გუშინ, 26 ივნისს საქართველოს ეროვნულმა ნაკრებმა ევროპის ჩემპიონატის ჯგუფური ეტაპის ბოლო მატჩი პორტუგალიასთან 2:0 მოიგო და F ჯგუფში ოთხი ქულით მესამე ადგილი დაიკავა.

ევრო 2024-ზე ისტორიული გამარჯვებით საქართველოს ნაკრები მერვედფინალში გავიდა და ის 30 ივნისს ესპანეთს დაუპირისპირდება. 

მნიშვნელოვანი გამარჯვება თამაშის დაწყებიდან მეორე წუთზე ხვიჩა კვარაცხელიას გოლით დაიწყო, შემდეგ კი მსაჯის მიერ დანიშნული პენალტი გიორგი მიქაუტაძემ ზუსტად შეასრულა და ნაკრებს მეორე გოლი მოუტანა.

მატჩის დასრულებისთანავე, საქართველოს ეროვნულ ნაკრებზე ისეთი საერთაშორისო მედიები ალაპარაკდნენ, როგორებიცაა: New York Times, Guardian, Reuters, Independent, CNN და სხვა.

New York Times-მა გუშინდელი მატჩის შესახებ სტატია შემდეგი სიტყვებით დაასათაურა: „საქართველო-2, პორტუგალია-0 - ევრო 2024-ის ყველაზე დიდი შოკი, რონალდუს იმედგაცრუება და დიდებული კვარაცხელია“. გამოცემამ გაიხსენა საქართველოს ეროვნული ნაკრების გზაც ევრო 2024-მდე.

Guardian

საქართველო - პორტუგალიის მატჩს გამოეხმაურა Guardian-იც. მედიასაშუალებამ ხაზი ეროვნული ნაკრების მეკარის, გიორგი მამარდაშვილის შესაძლებლობებს გაუსვა. გამოცემამ Მას ძლევამოსილი უწოდა.

„საქართველო ფეხბურთის ისტორიაში ყველაზე დიდებული ღამის შემდეგ, მერვედფინალში ესპანეთს დაუპირისპირდება. ოქროს ბიჭებმა, კვიჩა კვარაცხელიამ და გიორგი მიქაუტაძემ გაიტანეს გოლები, მაგრამ ყველა დანარჩენი მოთამაშე „მხეცურად“ მუშაობდა,“ - ვკითხულობთ სტატიაში.

Reuters-მა კი საქართველოს ნაკრების გამარჯვებას „ისტორიული ევროშოკი“ უწოდა. როგორც გამოცემა აღნიშნავს, შოკისმომგვრელი ფაქტია, როდესაც მსოფლიოში 74-ე ადგილზე მყოფმა გუნდმა 2016 წლის ევროპის ჩემპიონსა და მსოფლიოში მე-6 ადგილზე მყოფ პორტუგალიის ნაკრებს მოუგო.

Reuters-მა ამ გამარჯვებით მოპოვებული წარმატება, საბჭოთა კავშირიდან გასვლის შემდეგ, საქართველოს საფეხბურთო ისტორიის ყველაზე მნიშვნელოვან მოვლენად შეაფასა.

Independent

ევროპის ჩემპიონატის ჯგუფური ეტაპის ბოლო მატჩში საქართველოს გამარჯვებას „შოკისმომგვრელი“ უწოდა Independent-მაც. გამოცემის თქმით, საქართველომ ევრო 2024-ზე ერთ-ერთი ყველაზე გასაოცარი შედეგი დააფიქსირა.

„აღმოსავლეთ ევროპელმა ერმა ისტორიული გამარჯვება დააფიქსირა და ხვიჩა კვარაცხელიასა და გიორგი მიქაუტაძის გოლებით F ჯგუფში მესამე ადგილი დაიკავა“, - ნათქვამია სტატიაში.

საქართველო-პორტუგალიის მატჩს გამოეხმაურა CNN-იც და მას „სენსაციური მოგება“ უწოდა.

„ქვეყნის ისტორიაში პირველ დიდ ტურნირზე ასპარეზობისას, საქართველომ ევრო 2024-ზე თავისი უშიშრობითა და მაღალი ინტენსივობის ფეხბურთით გულშემატკივრების გული დაიპყრო,“ - ვკითხულობთ სტატიაში.

საქართველო ესპანეთს 30 ივლისს დაუპირისპირდება. მატჩი 23:00 საათზე დაიწყება.

ტელეკომპანია „იმედი“ ჟურნალისტმა თამარ შარიქაძემ დატოვა.

„ჩემი და ტელეკომპანია იმედის, თითქმის, ხუთწლიანი თანამშრომლობა დასრულდა.

ვთვლიდი და ახლაც ვთვლი, რომ ძალადობას არასდროს და არსად წავახალისებ!

მე არასდროს ვიქნები ისეთ გადაუმოწმებელ ფაქტებზე ხელმომწერი, რომელიც ძალადობას ახალისებს!

მადლობა ყველაფრისთვის, ყველა იმ გამოცდილებისთვის, ცოდნის მიღებისთვის და შანსისთვის რაც ამ ნიუსრუმმა მომცა.

გულწრფელად წარმატებას გისურვეთ მათ, ვისთვისაც ეს საქმე ისევ იმ ღირებულებებზე დგას, რომელიც საკუთარ სინდისთან მართალია

მეტი კონკრეტიკისთვის, ჩემი უშუალო ხელმძღვანელი ჩემგან ითხოვდა ისეთი სიუჟეტის მომზადებას, რომელიც აუცილებლად ძალადობას წაახალისებდა.

უფრო მეტი კონკრეტიკისთვის, მადლობა ჩემს კოლეგებს და მეგობრებს ქრონიკაში, რომლებიც ღირსეულად გვერდით დამიდგნენ, რადგან ისინიც ჩემს აზრზე არიან!,“ - აცხადებს ჟურნალისტი

„მთის ამბების“ წაშლილი მასალების დიდი ნაწილი აღდგა. ონლაინ მედიის Facebook გვერდიდან დაახლოებით 200 ვიდეო და ტექსტუალური მასალა 2 დღის უკან წაიშალა. წაშლილი კონტენტი კორუფციასა და სხვა მნიშვნელოვან თემებზე მომზადებულ საგამოძიებო ფილმებსა და კრიტიკულ რეპორტაჟებს მოიცავდა. 

„მთის ამბების“ მთავარი რედაქტორის, გელა მთივლიშვილის თქმით, „შაბათსავე facebook-ის  შუამავალი კომპანიის ერთ-ერთ წარმომადგენელთან, კონკრეტულ პერსონალთან კომუნიკაციისა და გუშინ, facebook-ის ოფიციალურ „საფორთთან“ (მხარდაჭერის ჯგუფი) კომუნიკაციის შემდეგ, წაშლილი მასალების დიდი ნაწილი უკვე აღდგა. დაგვპირდნენ, რომ წაშლილი მასალები სრულად აღდგება, რისი დიდი იმედიც გვაქვს".

მედიის facebook გვერდზე მისულ შეტყობინებაში მასალის წაშლის მიზეზად Meta-მ კიბერუსაფრთხოება დაასახელა. „როგორც ჩანს, თქვენ ცდილობდით სხვებისგან სენსიტიური ინფორმაციის შეგროვებას,“ - წერია შეტყობინებაში.

კონკრეტული კონტენტის წაშლის ზუსტი მიზეზი კი მთივლიშვილისთვის უცნობია. 

„ჩვენც გვსურს, წაშლის მიზეზი ვიცოდეთ, მაგრამ ჯერჯერობით პასუხი არ გვაქვს. კომუნიკაცია გვაქვს წერილობით ელექტრონული ფოსტის საშუალებით და მიზეზების შესახებ შეტყობინება ჯერ არ მიგვიღია. გვითხრეს, რომ მუშაობას აგრძელებენ და უფრო მეტ ინფორმაციას მოგვაწვდიან, თუმცა რას და როდის ჯერ არ ვიცით.

ყველა თემატიკის კონტენტი ნამდვილად არ წაშლილა. Რაც განცხადებაში გვქონდა და როგორც გვქონდა, ერთი მთავარი ეს იყო შოვი. Ანუ, სადაც სიტყვა შოვი ეწერა, იქნებოდა ეს სათაური, „დისქრიფშენი“ (აღწერა), ბმულში სიტყვის სახით თუ ა.შ. ყველაფერი წაიშალა“, - ამბობს ის „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას.

„მთის ამბების“ მიერ გავრცელებული განცხადების პასუხად, facebook-ის ათობით მომხმარებელმა განაცხადა, რომ გამოცემიდან გაზიარებული პოსტები მათი პირადი გვერდებიდანაც გაქრა.

სხვადასხვა ორგანიზაციის facebook გვერდებიდან წაიშალა ის მასალებიც, სადაც „მთის ამბები“ იყო მონიშნული. მაგალითად, „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის", სტუდია „მონიტორის“ და  საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის გვერდებიდან წაიშალა ის კონტენტი, სადაც შოვის ტრაგედიაზე მომზადებული საგამოძიებო ფილმით „მთის ამბები“ ფინალისტებსა და გამარჯვებულებს შორის იყო მონიშნული.

წაიშალა Movement EDU-ს მიერ მომზადებული ვიდეოც, სადაც „მთის ამბების“ რედაქტორი, გელა მთივლიშვილი საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის პრობლემაზე საუბრობდა.

„აგროგარემო TV“ facebook გვერდზე წვდომას ვერ იბრუნებს

„აგროგარემო TV“-ის რედაქცია კი facebook გვერდზე გამოქვეყნებულ მასალებს ისევ ვერ აკონტროლებს.

„მედიაზე უცხო პირი თავად აქვეყნებს ახალ მასალებს ან მედიის მიერ მომზადებულ ძველ მასალებს აზიარებს. მედია Meta-თან კომუნიკაციას განაგრძობს", - წერს გამოცემა.

„აგროგარემო TV“-ის გუნდმაც facebook გვერდზე წვდომა 15 ივნისს დაკარგა. 

TOK TV-ის დამფუძნებლისა და „რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის“ დირექტორის, ნათია კუპრაშვილის განცხადებით, „აგროგარემო TV“-დანაც გარემოს დაცვასთან დაკავშირებული მასალები წაიშალა.

