9 იანვარს ჟურნალ Science Advance-ში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, 2016 წლის აშშ-ის
საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, ყალბ ახალ ამბებს უმეტესწილად 65
წელს გადაცილებული, კონსერვატორი, ტრამპის მხარდამჭერი ამერიკელები
აზიარებდნენ სოციალური ქსელების თავიანთ ანგარიშებზე. კვლევა
პრინსტონისა და ნიუ იორკის უნივერსიტეტების ერთობლივი პროექტის
ფარგლებში ჩატარდა.
კვლევა, რომელიც Facebook-ის 3500 ამერიკელი მომხმარებლის ონლაინ
კითხვარსა და რესპონდენტების გაზიარებული პოსტების ისტორიას ეყრდნობა,
ასკვნის, რომ სტატიების გაზიარება ყალბი ახალი ამბების საიტებიდან
იშვიათი პრაქტიკა იყო საკვლევ პერიოდში. საერთო ჯამში, წინასაარჩევნო
პერიოდში, ამერიკელთა 9%-ზე ნაკლები ავრცელებდა ყალბ ახალ ამბებს.
ამგვარი პრაქტიკის დაბალი მაჩვენებელი გამოწვეული არ გახლდათ იმით,
რომ კვლევის ობიექტები, ზოგადად, იშვიათად აზიარებდნენ ინფორმაციას
თავიანთ გვერდებზე. რესპონდენტების 26%-მა კვლევის პერიოდში 10-დან
100-მდე სხვადასხა ბმული გააზიარა, 61%-ზე მეტმა კი- 100-დან
-1000-მდე.
თუმცა, მათ შორის, ვინც ასეთ სტატიებს აშეარებდა, დიდი ნაწილი
კონსერვატიული შეხედულების, ძირითადად კი ტრამპის მხარდამჭერი იყო.
გარდა ამისა, კვლევის ერთ-ერთი მთავარი მიგნებაა ისიც, რომ ე.წ.
ბეიბიბუმერების თაობა, ანუ ადამიანები, რომლებიც მეორე მსოფლიო ომის
შემდეგ დაიბადნენ და ამჟამად 65 წლის ან უფრო მეტის არიან, უფრო
ხშირად აზიარებდნენ ე.წ. Fake News-ებს, ვიდრე მილენიალები ან სხვა,
უფრო ახალგაზრდა თაობის წარმომადგენლები. კვლევის ამ შედეგზე გავლენას
ვერ ახდენს ისეთი ფაქტორებიც კი, როგორიცაა რესპონდენტების განათლების
დონე, იდეოლოგიური მიკუთვნებულობა, პარტიასთან აფილირებულობა ანდა
ზოგადად ინფორმაციის გაზიარებასთან დაკავშირებული მახასიათებლები.
Fake News, იგივე ყალბი ახალი ამბები, რომელიც 2016 წლის აშშ-ის
საპრეზიდენტო არჩევნების წინა პერიოდში განსაკუთრებით აქტუალური
გახდა, დღესდღეობით, უკვე საყოველთაოდ დამკვიდრებული ტერმინია როგორც
აკადემიურ, ისე მედიაწრეებში. ამ ტერმინით, როგორც წესი, აღინიშნება
ტყუილი ან მცდარი მიმართულების მომცემი კონტენტი, რომელიც გამიზნულად
არის შეფუთული იმგვარად, რომ იგი ახალი ამბების სტატიებს წააგავს და
რომლის მიზანიც, ხშირად, სარეკლამო შემოსავლების მიღებაა. თუმცა,
გარდა სარეკლამო შემოსავლებისა, სხვადასხვა ინტერეს ჯგუფი ყალბ ახალ
ამბებს სხვადასხვა მიზნით იყენებს, იქნება ეს საკუთარი პოლიტიკური
დღის წესრიგის რაც შეიძლება მეტი ამომრჩევლისთვის თავს მოხვევა თუ
კონკრეტული იდეოლოგიის მოსახლეობის ფართო ფენებში გავრცელება.
იმის გამო, რომ არ არსებობს ერთიანი სტანდარტი ყალბი ახალი ამბების
განსაზღვრისათვის, კვლევის ავტორებმა, ძირითადად, მედია და აკადემიურ
წრეებში გავრცელებული ორი კლასიფიკაცია გამოიყენეს Fake News-ების
გამავრცელებელი დომეინების იდენტიფიცირებისათვის. მათ შორის Buzzfeed
News-ის წარმომადგენლის კრეიგ სილვერმანის ყალბი ამბების
გამავრცელებელი საიტების სია და სია, რომელიც ალკოტმა და გენტსკოვმა შეადგინეს.
