ქართული მედიასაშუალებების ნაწილი ანტიდასავლური განწყობების გასაძლიერებლად აქტიურად იყენებს ბავშვებთან, მათ განათლებასთან, აღზრდასთან და ოჯახთან დაკავშირებულ საკითხებს.

ძირითადად, იკვეთება ორი მიმართულება: პირველი, ბავშვებთან დაკავშირებით დასავლურ სახელმწიფოებში მიღებული გადაწყვეტილებები, რომლის მიზანსაც ბავშვების საუკეთესო ინტერესის დაცვა წარმოადგენს, წარმოჩენილია უარყოფით კონტექსტში. კერძოდ, საკითხი შეფუთულია ისე, თითქოს დასავლური სახელმწიფოების მიზანია ბავშვების გარყვნა, ოჯახის ინსტიტუტისა და ქრისტიანული ღირებულებების წინააღმდეგ ბრძოლა.

მეორე, ასევე მნიშვნელოვანი ტენდენციაა ბავშვების შესახებ ცრუ ინფორმაციის გავრცელება, მათ შორის ინცესტის დაკანონებაზე, ოჯახებისთვის წართმევაზე და ა.შ. ასეთი ინფორმაცია, როგორც წესი, გადაუმოწმებელი ფაქტი, ან მიზანმიმართული სიცრუეა.


არის შემთხვევები, როცა ანტიდასავლური ქართული მედიასაშუალებები ევორპასა და აშშ-ში მიმდინარე მოვლენებს იმდაგვარად აწვდიან მკითვხელს, რომ მათ შეუქმნან უარყოფითი წარმოდგენები ზოგადად დასავლეთზე, კერძოდ, თუ როგორი გარყვნილია დასავლეთი და როგორ ებრძვის ის ოჯახსა და რელიგიას.

მაგალითად, მანიპულაციური და შეცდომაში შემყვანია “საქართველო და მსოფლიოს” მასალა სათაურით “ჰოლანდიელი მასწავლებელი ანატომიის გაკვეთილებზე ბავშვების თვალწინ შიშვლდება”. სინამდვილეში, ამბავი ეხება ბიოლოგიის მასწავლებელს, რომელიც ბავშვებსი წინაშე გამოდის სპეციალური კოსტუმით, რომელზეც აღბეჭდილია ადამიანის ძვლები და კუნთები.

ასევე უარყოფითი კონტექსტითაა შეფუთული ერთ-ერთი ნორვეგიული ტელეარხის მიერ მომზადებული სამეცნიერო გადაცემების სერია, რომელიც 8-12 წლის მოზარდებისთვისაა განკუთვნილი. კერძოდ, გადაცემის მიზანია მაყურებელს აჩვენოს, როგორ ტრანსფორმირდება ბავშვის სხეული ზრდასთან ერთად. ბუნებრივია, რომ ამ გადაცემაში მნიშვნელოვანი ყურადღება ეთმობა ინფორმაციას სქესობრივი მომწიფების შესახებაც. გადაცემის წამყვანი პროფესიით ექიმია, რომელიც მნიშვნელოვან ინფორმაციას აწვდის მაყურებელს. აღნიშნული ამბის კონტექსტში, იმავე სტატიაში ნახსენებია, რომ საქართველოში მკვიდრდება განათლების ნორვეგიული მოდელი.

ქართულმა მედიასაშუალება “საქინფორმმა” მკითხველს არასწორი ინტერპრეტაციით მიაწოდა ინფორმაცია ნიდერლანდების სამეფოში დაგეგმილი ახალი რეგულაციის შემოღების შესახებ. კერძოდ, გამოცემა წერს: “ჰოლანდიაში ბავშვებს ოთხი ერთსქესიანი მშობლის ყოლის ნებას დართავენ, ანუ რას გადაურჩა საქართველო”. სინამდვილეში, საქმე ეხება ნიდერლანდების მთავრობის მიერ შექმნილი კომისიის რეკომენდაციას, რომლის მიხედვითაც, ბავშვებს შეიძლება ჰყავდეთ ოთხი ლეგალური მშობელი. მაგალითად, თუ ბავშვის მშობლები განქორწინდებიან და სხვა ოჯახებს შექმნიან, მაშინ შესაძლოა, ბავშვზე მშობლის უფლება ორივე მშობლის წყვილს ჰქონდეს.

“საქართველო და მსოფლიომ” ასევე უარყოფითი კონტექსტით გააშუქა აშშ-ში, მინესოტას შტატში მიღებული წესები სკოლებისთვის, რომლის მიზანი ბავშვების სექსუალური იდენტობის ნიადაგზე განხორციელებული ჩაგვრისგან (ბულინგი) დაცვაა. ამ რეკომენდაციის მიხედვით, სკოლებმა ტრანსგენდერ ბავშვებს უნდა მიმართონ ნეიტრალურად,მაგალითად, “მოსწავლევ” და არ გამოიყენონ მიმართვისას სიტყვები “გოგო”, ან “ბიჭი”. აღნიშნული რეკომენდაციის მიღების მიზეზი გახდა სექსუალური იდენტობის ნიადაგზე ბავშვების ჩაგვრის, ბულინგის ფაქტები, რაც არაერთხელ დასრულებულა სუიციდით. მინესოტაში მიღებული რეკომენდაციის მიზანი კი სწორედ მსგავსი სახის ჩაგვრასთან ბრძოლაა.

ფაქტების დამახინჯებისა და მანიპულაციის გარდა, ანტიდასავლური მედიასაშუალებები ხშირად მიმართავენ სიცრუის განზრახ ტირაჟირებას.

