ტერორიზმი გლობალური გამოწვევაა. თავისი შინაარსით, ფორმითა და შედეგებით ერთნაირად დამანგრეველი და მიუღებელია ყველგან, პარიზიდან-ბეირუთამდე და ვაშინგტონიდან-ისლამაბადამდე.XXIსაუკუნის მთავარი სენი ერთობლივი, კომპლექსური ძალისხმევით უნდა დაიძლიოს- ეს პათოსი ხშირად გვესმის მსოფლიო ლიდერებისა და გავლენიანი მედიის წარმომადგენლებისგან. თუმცა რეალურ ცხოვრებაში, ყველა ტერორისტულია აქტის მიმართ მედია და საზოგადოება ერთნაირად სოლიდარული როდია.

დასავლურ ქვეყნებში, ორმაგი სტანდარტების საკითხი ფართოდ განიხილება. ინგლისურენოვან მედიას ხშირად სდებენ ბრალს იმაში, რომ ის მხოლოდ საკუთარ გეოგრაფიულ არეალშია ჩაკეტილი. 2015 წელს, ნიგერიაში ბოკო-ჰარამის მიერ ქალაქ ბოგაზე მიტანილი იერეიშის შედეგად 2000-ზე მეეტი ადამიანი დაიღუპა, თუმცა შარლი ებდოს პარალელურად,ეს შემთხვევა ნაკლებად მოხვდა დასავლური და ქართული მედიის ობიექტივში. არც სოციალურ ქსელში გამოუჩნდა #PrayforNigeria-ს მიმდევრები და არც ნიგერიის დროშის ფერებში განათებულა ბრანდენბურგი და თბილისის ანძა.

სახელმწიფო ინსტიტუტები, მედია და საზოგადოებისთვის ცნობილი პირები ზოგიერთ ტერაქტს უფრო მტკივნეულად, ხოლო ზოგს კი ნაკლები წუხილით აპროტესტებენ. შესაბამისად, ჩნდება კითხვა, ვისი სიცოცხლე უფრო ღირებულია? რატომ ვერ ხვდება ქაბულის ქუჩებში მომხდარი სიხლიანი ტერაქტები ჩვენი და დასავლური მედიის საინფორმაციო ბადეში?

ამ კითხვაზე არაერთი პასუხი და მოსაზრება არსებობს. საზოგადოების ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ ადამიანისათვის მის ახლოს დატრიალებული ტრაგედია უფრო მტკივნეულია და შესაბამისად, მეტ ყურადღებას იპყრობს. აქ იგულისხმება როგორც ტერიტორიული, ასევე იდეური სიახლოვეც. რატომ აშუქებს ქართული მედია საფრანგეთსა და აშშ-ში მომხდარ ამბავს უფრო მეტი სიმძაფრითა და სიხშირით? ბევრი ჩვენგანი ამერიკის შეერთებულ შტატებში ხომ საერთოდ არ ვართ ნამყოფი და შეიძლება სიცოცხლის ბოლომდე არც მოგვეცეს ამის შესაძლებლობა. არც დაღუპულ ფრანგსა და ამერიკელს ვიცნობთ, ინდივიდუალურად. საქმე ისაა, რომ ვგლოვობთ არა მხოლოდ ერთ კონკრეტულ ადამიანს საკუთარი სახელისა და გვარის მიღმა, არამედ ჩვენს იდეაზე, ღირებულებებსა და კუთვნილებაზე თავდასხმას.

წიგნებიდან, ფილმებიდან, სიმღერებიდან ჩვენ ქვეცნობიერში ილექება ემოციები პარიზზე, ბერლინსა და ვაშინგტონზე, რომელიც შემდგომი ტრაგედიის შემთხვევაში უფრო მეტ თანაგრძნობასა და წუხილს იწვევს ჩვენში. რაც შეეხება მაგალითად ახლო აღმოსავლეთს, უფრო დიდი მსხვერპლის მიუხედავად, იქ მიმდინარე ყოველდღიურმა განუკითხაობამ და საომარმა ვითარებამ დასავლურ მედიას დააკარგვინა თანაგრძნობის უნარი. მედიასა და საზოგადოებას სამწუხაროდ, არ აქვს ემოციური და იდეური სიახლოვე იქ მიმდინარეა პროცესებთამ.

საზოგადოების დიდი ნაწილი ფარისევლობად მიიჩნევს საფრანგეთის დროშის ფერებში სოციალური ქსელების პირადი გვერდების გადაკეთებას იმ ფონზე, როდესაც იმავე ან მომდევნო დღეს უფრო მასშტაბური და სისხლიანი თავდასხმა ხდება ახლო ან შორეული აღმოსავლეთის ქვეყნებში. 2015 წლის ნოემბერში, პარიზისა და ბეირუთის ტერაქტებს შორის (ორმა თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა ხალმხრავალ ბაზარზე, დაიყუპა 40-ზე მეტი ადამიანი, მათ შორის ბავშვები და ქალები ხოლო დაშავდა 200-ზე მეტი) დაშორება მხოლოდ ერთი დღე იყო, თუმცა ჩვენი მედიისა და საზოგადოების ყურადღება მხოლოდ პარიზმა დაიმსახურა.

ორმაგი სტანდარტებით მოქმედება გულისხმობს, რომ მედია თითქოს, ლიბანელის სიცოცხლეს უფრო ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებს ვიდრე ფრანგის.მაგრამ რამდენად საფუძვლიანი და მართებულია ეს მოსაზრება? ინდოეთის, პაკისტანისა და ინდონეზიის მედიაც ხომ ძირითად ფოკუსს საკუთარ ტერიტორიულ და იდეურ სივრცეზე აკეთებს. რატომ არ გახდა „Je Suis Charlie”ძირითადი თემა აფრიკის კონტინენტზე?

ამრიგად, ორმაგი სტანდარტები, თავისი სენსიტიურობისა და სიმძაფრის გამო, ცხარე განხილვის თემაა. ყოველი ტერაქტის შემდეგ მუდამ ისმის კითხვა და იწყება კამათი თუ „რატომ არ გამოხატავთ კენიელისადმი იმავე ხარისხის სოლიდარობას, ფრანგის სიცოცხლე უფრო ღირებულია?“ საერთო, ყველასთვის მისაღები პასუხი ამ კითხვაზე არ არსებობს, თუმცა ადამიანის ფსიქოლოგიაა, გამოხატოს უფრო მეტი ტკივილი და თანაგრძნობა მის გარშემო დატრიალებულ ტრაგედიაზე.

გიორგი გოგუაძე, საქართველოს რეფორმების ასოციაცია, მკვლევარი