ისე, რომ ბავშვის ინტერესი იყოს უპირატესი

გაეცანით ვიზუალიზაციებს, რომელიც მომზადებულია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიისა და World Vision საქართველოს თანამშრომლობით.

დააკლიკეთ ქარდებს ⇓

ახალი კორონავირუსის გავრცელებამ მედია პროფესიული სტანდარტების დაცვის თვალსაზრისით, არაერთი გამოწვევის წინაშე დააყენა. გარდა ეთიკური ჟურნალისტიკის საყოველთაოდ აღიარებული პრინციპებისა, როგორიცაა სიზუსტე, სამართლიანობა, მიუკერძოებლობა, საერთაშორისო გაიდლაინები მედიას მოუწოდებენ დაიცვას სიფრთხილე ტერმინოლოგიის გამოყენებისას, ფოტო/ვიდეო მასალის შერჩევისას, სტატისტიკური მონაცემების გამოქვეყნებისას, დაფიქრდეს ინფიცირებული რესპონდენტების იდენტიფიცირებისა და პერსონალური ინფორმაციის გამჟღავნების საჭიროებაზე, არ გახდეს რასისტული, დისკრიმინაციული დისკუსიისა და სიძულვილის ენის წამახალისებელი, არ მოახდინოს ადამიანების სტიგმატიზება. ამავდროულად, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით მომატებულია დეზინფორმაციის ნაკადი, რაც მედიისთვის ქმნის ახალ გამოწვევას, ინფორმაციის გადასამოწმებლად განსაკუთრებული ძალისხმევა გაიღოს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ, პროგრამის „მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის” (M-TAG) ფარგლებში, რომელსაც IREX ახორციელებს USAID-ის მხარდაჭერით, მოამზადა სახელმძღვანელო წესები მედიისთვის, COVID-19-ის გაშუქებასთან დაკავშირებით.

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას ვიზუალური ქარდებით - რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება კორონავირუსის თემაზე მუშაობისას

იხილეთ გზამკვლევი სრულად 

დააკლიკეთ ქარდებს ⇓

სამი თვეა მსოფლიო კორონავირუსის პანდემიას ებრძვის. ვირუსის მასშტაბების ზრდის პარალელურად, არნახული სისწრაფით ვრცელდება დეზინფორმაცია Covid-19-ის შესახებ და პანდემიის მართვასთან ერთად, გამოწვევად იქცა ე.წ. ინფოდემიის მართვაც. ყალბი ამბები ვრცელდება არაერთი მიმართულებით, დაწყებული ვირუსის წარმოშობიდან, დასრულებული მისი სამკურნალო თუ საპრევენციო საშუალებებით.

"მედიაჩექერმა" მოამზადა მარტივი ვიზუალიზაციები, რამდენიმე წესი, რაც დაგეხმარებათ ამოიცნოთ ყალბი ამბავი და არ გახდეთ დეზინფორმაციისა და მანიპულაციი მსხვერპლი.

---

დააკლიკეთ ქარდებს ⇓

 

ახალი კორონავირუსის მსოფლიო მასშტაბით გავრცელების პარალელურად, COVID-19-ის შესახებ არაერთი კონსპირაციული თეორია გაჟღერდა

გთავაზობთ 5 ყველაზე გავრცელებულ კონსპირაციას

ამავე თემაზე იხილეთ: ყველაზე გავრცელებული კონსპირაციული თეორიები კორონავირუსის შესახებ

                              

 

---

ვიდეო მოამზადა "მედიაჩეკერმა" აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) ACCESS-ის პროექტის მხარდაჭერით ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია "მედიაჩეკერი". ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის ან/და EWMI-ს შეხედულებებს.

ჯანდაცვის ისეთი გლობალური კრიზისის პირობებში, როგორიცაა პანდემია, მედიის პასუხისმგებლობა, მიაწოდოს აუდიტორიას ინფორმაცია, კიდევ უფრო კრიტიკულ მნიშვნელობას იძენს. თუმცა, მნიშვნელოვანია, რომ პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას დაცული იყოს მედიაორგანიზაციებში დასაქმებული ადამიანების შრომის, ფიზიკური და ფსიქიკური უსაფრთხოება

გთავაზობთ რამდენიმე მარტივ წესს ჟურნალისტებისათვის უსაფრთხო მუშაობის უზრუნველსაყოფად 

ეს წესები ვრცლად შეგიძლიათ იხილოთ გზამკვლევში, რომელიც საქართველოს ჟურნალისტური ეთკის ქარტიის მიერ არის მომზადებული

იხილეთ გზამკვლევის ეს ნაწილი

იხილეთ რეკომენდაციების ვიზუალიზაცია

 

საფრანგეთში, 15 აპრილს პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარში გაჩენილ ხანძართან დაკავშირებული თემა ბრიტანეთის სამაუწყებლო კორპორაციამ ცეცხლის გაჩენის წუთიდან მოყოლებული მისი რესტავრაციის საკითხით დამთავრებული, არაერთხელ გააშუქა. თუმცა ერთ-ერთი სტატია, რომელიც BBC-ის ვებგვერდზე გამოქვეყნდა, სხვა მედიასაშუალებების კონტენტისგან განსხვავებული და ონლაინ მკითხველისთვის ვიზუალურად მარტივად აღქმადი აღმოჩნდა.

ნოტრ-დამის ხანძრიდან მეორე დღეს BBC-ზე გამოქვეყნდა სტატია სათაურით: "ნოტრ-დამი: ხანძრის ისტორია გრაფიკებსა და ფოტოებში".  ფოტოკოლაჟებით, გრაფიკული გამოსახულებითა და ინტერაქციული ფოტოებით ნოტრ-დამის ხანძრის ისტორია BBC-იმ განსხვავებულად გადმოსცა და აუდიტორისთვის ვიზუალურად უკეთესად აღქმადი გახადა.