ქართული მედიასაშუალება “საქართველო და მსოფლიო” მკითხველს რეგულარულად სთავაზობს სტატიების სერიას სათაურით “უზნეობა დემოკრატიის სახელით”. აღნიშნული სათაურის ქვეშ გაერთიანებულა ის ამბები, რომელიც “საქართველო და მსოფლიოს” რედაქციის აზრით, ყველაზე კარგად წარმოაჩენს “დასავლეთის გარყვნილ სახეს”. აღნიშნული სერიის ფარგლებში, მედიასაშუალებამ მკითხველს 2017 წლის ივლისში მიაწოდა ინფორმაცია სათაურით “კანადაში მიღებული კანონით, მშობლებს, რომლებიც ლგბტ-ს აკრიტიკებენ, შვილებ სწაართმევენ”. სტატიაში აღნიშნულია, რომ თუ მშობლები გაბედავენ ლგბტ თემის იდეოლოგიის წინააღმდეგ სიტყვის ამოღებას ან, თუ ბიჭს დაუშლიან, უყვარდეს სხვა ბიჭი პარალელური კლასიდან, სახელმწიფოს უფლება ეძლევა, მშობლებს შვილი წაართვას.

აღნიშნულ ინფორმაციას აქტიურად ავრცელებდნენ როგორც რუსული მედიასაშუალებები, ისე - კანადური და ამერიკული კონსერვატიული მედიასაშუალებების ნაწილი. არასწორი ინფორმაციის გავრცელებამ იმ მასშტაბსაც კი მიაღწია, რომ კანადის მთავრობამ დამატებითი განმარტებაც გაავრცელა, რომლის მიხედვითაც, ოჯახებს ბავშვებს არ წაართმევენ გენდერული იდენტობის მიუღებლობის გამო. სინამდვილეში, ონტარიოში მიღებული კანონის მიზანია ბავშვთა დაცვა მშობლების ძალადობისგან, თუ ეს ძალადობა ხდება სხვადასხვა მიზეზით და ამ მიზეზებს შორის კი ერთ-ერთია ბავშვის გენდერული იდენტობა.

მსგავსი, ცრუ ფაქტის შესახებ საუბარია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებულ ბავშვთა საკითხების გაშუქების მედიამონიტორინგის შუალედურ ანგარიშში.

როგორც დოკუმენტშია აღნიშნული, “ქართულმა გაზეთმა” გამოაქვეყნა სტატია “იუვენალური ფაშიზმი”, სადაც ავტორი ამბობს, რომ იუველური ფაშიზმის მიზანია: შობადობის შემცირება მსოფლიოში, ოჯახების კონტროლი და ტერორი, ოჯახის ინტიტუტის ნგრევა, ბავშვების ორგანოებით ვაჭრობის სარფიანი ბიზნესი და ა.შ. ამის დასტურად მოყვანილია გერმანია, სადაც ავტორის თქმით, სრულიად ნორმალურ ოჯახებს დაუსაბუთებელი ბრალდებების და ცილისწამების საფუძველზე ბავშვებს ართმევენ და ინტერნატებში მიჰყავთ, მერე მინდობით აღზრდაში გადასცემენ. მიმღები ოჯახები ბავშვს ხშირად არასათანადოდ ექცევიან, ეს ბავშვები ხდებიან სექსუალური ძალადობის მსხვერპლებიც. გაზეთის ინფორმაციით, გავრცელებულია ამ ბავშვების სექსუალური უმცირესობებისთვის მიშვილებაც. სტატიაში აღნიშნულია, რომ ხშირია შემთხვევები, როცა „ერთსქესიანი ოჯახები“ ბავშვებს ცვლიან ერთმანეთში სექსუალური ორგიებისთვის.

სტატიის ავტორი ირწმუნება, რომ ხშირია ჩამორთმეული ბავშვების გაუჩინარების შემთხვევები, რადგან მათ ორგანოებით ვაჭრობისთვის იყენებენ. ამის ფონზე სტატიაში აღნიშნულია, რომ ასოცირების ხელშეკრულებით აღებული ვალდებულებებით საქართველომაც მიიღო კანონი “ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ”, რომელმაც სწორედ ეს ნორმები დააკანონა და მოყვანილია მაგალითები, როდესაც საქართველოში კარგ დედებს ბავშვები დაუსაბუთებლად წაართვეს და მინდობით აღზრდაში გააშვილეს, ამიტომ ავტორის მტკიცებით, ეს კანონი ოჯახის ინსტიტუტის წინააღმდეგაა მიმართული.

სტატია ცალმხრივ გადაუმოწმებელ, დაუსაბუთებელ ინფორმაციას და ავტორის მოსაზრებებს ეყრდნობოდა. სტატიაში ასევე აღრეული იყო სხვადასხვა ცნება და სფერო. სრულიად დამახინჯებულად იყო გადმოცემული კანონებისა და რეფორმების ძირითადი არსი.

როგორც ანგარიშის ავტორები წერენ, უნდა ვივარაუდოთ, რომ სტატიის მიზანი ანტიდასავლური განწყობების გაძლიერება იყო. ბავშვების თემა კი სენსიტიურობიდან გამომდინარე შეირჩა.

მასალა მომზადებულია UNICEF- ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში - "ბავშვთა საკითხების ეთიკური გაშუქება მედიაში". პუბლიკაციაში გამოხატული მოსაზრებანი ეკუთვნის ავტორს და არ ასახავს გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალურ თვალსაზრისს .

