2014 წლიდან ნუცუბიძემ მუშაობა „რუსთავი 2“-თვის ბრიუსელიდან გააგრძელა. 10 წლის შემდეგ კი, 2024 წლის 30 ნოემბერს, ფეისბუკის პირად გვერდზე დაწერა, რომ „რუსთავი 2“ დატოვა. თამარ ნუცუბიძეს ახლა საკუთარი მედიაპლატფორმა „ევროსკოპი“ აქვს და ბრიუსელიდან, საერთაშორისო საკითხების გაშუქებით დაინტერესებულ ყველა მედიას თანამშრომლობას სთავაზობს. 

რატომ დატოვა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ და როგორია მოსკოვის ბიურიდან მუშაობის გამოცდილება, წაიკითხეთ თამარ ნუცუბიძესთან „მედიაჩეკერის“ ინტერვიუში. 

თამარ, როგორც ჟურნალისტმა სად დაიწყეთ პირველად მუშაობა?

- თავიდან მუშაობა დავიწყე ყოველკვირეულ გადაცემაში - „მოსკოვი-თბილისი“, რომელიც „პირველ არხზე“ გადიოდა… ჩემი საქმე რეალურად ამ გადაცემაში ვისწავლე. სიუჟეტებსაც ვიღებდი, ვამონტაჟებდი, ინტერვიუებსაც ვწერდი, გადაცემის ტექსტსაც ვამზადებდი. 

რას გადმოსცემდა მაშინ „მოსკოვი-თბილისი“, რა შინაარსის გადაცემა იყო? 

- მაშინ 90-იანი წლების მეორე ნახევარი იყო. მოსკოვის ბიუროს ხელმძღვანელი და ამ გადაცემის - „მოსკოვი-თბილისი“ წამყვანი გიორგი მერკველიშვილი იყო, რომელთან ერთადაც ძალიან ანტირუსულ კონტენტს ვქმნიდით. ძალიან საინტერესოა, რომ ჩვენი ძირითადი აქცენტი სწორედ იმაზე იყო, თუ როგორ უნდოდა რუსეთს ჩვენი დაჩაგვრა/დამორჩილება. თუმცა, მაშინ შესაძლოა ამას ბოლომდე ვერც ვაცნობიერებდით. ახლა რომ ვიხსენებ თუნდაც ჩემს ჩაწერილ ინტერვიუებს, გაკეთებულ გადაცემებს - რუსები არასდროს მალავდნენ, რომ ისევ უნდოდათ ჩვენი დაპყრობა და ისინი არასდროს აღგვიქვამდნენ თანაბრად. მუდმივად დემონსტრირებდნენ იმას, რომ შენ ხარ მისი „სახაჭაპურე“, რომელსაც ზედმეტი ლაპარაკის უფლებაც არ გაქვს. 

ეს გადაცემა 2 ნაწილისგან შედგებოდა, პირველი ნაწილი პოლიტიკური შინაარსის იყო და მეორე - კულტურული. მაშინ ქართული კულტურა ძირითადად რუსეთში რეპრეზენტირდებოდა. ახლა რომ ვიხსენებ, თითქოს ეს ორი ნაწილი ერთმანეთს  აბალანსებდა. პოლიტიკურ ნაწილში აშკარად ჩანდა რუსი პოლიტიკოსების დამოკიდებულება, რომელიც ცხადია, იყო დამპყრობლური და მეორე, იქ, სადაც ქართულ კულტურაზე ვსაუბრობდით, იყო მუდმივი ქება, დიდება და აღფრთოვანება - რომ ჩვენ საუკეთესოები ვართ, ჩვენი სიმღერის, თეატრის, კინოს მსგავსი არავინ და არაფერია. ერთი სიტყვით, ახლა მეც სიამოვნებით ვნახავდი იმ დროინდელ გადაცემას, რადგან ძალიან საინტერესოა ეს კონტრასტი. 

