26.12.2019
აღნიშნულზე სასაუბროდ სტუდიაში “ქართული ოცნების” მიმართ ლოიალურად და ოპოზიციის მიმართ კრიტიკულად განწყობილი პირები იყვნენ მიწვეულნი, საპირისპირო პოზიცია კი წარმოჩენილი არ იყო. ასე მაგალითად, თემაზე რეჟისორმა გოგა ხაინდრავამ, ანალიტიკოსმა ამირან სალუქვაძემ, ყოფილმა დეპუტატმა ხათუნა ხოფერიამ, ჟურნალისტმა გიორგი პაპუაშვილმა, იმედის წამყვანმა გურამ ნიკოლაიშვილმა, ახალგაზრდული ცენტრის დამფუძნებელმა ზურაბ ქადაგიძემ, კინოკრიტიკოსმა და PosTv-ს წამყვანმა ბაჩო ოდიაშარიამ და ჟურნალისტმა ნუგზარ რუხაძემ ისაუბრეს.
დისკუსიის დაწყებამდე ეთერში სიუჟეტი გავიდა, რომელიც ოპოზიციის მიერ სიცრუისა და ყალბი ამბების გამოყენების ხელოვნებას ეხებოდა და აღნიშნული იყო, რომ ოპოზიციის მხრიდან პოლიტიკური “მანიპულაციების მთელი ხელოვნება ყველაზე თვალსაჩინო 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს გახდა, როდესაც “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ დაქირავებულმა რუსმა პიარტექნოლოგმა შკრიალოვმა პოლიტიკურად ყველაზე ბინძური და მთლიანად სიცრუეზე აგებული საარჩევნო კამპანია დაგეგმა”.
ითქვა ისიც, რომ “ზურაბიშვილის წინააღმდეგ “ნაციონალური მოძრაობის” ლიდერების უსაფუძვლო ბრალდებების პარალელურად, სოციალურ ქსელში ასობით ყალბი გვერდიც გამოჩნდა, რომელიც დამოუკიდებელი კანდიდატის წინააღმდეგ შეურაცხმყოფელ და ცრუ ინფორმაციას მთელი საარჩევნო კამპანიის დროს ავრცელებდა. რატომღაც მთელ ამ ბინძურ კამპანიას არც ოპოზიცია შეუწუხებია და არც არასამთავრობო ორგანიზაციები. მეტიც სოციალურ ქსელში დღემდე ასობით გვერდი იძებნება, რომლებიც ყალბ ინფორმაციასა და სიძულვილის ენას ყოველდღიურად ავრცელებს. თუმცა რატომღაც ეს გვერდები ვითომ დამოუკიდებელი დამკვირვებლების, ავტორიტეტული საერთაშორისო ორგანიზაციების და ფეისბუკის ყურადღების მიღმა რჩება”.
იმის საილუსტრაციოდ კი, რომ Facebook-მა მხოლოდ “ქართულ ოცნებასთან” აფილირებული ანგარიშები და გვერდები არ წაშალა, სიუჟეტში ხაზი გაუსვეს აშშ-ის პრეზიდენტის მხარდამჭერი გვერდის წაშლასაც. საუბარია ტრამპის მხარდამჭერ გვერდზე, 55 მილიონი გამომწერით. ასევე, თქვეს, რომ CNN-ის მიერ ახლახან გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, Facebook-მა მხოლოდ გასულ წელს ხუთ მილიარდზე მეტი ანგარიში დახურა.
ამის შემდეგ, საუბარი სტუდიაში, სტუმრებთან ერთად გაგრძელდა. დისკუსიის მთავარი ხაზი დეზინფორმაციასა და ყალბი ამბების გავრცელებაში ოპოზიციის დადანაშაულება იყო. რეჟისორმა გოგა ხაინდრავამ ოპოზიციას “ერთი დიდი სიცრუის სამყარო” უწოდა და თქვა, რომ “ნაციონალურმა მოძრაობამ” სიცრუის გავრცელება ჯერ კიდევ 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს დაიწყო, როდესაც “საქართველოს ომში გამარჯვება აზეიმა”. მანვე Facebook-ს “შეუმდგარი ადამიანებისა” და “დაფარული ვნებების სამყარო” უწოდა და თქვა, რომ “ის რაც მოხდა, გვერდების წაშლა, არის “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ განხორციელებული”.
“ასწრებენ ხოლმე მოვლენებს. ეს დაგეგმილი იყო წინასწარ, წინ უსწრებენ ხოლმე მოვლენებს და ამით საკუთარ თავს აჩენენ”, - დასძინა მანვე.
“პირველი მძლავრი ორგანიზებული ტროლინგის” შექმნაში “ნაციონალური მოძრაობის” დამსახურებაზე ისაუბრა ყოფილმა დეპუტატმა ხათუნა ხოფერიამაც, რომელიც ასევე მტკიცებით ფორმაში ამბობდა, რომ ჯერ კიდევ წლების წინ ტროლების სახით მხოლოდ შსს-ს 500 ადამიანი ჰყავდა დასაქმებული და რომ “ნაციონალურმა მოძრაობამ” თავის დროზე ეს სამსახურები ძალიან კარგად ამუშავა. იგი გოგა ხაინდრავას მოსაზრებას დაეთანხმა და დაადასტურა, რომ Facebook-ის მიერ წაშლილი ანგარიშების უკან სწორედ “ნაციონალური მოძრაობის” წევრები იდგნენ.
