საფრთხეში მყოფი ჟურნალისტების დასაცავად One Free Press Coalition-ი ყოველთვიურად 10 ყველაზე
გადაუდებელი საქმის სიას აქვეყნებს, რომლის მიზანს ჟურნალისტების
დაცვა წარმოადგენს.
პროექტში 30 მედიასაშუალებაა ჩართული, მათ შორის TIME-ი,The Associated Press-ი,
Reuters-ი, Süddeutsche Zeitung-ი, Forbes-ი, The Washington Post-ი
და სხვ. "10 გადაუდებელი საქმის" სიის შექმნა მსოფლიოში პრესის
თავისუფლების უზრუნველყოფასა და ჟურნალისტების პროფესიული საქმიანობის
შესრულების გამო მათი დასჯის ან თავდასხმისგან დაცვას ემსახურება.
2019 წლის ივნისის სია:
1. ეზორი გვანდა (ტანზანია): დამოუკიდებელი ჟურნალისტი,
რომელიც დაკარგულია
ეზორი გვანდა ფრილანსერი ჟურნალისტია, რომელიც ტანზანიაში მუშაობდა.
ის 2017 წლის 21 ნოემბრიდან გაუჩინარდა. მანამდე კი ჟურნალისტი
ტანზანიაში მომხდარ მკვლელობებს იძიებდა. ქვეყნის მთავრობას გვანდას
საქმეზე ჯერ კიდევ არ დაუწყია სანდო გამოძიება.
2. ჯამალ ხაშოგი (საუდის არაბეთი): მართლმსაჯულების უარი
მოკლულ ჟურნალისტზე
სტამბულში 2018 წელს საუდის არაბეთის საკონსულოში ჯამალ ხაშოგის
მკვლელობიდან რამდენიმე თვის შემდეგ Washington Post-ის ჟურნალისტის
საქმეზე გაეროს დამოუკიდებელი გამოძიება არ ჩატარებულა მიუხედავად
იმისა, რომ CIA-მ ხაშოგის მკვლელობის საქმეში საუდის არაბეთის პრინცის
მონაწილეობა დაადგინა. უყურადღებოდ დარჩა თეთრი სახლის მიმართ
მოთხოვნაც, გამოექვეყნებინათ სადაზვერვო ანგარიშები.
3. ასიფ სულთანი ( ინდოეთი): კონფლიქტის გაშუქების გამო
დაკავებული
Kashmir Narrator-ის რეპორტიორი ასიფ სულთანი 2018 წლის აგვისტოში
"ანტისახელმწიფოებრივი" ბრალდებებით დააკავეს. ჟურნალისტს
ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს. გარდა ამისა, პოლიციამ მას არაერთხელ
მოსთხოვა თავისი წყაროების დასახელება.
4. კლაუდია დუქი (კოლუმბია): პირები, რომლებმაც გამომძიებელი
ჟურნალისტი აწამეს, თავისუფლები არიან; შევიწროება
გრძელდება
კოლუმბიაში ჟურნალისტებისთვის უსაფრთხო გარემოს არარსებობამ ზოგიერთი
რეპორტიორი იძულებული გახადა ქვეყანა დაეტოვებინა. კლაუდია დუქიმ
წლების განმავლობაში გატაცებას, უკანონო მიყურადებასა და ფსიქოლოგიურ
წამებას გაუძლო. სასამართლომ სამი მაღალი თანამდებობის პირი
დამნაშავედ სცნო, თუმცა არცერთ მათგანს ციხეში ერთი დღეც კი არ
გაუტარებია.
5. მიგელ მორა და ლუსია პინედა (ნიკარაგუა): მედიაკომპანიაში
რეიდის დროს დაკავებული ჟურნალისტები
2018 წლის დეკემბერში ნიკარაგუის პოლიციამ ტელევიზია 100% Noticias-ში
რეიდი მოაწყო და კომპანიის დირექტორი მიგელ მორა, ახალი ამბების
დირექტორთან ლუსია პინედასთან ერთად დააკავა. ორივე ჟურნალისტი
"სიძულვილისა და ძალადობის წაქეზებისთვის" 5 თვეზე მეტ ხანს იყო
დაკავებული. გისოსებს მიღმა მათ ჯანმრთელობის პრობლემები შეექმნათ,
ასევე უარი ეთქვათ თავიანთ ადვოკატებთან წვდომაზე.
