“თურქული ცხვირის წვეთები კოვიდ-19-ს ერთ წუთში კლავს”, - ამ სათაურით 27 იანვარს აჭარის ტელევიზიის 15:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში სიუჟეტი გავიდა. იდენტური სათაურით, მტკიცებით ფორმაში, დაუდასტურებელი ინფორმაცია მაუწყებლის ვებგვერდზეც გამოქვეყნდა, მოგვიანებით მასალის სათაური ჩასწორდა, თუმცა, ამის შესახებ აუდიტორია ინფორმირებული არ ყოფილა.

საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი მაყურებელს ატყობინებდა, რომ თურქეთში ერთ-ერთი უნივერსიტეტის თანამშრომლებმა ცხვირის წვეთები დაამზადეს, რომელსაც მათივე მტკიცებით, კორონავირუსის განადგურება ერთ წუთში შეუძლია. მასალაში დასახელებული იყო სპრეის სახელწოდებაც და წამყვანი მტკიცებით ფორმაში ამბობდა, რომ იგი სრულად ანადგურებს ვირუსს.

წამყვანი აღნიშნავდა, რომ “თავდაპირველად პრეპარატს ანტიბაქტერიული დანიშნულება ჰქონდა, ხოლო პანდემიის დაწყების შემდეგ სპეციალისტებმა მისი კოვიდ-19-ის წინააღმდეგ გამოყენების ეფექტურობაზე იზრუნეს. სპრეი ვირუს ცხვირისა და პირის ქსოვილებზე კლავს, რაც ხელს უშლის მის გავრცელებას და რაოდენობას ამცირებს. ნანოტექნოლოგიების დახმარებით პრეპარატი კიდევ უფრო სრულყოფილი გახდა. თურქი მკვლევრების განცხადებით, ცხვირის წვეთები ეფექტურია არა მარტო Covid-19-ის, არამედ სხვადასხვა ბაქტერიისა და სოკოს წინააღმდეგაც”.

გარდა თავად თურქი მეცნიერების კადრებისა, მასალაში არ ყოფილა წარმოდგენილი არც ერთი ალტერნატიული წყარო, რომელიც “ვირუსის მკვლელი პრეპარატის” შესახებ ინფორმაციას დაადასტურებდა. სიუჟეტში არც ის ყოფილა მოკვლეული, რა ცნობები მოიპოვება სხვა წყაროებში ამ კონკრეტულ ინფორმაციაზე.

როდესაც კორონავირუსის პანდემიასთან დაკავშირებული საკითხების გაშუქებას ეხება საქმე, გადამოწმებული და ზუსტი ინფორმაციის მნიშვნელობა კიდევ უფრო იზრდება, ვინაიდან, არაზუსტი ინფორმაციის გავრცელებით მიღებული ზიანის მასშტაბი, შეიძლება ძალიან დიდი და მძიმე აღმოჩნდეს. კორონავირუსის შესახებ სანდო წყაროები "ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია", აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრი, ჯანდაცვის ადგილობრივი ოფიციალური ორგანოებია.

სანდო, რელევანტური წყაროებისა და გადამოწმებული ინფორმაციის მნიშვნელოვაზე ყურადღება გამახვილებულია ქარტიის მიერ, სპეციალურად COVID-19-ის პანდემიასთან დაკავშირებით, მედიისთვის შემუშავებულ სახელმძღვანელო წესებში. გზამკვლევში არაერთი მედიაექსპერტის, პრაქტიკოსი ჟურნალისტის, პროფესორის თუ მკვლევარის ციტატაა მოყვანილი, რომლებიც მაღალკვალიფიციური, სანდო წყაროების შერჩევასა და სამეცნიერო დოკუმენტაციის გაცნობაზე საუბრობენ. მათ შორისაა პროფესორი ბილ ჰენეჯიც, ჰარვარდის უნივერსიტეტის ეპიდემიოლოგი, რომელიც ამბობს:

„შეარჩიეთ ექსპერტები ყურადღებით. მეცნიერების ერთ დარგში ნობელის პრემიის მიღება არ ნიშნავს იმას, რომ ეს ადამიანი მეცნიერების ყველა დარგში ერკვევა. არც დოქტორის ხარისხი და პრესტიჟულ სამედიცინო სკოლაში სწავლება არ აქცევს მას სხვა კონკრეტულ საკითხში კომპეტენტურ და ავტორიტეტულ მეცნიერად. დაურეკეთ ოთხ ან ხუთ დამოუკიდებელ მეცნიერს, თუ ისინი ერთსა და იმავე პასუხს გაგცემენ კონკრეტულ საკითხზე, მაშინ თქვენს მასალაში ამ ინფორმაციის გამოყენება ღირს”.

აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო ეთერში გასული დაუდასტურებელი მასალა მოგვიანებით მაუწყებლის ვებგვერგზეც განთავსდა. თავდაპირველ ვერსიაში მასალის სათაური სიუჟეტის სათაურის იდენტური იყო და მკითხველს მტკიცებით ფორმაში ატყობინებდა, რომ “თურქული ცხვირის წვეთები Covid-19-ს ერთ წუთში კლავს”. თუმცა, მოგვიანებით, სათაური შემდეგნაირად შესწორდა - “თურქი ექიმების მტკიცებით დაამზადეს ცხვირის წვეთები, რომელიც Covid -19-ს ერთ წუთში კლავს”.