იმავე პათოსით გაგრძელდა საუბარი სხვა სტუმრებთანაც. ითქვა, რომ “ოპოზიცია სხვადასხვა მიმართულებით ანტისამთავრობო ნარატივს ქმნის და ამის გასამყარებლად Fake News-ს იყენებს. ასევე, იმის საჩვენელად, რომ Facebook-ის განცხადება და ატლანტიკური საბჭოს ანგარიში, შესაძლოა, მთლად ლეგიტიმური არ იყოს, გადაცემაში რამდენჯერმე აღინიშნა, რომ Facebook-ს გაუქმებული გვერდების შესახებ ინფორმაცია ადგილობრივმა რესურსმა მიაწოდა, რომ ატლანტიკური საბჭოს ანგარიში, ასევე საქართველოს ორი მოქალაქის ნამუშევარი, რომლიდანაც ერთი ეთო ბუზიაშვილი უშიშროების საბჭოს ყოფილი მდივნის გიგა ბოკერიას თანამშრომელი იყო.
გადაცემაში ასევე ვრცლად ისაუბრეს სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 23 დეკემბერს გამოქვეყნებულ განცხადებაზეც. სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადების “სათავისოდ” თარგმანში ოპოზიცია დაადანაშაულეს და თქვეს, რომ მათ “მორიგი სიცრუე საზოგადოების წინაშე ისე შეთხზეს, რომ ამის გამო მინიმალური უხერხულობაც კი არ უგრძვნიათ”.
გარდა ამისა, ამ კონტექსტში განხილვის საგანი ონლაინგამოცემა “ტაბულას” მიერ სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადების თარგმანის ერთი ნაწილიც გახდა. კერძოდ, სიტყვა “Urge”-ის თარგმანში ტაბულას “დაჟინებით მოწოდება” აქვს გამოყენებული, რაც საქართველოში აშშ-ის საელჩოს მიერ გავრცელებულ ოფიციალურ განცხადებაში არ გვხვდება. აღნიშნული კი, წამყვანის შეფასებით “ტაბულამ” ტექსტის შინაარსის გამძაფრებისთვის მოიმოქმედა.
მიუხედავად იმისა, რომ გადაცემის ერთ-ერთი სტუმარი ინგლისური ენის სპეციალისტი და ჟურნალისტი ნუგზარ რუხაძეც ამბობს, რომ ამ სიტყვას ინგლისურში სხვადასხვა სემანტიკური დატვირთვა აქვს და ერთ-ერთი შეიძლება იყოს “დაჟინებით მოთხოვნაც”, იგი იქვე განმარტავს, რომ ასეთი ტიპის ტექსტებში ის უნდა ითარგმნოს, როგორც უბრალოდ “მოწოდება”.
სიტყვა Urge, რომ “დაჟინებით მოთხოვნად, მოწოდებად” შეიძლება ითარგმნოს, ეს სიტყვის სხვადასხვა ლექსიკონში მარტივი გადამოწმებითაც შეიძლება რომ დადგინდეს. ამასთან, არის მეორე მხარეც, რომელიც ამბობს, რომ როდესაც დიპლომატიურ ენაზე სათქმელისთვის მეტი სიმძაფრის შეძენა სურთ, მითითებულ სიტყვას სწორედ ამ დროს იყენებენ. ამ მიმართლებით მსჯელობა კი გადაცემაში არ ყოფილა.
ასევე აღსანიშნავია, გადაცემის ინტერაქტივიც, რომლის კითხვაც ასე იყო ფორმულირებული: “ვისი პოლიტიკური იარაღია ფეიკნიუსი - ხელისუფლების თუ ოპოზიციის?” რომელზეც მაყურებლების 82.2%-მა უპასუხა, რომ ოპოზიციის.
გადაცემის მეორე ნაწილში სტუდიას პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე სტუმრობდა, რომელმაც ქვეყანაში 2019 წელს განვითარებული მოვლენები შეაფასა. აღსანიშნავია, რომ მასთან საუბარმა კრიტიკული კითხვების გარეშე ჩაიარა. მასთან არც ხელისუფლების მხრიდან ე.წ. ტროლებისა და ბოტების გამოყენების შესახებ თქმულა რამე. პირიქით, კობახიძემაც სიცრუისა და ყალბი ამბების გავრცელებაში ოპოზიცია დაადანაშაულა. წამყვანი კი მისგან მხოლოდ იმით დაინტერესდა, ოპოზიციის მიერ მოწყობილი ღვარძლის საპასუხოდ ხომ არ იგეგმება რაიმე საკანონმდებლო რეგულაცია.
გადაცემაში ყალბი ამბების გავრცელებაში სრულად ოპოზიციის დადანაშაულებით იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ გადაცემის ავტორებისა და წამყვანების მიზანი არა საკითხზე ჯანსაღი დისკუსიის გამართვა და დაფიქსირებულ პრობლემაზე საუბარი და გამოსავლის ძიება, არამედ “ქართული ოცნების” ხელისუფლების გამართლება და მისი იმიჯის გაპატიოსნება იყო.