მანიპულაცია
კატეგორია: საქართველო


„ანა დოლიძე პირველი არხის ჟურნალისტს თავს დაესხა“, - ამ სახელწოდებით „პირველმა არხმა“ მანიპულაციური მასალა ოფიციალურ ვებგვერდსა და სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა. ფეისბუკის გვერდზე გავრცელებულ ამბავს თან დართული ჰქონდა ფოტო, სადაც ჩანს, რომ დოლიძეს ხელი მაღლა აქვს აწეული და სათაურთან ერთად ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ის ან დასარტყმელად ემზადება ანდა ურტყამს. 


ეს ფოტო აქვს გამოყენებული ქავერად 1tv.ge-ზე გამოქვეყნებულ მასალასაც, რომელშიც უკვე ვიდეოსაც ვხვდებით. თან დართულ ტექსტში კი, ვკითხულობთ: „15 ნოემბერს, აქციის მიმდინარეობისას, პირველი არხის ჟურნალისტის შეკითხვაზე პასუხის გაცემის ნაცვლად, „ძლიერი საქართველოს“ წევრმა, ანა დოლიძემ ჟურნალისტს შეურაცხყოფა მიაყენა. 

სამწუხაროდ, ლამის ჩვეულებრივ ამბად იქცა, რომ რიგ შემთხვევებში პოლიტიკოსები ჟურნალისტებს არ აძლევენ პროფესიული მოვალეობის შესრულების საშუალებას და არც ღია აგრესიას თაკილობენ.

„ძლიერი საქართველოს“ წევრმა, ანა დოლიძემ უკვე მეორედ მიაყენა შეურაცხყოფა პირველი არხის ჟურნალისტს და, ამავე დროს, ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ მთელ არხს ანგარიშსწორებით დაემუქრა. ჩვენ არ ვაპირებთ ქალბატონ ანა დოლიძესა და მის თანამოაზრეებთან პოლემიკას, თუ რამდენად შეესაბამება პროევროპულ სულისკვეთებას მედიის მიმართ მუქარა, რადგან დარწმუნებულნი ვართ, რომ ასეთი საქციელი მიუღებელია ნებისმიერი ადამიანის მხრიდან. თუმცა ვაცხადებთ, რომ, ამგვარი ინციდენტების მიუხედავად, მაინც გავაგრძელებთ პროფესიული მოვალეობის შესრულებას და მოვლენების გაშუქებას – ვაჩვენებთ იმას, რაც რეალურად ხდება და რასაც ვხედავთ და არა იმას, რაც ვიღაცებს სურთ, რომ დაგვანახონ. ასევე, მიუხედავად მუქარებისა, მომავალშიც ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ საქართველოს მოქალაქეებს სრული ინფორმაცია მივაწოდოთ იმ ადამიანების შესახებ, რომელთაც ქვეყნის მართვის პრეტენზია აქვთ“.


რა ჩანს ვიდეოში? 


„პირველი არხის“ მიერ მასალისთვის შერჩეული სათაურისა და ფოტოს შემდეგ, მაყურებელი ელოდება, რომ სწორედ ამ ვიდეოში ნახავს, როგორ „დაესხა თავს“ ანა დოლიძე ჟურნალისტს.

თუმცა, პირველი, რასაც კადრებიდან ვგებულობთ, არის ის, რომ ფოტო ამ ვიდეოდან ამოღებული ე.წ. სქრინი არ არის. ამასთან, ვიდეო ჩაწერილია ღამე, ფოტო კი, გადაღებულია დღის სინათლეზე. 

ვიდეოში ჩანს, რომ „პირველი არხის“ ჟურნალისტს პოლიტიკური გაერთიანება „ძლიერი საქართველოს“ ერთი-ერთი ლიდერისგან კომენტარის მიღება მიმდინარე სტუდენტური პროტესტის შესახებ სურს, ანა დოლიძე კი, ტელევიზიის თანამშრომელს ახსენებს, რომ ის ხალხის გადასახადებით დაფინანსებული არხია.

„ვაფინანსებთ ამ ტელევიზიას და ვაფინანსებთ ბოლოჯერ, იმიტომ რომ თქვენი ტელევიზია გადაქცეულია გველის გესლის მთხეველ ორგანოდ, ჩვეულებრივ რუსულ პროპაგანდისტულ არხად“, - მიმართავს დოლიძე ჟურნალისტს და გამოხატავს უკმაყოფილებას ქალების აქციასთან დაკავშირებით მომზადებული სიუჟეტის გამო, რომელიც მისი თქმით, „არაფერში არ ჯდება“. დოლიძე აღნიშნავს იმასაც, რომ პრეტენზიას გამოთქვამს, როგორც გადასახადის გადამხდელი და ამბობს: “ხელისუფლებაში რომ მოვალ, დაივიწყეთ სახელმწიფო დაფინანსება“.

რა ნახა მაყურებელმა ქალების აქციასთან დაკავშირებით 13 ნოემბრის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში და რითია უკმაყოფილო ანა დოლიძე?


„მოამბის“ ეთერში გასულ დაახლოებით 7-წუთიან სიუჟეტ - „ოპოზიციონერი ქალების საპროტესტო აქცია“ 5 ავტორი ჰყავს: შალვა სუმბაძე, ლიზა დვალი, შოთა ჩოხელი, პაატა ჯაჭვლიანი და გოჩა გამეზარდაშვილი. წამყვანის, თამთა სანიკიძის თქმით, საარჩევნო ადმინისტრაციასთან არჩევნების შედეგების გაუქმების მოთხოვნით ქალების აქცია გაიმართა, სადაც ქალი ოპოზიციონერი პოლიტიკოსებიც იმყოფებოდნენ. 

„სიტუაცია განსაკუთრებით მაშინ გამწვავდა, როცა ადგილზე შეკრებილებმა ხელახალი არჩევნების მოთხოვნით დაწერილი განცხადებების დასატოვებლად საარჩევნო ადმინისტრაციის შენობაში შესვლა სცადეს. მცდელობას სამართალდამცავებთან დაპირისპირება მოჰყვა. მოგვიანებით აქციის მონაწილეებმა ფეხით მსვლელობა მოაწყვეს, რომელიც არანაკლებ ხმაურიანი აღმოჩნდა“, - ამბობს სანიკიძე. 

სიუჟეტის პირველივე წინადადებაში კი, ვისმენთ: „ქალების აქცია, რომელიც დაანონსებული იყო, როგორც მშვიდობიანი პროტესტი, სტარტზევე ხმაურით დაიწყო“. ჟურნალისტის თქმით, პროცესი დოკუმენტების ხელმიწერით გაგრძელდა, რომლის შეტანაც ცესკოში საპროტესტო აქციის მონაწილეებს ჯგუფურად სურდათ. 

„თავდაპირველად აქციის მონაწილეები ამტკიცებდნენ, რომ მათ უფლებებს უზღუდავდნენ, როდესაც განცხადების ჩაბარების შესაძლებლობას არ აძლევდნენ, თუმცა ცესკოს წარმომადგენელმა მოგვიანებით მათ განუმარტა, რომ შესვლის შესაძლებლობა მათ მაშინვე ექნებოდათ, როგორც კი კონსტრუქციულად, რიგრიგობით დაიწყებდნენ საკუთარი ხელმოწერილი დოკუმენტების საარჩევნო კომისიისთვის წარდგენას“. 

როგორ სიუჟეტის ავტორი ჰყვება, აქციის მონაწილეებმა ცესკოს შენობიდან აღმაშენებლის ხეივანზე გადაინაცვლეს და მსვლელობა დაიწყეს:

„აქციის მონაწილეთა მცირე რიცხოვნობიდან გამომდინარე შსს-ს წარმომადგენლებმა მათ გზის სრულად გადაკეტვის უფლება არ მისცეს, თუმცა მსვლელობისთვის გზის სავალი ნაწილის ნახევარი გაათავისუფლეს, ამის მიუხედავად ვითარება კიდევ რამდენჯერმე დაიაძაბა. ქალი ლიდერების ნაწილი პოლიციას დაუპირისპირდა და გზის გადაკეტვას კატეგორიულად ითხოვდა, თუმცა ხელოვნურად. იმის მიუხედავად, რომ აქციის მონაწილეთა რაოდენობა სულ რამდენიმე ათეულ ადამიანს შეადგენდა“. 

აღსანიშნავია, რომ სიუჟეტში სწორედ ამ ტექსტის პარალელურად, ვხედავთ ანა დოლიძესაც, რომელსაც ხელი მაღლა აქვს აწეული და საიდანაც კადრი „პირველმა არხმა“ ფოტოდ გამოიყენა მასალისთვის - „ანა დოლიძე პირველი არხის ჟურნალისტს თავს დაესხა“. 

ჟურნალისტის თქმით, „დაპირისპირების კადრები“ სოციალურ ქსელში ანა დოლიძემ თავადაც გაავრცელა, მაყურებელი ამ ვიდეოში ხედავს, რომ დოლიძე საავტომობილო გზაზე დგას და მოძრაობის 5 წუთით შეჩერებას ცდილობს.

13 ნოემბრის აქციაზე საუბარი სიუჟეტში ამით სრულდება და ავტორი ამბობს: „ეს ანა დოლიძის ფეისბუქ გვერდზე გამოქვეყნებული ერთადერთი მსგავსი ვიდეო არ არის. მან შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებთან დაპირისპირების ვიდეო 11 ნოემბრის საღამოსაც გამოაქვეყნა, სადაც პოლიციას შეურაცხმყოფელი ეპითეტებით მიმართავს და ამის პარალელურად აღნიშნავს, რომ მას ვერ დააკავებენ, ვინაიდან პარლამენტის დეპუტატია“ და შემდეგ დრო ამ ვიდეოს ეთმობა. 

ავტორები მაყურებლებს 26 ოქტომბრის შემდეგ გამართულ აქციებსაც ახსენებენ და მმართველი პარტიის პოზიციას სთავაზობენ, რომ ოპოზიციამ გაყალბების მტკიცებულებები ვერ წარმოადგინა და „აქციები არის მცდელობა, მოახდინონ რაიმე ფორმით არჩევნების დისკრედიტირება“. ამას „ქართული ოცნების“ 2 წევრის, არჩილ გორდულაძისა და რატი იონათამიშვილის კომენტარები მოსდევს. აღსანიშნავია ისიც, რომ სიუჟეტში დრო აქციის მონაწილე მხოლოდ ერთი ქალის, „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ წევრის, თეონა ჭალიძის 13-წამიან შეფასებას ეთმობა. 