კუპრაშვილის თქმით, გვერდის დაბრუნება ვერ ხერხდება და მათგან დამოუკიდებლად მასზე მალაიზიური კონტენტი და ძველი მასალები ზიარდება.

„პოსტების წაშლის მიზეზი არ ვიცით…ას შემდეგ, რაც ჩვენი გვერდი წაიღეს, ძველი გადაცემებიდან გადმოიტანეს ლაივში პროგრამები, სადაც დიდი დოზით იყო ნინო წილოსანი. Როგორც ჩვენ ვხვდებით, ვიდეობის ნაწილი - მალაიზიური, ხოლო ნაწილი ჩვენივე კონტენტია… საპარლამენტო სხდომებზე, როცა მიმდინარეობდა მსჯელობა კლიმატის საკითხებზე და მათ შორის გამჭვირვალობის კანონზე, ეს კონტენტი ზიარდება ლაივში".

"რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის“ დირექტორი „აგროგარემო TV“-ისა და „მთის ამბების“ გარშემო განვითარებულ მოვლენებს ერთმანეთს უკავშირებს.

„აგროგარემო“ შოვის საკითხებს ძალიან ინტენსიურად და თანმიმდევრობით აშუქებდა. ზოგადად, გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებებში ჩართულობის პრობლემებს აშუქებს მუდმივად. ამავე მიმართულებით რამდენიმე საგამოძიებო ფილმიც გვაქვს მომზადებული. ვებგვერდზე კი გვაქვს წვდომა ჩვენს მასალებთან, მაგრამ მეტაზე ვერაფერს ვერ ვაკეთებთ“.

„საქართველო: ადამიანის უფლებები რუსული კანონის პირისპირ“ - „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ სპეციალური ანგარიში გამოაქვეყნა,სადაც ის ძალადობრივი მეთოდებია მიმოხილული, რომელთა მეშვეობითაც ხელისუფლება სამოქალაქო სივრცის შევიწროებას ცდილობს. 

ანგარიშის თანახმად, კანონპროექტის ინიციირებიდან მის მიღებამდე, 2 თვის განმავლობაში ადამიანის შემდეგი უფლებები დაირღვა:

• ფიზიკური ხელშეუხებლობა;
• მშვიდობიანი შეკრების თავისუფლება;
• გამოხატვის თავისუფლება;
• თავისუფლების და უსაფრთხოების უფლება.

ორგანიზაციის ანგარიშში მიმოხილულია მოქალაქეების წინააღმდეგ გამოყენებული რეპრესიების სხვა მეთოდებიც: სატელეფონო მუქარები, კერძო საკუთრების დაზიანების ფაქტები, ზეწოლა დასაქმებულ პირებზე და სხვ.

გამოხატვის თავისუფლება

"ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის" ანგარიშის მიხედვით, მედიის წარმომადგენელთა გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისა და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით წინა წლებში დაწყებული ტენდენცია რუსული კანონის ინიციირების შემდეგ საგრძნობლად გაუარესდა. 

"კიდევ უფრო გახშირდა ჟურნალისტების პროფესიულ საქმიანობაში უკანონო ჩარევისა და ხელშეშლის შემთხვევები. სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის მიერ ამასთან დაკავშირებით წარმოებული გამოძიება მნიშვნელოვანი გამოწვევებით ხასიათდება", - ვკითხულობთ ანგარიშში.

მედიააკრედიტაციის წესების გამოყენება 

ორგანიზაციის შეფასებით, მედიის წარმომადგენლების აკრედიტაციის წესის  გამოყენების მანკიერი პრაქტიკა გაგრძელდა და წინა წლის მსგავსად, პარლამენტში რუსული კანონის განხილვის საკომიტეტო და პლენარულ სხდომებზე შესვლა ონლაინ და ბეჭდური მედიის, ასევე რადიოს აკრედიტებულ ჟურნალისტებს კვლავ შეეზღუდათ.

2024 წლის 8 აპრილს საკანონმდებლო ორგანოში მუშაობის შესაძლებლობა მხოლოდ რამდენიმე ტელევიზიის ჟურნალისტს მიეცა.

14 აპრილს კი, პარლამენტის თავმჯდომარემ  ე.წ. „ყვითელი დონე” აამოქმედა და ონლაინ მედიის აკრედიტებულ ჟურნალისტებს საქართველოს პარლამენტში შესვლა შეუზღუდა.

ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის ფაქტები


Საიას ანგარიშის თანახმად, კანონის ინიციირების შემდგომ საპროტესტო აქციებზე  ჟურნალისტების წინააღმდეგ ძალადობისა და საქმიანობაში ხელშეშლის ფაქტები გამოვლინდა.

"ქვემოთ მოცემული შემთხვევები არის ბოლო წლების განმავლობაში დაწყებული ტენდენციის ნაწილი, რა დროსაც მნიშვნელოვნად გაუარესდა საქართველოში მედიაგარემო და კიდევ უფრო გახშირდა ჟურნალისტებზე სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმის, მათ პროფესიულ საქმიანობაში უკანონო ჩარევის ფაქტები. აღნიშნულს პირდაპირ ახალისებს სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის უმოქმედობა ან არაჯეროვანი მოქმედება ასეთი შემთხვევების ეფექტიანი გამოძიების კუთხით", - ვკითხულობთ ანგარიშში. 