რამდენიმე დღის წინ, საქართველოს ერთ-ერთ რეგიონში ცოლის მკვლელობის ბრალდებით კაცი დააკავეს. მედიასაშუალებების უმრავლესობამ დაწერა, რომ ქალის მკვლელობის სავარაუდო მიზეზი ეჭვიანობა იყო. მათი ნაწილი უფრო შორსაც კი წავიდა და ფეისბუკით გავრცელებული ჭორებიც კი გამოაქვეყნა იმის შესახებ, კონკრეტულად რა ვითარებაში ჩაიდინა ბრალდებულმა მკვლელობა. იქვე მითითებული იყო, რომ “კაცი ჭკუიდან გადავიდა”, რის გამოც, მკვლელობა ჩაიდინა.

ერთ-ერთი ასეთი მასალის კომენტარებში მკითხველთა ნაწილი ქალს კიცხავდა და დანაშაულში ბრალდებულ ქმარს თანაუგრძნობდა. ამ დროის მონაცემებით, მასალები ხელმისაწვდომი არ არის, წაიშალა თუმცა, არაერთი ონლაინ გამოცემისა და ტელეარხის ვებსაიტზე შეხვდებით ინფორმაციას ამ მკვლელობის შესახებ, სადაც სავარაუდო მოტივად ეჭვიანობაა დასახელებული.

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა ქართული მედიასაშუალებების ნაწილი ქმრის მიერ ცოლის მკვლელობის მიზეზების ძიებისას, მთავარ მოტივად ეჭვიანობას ასახელებს. ონლაინ სივრცეში ასეთი ათეულობით ფაქტის მოძიება შეიძლება.

ფემიციდი, ანუ ქალის მკვლელობა მისი სქესის გამო, საქართველოში ბოლო წლებში განსაკუთრებით აქტუალური გახდა. შესაბამისად, მსგავსი ამბები სულ უფრო ხშირად ხვდება მედიაში. პრობლემის მასშტაბურობიდან გამომდინარე, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ შეიმუშავა გენდერული საკითხების გაშუქების სარეკომენდაციო დოკუმენტი. აღნიშნულ რეკომენდაციებში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს სწორედ ქალთა მიმართ ძალადობისა და ფემიციდის ეთიკურად გაშუქების წესებს.

ამ წესების მიხედვით, ჟურნალისტმა ფემიციდის გაშუქებით ხელი არ შეუწყოს მსხვერპლის ისე წარმოჩენას, თითქოს ის აძლევდა საფუძველს და უბიძგებდა მოძალადეს დანაშაულის ჩადენისკენ. მაგალითად, ჟურნალისტი უნდა მოერიდოს დანაშაულის მიზეზად “ეჭვიანობის ნიადაგის” დასახელებას. ამით ის უნებურად მიანიშნებს იმაზე, რომ მსხვერპლი ქალი “არასწორად” იქცეოდა, პროვოცირება გაუკეთა მოძალადეს და მისცა საფუძველი დანაშაულის ჩადენისა. გარდა იმისა, რომ არ არსებობს რაიმე ტიპის ქცევა, რაც გაამართლებს მოძალადის ქმედებას, საკანონდებლო ბაზა დანაშაულის მოტივად არ სცნობს “ეჭვიანობის ნიადაგს”. არსებობს სიძულვილით მოტივირებული დანაშაული, დისკრიმინაცია, შურისძიება და აშ, რაც შესაძლებელია დანაშაულის საფუძველი იყოს, მაგრამ არა “ეჭვიანობს ნიადაგი“.

ამავე რეკომენდაციაში ასევე ვკითხულობთ: “ფემიციდი ქალთა მიმართ ძალადობის უკიდურესი ფორმაა. ეს არის ქალების მკვლელობა მათი სქესის გამო. მოძალადეთა უმეტესობა ყოფილი ან ახლანდელი პარტნიორია. ფემიციდის გაშუქებისას ისე, როგორც ძალადობის სხვა ფორმებზე ყურადღების გამახვილებისას, არ დაიწყოთ იმის გარკვევა, რა დააშავა ქალმა და რატომ მოკლეს ის. მნიშვნელოვანი არა მიზეზი, არამედ ფაქტი. არც ერთი მიზეზი არ არსებობს, რაც მკვლელობას გაამართლებს”.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ჟურნალისტებს ასევე ურჩევს, გააშუქონ ფემიციდის გამოძიებისა და სასამართლო პროცესის საბოლოო შედეგები. აუცილებელია, საზოგადოებამ იცოდეს, როგორ ისჯება დამნაშავე და რამდენად ეფექტიანად მუშაობს ხელისუფლება ამ მიმართულებით.

21 ივლისს, თბილისში, რუსთაველის გამზირზე ახალგაზრდა კაცმა პერფორმანსი მოაწყო – რუსთაველის ძეგლის მიმდებარედ აბაზანა დადგა, წყალი ჩაასხა და ჩაწვა. “ლიბერალის” ჟურნალისტმა ეს ფაქტი ვიდეოზე აღბეჭდა.