სიუჟეტი კი, სრულდება ფრაზით: “როგორც ირკვევა მსგავსი შინაარსის პროტესტი მსჯავრდებული ყოფილი პრეზიდენტის მოწონებას იმსახურებს. სააკაშვილი ოპოზიციას მოუწოდებს, გაზარდონ ქუჩის აქციების მასშტაბი“, პარალელურად კი, ეკრანზე ნაჩვენებია მიხელ სააკაშვილის ფეისბუკ პოსტიც. 



გუშინ, 16 ნოემბერს „პირველმა არხმა“ გაავრცელა განცხადებაც - „მივმართავთ „ძლიერ საქართველოს“ და სხვა პოლიტიკურ აქტორებს, დაიცვან საყოველთაოდ მიღებული ქცევის ნორმები“. 

„გვსურს, გამოვეხმაუროთ პოლიტიკური მოძრაობა „ძლიერი საქართველოს“ ლიდერის, ანა დოლიძის ბოლო დღეების განმავლობაში გამოხატულ აგრესიას პირველი არხის ჟურნალისტებისა და მთლიანად ორგანიზაციის მიმართ. როგორც ჩანს, ქალბატონი დოლიძე ცდილობს, გარკვეული დაპირისპირების პროვიცირებას და საზოგადოებრივი მაუწყებლის დისკრიმინაციას.

პირველ რიგში, ჩვენს შეშფოთებას იწვევს აქციების დროს მისი აგრესია ჩვენი ჟურნალისტების მიმართ, რამაც შესაძლოა, უკონტროლო პროცესი გამოიწვიოს და საფრთხე შეუქმნას ჟურნალისტის და მასთან ერთად მყოფი გადამღები ჯგუფის უსაფრთხოებას, თავი რომ დავანებოთ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელის შეშლას. თავის მხრივ, მისი მიზანმიმართული და დაუსაბუთებელი ნეგატიური კამპანია პირველი არხის წინააღმდეგ, ხელოვნურად აქცევს ორგანიზაციას აგრესიის ობიექტად, რაც, ასევე, შეიძლება, საფრთხეს უქმნიდეს ყველა იმ ადამიანს, რომელიც საქმიანობს საზოგადოებრივ მაუწყებელში.

აღსანიშნავია, რომ ქალბატონი ანა დოლიძის საქციელს სხვა პოლიტიკური ლიდერებიც ბაძავენ და ეს კიდევ უფრო ამტკიცებს ჩვენს წუხილს სახიფათო ტენდენციებთან დაკავშირებით. კატეგორიულად ვგმობთ ამგვარ ქმედებას და მივმართავთ პოლიტიკურ გაერთიანება „ძლიერ საქართველოს“, ასევე, სხვა პოლიტიკურ აქტორებს, გაიაზრონ საკუთარი პასუხისმგებლობა შესაძლო ნეგატიურ შედეგებთან დაკავშირებით და ჟურნალისტებსა და ჩვენს მედიაორგანიზაციასთან ურთიერთობისას დაიცვან საყოველთაოდ მიღებული ქცევის წესები“, - წერს ტელეკომპანია. 


რამდენად იცავს „პირველი არხი“ გაშუქების პროფესიულ სტანდარტებს?


13 ნოემბრის სიუჟეტი - „ოპოზიციონერი ქალების საპროტესტო აქცია“ ვერ აკმაყოფილებს გაშუქების მიუკერძოებლობის პრინციპს. 15 ნოემბრის მასალ კი, - „ანა დოლიძე პირველი არხის ჟურნალისტს თავს დაესხა“ მანიპულაციურია.

„მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია, „უზრუნველყოს პროგრამების სარედაქციო დამოუკიდებლობა, სამართლიანობა და მიუკერძოებლობა; სახელისუფლებო, პოლიტიკური, რელიგიური და კომერციული გავლენისაგან თავისუფლება“. 

„საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსით“ კი, „პირველი არხი“ ისწრაფვის დაიცვას: „მიუკერძოებლობა - ვიყოთ მიუკერძოებლები. შევისწავლოთ და სამართლიანად ავსახოთ განსხვავებული პოზიციები საკამათო საკითხის შესახებ. დავიცვათ ბალანსი და არ გამოვხატოთ არც ერთი პოზიციის მხარდაჭერა. უყურადღებოდ არ დავტოვოთ არც ერთი საგულისხმო და ღირებული აზრი“. 

 
კატეგორია: საქართველო


"საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია" ტელეკომპანია "იმედს" მოუწოდებს, განსაკუთრებული სიფრთხილით მოეკიდოს ფარულ ჩანაწერებს, არ გამოიყენოს ისინი საზოგადოებრივი აზრის მანიპულაციისა და  „ქართული ოცნების“ პოლიტიკური ოპონენტებისა და აქტიური მოქალაქეების დისკრედიტაციისთვის. 
 
"იმედმა" Fორ.გე-ზე დაყრდნობით, უკანონოდ მოპოვებული ფარული ჩანაწერები, რომელთა ავთენტურობაც დადასტურებული არ არის, გაავრცელა და საზოგადოებას როგორც უტყუარი ფაქტი, ისე შესთავაზა. 
 
ფარული ჩანაწერები რუსული კანონის მოწინააღმდეგე პოლიტიკოსებისა და აქტივისტების სავარაუდო საუბარს ასახავს. 
 
ქარტიის განცხადებით, "იმედი" ამგვარი ქმედებით ინფორმაციის სიზუსტის პროფესიულ სტანდარტს არღვევს, უპატივცემულობას იჩენს აუდიტორიის მიმართ და გამიზნულად შეჰყავს შეცდომაში.
 
"„ქართული ოცნების“ ხელისუფლების პირობებში პერსონალური მონაცემების დაცვა ყოველთვის პრობლემური იყო. სიტუაცია განსაკუთრებით ბოლო წლებში დამძიმდა, როდესაც მმართველმა პარტიამ უკანონოდ მოპოვებული ფარული ჩანაწერები არაერთხელ გამოიყენა პოლიტიკური ოპონენტებისა და მისთვის სხვადასხვა მიზეზით მიუღებელი მოქალაქეების წინააღმდეგ. 
 
აღსანიშნავია, რომ ორი დღეა, მოქალაქეებს, რომლებმაც რუსული კანონის მიმართ უარყოფითი პოზიცია გამოხატეს, მათ  შორის, ჟურნალისტებსა და აქტივისტებს, უცხო ნომრებიდან უკავშირდებიან, ისეთი დეტალებით, რაც, გარეშე პირებისთვის არ უნდა იყოს ხელმისაწვდომი, ემუქრებიან და სიტყვიერ  შეურაცხყოფას აყენებენ. კამპანიურობა და საუბრების შინაარსი აჩენს საფუძვლიან ეჭვს, რომ პერსონალური ინფორმაცია ამ პირებმა სახელმწიფოს ხელშეწყობით მიიღეს".
 
ფარული ჩანაწერები გაავრცელეს ტელეკომპანიებმა "პოსტვ"-იმ და "რუსთავი 2"-მა.
კატეგორია: ეთიკა

როგორ მოხვდა საქართველოს დროშა რუსთაველის გამზირის სავალ ნაწილზე?! 

დღეს, 29 აპრილს ტელეკომპანია „იმედმა“ ფეისბუქ გვერდზე 28 აპრილის რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციიდან ვიდეო გაავრცელა სათაურით: „დემონსტრანტის მიერ ძირს დაგდებული დროშა პოლიციელებმა სამხედრო პატივით აიღეს“.  

სინამდვილეში მაყურებელმა ტელეკომპანია "ფორმულას" პირდაპირ ეთერში 23:53 წუთზე იხილა, რომ საპროტესტო აქციის მონაწილე ქალმა სპეციალურად  დააფინა სპეციალური დანიშნულების რაზმის წინ სიმბოლურად დროშა, როგორც ერთგვარი წინაღობა.


 
საბოლოოდ, ადგილზე მყოფმა შსს-ის წარმომადგენლებმა სიმბოლურად ძირს დაფენილი დროშა სიმბოლურადვე აკეცეს და აქციის მონაწილეებს დაუბრუნეს.

კატეგორია: საქართველო
 
ტელეკომპანია „იმედისა“ და „საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის“ გასული კვირის შემაჯამებელ ანალიტიკურ გადაცემებში მაყურებელმა სიუჟეტები საქართველოს სუვერენიტეტთან დაკავშირებით ნახა და მათი შინაარსიდან გამომდინარე, შესაძლოა, იფიქრა კიდეც, რომ ბრძოლა სუვერენიტეტისთვის „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონზე გადის. 

„იმედის კვირამ“ 21 აპრილს მაყურებელს შესთავაზა სიუჟეტი სათაურით „ბრძოლა სუვერენიტეტისთვის“. ამავე დღის „კვირის მოამბემ“ კი დასახელებით - „სუვერენიტეტი და იდეოლოგიური გავლენები“.
 
„ბრძოლა სუვერენიტეტისთვის“

 
„იმედის კვირის“ წამყვანი, ირაკლი ჩიხლაძე სიუჟეტის წარდგენისას ამბობს: „ბრძოლა სახელმწიფოებრიობისა და დამოუკიდებლობისთვის შეგვიძლია, პირდაპირ ვთქვათ, რომ დღეს გადამწყვეტ ფაზაშია. „ჩვენი თავი ჩვენადვე გვეყუდნეს“, - დიდი ილიას ეს სიტყვები არ იცვლება არც მაშინ, როცა შენი ქვეყნის ეროვნული ინტერესი დიდი სახელმწიფოების ინტერესებს არ ემთხვევა“. 

სიუჟეტის დაწყებისთანავე კი ავტორი ხაზს უსვამს, რომ სხვადასხვა ქვეყანაში აქტიური საომარი მოქმედებების პარალელურად, ბრძოლა იდეოლოგიებს შორისაც მიმდინარეობს, იდეოლოგიური ომის ცენტრი კი მაინც ამერიკაა. 

სანდრო გამსახურდია აქცენტს რუსეთ-უკრაინის ომის კონტექსტში საქართველოში მეორე ფრონტის გახსნაზეც აკეთებს და ამბობს, რომ ამ პათოსს ცალკეული ევროპარლამენტარებიც იზიარებდნენ. მისი განცხადებით, ხელისუფლების ეროვნული სამშვიდობო პოლიტიკის შედეგად, ქვეყანამ მეორე ფრონტზე უარი თქვა, სწორი ქართული პოლიტიკით ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსიც მოიპოვა და ორნიშნა ეკონომიკური ზრდაც დააფიქსირა. 