• 2024 წლის 16 აპრილს აქციის გაშუქებისას შსს-ს წარმომადგენლები ფიზიკურად გაუსწორდნენ ონლაინ გამოცემების - „პუბლიკას”, „ტაბულას” და „აპრილის” ჟურნალისტებს.
• 2024 წლის 30 აპრილის საპროტესტო აქციის გაშუქების დროს სპეცრაზმმა ონლაინ გამოცემა „პუბლიკას“ ჟურნალისტების - ლიკა ზაკაშვილისა და მამუკა მგალობლიშვილის წინააღმდეგ წიწაკის სპრეი გამოიყენა. გარდა ამისა, სპეცრაზმი ფიზიკურად გაუსწორდა ონლაინ გამოცემა „აიფაქტის“ ჟურნალისტ რობი ზარიძეს, ასევე „ტელეკომპანია პირველის” ჟურნალისტ ნანუკა ქაჯაიას და ოპერატორ დავით ბერაძეს.
• შსს-ის წარმომადგენელმა 14 მაისის აქციის გაშუქებისას გამოცემა „ინდიგოს“ ჟურნალისტს მცირე ზომის კამერა წაართვა და პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალა. ასევე, სპეცრაზმი ფიზიკურად გაუსწორდა „ინტერპრესნიუსის“ ფოტორეპორტიორ გიორგი ჟამერაშვილს.

Გუშინ, 9 ივნისს საქართველოს ეროვნულმა საფეხბურთო ნაკრებმა ევროპის ჩემპიონატისთვის მოსამზადებელ ეტაპზე ამხანაგურ შეხვედრაში მონტენეგროსთან იასპარეზა და მატჩი 3:1 გაიმარჯვებით დაასრულა.

საქართველო - მონტენეგროს ამხანაგური შეხვედრა თბილისის დროით 22:45 სთ-ზე დაიწყო.

Გატანილი გოლები და "იმედის" ქარდები

საქართველო - მონტენეგროს ამხანაგური Მატჩის დაწყებიდან მე-10 წუთზე (22:56) პირველი გოლი ოთარ კიტეიშვილმა გაიტანა და ტელეკომპანია „იმედმაც“ გოლის ამსახველი ქარდი დაახლოებით 6 წთ-ში (23:02) გამოაქვეყნა;

გიორგი მიქაუტაძის მეორე გოლზე „იმედმა“ ქარდი უფრო მალე, მისი გატანიდან (23:19) დაახლოებით 4 წთ-ში (23:23) გამოაქვეყნა;

საქართველო - მონტენეგროს ამხანაგური Მატჩის დაწყებიდან 66-ე წუთზე სტევან იოვეტიჩის გოლით ანგარიში 1:2 გახდა. 

83-ე წუთზე (00:26) კი გოლი ბუდუ ზივზივაძემ გაიტანა და მატჩი საქართველოს გამარჯვებით 3:1, ზივზივაძის გოლიდან დაახლოებით 10 წუთში დასრულდა. 

კიტეიშვილისა და მიქაუტაძის გოლებისგან განსხვავებით, ტელეკომპანია „იმედს“ ზივზივაძის გოლზე ცალკე ქარდი არ გამოუქვეყნებია.

საქართველო - მონტენეგროს ამხანაგური შეხვედრა თბილისის დროით 00:36-ზე დასრულდა. Მატჩის დასრულებისა და „გამარჯვების“ აღმნიშვნელი ქარდი „იმედმა“ 3 წთ-ში, 00:39 სთ-ზე გამოაქვეყნდა. აღსანიშნავია, რომ ამ Ქარდზე ინფორმაცია არასწორად იყო დატანილი, თითქოს, 3:1 ანგარიშით მატჩი მონტენეგროს გამარჯვებით დასრულდა. 

საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების გამარჯვების ქარდით "იმედმა" შეცდომა 38 წუთში, 01:17 საათზე გაასწორა.

ტელეკომპანიამ მალევე, 01:22 წუთზე საქართველო - მონტენეგროს ამხანაგური შეხვედრის ამსახველი ფოტოკოლაჟი შემდეგი აღწერით გამოაქვეყნა:

სწორედ ამ ფოტოკოლაჟში მოხვდა Ბუდუ ზივზივაძის ფოტოც და ინფორმაციაც მის გატანილ გოლზე. აღსანიშნავია, რომ "იმედმა" ეს კოლაჟი თამაშის დასრულებიდან დაახლოებით 46 წუთში (01:22) და ზივზივაძის გოლიდან დაახლოებით 56 წუთში გამოაქვეყნა.

საქართველოს ეროვნულმა ნაკრებმა ავსტრიის საწვრთნელი შეკრება მონტენეგროსთან მატჩის დაასრულა. 

გერმანიაში ევროპის ჩემპიონატი 14 ივნისს დაიწყება, საქართველოს ნაკრები F ჯგუფში თურქეთთან, ჩეხეთსა და პორტუგალიასთან ერთად ითამაშებს.

