რა მოხდა სინამდვილეში
13 ივლისს კახეთში წნორში „ცოდნის კაფემ“ უფროსი და ახალგაზრდა თაობების წინასაარჩევნო განწყობების კვლევის პრეზენტაციაზე ადგილობრივი მოსახლეობა და პოლიტიკური პარტიები მიიწვია. შეხვედრის მეორე ნაწილში სხვადასხვა პარტიის წარმომადგენლებმა მოქალაქეებს მათი გამოწვევების საპასუხოდ, საკუთარი პროგრამები გააცნეს.
როგორც „ცოდნის კაფე“ ფეისბუკის ოფიციალურ გვერდზე წერს, პრეზენტაციას 8 პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლები ესწრებოდნენ. მათივე ინფორმაციით, შეხვედრაზე მოწვეულნი იყვნენ, თუმცა, მას არ დაესწრნენ "ქართული ოცნება“, "ხალხისთვის" და "მოქალაქეები".
პოლიტიკოსებისა და მოქალაქეების შეხვედრის ბოლოს
დისკუსიაც გაიმართა, რომელსაც ფასილიტაციას "პირველი
არხის"ჟურნალისტი, გადაცემა „რეალური სივრცის“ წამყვანი, ნინო
ზაუტაშვილი უწევდა.
რა ამბავი გაავრცელა „ლელომ?“
იმავე დღეს, 13 ივლისს პოლიტიკურმა პარტიამ ფეისბუკის ოფიციალურ გვერდზე გაავრცელა ინფორმაცია, რომ "ლელოს“ ლიდერები, მედეა მეტრეველი და ანა ნაცვლიშვილი წნორში კახეთის რეგიონის მცხოვრებლებს შეხვდნენ. ამბავს თან ახლა შეხვედრის ამსახველი ფოტო მასალაც, სადაც როგორც სხვა პარტიების ლიდერები, ისე "ცოდნის კაფეს" წარმომადგენელი, ნანა ბაგალიშვილი და პრეზენტაციის მოდერატორი, ნინო ზაუტაშვილი ჩანდნენ.
"ლელომ" განცხადებაში ნანა ბაგალიშვილსა და NDI-ის მასპინძლობისა და მოსახლეობასთან საინტერესო დისკუსიის შესაძლებლობისთვის მადლობა გადაუხდა, თუმცა, ღონისძიებაში სხვა პოლიტიკური პარტიების მონაწილეობაზე არაფერი უთქვამს.
რა გვიამბო "საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა"?
13 ივლისსვე, 23:45 წუთზე „პირველი არხმა“ საკუთარ ვებგვერდზე „ლელოს“ მიერ გავრცელებული ინფორმაცია სრულიად და უცვლელი სახით გამოაქვეყნა. "ლელოს" ალბომიდან ტელევიზიამ მასალის მთავარ ფოტოდ ის შეარჩია, რომელზეც ანა ნაცვლიშვილი, ნანა ბაგალიშვილი, ნინო ზაუტაშვილი და დეა მეტრეველი ჩანან. ახალ ამბავს სათაურად კი დაურთო: "„ლელოს“ ლიდერები წნორში მოსახლეობას შეხვდნენ".
აღსანიშნავია, რომ "პირველი არხი" ამ ამბის გაშუქებისას
მხოლოდ "ლელოს" მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას დაეყრდნო. ტელევიზიამ
შეხვედრის დამატებითი დეტალები არც „ცოდნის კაფეს“, არც NDI-ის, არც
ფოტო მასალაში ასახულ სხვა პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებთან და
არც თავად ნინო ზაუტაშვილთან არ მოიძია და გადაამოწმა.
ამბიდან მეორე დღეს, 14 ივლისს "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" წამყვანმა ფეისბუკის საკუთარ გვერდზე პოსტი გამოაქვეყნა, სადაც თქვა, რომ არასწორად გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს, ის "ლელოს" ლიდერია და წესით, ამის შესახებ მისთვის უნდა ეკითხათ.
"მედიაჩეკერთან" საუბრისას კი ზაუტაშვილმა თქვა, რომ მისთვის ძალიან გასაკვირია, როდესაც "საზოგადოებრივი მაუწყებლი" ამ ფოტოთი და ამ სათაურით აქვეყნებს მასალას, ისე რომ მისთვის არც კი უკითხავთ, თუ რა მიზეზით იყო კახეთში მიწვეული.
"ეს იყო მოქალაქეებისა და 8 პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლების შეხვედრა, რომელსაც მოდერაციას ვუწევდი. სხვადასხვა დროს არაერთი საინტერესო და მნიშვნელოვანი ფორუმისთვის თუ დისკუსიისთვის გამიწევია მოდერაცია. არანაირი პარტიის ლიდერი არ გახლავართ და არც ვაპირებ. თუ დავაპირებ, უსათუოდ და პირველ რიგში ამას "საზოგადოებრივი მაუწყებელი" გაიგებს“.