ჩვენს ქვეყანაში რაღაცები თავიდანვე ძალიან არასწორად განვითარდა. მაგალითად, ბალტიისპირეთის ქვეყნებში უკვე სკოლაში ასწავლიდნენ, ვინ იყო მტერი. ჩვენთან ეს არ მომხდარა. სახელმწიფო პოლიტიკა იყო არასწორი. მე რომ ეს ცოდნა თავიდანვე სრულფასოვნად მქონოდა, მოსკოვში სამუშაოდ ვერაფრით წავიდოდი. ჩვენ ხომ რეალურად ისიც არ ვიცოდით, როგორ იქცეოდნენ რუსები აფხაზეთში, როგორ აწამებდნენ ადამიანებს, კლავდნენ. სამწუხაროდ, ჩვენ ძალიან დაგვიანებით დავიწყეთ ამის გააზრება. აფხაზეთში ჩადენილი ბოროტმოქმედებების შესახებ კონკრეტულ ისტორიებს ახლა ვუყურებთ და ვისმენთ. ამიტომ არის, რომ ძალიან ბევრ ადამიანს ჯერ ისევ არ ესმის, რა დაგვიშავა რუსეთმა და რომ ის მტერია. 

რამდენ ხანს და კიდევ რომელი ტელევიზიებისთვის მუშაობდით მოსკოვის ბიურიდან? 

- „პირველი არხის" ერთ-ერთი პროდიუსერი ქეთი ქებაძე, პირველად რომ ბიძინა ივანიშვილმა "მე-9 არხი" გახსნა, იქ გადავიდა. 2000 წელს მეც შემომთავაზა გადასვლა. ეს ახალი ტიპის სამუშაო იქნებოდა, ამიტომ ჩავთვალე, რომ საინტერესო წინადადება იყო და მეც გადავედი. ჩემი გადასვლიდან ერთ წელიწადში "მე-9 არხი" დაიხურა. ამის შემდეგ ტელეკომპანია „მზეზე“ გადავედი, 2006 წლიდან კი უკვე „რუსთავი 2“- ზე ვიყავი დიდი ხნით. მოსკოვში 2012 წლამდე დავრჩი. 

წარმოიდგინეთ, იმ პერიოდში მოსკოვიდან აქტიურად მაუწყებლობდნენ: საზოგადოებრივი მაუწყებლის „პირველი არხი“, ახლადშექმნილი „იმედი“, „მზე“, „რუსთავი 2“ და „მე-9 არხი“. ხუთი ქართული ბიურო იყო მოსკოვში და ყველა ინტენსიურად მაუწყებლობდა.

რა ტიპის ინფორმაციას იღებდა მაშინ მაყურებელი მოსკოვიდან? ან რა სიხშირით გქონდათ ჩართვები? 

- ჩართვები ძალიან იშვიათად გვქონდა, რადგან მაშინ ხომ არც ინტერნეტით შეგვეძლო მასალის გადმოგზავნა, პირდაპირი ჩართვაც იმდენად ძნელი პროცედურა იყო, მხოლოდ გამონაკლის შემთხვევებში ვაკეთებდით. აი, მაგალითად, დსთ-ს სამიტის დროს გვქონდა ხოლმე ჩართვები. 

ძალიან მკაფიოდ მახსოვს, 2006 წელს [მიხეილ] სააკაშვილმა რომ ჯაშუშები დააკავა, როგორ უცებ დაიწყო ღია და აგრესიული ანტიქართული კამპანია. ერთხელ მახსოვს, საღამოს სახლში ვარ, მილიციის ერთ-ერთი განყოფილებიდან დამირეკეს და მითხრეს, რომ დაკავებული ჰყავდათ ქართველები და შემეძლო გადასაღებად მივსულიყავი. ანუ თავად იყვნენ დაინტერესებულები, რომ ეს მასალა გადაგვეღო და ქართველ მაყურებელს ის ენახა. ამის შემდეგ უკვე ყველაფერზე რეკავდნენ და გვატყობინებდნენ, სად რომელი ქართველი დაიჭირეს, მოკლეს, დააჯარიმეს და ა.შ. სულ ბოლო აკორდი იყო, როდესაც აეროპორტში დაგვიბარეს და სატვირთო თვითმფრინავში შეყრილი ქართველები გადაგვაღებინეს, რომლებსაც საქართველოში აბრუნებდნენ. ამის შემდეგ უკვე აქტიურად მიდიოდა საჯარო განხილვები დუმაში, სხვადასხვა კომიტეტზე, რომ სააკაშვილი არის დასავლეთის მონა, მათი პაიკი, როგორ ახვევს დასავლეთი საქართველოს თავზე ნატოში გაწევრიანების იდეას და ამის საპასუხოდ როგორ უნდა აღიაროს რუსეთმა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა. მუდმივად იწვევდნენ [ედუარდ] კოკოითს, [სერგეი] ბაღაფშს და ჩვენ გვეძახდნენ, რომ გაგვეშუქებინა. 

