ელ. კომუნიკაციების შესახებ კანონში ცვლილებები მედიის თავისუფლებას რისკის წინაშე აყენებს - ვენეციის კომისია
23.03.2021

ვენეციის კომისია "ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ კანონში შეტანილ ცვლილებებში ხარვეზებს ხედავს. კომისიის მიერ გავრცელებულ დასკვნაში ნათქვამია, რომ კანონის 46-ე მუხლი მედიის თავისუფლებას სახელმწიფოს ჩარევის რისკის წინაშე აყენებს და შესაძლოა სარედაქციო დამოუკიდებლობაზე ე.წ გამყინავი ეფექტი გამოიწვიოს.

გარდა ამისა, კომისიის მიერ გავრცელებულ დოკუმენტში ნათქვამია, რომ 46-ე მუხლის ამჟამინდელი ვერსია არ შეესაბამება საკუთრების უფლებას, ვინაიდან არ არის წარმოჩენილი მისი ლეგიტიუმურობა და თანხვედრაში არ მოდის პროპორციულობის ტესტთან.

საუბარია "ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ კანონში მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ ინიცირებულ და შემდგომ უკვე მიღებულ ცვლილებებზე, რომლის თანახმადაც, კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას უფლება აქვს ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელ კომპანიებში სპეციალური მმართველი დანიშნოს მის მიერვე მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულების მიზნით. თავის მხრივ სპეციალურ მმართველს რიგი უფლებამოსილებები ენიჭება.

ვენეციის კომისია აღნიშნავს, რომ კანონის 46-ე მუხლი სპეციალური მმართველის ფართო უფლებამოსილებას ითვალისწინებს და მას კომპანიის სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევის შესაძლებლობას აძლევს, მაგალითად, დანიშნულ მმართველს შეუძლია სამაუწყებლო კომპანიაში შეცვალოს მაკონტროლებელი რედაქტორები და, ამგვარად, გავლენა იქონიოს სარედაქციო პოლიტიკაზე. ვენეციის კომისიისვე განცხადებით, აღნიშნული მუხლი მეტისმეტად ფართო და ბუნდოვანია, ის "კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას" საშუალებას აძლევს სპეციალური მმართველი აღჭურვოს ყველა მენეჯერული გადაწყვეტილების მიღების უფლებით, ისე, რომ არ დაექვემდებაროს კონტროლს.

დასკვნაში განმარტებულია, რომ კანონში შეტანილი ცვლილებებიდან გამომდინარე სამაუწყებლო საქმიანობაში სპეციალური მმართველის პირდაპირ ან არაპირდაპირ ჩარევის რისკი არსებობს. მაგალითად დასაქმების კუთხით ისეთი გადაწყვეტილებები მიიღოს, რამაც შესაძლოა ხელი შეუშალოს მაუწყებლების სარედაქციო დამოუკიდებლობას. აქედან გამომდინარე, კომისია მიიჩნევს, რომ "ელექტრონული კომუნიკაციის შესახებ" კანონის 46-ე მუხლი მედიის თავისუფლებას სახელმწიფოს ჩარევის რისკის წინაშე აყენებს და შესაძლოა ელექტრონული საკომუნიკაციო ოპერაციების სამაუწყებლო მხარის სარედაქციო დამოუკიდებლობაზე ე.წ გამყინავი ეფექტი გამოიწვიოს.

დოკუმენტში აღნიშნულია ისიც, რომ კანონში ცვლილებები დაჩქარებულად, სამი საპარლამენტო მოსმენით შევიდა, რამაც შეზღუდა სამოქალაქო საზოგადოებისა და სხვა დაინტერესებული მხარეების დემოკრატიულ დიალოგში წვლილის შეტანის შესაძლებლობა. ვენეციის კომისია პრობლემურად მიიჩნევს, მე-11 მუხლში არსებულ ცვლილებებსაც და საერთო ჯამში ასკვნის, რომ ზემოთხსენებულ მუხლებში არსებული ჩანაწერები შესაძლოა სერიოზული შედეგის მომტანი აღმოჩნდეს საკუთრების, მედიის თავისუფლებისა და სამართლიანი სასამართლოს უფლებების მიმართულებით.

ვენეციის კომისია კანონში შესწორებების შეტანის აუცილებლობაზე წერს და რამდენიმე რეკომენდაციას აქვეყნებს, მათ შორის რეგულაციების გავლენის შეფასებისა (RIA) და ყველა მხარესთან კონსულტაციების ჩატარებას, კონკრეტული ფრაზების განმარტებას, სპეციალური მმართველის დანიშვნის გადაწყვეტილების გასაჩივრების შესახებ დეტალების დაზუსტებას და სხვ.

„ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ ცვლილებები საქართველოს პარლამენტმა 17 ივლისის პლენარულ სხდომაზე 88 ხმით არცერთის წინააღმდეგ მესამე მოსმენით მიიღო.

ცვლილების თანახმად, "კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის" მიერ დანიშნული სპეციალური მმართველი უფლებამოსილია:

 

ა) დანიშნოს ან/და გაათავისუფლოს ავტორიზებული პირის/ლიცენზიის მფლობელის დირექტორი (დირექტორები), სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი (წევრები) (არსებობის შემთხვევაში);
 
ბ) სასამართლოში სარჩელის შეტანით სადავო გახადოს სპეციალური მმართველის დანიშვნამდე ბოლო 1 წლის განმავლობაში ავტორიზებული პირის/ლიცენზიის მფლობელის მიერ განხორციელებული ქმედება ან დადებული გარიგება და მოითხოვოს მისი ბათილობა, თუ ამ ქმედების ან გარიგების შედეგად ზიანი მიადგა ან ადგება ქვეყნის ეკონომიკურ ინტერესს, ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებული პირების/ლიცენზიის მფლობელების, მომხმარებლების კანონიერ ინტერესებს ან ბაზარზე არსებულ კონკურენტულ გარემოს;
 
გ) ავტორიზებულ პირს/ლიცენზიის მფლობელს შეუჩეროს ან შეუზღუდოს მოგების განაწილება, დივიდენდებისა და პრემიების გაცემა, ხელფასების გაზრდა;

ცვლილებების მიღებამდე არასამთავრობო სექტორი საკანონმდებლო ცვლილებების შესაძლო საფრთხეებზე საუბრობდა.

ავტორი : ირმა კურტანიძე;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

მსგავსი სტატიები

ასევე იხილეთ