ევროპის ჩემპიონატზე ნაკრების მატჩების კალენდარი ასეთია:

18 ივნისი, დორტმუნდი, „სიგნალ იდუნა პარკი“ | თურქეთი – საქართველო

22 ივნისი, ჰამბურგი, „ვოლკსპარშტადიონი“ | საქართველო – ჩეხეთი

26 ივნისი, გელზენკირხენი, „არენა აუფ შალკე“ | საქართველო-პორტუგალია

5 ივნისს ონლაინ მედიამ ფეხბურთის ეროვნული ნაკრების წევრის, ბუდუ ზივზივაძის „ჯაფარას პოდკასტში" ნათქვამთან დაკავშირებით სოციალურ ქსელში სხვადასხვა ქარდი გაავრცელა. 

„ჯაფარას პოდკასტში“ სტუმრობისას ზივზივაძემ სხვა საკითხებთან ერთად „სპორტსა და პოლიტიკაზეც“ ისაუბრა და რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების დროს სამართალდამცველების მხრიდან ძალის გადამეტებით გამოყენება შეაფასა. 

მოგვიანებით, ზოგიერთმა ონლაინ მედიასაშუალებამ სოციალური ქსელებიდან ფეხბურთელის სიტყვებთან დაკავშირებით გამოქვეყნებული ქარდები წაშალა და განმარტება გაავრცელა. 

ზივზივაძესთან ინტერვიუს შესაბამისი ნაწილი წარწერით - "მონაკვეთი ამოღებულია სტუმრის თხოვნით“ ამოიჭრა „ჯაფარას პოდკასტიდანაც“.

მედიის არჩევანი - რატომ წაშალა და დატოვა მედიამ ზივზივაძის ქარდები 

"ტაბულა" ერთ-ერთი ის მედიასაშუალებაა, რომელმაც ფეხბურთელის ციტატა საკუთარი გვერდიდან წაშალა. გამოცემის მთავარმა რედაქტორმა, ლევან სუთიძემ  ეს გადაწყვეტილება "მედიაჩეკერთან" ასე განმარტა:

„პირველ რიგში, წაშლის გადაწყვეტილება არ მიგვიღია ვალდებულების განცდით. გაშუქება იყო სრულიად ლეგიტმური. საპირისპიროს არც ციტატის ავტორი ამტკიცებდა.

ჩვენ მას კეთილსინდისიერად განვუმარტეთ, რომ სოციალური მედიიდან პოპულარული პოსტის წაშლა ამბის მიმართ მხოლოდ მეტი ყურადღების მობილიზებას იწვევს. ასევე ისიც, რომ წაშლა მხოლოდ სიმბოლური აქტია - ქარდი ჩამოწერილი და გაზიარებული ჰქონდა მრავალ ადამიანს.

წაშლის გადაწყვეტილება მივიღეთ მხოლოდ ამ განმარტებების მიცემის და, ასევე, მას მერე, რაც ბუდუ ზივზივაძისგან მივიღეთ ნებართვა, რომ "ტაბულას" მკითხველი ინფორმირებული იქნებოდა წაშლის მიზეზების შესახებ. ჩვენ წაშლიდან რამდენიმე წუთში გამოვაქვეყნეთ განმარტება, რომელიც თავისი პოლიტიკური მნიშვნელობით საზოგადოებისთვის ინფორმირებისთვის არანაკლები მნიშვნელობის დინამიკას აჩვენებდა.

არსებობდა ორი საჯარო ინტერესი - მათგან ერთი იყო ევროპის ჩემპიონატი, რასაც თავად ბუდუ ზივზივაძე ასახელებდა თხოვნის მიზეზად. ჩვენ ამ ინტერესის დაცვაც ვცადეთ.

საბოლოოდ საზოგადოება მეტად ინფორმირებული დარჩა,“ - განაცხადა სუთიძემ.

ბუდუ ზივზივაძის სიტყვებთან დაკავშირებით გამოქვეყნებული ქარდი წაშალა „პუბლიკამაც“. გამოცემის დირექტორის, ზურა ვარდიაშვილის თქმით, მედიასაშუალებამ ეს გადაწყვეტილება ფეხბურთელის თხოვნის საფუძველზე მიიღო. 

„წაშლის გადაწყვეტილების საფუძველი თავად ფეხბურთელის თხოვნა გახდა. ამ შემთხვევაში ვერ ვიტყვი, რომ ერთმანეთს საჯარო და ფეხბურთელის პირადი ინტერესი დავუპირისპირეთ და გადაწყვეტილება ისე მივიღეთ. უბრალოდ, როდესაც ადამიანი თვითონვე გამოხატავს სურვილს, რომ თავისივე ნათქვამი არ იყოს გავრცელებული და ეს ადამიანი, ამ დროს, არ არის პოლიტიკოსი და არც ისეთი ფიგურა, რომელიც დაკავშირებულია პოლიტიკურ-საზოგადოებრივ თემატიკასთან, ჩავთვალეთ, რომ მისი თხოვნის გათვალისწინება შეგვეძლო.