სიუჟეტში უნგრეთის პრემიერ მინისტრის, ვიქტორ ორბანი ანტიდასავლური განცხადება თანაბარუფლებიანი პარტნიორობის მაგალითადაა მოყვანილი. „სწორედ ესაა თანაბარუფლებიანი პარტნიორობა, როდესაც პოზიციები არგუმენტებით მყარდება და არა ის, რასაც საქართველოს წინააღმდეგ ვხედავთ“, - ამბობს ჟურნალისტი. მაინც რა ხდება საქართველოს წინააღმდეგ, - ამ კითხვის პასუხად „იმედი“ მაყურებელს აშშ-ის მიერ „ჭორებზე დაფუძნებული მოსაზრებების გამო“ მოსამართლეების დასანქცირების ფაქტს ახსენებს და პარალელს გამჭვირვალობის შესახებ დაინიცირებულ კანონპროექტთან ავლებს. სიუჟეტის ავტორისეული განმარტებით, ვაშინგტონიდან ბრიუსელამდე პოლიტიკოსები თუ დიპლომატები კრიტიკულ განცხადებებს აკეთებენ, თუმცა, რატომ დააშორებს კანონი საქართველოს ევროინტეგრაციას, არავინ ამბობს.

სანდრო გამსახურდია სვამს კითხვას: „სად გადის ზღვარი სტრატეგიულ პარტნიორობას და სუვერენული ქვეყნის საქმიანობაში ჩარევას შორის. საქართველოს ჰყავს ხელისუფლება, რომელმაც 2012 წლიდან მოყოლებული ყველა ჩატარებულ არჩევნებში დამაჯერებლად გაიმარჯვა. შესაბამისად, მხოლოდ საქართველოს ხელისუფლების, ამ შემთხვევაში კი პარლამენტის პრეროგატივაა ამა თუ იმ კანონპროექტის დაინიცირება, მსჯელობა, ხმის მიცემა, მიღება თუ არ მიღება“.

ჟურნალისტის თქმით, დასავლეთში თბილისში მიმდინარე საპროტესტო ტალღას გულშემატკივრობენ და როდესაც მუხტი ნელდება, მათგან უარგუმენტო კრიტიკაც არ იგვიანებს: 
„დასავლელი პარტნიორების მხრიდან უარგუმენტო კრიტიკის მიღმა ვერაფერს ვხედავთ. მათ მხარეს ზუსტად ნოლი არგუმენტი და ბრტყელ-ბრტყელი ფრაზებია, რომ, თითქოს, გამჭვირვალობის კანონპროექტით ევროპას ვშორდებით“. 

სიუჟეტის ავტორის განმარტებით, წარსულში საქართველოში ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება საერთაშორისო პარტნიორების კარნახით მიიღებოდა. ახლა კი მოცემულობა შეცვლილია:

„გეოპოლიტიკური ვითარებიდან გამომდინარე უმთავრესი პრიორიტეტი საქართველოს მშვიდობიანი ეკონომიკური განვითარებაა, რისი უზრუნველყოფაც არსებულ პოლიტიკურ რეალობაში, ობიექტურად მხოლოდ მმართველ გუნდს შეუძლია“. 

აღსანიშნავია, რომ სიუჟეტის ანტიდასავლურ კონტექსტს მისი რესპონდენტების ნარატივიც კრავს. ყველა მათგანი ერთ აზრზეა და საპირისპირო მოსაზრება მაყურებელს უბრალოდ არ ესმის. 

„ცალმხრივი საჭიროება დღის წესრიგიდან მოხსნილია. ჩვენ ვჭირდებით ევროპას და ამერიკას, ისევე როგორც ისინი - ჩვენ. ამიტომაც არის საქართველოს არჩევანი ღირსებით ევროპისკენ  ანუ ნათელი მომავლისკენ და არც ერთ შემთხვევაში უკან, წარსულისკენ ანუ საბჭოთა კავშირში, როდესაც ჩვენს მაგივრად გადაწყვეტილებებს სხვა ქვეყანაში იღებდნენ“, - ასკვნის ჟურნალისტი და სიუჟეტიც ასე სრულდება. 


„სუვერენიტეტი და იდეოლოგიური გავლენები“

 
„სად გადის ზღვარი დემოკრატიის პრინციპებსა და თავისუფლების სახელით მორჩილებას შორის, სუვერენიტეტი და სადავო გამჭვირვალობა“, - ასე აანონსებს თამარ გოგესაშვილი „კვირის მოამბის“ დაწყებისას მისივე რეპორტაჟს - „სუვერენიტეტი და იდეოლოგიური გავლენები“. 

„და ახლა, როცა იმაზე ვდაობთ, ვის მოსწონს ან არ მოსწონს საპარლამენტო რესპუბლიკაში ხალხის მიერ არჩეული უმრავლესობის მომზადებული და დამტკიცებული კანონები. გვაქვს თუ არა უფლება ვიცოდეთ, ვინ რატომ იღებს და ხარჯავს ჩვენს სუვერენულ ქვეყანაში ფულს. როცა ვდაობთ, სად ვიცავთ გამოხატვის თავისუფლებას, როცა სხვის უფლებებს ვარღვევთ. ამ დროს უპირველესია, არ გადავწეროთ ქვეყნის ისტორია არასწორი შედარებებით“.

თამარ გოგესაშვილის განმარტებით, რადგან დემოკრატიულ სახელმწიფოში ხელისუფლების წყარო ხალხია და უმრავლესობით არჩეული ხელისუფალიც ლეგიტიმური, ქვეყნის შიგნით სუვერენიტეტის დაცვის აუცილებელი პირობაა, რომ გადაწყვეტილების მიმღებიც და აღმსრულებელიც ის იყოს. 

„ყველა ჯერზე, როცა საქართველო ერთ ნაბიჯს დგამს ევროპისკენ, რუსეთი დგამს ორს საქართველოსკენ...და როცა კრემლს მოსწონს ის, რასაც საქართველოში ქუჩაში აპროტესტებენ, ბუნებრივია, ის მიზანმიმართულად ახალისებს პროტესტს“.

სიუჟეტის მომდევნო ნაწილში კი ავტორი ყურადღებას საერთაშორისო საზოგადოებისა და პარტნიორების ხელისუფლებაზე გავლენის მცდელობაზე ამახვილებს:

„ახლა კი ხალისი აქვთ იმის, რაც წახალისებლია. წახალისებულია საერთაშორისო საზოგადოებისგან, ცალკეული პოლიტიკოსებისგან, პარტნიორებისგან. თუმცა, ამავე პარტნიორებს აღიარებული აქვთ საქართველოს სუვერენიტეტიც და მისი მთავრობის ლეგიტიმაციაც. აკრიტიკებენ საქართველოში იმას, რაც საკუთარ ქვეყნებში ან დაკანონებული აქვთ, ან აწი გეგმავენ უცხოური გავლენებისგან დასაცავად. მერე რა თუ ასე ღიად და ასეთი კრიტიკით, ცოტა ულტიმატუმის ენითაც პირდაპირ ცდილობენ გავლენა მოახდინონ საქართველოში ხალხის მიერ არჩეული ხელისუფლების გადაწყევტილებებზე“.

გოგესაშვილის თქმით, საქართველოს არჩევანი ევროპულ ოჯახში დაბრუნებაა და ფაქტები ადასტურებს იმას, რასაც აღქმები უარყოფს. ჟურნალისტს მაგალითებად, ასოცირების შეთანხმებასა და თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებაზე ხელმოწერა, უვიზო რეჟიმისა და ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღება მოჰყავს. 

„მიზნამდე მისასვლელად საქართველოს მეგობრები სჭირდება და არა მოკარნახეები, მხარდამჭერები და არა ულტიმატუმის ენის მოსაუბრეები. და როცა აზრთა სხვაობის გამო ყველა საერთაშორისო მეგობარს, დიპლომატიურ წარმომადგებლობას, პოლიტიკურ პარტიებს, სხვადასხვა პროფესიულ წრეებსა და ახალგაზრდობას კარს უხსნი დისკუსიისთვის და მაინც ღია კარში შემოუსვლელად ისმის „არა რუსულ კანონს“, მაშინ სად არის სუვერენული სახელმწიფოს ფუნდამენტური უფლება გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღების“, - კითხულობს ჟურნალისტი სიუჟეტში.

მისი აზრით, გლობალურ გამოწვევებთან გასამკლავებლად მნიშვნელოვანია, სახელმწიფომ განიმტკიცოს პოლიტიკური ლეგიტიმაცია, უფრო მეტად დაარწმუნოს საზოგადოება საკუთარი გადაწყვეტილებების სისწორეში და აუხსნას მათ სუვერენიტეტის დაცვის მეთოდების მართებულობა. 

„ქართველებს კი ბრძოლა არ გვიჭირს და არც სირთულე გვაკვირვებს მათ წინააღმდეგ, ვისაც, შესაძლოა, ჩვენი სუვერენიტეტის შეზღუდვა ან იდენტობის დაკარგვა უნდოდეს. ჩვენი იდენტობა ჩვენს ღირებულებებს ემყარება, ამ ღირებულებების დასაცავად კი ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვაა საჭირო შიდა და გარე აქტორებისგან...“, - ამბობს თამარ გოგესაშვილი.

„პირველი არხის“ ჟურნალისტი საკუთარი მოსაზრების დაფიქსირებას არც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებზე ერიდება. მისი სიტყვებით, როგორი გულწრფელიც არ უნდა იყოს ახალგაზრდების ნაწილის ცეკვა ცენტრალურ გამზირზე, ის მაინც ხელისუფლების შეცვლის სურვილით შეპყრობილი პოლიტიკური აქტორებისა და გაუმჭვირვალობის დამცველი არასამთავრობოების ჩრდილქვეშ ექცევა. 

„სუვერენიტეტს ეროვნული ფასეულობები ამყარებს და არა ილიას გადაწერა...ერთობა მნიშვნელოვანია, მაგრამ მამული, ენა და სარწმუნეობა ღვთაებრივი საუნჯეა, რომლის გარეშეც დამოუკიდებლობა და სუვერენიტეტი ვერც ილიას წარმოედგინა“, - და ამ სიტყვებით ასრულებს ის სიუჟეტს. 
 
„კვირის მოამბის“ ამ 15-წუთიან რეპორტაჟში „პირველი არხის“ თანამშრომელი, თამარ გოგესაშვილი მაყურებელს საკუთარ მოსაზრებებს ღიად სთავაზობს. მისი ანტიდასავლური ნარატივი ეკრანიდან მეორე მხარის არგუმენტების გაჟღერების გარეშე ვრცელდება. მაყურებელი საპირისპირო მოსაზრებებს ვერც სიუჟეტის რესპონდენტებისგან ისმენს. რეპორტაჟში დრო მხოლოდ ირაკლი ბათიაშვილის (ფილოსოფიის დოქტორი), გია მურღულიასა (ფილოლოგი) და ბაქარ ბერეკაშვილის („პირველი არხის“ ანალიტიკოსი) შეხედულებებს ეთმობა.   