“წყალი გათბა ახლა, ცივს დავამატებ და კიდევ ჩავწვები”, - უთხრა პერფორმანსის ავტორმა “ლიბერალის” ჟურნალისტს. იგივე ამბავი განსხვავებულად გააშუქა და შეფუთა რუსულმა ტელეარხმა “МИР 24-მა”. კერძოდ, ამ ტელეარხის წამყვანმა გამოაცხადა, რომ თბილისში ცხელა, კომუნალური სამსახურები კი ხარვეზებით მუშაობენ, რის გამოც, დედაქალაქის მოსახლეობას რამდენიმე დღეა არ მიეწოდება წყალი და ელექტროენერგია.
“მე მცხელა. სახლში +35 გრადუსია, ელექტროენერგიის გათიშვის გამო არ შემიძლია კონდიციონერის ჩართვა”, – რუსულად ზუსტად ასე გაახმოვანა რუსულმა ტელეარხმა პერფორმანსის ავტორის სიტყვები, რომელიც ლიბერალის ვიდეოშიც ისმის. ის ქართულად სულ სხვა რამეს ამბობს და ელექტროენერგიის გათიშვას საერთოდ არ ახსენებს.

პროპაგანდისტულმა რუსულმა მედიასაშუალებებმა “ქართველი ერის მუსლიმებისგან გადარჩენის ბრძოლის” კონტექსტში გააშუქეს მიმდინარე წლის ივლისში, თბილისში გამართული ქსენოფობიური “ქართველთა მარში”. საინფორმაციო წყაროების ნაწილში მარში წარმოდგენილი იყო როგორც ქართული ტრადიციების, მართლმადიდებლობისა და ქვეყნის გარყვნილებისგან დასაცავად გადადგმული მასშტაბური მოძრაობა. რუსულმა მედიამ, 14 ივლისის ქსენოფობიური მარშის გარდა, განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმო პარტია “ევროპული საქართველოს” მიერ აღმაშენებლის გამზირზე გამართულ აქციას “არა რუსულ ფაშიზმს”. აღნიშნული მოვლენა ისე გაშუქდა თითქოს, ათასობით ადამიანმა კვერცხები დაუშინა ანტირუსულ, პროევროპულ აქციას, რომელსაც სააკაშვილის ყოფილი თანაგუნდელები ატარებდნენ.

სტატიაში, რომელიც 14 ივლისის “ქართველთა მარშს” მიეძღვნა, რუსული მედიასაშუალება Lifenews ამბის მიმოხილვასთან ერთად წერს:

“საიდუმლო არაა, რომ ბოლო დროს თბილისის ცენტრში ბოლო წლებში გახსნილი ათეულობით თურქული და არაბული ბარი, კლუბი და მსგავსი დაწესებულებები, ახლო აღმოსავლეთის მუსლიმი მოქალაქეებისთვის სექს ტურიზმის არენას წარმოადგენს”.

ჟურნალისტი პარალელს ავლებს კუბასთან, სადაც ე.წ. მშრალი კანონის დროს, ბატისტას მმართველობისას, ამერიკელები კუბაში თავისუფალი გართობის მიზნით ჩადიოდნენ.

“სწორედ ასეთი ადგილი გახდა საქართველო თურქებისთვის, ირანელებისთვის, არაბებისა და ინდოელებისთვის მიუხედავად იმისა, რომ ქართველებს ჯერ კიდევ კარგად ახსოვთ XVI–XVIII საუკუნეებში თურქებისა და ირანელების მმართველობა, და პირდაპირი მნიშვნელობით გაქრობისაგან, ისინი სწორედ რუსეთის იმპერიამ იხსნა”.

Lifenews-ის აღნიშნული სტატია არაერთმა სხვა რუსულმა მედიასაშუალებამ თავის ვებგვერდზე გამოაქვეყნა.

კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გზავნილი, რაც ქსენოფობიური “ქართველთა მარშის” რუსულ მედიაში გაშუქებას ახლდა, არის ის, რომ “საქართველოს აქვს ძალიან ლიბერალური პოლიტიკა უცხოელების ქვეყანაში შეშვების მიმართ და ბოლო დროს მნიშვნელოვნად მომრავლდა საჩივრები განსაკუთრებით ახლო აღმოსავლეთიდან ჩამოსულთა მიმართ”. რა თქმა უნდა, ასეთ სტატიებში არ ჩანს არც კონკრეტული რიცხვები და ოფიციალური მონაცემები მსგავსი საჩივრების, ან უცხოელთა მიერ საქართველოში ჩადენილი დანაშაულებების შესახებ. მაგალითად, ოფიციალური მონაცემებით, იმ უცხოელებს შორის, რომლებმაც 2016 წელს დანაშაული ჩაიდინეს, რაოდენობით მეორე ადგილზე არიან თავად რუსეთის მოქალაქეები.

რამდენიმე მედიასაშუალებამ ინტერვიუ ჩაწერა შოთა აფხაიძესთან, რომელიც აღნიშნულ პუბლიკაციებში წარმოდგენილია როგორც “კავკასიის ისლამური კვლევების ცენტრის” დირექტორი.

შოთა აფხაიძე აღნიშნულ ინტერვიუში ამბობს, რომ “ქართველთა მარშს” საზოგადოების ძირითადი ნაწილი, მათ შორის ეკლესია უჭერდა მხარს. შოთა აფხაიძის ქსენოფობიური მოსაზრებების მიხედვით, ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან ვიზიტორთა მომრავლების შემდეგ, ქვეყანაში იმატა ბავშვთა პორნოგრაფიისა და არასრულწლოვანთა პროსტიტუციაში ჩართვის შემთხვევებმა. სხვა მოსაზრებების მსგავსად, აღნიშნულიც არ არის გამყარებული რაიმე ოფიციალური მონაცემებით და რჩება შთაბეჭდილება, რომ ავტორი მიზანმიმართულად ცდილობს დეზინფორმაციის გავრცელებას.