მე არ ვარ დარწმუნებული, რომ ამ გადაწყვეტილების მიღებით თავად ფეხბურთელისთვის რაიმე კრახი მოხდა. თუ  მისი მიზანი იყო, რომ ეს ციტატები და ინფორმაცია გამქრალიყო ინტერნეტსივრციდან, ეს შეუძლებელია. ჩვენ, უბრალოდ, გავითვალისწინეთ მისი ინტერესი. არ ვფიქრობ, რომ მისი და საჯარო ინტერესები ერთმანეთს უპირისპირდებოდეს. ჩვენ არჩევანი გავაკეთეთ ფეხბურთელის ინტერესზე,“ - აღნიშნა ვარდიაშვილმა.

იმ მედიასაშუალებებს შორის, რომლებსაც ზივზივაძის სიტყვები არ წაშალეს, არის „ნეტგაზეთი“. გამოცემის მთავარი რედაქტორის, ნესტან ცეცხლაძის განმარტებით, კონტენტის წაშლასთან დაკავშირებით "ნეტგაზეთს" საკუთარი სარედაქციო პოლიტიკა და მათი ეს გადაწყვეტილებაც ამ პრინციპს ეფუძნება. 

„ჩვენთვის უშუალოდ ბუდუს არ მოუმართავს. ჩვენ მოგვმართმა ბუდუს დამ, მაგრამ ოჯახის წევრი ამ შემთხვევაში ჩვენთვის არ არის არგუმენტი. კონტენტის წაშლასთან დაკავშირებით ჩვენ გვაქვს ჩვენი სარედაქციო პოლიტიკა, რომლის მიხედვითაც ვხელმძღვანელობთ და ამ პრინციპს ეფუძვნება ჩვენი გადაწყვეტილებაც.

ფეხბურთელის ინტერესი ჩვენთვის არ ყოფილა ცხადი, რა არგუმენტით სურდა მას წაშლა. როგორც გითხარით, ჩვენი რედაქციისთვის უშუალოდ ბუდუს არ მოუმართავს. ჩვენი სარედაქციო წესებითა და პოლიტიკით, კონტენტს ვშლით იმ შემთვევაში, თუ ეს კონტენტი არასწორია, მყისიერ საფრთხეს უქმნის ამა თუ იმ ადამიანს და ა.შ. მაგრამ ამის შემდეგაც, წესის მიხედვით, რადგან ანგარიშვალდებული ვართ ჩვენი მკითხველისა და აუდიტორიის წინაშე, ვაკეთებთ განმარტებას, თუ რატომ წაიშალა აღნიშნული კონტენტი. 

ამის გამოცდილება გვაქვს და თუკი საჭიროება დადგება ნებისმიერ ადამიანთან ან კონტენტთან დაკავშირებით, ამ წესებით ვხელმძღვანელობთ. ანალოგიურად იქნებოდა ბუდუს შემთხვევაშიც - განვიხილავდით რა არგუმენტი ჰქონდა, რამდენად საკმარისი იქნებოდა ჩვენთვის, რომ მიგვეღო წაშლის გადაწყვეტილება და შემდეგ ამაზე ჩვენი მკითველი, რომლისთვისაც ვმუშაობთ, ჩაგვეყენებინა საქმის კურსში,“ - უთხრა "მედიაჩეკერს" ცეცხლაძემ.

კონტენტის წაშლის და არ წაშლის სტანდარტი - მედიაექსპერტების შეფასება

ზვიად ქორიძის შეფასებით, ონლაინ მედიის სტანდარტი, რომ მას რაც აღარ მოუნდება, გაანადგუროს, პრინციპულად მიუღებელია, მიუხედავად იმისა, რესპოდენტს თუ ვინმეს გაუჩნდება სურვილი, რომ ის გააქროს.

„თუ მე ვაქვეყნებ ინტერვიუს და ამ ინტერვიუში დავუშვი შეცდომა, ვალდებული ვარ, შეცდომა გავასწორო და მივუთითო, რატომ ვასწორებ და რა ტიპის შეცდომა დავუშვი. მკითხველს აქვს იმის უფლება, იცოდეს ეს ინფორმაცია და არა რესპოდენტს. რესპოდენტმა თავისი სამუშაო დაასრულა მაშინ, როცა მან ინტერვიუ მისცა. ამის შემდეგ მას ამ ინტერვიუზე წვდომის უფლება არ აქვს“.

ქორიძის თქმით, თუ ჩვენ ამ მიდგომას წავახალისებთ, ამით ხელს შევუწყობთ იმ მახინჯ ზომასა თუ სტანდარტს, რომ როცა ვიღაცას ინტერვიუ არ მოუნდება, ის წაგვაშლევინოს.

„ხშირ შემთხვევაში, შესაძლოა, რომელიმე ჯგუფისთვის მიუღებელი იყოს განცხადება, მაგრამ იძულებით ვერავინ აიღებდა ინტერვიუს ბუდუ ზივზივაძესგან და მან თავისი მოსაზრება ღიად გამოთქვა.

ინტერვიუს გამოქვეყნებამდე და არც შემდეგაც, მას არ ჰქონია პროტესტი. ბუნებრივია, საზოგადოების რეაქცია ამ ინტერვიუს მიმართ იქნებოდა, ეს გარდაუვალია, რადგან თემები, მოსაზრებები შეეხებოდა ძალიან აქტუალურ საზოგადოებრივ საკითებს, რომლის მიმართაც საზოგადოებრივი ერთობა ქვეყანაში არ არის, ამიტომ ვიღაცას ეს ინტერვიუ ძალიან მოეწონებოდა, ვიღაცას ძალიან არ მოეწონებოდა.