თავდაპირველად, მედიასაშუალებამ 7 ფოტოში, კონკრეტული დროის მითითებითა და თანდართული აღწერით, ტაძარში ცეცხლის გავრცელების არეალი ასახა.



შემდეგ, პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის 3D გამოსახულების საშუალებით ონლაინ მკითხველისთვის ახსნილი იყო ნოტრ-დამის შენობის რომელ ადგილებს მოედო ცეცხლი და რომელი ნაწილები გადარჩა და განადგურდა.



ნოტრ-დამის გარე ფასადზე ცეცხლის კერისა და მისი გავრცელების დეტალური ვიზუალიზაციის შემდეგ BBC-იმ ტაძრის შიგნით გადაღებულ ფოტოებზე გადაინაცვლა. თითოეულ ფოტოზე გაშიფრული იყო დეტალები დაზიანებული და გადარჩენილი ნივთების შესახებ.


ცალკე ფოტო დაეთმო ტაძრის ალმოდებული ჭერის განხილვას.
BBC-იმ მკითხველს  ტაძრის სამრეკლოს  ჩამონგრევის ქრონოლოგიური ფოტოკოლაჟიც შესთავაზა.

ბოლოს კი, ტაძრის ხანძრამდე და ხანძრის შემდეგ მდგომარეობის შედარებისთვის BBC-იმ ინტერაქციული ფოტოები გამოიყენა. რამაც მკითხველს შესაძლებლობა მისცა შეედარებინა ტაძრის გარე ფასადი ხანძრამდე და ხანძრის დროს, ასევე ენახა, როგორ გავრცელდა ცეცხლი სახურავის ერთი ნაწილიდან მეორეში და როგორ გამოიყურებოდა ნოტრ-დამი შიგნიდან ერთი წლის წინ, წირვის მიმდინარეობისას, და ხანძრის ჩაქრობის შემდეგ.

 

 

  



-----

პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარს, იგივე ნოტრ -დამს, ცეცხლი 15 აპრილს გაუჩნდა. ხანძარს ასობით მეხანძრე-მაშველი რამდენიმე საათის განმავლობაში აქრობდა. მომხდარის შედეგად სრულად განადგურდა ტაძრის სამრეკლო, თუმცა გადარჩა მასში დაცული რელიკვიები და ტაძრის მნიშვნელოვანი ნაწილი.

საფრანგეთის პრეზიდენტმა პირობა დადო, რომ ნოტრ-დამს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდება და პირვანდელ სახეს დაუბრუნებს. ტაძრის აღდგენისთვის გამოცემა Time-ის ცნობით, ამ ეტაპზე თითქმის $1 მილიარდი აშშ დოლარი შეგროვდა.

გასული, მძიმე 2017 წლის შემდეგ, რთული აღმოჩნდა ჟურნალისტებისთვის 2018 წელიც. ორგანიზაციის „კომიტეტი ჟურნალისტების დასაცავად“ (CPJ) მონაცემებით, წელს სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას 53 ჟურნალისტი დაიღუპა. ასევე 2018 წელს, მოკლეს კიდევ 23 რეპორტიორი, რომელთა შემთხვევაშიც ჯერ-ჯერობით დაუდგენელია მკვლელობის მიზეზი იყო თუ არა მათი პროფესიული საქმიანობა, 61 დაიკარგა, 251 კი დააპატიმრეს.

2018 წლის ერთ-ერთი ყველაზე რეზონანსული საქმე ჟურნალისტ ჯამალ ხაშოგის მკვლელობა აღმოჩნდა. ცნობილი ჟურნალისტი ჯამალ ხაშოგი თურქეთში, საუდის არაბეთის საკონსულოში მოკლეს. აშშ-ის ცენტრალური სადაზვერვო ბიურო ამტკიცებს, რომ The Washington Post-ზე სვეტების ავტორი და გავლენიანი ჟურნალისტი საუდის არაბეთის პრინცის დავალებით მოკლეს.

2018 წელს 9 ჟურნალისტი ემსხვერპლა ავღანეთში, ქაბულში ორმაგ ტერაქტს. თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი ჟურნალისტების გარემოცვაში იმ დროს აიფეთქა, როცა მედია პირველ ტერორისტულ თავდასხმას აშუქებდა. 30 აპრილს ამ თავდასხმას 9 ჟურნალისტი შეეწირა.

წელს ამერიკულმა ჟურნალმა TIME-მა წლის ადამიანებად ჟურნალისტები დაასახელა. „მცველები“ ასე უწოდა გამოცემამ რეპორტიორებს, რომლებიც თავისუფალ სიტყვას იცავდნენ, მიუხედავად მათზე თავდასხმებისა. მათ შორის იყო ჯამალ ხაშოგი, აშშ-ში ერთ-ერთ რედაქციაში შეჭრილი პირის მიერ მოკლული 5 ჟურნალისტი, ფილიპინებში პრეზიდენტისგან დევნილი და დაპატიმრებული მარია რესა და სხვები.

„მედიაჩეკერი“ ორგანიზაციის „კომიტეტი ჟურნალისტების დასაცავად“ მიხედვით, 2018 წელს დაღუპული ჟურნალისტების შესახებ გთავაზობთ მონაცემებს .

 

“მედიაჩეკერი” გთავაზობთ ინფორმაციას იმ ათი ქვეყნის შესახებ, სადაც მედია ყველაზე შეზღუდულია.

მედიის თავისუფლების ინდექსს ყოველწლიურად ადგენს ორგანიზაცია „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“, რომელიც 180 ქვეყანაში მედიის მდგომარეობას სხვადასხვა კრიტერიუმით აფასებს.