მაგალითად, 2008 წლის ომის შემდეგ, სექტემბერში [სერგეი]ლავროვი რომ აფხაზეთსა და ოსეთში გაფრინდა, მე და საზოგადოებრივი მაუწყებლის კორესპონდენტიც წაგვიყვანა. ესეც სტრატეგიის ნაწილი იყო, საქართველოში ესეც უნდა გაშუქებულიყო. 

წარმოიდგინეთ, რამხელა გამოცდილება იყო. ძალიან დიდი ხნის შემდეგ ეს თვითმფრინავი პირველად დაჯდა ბაბუშერას აეროპორტში. აფხაზეთში, ძალიან უცნაური იყო, რომ ქართველ ჟურნალისტებს ხაზგასმით კარგად გვექცეოდნენ ადგილობრივები და რუს ჟურნალისტებს ხაზგასმით ცუდად, იმდენად რომ რუსებმაც კი შეამჩნიეს. არ ვიცი რატომ, ჩვენც ძალიან გაკვირვებულები ვიყავით. 

ცხადია, რადიკალურად განსხვავებული სიტუაცია დაგვხვდა ცხინვალში, რადგან იქ ომი 2 კვირის დასრულებული იყო. შემზარავი სურათი ვნახეთ - გადამწვარი როკის გვირაბი გავიარეთ, სოფლებში თუ გზებზე, რაც დამწვარი იყო, ტრაქტორებით თვითონ ასწორებდნენ. 2022 წელს ზუსტად იგივე სურათი უკრაინაშიც ვნახე. 

ცხინვალიდან პირდაპირი ჩართვაც კი მქონდა „რუსთავი 2“-ზე. რომ ვერთვებოდი და ქართულად ვლაპარაკობდი, საკმაოდ უსიამოვნო სიტუაცია იყო. უკან ჯარისკაცები მედგნენ და ოსურად ხმამაღლა ლაპარაკობდნენ.  

გამოდის, რომ რუსები სათავისოდ გამუშავებდნენ? 

- კი, ამაშია საქმე. მაშინ სულ ვფიქრობდით, რომ დღეს არა და ხვალ აკრედიტაციას აღარ გაგვიგრძელებდნენ და ნაცვლად ამისა, პირიქით, მაქსიმალურ წვდომას გვაძლევდნენ. ეს იყო მათი პროპაგანდისტული სტრატეგია, რომ მათ მესიჯებს დანიშნულების ადგილამდე მიზნობრივად მიეღწია. ჩვენ ამას მაშინ ვერ ვხვდებოდით. წარმოიდგინეთ, მე ვიყავი მათთვის პირდაპირ მთავარი საინფორმაციო არხის წარმომადგენელი და პირველს მე მირეკავდნენ და მაქსიმალურად ინფორმირებული ვყავდი თუნდაც ლავროვს და მის უწყებას. 

თქვენი გადაბირების მცდელობა არ ყოფილა იმ წლების განმავლობაში? 

- კი, როგორ არა, პირდაპირ მეუბნებოდნენ: არ გინდა აქაური მოქალაქეობა? კარგი სამსახური შენი მეუღლისთვის? ბავშვები - კარგ სკოლაში? ბინაც კი შემომთავაზეს ერთხელ. მოგცემთ ყველაფერს და მოგვიყევი ხოლმე, რა დავალებებს გაძლევენ, რა განწყობებია საქართველოშიო. გამეცინა მაშინ, რა უნდა მომეყოლა?! რაც მოსაყოლია, ყველაფერს ეთერში ვამბობ და შეგიძლიათ, მოუსმინოთ-მეთქი. ამის მერე დამემუქრნენ, აკრედიტაციას აღარ გაგიგრძელებთო. 