ამ დროს კი "მაუწყებლობის შესახებ" საქართველოს კანონი განმარტავს, რომ „პირველი არხი“ ვალდებულია, პროგრამებში თავისი აზრი არ გამოხატოს და საზოგადოებაში არსებული მოსაზრებათა პლურალიზმი ასახოს. 

აღსანიშნავია ისიც, რომ ამავე კანონით, „საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა“ პირიქით, საქართველოს საგარეო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების პოპულარიზაცია უნდა უზრუნველყოს;

"იმედის სიუჟეტი"

კატეგორია: საქართველო
 
ხელისუფლების მსგავსად, რა სურს ტელეკომპანია "იმედს"?
 
რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციები წარმოაჩინოს, როგორც რადიკალური დაჯგუფების პროტესტი, რომელსაც სისხლისღვრა სურს. საზოგადოებაში დათესოს შიში და პანიკა. 
 
რა საშუალებებს იყენებს "იმედი?" 
 
21 აპრილს ტელეკომპანია "იმედის"კვირის მთავარ ანალიტიკურ გადაცემაში მაყურებელმა ნახა სიუჟეტი სათაურით "დიდი ლუსტრაცია". დაპირებისამებრ, სიუჟეტში ნათელი უნდა გახდეს, როგორ "შიფრავს" "რადიკალების" "დესტრუქციულ გეგმებს" ტელეკომპანია "იმედი".  მასალას „იმედის კვირის“ წამყვანი, ირაკლი ჩიხლაძე ასე აანონსებს: "ახლა ცოტნე გეგეჭკორი გაჩვენებთ, რამდენად თანხვედრაშია რადიკალების მოქმედებების ტაქტიკაც და სტრატეგიაც „კანვასის“ და "გირჩის" იმ ტრეინიგებთან, რომლის შესახებაც 2 წელია პერიოდულად გიყვებით“. 

„იმედის კვირის“ წამყვანი სიუჟეტის წარდგენისას ხაზგასმით ამბობს, რომ რადიკალებს მიზნად სისხლისღვრა და არეულობა აქვთ. ჩიხლაძის მტკიცებით, ამაზე ის ფაქტი მეტყველებს: "თუ როგორ მოიქცნენ მაშინ, როცა პარლამენტის შენობასთან პოლიცია არ დახვდათ და სამართალდამცველებთან დაპირისპირების პროვოცირებისთვის სპეციალურად გადაინაცვლეს მთავრობის ადმინისტრაციასთან, სადაც სასურველი სცენარისთვის ცივი იარაღიც გამზადებული ჰქონდათ“. 

438051621-1173489796982705-6008387231982965666-n

დიახ. "სასურველი სცენარისთვის ცივი იარაღიც გამზადებული ჰქონდათ", - ზუსტად ასე ამბობს. ამბობს ისე, რომ მაყურებელს არც აქციის მონაწილეების მხარეს ცივი იარაღის არსებობის ამსახველ კადრებს სთავაზობს, არც საგამოძიებო უწყების ოფიციალურ განცხადებას და არც რაიმე სხვა მტკიცებულებას. წამყვანის თქმით, ეს "ძალიან მნიშვნელოვანი დეტალი" კარგად დავიმახსოვროთ და დაველოდოთ, თავად სიუჟეტში თუ ვნახავთ, მაინც როგორ მოიქცნენ "რადიკალები" მთავრობის ადმინისტრაციასთან.

მანამდე გავარკვიოთ, რატომ და რა საფუძვლით დააწყვილა "იმედის კვირის" წამყვანმა ორგანიზაცია „კანვასისა“ და „გირჩი - მეტი თავისუფლების“ ტრეინინგები.

„კანვასი“ არის ორგანიზაცია, რომელიც 2005 წელს ბელგრადში დაარსდა და მას შემდეგ არაერთ ქვეყანაში არაძალადობრივი ბრძოლისა და შემოქმედებითი აქტივიზმის პრინციპებს ასწავლის. 6 თვის წინ კულტურის სფეროში მომუშავე ჯგუფებისთვის თბილისში ჩატარებული ტრეინინგის შემდეგ, კანვასის“ 3 სერბი ტრენერი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა „რევოლუციური სცენარის“ მომზადებაში დაადანაშაულა. 

„გირჩი -მეტი თავისუფლების“ ტრეინინგებში კი "იმედი", ალბათ, პარტიის მიერ დაფუძნებული „ინდივიდუალური თავისუფლების ინსტიტუტის" ბანაკებს გულისხმობს, სადაც სხვადასხვა თემაზე ტრეინინგებიც ტარდება. 



რატომ დასჭირდა "იმედის კვირის" წამყვანს "კანვასისა" და "გირჩის" დაწყვილება და იმიტომ, რომ თავად სიუჟეტის ავტორს მასალაში ამ ორი სხვადასხვა ორგანიზაციის სხვადასხვა დროს ჩატარებული ტრეინინგის კადრები სათავისოდ გამოეყენებინა. მანიპულაციური ვიდეომონტაჟითა და მუსიკით მასალისთვის დამატებითი სიმძაფრე შეეძინა. ცეცხლსასროლი იარაღისა და სამხედრო აღჭურვილობის დიდ ეკრანზე ჩვენებით მაყურებელი უფრო მეტად დაეზაფრა. და ჰო, ალბათ, სიუჟეტის წარდგენისას ირაკლი ჩიხლაძის ნათქვამი ფრაზაც - "სასურველი სცენარისთვის ცივი იარაღიც გამზადებული ჰქონდათ" როგორმე გაემართლებინა. 


 
რა ხდება?
 
სიუჟეტში - "დიდი ლუსტრაცია" ცოტნე გეგეჭკორი ამბობს, რომ მოვლენათა ეპიცენტრიდან უშედეგოდ სცადეს მათ მიერ არაკონტროლირებადი თავისუფალი მედიის გაძევება, რომ საზოგადოებას აქციის გულწრფელ მონაწილეთა შორის მყოფი "რადიკალური ჯგუფების კანონსაწინააღმდეგო ქმედებები" არ ენახა.  გეგეჭკორი კონკრეტულ კანონსაწინააღმდეგო ფაქტებს არ ასახელებს, სამაგიეროდ ამბობს: 

„ძალადობა პოლიციის წინააღმდეგ. იმ ორგანიზაციების მხრიდან, რომელთა წევრებიც პოლიტ თუ ენჯეო ძალების მიერ წინასწარ არიან გაწრთვნილი სპეციალურ ტრეინინგებზე. წინასწარ შემუშავებულია დიდი სტრატეგია, როგორ უნდა გააჯერონ ნაბიჯ-ნაბიჯ აქციები ძალადობით მთავარი მიზნისთვის - მიიტაცონ ძალაუფლება. წრთვნა და სწავლება საქართველოში სხვადასხვა ლოკაციებზე თვეების განმავლობაში მიმდინარეობდა ტრეინინგებზე, რომელიც დაფინანსებული იყო სხვადასხვა გავლენიანი დონორების მიერ.  მაღალი საფრთხეების გამო ერთ-ერთი ასეთი ტრეინინგის ფარული ჩანაწერი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა 6 თვის წინ გაასაჯაროვა.“ 

რას ხედავს მაყურებელი ამ ტექსტის პარალელურად ეკრანზე? რას და კადრებს "ინდივიდუალური თავისუფლების ინსტიტუტის" რიგითი ტრეინინგებიდან, სადაც მონაწილეებს იარაღის ნაწილებსა და უსაფრთხოების ზომებს ასწავლიან. ჟურნალისტის ამ ტექსტს მოსდევს სუს-ის მიერ გამოქვეყნებული ფარული ჩანაწერის ნაწყვეტიც "კანვასის" ტრეინინგიდან. აღსანიშნავია ისიც, რომ ამ ჩანაწერში იარაღი არსად ჩანს. „ინდივიდუალური თავისუფლების ინსტიტუტის“ ტრეინინგების ამსახველ კადრებში კი - რამდენჯერმე. ჰო და რა მოხდა მერე, თუ ცოტა მეტი შიშის დანერგვისთვის ცოტა მანიპულაციასაც მივმართავთ და მაყურებელს წვრთნად და სწავლებად რიგითი ტრეინინგის კადრებს შევთავაზებთ?! პასუხიც კითხვაზე, რატომ დააწყვილა "იმედის" კვირის მთავარმა ანალიტიკურმა გადაცემამ ორი ორგანიზაციის სხვადასხვა დროს ჩატარებული ტრეინინგი, ნათელია. 

Screenshot-2024-04-22-165919

"ინდივიდუალური თავისუფლების ინსტიტუტის" ერთ-ერთი დამფუძნებელი თინათინ ბოლოკაძე "მედიაჩეკერთან"განმარტავს: „ჩვენი ორგანიზაცია კლასიკური ლიბერალიზმის იდეოლოგიისაა. შესაბამისად, იარაღის ლეგალიზაციას ვემხრობით. ბანაკებში, რომელსაც ყოველთვიურად ვატარებთ, რამდენჯერმე მოწვეულნი გვყავდნენ სპეციალისტები, რომელთაც ბანაკის მონაწილეებს აუხსნეს თეორიული ნაწილი, კანონმდებლობა, რეგულაციები და ა.შ. აგრეთვე პრაქტიკულ ნაწილში სტუდენტებს იარაღის სტრუქტურა, რომელი ნაწილი რას ნიშნავს, უსაფრთხოების ზომები და სხვ. ვფიქრობთ, რომ ეს ცოდნა ყველა ადამიანს უნდა ჰქონდეს.“ 

 
რა შედეგის მიღწევა სურდა "იმედს" "ინდივიდუალური თავისუფლების ინსტიტუტის" ტრეინინგების კადრების მანიპულაციური გამოყენებით?

 
"იმედის კვირამ" სიუჟეტში ამ კადრების გამოყენებით სცადა, დაესაბუთებინა  ფრაზები: "წვრთნა და სწავლება", "მიიტაცონ ძალაუფლება" და რამდენიმეთვიანი საინფორმაციო პროპაგანდა, პირდაპირი მინიშნებით რევოლუციაზე (ქართული მაიდანი) გაემძაფრებინა და მაყურებლისთვის რეალობად შეესაღებინა. 