აქ ვითარების განმუხტვის მექანიზმი არ არის აღნიშნული ინტერვიუს გაქრობა. მას ვერ გააქრობ. ვინაიდან ის გავიდა საჯარო სივრცეში, ის ხდება საზოგადოების საკუთრება."

როგორც მედიაექსპერტი „მედიაჩეკერთან საუბრისას“ ამბობს, თუ რა მოჰყვებოდა ბუდუ ზივზივაძის კომენტარს, ყველაზე კარგად თავად ფეხბურთელმა იცოდა და ის ამ კომენტარს არ გააკეთებდა, მას რომ ეს არ ნდომოდა.

„შემდეგ, როდესაც ვიღაც შეწუხდა და ჩაერია ამ საქმეში, ვიღაცისთვის მიუღებელი აღმოჩნდა ეს რეპლიკა და გადაწყვიტა, რომ აღნიშნული ინტერვიუ გამქრალიყო. აქ საუბარი იმაზეა, რომ ჩვენ ვანხორციელებთ ცენზურას. მათ შორის, თუ ბუდუ პირადად უკავშირდება და ეუბნება, რომ ეს ინტერვიუ აიღე, მას ეს უფლება არ აქვს, ვინაიდან მან ეს ინტერვიუ უკვე მისცა და ეს არის მედიის და მომხმარებელი უფლებამოსილია, ეს ინტერვიუ ნახოს…ეს ძალიან პრინციპული საკითხია, ვინაიდან ასე, შეიძლება, ხვალ რომელიმე ონლაინ მედიასაშუალებამ ინტერვიუ ჩაწეროს პრემიერთან ან პარლამენტის თავმჯდომარესთან, შემდეგ მივიდეს პარლამენტის თავმჯდომარე და თქვას, რომ ეს ინტერვიუ, რომელიც მან მისცა, არის რეზონანსული, საზოგადოებრივი რეაქციები ისეთია, რომელიც მას არ მოსწონს და მოდი, ავიღოთ ეს ინტერვიუ და შენც აიღებ ამ ინტერვიუს. ამ შემთხვევაში, რა პოზიცია უკავია ამ ადამიანს, რა მნიშვნელობა აქვს. ის საჯარო ადამიანია, მან თავისი მოსაზრება გამოთქვა“.

ქორიძის თქმით, მან ვერსად ვერ ნახა ბუდუ ზიბზივაძის მკაფიოდ გამოხატული ნება, რომ მას სურდა, რომ ეს ინტერვიუ აღებული ყოფილიყო და თუ მან ამ ინტერვიუს აღება მოითხოვა, მაშინ სად არის სარედაქციო დამოუკიდებლობა.

„თუ ბუდუ ამას სხვა გარემოებების გამო ითხოვს, მაშინ ეს არის დამატებითი საფუძვლები იმისა, რომ ჟურნალისტმა კვლევა და გამოძიება ჩაატაროს, რაშია საქმე და როგორ შეიძლება ადამიანი იდევნებოდეს მისი თავისუფალი მოსაზრების გამო…მე ჩვენს პროფესიულ ვალდებულებებზე ვსაუბრობ. ჟურნალისტმა არ შეიძლება ასეთი დამოკიდებულება გამოამჟღავნოს მომხმარებლის, აუდიტორიის მიმართ, რომლისთვისაც მან ინტერვიუ აიღო და შემდეგ გააქრო. ანუ, მან ჩათვალა, რომ სამუშაო, რომელიც გასწია მომხმარებლების ინტერესების დასაკმაყოფილებლად, შემდეგ ეს ინტერესები სრულიად უგულვებელჰყო, სრული იგნორირება გაუკეთა აუდიტორიის ამ სურვილებს და დაუმალა მათ ეს ინტერვიუ. ეს არ არის ჟურნალისტური სტანდარტი“.

მედიაექსპერტის შეფასებით, ის ჟურნალისტისა და რედაქტორის პროფესიულ საქმიანობას განიხილავს და მიმაჩნია, რომ ასეთი დამოკიდებულება აუდიტორიის მიმართ არ შეიძლება.

„ეს არის ინტერვიუ, რომელიც ამ ადამიანმა აბსოლუტურად საღ გონებაზე, საღი გადაწყვეტილებით მისცა ჟურნალისტს და მას არ აქვს არავითარი უფლება ეს ინტერვიუ გააქროს. ეს რომ არ იყოს საჯარო პირი და არასაჯარო პირის რაიმე კომენტარი იყოს ჩაწერილი, მაშინ შეიძლება, სხვადასხვა კრიტერიუმით ვიხელმძღვანელოთ“.

მედიის ექსპერტი, ნინო დანელია კი „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას ყურადღებას სახელმწიფოს მხრიდან ცენზურის გამოყენებაზე ამახვილებს. 

„მთავარი ამბავი ისაა, რომ ჩვენი ფეხბურთელები, ისევე როგორც ამ ქვეყნის ნებისმიერი მოქალაქე, უნდა სარგებლობდნენ სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებით და ცხადია, უნდა იცხოვროს ქვეყანაში, სადაც სიტყვისა და გამოხატვის უფლება კონსტიტუციით გარანტირებულია და სრულიად დაუშვებელია ცენზურა, არა თუ სიმართლის და მართალი სიტყვის, რაც ბუდუს შემთხვევაში იყო, არამედ სრულიად მიუღებელი აზრისაც კი.