საბოლოო ჯამში, მაინც მადლობელი ვარ იმ პერიოდის იმიტომ, რომ თუ რამე მნიშვნელოვანი წყდებოდა ან ხდებოდა ჩვენი ქვეყნისთვის, ყველაფერს ვაშუქებდი. მნიშვნელოვანი პერიოდი იყო და როგორც ჟურნალისტმა ძალიან დიდი ცოდნა და გამოცდილება მივიღე.

როგორ გააგრძელეთ პროფესიული საქმიანობა მოსკოვიდან წამოსვლის შემდეგ? 

- 2012 წელს უკვე მოსკოვიდან წამოვედი და ცოტა ხნით თბილისში ვიმუშავე, ისევ „კურიერში“. უმეტესწილად უცხოეთში მიწევდა სიარული. მათგან ყველაზე დიდი ხანი კიევში გავატარე და იქაურ ამბებს ვაშუქებდი. 2014 წლის ომის დროს ძალიან დიდი ხანი ვიყავი იქ. ამის შემდეგ უკვე ბრიუსელში წამოვედი. აქაურობას ალღო ძალიან მალე ავუღე, ინტეგრირება არ გამჭირვებია. 

როდის გამოჩნდა ბრიუსელში ნათლად, რომ „ქართული ოცნება“ ევროპული გზიდან უხვევდა? 

- საკმაოდ დიდხანს არაფერი ჩანდა და ევროპარლამენტარებსაც ეჭვი არ ეპარებოდათ, რომ „ქართული ოცნება“ პროდასავლური ძალა იყო. პირველად ოდნავ კრიტიკული კითხვების დასმა „რუსთავი 2“-ის ქეისთან დაკავშირებით დაიწყეს, როდესაც სასამართლო დავა დასრულდა და ტელევიზია ქიბარ ხალვაშს გადაეცა. მაგრამ ეს კრიტიკული კითხვებიც არ იყო მასობრივი, ამას რამდენიმე დეპუტატი აკეთებდა. უფრო სისტემატური ხასიათი, რა თქმა უნდა, 2 წლის უკან მიიღო, როდესაც რუსული კანონი პირველად შემოიტანეს. 

ამ პერიოდში „რუსთავი 2“-ში მუშაობდი. იყო თუ არა რაიმე სახის ცენზურა და რატომ მიიღე ტელევიზიიდან წამოსვლის გადაწყვეტილება? 

- საერთოდ, მინდა ვთქვა, რომ ხშირად თვითცენზურა უფრო აქტუალურია, ვიდრე ცენზურა. როდესაც გამოცდილი ჟურნალისტი ხარ, იცი, სადაც მუშაობ და რას ელიან შენგან. ასევე, მათაც იციან, რომ პირდაპირ მითითებას ვერ მოგცემენ, თუ ახალბედა გამოუცდელი ჟურნალისტი არ ხარ. ასე რომ, რაღაც ბალანსის დაცვა შესაძლებელი იყო და ამ შემთხვევაში ბალანსში რესპონდენტების შერჩევას ვგულისხმობ. ამიტომ ვერ ვიტყვი, რომ რაიმე ცენზურა იყო და ვინმე თავს უფლებას აძლევდა, ჩემთვის მითითებები მოეცა. ხშირად იყო შემთხვევები, როდესაც ჩემს ჩართვამდე და მის შემდეგ სრულიად განსხვავებულს ლაპარაკობდნენ და ჩემი ჩართვა საერთო კონტექსტიდან ამოვარდნილი იყო. თუმცა, საკითხები, რომელიც პირდაპირ არ ეხებოდა საქართველოს, ცხადია, იქ აბსოლუტურად არანაირი პრობლემა არ იყო. მაგალითად, უკრაინის ომი რომ დაიწყო, „რუსთავი 2“-მა ახალი ყოველდღიური ღამის გადაცემა გააკეთა, თითქმის ყოველდღე მქონდა ჩართვა და ვაშუქებდი აბსოლუტურად ყველაფერს. 

ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, როდესაც ევროპარლამენტში საქართველოს მიმართ დამოკიდებულება უკვე განსაკუთრებულად გამწვავდა, ბრიუსელიდან ჩართვების ინტერესმაც იკლო. როგორც მახსოვს, ბოლო ჩართვა 25 აპრილს მქონდა. მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან მნიშვნელოვანი და საქართველოსთვის საინტერესო ამბები ხდებოდა, ჩართვა არ უნდოდათ. 

საბოლოოდ, ირაკლი კობახიძის ბოლო განცხადების შემდეგ, უკვე აღარც ჩემთვის იყო სასიამოვნო „რუსთავი 2“-ის წარმომადგენლობა ბრიუსელში. 

გასული წლის 28 ნოემბერს ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკების პროცესს აჩერებს, რასაც უწყვეტი პროტესტი მოჰყვა. თბილისში, პარლამენტის წინ 118-ე დღეა აქცია იმართება. 

როგორ აგრძელებთ საქმიანობას „რუსთავი 2“-დან წამოსვლის შემდეგ? 

- თავიდან საქართველოში დაბრუნებაზე ვფიქრობდი, ცოტა ხნით დავისვენებ და შევხედავ, რა იქნება-მეთქი, მაგრამ ვიდრე ჩამოვედი, უკვე გამოჩნდა, რაც იქნება. 

ერთხელ ევროპარლამენტში მივედი და ტელეფონით ჩავწერე ინტერვიუ, რომელიც ფეისბუკის გვერდზე დავდე და მედიებს გამოყენება შევთავაზე. ამის მერე მივხვდი, რომ ბრიუსელიდან მაუწყებლობის საკმაოდ დიდი საჭიროება არსებობს და ალბათ, ცოტა ხანში კიდევ უფრო მეტად იქნება. 

მე როდესაც ჟურნალისტობა დავიწყე, პირდაპირი ჩართვებიც უდიდეს ძალისხმევასა და თანხებთან იყო დაკავშირებული, ახლა კი ჩემი სტუდია ჩემი ტელეფონი და პატარა დასაკეცი შტატივია. ჩემნაირად ტელეფონით უკვე ბევრი მაუწყებლობს. ამიტომ გადავწყვიტე, რომ აქ დავრჩე და საქართველოსთვის დამოუკიდებლად ვიმუშაო. 

ახლა მაქვს პროექტი, რომელსაც „ევროსკოპი“ ჰქვია. ეს არის საერთაშორისო ამბები ქართულ ენაზე. ამ პროექტის იდეაა, რომ ევროპული დაფინანსებით, სრულიად უფასოდ მოვემსახურო ქართულ სატელევიზიო არხებს, ვისაც ამის სურვილი ექნება. გარდა ბრიუსელიდან ჩართვებისა, საინტერესო ინტერვიუებისა და ყველა სიახლის გადმოცემისა, მინდა გავაკეთო სიუჟეტები ევროპაზე, რომლის მიზანიც იქნება, კიდევ უფრო კარგად ავუხსნათ საქართველოს მოქალაქეებს, რაში მდგომარეობს ევროპის იდეა. ამიტომ გავაკეთე არხი youtube-სა და ტელეგრამზე, სადაც აქტიურად ვავრცელებ ინფორმაციას და ჩემს ჩაწერილ ინტერვიუებს. 

სინამდვილეში, ძალიან ბევრი საქმეა და ცოტა მიჭირს კიდეც მარტო მუშაობა, მაგრამ მიხარია, რომ კარგი გამოხმაურებები მაქვს და მოთხოვნაც დიდია. ახლახან ერთი ინტერვიუ ჩავწერე, რომელიც 2 დღის განმავლობაში ყველა ქართული არხის ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო. ალბათ, დღეს ყველაზე მეტად აქ ვარ საჭირო. ამიტომ ვრჩები და ვაგრძელებ მუშაობას უკვე საკუთარი საინფორმაციო სააგენტოსთვის. იმედი მაქვს, დაფინანსებაც მექნება და კიდევ უფრო მეტს მოვახერხებ.