 
 
 
 
კატეგორია: ეთიკა
“ხანძარის შედეგად დაღუპული დედა და 4 შვილი. ოჯახს, რომელიც უკიდურეს გაჭირვებაში ცხოვრობდა, რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს” - ამ აღწერით გამოაქვეყნა "ტელეკომპანია პირველმა" ბაღდათში მომხდარი ტრაგედიის შემდეგ სოციალურ ქსელში ვიდეო, რომელიც ოჯახის მდგომარეობას აღწერდა და შემთხვევამდე 2 თვით ადრე იყო გადაღებული. ვიდეოს არ ერთვოდა განმარტება, რომ იყო საარქივო მასალა და არაზუსტი იყო ინფორმაცია დახმარების მოხსნის შესახებ. მომხდარიდან მალევე მასალის ამ ფორმით, განმარტების გარეშე გავრცელება მანიპულაციური იყო და აუდიტორია შეცდომაში შეიყვანა. ამგვარი გაშუქება ქმნიდა ირიბ მინიშნებას, თითქოს ხანძარი სიდუხჭირემ გამოიწვია, რაც ამ ეტაპზე დადგენილი არ არის. არაზუსტი და მანიპულაციური იყო დილის საინფორმაციო გამოშვებებში მაუწყებლის მიერ მაყურებლისთვის პირდაპირ ეთერში მიწვდილი ინფორმაციაც.

თემის TV პირველზე გაშუქების ქრონოლოგია 
 
შემთხვევა ბაღდათში 3 თებერვალს მოხდა. ხანძრს 4 ბავშვი და 2 ქალი ემსხვერპლა. ამბავი მედიისთვის იმავე ღამეს, დაახლოებით, 23:00 საათისთვის გახდა ცნობილი და 4 თებერვალს ყველა მედიასაშუალებისთვის დღის ერთ-ერთი წამყვანი თემა იყო. “TV პირველმა” ტრაგედიის გაშუქება მომხდარიდან მალევე დაიწყო. თავდაპირველად, 23:50 საათზე, არხის ფეისბუკის გვერდზე გამოქვეყნდა ხანძრის ამსახველი ვიდეო, რომელსაც თან ერთვოდა შემდეგი ტექსტი: “ხანძარს 5 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა, მათ შორის ოთხი ბავშვია. არსებული ინფორმაციით, მიტოვებულ სახლში სოციალურად დაუცველი ოჯახი თვითნებურად იყო შესახლებული.” (თავდაპირველად, ყველა მედიასაშუალებამ 5 გარდაცვლილის შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია აუდიტორიას, რადგან მეექვსე ცხედარი მაშველებმა მოგვიანებით იპოვეს. მედიასაშუალებების ნაწილმა, მასალები შესწორების სტანდარტის შესაბამისად ჩაასწორა, ნაწილის გვერდზე (მათ შორის “TV პირველის“) კი არაზუსტი ინფორმაცია კვლავ იძებნება.)

მოგვიანებით, დაახლოებით, 03:00 საათისთვის არხის ფეისბუკის გვერდზე გავრცელდა ვიდეო “TV პირველის” არქივიდან, სათაურით “ტრაგედია!” ვიდეო ასახავდა სოციალურად დაუცველი ოჯახის ცხოვრების კადრებს, რომელიც 21 ნოემბერს გადაცემა “რეაქციაში” გავიდა. გამოქვეყნებულ ვიდეოფრაგმენტში გაჭირვებაში მცხოვრები ქალი სოციალური დახმარების შეჩერების შესახებ საუბრობდა. მაუწყებლის მიერ გავრცელებულ ვიდეოს შეცდომაში შემყვანი შინაარსის ტექსტი ერთვოდა თან: “ხანძარის შედეგად დაღუპული დედა და 4 შვილი. ოჯახს, რომელიც უკიდურეს გაჭირვებაში ცხოვრობდა, რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს ”.

alt

მაუწყებელს თავისი აუდიტორიისთვის არ მიუწვდია ინფორმაცია, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება გარკვეული მიზეზით (ჯანდაცვის სამინისტროს განმარტებით, კომუნალურ გადახდებზე აბონენტის ნომერის არქონის გამო), დროებით ჰქონდა შეჩერებული, არ განუმარტავს, რომ დეკემბერში ოჯახს კვლავ აღუდგა დახმარება და განაცდური თანხა ერთიანად ჩაერიცხა.

ფეისბუქგვერდზე ვიდეოს გამოქვეყნების შემდეგ, ბაღდათში მომხდარი ტრაგედია იგივე აქცენტით გაშუქდა 4 თებერვლის დღის პირველ ნახევარში მაუწყებლის ეთერში გასულ საინფორმაციო გამოშვებებში:

“TV პირველმა” 4 თებერვალს დილის 9 საათიანი საინფორმაციო გამოშვება 20 წუთით ადრე, 08:40-ზე სპეციალური გამოშვებით დაიწყო. ბაღდათიდან ჟურნალისტის პირდაპირი ჩართვის შემდეგ, წამყვანმა მაყურებელს ხანძრის შედეგად გარდაცვლილი ოჯახის არქივიდან ამოღებული ვიდეო წარუდგინა და განუმარტა, რომ “გაჭირვებულ ოჯახს სოციალური დახმარება მხოლოდ და მხოლოდ იმის გამო მოუხსენეს, რომ მას, დროებით, ელექტროენერგია მეზობლისგან ჰქონდა შემოყვანილი”.

ერთი საათის შემდეგ, საინფორმაციო გადაცემის წამყვანი კვლავ რამდენიმე წუთით ადრე(09:50) სპეციალური გამოშვებით დაბრუნდა ეთერში და მაყურებელს “ევროპული საქართველოს” ლიდერის, გიგი უგულავას განცხადება შესთავაზა პირდაპირ ეთერში, რომელიც ბაღდათში მომხდარი ტრაგედიის გამო, პარლამენტის პიკეტირების გადადების შესახებ საუბრობდა. გიგი უგულავას განცხადების შემდეგ, საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა და თემაზე მომუშავე ჟურნალისტმა კვლავ შეახსენეს მაყურებელს, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება ჰქონდა მოხსნილი.

11:00 საათიან გამოშვებაშიც, წამყვანი და ჟურნალისტი კვლავ იგივე აქცენტს აკეთებდნენ - არქივიდან ამოღებულ ვიდეოს და ახლობლების ნათქვამს ეყრდნობოდნენ და ამბობდნენ, რომ ოჯახს დახმარება მოუხსნეს. თუმცა ამჯერად მერის კომენტარიც გავიდა ეთერში, რომელიც ამბობდა, რომ ოჯახი სოციალურ დახმარებას იღებდა.

“TV პირველის” მაყურებელმა, ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილის გიორგი წოწკოლაურის მედიასთან გაკეთებული განცხადების შემდეგ, 12:00 საათიან გამოშვებაში გაიგო, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება დროებით ჰქონდა შეწყვეტილი. ჯანდაცვის სამინისტროს აღნიშნული განცხადების მიუხედავად, 13:00 საათიან გამოშვებაშიც მაუწყებელმა აქცენტი კვლავ სოციალური დახმარების მოხსნაზე გააკეთა. საინფორმაციო გამოშვების ანონსში და აღწერაში კვლავ განმარტების გარეშე, ხაზგასმული იყო, რომ ოჯახს რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს. გარდა ამისა, სამინისტროს განცხადების შემდეგ, მაუწყებელი სოციალურ სააგენტოში არკვევდა, მოუხსენეს თუ არა დახმარება ოჯახს.


alt


როდის გაიგო TV პირველის მაყურებელმა დაზუსტებული ინფორმაცია

“TV პირველის” მაყურებელი შესაბამის წყაროებთან დაზუსტებულ ინფორმაციას მხოლოდ 14:00 საათიდან იღებდა. 4 თებერვალს ამავე ამბავს მიეძღვნა გადაცემა “რეაქციაც”.

თუმცა მანამდე გავრცელებული შეცდომაში შემყვანი ინფორმაცია კვლავ არ შეუსწორებია მაუწყებელს და ამ დრომდე იძებნება არხის ფეისბუკ გვერდზე. არც თავდაპირველად გამოქვეყნებული ვიდეოს აღწერაშია ცვლილება შესული. აღსანიშნავია, რომ ვიდეო კვლავ იგივე ტექსტით ვრცელდება და ამ დროისთვის “TV პირველის” ფეისბუკგვერდზე აღნიშნულ ვიდეოს 393 000-ზე მეტი ნახვა და 5 400-მდე გაზიარება აქვს. ასევე, “TV პირველს” დღის განმავლობაში არცერთხელ არ აუღნიშნავს, რომ თავდაპირველად მაუწყებელმა არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა.

რატომ იყო პრობლემური ამგვარი გაშუქება

ბაღდათში მომხდარი ტრაგედია მედიის ფოკუსში ცხადია უნდა მომხვდარიყო და ასევე, ცხადია, რომ მედიას უნდა დაესვა ყველა კითხვა და დაეყენებინა ყველა შესაბამისი უწყების პასუხისმგებლობის საკითხი.

თუმცა, მასალის ამ დროს და ამ ფორმით გავრცელება, მინიშნების გარეშე - რომ ის იყო არქივის, ასევე ის, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება მოხსნის შემდეგ ისევ აღუდგა, მანიპულაციური იყო და აუდიტორია შეცდომაში შეიყვანა. ამგვარი გაშუქება ქმნიდა ირიბ მინიშნებას, თითქოს ხანძარი სიდუხჭირემ გამოიწვია, რაც ამ ეტაპზე დადგენილი არ არის.

TV პირველის ეს ვიდეო გახდა ინსპირაცია სხვა ონლაინ გამოცემებისთვისაც, რომლებმაც ასევე შეცდომაში შეიყვანეს აუდიტორია.

“TV პირველზე” დაყრდნობით, ხანძარის შედეგად დაღუპული ოჯახისთვის სოციალური დახმარების მოხსნის შესახებ არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელეს შემდეგმა მედიასაშუალებებმა: პალიტრავიდეო, ფორტუნა, ნიუპოსტი, პროგრესნიუსი, სარკე ნიუსი, რეზონანსი, newsreport.ge, cyc.ge, paqtebi.ge, hotnews და სხვა.

აღნიშნულ გვერდებზე სოციალური დახმარების მოხსნის შესახებ არაზუსტი ინფორმაცია კვლავ დამატებითი განმარტებების გარეშე იძებნება და არ დრომდე არ არის შესწორებული. მიუხედავად იმისა, რომ გამოცემებმა ბაღდათში მომხდარ ტრაგედიაზე დღის განმავლობაში სხვა მასალებიც მოამზადეს, თავდაპირველად გამოქვეყნებული მასალები მაინც პრობლემურია, რადგან თუ მკითხველი მხოლოდ ზემოთჩამოთვლილ მასალებს ნახავს, არაზუსტ ინფორმაციას მიიღებს.
კატეგორია: ეთიკა
24-27 იანვრის პერიოდში რამდენიმე ონლაინგამოცემამ და სხვადასხვა საიტებმა გაავრცელეს მანიპულაციური ინფორმაცია, თითქოს, თურქეთში გაუპატიურება ლეგალური გახდება. გამოცემები წერდნენ, რომ ახალი კანონი კაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემს.

altინფორმაცია თავდაპირველად, 24 იანვარს, “ნიუპოსტმა” გაავრცელა შემდეგი სათაურით “ახალი კანონი თურქეთში მამაკაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემს”. გამოცემა წერდა, რომ თურქეთში იანვრის ბოლოს წარადგენენ ახალ კანონს, რომლის მიხედვითაც მამაკაცს ახალგაზრდა გოგოს გაუპატიურება ლეგალურად შეეძლება, თუ შემდგომ მასზე იქორწინებს.