ის რაც ახლა მოხდა, არის უბრალოდ კიდევ ერთი ძალიან მკაფიო მაგალითი იმის, რომ სახელმწიფო იყენებს ცენზურას. ამ შემთხვევაში, ეს ცენზურა სრულიად უკანონოა და არღვევს მედიის თავისუფლებასაც და მოქალაქის კონსტიტუციურ უფლებასაც - თავისუფლად გამოხატოს საკუთარი აზრი“.

როგორც დანელიამ აღნიშნა, ეთიკა არის ისეთი წესებისა და პრინციპების ერთობლიობა, რომელთა დაცვის შესახებ გადაწყვეტილება ინდივიდუალურია და თითოეულმა მედიაორგანიზაციამ გადაწყვეტილება სწორედ იმ პრინციპებიდან გამომდინარე, რაც პროფესიაში არსებობს და რა კონტექსტშიც უწევს ამა თუ იმ მედიაორგანიზაციას მუშაობა, თავად უნდა მიიღოს. 

„ჩვენ თუ შევხედავთ, როგორია ჩვენი მუშაობის კონტექსტი, აქვე შეგვიძლია, გავიხსენოთ პრინციპი - არ ავნო, რომელიც მედიისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ფეხბურთელებს წინ აქვთ მატჩი და მთელი ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი ევროპის ჩემპიონატი, ეს კონტექსტიც გასათვალისწინებელია".

მედიაექსპერტის თქმით, ბოლო თამაშმა ანახა, რომ მთელი ქვეყანა ერთ გუნდად გადაიქცა და ეს იყო ჩვენი ქვეყნის გამარჯვებისთვის და ევროპული მომავლისთვის ბრძოლა. დანელიას შეფასებით, ამ თამაშსა და შემდეგ ევროპის ჩემპიონატზე გასვლას პოლიტიკურ-სპორტული კონტექსტი მიეცა.

"იმ კონტექსტის გათვალისწინებით, რომ ადამიანს წინ აქვს მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი თამაში, ძალიან ლოგიკური მგონია, რომ რიგმა მედია ორგანიზაციებმა გადაწყვიტეს, აეღოთ მისი თხოვნის შემდეგ ინტერვიუს ეს ნაწილი.

ასევე, ძალიან კარგად მესმის იმ მედიის გადაწყვეტილება, რომელმაც ეს არ გააკეთა. როდესაც ადამიანი არის საჯარო პირი, საზოგადოებრივი ინტერესი მის მიმართ ძალიან მაღალია. მითუმეტეს, მან თქვა ისეთი რამ, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია საზოგადოებისთვის.

სწორედ ამ მაღალი საჯარო ინტერესიდან გამომდინარე, მედია ორგანიზაციამ გადაწყვიტა, რომ არ აეღო უკვე ნათქვამი და რასაკვირველია, ეს არ არის ეთიკის ნორმების დარღვევა.

რომ შევაჯამოთ, აქ არის ორი პრინციპის ერთობლიობა. მედიაორგანიზაცია რომელს მიანიჭებს უპირატესობას, იმის მიხედვით მიიღებს სარედაქციო გადაწყვეტილებას და ორივე შემთხვევა აბსოლიტურად მისაღებია პროფესიულადაც და პრინციპიდან გამომდინარეც,“ - აღნიშნა ნინო დანელიამ "მედიაჩეკერთან" საუბრისას.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ შესწორების სტანდარტის სახელმძღვანელო წესებით, ონლაინ მედიამ მასალა უნდა წაშალოს:

• მასალა სრულად მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში შეიძლება წაიშალოს. მაგალითად მაშინ, როდესაც საჯარო ინტერესის არარსებობის შემთხვევაში ის ზიანს აყენებს, ლახავს სხვათა უფლებებს და განსაკუთრებით უხეშად არღვევს ეთიკურ სტანდარტებს.
• მასალა შესწორების ნაცვლად როგორც წესი, მაშინ შეიძლება წაიშალოს, როდესაც მხოლოდ თქვენ ხართ ინფორმაციის გამავრცელებელი ერთადერთი ღია წყარო. თუკი ინფორმაცია სხვების მიერაც არის გავრცელებული, მაშინ ჩამოხსნის ნაცვლად იმავე ბმულზე შესწორება სჯობს.
• მასალის წაშლის შემთხვევაში სასურველია რედაქციამ ახსნას ამ გადაწყვეტილების მიზეზი.
• თუკი მომდევნო დღეებში გამოიკვეთა მნიშვნელოვანი დეტალები, რაც არსობრივად ცვლის წინა დღეს გავრცელებულ ინფორმაციას, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს აუდიტორია, უმჯობესია ცალკე მომზადდეს ახალი მასალა, უკვე გამოქვეყნებულ სტატიაში კი ცხადად მიეთითოს ბმული და გაუკეთდეს შესაბამისი წარწერა ახლად გამოვლენილი გარემოების შესახებ.