6. ტრონგ დუი ნატი (ვიეტნამი): ბლოგერს უარი უთხრეს
თავშესაფარზე, ახლა დაკავებულია
"რადიო თავისუფლება აზიის" (RFA) ბლოგერი ტრონგ დუი ნატი იანვარში
ბანგკოკში, სადაც ლტოლვილის სტატუსის მიღება მოითხოვა, გაუჩინარდა.
ვიეტნამელი ბლოგერი ამჟამად ბრალდების გარეშე ჰანოის საპატიმროშია
მოთავსებული. თავდაპირველად ნატს მთავრობის კრიტიკული გაშუქების გამო
2013 წელს 2 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს.
7. სევინქ ოსმანქიზი (აზერბაიჯანი): გამოძალვის მუქარა
პოლიტიკის გაშუქების გამო
აზერბაიჯანულმა სამთავრობო არხმა Real TV-მ სევინქ ოსმანქიზის
შევიწროება და მისგან თანხის გამოძალვა სცადა. აზერბაიჯანიდან
გაძევებული ოსმანქიზი აშშ-ში ცხოვრობს და YouTube-ზე აზერბაიჯანის
პოლიტიკის შესახებ გადაცემა მიჰყავს. Real TV-მ ერთ-ერთი ჟურნალისტისა
და ოსმანქიზის პირადი აუდიო ჩანაწერი გაასაჯაროვა. გარდა ამისა,
ჟურნალისტს ინტიმური ფოტოების გამოქვეყნებით დაემუქრნენ, თუ გადაცემას
არ შეწყვეტდა.
8. აბდერამეინ ვედედი და შეიხ ოლ ჯიდოუ (მავრიტანია):
დააკავეს კორუფციის გაშუქების შემდეგ
ბლოგერები აბდერამეინ ვედედი და შეიხ ოლ ჯიდოუ მარტში ყალბი ახალი
ამბების გავრცელების ბრალდებით დააკავეს. ორივე მათგანმა მავრიტანიაში
კორუფციის შესახებ გააშუქა. ბლოგერები ხელისუფლების წარმომადგენლებმა
გამოკითხეს, პასპორტები და ID ბარათები ჩამოართვეს. ამჟამად ორივე
მათგანი მავრიტანიაში, დარ ნაიმის ციხეშია დაპატიმრებული.
9. სეიუმ ტსაჰეიე (ერიტრეა): 20 წელი გისოსებს მიღმა
ჟურნალისტური საქმიანობის გამო
სეიუმ ტსაჰეიე იმ რამდენიმე ჟურნალისტს შორისაა, რომლებიც მას შემდეგ
დააკავეს, რაც ერიტრეის მთავრობამ 2001 წელს პრეზიდენტ ისაიას
აფვერკის მიმართ კრიტიკის საპასუხოდ კერძო მედიის ფლობა აკრძალა.
ხელისუფლებას არასდროს დაუზუსტებია ჟურნალისტის ადგილსამყოფელი,
ჯანმრთელობის მდგომარეობა და სამართლებრივი სტატუსი.
10. მინა კარამიტრუ (საბერძნეთი): ჟურნალისტის მანქანის
აფეთქების გამო არავინ დაუკავებიათ
2019 წლის მაისში CNN-ის ბერძნული რედაქციის რეპორტიორის მინა
კარამიტრუს მანქანაში კუსტარულად დამზადებული მოწყობილობა აფეთქდა.
შემთხვევის შედეგად არავინ დაშავებულა. კარამიტრუს სჯერა, რომ
მანქანის აფეთქება მის მიერ გაშუქებულ ამბავს უკავშირდებოდა. მან იმ
კაცის შესახებ გააშუქა, რომელსაც მკვლელობებისთვის სამუდამო პატიმრობა
რამდენჯერმე აქვს მისჯილი. მომხდართან დაკავშირებით ამ დრომდე არავინ
დაკავებულა.