აფხაიძე ასევე საუბრობს აჭარის “თურქეთიზაციაზე” და “ოსმალების” გავლენის აღდგენაზე. აფხაიძის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დეტალი ეხება რუსეთსა და მის მხსნელად წარმოჩენას. შოთა აფხაიძე 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომს ძმათამკვლელ ომს და ორივე მხარის შეცდომად აფასებს.

“თუმცა, გავიმეორებ, რუსოფობია, გარდა ლიბერალებისა, ჩვენთან არ არის. ქართველი ერისთვის რუსეთი მთლიანად მისაღებია. არის ძალიან მარტივი ფორმულირება: რუსი რწმენით ჩვენი ძმაა, რუსეთი ჩვენთვის საფრთხეს არ წარმოადგენს, უფრო პირიქით, რუსები ჩვენი მხსნელები არიან”.

შოთა აფხაიძესთან ინტერვიუ გამოაქვეყნა სადისკუსიო კლუბმა “კონსერვატორმა”. აღნიშნული კლუბი წერს, რომ “ქართველთა მარშზე” უცხოელების წინააღმდეგ თბილისში 150 ათასი ადამიანი გამოვიდა.

მნიშვნელოვანია ის გარემოებაც, რომ რუსულმა მედიასაშუალებებმა განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმეს “ქართველთა მარშის” წარმომადგენლების მიერ “ევროპული საქართველოს” მიერ მოწყობილი აქციის მონაწილეებთან დაპირისპირებას. ახალი ამბების უმეტეს ნაწილში წარმოჩენილი იყო, თუ როგორი “საკადრისი პასუხი” გასცეს ქართველმა ნაციონალისტებმა “ლიბერალ რუსოფობებს”.

ფემინიზმისა და ქალთა უფლებების დისკრედიტაცია, ჰომოფობიასთან ერთად, ანტიდასავლური პროპაგანდის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი იარაღია საქართველოში. ანტიდასავლური ონლაინ მედიასაშუალებები ქალთა უფლებებისთვის ბრძოლას წარმოაჩენენ, როგორც დასავლეთისგან თავსმოხვეულ ქმედებას, რომელიც ეწინააღმდეგება მართლმადიდებელ ეკლესიას, ოჯახს და სხვა ე.წ. ქართულ, ტრადიციულ ღირებულებებს.

როდესაც ქართული ანტიდასავლური მედიასაშუალებები ქალთა მოძრაობასა და ფემინიზმზე წერენ, პირველ რიგში, ცდილობენ დაამტკიცონ, რომ ამ მოძრაობას საერთო არაფერი აქვს ქალების დაცვასთან და უფრო მეტიც - ფემინისტები არიან დასავლეთისგან დაფინანსებული პირები, რომლებსაც მხოლოდ პირადი მიზნები ამოძრავებთ, მათ შორის ოჯახის ინსტიტუტისა და ქართული ტრადიციებისათვის ძირის გამოთხრა.

როგორც ჩანს, ქართული ანტიდასავლური ონლაინ მედიასაშუალებებისთვის ყველაზე “მტკივნეული” საკითხი ფემინისტთა მიერ პარლამენტში გენდერული კვოტების აუცილებლობაზე საუბარია. ამ საკითხზე მომზადებული სტატიები გაჯერებულია შეურაცხმყოფელი, დისკრიმინაციული ტერმინებით, მიზოგინიით. მნიშვნელოვანია ის, რომ ამ მედიასაშუალებებში კვოტების საწინააღმდეგოდ, ვერ შეხვდებით არგუმენტირებულ მსჯელობას, რომელიც დაცლილი იქნება შეურაცხყოფისა და სიძულვილისგან. მაგალითად, “საქართველო და მსოფლიოს” ვებგვერდზე გამოქვეყნებულ სტატიაში ავტორი, ბაკურ სვანიძე წერს:

“ბიძინა პოლიტიკიდან წავიდა,მაგრამ ქალი “ბუტკაში” არ შევიდა; ან, სულაც, სწორედ საქართველოს პარლამენტი მიიჩნიეს გარკვეული ტიპისა და კატეგორიის ქალებმა “ბუტკად” და დიდი დაჟინებითაც აპირებენ იქ შესვლა-მოკალათებას”.

“აკი, ჩვეულებრივი, ნორმალური, რეალურად ჭკვიანი და ინტელექტუალი ქალების მისწრაფება მამაკაცებთან ჯანსაღი კონკურენცია და ამ კონკურენციის საფუძველზე მიღწეული წარმატებაა ამა თუ იმ სფეროში. ხოლო ამათ, გონებით მახინჯ არსებებს, როგორც წესი, სადმე ინტრიგით, დაძალებით, შანტაჟით გაკვეტება ურჩევნიათ და, როგორც წესი, ზუსტად იქ ეკვეტებიან ხოლმე, სადაც მათნაირების ადგილი ჯანსაღ ვითარებაში არ უნდა იყოს”.


აღნიშნული გამოცემა იყენებს ისეთ შეურაცხმყოფელ ტერმინებს, როგორიცაა: ახუნტრუცებული დედაკაცი, არაქალი, მოქალო ელემენტი, ტუტუცი დედაკაცი და ა.შ.

ფემინიზმზე საუბრისას, ავტორები საკუთარი მოსაზრებების გასამყარებლად ეყრდნობიან აშკარად ცრუ ფაქტებს, ან ისეთ ინფორმაციას, რომლის გადამოწმებაც შეუძლებელია.