"პირველი არხის" ეს მასალა ფოტო მანიპულაციად და ნინო
ზაუტაშვილზე "თავდასხმად" შეაფასა "მედიაჩეკერთან" საუბრისას
მედიის მკვლევარმა, ნინო
დანელიამ.
"ვფიქრობ, ძალიან მარტივია იმ მიზეზების ახსნა, რა
მიზეზითაც "საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა" ფოტოთი მანიპულაციის
საშუალებით საკუთარი წამყვანი ერთ-ერთი ოპოზიციური პარტიის წევრად ან
თუნდაც მხარდამჭერად წარმოაჩინა. ამ არხს, სამწუხაროდ, არ აქვს და არც
ერთი ხელისუფლების პირობებში არ ჰქონია გამოცდილება, იყოს კრიტიკული
ხელისუფლების მიმართ, აკონტროლოს ძალაუფლება და იყოს ანგარიშვალდებული
სწორედ, საზოგადოების წინაშე, რაც "საზოგადოებრივი მაუწყებლის"
უპირველესი ვალდებულებაა.
მაგალითად, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში საჭირო იყო ინფორმაციის გადამოწმება, უნდა დაერეკათ საკუთარ თანამშრომელთან, ასევე პარტია „ლელოში“ და უბრალოდ გაეგოთ, რა ღონისძიება იყო.
აქვე უნდა აღვნიშნო, როდესაც ასეთ მტრულ გარემოში უწევთ მუშაობა დამოუკიდებელ ჟურნალისტებს, უმჯობესია ისინიც მეტად ფრთხილად იყვნენ და არავის მისცენ იმის საშუალება, მსგავსი ფოტო თუ ვიდეო მასალა მათ წინააღმდეგ გამოიყენონ”.
მეორე დღეს, 14 ივლისს „პირველი არხმა" "ლელოს" მიერ გავრცელებული იმავე ინფორმაციის შესახებ სიუჟეტიც მოამზადა, რომლის სათაურიც ამჯერად იყო: "NDI-ს და ოპოზიციის წარმომადგენლების შეხვედრა წნორში".
"ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და „ენ-დი-აი“-ს წარმომადგენლები წნორში მოსახლეობას შეხვდნენ. ინფორმაციას პარტია „ლელო“ ოფიციალურ „ფეისბუქ-გვერდზე“ აქვეყნებს, " - ამბობს საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი, მარიამ სეთურიძე მასალის წარდგენისას.
აღსანიშნავია, რომ გამართული შეხვედრა „მოამბემ“ კადრსინქრონში მხოლოდ „ქართული ოცნების“ დეპუტატებს, ირაკლი ზარქუასა და თენგიზ შარმანაშვილის შეაფასებინა.
„ცალსახად, ნათლად ჩანს როგორ არი ჩართული NDI და IRI აი ამ წინა პოლიტიკურ ესე იგი საარჩევნო კამპანიაში. უკვე უფინანსებს კიდეც ამ რადიკალებს აი ამ შეხვედრებს მოსახლეობასთან, რომ დეზინფორმაცია გააგრძელონ, დეზინფორმაცია ავრცელონ და ამაში მონაწილეობს, მე შეგახსნებეთ, შემდეგ ეს NDI და IRI და ეს ორგანიზაციები იქნებიან ის ორგანიზაციები, რომელბიც დამკვირვებლის სტატუსით არიან წინასაარჩევნო გარემოს შემუშავებაში და შემდეგ დასკვნები უნდა დადონ. ყველგან ვიტყვით, სადაც საჭიროა, ჩვენს მოსახლეობასთან შეხვედრის დროს და მათ შორის ფაქტები გვაქვს, როგორ თქვენ მიერ საფინანსებულ ღონისძიებაზე, როგორ ხდება პოლიტიკური განცხადებების გაკეთება, დეზინფორმაციის გავრცელება, ჩვენი ლიდერების შეურაცხყოფა", - თქვა ზარქუამ.
შეხვედრის ერთ-ერთმა ორგანიზატორმა, ნანა ბაგალიშვილმა "მედიაჩეკერს" "ქართული ოცნებისთვის" გაგზავნილი მოსაწვევიც აჩვენა.