“თურქეთის ხალხთა დემოკრატიული პარტია აღნიშნავს, რომ ეს კანონმდებლობა ბავშვთა ქორწინებას ლეგალურს გახდის და გაუპატიურებას, როგორც კანონმდებლობით დაშვებულს. არსებობს ბავშვთა სექსუალური ექსპლუატაციის საფრთხეც”, - წერდა “ნიუპოსტი” და ინფორმაციის წყაროდ უცხოური გამოცემების“dailymail”, “dailystar” და “independent” სტატიების ბმულებს უთითებდა.

“ნიუპოსტზე” დაყრდნობით იდენტური მასალა სიტყვა-სიტყვით გამოაქვეყნეს შემდეგმა გამოცემებმა: “ალია”, tia.ge, emigrantebi.org და allmedia.news.  მოგვიანებით “ნიუპოსტმა” სტატია წაშალა, თუმცა ზემოთჩამოთვლილ გვერდებზე კვლავ იძებნება და მათ წყაროდ კვლავ "ნიუპოსტი" აქვთ მითითებული.

მსგავსი მანიპულაციური და შეცდომაში შემყვანი მასალა გამოაქვეყნა "hotnews-მა" შემდეგი სათაურით “მამაკაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემენ”. საიტი ყოველგვარი არგუმენტების და წყაროების გარეშე, მტკიცებით ფორმაში წერდა, რომ “თურქეთის ახალი დემოკრატიული პარტია, იანვრის ბოლოს, წარადგენს კანონს, რომლის მიხედვითაც მამაკაცებს ახალგაზრდა გოგოების გაუპატიურება ლეგალურად შეეძლებათ. ეს კანონმდებლობა ბავშვთა ქორწინებას ლეგალურს გახდის”. 

აქცენტი იმაზე, რომ თურქეთის პარლამენტში ინიცირებული ახალი კანონპროექტი ბავშვების გაუპატიურებას ლეგალურს გახდის, არასწორია. სინამდვილეში, აღნიშნული კანონპროექტით, თურქეთში კაცებს არასრულწლოვანთან სექსისთვის გათვალისწინებული სასჯელის აცილება შეეძლებათ, თუკი მსხვერპლს ცოლად მოიყვანენ.

ოპოზიციური პარტიები და ქალთა უფლებადამცველები კანონპროექტს აპროტესტებენ. იგივე კანონპროექტი 2016 წელსაც იყო თურქეთის პარლამენტში ინიცირებული, თუმცა ეროვნული და მსოფლიო მასშტაბით გამოწვეული დიდი აღშფოთებისა და პროტესტის გამო, კანონპროექტი ჩავარდა.  აღსანიშნავია, რომ ეს ინფორმაცია არცერთ გამოცემას არ მოუძიებია და არ შეუთავაზებია მკითხველისთვის.
კატეგორია: ეთიკა
17-18 იანვარს “newsreport.ge-ს” და “ალიას” გვერდებზე გამოქვეყნდა პარლამენტის თავმჯდომარის არჩილ თალაკვაძისა და საქართველოს პრეზიდენტის სალომე ზურაბიშვილის ვიდეოდან ფრაგმენტი, მანიპულაციური სათაურით. 9 წამიან ვიდეოში ისმის რამდენიმე სიტყვიანი ამონარიდი პარლამენტის თავმჯდომარის ისტორიიდან, რომელსაც იგი საქართველოს პრეზიდენტს უყვება.

"შოკოლადებს მოგცემ, ოღონდ შენ ხმა არ ამოიღოო" - არჩილ თალაკვაძე სალომე ზურაბიშვილს” - newsreport.ge აღნიშნული სათაურით აქვეყნებს მასალას. იგივე ფრაგმენტი გამოცემა “ალიამაც” გამოაქვეყნა შემდეგი სათაურით - “შოკოლადებს მოგცემ, ოღონდ შენ ხმა არ ამოიღო“- რა მოუყვა თალაკვაძემ პრეზიდენტს”.

ორივე გამოცემა ვიდეოს თან ურთავს იდენტურ განმარტებას: “სოციალურ ქსელში არჩილ თალაკვაძის სახალისო ვიდეო გავრცელდა. პარლამენტის თავმჯდომარე არჩილ თალაკვაძე სალომე ზურაბიშვილს ბავშვობის ისტორიას უყვება, რომელიც მის მუსიკალურ ნიჭს ეხება.”

აღნიშნული სათაურებით გამოქვეყნებული ვიდეო ფრაგმენტი, რომელიც კონტექსტიდან ამოგლეჯილია, მკითხველისთვის შეცდომაში შემყვანია, რადგან არ იძლევა რეალურ ინფორმაციას და აღიქმება ისე, თითქოს ამგვარი თხოვნით პარლამენტის თავმჯდომარემ პრეზიდენტს მიმართა.
კატეგორია: ეთიკა
“ახალი ჩინური ვირუსით ასობით ადამიანი დაავადდება - მეცნიერები” - ამ სენსაციური სათაურით გამოქვეყნდა სტატია 18 იანვარს პრტაიმტაიმის გვერდზე. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთში ახალი ტიპის ვირუსი ნამდვილად გავრცელდა, მტკიცებით ფორმაში იმის თქმა, რომ ასობით ადამიანი დაავადდება, მაინც უსაფუძვლოა და მანიპულაციურად აღიქმება, ვინაიდან სტატიაში ამ საფრთხეზე არაფერია ნათქვამი და არ ჩანს, რას ეფუძნება ამგვარი დასკვნა.

“უცნობი კორონავირუსით ჩინეთის ოფიციალური ინფორმაციით, ორი ადამიანი გარდაიცვალა... ჩინეთში უცნობი ვირუსის აფეთქება დეკემბერში მოხდა. მთლიანად ვირუსი 41 ადამიანს აღმოუჩინეს, მათგან 7 კრიტიკულ მდგომარეობაშია. აღსანიშნავია, რომ ვირუსის მქონე ბევრი ადამიანი ზღვის პროდუქტების ბაზარში გამყიდველები და მყიდველები იყვნენ”, - წერს ავტორი.

მიუხედავად იმისა, რომ სათანადო არგუმენტები მასალაში არ მოიძებნება, სათაური მკითხველს არწმუნებს, რომ ასობით ადამიანის ვირუსით დაავადდების საშიშროება არსებობს. უფრო მეტიც, სტატიაში საპირისპირო ინფორმაციასაც ვკითხულობთ - ბოლოში განმარტებულია, რომ არ არსებობს იმის მტკიცებულება, რომ ვირუსი ადამიანიდან ადამიანზე გადადის და მის საშიშროებაზე საუბარი ნაადრევია:

“ლაბორატორიულმა ტესტებმა აჩვენა, რომ საქმე შეიძლება ეხებოდეს კორონოვირუსის ახალ ტიპს. პეკინში აცხადებენ, რომ ჯერჯერობით ადრეა იმაზე საუბარი, რომ ეს ვირუსი საშიშია, რადგან არ არსებობს მის მტკიცებულება, რომ ვირუსი ადამიანიდან ადამიანზე გადადის”.

ჩინეთში ახალი ვირუსის გავრცელების შესახებ უკვე იწერება საერთაშორისო მედიაშიც. ვირუსის არსებობას ადასტურებენ ჩინეთის ოფიციალური უწყებებიც. თუმცა, ეს ყველაფერი მაინც არ იძლევა იმის საფუძველს, რომ ამგვარი, მტკიცებით ფორმაში მოცემული სათაურით გამოქვეყნდეს მასალა. შესაბამისად, აღნიშნული სტატიის სათაური მანიპულაციად აღიქმება და ტოვებს შთაბეჭდილებას, რომ მკითხველის განზრახ შეცდომაში შეყვანას ისახავს მიზნად.
კატეგორია: ეთიკა
“ვინ დაიწყო დაპირისპირება, რომელსაც გამსახურდიას დაჭრა მოჰყვა?! - "კურიერმა" სისხლიანი გარჩევის ყველა დეტალი გაარკვია” - ამ სათაურით, 24 დეკემბერს “რუსთავი 2-ის” მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში, ცოტნე გამსახურდიას დაჭრის საქმეზე, მანიპულაციური სიუჟეტი გავიდა. მასალის ავტორი და გადაცემის წამყვანი მთავარ აქცენტს აკეთებდნენ იმაზე, რომ “ცოტნე გამსახურდია იმ დღეს აგრესიით გამოირჩეოდა და თავად იყო დაპირისპირების ინიციატორი”.

“ვინ დაიწყო დაპირისპირება, რომლის შემდეგაც ცოტნე გამსახურდია უკვე რამდენიმე დღეა სიკვდილს ებრძვის”, - ამ კითხვით იწყებს წამყვანი სიუჟეტის წარდგენას და თავისივე ტექსტში, თვითონვე პასუხობს კითხვას - მოწმეთა ჩვენებებზე დაყრდნობით, წამყვანი ამბობს, რომ საქმის გარჩევა თავად ცოტნე გამსახურდიამ დაიწყო.

alt“კურიერმა” მოიპოვა საქმეში არსებული ჩვენებები, სადაც დეტალურად არის აღწერილი გალის ქუჩაზე მომხდარი სისხლიანი დაპირისპირების დეტალები. საქმეში ფიგურირებს სუფრის დანა და ყავარჯენი. მოწმეთა აბსოლუტური უმრავლესობა კი ამბობს, რომ საქმის გარჩევა პირველად თავად ცოტნე გამსახურდიამ დაიწო. ასევე, ირკვევა, რომ მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებული პირები ქვეყნის დატოვებას ცდილობდნენ. მათ შორის არის გიორგი სოლოღაშვილი, რომლის დაკითხვის ოქმი ასევე მოიპოვა სალომე ბოკუჩავამ. სწორედ ის ისაუბრებს ყველა დეტალზე. სალომე, რა ირკვევა ჩვენებებიდან, რას მოყვა ჩხუბი და რატომ დაიწყო უთანხმოება” - ამ კითხვით წამყვანი გადადის ჟურნალისტთან, რის შემდეგაც, ჟურნალისტი აგრძელებს წამყანის ნარატივს და მაყურებელს არწმუნებს, რომ გამსახურდიას მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებულები სიტუაციის განეიტრალებას ცდილობდნენ, ცოტნე გამსახურდიამ კი კონფლიქტი თავად გაამწვავა.