როგორც ზემოთ ვახსენეთ, ფემინიზმი ანტიდასავლური მედიასაშუალებების მიერ წარმოდგენილია, როგორც ტრადიციული ოჯახის ძირგამომთხრელი იდეოლოგია, რომლის ერთადერთი მიზანი სწორედ ოჯახის, ტრადიციებისა და მამაკაცების წინააღმდეგ ბრძოლაა, ფემინიზმს წარმოაჩენენ როგორც კაცობრიობის დამღუპველად. მაგალითად, სააგენტო ივერიონი წერს:

“ვაჟკაცი ქალიც რა სათქმელია? ეგ ტენდენციაც აშკარად იგრძნობა “დავაჟკაცდნენ” ქალები! ფემინიზმი სხვა არაფერია, თუ არა ლტოლვა კაცურობისკენ! გადაშენდება ადამიანის მოდგმა! არა და, ხომ იცი რა ცოტანი დავრჩით?”

ამავე სააგენტოს ვებსაიტზე გამოქვეყნებულ განცხადებაში არასამთავრობო ორგანიზაცია "ეროვნულ-რელიგიური ინსტიტუტის" ხელმძღვანელი ზვიად ტომარაძე წერს, რომ ქალთა უფლებების დაცვის მოთხოვნა “მიმართულია ოჯახის, როგორც ინსტიტუტის დასანგრევად! და რაოდენ სამწუხაროა, როდესაც ამას ხელისუფლება ვერ აცნობიერებს”. ამის დასტურად, ტომარაძე იხსენებს 2014 წლის ოქტომბერში მთავრობის კანცელარიასთან გამართულ აქციას. ამ აქციაზე აქტივისტებმა გააპროტესტეს ოჯახში ძალადობა და ქალების მკვლელობები, რასაც მოგვიანებით პარლამენტში დისკუსიაც მოჰყვა.

ანტიდასავლური მედიასაშუალებები ფემინისტურ მოძრაობას და ქალთა უფლებების დაცვაზე საუბარს პირდაპირ უკავშირებენ ევროპისა და ამერიკის შეერთებული შტატების პოლიტიკას.

“გენდერული ინკვიზიციის ახალი დოკუმენტი მომზადებულია ევროპარლამენტის ქალთა უფლებებისა და გენდერული თანასწორობის კომიტეტის მიერ. საბავშვო წიგნებში ტრადიციული ოჯახის პოპულარიზაციის აკრძალვის გარდა, ევროპელი ფემინისტები მოითხოვენ ევროკავშირის კანონმდებლობის შეცვლას ქალის სახის კორექტირების მიზნით”, - წერს “საქართველო და მსოფლიო”.

ამ და მსგავს სტატიებში შეხვდებით ინფორმაციას იმის შესახებაც, რომ თითქოს, შევდეთში აკრძალეს ბავშვების დაყოფა გოგოებად და ბიჭებად, მიმდინარეობს ზღაპრების გადაკეთება, სადაც პრინცს პრინცესა კი არ უყვარდება, არამედ პირნცს პრინცი და პრინცესას პრინცესა და ა.შ. ამ კუთხით საინტერესოა ერთი დეტალი, კერძოდ, “საქართველო და მსოფლიომ” დაწერა: “შვედეთში პატარებს ახალ “ნეიტრალურ” ნაცვალსახელს აზეპირებენ – “ჰენ”, რომელიც გოგოსაც ნიშნავს და ბიჭსაც, ქალსაც და კაცსაც. მოგვიწევს ამ ნოვაციის გადმოღება”. ავტორს ალბათ ან დაავიწყდა, ან შეგნებულად არ წერს, რომ ამ მიმართულებით შვედეთისგან არაფრის თავსმოხვევა ქართულ ენას არ სჭირდება, რადგან ბევრი სხვა ენისგან განსხვავებით, ქართულ ენაში არის ნეიტრალური ნაცვალსახელი “ის”, რომელიც, როგორც იცით, ქალსაც აღნიშნავს, კაცსაც და ნებისმიერ უსულო საგანსაც.

ანტიდასავლურ მედიასაშუალებებში საინტერესო ტენდენციაა ისიც, რომ როდესაც საუბრობენ დასავლეთის მიერ ტრადიციული ოჯახის “ძირგამომთხრელ საქმიანობაზე”, ფემინიზმსა და ქალთა უფლებების დაცვას ყოველთვის ახსენებენ ჰომოსექსუალობისა და ლგბტ (ლესბი, გეი, ბისექსუალი, ტრანსგენდერი) პირთა უფლებების დაცვასთან ერთად. მარტივად რომ ვთქვათ, ქალთა უფლებებისა და ლგბტ პირთა უფლებების დაცვა ერთობლიობაში განხილულია როგორც ტრადიციებისა და ოჯახის წინააღმდეგ მიმართული საქმიანობა.

საინტერესოა ისიც, რომ ეს მედიასაშუალებები ერთი-ერთში იმეორებენ რუსულ მედიაში აქტიურად გამოყენებულ ისეთ ტერმინებს, როგორიცაა “სოდომური მაფია”, “გეი ლობი” და ა.შ. ასეთ სტატიებში შეხვდებით შეთქმულების თეორიებს იმის შესახებ, თუ როგორ მართავენ ფემინისტთა და გეების გაერთიანებები მსოფლიოს, როგორ ებრძვიან რელიგიას, ოჯახსა და ტრადიციებს. ზოგიერთ მსგავს სტატიას წყაროდ პირდაპირ აქვს მითითებული გაურკვეველი რუსული საიტის მისამართები, რომლებიც ასევე სიცრუითა და დეზინფორმაციით კვებავენ მკითხველს.

ჰომოსექსუალობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საკითხის გაშუქება ქართულ ანტიდასავლურ მედიაში, ძირითადად, ერთი და იგივე სტერეოტიპების გამყარებას ემსახურება. აღნიშნული მიდგომები თითქმის არ იცვლება, შესაბამისად, უცვლელია ის ძირითადი დისკრიმინაციული გზავნილებიც, რასაც ჰომოსექსუალობის თემის გაშუქებისას ანტიდასავლური პროპაგანდა ემყარება.

გზავნილები მკაფიო და პირდაპირია:

ისევე, როგორც სხვა არაერთ საკითხთან დაკავშირებით, აღნიშნული მედიასაშუალებები ორიგინალურები არც ამ შემთხვევაში არიან – ისინი თითქმის ისევე აშუქებენ ჰომოსექსუალობასთან და ლგბტ პირთა უფლებების საკითხებს, როგორც რუსული მედიის უდიდესი ნაწილი.

პირველი და უმთავრესი, რაც მსგავსი ტიპის მედიასაშუალებებში გვხვდება, ეს არის შეურაცხმყოფელი, გაუგებარი ტერმინები და საერთაშორისოდ აღიარებული მიდგომების უგულვებელყოფა. მაგალითად, მეცნიერების რეკომენდაციის შედეგ, ჰომოსექსუალობა ფსიქიური დაავადებების ნუსხიდან აშშ-ში ჯერ კიდევ გასული საუკუნის 70-იან წლებში ამოიღეს, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ კი აღნიშნული 27 წლის წინ, 1990 წელს გააკეთა. მიუხედავად ამისა, ანტიდასავლური პროპაგანდის წყაროები ჯიუტად ამტკიცებენ, რომ ეს არის დაავადება, რომლისგანაც განკურნება შეიძლება. უფრო მეტიც, შეიძლება მისი ვინმესთვის “თავსმოხვევა” და ამით “ეროვნულ იდენტობასთან ბრძოლა”.

“ჰომოსექსუალობის მთავარი სამიზნე ოჯახი და ეკლესიაა, ჰომოსექსუალობა ცოდვაა”

ოჯახი და რელიგიური რწმენა არის ის საკითხები, რომლითაც ანტიდასავლური პროპაგანდის წყაროები ყველაზე ხშირად და აქტიურად მანიპულირებენ. ამ საკითხზე საუბრისას, ჰომოსექსუალთა უფლებების დაცვის გამო, თითქმის მთელი მსოფლიო, გარდა რუსეთისა, წარმოჩენილია ოჯახისა და მართლმადიდებლობის მტრად. მაგალითად, ერთ-ერთ სტატიაში “საქართველო და მსოფლიო” დისკრიმინაციული ენით პირდაპირ წერს (სტილი დაცულია): “ფაშიზმისა და ლგბტ-თა მოძრაობის მშობელი “განათლებული” ევროპაა, საიდანაც ჰომოსექსუალიზმმა პურიტანულ ამერიკაშიც შეაღწია და გასული წლის ზაფხულში ერთნაირსქესიანთა ქორწინება ამერიკის ყველა შტატში დაკანონდა და, აბა, აშშ-ის სატელიტი ევროკავშირი რაღა საკითხავია: ევროპის უმრავლეს ქვეყანაში - დე იურედ, ხოლოდ დანარჩენებში დე ფაქტოდ არის აღიარებული ჰომოსექსუალური ქორწინებები, პლუს ლგბტ–პედერასტებისთვის განსაკუთრებული პრივილეგიები, რომელმაც ზემოხსენებული კლასიკური განმარტება დემოკრატიისა თავდაყირა დააყენა და ახლა, დემოკრატია კი არა, დემოტრაკია მეფობს ამერიკა–ევროპაში, რაც უღმერთო სატანისტი უმცირესობის დიქტატურაა მორწმუნე უმრავლესობაზე”.

იგივე მედიასაშუალება წერს, რომ “ჰომოსექსუალიზმის მთავარი სამიზნე ოჯახი და ეკლესიაა”. აღნიშნულ ჰომოფობიურ მოსაზრებას კი იმით “ასაბუთებს”, რომ დასავლურ სახელმწიფოებში სოციალური სამსახურები აქტიურად ერევიან ბავშვთა უფლებების დაცვაში, რის გამოც, “მშობლებს არ აქვთ უფლება, განსაზღვრონ შვილების სექსუალური ორიენტაცია”.

რუსული მედია დასავლეთს ხშირად აკრიტიკებს სწორედ ლგბტ პირთა უფლებების დაცვის გამო და არც თუ იშვიათად მომხმარებლებს სთავაზობს კონკრეტულ მაგალითებს, თუ როგორ უარყოფით გავლენას ახდენს ოჯახებზე. მაგალითად, რუსულმა გამოცემა Lიფენეწს-მა დაწერა ოჯახის შესახებ, რომელიც თითქოს ლონდონიდან რუსეთის ერთ-ერთ სოფელში გადასახლდა იმის გამო, რომ მათი შვილები ყოველდღე ხედავდნენ “გეებს პირსინგებითა და ტატუებით”.

რუსულ მედიაში საინტერესო იყო საქართველოში მიმდინარე დისკუსია ქორწინების დეფინიციის კონსტიტუციით განსაზღვრის შესახებ. ერთ-ერთი რუსული გამოცემა წერს: “როგორც ჩანს, ევროპას აღიზიანებს, რომ ილია მეორე საქართველოში ყველაზე ავტორიტეტულია, ქართველების უმრავლესობა კი მორწმუნეა”.

