წლების განმავლობაში რადიოარხების მთავარ პრობლემად მოვლენების ზედაპირული გაშუქება რჩება. საინფორმაციო გამოშვებებში შეიმჩნევა სიღრმისეული, ანალიტიკური სიუჟეტებისა და კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა ჟურნალისტები, ძირითადად, პოლიტიკოსების მიერ განსაზღვრულ დღის წესრიგს მიჰყვებიან, მოვლენებს ანალიზისა და დამატებითი ინფორმაციის მოძიების გარეშე აშუქებენ. შესაბამისად, თემების ირგვლივ ბევრი პასუხგაუცემელი კითხვა რჩება - ასეთია მედიამონიტორინგის საბოლოო დასკვნა ბოლო სამი წლის განმავლობაში, რადიოების წინასაარჩევნო პერიოდების გაშუქებაზე.

მედიამონიტორინგის დასკვნითი ანგარიშის მიხედვით, 2016‐2018 წლებში რადიომაუწყებლები საინფორმაციო გამოშვებებში პოლიტიკურ მოვლენებს აქტიურად აშუქებდნენ და წინასაარჩევნო კამპანიასაც დიდი ყურადღება ექცეოდა. თუმცა წინასაარჩევნო პროგრამები სიღრმისეულად არ შუქდებოდა და მსმენელი მხოლოდ პოლიტიკოსების ზოგად დაპირებებს ისმენდა, ჟურნალისტები საარჩევნო პროგრამებთან დაკავშირებით კითხვებს ნაკლებად სვამდნენ.

კვლევებმა ცხადყო, რომ რადიო არ არის პოლარიზებული მედიასეგმენტი და მოვლენების მიუკერძოებელი გაშუქებით გამოირჩევა, თუმცა 2018 წელს, ზოგ შემთხვევაში, სხვადასხვა მაუწყებელზე გარკვეული მოვლენები სხვადასხვა კუთხით შუქდებოდა.

„მთლიანობაში, 2017‐2018 წლებში, 2016 წელთან შედარებით, საინფორმაციო გამოშვებებში ბალანსი უფრო დაცული იყო. მაგრამ, მიუხედავად იმისა, რომ რადიომაუწყებლები მიუკერძოებლად მუშაობდნენ, სიღრმისეული, ანალიტიკური სიუჟეტების და კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა მსმენელს არგუმენტირებული დასკვნების გამოტანის საშუალებას ვერ აძლევდა. ჟურნალისტები, ძირითადად, პოლიტიკოსების მიერ განსაზღვრულ დღის წესრიგს მიჰყვებოდნენ, მოვლენებს ანალიზისა და დამატებითი ინფორმაციის მოძიების გარეშე აშუქებდნენ. შესაბამისად, თემების ირგვლივ ბევრი პასუხგაუცემელი კითხვა რჩებოდა, რაც ამომრჩეველს ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში ვერ დაეხმარებოდა“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

ამავე ანგარიშში ნათქვამია, რომ წლების განმავლობაში რადიოარხების მთავარ პრობლემად მოვლენების ზედაპირული გაშუქება რჩება: „2016‐2018 წლებში მხოლოდ რამდენიმე რადიომაუწყებელმა მოახერხა საინფორმაციო გამოშვებებში მოვლენების სიღრმისეული გაშუქება, ექსკლუზიური მასალების მომზადება და რეგიონების პრობლემებზე ყურადღების გამახვილება“.

სამწლიანი დაკვირვება აჩვენებს, რომ მათ მიმართ არსებულ მოლოდინებს ვერც საზოგადოებრივი მაუწყებლები ამართლებენ: „მათი გადაცემების კონტენტი მშრალი და ზედაპირული იყო, ჟურნალისტები ექსკლუზიურ სიუჟეტებს არ ამზადებდნენ. ამავე დროს, 2018 წელს, ზოგ შემთხვევებში, ეთერში გასული ინფორმაცია აჩენდა ეჭვს, რომ ჟურნალისტები ხელისუფლების კრიტიკას ერიდებოდნენ“.

მედიამონიტორინგის დასკვნითი ანგარიშის თანბახმად, 2018 წელს რადიომაუწყებლების ნაწილი ხელისუფლების მწვავე კრიტიკას არ ერიდებოდა და სიუჟეტებში სხვადასხვა მხარის პოზიციებიც გვხვდებოდა, მაგრამ მათი უმეტესობა რესპონდენტთა განცხადებების გადამოწმებას არ ცდილობდა. ეთერში მხოლოდ პოლიტიკოსთა ურთიერთსაპირისპირო კომენტარები ისმოდა.

„მედიის თავისუფლებისთვის კარგია, რომ რადიომაუწყებლები ხელისუფლების კრიტიკას არ ერიდებიან და ეთერში ოპოზიციის ხმა ისმის, რომ ჟურნალისტები სუბიექტურ შეფასებებს არ აკეთებენ და არც ხმით/მუსიკით მანიპულაციის ან სიძულვილის ენის გამოყენების შემთხვევები დაფიქსირებულა, თუმცა, ამასთან, აუცილებელია, რომ ჟურნალისტების როლი კიდევ უფრო გამოიკვეთოს: გამოჩნდეს, რომ ისინი მხოლოდ ოპოზიციონერთა განცხადებებს არეფუძნებიან დაფაქტების გადამოწმებას, ახალი თემების მიგნებასა და მასალების გამდიდრებას ცდილობენ“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

დასკვნის სახით, მონიტორინგის საბოლოო ანგარიშში წერია, რომ 2016‐2018 წლების რადიომაუწყებლების საინფორმაციო გამოშვებების მონიტორინგის შედეგების თანახმად, მსმენელს დაბალანსებული და მრავალმხრივი ინფორმაციის მისაღებად ჯერ კიდევ სხვადასხვა რადიომაუწყებლის მოსმენა მოუწევს.

********

მედიამონიტორინგი 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების, 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისა და 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, გაეროს განვითარების პროგრამისა და ევროკავშირის მხარდაჭერით ხორციელდებოდა. პროექტების ფარგლებში რადიომაუწყებლების მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებს „ინტერნიუსი ‐ საქართველო“ აკვირდებოდა.

2016 წელს (20 მაისი ‐ 2 ნოემბერი) 12 რადიოარხის მონიტორინგი განხორციელდა: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „იმედი“, „ფორტუნა“, „თავისუფლება“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „ქალაქი“, „მაესტრო“, „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი), „რიონი“ (ქ. ქუთაისი), „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი) და „აჭარა“(ქ. ბათუმი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი);

2017 წელს (19 ივნისი ‐ 19 ნოემბერი) - 14 რადიომაუწყებლს ამონიტორინგებდნენ: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „იმედი“, „ფორტუნა“, „თავისუფლება“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „მაესტრო“, „აფხაზეთის ხმა“, „ძველი ქალაქი“ (ქ. ქუთაისი), „რიონი“ (ქ. ქუთაისი), „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი), „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი), „მარნეული“ და „აჭარა“ (ქ. ბათუმი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი).

2018 წელს (18 ივნისი ‐ 28 ნოემბერი) - მონიტორები აკვირდებოდნენ 11 რადიომაუწყებელს: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „აჭარა“ (აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი, ქ. ბათუმი), „თავისუფლება”, „იმედი“, „მაესტრო“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „ფორტუნა“, „აფხაზეთის ხმა“, „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი), „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი).