13 თებერვალს, გამოცემებმა On.ge-მ და ტაბულამ, ასევე, საიტმა esport.ge და ტელეკომპანია მაესტრომ, არასწორი ინფორმაცია გაავრცელეს მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრის ჯაბა ყველაშვილის შესახებ. თუმცა, მალევე On.ge-მ და ტაბულამ შეცდომა გაასწორეს და მკითხველს ბოდიში მოუხადეს, esport.ge-მ და მაესტრომ კი გავრცელებული მცდარი ინფორმაცია მკითხველისთვის ყოველგვარი განმარტების გარეშე წაშალეს.

⇒  უზუსტობა მასალებში

უფრო კონკრეტულად, 13 თებერვალს სოციალურ ქსელ ინსტაგრამში საქართველოს მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრების ბაკურიანში მიმდინარე წვრთნების ამსახველი ფოტოები გავრცელდა. ფოტოზე ჩანდა, რომ ნაკრების ერთ-ერთ წევრს ჯაბა ყველაშვილს ეხურა ქუდი, რომელზეც იკითხებოდა წარწერა RUSS, სიტყვის დაბოლოება კი არ ჩანდა.

გამოცემებმა - ტაბულამ და On.ge-მ, ასევე, საიტმა esport.ge და ტელეკომპანია მაესტრომ სპორტსმენის ქუდზე ასახული წარწერა RUUSSIA-ად აღიქვეს და მასალები მოამზადეს.



 on.ge-ს მასალა შესწორებამდე



მაესტრო და esport.ge 

ტექსტებში ნათქვამი იყო, რომ მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრის წევრს ჯაბა ყველაშვილს, ვარჯიშის დროს ქუდი ეხურა წარწერით - RUSSIA. On.ge-ც და ტაბულაც წერდნენ, რომ ცდილობდნენ სპოერტსმენთან დაკავშირებას გადასამოწმებლად, რა ეწერა ქუდზე, თუმცა, მას ვერ დაუკავშირდნენ.

[ტაბულამ შეცდომა იქამდე გაასწორა, ვიდრე მედიაჩეკერი სტატიის პირველ ვერსიას შეინახავდა, ამიტომ მასალაში მისი  ფოტოასლი მოცემული არ არის. რედ.]


⇒ რა წერია ქუდზე

სინამდვილეში კი აღმოჩნდა, რომ მოჭიდავის ქუდზე ცნობილი სპორტული ბრენდის RUSSELL ATHLETIC-ის წარწერა RUSSELL იყო დატანილი. სოციალურ ქსელში გავრცელებული ფოტო კი ისეთი რაკურსით იყო გადაღებული, რომ ბრენდის სახელწოდების ბოლო სამი ასო არ იკითხებოდა. როგორც ჩანს, მედიის ნაწილის შეცდომაც სწორედ ამან განაპირობა.

მასალების გამოქვეყნებიდან მალევე მედიაში არასწორად გავრცელებულ ინფორმაციას Facebook-ის საშუალებით თავად სპორტსმენი ჯაბა ყველაშვილი გამოეხმაურა.

„გავრცელდა ინფორმაცია რომ მე ვარჯიშის დროს მეფარა რუსეთის ქუდი. მინდა ყველას ვთხოვო, ნუ გაავრცელებენ ცრუ ინფორმაციას. ქუდს, რომელიც ფოტოზეა, აწერია RUSSELL და არა RUSSIA. გთხოვთ გვაცალოთ მშვიდად ვარჯიში და ინტრიგების ნაცვლად დაინტერესდეთ სპორტის გაშუქებით...!!!!“ - დაწერა მან.

 

⇒  როგორ შეასწორეს მედიებმა შეცდომა

სპორტსმენის განმარტების შემდეგ, On.ge-მ და ტაბულამ დაშვებული შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადეს. 

ტაბულამ მასალის პირველი ვერსია 12:26 საათზე გამოაქვეყნა. დაახლოებით სამი საათის შემდეგ,  [15:47სთ], მას შემდეგ, რაც მოჭიდავემ განმარტება გააკეთა, გამოცემამ ახალი ინფორმაცია გაავრცელა, რომელშიც მკითხველს განუმარტა, რომ ქართველ მოჭიდავეს ქუდზე RUSSELL აწერია და არა RUSSIA. იქვე აღნიშნა, რატომ მოუვიდა უზუსტობა და შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადა. ამავე ტექსტში გამოცემამ მიუთითა, რომ როგორც საიტიდან, ასევე ფეისბუკის გვერდიდან ინფორმაცია აიღო. მოგვიანებით, ტაბულამ სტატიის თავდაპირველი ვერსიის ბმული აღადგინა და ახლა ამ ბმულზეც ახალი ტექსტია გამოქვეყნებული, -  რედაქციის განმარტება და ბოდიში.



ტაბულას ჩასწორებული მასალა


On.ge-მ ტექსტი იმავე ბმულზეც  ჩაასწორა და ახალი მასალაც დაწერა. ორივე მასალა იდენტურია და სათაურშივეა მითითებული, რომ ჯაბა ყველაშვილზე არასწორი ინფორმაციის გავრცელებისთვის ბოდიშს იხდის. ამავე ტექსტში გამოცემამ განმარტა, რატომ მოუვიდა შეცდომა და რა გზებით ცდილობდა ინფორმაციის გადამოწმებას მასალის თავდაპირველ ვერსიაში. 

 

On.ge-ს ჩასწორებული მასალა
 
ყველაშვილზე არაზუსტი ინფორმაცია აღარც მაესტროს ფეისბუკ გვერდსა და esport-ზე იძებნება, თუმცა, არცერთ მათგანს მკითხველისთვის არ აუხსნია, რომ შეცდომა მოუვიდა, მათ ტექსტი განმარტების გარეშე  წაშალეს.


ასე გამოიყურება esport.ge-ზე ის ბმული, სადაც ყველაშვილზე იყო ინფორმაცია  გამოქვეყნებული.

⇒   როგორ უნდა შესწორდეს არაზუსტი ინფორმაცია

შეცდომისგან მედია დაზღვეული არ არის. ეს შესაძლოა რამდენიმე ფაქტორით აიხსნას. მსგავსი შემთხვევები ხდება საერთაშორისო მედიაშიც.

ამ თემაზე:   2018 წლის 15 მთავარი შესწორება მსოფლიო მედიაში  

თუმცა, ყველა ასეთ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი ის არის, როგორ რეაგირებს მედია დაშვებულ შეცდომებზე.

საქართველოს “ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” მე-5 პრინციპის მიხედვით, “მედია ვალდებულია შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არასწორი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება. ამ პრინციპის განმარტების თანახმად, მიუღებელია შესწორება იმგვარად, რომ თავიდან გაკეთდეს სიუჟეტი ან სტატია, რა დროსაც არაზუსტ ინფორმაციას ჩაენაცვლება ზუსტი ინფორმაცია, მაგრამ არ იქნება გაცხადებული უკვე დაშვებული შეცდომის შესახებ.

 ონლაინმედიის თვითრეგულირების გზამკვლევში, რომელიც 2013 წელსაა გამოცემული, ვკითხულობთ:

• მედიამ არასწორი ინფორმაცია არ უნდა წაშალოს ან არ უნდა ჩაანაცვლოს ის ახლით;  
• მედიამ უნდა ჩაასწოროს მასალა და მკაფიოდ განმარტოს, რომ მასალის წინა ვერსია შეიცავდა უზუსტობებს;
• მედიამ ერთმანეთთან უნდა დააკავშიროს ძველი და შესწორებული მასალები.

შესწორების სახელმძღვანელო წესები შემუშავებული აქვს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიასაც. ამ დოკუმენტშიც ხაზგასმულია, რომ არასწორად გამოქვეყნებული მასალა ისე უნდა შესწორდეს, რომ აუდიტორიისთვის ცნობილი გახდეს რა გასწორდა. 

„მასალა სრულად მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში შეიძლება წაიშალოს. მაგალითად მაშინ, როდესაც საჯარო ინტერესის არარსებობის შემთხვევაში ის ზიანს აყენებს, ლახავს სხვათა უფლებებს და განსაკუთრებით უხეშად არღვევს ეთიკურ სტანდარტებს“, - ვკითხულობთ სახელმძღვანელო წესებში.

ამ თემაზე ვრცლად  ნახეთ: დაშვებული შეცდომის შესწორების წესები მედიაში

საქართველოს უზენაესი სასამართლო ექვს გამოცემას ქარტიის პირველი (სიზუსტე), მესამე (დადასტურებული წყარო) და მეხუთე (შესწორება) პრინციპის დარღვევას ედავება. ეს მედიასაშუალებებია: ვერსია, მარშალპრესი, დაიჯესტი, ექსკლუზივნიუსი, რეზონანსი და ITV.ge.

ქარტიის მიერ გავრცელებული განცხადების თანახმად, სადავო გახდა სტატია სათაურით "ეკა ბესელიას იჭერენ?! რატომ არ იყიდა ივანიშვილმა ბესელიას კომპრომატები". მასალა თავდაპირველად "ვერსიამ" გამოაქვეყნა, დანარჩენმა ვებსაიტებმა კი იდენტური ინფორმაცია "ვერსიაზე" დაყრდნობით გაავრცელეს.

ქარტიისთვის გაგზავნილ განცხადებაში უზენაესი სასამართლო აღნიშნავს, რომ სადავო სტატიებში პარლამენტის წევრის, ეკა ბესელიას მიმართ გამოთქმულ ბრალდებებთან ერთად "პიროვნების პატივისა და ღირსების შემლახავ, მკვეთრად შეურაცხმყოფელ კონტექსტშია ნახსენები საქართველოს უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებლის, სამოქალაქო საქმეთა პალატის თავმჯდომარის მზია თოდუას სახელი და საქმიანი რეპუტაცია. მეტიც, უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ჟურნალისტის მიერ პირდაპირ, მტკიცებითი ფორმით დადანაშაულებულია კორუფციულ გარიგებებსა და ქრთამის აღებაში."

უზენაესი სასამართლოს განცხადება საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სამდივნომ 30 იანვარს სცნო დასაშვებად. ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს. სხდომა ჯერ ჩანიშნული არ არის.

---

⇒ პრინციპი 1

ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.

⇒  პრინციპი 3 

ჟურნალისტმა უნდა გადასცეს ინფორმაცია მხოლოდ იმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყარო დადასტურებულია. ჟურნალისტმა არ უნდა მიჩქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდა გააყალბოს დოკუმენტები და ინფორმაცია.

⇒  პრინციპი 5 

მედია ვალდებულია, შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება.

გასულ წელს მედიაში არაერთი შემთხვევა იყო, როდესაც სხვადასხვა, მათ შორის სოლიდურმა გამოცემამ, საკუთარ მასალებში აღმოჩენილი უზუსტობის გამო ბოდიში მოიხადა და ტექსტი შესაბამისად დააკორექტირა.

მედიაჩეკერი მსოფლიო მედიაში დაფიქსირებულ 15 ყველაზე დასამახსოვრებელ შესწორებას გთავაზობთ:

15. ბრიტანულმა გამოცემა UK Mirror-მა ცნობილი მესვეტის კეტი ჰოპკინსის შესახებ გამოქვეყნებული ამბავი ჩაასწორა. თავდაპირველად გამოცემა წერდა, რომ ის სამხრეთ აფრიკაში კეტამინის (ძლიერი ტკივილგამაყუჩებელი) მოხმარების გამო დააკავეს. ჰოპკინსი სამხრეთ აფრიკაში მართლაც დააკავეს, თუმცა არა აღნიშნული პრეპარატის მოხმარების გამო;

14. The Washington Post-მა ერთ-ერთ მასალაში ბრუკლინი შეცდომით კანადის ერთ-ერთ პროვინციას მიაკუთვნა, რის გამოც იძულებული გახდა, რომ ბოდიში მოეხადა და ამბავი ჩაესწორებინა;

13. ერაყი თუ კლდე (Iraq or Rock)? The Wall Street Journal-მა მასალაში შეცდომით დაწერა, თითქოს ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა ბენიამენ ნეთანიაჰუმ თქვა, რომ მოსემ წყალი ერაყიდან მოიტანა. სინამდვილეში ისრაელის პრემიერმა სიტყვა კლდე გამოიყენა, რომლის ინგლისური შესატყვისი თითქმის ერაყის იდენტურად გამოითქმის. როგორც ჩანს, შეცდომის მიზეზიც სწორედ ეს გახდა;

12. გასულ წელს The Washington Post-მა არასწორად დაწერა თითქოს სექსუალური ძალადობის შესახებ ერთ-ერთი საქმის განმხილველმა მოსამართლემ უსაფრთხო საპარსებზე თქვა, რომ ისინი ზედმეტად ქალურია და მას ფაქტობრივად სექსიზმში დასდო ბრალი, რაც არასწორი იყო. გამოცემამ შეცდომისთვის ბოდიში მოიახადა და მასალა შესაბამისად დააკორექტირა;

11. ყვავების ნეკროფილიის შესახებ მომზადებული მასალა დააკორექტირა The New York Times-მაც. გამოცემის შესწორებაში წერია, რომ მასალის პირვანდელ ვერსიაში ზოგიერთი ყვავის ქცევა არასწორად იყო გაიგივებული ნეკროფილიასთან. ისინი უბრალოდ თავს ესხმიან მკვდარ ყვავებს და გარკვეული კონტაქტის დამყარებას ცდილობენ. ფრინველის ამ ქცევის ნეკროფილიის კონტექსტში განხილვა კი მთლად სწორი არ არის, განმარტა გამოცემამ;

10. The New York Times-მა მის ერთ-ერთ მასალაში პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის სიძე და შვილი კვლავ ერთმანეთში აურია. გამოცემამ შეცდომის შესახებ დაწერა და მასალა დააკორექტირა;

9. არასდროს აურიოთ გველების მფლობელები ერთმანეთში. სწორედ ასე დაემართა The Times of London-ს, რომელმაც მულენ რუჟში გველის ნაკბენით გარდაცვლილი მამაკაცის შესახებ მოამზადა მასალა. მასალამ მულენ რუჟის მფლობელების უკმაყოფილება გამოიწვია. ისინი ამტკიცებდნენ, რომ მკითხველისთვის იქმნებოდა შთაბეჭდილება, თითოს მამაკაცი მათმა ერთ-ერთმა გველმა იმსხვერპლა. The Times London-მა ჩასწორებულ მასალაში დააკონკრეტა, რომ გველი უშუალოდ გარდაცვლილის საკუთრება იყო და არა მულენ რუჟის რომელიმე კაბარის;

8. The Washington Post-მა სატირულ გვერდზე (Clickhole.com) დაყრდნობით მასალა მოამზადა, რომელშიც ჯორჯ ბუშ უმცროსი, მოხსენიებული იყო როგორც “ამერიკელი იდიოტი”, Th Post-მა აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტისადმი გამოყენებული ეპითეტი უცვლელად გადაიტანა. არადა, სინამდვილეში სატირული გამოცემა ჯორჯ ბუშ უმცროსზე ჯგუფი Green Day-ის საავტორო სიმღერის - “ამერიკელი იდიოტის” კონტექსტში წერდა, აღნიშნულს ყოფილ პრეზიდენტთან პირდაპირი კავშირი არ ჰქონია და გამოცემას ეს მისი შეურაცხყოფისთვის არ გამოუყენებია. The Washington Post შეცდომას რედაქტორის შენიშვნით გამოეხმაურა, უზუსტობისთვის ბოდიში მოიხადა, დააკონკრეტა, რომ Clickhole.com სატირული გვერდი იყო და მასალა წაშალა;

7. ე.წ. ბრაუზერის მომხმარებლის სახელის შერჩევისას ფრთხილად იყავით, აღნიშნულმა შესაძლოა, უხერხულ მდგომარეობაში ჩაგაგდოთ. ასე დაემართა The Times-ის რედაქტორსაც. აღმოჩნდა, რომ მასალის რედაქტირებისას ერთ-ერთი ციტატის გადამოწმებისას ის პროგრამამ, რომელშიც შესული იყო არასწორ მოვლენასთან დააკავშირა და მანაც მასალაში არაზუსტი ინფორმაცია გადაიტანა. ამისთვის მას მასალის ჩასწორება და ბოდიშის მოხდა მოუწია;

6. ასევე ბოლომდე არ ენდოთ ტექნიკასაც, მაგალითად The NPR-მა მასალაში შეცდომა არასწორად გაშიფრის გამო დაუშვა და დაწერა, რომ პრეზიდენტ ტრამპის მრჩეველმა მას მაგნიტი უწოდა, არადა, რეალურად მან მაგნატი თქვა, რაც ინგლისურად მაგნიტის იდენტურად გამოითქმის;

5. დაუვიწყარი იყო NPR-ის ოქტომბრის შესწორებაც, რომელიც რუმინელი ჯადოქრების მიერ გადასახადების ამკრებების მოჯადოების მუქარას ეხებოდა. გამოცემამ მასალა შემდეგნაირად დააკორექტირა - მასალის პირველად ვერსიაში არასწორად იყო ნათქვამი, თითქოს მიჰაელა მინკა გადასახადებს წლების განმავლობაში არ იხდიდა და ამის მიზეზი მის მიერ გადასახადების ამკრებების მიმართ გამოთქმული მუქარა იყო, რომ ის მათ მოაჯადოვებდა. ბოდიშს ვიხდით შეცდომისთვის, სინამდვილეში გადასახადების ამკრებებს მინკას დედამთილი ემუქრებოდა და არა ის;

4. the Omaha World-Herald-მა სტატია, სადაც ერთ-ერთი რეპერი იარაღის დიდ მოყვარულად მოიხსენია დააკორეტქტირა და განმარტა, რომ რეპერი უბრალოდ ამბობს, რომ მას დიდი იარაღი მოსწონს და არა უყვარს;

3. 2018 წელს თვალსაჩინო იყო Politico-ს ჩასწორებაც. გამოცემამ ერთმანეთში ფილმების - “ბეჭდების მბრძანებლისა” და “ნათლიის” პერსონაჟები აურია;

2. ასევე შეიძლება ითქვას, რომ დაუვიწყარი იყო ბრიტანული Sun-ის შესწორებაც, რომელიც ერთ-ერთი უნივერსიტეტის სტუდენტებს ეხებოდათ, რომლებიც ამტკიცებდნენ, რომ ფრანკენშტეინის მონსტრი არასწორად არის გაგებული და სინამდვილეში ის მსხერპლია. გამოცემამ კი არც მეტი არც ნაკლები სტუდენტების შეფასებისთვის ბოდიში ფრანკენშტეინის მონსტრს მოუხადა;

1.The Associated Press-მა გასულ წელს ფლორიდის ერთ-ერთ სკოლაში მომხდარი სროლის შესახებ დაწერა, რომ მომხდარის შესახებ ფლორიდის შერიფმა გარდაცვლილის ოჯახის წევრებს უთხრა, რომ “ისხედით და ძრწოდეთ” (sit and shiver), არადა მან ებრაული ტრადიციის მიხედვით გლოვა იგულისხმა (sitting shiva). აღნიშნულისთვის AP-მა ბოდიში მოიხადა.

წყარო: imediaethics.org

რადიო თავისუფლებამ 7 აგვისტოს გამოაქვეყნა მასალა სათაურით „ღამე ერთი წელივით გაიწელა“, რომელშიც “ცხინვალში მცხოვრები მილენა გოგიჩევა ომიდან მეათე წლისთავზე ახლო წარსულში მომხდარ ტრაგიკულ ამბებზე ჰყვება”. მასალას არ აქვს ზეპირი თხრობის ფორმატი, როდესაც მოქალაქეები პირად ისტორიებს, განცდებს იხსენებენ. ტექსტი სტატიის სტილში, ერთ რესპონდენტზე (მილანა გოგიჩევაზე) დაყრდნობით მოგვითხრობს 2008 წლის რუსეთ - საქართველოს ომის დროს მომხდარ მოვლენებზე და პირადი ემოციების, შთაბეჭდილებების გარდა, შეიცავს ფაქტებსაც და მძიმე ბრალდებებსაც. მაგალითად, რესპონდენტი ამბობს:

• რვა აგვისტომდე სიმშვიდე იყო. აქამდე ხდებოდა გასროლები და ისროდნენ ქართველები.

• ქართულმა ვერტმფრენებმა ცხინვალი დაბომბეს. ჩვენს კარლ მარქსის სახელობის ქუჩაზე მეზობელი სახლი ააფეთქეს.

• ქართველი ჯარისკაცები მხეცურად ხვრეტდნენ ოჯახებს მანქანებში.

• ისინი ქართველმა ჯარისკაცებმა ჩაცხრილეს ისააკ ხარებოვისა და გმირების სახელობის გზაჯვარედინთან.

მასალაში არ ჩანს მოცემული ბრალდებების რაიმე სხვა წყაროებით გადამოწმების მცდელობა ანდა ოფიციალური ინფორმაციის წარმოჩენა, რაც მკითხველს შესაძლებლობას მისცემდა, დაენახა რეალური სურათი თუ რა ხდებოდა იმ პერიოდში. ტექსტს თან არ ახლდა განმარტება, სადაც ახსნიდა გამოქვეყნების მოტივაციას და იქნებოდა მინიშნებული, რომ რედაქცია სტატიის შინაარსს არ იზიარებს.

საერთაშორისო ორგანიზაციების თუ მედიის სარედაქციო კოდექსები კონფლიქტის გაშუქებისას ცალსახად უსვამს ხაზს ადამიანური ისტორიების მნიშვნელობას, განსაკუთრებით კი კონფლიქტის სხვადასხვა მხარეს მყოფი ადამიანების მოსაზრებების წარმოჩენას, რაც შესაძლებლობას იძლევა იცოდნენ მოქალაქეებმა თუ რას ფიქრობენ, რა განწყობებია ოკუპირებულ ტერიტორიაზე. ომის თემაზე მუშაობა გულისხმობს კონფლიქტში მონაწილე მხარების წარმოჩენას, დაზარალებულთა ცხოვრების ჩვენებას, რაც არ უნდა მიუღებელი იყოს მათი მოსაზრებები რომელიმე ჯგუფისთვის.

თუმცა, ყველა რეკომენდაციაში განსაკუთრებული აქცენტი კეთდება სიზუსტეზე, ნეიტრალურ ტონსა და მიუკერძოებლობაზე. მაგალითად, ეუთოს მიერ უკრაინაში მომხდარი ომის შემდეგ შექმნილ სახელმძღვანელოში მითითებულია, რომ მედიას განსაკუთრებული დაფიქრება მართებს ყველა სიტყვასა და განმარტებაზე, რასაც ის იყენებს ამ თემაზე მუშაობაისას. კონფლიქტში ჩართულ მხარეებთან დაკავშირებით კი ყველა ფაქტი გადამოწმებული უნდა იყოს. “სანდოობისთვის გაშუქება უნდა იყოს ზუსტი, მიუკერძოებელი და პასუხისმგებლიანი. ეს ეხება სამუშაოს ყველა ასპექტს - ისტორიების შერჩევას, ტექსტის, ხმის რედაქტირებას, სათაურის წერას, პროდიუსინგს თუ ნიუსრუმის მართვას”, - ნათქვამია International Media Support -ის სახელმძღვანელოში, რომელიც იუნესკოს მხარდაჭერით შეიქმნა.

საზოგადოებაში გამოთქმული კრიტიკის შემდეგ რადიო თავისუფლებამ სტატიას განმარტება დაურთო და აღნიშნა, რომ ეს ინტერვიუ ცხინვალიდან სრული სურათის საჩვენებლად გამოაქვეყნა. იქვე დაურთეს მათ მიერ მომზადებული სხვა მასალები, რომელიც მათი თქმით, რუსეთის აგრესიის მასშტაბებს აჩვენებს.

“10 წლის შემდეგ ცხინვალში მხოლოდ ასეთი ინტერვიუა შესაძლებელი და ჩვენს თანამემამულეებს არ აქვთ საშუალება ჩვენთან უშუალო კონტაქტის; კიდევ ერთხელ: არ ვიზიარებთ ინტერვიუში გამოქვეყნებულ მოსაზრებებს. ასევე განვმარტავთ, რომ ინტერვიუში ნახსენები ფაქტები დადასტურებული არ არის”, - ნათქვამია განმარტებაში.

აღსანიშნავია, რომ რადიო თავისუფლებამ ეს განმარტება სტატიას ისე დაამატა, მკითხველისთვის არ მიუნიშნებია, რომ ტექსტი რედაქტირებულია და შესავალი მოგვიანებით დაემატა. როგორც საერთაშორისო მედიის, ისე საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის “შესწორების სტანდარტის” მიხედვით, მკითხველისთვის ნათელი უნდა იყოს, რომ ტექსტი შეიცვალა.

ჟურნალისტურ საქმიანობას თან სდევს შეცდომები, არაზუსტი დეტალების გავრცელება, რაც ზოგ შემთხვევაში სისწრაფის, უყურადღებობის, პროფესიონალიზმის ნაკლებობის, მწირი გამოცდილების ანდა სხვა მიზეზით არის გამოწვეული. პასუხისმგებლიანი მედია, რომლისთვისაც სანდოობა და რეპუტაცია მნიშვნელოვანია, ცდილობს მყისიერად შეასწოროს დაშვებული შეცდომა, ამცნოს აუდიტორიას და იზრუნოს ზუსტი ინფორმაციის გავრცელებაზე.

მცდარი ინფორმაციის შესწორებისას რედაქციის მთავარი მიზანი და გამოწვევაა, შეძლოს დაზუსტებული დეტალების იმავე აუდიტორისთვის მიწოდება, რომელმაც თავდაპირველად არასწორი ინფორმაცია მიიღო. შესწორების ფორმა სხვადასხვა შეიძლება იყოს იმის მიხედვით თუ რა ტექნოლოგიით, ფორმით გავრცელდა არასწორი ინფორმაცია, რა მასშტაბის აუდიტორიისთვის და რამდენი ხნით იყო ხელმისაწვდომი.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ მოამზადა სახელმძღვანელო წესები, რომელშიც დეტალურად წაიკითხავთ, როგორ უნდა შეასწოროს შეცდომა ონლაინ, სამაუწყებლო და ბეჭდურმა მედიამ. ასევე, როგორ უნდა შესწორდეს მასალის ბმული (ონლაინ მედიის შემთხვევაში), ფოტო, გაზიარებული ამბავი სოციალურ ქსელში. როგორ უნდა მოვიქცეთ იმისათვის, რომ არაზუსტი მასალა, ანუ, თავდაპირველი ვერსია, ინტერნეტში აღარ იძებნებოდეს და ა.შ.

ამავე სახელმძღვანელოში ნახავთ რეკომენდაციებს, რა შემთხვევაშია დასაშვები მასალის სრულად წაშლა და რა ვალდებულება აქვს მედიას, თუ მასალის წაშლის გადაწყვეტილება მიიღო.

ჟურნალ TIME-ის გარეკანზე ფოტომონტაჟის შედეგად გამოსახული იყო პატარა ჰონდურასელი გოგონა, რომელიც მტირალი სახით თითქოს რეალურად პრეზიდენტ ტრამპს შესცქერის. ფოტო შთაბეჭდილებას ქმნიდა, თითქოს გოგონა მშობლებთან ერთად აშშ-ის საზღვარზე გადასვლის შედეგად დედას დააცილეს, რაც სიმართლე არ აღმოჩნდა. გოგონას მამამ the New York Times-თან საუბარში განმარტა, რომ მისი ქალიშვილი დედისგან არ დაუშორებიათ.

მტირალი გოგონას ფოტო Getty Images-ის ფოტოგრაფმა ჯონ მურიმ ივნისის შუა რიცხვებში გადაიღო. Getty Images-ის დირექტორმა და კომუნიკაციების მენეჯერმა ენ ფლანგანმა განმარტა, რომ Getty Images-ის მიერ გამოქვეყნებული ფოტოს აღწერილობაში მკაფიოდ იყო ნათქვამი, რომ: "თავშესაფრის მაძიებელი ორი წლის ჰონდურასელი გოგონა 12 ივნისს მექსიკა-ამერიკის საზღვარზე დაკავებული დედის ჩხრეკისას ტირის".

Getty Images-მა ისიც განმარტა, რომ მათი ფოტოგრაფი ჯონ მური ყოველთვის ნათლად ამბობდა, რომ დედა-შვილი სპეციალურ ცენტრში ერთად გადაიყვანეს და ისინი არ დაუშორებიათ. აქვე მათ თავად მურის განაცხადი მოიშველიეს, სადაც ის ამბობს, რომ TIME-ის სტატია სწორედ მისი თხოვნის საფუძველზე გასწორდა.

მომხადრზე შესწორების ტექსტი TIME - მაც გამოაქვეყნა:

"ამბის თავდაპირველ ვერსიაში, გოგონას ამბის განვითარების შესახებ ინფორმაცია არასწორად იყო წარმოდგენილი. ის აშშ-ის მესაზღვრეებს დედასთან არ დაუშორებიათ, სპეციალურ ცენტრში ისინი ერთად გადაიყვანეს", - ნათქვამია TIME - ის განცხადებაში.

გოგონას შესახებ სტატია გაასწორა the Washington Post - მაც.

"პატარა გოგონას მამამ the Washington Post - ს უთხრა, რომ ბავშვი დედასთან არ დაუცილებიათ", - წერია the Washington Post - ის შესწორებაში.

Time - ის მთავარმა რედაქტორმა ედუარდ ფენსენტჰალმა CNN-თან საუბარში Time - ის პოზიციის დაცვა სცადა და განმარტა, რომ "ორი წლის ჰონდურასელი გოგონას ფოტო ყველაზე თვალსაჩინოდ წარმოადგენდა აშშ-ში არალეგალურ იმიგრაციაზე მიმდინარე დებატების სახეს".

წყარო: imediaethics.org

BBC-მ არასწორად გააჟღერა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ თითქოს Daily Mail - ის ჟურნალისტები 2011 წლის სატელეფონო მოსმენების სკანდალში იყვნენ ჩართული, რამაც ბრიტანული გამოცემის News of the World-ის დახურვა გამოიწვია. არასწორი ინფორმაცია, BBC-ის რადიო 4-ისა და BBC World Service-ის მიერ 7 ივნისს გაჟღერდა.

შეცდომა Daily Mail-ის რედაქტორის პოლ დეიკრის თანადებობიდან წასვლის შესახებ გავრცელებულ ინფორმაციაში გაჟღერდა, რომელიც ახლა გამოცემის მთავარი რედაქტორი იქნება.

შეცდომის აღმოჩენის შემდეგ, BBC-მ საბოდიშო წერილი გაავრცელა:

"გასული ღამის ახალ ამბავში, რომელიც Daily Mail-ის რედაქტორის პოლ დეიკრის თანამდებობიდან წასვლას ეხებოდა, რომელსაც ეს პოსტი ბოლო 26 წლის განმავლობაში ეკავა, შეცდომით იყო აღნიშნული, რომ Daily Mail-ის ზოგიერთი ჟურნალისტი 2011 წლის სატელეფონო მოსმენების სკანდალში იყო გარეული. ვაღიარებთ, რომ ეს სიმართლე არ არის და ბოდიშს ვუხდით პოლ დეიკრს და მთლიანად Daily Mail-ს” - , ნათქვამია BBC-ის განცხდებაში.

წყარო: Imediaethics.org

29 მაისს მსოფლიო მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ უკრაინაში რუსი ჟურნალისტი არკადი ბაბჩენკო მოკლეს. 30 მაისს, ბაბჩენკო პრესკონფერენციაზე გამოცხადდა და თქვა, რომ სიკვდილის სცენა უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურთან ერთად გაითამაშა. მედია გამოცემების ნაწილმა წინა დღის ამბავი განაახლა, ან შეცვალა. 
iMediaEthics-მა რამდენიმე მაგალითი შეაგროვა:

The Associated Press-მა შესწორება გაავრცელა:

29 მაისს უკრაინაში რუსი ჟურნალისტის მკვლელობასთან დაკავშირებით გამოქვეყნებულ მასალაში, The Associated Press და სხვა მედია ორგანიზაციები, უკრაინის ხელისუფლების მიერ გაყალბებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, წერდნენ, რომ არკადი ბაბჩენკოს ესროლეს და მოკლეს. ბაბჩენკო მეორე დღეს პრესკონფერენციაზე გამოჩნდა და თქვა, რომ უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურებმა მისი სიკვდილის ინსცენირება მოაწყვეს, რათა მისი სიცოცხლე რეალური საფრთხისგან დაეცვათ.

The New York Times-მა მასალის შესავალში განახლება დაურთო:

[განახლება: 30 მაისს, არკადი ბაბჩენკო პრესკონფერენციაზე გამოცხადდა, რათა განეცხადებინა, რომ მისი მკვლელობის ამბავი დადგმული იყო.]

ასე მოიქცა ბრიტანული the Guardian, მან მასალა განაახლა:

ამ სტატიის გამოქვეყნებიდან ერთი დღის შემდეგ გაირკვა, რომ არკადი ბაბჩენკომ საკუთარი სიკვდილი გაითამაშა, სავარაუდოდ, მოსკოვის მხრიდან რეალური საფრთხის გამო.

Newsweek-ის განახლებაში ვკითხულობთ:

განახლება | უკრაინის ადგილობრივმა პრესამ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ რუსი ჟურნალისტი არკადი ბაბჩენკო, პრეზიდენტ პუტინისა და კრემლის კრიტიკოსი კიევში მოკლეს. თუმცა, მეორე დღეს ის პრესკონფერენციაზე გამოჩნდა.

CNN-მა მასალას რედაქტორის შენიშვნა დაურთო:

არკადი ბაბჩენკოს სიკვდილზე ინფორმაციის გავრცელებიდან მეორე დღეს გაირკვა, რომ მისი მოკვლა უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურების მიერ იყო დადგმული. სავარაუდოდ, მის წინააღმდეგ შეთქმულების გამოსააშკარავებლად.

Telegraph-მა მასალას ასე განაახლა:

“განახლება, 30 მაისი: ამ სტატიის გამოქვეყნების შემდეგ გამოააშკარავდა, რომ ბატონი ბაბჩენკო რეალურად არ მოუკლავთ.“

მასალა განაახლა NPR-მაც:

რუსი ჟურნალისტი, რომელიც, თითქოს, უკრაინის დედაქალაქში, საკუთარ ბინაში მოკლეს, დაახლოებით 24 საათის შემდეგ პრესკონფერენციაზე ცოცხალი გამოცხადდა. “ცოცხალი ვარ”, - თქვა ბაბჩენკომ და თავის მეგობრებსა და ოჯახის წევრებს ბოდიში მოუხადა. უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურის თქმით, მათ ბაბჩენკოს სიკვდილი დადგეს, რათა გამოეაშკარავებინა ადამიანები, რომლებიც მის მკვლელობას რეალურად ცდილობდნენ.

BuzzFeed-მა შესწორება ტვიტერზე დაწერა:

“გუშინ თითქოს მოკლული არკადი ბაბჩენკო სულაც არაა მოკლული.”

შეცდომისგან არავინ არის დაზღვეული, მათ შორის, არც მედია. თუმცა, მთავარი ისაა, როგორ რეაგირებს გამოცემა მისი ნებსითი თუ უნებლიე უზუსტობის შემდეგ. წლების განმავლობაში არასწორად გაშუქებული ამბისა გამო ბოდიში არაერთმა სოლიდურმა გამოცემამ მოიხადა და გამოქვეყნებული მასალაც შესაბამისად შეასწორა. ზოგმა, არასწორი ინფორმაციის გავრცელების გამო, მკითხველს მოუბოდიშა, ზოგი კი ყოველგვარი ახსნა-განმარტების გარეშე, მხოლოდ გამოქვეყნებული ამბის წაშლით შემოიფარგლა. ამგვარი აუცილებლობის წინაშე ქართული მედიაც არაერთხელ დამდგარა.

 

შესწორება თვითრეგულირების ნაწილია, ანუ, თავად მედია აღიარებს, რომ შეცდომა დაუშვა და მზადაა გამოასწოროს. საერთაშორისო თუ ადგილობრივი მედიის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, შესწორების გარკვეული სტანდარტი და პრაქტიკა ჩამოყალიბდა.

2013 წელს, ეუთოს მხარდაჭერით, ონლაინმედიის თვითრეგულირების გზამკვლევი გამოიცა, რომელშიც ამ ტიპის მედიის მიერ შეცდომის შესწორების რეკომენდაციებია მოცემული. გზამკვლევის მიხედვით:

• მედიამ არასწორი ინფორმაცია არ უნდა წაშალოს ან არ უნდა ჩაანაცვლოს ის ახლით;
• მედიამ უნდა ჩაასწოროს მასალა და მკაფიოდ განმარტოს, რომ მასალის წინა ვერსია შეიცავდა უზუსტობებს;
• მედიამ ერთმანეთთან უნდა დააკავშიროს ძველი და შესწორებული მასალები.

მედიის მიერ არაზუსტი ინფორმაციის გავრცელების დროს, მისი გასწორების სტანდარტი, ადგილობრივი თვითრეგულირების ორგანოს მიერ საქართველოშიც არის განსაზღვრული.

საქართველოს “ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” მე-5 პრინციპის მიხედვით, “მედია ვალდებულია შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არასწორი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება. ამ პრინციპის განმარტების თანახმად, მიუღებელია შესწორება იმგვარად, რომ თავიდან გაკეთდეს სიუჟეტი ან სტატია, რა დროსაც არაზუსტ ინფორმაციას ჩაენაცვლება ზუსტი ინფორმაცია, მაგრამ არ იქნება გაცხადებული უკვე დაშვებული შეცდომის შესახებ.

“ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” რეკომენდაციით, მასალა უნდა შესწორდეს გონივრულ ვადაში, რომელიც განისაზღვრება მედიის ტიპის, მასალის მოცულობისა და მასალის გავრცელების შესაბამისად, ინდივიდუალურად, კონტექსტის გათვალისწინებით.

თუკი მედიის მიერ გავრცელებულმა არასწორმა ინფორმაციამ პირის რეპუტაცია შელახა, გახდა დისკრიმინაციის მსხვერპლი, მიაყენეს შეურაცხყოფა, ანდა გავრცელდა არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია, როგორც საერთაშორისო, ისე ქარტიის პრაქტიკის თანახმად,

ონლაინ მედიის შემთხვევაში მასალის მხოლოდ მოხსნა საკმარისი არ არის. იმავე ადგილას უნდა მიეთითოს რომ დაშვებული შეცდომის გამო მოიხსნა ან ჩასწორდა მასალა.

მაგალითად, 2018 წლის 4 თებერვალს, საბჭომ განიხილა საქმე - “ნინო ვეზდენი თამარ ბოჭორიშვილის წინააღმდეგ”. სადავო ვიდეომასალა გადაიღო ონლაინგამოცემა POSTV - მ. მოქალაქეებს ეკითხებოდნენ "რამდენჯერ გქონია სექსი ერთ ღამეში?” გამოკითხვაში ნინო ვეზდენიც მონაწილეობდა, რომელმაც დასმულ შეკითხვას ასე უპასუხა - “არასოდეს, არცერთხელ”. ამავე გამოკითხვაში ერთ-ერთმა რესპონდენტმა თქვა, რომ მას ერთ ღამეში სექსი 13-ჯერ ჰქონია. ჟურნალმა „რეიტინგმა“ ფეისბუქ გვერდზე ეს ვიდეომასალა გამოაქვეყნა წარწერით: „ყველაზე მეტჯერ 13-ჯერ მქონია ღამეში სექსი, რეკორდი მოვხსენი“. ვიდეოს ფოტოდ კი ნინო ვეზდენის ფოტო დაურთო, რომელმაც აუდიტორიის აგრესია და შეურაცხყოფა მიიღო ამ ფრაზის გამო. მასალის გავრცელებიდან რამდენიმე საათში ის დაუკავშირდა “რეიტინგს”. მასალა ჯერ ჩაასწორეს და შემდეგ საერთოდ წაშალეს.

აღნიშნულ საქმეზე ქარტიის საბჭომ დაადგინა, რომ სხვა პირის ფოტოს და ციტატის მითითება, რასაც პირის დისკრედიტაცია მოჰყვება, უხეში გაუფრთხილებლობაა, ამიტომაც მხოლოდ მასალის ჯერ ჩასწორება და შემდეგ წაშლა, კონკრეტულ შემთხვევაში, რედაქციის მხრიდან ადეკვატური რეაგირება არ იყო. როგორც მინიმუმ, ჟურნალისტს იმავე ფეისბუქ გვერდზე ცალსახად და ერთმნიშვნელოვნად უნდა განეცხადებინა, რომ მან შეცდომა დაუშვა, აღეწერა ეს შეცდომა და ნათელი გაეხადა მისი მკითხველისათვის, რომ ისინი შეცდომაში შეიყვანა. ამასთან - “სოციალური ქსელის ბუნება, არასწორი ინფორმაციის ერთხელ გავრცელება ართულებს იმ აუდიტორიისათვის შეცდომის შესახებ ინფორმაციის მიწოდებას, რომელმაც ერთხელ უკვე ნახა და დაიჯერა არაზუსტი ფაქტი. ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე ქარტიის საბჭო თვლის, რომ დაირღვა ქარტიის მე-5 პრინციპიც” - ნათქვამია ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებაში.

რაც შეეხება ბეჭდურ მედიას, უკვე დაბეჭდილ და გავრცელებულ გამოცემაში აუცილებელია, რომ მეორე ნომერში გავიდეს შესწორებული ინფორმაცია. თანაც იმავე გვერდზე, რომელზეც წინა არაზუსტი ინფორმაცია დაიბეჭდა. ამასთან ნათლად უნდა იყოს მითითებული, რომ ეს ტექსტი წინა ნომერში დაშვებული შეცდომის შესწორებაა.

ტელევიზიასთან დაკავშირებითაც ადეკვატურობა არის მნიშვნელოვანი. შეცდომა დროულად უნდა გასწორდეს იმავე ტიპის გადაცემაში და მკაფიოდ ითქვას შეცდომის შესახებ. მხოლოდ ვიდეომასალის არგამოყენება იმავე ინფორმაციის არგამეორება შესწორებად ვერ ჩაითვლება. ამ თემაზე მნიშვნელოვანია ქარტიის 2016 წლის 17 მარტის გადაწყვეტილება. სადავო მასალა შეეხებოდა სომხური ანსამბლის მიერ ქართული ცეკვის ვითომდა მითვისებას, რასაც ტელეკომპანია GDS-ის საინფორმაციო გამოშვება 2030-მა სიუჟეტი მიუძღვნა. მეორე დღეს გაირკვა, რომ ამბავი ტყუილი იყო, ცეკვის აკადემიამ განცხადება გაავრცელა, სადაც ახსნა, რომ ქართული ცეკვის შესრულებისას მიუთითეს თუ რომელი ქვეყნის ცეკვას ასრულებენ. ეს განცხადება ეთერში წაიკითხა წამყვანმა, თუმცა ქარტიამ მაინც დაადგინა შესწორების პრინციპის დარღვევა, რადგან არ აღნიშნულა, რომ წინა დღეს არასწორი ინფორმაციის შემცველი სიუჟეტი გავიდა ეთერში. ქარტიის საბჭოს განმარტებით, იმისათვის, რომ შეცდომა გამოსწორებულად ჩაითვალოს, საჭიროა შეცდომაზე ხაზგასმა და მითითება, რომ მანამდე გავრცელებული ინფორმაცია არ შეესაბამებოდა სიმართლეს.

შესწორების ვადები

როგორც კი ნებისმიერი ფორმით ცნობილი გახდება მედიისთვის, რომ არასწორი ინფორმაცია გავრცელდა, ეთიკური ჟურნალისტიკის პრინციპებიდან გამომდინარე მაშინვე უნდა ჩასწორდეს. ჩასწორების გონივრული ვადა განისაზღვრება დაშვებული შეცდომის სიმძიმის, მედიის ტიპის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია იმის გაანალიზება, თუ რამდენმა ადამიანმა მიიღო არაზუსტი ინფორმაცია და ყველაფერი უნდა იღონოს მედიამ, რომ იმავე აუდიტორიას სწორი ინფორმაცია მიაწოდოს.

ყველა პასუხისმგებლიანი რედაქცია, თუკი მას მკითხველის თვალში სოლიდური და სანდო გამოცემის იმიჯის შენარჩუნება სურს, ვალდებულია, რომ დაშვებული შეცდომა ხმამაღლა აღიაროს, მოიბოდიშოს და არაზუსტი ინფორმაციის შემცველი მასალა სტანდარტების შესაბამისად შეასწოროს.

რეალურად ალ-ჰადადს მსგავსი რამ არ უთქვამს. როგორც მისი იურისტი iMediaEthics-თან აცხადებს, ეთერამდე BBC-ის ციტატა ალ-ჰადადთან არ დაუზუსტებია და ბრალდებაც ამ დრომდე განთავსებული იყო მის ვებ გვერდზე.

ალ-ჰადიდის ერთ-ერთი იურისტის თქმით, მისი დაცვის ქვეშ მყოფი შეძრწუნებული იყო არასწორი ციტირების გამო და რომ BBC-მ არაფერი იღონა დაუდასტურებელი ინტერნეტ წყაროს გადამოწმებისათვის:

​"ელემენტარული მოკვლევა რომ გაეკეთებინა, მიხვდებოდა, რომ ჩემს კლიენტს მსგავსი არაფერი უთქვამს... BBC-მ, ასევე, დაარღვია საკუთარი სამართლიანობის ნორმები და ფუნდამენტური პრინციპები, როდესაც ბრალდება ისე გაუშვა ეთერში, რომ ჩემს კლიენტთან დაკავშირება არც უცდია."

14 მარტის შესწორება BBC-ის ვებგვედზე:

"2015 წლის 5 მარტს, BBC-ის ეთერში This Week-ის ეპიზოდში ჰაითამ ალ-ჰადადის შესახებ BBC-მ რამდენიმე განცხადება გააკეთა. ერთ-ერთი იყო, რომ ალ-ჰადადის აზრით, ებრაელების წინაპრები ღორები იყვნენ. ბატონმა ალ-ჰადადმა დაარწმუნა BBC, რომ მსგავსი რამ არასდროს უთქვამს და მაუწყებელი არასწორ წყაროს დაეყრდნო. BBC-მ მასალიდან აღნიშნული ბრალდება ამოიღო და აღარ გაიმეორებს".

ამერიკულმა ტელეარხმა CNN-მა მიმდინარე წლის 22 ივნისს სტატია გამოაქვეყნა ტრამპის მრჩევლისა და გარდამავალი გუნდის წევრის, ენტონი სკარამუჩის შესახებ. კერძოდ, ჟურნალისტური მასალაში წყაროზე დაყრდნობით ეწერა, რომ კონგრესში მიმდინარეობა გამოძიება სკარამუჩისა და რუსული საინვესტიციო ფონდის კავშირების შესახებ. ინფორმაციას CNN-ის მიერ დაშვებული შეცდომის შესახებ imediaethics.org ავრცელებს.

როგორც CNN საკუთარ წყაროზე დაყრდნობით წერდა, სკარამუჩი ტრამპის ინაუგურაციამდე რამდენიმე დღით ადრე შეხვდა მცირე მასშტაბის რუსული საინვესტიციო ფონდის აღმასრულებელ დირექტორს. როდესაც სკარამუჩის ამ შეხვედრის შესახებ ჰკითხეს, მან თქვა, რომ აქ საეჭვო არაფერი იყო და ეს იყო მხოლოდ გულთბილი, წამიერი მისალმება. მოგვიანებით, CNN-მა აღნიშნული სტატია წაშალა და ბოდიშიც მოიხადა.

“22 ივნისს CNN.com-ზე გამოქვეყნდა სტატია, სადაც ეწერა, რომ ენტონი სკარამუჩის რუსეთან კავშირზე მიმდინარეობდა გამოძიება. აღნიშნული სტატუა არ იყო მომზადებული CNN-ის სარედაქციო სტანდარტების შესაბამისად. აქედან გამომდინარე, სტატია ბმულებთან ერთად წაიშალა. CNN ბოდიშს უხდის ბატონ სკარამუჩის”, - დაწერა CNN-მა.

გარდიანი სარედაქციო წერილში იტყობინება, რომ მათ ვებსაიტზე გამოქვეყნებული სტატიები ყალბი აღმოჩნდა. წყაროებმა, რომლთა „ინტერვიუებიც“ მასალებს ერთვოდა, თქვეს, რომ ჟურნალისტთან ამ თემებზე არასოდეს უსაუბრიათ. სტატიები გარდიანის კონტრიბუტორის ჯოსეფ მეიტონის მიერ იყო მომზადებული.

„მეიტონმა ვერ წარმოადგინა მტკიცებულებები, იმისა, რომ ეს ინტერვიუები ნამდვილად შედგა. ჩვენ დავიქირავეთ დამოუკიდებელი fact-checker (ადამიანი, რომელიც ფაქტებს ამოწმებს), რის შედეგადაც დადგინდა, რომ ინტერვიუების ნაწილი ფაბრიკაცია იყო. ორ შეხვედრას, რომელზეც მეიტონმა სტატია მოამზადა, ორგანიზატორების თქმით, ის არ დასწრებია, ხოლო წყაროთა ნაწილმა, რომელთა ინტერვიუებიც სტატიებში იყო გამოყენებული, თქვეს, რომ მათ არასოდეს უსაუბრიათ ამ ჟურნალისტთან“.

მეიტონი ბრალდებებს უარყოფს და ამბობს რომ გარდიანი ტყუის: „ინტერვიუთა ნაწილი ჩაწერილია რამდენიმე თვის ან ერთი წლის წინ. მართალია, მე არ ვინახავდი საუბრების აუდიოჩანაწერებს, მაგრამ ინტერვიუები არასოდეს გამიყალბებია“.

წყარო: http://www.theguardian.com/commentisfree/2016/may/26/open-door-column-note-to-readers

„ნეტგაზეთი“ სარედაქციო წერილს აქვეყნებს, სადაც აღნიშნულია, რომ ორი ჟურნალისტი, რომელიც 2016 წლის იანვრის ბოლომდე თანამშრომლობდა გამოცემასთან, სისტემატურად მიმართავდა პლაგიატს.

გამოცემა ორი თვის განმავლობაში ატარებდა შიდა გამოძიებას: „ისინი სხვადასხვა მედიასაშუალების მიერ მოპოვებულ ინფორმაციას, კომენტარებს, ინტერვიუებს ასაღებდნენ თავიანთ ნამუშევრებად და უგზავნიდნენ ნეტგაზეთს. საქმე ეხება 2014-15 წლებში გამოქვეყნებულ სტატიებს სამხრეთი კავკასიის რეგიონის შესახებ” - ვკითხულობთ სარედაქციო წერილში.

როგორც წერილიდან ვიგებთ, რედაქციის შიდა გამოძიების დაწყების მიზეზი გახდა სწორედ ერთ-ერთი ავტორის სტატია, რომელიც არ გამოქვეყნებულა: “სტატია 2016 წლის იანვარში მივიღეთ, მასში პლაგიატის შემთხვევა აღმოვაჩინეთ და გადავწყვიტეთ მისი და სხვა ავტორის მიერ მომზადებული ყველა სტატია შეგვემოწმებინა. თუმცა პლაგიატის პრაქტიკა მხოლოდ ორი ავტორის ტექსტებში აღმოჩნდა“.

გამოცემამ პლაგიატის დადასტურების შემდეგ, ჟურნალისტებთან კონტრაქტი გაწყვიტა: „ჩვენი გამოძიების შემდეგ საიტიდან წაშლილია ორივე ავტორის მიერ 2014-16 წლებში გამოქვეყნებული 40-ზე მეტი სტატია. ამ სტატიების ლინკები კვლავ ხელმისაწვდომია, თუმცა საკუთრივ სტატიის ნაცვლად ნახავთ წარწერას, რომ ტექსტი წაშლილია აღმოჩენილი პლაგიატის გამო. სტატიების წაშლის გარდა, “ნეტგაზეთმა” გაუგზავნა ბოდიშის წერილები 40-ზე მეტ გამოცემას – ვებგვერდებს, რომლებიდანაც ორივე ჟურნალისტი პირდაპირ იწერდა სხვადასხვა ინფორმაციას, საკუთარ ნამუშევრად ასაღებდა და ამ ქმედებების შედეგად მიღებულ ტექსტებს “ნეტგაზეთზე” ვაქვეყნებდით” - განმარტავს გამოცემა.

ნეტგაზეთი, მომხდარის გამო, მკითხველს და კოლეგებს ბოდიშს უხდის: „ჩვენ მზად ვართ, კვლავ ვიმუშაოთ თქვენი ნდობის მოსაპოვებლად, თუ ის დავკარგეთ ამ ძალიან უსიამოვნო შემთხვევის გამო”.

რედაქტორი მაია მეცხვარიშვილი კი, სოციალურ ქსელში სტატუსს აქვეყნებს, სადაც ამბობს რომ პროექტში მონაწილეობას აღარ მიიღებს: „ყველაზე მძიმე შეცდომა ჩემს, როგორც რედაქტორის პრაქტიკაში, რაც განაპირობა გაუმართლებელმა ნდობამ ამ ავტორებისა და მათი რეკომენდატორებისადმი, თუმცა მიზეზებს მკითხველისთვის, ცხადია, არ აქვს მნიშვნელობა... ამიტომაც ნეტგაზეთის ამ პროექტში მეც აღარ ვიქნები ჩართული. ვაცნობიერებ ჩემს პასუხისმგებლობას და პირველ რიგში, ვუხდი ბოდიშს ჩვენს მკითხველებსა და გულშემატკივრებს“.

აღსანიშნავია, რომ ესაა პირველი შემთხვევა საქართველოში, როცა გამოცემა თავადვე ღიად აცხადებს აღმოჩენილი პლაგიატის შესახებ, ბოდიშს უხდის მკითხველს და საქმის დეტალებს სარედაქციო წერილის სახით აცნობს აუდიტორიას.

Chicago TV news WGN-მა ბოდიში მოუხადა მაყურებელს ებრაელთა წმინდა დღესასწაულის, იომ კიპურის გაშუქებისას, უნებლიეთ ნაცისტური სიმბოლოს გამოყენებისთვის. დღესასწაულზე საუბრისას ტელეკომპანიამ აჩვენა ყვითელი ექვსქიმიანი ე.წ დავითის ვარსკვლავი, რომელზეც იკვეთებოდა წარწერა Jude - რაც ნიშნავს ებრაელს, ვარსკვლავი გამოსახული იყო თეთრ და ცისფერ ზოლებიან ფონზე - რაც ემთხვევა ებრაელთა უნიფორმის ფერს საკონცენტრაციო ბანაკებში.

ტელეკომპანიამ ბოდიშის წერილი საკუთარ ვებსაიტზე განათავსა და განაცხადა, რომ ფოტომ მსგავსი შესახედაობა გრაფიკული ფონის გამო მიიღო.

“ჩვენ გავაშუქეთ, ინფორმაცია იომ კიპურის დღესასწაულთან დაკავშირებით, რათა პატივი მიგვეგო იმ დღისთვის, რომელიც მიტევებას, (ცოდვების გამოსყიდვას) ეძღვენება. ილუსტრაციად გრაფიკული სიმბოლოს ჩვენება გადავწყვიტეთ, სამწუხაროდ, ვერ მივხვდით, რომ გრაფიკული ფონი ნაცისტურ სიმბოლოს ქმნიდა.

ჩვენ ვართ უკიდურესად შეწუხებულნი, ბოდიშს ვუხდით მაყურებლებს და ებრაულ სათვისტომოს ამ შეცდომისთვის. გვესმის, რომ ბოდიში გამართლება არაა! გვსურს იცოდეთ, რომ ჩვენ გადავხდეთ აღნიშნულთან დაკავშირებით შიდა სარედაქციო პოლიტიკას. ცვლილებები უკვე განხორციელებულია, რათა მსგავსი შემთხვევა აღარასოდეს განმეორდეს.

გმადლობთ გაგებისთვის“ - ნათქვამია ტელეარხის განცხადებაში.

მომხდართან დაკავშირებით ინფორმაციას -imediaethics.org ავრცელებ

თაგესშპიგელმა ბოდიში მოიხადა გაზეთის პირველი გვერდის გამო, სადაც ლტოლვილთა კრიზისის ამსახველ ფოტოსთან ერთად, ჰიტლერის გამოსახულება გამოაქვეყნა. „ის უკვე აქ არის“ - წერია პირველ გვერდზე, მის ქვემოთ გამოტანილი სტატია კი, დევნილთა კრიზისთან დაკავშირებით ანგელა მერკელისა და პიტერ ალტმაიერის კოორდინაციის შესახებ მოგვითხრობს.

გაზეთის პირველმა გვერდმა აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია. ის შეაფასეს როგორც ორაზროვანი. გამოცემამ გაუგებრობისთვის ბოდიში მოიხადა და განმარტა, რომ ჰიტლერის ფოტო პირველ გვერდზე და წარწერა „ის უკვე აქ არის“, იმ ფილმის რელიზს წარმოადგენს, რომელიც ეკრანებზე 8 ოქტომბერს გამოვა. ფილმის სიუჟეტის მიხედვით, ადოლჰ ფიტლერი თანამედროვე გერმანიაში ბრუნდება.

ახალი ამბის სათაური („დევნილთა კრიზისი და მთავარი პრიორიტეტები“) და ჰიტლერის წარწერიანი ფოტო („ის უკვე აქ არის“) პირველ გვერდზე ისე იყო გამოტანილი, რომ მკაფიო ვიზუალური საზღვარი ამ ორ მასალას შორის არ იკვეთებოდა, შესაბამისად, მკითხველთა ნაწილმა ეს ორი დამოუკიდებელი სტატია, ერთ მასალად მიიჩნია.

თამარ კარელიძე

წყარო: meedia.de

Daily Mirror-მა 2013 წელს გაავრცელა სურათი, რომლითაც ბრიტანელ პოლიტიკოსს, ალექს ვუდს, ნაციზმსა და რასიზმში სდებდა ბრალს. გავრცელებული ინფორმაცია სიცრუე აღმოჩნდა, რისთვისაც გაზეთმა მკითხველებს ბოდიში მოუხადა.

სურათზე, რომელიც გაზეთმა გაავრცელა, გამოსახულია პოლიტიკოსი, რომლის გაშლილი ხელი ნაცისტურ მისალმებას ჰგავს, გაზეთი ასევე ავრცელებდა ინფორმაციას, რომ ვუდი საკუთარი ფეისბუქ გვერდით რასისტულ კომენტარებს აკეთებდა.

სინამდვილეში, ფოტოს გადაღებისას პოლიტიკოსი უბრალოდ ცდილობდა, ფოტოობიექტივში არ მოხვედრილიყო და კამერას ხელს აფარებდა. პოლიციამ დაადგინა, რომ ვუდი არც რასისტულ გამონათქვამებს არ იყენებდა თავის სოციალურ გვერდებზე.

მომხდართან დაკავშირებით ამ თვეში გამოცემამ ოფიციალურად მოიხადა ბოდიში. აღნიშნულ ინფორმაციას მედიაგამოცემა - Imediaethics.org ავრცელებს.

წყარო: Imediaethics

ტელეკომპანია რუსთავის 2-ის ეთერში, „კურიერის“ დღის გამოშვებაში გავიდა ინფორმაცია არასრულწლოვანის შესახებ, რომელიც სავარაუდოდ, სექსუალური ძალადობის მსხვერპლია. კადრ სინქრონის ტიპის მასალაში წამყვანი ასახელებს მსხვერპლის სახელსა და გვარს და აღნიშნავს, რომ მისმა ადვოკატებმა ექსპერტიზის დასკვნა გაასაჯაროვეს, რომლის თანახმადაც მოზარდზე ძალადობის ფაქტი მტკიცდება. თავად ადვოკატი კომენტარში დეტალურად ახმოვანებს ექსპერტიზის დასკვნას, რითიც არასრულწლოვნის პირად ცხოვრებასთან დაკავშირებული საკითხები საჯაროვდება.

ტელეკომპანიის საინფორმაციო სამსახური ეთერში გასულ მასალათან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს:

„კურიერისერთ-ერთ გამოშვებაში ეთერში გავიდა მასალა, კონკრეტული სისხლის სამართლის დანაშაულისა და მასთან დაკავშირებულ სასამართლო პროცესზე, სადაც სექსუალური ძალადობის სავარაუდო მსხვერპლი არასრულწოლოვანია. მასალაში იდენტიფიცირებული იყო მსხვერპლის ვინაობა, ხოლო ინტერვიუს ფრაგმენტი უხეშად არღვევდა მის პირად ცხოვრებას. ჩვენ ვწუხვართ მომხდარის გამო, რამდენადაც მეტი ყურადღებით და სიფრთხილით უნდა მოვკიდებოდით მსგავსი თემის გაშუქებას და ვაცნობიერებთ, რომ ამ ფაქტის ტირაჟირებამ შესაძლოა არასრულწლოვანს ზიანი მიაყენოს. აღნიშნული მასალა უკვე ამოღებულია ჩვენი ვებ-გვერდიდან,"-აღნიშნულია „კურიერის“ მეირ გავრცელებულ განცხადებაში.

გოგონა იდენტიფიცირებულია სხვა მედიასაშუალებების მიერ ამავე თემაზე მომზადებულ მასალებში. მათ შორისაა Palitratv.ge, interpressnews.ge, kirispalitra.ge, etanews.ge, ambebi.ge.

„მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის“ თანახმად, „მაუწყებელმა უნდა დაიცვას არასრულწლოვან ეჭვმიტანილთა, ბრალდებულთა, განსასჯელთა, მსჯავრდებულთა, მოწმეთა და დაზარალებულთა (განსაკუთრებით სქესობრივი თავისუფლებისა და ხელშეუხებლობის წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულის ჩამდენ პირთა) ანონიმურობა“. ამავე კოდექსის 44-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „არასრულწლოვნის ინფორმაციისა და გამოხატვის თავისუფლების პატივისცემასთან ერთად, მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს პროგრამაში მონაწილე არასრულწლოვანთა ფიზიკური, ფსიქოლოგიური და სულიერი კეთილდეობის დაცვა, მშობელთა, მზრუნველთა ან მეურვეთა თანხმობის მიუხედავად“.

იმავე მუხლის მეორე პუნქტში აღნიშნულია, რომ „მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს არასრულწლოვანის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვა, არასრულწლოვანი არ კარგავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებას მშობლების ან სკოლაში მომხდარი მოვლენების გამო“.

The New York Times - მკითხველს ბოდიშს უხდის სტატიისთვის, რომელიც უბედური შემთხვევის დროს დაღუპულ ირლანდიელ და ერთ ამერიკელ სტუდენტს შეეხებოდა. გაზეთმა ბოდიშის მოხდა მის მიმართ გამოთქმული კრიტიკული შენიშვნების შემდგომ გადაწყვიტა.

სტატია სახელწოდებით: “ ირლანდიელი სტუდენტების სიკვდილი ბერკლიში გაცვლითი პროგრამის კოლაფსია“ - ირლანდიის პრემიერ-მინისტრის და ათობით მკითხველის კრიტიკის საგანი გახდა. ირლანდიის პრემიერ-მინისტრმა გაზეთისგან ინფორმაციის უარყოფა და ბოდიშის მოხდა მოითხოვა.

„სტუდენტები შტატებში სამუშაო პროგრამით იმყოფებოდნენ, როგორც გაზეთი იუწყება, ამ პროგრამის ფარგლებში ირლანდიელები არაერთხელ ყოფილან შემჩნეულნი ზღვარგადასული წვეულებების მოწყობაში, საცხოვრებელი ბინის დაზიანებაში“ - სწორედ აღნიშნული ინფორმაცია გახდა მკითხველთა კრიტიკის ობიექტი.

გამოცემის კომუნიკაციების მენეჯერმა ეილინ მურფიმ საკუთარ გამოსვლაში ბოდიში მოუხადა მკითხველებს და განმარტა, რომ მსგავსი ტიპის ინფორმაციის გასაჯაროება იმისთვის გახდა საჭირო, რომ საზოგადოებას ჰქონოდა ნათელი წარმოდგენა, თუ რატომ იყვნენ ეს სტუდენტები შტატებში.

„ჩვენ გვესმის, რომ სტატიაში ზოგიერთი მონაკვეთი შესაძლოა არაეთიკურად მოგეჩვენოთ -თანაც ასე მცირე დროა გასული ამ ტრაგედიიდან, გვსურს დაგარწმუნოთ, ჩვენ არ გვქონდა განზრახვა, რამეში დაგვედანაშაულებინა მსხვერპლი და ვიხდით ბოდიშს თუ სტატიის ამ მონაკვეთმა მსგავსი შთაბეჭდილება დატოვა. ჩვენ გავაგრძელებთ ამ ტრაგიკულ თემაზე მუშაობას და მოგაწვდით ინფორმაციას იმ ახალგაზრდების შესახებ, რომლებიც ამ ტრაგედიას ემსხვერპლნენ“ - განაცხადა მურფიმ.

გაზეთის ერთ-ერთი კორესპონდენტის, ადამ ნაგოურნის განმარტებით, მასალა დაბალანსებული არ იყო, რადგან ძალიან დიდი ყურადღება დაეთმო პროგრამის ნეგატიურ მხარეებს, ნაცვალად იმისა, რომ თანაბრად წარმოჩენილიყო ამ პროგრამის როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი ასპექტები.

News Sun-ს ვოლტერ ბრაუნმა სასამართლოში მას შემდეგ უჩივლა, რაც გასულ წელს გაზეთმა იგი მკვლელობაში ეჭვმიტანილად გამოაცხადა.

2014 წლის 10 ივნისს News Sun-მა გაავრცელა ბრაუნის სურათები, სავარაუდო ეჭვმიტანილის, ჯამალ ჯოჰსონის, სახელით და გვარით და იგი მკვლელობაში ეჭვმიტანილად გამოაცხადა.

„უკვე 11 ივნისს მედიასაშუალებამ შესწორების წერილი გამოაქვეყნა: „10 ივნისს გამოქვეყნებულ სტატიაში, რომელშიც პიროვნება ჯამალ ჯაჰსონი მკვლელობაში ეჭვმიტანილად იყო გამოცხადებული, მცდარი ფოტოთი იყო იდენტიფიცირებული“ - წერდა მედიასაშუალება შესწორების წერილში.

როგორც დაზარალებულის ადვოკატი განმარტავს, ბრაუნის მოთხოვნა არ დაკმაყოფილდა, ვინაიდან, გაზეთმა მხოლოდ ფოტო აღიარა შეცდომად და არა ის, რომ ბრაუნი არ იყო მკვლელობაში ეჭვმიტანილი.

წყარო: Imediaethics

კანადელი ჟურნალისტი მარკ დე ფოი ბოდიშს იხდის არაეთიკური გამონათქვამისთვის, რომელიც სპორტსმენ მაიკლ სამის მისამართით გააკეთა.

სამი პირველი ღიად გეი ფეხბურთელია, რომლის საჯარო განცხადებაზეც დე ფოიმ კომენტარი მისცა ჟურნალ De Montereal-ს.

მაიკლ სამმა კონფერენციაზე განაცხადა, რომ იგი ძალიან ბედნიერია, რომ კვლავ შეუძლია სტადიონზე დაბრუნება, რასაც დე ფოის კომენტარი მოჰყვა: „უცნაურია ამის მოსმენა ჰომოსექსუალისაგან, მისი სიტყვები ნიშნავს, რომ მას ერთი სული აქვს გავარდეს სტადიონზე და ვინმეს დაარტყას“ - წერს დე ფოი.

28 მაისის სვეტში დე ფოიმ ბოდიში მოუხადა ფეხბურთელს და ბოდიშის ტექსტი საკუთარი ტვიტერის გვერდზეც გაავრცელა.

„ბევრმა ადამიანმა განმსაჯა და გამაკრიტიკა ჩემი კომენტარის გამო, რომელიც მაიკლ სამის მისამართით გავაკეთე. მინდა ყველას ვუთხრა - თქვენ აბსოლუტურად მართლები ხართ; მე არ ვიყავი წინდახედული და ძალიან ვნანობ ამას, მე გულწრფელ ბოდიშს ვუხდი იმ ადამიანებს, რომლებმაც ჩემი კომენტარი ჰომოფობიურად ჩათვალეს, ეს არ იყო ჩემი მიზანი, გთხოვთ, დამიჯერეთ“ - განაცხადა დე ფოიმ.

მან აქვე დასძინა, რომ მაიკლ სამი არამხოლოდ მისაბაძი მაგალითია საზოგადოებისა და ლგბტ თემისათვის, არამედ უნდა იყოს კუმირი ახლგაზრდებისათვის.

კანადურმა ლგბტ საზოგადოებამ მომხდარს „ჟურნალისტური ეთიკის კრახი უწოდა“ და გამოცემას პროფესიული პრესის ასოციაციაში უჩივლა. ლგბტ თემის განცხადებით, დე ფოის კომენტარი არ იყო პროფესიონალი ჟურნალისტის საქციელი.

მომხდართან დაკავშირებით კომენტარი არ გაუკეთებია - ჟურნალ De Montereal-ს;

წყარო: Imediaethics

BBC-ს ჟურნალისტმა აჰმენ კავაჯამ საკუთარი ტვიტერის გვერდზე გაავრცელა ცრუ ინფორმაცია ბრიტანეთის დედოფლის გარდაცვალების შესახებ.

ჟურნალისტმა, რომელმაც სამყაროს დედოფლის გარდაცვალება აუწყა, მოგვიანებით ტვიტი სოციალური ქსელიდან წაშალა და საკუთარ გვერდზევე აღნიშნა, რომ ინფორმაცია სინამდვილეს არ შეესაბამებოდა. თუმცა, რამდენიმე წუთის შემდგომ, კავაჯამ კვლავ დატვიტა - ამჯერად ჟურნალისტი იუწყებოდა, რომ დედოფალი ჯანმრთელობისმძიმემდგომარეობის გამო საავადმყოფოში მოათავსეს. BBC-ის კორესპონდენტის ტვიტერის კედლიდან მოგვიანებით ეს ინფორმაციაც გაქრა, რასაც ჟურნალისტის განმარტებითი პოსტი მოჰყვა. მისი თქმით, ტელეფონი უყურადღებოდ დატოვა და სწორედ ამას მოჰყვა სულელური ხუმრობა, მალე ეს ინფორმაციაც გაქრა.

მომხდარის გამო ბუკინგემის სასახლე იძულებული გახდა გაევრცელებინა ოფიციალური ინფორმაცია დედოფლის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ - სასახლე იუწყებოდა, რომ დედოფალი ჯანმრთელადაა და თავს შესანიშნავად გრძნობს.

BBC-ს ცნობით, სწორედ მაშინ, როცა ჟურნალისტმა ტვიტერით ინფორმაცია გაავრცელა, მედიასაშუალება იმ სცენარის რეპეტიციას გადიოდა, რომლითაც დედოფლის გარდაცვალების შემთხვევაში უნდა იხელმძღვანელოს. დამთხვევაა ისიც, რომ ინფორმაციის გავრცელების მომენტში დედოფალი გეგმიური შემოწმებისათვის საავადმყოფოში იმყოფებოდა.

ჟურნალისტის ახსნა-განმარტებას სრულად ეწინააღმდეგება BBC-ის პრესის ოფიცერის განცხადება, რომლის თანახმადაც გავრცელებული ტვიტები დედოფლის გარდაცვალების სცენარის რეპეტიციას უკავშირდება და ისინი ჟურნალიტის გვერდზე შემთხვევით გამოქვეყნდა.

„დედოფლის გარდაცვალების სცენარის ტექნიკური რეპეტიციისას, ტვიტები, რომლებშიც საუბარი იყო სამეფო ოჯახის წევრის ავადმყოფობის შესახებ, შემთხვევით გაიზავნა BBC-ის ჟურნალისტის ტვიტერის მისამართიდან. ტვიტები შეძლებისდაგავარად სწრაფად წაიშალა. ჩვენ ბოდიშს ვიხდით მომხდარის გამო“ - განაცხადა BBC-ის პრესის ოფიცერმა.

BBC-ის საინფორმაციო სამსახურის უფროსის, ჯონათან მანროს, განცხადებით, გარდაცვალების სცენარის რეპეტიცია დიდი ხნის წინ იყო დაგეგმილი:„ესაა რეპეტიცია იმისა, თუ როგორ უნდა გაშუქდეს ეს ტრაგიკული მოვლენა“ - განმარტა მანრომ.

წყარო: The Guardian, Imediaethics

კანადელმა ჟურნალისტმა ფრანსუა ბუგინგომ აღიარა, რომ მისი ზოგიერთი ჟურნალისტური ნამუშევარი გაყალბებული და გამოგონილია.

ჟურნალისტმა ფეისბუქის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ „ჟურნალისტური შეცდომა“ და „სიამაყით ნაკარნახევი ცოდვა“ ჩაიდინა, რადგან სურდა, მიეპყრო კვებეკელების ყურადღება იმ ამბებისაკენ, რომელიც მათთვის შორეული და ნაკლებად საინტერესო ჩანდა.

ბუგინგომ ბოდიში მოუხდა კოლეგებს, საზოგადოებასა და მეგობრებს, განაცხადა, რომ პასუხისმგებლობას იღებს საკუთარ ნამუშევრებზე და ტოვებს კვებეკის პროფესიონალ ჟურნალისტთა ფედერაციას - „პროფესიული კოდექსის დარღვევა უღირსი საქციელია და ამას ძალიან ვნანობ”

ფრანსუა ბუგინგო წლების განმავლობაში კანადური მედიასაშუალებების უცხოეთის კორესპონდენტად მუშაობდა. ჟურნალისტმა, რომელიც 23 წელია მოღვაწეობს, არაერთი ამბის დამახინჯება აღიარა, მათ შორისაა რეპორტაჟები ეგვიპტეში მძევლების აყვანისა და სარაეოვის ომის შესახებ.

გამოცდილი რეპორტიორის საქმიანობაში ეჭვი პირველად La press-მა შეიტანა, რედაქციამ მის ნამუშევარში ყალბი ფაქტები აღმოაჩინა. ამის შემდეგ ფრანსუა ბუგინგოსთან თანამშრომლობა ყველა მედიასაშუალებამ შეწყვიტა, მათ შორის FM 98.5, La Journal de Montereal, La Journalde Quebec, FM 98.5, TV Novelles.

წყაროwww.imediaethics.org

ცნობილმა სახეებმა, მედიაჰოლდინგს მობილური ტელეფონების დაჰაკვის გამო სასამართლოში უჩივლეს. რვა პირმა საქმე უკვე მოიგო, რის შედეგადაც, სასამრთლომ, გამოცემას დაზარალებულთათვის ზიანის ანაზღაურების მიზნით, დაახლოებით 2 მილიონი დოლარის გადახდა დააკისრა. აღნიშნულ ინფორმაცას 21 მაისს Guardian-ზე დაყრდნობით ImediaEthics ავრცელებს.

მოგვიანებით, იმავე მედიასაშულებით გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, ჰოლდინგს კიდევ 70-მა პირმა უჩივლა იმავე ბრალდებით, მათ შორის ცნობილმა მსახიობმა ჰიუ გრანტმა. Press Gazetes ინფორმაციით მედია ჯგუფს ამ მომენტისათვის სულ 98 ადამინი უჩივის.

გამოცემამ ბოდიში უკვე მოიხადა:

„რამდენიმე წლის წინ, ცნობილი სახეების ხმოვან ფოსტაზე შემოსული შეტყობინებები ჩვენთვის ხელმისაწვდომი გახდა. ხშირ შემთვევაში, ამ შეტყობინებების მოსმენის შედეგად მღებული ინფორმაცია გამოყენებული იყო ჩვენი გაზეთების სხვადასხავა მასალებში“, გამოცემა მკითხველს და იმ ადამიანებს, რომელთა შესახებაც გაზეთებში ინფორმაცია ქვეყნდებოდა, ბოდიშს უხდის და აღნიშნავს, რომ მსგავსი რამ აღარასოდეს უნდა განმეორდეს.

Mirror Group Newspaper-ში ცნობილი გამოცემები Daily Mirror, The Sunday Mirror და Sunday People შედის.

წყარო: Imediaethics.org

BBC-მ და UK Mail-მა საკუთარი საინფორმაციო სივრციდან წაშალეს მასალები, რომლებიც ნიგერიულ რესტორანში კანიბალიზმის სავარაუდო ფაქტს შეეხებოდა.

„ისტორია ნიგერიულ რესტორანში კანიბალიზმის შესახებ რომელიც ჩვენ გამოვაქვეყნეთ, იყო შეცდომა და მომხდარისთვის ბოდიშს ვიხდით. მასალა იყო არასწორი და გამოქვეყნდა BBC-სთვის დამახასიათებელი გადამოწმების გარეშე. ჩვენ წავშალეთ მასალა და დავიწყეთ სასწრაფო გამოძიება მომხდარის მიზეზების დასადგენად. რეპუტაცია უმნიშვნელოვანესია ჩვენთვის, ამიტომ ყველაფერს გავაკეთებთ, რათა მსგავსი რამ აღარ განმეორდეს“ - ნათქვამია განმარტებით განცხადებაში.

UK Mail-მა, რომელმაც აღნიშნული ინფორმაცია BBC-ზე დაყრდნობით გაავრცელა, ასევე წაშალა სტატია.

„სტატიის წყარო იყო BBC Swahili, დღეს BBC-მ გააკეთა განცახადება, რომლიდანაც ირკვევა, რომ სტატიაში მოთხრობილი ამბავი იყო სიცრუე, მათ ბოდიში მოიხადეს და და წაშალეს მასალა საკუთარი საიტიდან. მას შემდეგ რაც ჩვენ შევიტყვეთ მოხდარის შესახებ, ჩვენ ასევე წავშალეთ სტატია და გავავრცელეთ შესწორება ჩვენი მკითხველებისათვის“ - ნათქვამია UK Mail-ის განცხადებაში.

მასალაში, რომელიც 16 მაისს გამოქვეყნდა, ნათქვამია :“ნიგერიული რესტორანი ადამიანის ხორცის გამოყენებისთვის დახურეს. რესტორნის სამზარეულოში, ჩანთებში, ადამიანის სისხლიანი თავებიც აღმოაჩინეს” .

Mail-მა არასწორი ინფორმაციის გავრცელების გარდა, შეუსაბამო ფოტოც გამოიყენა. გამოცემამ მასალას ლონდონის სტეიკის სახლის, სტეიკის (ხორცის ნაჭრის) ფოტო დაურთო, რასაც რესტორნის მეპატრონის უკმაყოფილება მალევე მოჰყვა.

„ძვირფასო Mail Online - რატომ იყენებთ ჩვენი სტეიკის სურათს სტატიისთვის „ნიგერიული რესტორანი ადამიანის ხორცს ყიდის? - ლეგალურია?“ - დაწერა ვილიამ ბეკეტმა, რესტორნის მეპატრონემ, საკუთარი ტვიტერის კედელზე.

მალევე ბეკეტმა კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა: „ მეტი სიცხადისათვის, ჩვენ არ ვიყენებთ ადამიანის ხორცს, ჩვენ სამზარეულოში არ არის ადამიანის თავები და ჩვენ არასოდეს ვყოფილვართ ნომინირებული კატეგორიებში, „ნიგერიის საუკეთესო რესტორანი“ ან „წლის კანიბალ მენიუ“

როგორც UK Mail-მა მოგვიანებით Huffington Post-ს განუცხადა: „სტეიკის ფოტოს ჰქონდა ნათელი მინიშნება იმის შესახებ, რომ ფოტოზე გამოსახული იყო საქონლის ხორცი, თუმცა ჩვენ წაშალეთ ფოტო მას შემდეგ რაც რესტორნის მეპატრონეების უკმაყოფილების შესახებ შევიტყვეთ“

ორივე მედიასაშუალებამ სტატიასთან დაკავშირებული შესწორება და ახსნა-განმარტება საკუთარ ვებგვერდზე გამოაქვეყნა.