Freedom House-ის 2018 წლის ანგარიშში მსოფლიოში ინტერნეტის თავისუფლების შესახებ საქართველოს პოზიცია ერთი ქულით გაუარესდა. თუმცა 25 ქულით საქართველო ისევ თავისუფალი ქვეყნების სიაშია და მეზობელ სომხეთთან ერთად რეგიონში ლიდერობს.

ფრიდომ ჰაუსი მთავარ მიგნებებში ხაზს უსვამს საქართველოს ახალ კონსტიტუციაში შეტანილ ცვლილებებს, რაც ინტერნეტთან თავისუფალ წვდომასა და მისი სარგებლობის ფუნდამენტურ უფლებას ითვალისწინებს. ასევე, ხაზგასმულია ხელისუფლების მიერ ელექტრონული სერვისების გაფართოება. ასევე, აღნიშნულია ონლაინ აქტივობასთან დაკავშირებული სამართლებრივი საქმეები რეპ დუო “ბირჟა მაფიისა” და პრეზერვატივების კომპანია “აიისას” წინააღმდეგ, რამაც უარყოფითი გავლენა იქონია ქვეყნის რეიტინგზე. ანგარიშში ისევ არის ნახსენები თბილისიდან გატაცებული აფგან მუხტარლი.

ანგარიშის თანახმად, ინტერნეტის მოხმარება და ხელმისაწვდომობა საქართველოში იზრდება და დაახლოებით 60,49%-ს შეადგენს.

ანგარიშის მიხედვით, ონლაინ მედიაგარემო საქართველოში სულ უფრო მრავალფეროვანი ხდება და ინტერნეტ მომხმარებელს ხელი მიუწვდება მრავალფეროვან კონტენტზე. ონლაინ გამოცემების ნაწილი, რომელთაგან ზოგიერთი პოლიტიკურ პარტიებთანაა აფილირებული და მიკერძოებულობას ავლენს, კოორდინირებულად ავრცელებს ახალ ამბებს. ასეთი ჯგუფები ეფექტიანად დომინირებენ ონლაინში, რის გამოც პატარა გამოცემებს სარეკლამო შემოსავლების მოზიდვა უჭირთ. გასული წლების მსგავსად, ამ გამოცემებთან საქართველოს ხელისუფლება კვლავ აფორმებს კონტრაქტებს და აფინანსებს მათ. ზოგიერთი მედია ორგანიზაცია დაკავშირებულია რუსეთთან და ცნობილია ანტი-დასავლური დღის წესრიგის გატარებით.

ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ ინტერნეტ მომხმარებლების ნაწილი გარკვეულწილად თვითცენზურას მიმართავს, მიუხედავად იმისა, რომ ხელისუფლების მხრიდან არ ხდება ონლაინ კონტენტის სისტემატური მანიპულაცია. კონკრეტული პროფესიების წარმომადგენლები ხანდახან თავს იკავებენ სოციალურ ქსელებში აზრის გამოხატვისგან, საჯარო მოხელეები კი ხშირად ექვემდებარებიან თვითცენზურას მაღალი თანამდებობის პირების მხრიდან რეპრესიების შიშის გამო. ასევე, 2018 წლის ივნისში ანტი-სახელისუფლებო პროტესტის დროს ონლაინ აქტივისტები საუბრობდნენ ბოტების, ტროლებისა და დასპონსორებული პოსტების შესახებ, რომლებიც პრო-სახელისუფლებო ინფორმაციას ავრცელებდნენ.

ანგარიშის მიხედვით, ტრადიციულმა მედიასაშუალებებმა ინტერნეტის გამოყენება დაიწყეს. ონლაინ მედია სააგენტოებს კვლავ უჭირთ რეკლამის დამკვეთების მოზიდვა, კონტენტის დივერსიფიცირება, მულტიმედია შესაძლებლობების დაუფლება და ტრადიციულ მედიასთან კონკურენცია. კერძო სექტორი ონლაინ რეკლამირებაში, მცირე აუდიტორიის გამო, დიდ რესურსს არ ხარჯავს.

დოკუმენტის თანახმად, საქართველოში არის რამდენიმე ბლოგერი, რომელთა შექმნილი კონტენტი იწვევს დისკუსიას ონლაინში და გავლენას ახდენს პოლიტიკურ დღის წესრიგზე. უმცირესობები და მოწყვლადი ჯგუფები წარმოდგენილნი არიან ონლაინში. გასული 4 წლის განმავლობაში ლგბტი და ფემინისტი აქტივისტები აქტიურად იყენებდნენ ონლაინ ხელსაწყოებს საჯარო სფეროში დისკრიმინაციის გასაპროტესტებლად.

2017 წლის ბოლოს, მოხმარებელთან 63% ინტერნეტს სოციალური ქსელების შესამოწმებლად იყენებდა. Facebook ინარჩუნებს ყველაზე პოპულარული პლატფორმის ტიტულს საქართველოში. ბლოგერები და ჟურნალისტები სულ უფრო მეტად იყენებენ ფეისბუკს საკუთარი კონტენტის გასაზიარებლად და მკითხველამდე მისატანად. სამოქალაქო აქტივისტები ასევე იყენებენ ფეისბუკს პოლიტიკურ და სოციალურ განვითარებაზე დისკუსიისთვის. მომხმარებელთა 43% ინტერნეტს ახალი ამბების მისაღებად იყენებს, 24% მხოლოდ Skype-ს ხმარობს, 14% - email-ს. ადამიანების 21%-ს მიაჩნია, რომ ინტერნეტი ინფორმაციის მთავარი წყაროა, ხოლო 26% მას ინფორმაციის მეორეხარისხოვან წყაროდ აღიქვამს.

ანგარიშის თანახმად, პოლიტიკური და სამოქალაქო ჯგუფები სოციალურ მედიაში პოსტავენ მოწოდებებს და იყენებენ მხარდამჭერებთან საკომუნიკაციოდ. მიუხედავად იმისა, რომ ონალინ აქტივიზმის ფორმების უმრავლესობას რეალური შედეგი არ აქვს, ასეთი აქტივობის გავლენა თანდათანობით იზრდება. ონლაინ აქტივისტები იყენებენ სოციალურ მედიას გენდერული თანასწორობის კამპანიისთვის, ისევე როგორც, ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ სამართლებრივი რეფორმების ადვოკატირებისთვის.

საანგარიშო პერიოდში ონლაინ პლატფორმები და განსაკუთრებით ფეისბუკი გამოიყენებოდა ისეთი აქციების ორგანიზებისთვის, როგორიცაა ნარკოპოლიტიკის ლიბერალიზაცია თუ მკვლელობის სწორი გამოძიება.

2013 წლის შემდეგ 70-ზე მეტი ელექტრონული სერვისი იქნა ინტეგრირებული სახელისუფლებო პორტალზე My.gov.ge. მოქალაქეებ შეუძლიათ ელექტრონულად სხვადასხვა სერვისის მიღება, როგორიცაა საჯარო ინფორმაცია ბიუჯეტსა და დანახარჯებზე. 2017 წელს, ჩაეშვა ელექტრონული პეტიციების პლატფორმა www.ichange.gov.ge, რომელიც მოქალაქეებს საშუალებას აძლევს შეაგროვონ ხელმოწერები და გადაუგზავნონ ინიციატივა მთავრობას.

გაეცანით ანგარიშის სრულ ვერსიას.