„ჩვენ მოსაწვევი ოფიციალური ელექტრონული
ფოსტის მისამართზე „ქართულ ოცნებასაც“ გავუგზავნეთ. ასევე, ინფორმაცია
მივაწოდეთ წერილობითაც და მოვიწვიეთ მაჟორიტარი დეპუტატები, ირაკლი
ქადაგიშვილი და დავით სონღულაშვილი. "ქართული ოცნება" არ
გამოგვხმაურებია, არც მეილზე გვიპასუხეს და არც ტელეფონზე. დავით
სონღულაშვილმა გვითხრა, რომ საქართველოში არ იმყოფებოდა, ირაკლი
ქადაგიშვილმა კი წერილს არ უპასუხა".
„რაც შეეხება NDI-ს წარმომადგენლებს, შეხვედრას გიორგი
კაკაბაძე და მარიამ ბარამიძე ესწრებოდნენ, რომელმაც მხოლოდ
მისასალმებელი სიტყვა წარმოთქვეს. კვლევის პრეზენტაცია კი, რომელიც
დისკუსიის ერთ-ერთი საგანი იყო, "სამოქალაქო ინიციატივის" სახელით
ქეთევან მოლაშვილმა გააკეთა“ - განმარტავს
ბაგალიშვილი.
გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელების მიზნებზე საუბრობს "მედიაჩეკერთან" მედიის ექსპერტი, ზვიად ქორიძე.
"გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელებას ერთადერთი მიზანი აქვს - მოატყუო აუდიტორია და ამ ტყუილით შეეცადო მის მართვას. დღეს საკმაოდ ბევრი დეზინფორმაციული ტალღა გვაქვს საქართველოში. საკმაოდ დიდი დრო და რესურსი მიაქვს მათ მხილებას და ამ დეზინფორმაციისგან მიღებული ზიანის აღმოფხვრას. ეს აზარალებს დემოკრატიას. სამწუხაროა, რომ ამ კამპანიაშია ჩართული "საზოგადოებრივი მაუწყებელი", რომელიც მმართველი პარტიის ვიწროპარტიული მიზნების განსახორციელებლად საჯარო ფინანსებს იყენებს.
დიდად არ გამკვირვებია, რომ "საზოგადოებრივი მაუწყებელი" ცდილობს თავისი წამყვანის, ნინო ზაუტაშვილის პროფესიულ დისკრედიტირებას. ნინო "საზოგადოებრივ მაუწყებელზე" ისეთი საზოგადოებრივი ღირებულების მქონე გადაცემას აკეთებს, რომელიც ჩვენს საზოგადოებას ძალიან სჭირდება და რომელიც ხელისუფლებას აღიზიანებს. მაუწყებლის ხელმძღვანელობა მას კონტრაქტს დღესვე სიამოვნებით გაუწყვეტდა, თუმცა კარგად იცის, რომ ეს დიდ საჯარო უკმაყოფილებას გამოიწვევს. ამიტომ კონტექსტის გარეშე ასეთი ფოტოების გამოქვეყნებით ცდილობს, რომ ნინოს პოლიტიკური მიუკერძოებლობის მიმართ ეჭვი გააჩინოს".
ამბავი მოკლედ
ერთ შემთხვევაში, "პირველმა არხმა" ვებგვერდზე გამოქვეყნებული ამბისთვის შერჩეული სათაურისა და ფოტოს ერთობლიობით მანიპულაციის შესაძლებლობა გააჩინა - თითქოს, ნინო ზაუტაშვილს "ლელოსთან" კავშირი აქვს.
„მოამბეში“ გასული მასალა კი "ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის" დისკრედიტაციის შესაძლებლობად იქცა.
"საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის
კოდექსის"
პირველივე პრინციპი სიზუსტეა.
„ჩვენ ვისწრაფვით დავიცვათ: სიზუსტე - დავადგინოთ სიმართლე და ზუსტად ავსახოთ მიმდინარე მოვლენები. დავეყრდნოთ უტყუარ ფაქტებს, ზუსტ მონაცემებს და სანდო წყაროებს. არ შევიყვანოთ შეცდომაში აუდიტორია შეუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელებით.“
"მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის" 52-ე მუხლით კი, "საერთო და სპეციალიზებული მაუწყებლობის ლიცენზიების მფლობელები, აგრეთვე საზოგადოებრივი და სათემო მაუწყებლები ვალდებულნი არიან მიიღონ ყველა ზომა პროგრამებში მოყვანილი ფაქტების ჯეროვანი სიზუსტის უზრუნველსაყოფად და დროულად შეასწორონ შეცდომები".
"მედიაჩეკერი" განმარტებისა და საკუთარი პოზიციის დასაფიქსირებლად "საზოგადოებრივ მაუწყებელსაც" დაუკავშირდა, რომელმაც ამბავში გასარკვევად დრო ითხოვა. ტელევიზიის პასუხის მიღების შემთხვევაში, მასალა შესაბამისად განახლდება.