სიუჟეტის შესავალ ნაწილში, ჟურნალისტი მტკიცებით ფორმაში ყვება, რომ “სწორედ ცოტნე გამსახურდია გამოირჩეოდა აგრესიით” და მას “კონფლიქტის გამწვავებაში” ადანაშაულებს:

“ჩვენებების მიხედვით ირკვევა, რომ ყოფით საკითხზე დაიწყო დაპირისპირება. თუმცა, შეიძლება თავისუფლად ითქვას, რომ ცოტნე გამსახურდია, ახლა უკვე დაკავებული პირების მიმართ, მთელი დღის განმავლობაში იყო საკმაოდ აგრესიული. ისინი ერთად იმყოფებოდნენ გარდაცვლილი მეგობრის დაბადების დღეზე და პირებმა, რომლებიც ახლა უკვე ბრალდებულები არიან, სცადეს ტერიტორიიდან წამოსვლა ვითარების გასანეიტრალებლად. თუმცა, მათ ქუჩაში დაეწია ცოტნე გამსახურდია, რა დროსაც უკვე გამწვავდა კონფლიქტი და, ჩვენებების მიხედვით, სწორედ ცოტნე გამსახურდია გამოირჩეოდა თავიდან აგრესიით”, - ამბობს ჟურნალისტი სიუჟეტის წარდგენისას.

altსიუჟეტის ძირითადი ნაწილი აგებული იყო მოწმეთა ჩვენებებზე. ავტორმა, აღნიშნულ ჩვენებებზე დაყრდნობით, საზოგადოებას ქრონოლოგიის მიხედვით მოუყვა 19 დეკემბერს მომხდარის შესახებ. რის შემდეგაც მაყურებელმა მოისმინა ბრალდებულების ადვოკატების შეფასებები. სიუჟეტის დასკვნით ნაწილში კი, ცოტნე გამსახურდიას ადვოკატის და ოჯახის წევრების კომენტარები გავიდა, რომლებიც მომხდარის სავარაუდო ვერსიაზე და გამოძიებასთან დაკავშირებით არსებული კითხვების შესახებ საუბრობდნენ.

და მიუხედავად იმის, რომ მასალა ცოტნე გამსახურდიას ახლობლების კომენტარებსაც შეიცავდა და ერთი შეხედვით, მასალას მხარეების თანაბრად წარმოჩენის მცდელობა არ აკლდა, წამყვანისა და ჟურნალისტის ტექსტებმა მას იმგვარი ელფერი შესძინა, რომ თითქოს საქმეში მთავარი დამნაშავე ცოტნე გამსახურდიაა. რისი მტკიცება ანდა უარყოფა, ცხადია, არ არის მართებული, რადგან ოფიციალურად დადასტურებული ინფორმაცია და გამოძიების შედეგები ამ დრომდე უცნობია.
კატეგორია: ეთიკა

“ამერიკის ხმა” აცხადებს, რომ ტელეკომპანია “იმედმა” კვირის მთავარი გადაცემისთვის მომზადებულ სიუჟეტში “ანტიტრამპისტების პოლიტიკა”, მათი ჟურნალისტის ჯიმ მალონის კომენტარი არასწორ კონტექსტში წარმოაჩინა, რაც შემაშფოთებელია.

განცხადება “ამერიკის ხმამ” 17 სექტემბერს გამოაქვეყნა. განცხადების მიხედვით, ტელეკომპანია “იმედმა” ჯიმ მალონს ინტერვიუ აშშ-ს 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებთან დაკავშირებით სასაუბროდ სთხოვა. ინტერვიუს დროს კი ჟურნალისტმა მალონს ამერიკის საგარეო პოლიტიკაზე დაუწყო შეკითხვების დასმა, რაც მისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა.

"ბატონი მალონი „ამერიკის ხმის“ გამოცდილი ჟურნალისტია, რომელიც ამერიკულ პოლიტიკას წლებია აშუქებს. ნებისმიერი მცდელობა, ამ ინტერვიუში მისი პასუხები ამოღებულ იქნას კონტექსტიდან იმ მიზნით, რომ ზიანი მიადგეს „ამერიკის ხმის“ ჟურნალისტების კალიბრს და კვალიფიკაციას, ან იმისთვის, რომ არასწორად იქნას გადაცემული „ამერიკის ხმის“ საქმიანობა საქართველოში ნებისმიერ სიახლესთან დაკავშირებით, ღრმად შემაშფოთებელია", - ნათქვამია განცხადებაში.


„ამერიკის ხმა“ შეერთებული შტატების ყველაზე დიდი საერთაშორისო სამაუწყებლო ორგანიზაციაა. ის მულტიმედიურ პროგრამებს 45 ენაზე ავრცელებს სხვადასხვა აუდიტორიისთვის, რომელსაც თავისუფალ მედიაზე ხელი შეზღუდულად, ან საერთოდ არ მიუწვდება.


სიუჟეტი, რომელსაც “ამერიკის ხმა” გამოეხმაურა, გადაცემა “იმედის კვირაში” 15 სექტემბერს გავიდა. მასალა 10 სექტემბერს საქართველოში გამართულ საერთაშორისო კონფერენციაზე მომხდარ არეულობას ეხებოდა. გადაცემის წამყვანი, ისევე როგორც სიუჟეტის ავტორი, თითქმის 9 წუთის განმავლობაში ცდილობდნენ მაყურებელი დაერწმუნებინათ, რომ საერთაშორისო კონფერენციის ორგანიზატორები პირდაპირ ასოცირდებიან ისეთ ოპოზიციურ პარტიებთან, როგორიცაა “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” და “ევროპული საქართველო” და “მაკკეინის ინსტიტუტის” წარმომადგენლების უარყოფით გავლენებზე უყვებოდნენ საზოგადოებას.


ხილეთ მედიაჩეკერის მიმოხილვა ამ სიუჟეტის შესახებ: ჯონ მაკკეინის საწინააღმდეგო სიუჟეტი “იმედის კვირაში”



სიუჟეტის ავტორი მაყურებელს არწმუნებდა, რომ მაკკეინთან ასოცირებულ ფიგურებს ამერიკულ პოლიტიკურ ცხოვრებაზე გავლენა არ აქვთ. ამ სიტყვების დასტურად კი, ამერიკელი პოლიტიკური კომენტატორის სტატუსით, მაყურებელს ჯიმ მალონის კომენტარს სთავაზობდა:

“მეთიუ ბრაიზა, დევიდ კრამერი, მაიკლ კარპენტერი, კურტ ვოლკერი - პირველად მესმის ეს გვარები. ვერ ვიხსენებ ვერცერთ მათგანს. არ ვფიქრობ, რომ ისინი გავლენიანები არიან. წინააღმდეგ შემთხვევაში, აუცილებლად მეცოდინებოდა მათ შესახებ”, - ამბობდა სიუჟეტში მალონი.

 

alt
კადრი "იმედის" სიუჟეტიდან, რომელშიც მალონის კომენტარი გავიდა.
 სიუჟეტში არასწორად არის მითითებული მალონის გვარიც. 


“ამერიკის ხმის” განცხადების მიხედვით, ჯიმ მალონი "ამერიკის ხმაში" წლების განმავლობაში შეერთებული შტატების შიდა პოლიტიკას, საარჩევნო პროცესებს, კონგრესში მიმდინარე საკანონმდებლო პროცესებს აშუქებს. ამერიკის საგარეო პოლიტიკა მისი პროფესიული საქმიანობის ძირითადი მიმართულება არ არის.

"ამერიკის ხმის" განცხადებას 18 სექტემბერს "იმედის კვირამ" უპასუხა.   

"15 სექტემბერს ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის კვირა“ გასული სიუჟეტის მომზადებისას ავტორები (რუსუდან შელია და „იმედის“ კორესპონდენტი ვაშინგტონში დემნა დევდარიანი) მოქმედებდნენ პროფესიული სტანდარტის სრული დაცვით და ხელმძღვანელობდნენ ჟურნალისტური ეთიკის ნორმებით. შესაბამისად, ვერ დავეთანხმებით ავტორიტეტული მედიასაშუალების „ამერიკის ხმის“ ხელმძღვანელობის პოზიციას, რომ ჯიმ მალონის კომენტარი არასწორ კონტექსტში იყო წარმოჩენილი. სურვილის შემთხვევაში, ჩვენ მზად ვართ, დაინტერესებულ მხარეს მივაწოდოთ აღნიშნული ინტერვიუს სრული (დაუმონტაჟებელი) ვიდეოჩანაწერი. კიდევ ერთხელ ვადასტურებთ პატივისცემას „ამერიკის ხმის“ მიმართ და ვიმედოვნებთ, რომ მსგავს გაუგებრობებს მომავალში ადგილი არ ექნება", - ნათქვამია ტელეკომპანია "იმედის" განცხადებაში.

კატეგორია: ეთიკა
აგვისტოს ომი მიხეილ სააკაშვილისა და ნაციონალური მოძრაობის მიერ როგორც ძალაუფლების „ყველაფრის ფასად“ შენარჩუნებისა და საზოგადოების თვალში „დაკარგული ლეგიტიმაციის“ ხელახლა მოპოვების გზა - ამ კონტექსტში წარმოჩინდა ყოფილი ხელისუფლება ტელეკომპანია „იმედის“ ეთერში 11 აგვისტოს გასულ ფილმში - „ჩვენ მშვიდობით მოვიგებთ სხვის დაწყებულ ომს“, რომლის ავტორიც და მასზე მომუშავე გუნდიც მითითებული არ არის.

მნიშვნელოვანი ფაქტების მიჩქმალვა, მანიპულაცია და არაზუსტი ინფორმაცია ფონად გასდევს 40 წუთიან ფილმს, სახელწოდებით “ჩვენ მშვიდობით მოვიგებთ სხვის დაწყებულ ომს!”

 სიუჟეტი 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომში ნაციონალური მოძრაობისა და იმდროინდელი პრეზიდენტის ბრალეულობაზეა აგებული ისე, რომ განვითარებულ მოვლენებში რუსეთის ფედერაციის პასუხისმგებლობა მინიმუმამდეა დაყვანილი. აგვისტოს ომი წარმოჩენილია როგორც “მაშველი რგოლი” სააკაშვილისთვის, რამაც შესაძლებლობა მისცა “ოპოზიციის წნეხისგან” გათავისუფლებულიყო და დაებრუნებინა “დაკარგული ლეგიტიმაცია”.

altფილმში ავტორი რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების მიმოხილვას 2004 წელს, ქვეყნის სათავეში ახალი ხელისუფლების მოსვლიდან იწყებს და იმ შეცდომებსა თუ ქმედებებს აღწერს, რაც მისივე შეფასებით, ყოფილმა ხელისუფლებამ ოკუპირებულ რეგიონებთან მიმართებით და ჩრდილოელ მეზობელთან ურთიერთობის კონტექსტში მიზანმიმართულად განახორციელა. ასე მაგალითად, ფილმიდან ვიგებთ, რომ 2004 წელს ახალმა ხელისუფლებამ პრაქტიკულად მოგვარებული, ან უფრო ზუსტად, მოგვარების გზაზე დამდგარი კონფლიქტები ჩაიბარა, მაშინდელმა მთავრობამ კი, სახალხო დიპლომატიის ერთ-ერთი მექანიზმი და ადგილობრივ მოსახლეობასთან ურთიერთობების დათბობა-გაღრმავების ერთადერთი საშუალება ერგნეთის ბაზრობა გააუქმა, რითაც სააკაშვილი-ოქრუაშვილის [ირაკლი ოქრუაშვილი იმ დროისთვის თავდაცვის მინისტრის თანამდებობას იკავებდა] ტანდემმა „კონფრონტაციის გზა“ აირჩია და ოსურ მხარეს პირდაპირ ანიშნა, რომ „ოფიციალური თბილისის არჩევანი შერიგების და დაახლოების პოლიტიკა აღარ არის“.

ერგნეთის ბაზრობის გაუქმების კომპონენტი ფილმში აპრიორი უარყოფითად ისეა განხილული, რომ საპირისპირო მხარე - კორუფცია, კონტრაბანდა, დაუფიქსირებელი გადასახადები და ა.შ. განხილული არ არის და არც ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების პოზიცია ჩანს იმის შესახებ, თუ რატომ მიიღეს მათ აღნიშნული გადაწყვეტილება და რა იყო ამის მთავარი მოტივატორი.

 ამასთან, ავტორი 2004-2008 წლების შუალედში ცხინვალის რეგიონში მომხდარ არაერთ შეტაკებასა და დაპირისპირებაზე იმგვარად საუბრობს, რომ ყველა კონტექსტში ყოფილი ხელისუფლების ბრალზე, განზრახ პროვოკაციულობასა და კონფრონტაციულობაზე მიუთითებს. იქვე დასძენს, რომ სააკაშვილი “წარმატებით ახერხებდა კრემლის პროვოცირებას”.

ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან აგვისტოს ომის ინსპირირების დასტურად 2007-2008 წლებში მაშინდელი ხელისუფლების მხრიდან ბიზნესის, მედიის, ოპონენტების და მშვიდობიანი მოქალაქეების მიმართ ჩადენილ დანაშაულებებსაც გვახსენებს. სააკაშვილი მოხსენიებულია დიქტატორად. 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები კი აპრიორი გაყალბებულად არის წარმოჩენილი. არადა, მიუხედავად დაფიქსირებული ხარვეზებისა, მაშინ რომელიმე საერთაშორისო სადამკვირვებლო ორგანიზაციას საყოველთაო გაყალბების ნიშნებზე არ უსაუბრია და არც მისი შედეგები დაუყენებია ეჭვქვეშ. 2004-2008 წლების მიმოხილვის დასასრულს ავტორი ამტკიცებს, რომ სააკაშვილმა მიზანმიმართულად ჩაითრია ქვეყანა სისხლიან ავანტურაში.

altფილმის მიწურულს დრო უკვე უშუალოდ აგვისტოს ომის დეტალების განხილვას ეთმობა, საიდანაც ვიგებთ, რომ სააკაშვილისთვის შექმნილი პოლიტიკური კრიზისის ფონზე, „გარე მტრის საქართველოში შემოჭრა“ იყო საჭირო, რისთვისაც ისეთი სამხედრო ოპერაცია უნდა დაგეგმილიყო, რომელზე რეაგირებაც რუსეთის მხრიდან გარდაუვალი იქნებოდა, რისთვისაც „სააკაშვილის ხელისუფლებამ დემონსტრაციული, ფართომასშტაბიანი ოპერაცია განიზრახა“.

 „ყველას გვახსოვს, როგორც ვუყურებდით ტელეეკრანებს, გვიკვირდა ჩვენი მედიის, რომელიც ამ ყველაფერს იღებდა და მსოფლიოს გადასცემდა, ვამბობდით, მტრები ხომ არ არიან, რას აკეთებენ, მოწინააღმდეგეს აწვდიან ინფორმაციასო. დიახ, გეგმის შემადგენელი ნაწილი ზუსტად ეს პროპაგანდა იყო. მთელ მსოფლიოს უნდა ენახა ქართველების დიდი სამხედრო ძალის მოქმედება რეგიონში. საჯაროდ სილაგაწნული რუსეთი კი იძულებული უნდა ყოფილიყო, სამხედრო ძალებით შემოსულიყო საქართველოში“, - ვისმენთ ფილმში.

მასალაში 8 აგვისტოს რუსთაველის გამზირზე საქართველოს მხარდამჭერი აქცია-კონცერტი, რომელსაც მეგობარი ქვეყნების პრეზიდენტებიც ესწრებოდნენ, ომში გამარჯვების ზეიმად არის გამოცხადებული. არადა, ღონისძიების მიზანი მსოფლიოსთვის სწორედ რუსეთის მიერ საქართველოში განხორციელეული აგრესიისა და მეგობარი ქვეყნების მხარდაჭერის ჩვენება იყო. ფილმში ყოფილ პრეზიდენტს საერთაშორისო თანამეგობრობის სათანადო არაინფორმირებულობაშიც სდებენ ბრალს. არადა, სწორედ საერთაშორისო პარტნიორების ჩართულობით გამართული მოლაპარაკებების შედეგად გახდა რუსეთის ფედერაცია იძულებული, რომ რეგიონში საბრძოლო მოქმედებები შეეჩერებინა და ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმებისთვის მოეწერა ხელი. აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული შეთანხმების პირობებს რუსეთი დღემდე უხეშად არღვევს, რის გამოც, ის დასავლელი პარტნიორების მხრიდან კრიტიკის ობიექტი არაერთხელ გამხდარა.

 „რუსეთის იმპერატორმა ალექსანდრე მესამემ თავის დროზე თქვა - რუსეთს ჰყავს ორი ჰყავს ორი მოკავშირე, არმია და ფლოტია. 21-ე საუკუნეში ამ მოკავშირეებს შეიძლება თავისუფლად დაემატოს სააკაშვილიც. კრემლისთვის ძნელად თუ მოიძებნება სააკაშვილზე ხელსაყრელი პოლიტიკოსი რუსული ჩექმის სამხრეთ კავკასიაში კვლავ შემოსადგმელად. ამ დიდ ტრაგედიაში გაიმარჯვა მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილმა და მისი დანაშაულებრივი რეჟიმის შემოქმედებმა. მათ მიაღწიეს უპირველეს მიზანს - მოიპოვეს ლეგიტიმაციის საჭირო ხარისხი და შეინარჩუნეს ძალაუფლება“, - სწორედ ასე იხსნება ფილმში აგვისტოს ომის ანთოლოგია - სრული პასუხისმგებლობის ყოფილ ხელისუფლებაზე გადატანა და რუსეთის ფაქტორის შემცირება.

alt ფილმში რუსეთი არა კონფლიქტის მხარედ, არამედ მესამე, განყენებულ აქტორად არის წარმოჩენილი, რომელიც იძულებული გახდა, რომ ერთი აგრესიული აქტორის მხრიდან მეორეს მიმართ განხორციელებულ ოპერაციაში მშვიდობისმყოფელის სტატუსით ჩართულიყო. ასევე, არ არის გაანალიზებული ისტორიული კონტექსტი. არც უკრაინასთან პარალელებია გავლებული, რაც ჩრდილოელი მეზობლის რეგიონში განზრახვებსა და მიზნებს თავის სახელს დაარქმევდა. პირიქით, საპირწონედ, რუსეთის პრეზიდენტის განცხადებას ვისმენთ, სადაც ის ამბობს, რომ „რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების დაძაბვის მიზეზი არის საქართველოს გეგმები ძალით აღადგინოს კონტროლი აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თვითგამოცხადებულ რეგიონებზე და არა საქართველოს მისწრაფება ნატოსკენ“.

 გარდა ამისა, აგვისტოს ომის შემდეგ, თავად ვლადიმირ პუტინმა აღიარა, რომ ის საქართველოში ფართომასშტაბიანი სამხედრო ინტერვენციისთვის ჯერ კიდევ 2006 წლიდან ემზადებოდა და მისი ქმედებები საქართველოს მხრიდან „კონფრონტაციაზე“ მყისიერი პასუხი ვერ იქნებოდა.

ფილმში მოვლენების მსგავსი ცალმხრივი განხილვა, კონტექსტისა და ფაქტების არასწორად წარმოჩენა პირდაპირ იმეორებს აგვისტოს ომის შესახებ უკვე კარგად ცნობილი რუსული პროპაგანდის ნარატივს, ხელს უწყობს 2008 წლის მოვლენებში რუსეთის როლის გამოცლის პოლიტიკას და ანტისახელმწიფოებრივი რიტორიკის გაძლიერებას.

 მიუხედავად იმისა, რომ მთელი ფილმი პირადად სააკაშვილს და ზოგადად მის გარემოცვას სდებს ბრალს 2008 წლის ომის დაწყებაში, საერთოდ არ ჩანს მისი ან მისი გუნდის პოზიციის წარმოჩენის მცდელობა. მოვლენების შემფასებლად საუბრობენ მხოლოდ დავით უსუფაშვილი (შენების მოძრაობა), ირაკლი სესიაშვილი (ქართული ოცნება), რიჩარდ მაილსი (აშშ-ს ყოფილი ელჩი), გოგა ხაინდრავა (რეჟისორი), პაატა ზაქარეიშვილი (ანალიტიკოსი) და მამუკა არეშიძე (ანალიტიკოსი). არც ერთი რესპონდენტი არ არის წარმოდგენილი ფორმალური ბალანსისთვის მაინც. სიუჟეტი ცალმხრივად, მანიპულაციურად აჩვენებს განვითარებულ მოვლენებს, რაც ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ფილმი შეიქმნა არა აგვისტოს ომის და მანამდე განვითარებული მოვლენების გამოსარკვევად, არამედ მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილის, იმდროინდელი პრეზიდენტის ბრალეულობის წარმოსაჩენად.