ქართული ანტიდასავლური მედიის ნაწილი, ისევე როგორც რუსული მედია, აქტიურად აშუქებს მართლმადიდებელი მღვდლების ჰომოფობიურ ინტერვიუებსა და ქადაგებებს, სადაც ისინი ამბობენ, რომ “ჰომოექსუალიზმი სასიკვდილო ცოდვაა”, ასევე “რასიზმი, ფაშიზმთან და ჰომოსექსუალიზმთან ერთად, ადამიანის დაცემული ბუნების ერთ-ერთი გამოვლინებაა და მასაც უნდა ებრძოლო!”

“ჰომოსექსუალობა არის დაავადება და მისგან განკურნება შესაძლებელია”

იმის მტკიცება, რომ ჰომოსექსუალობა “დაავადებაა” და მისგან “განკურნება” შესაძლებელია, ანტიდასავლური პროპაგანდის ერთ-ერთი ყველაზე მეტად გავრცელებული გზავნილია. მედიასაშუალებების ნაწილი ამას ამტკიცებს ისე, რომ ეს არ ეყრდნობა არანაირ აღიარებულ სამეცნიერო კვლევას, ან მიგნებას, ათასში ერთხელ, წყაროდ შეიძლება გამოყენებული იქნეს რუსეთის რომელიმე ოლქში მცხოვრები ექიმის პირადი მაგალითი, მოსაზრებები და “მკურნალობის მეთოდები”.

მას შემდეგ, რაც გასულ თვეს ცნობილი გახდა რუსეთში, კერძოდ ჩეჩნეთში გეების წამებისა და მკვლელობების შესახებ, Lენტა.რუ-მ მოამზადა სტატია იმის შესახებ, ნიჟნი ნოვგოროდში მცხოვრები ფსიქიატრი როგორ “კურნავს ჰომოსექსუალობისგან” მამაკაცებს. სტატიაში მოთხრობილია ერთ-ერთი ფინანსისტის ისტორია, რომელიც სხვა არაერთი კაცი მსგავსად "ჰომოსექსუალობისგან განიკურნა”. რუსული გამოცემა ამტკიცებს, რომ ამ ფსიქიატრს “გეების მკურნალობის” 50-წლიანი წარმატებული ისტორია აქვს.

სპეციალისტებისა და სასულიერო პირების პოვნა, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ ჰომოსექსუალობა “დაავადებაა”, არც ქართული მედიის ნაწილს უჭირს. მაგალითად, გამოცემა “კარიბჭესთან” ინტერვიუში, ერთ-ერთი მღვდელი სწორედ “ფსიქიკურ სნეულებას” უწოდებს ჰომოსექსულობას და აღნიშნული არანაირი არგუმენტით გამყარებული არ არის.

ქართულმა გამოცემა “ჯორჯიან ტაიმსმა” კრიტიკული კონტექსტის გარეშე გააშუქა პატრიოტთა ალიანსის ერთ-ერთი ლიდერის, დავით თარხან-მოურავის მიერ “გეობისგან განსაკურნებელი” წამლის ათ წელიწადში გამოშვების დაანონსება.

მსგავსი აბსურდული, უსაფუძვლო სტატიები სხვა მედიასაშუალებებშიც მრავლადაა. მაგალითად, “საქართველო და მსოფლიო” ერთ-ერთ სტატიაში აღნიშნავს, რომ “მრავალი მედიკოსის დაკვირვებით,ჰომოსექსუალები 20-30 წლით მალე ამთავრებენ სიცოცხლეს, ვიდრე ჩვეულებრივი, ნორმალური ადამიანები.”

“ჰომოსექსუალები არიან გარყვნილები და პედოფილები”

დასავლურ ღირებულებებთან ბრძოლის საქმეში, მედიასაშუალებების ნაწილი ისეთ აბსურდამდე მიდის, როგორიცაა, მაგალითად, “ილუმინატის აღსარების” გამოქვეყნება. სტატია აღნიშნული სათაურით “ჯორჯიან ტაიმსმა” გამოაქვეყნა. შესავალში აღნიშნულია, რომ აღნიშნული “აღსარება” მდიდარმა მასონმა ნავთობბარონმა სიკვდილის წინ ჩააბარა მღდელს. სხვადასხვა ანიდასავლურ გზავნილთან ერთად, პუბლიკაციაში ერთსა და იმავე კონტექსტშია საუბარი ჰომოსექსუალობის, ნარკომანიის და პორნოგრაფიის შესახებ.

რუსული მედია ხშირად ამტკიცებს, რომ პედოფილები, ძირითად შემთხვევაში, გეები არიან და სწორედ ეს იყო ერთ-ერთი მთავარი არგუმენტი რუსეთის ხელისუფლებისთვის, რომელმაც კანონით აკძალა “გეი პროპაგანდა”. მათი თქმით, ეს სწორედ ბავშვთა “მავნე ზეგავლენისგან დაცვის” მოტივით გაკეთდა.

რუსული მედასაშუალებები აქტიურად წერენ იმის შესახებ, თუ როგორ მოიცვა “გეი პროპაგანდამ” საბავშვო ფილმები, მათ შორის “ლამაზმანი და ურჩხული”, რომლის პრემიერაც რამდენიმე თვის წინ გაიმართა. აღნიშნულ ფილმში ერთ-ერთი პერსონაჟი გეია, რის გამოც რუსეთში მის აკრძალვასაც კი აპირებდნენ.

“გარყვნილებისგან დაცვის” მოტივით “გეი პროპაგანდის” აკრძალვის აუცილებლობაზე არაერთხელ დაუწერიათ ქართულ ანტიდასავლურ მედიასაშუალებებს. როგორც წესი, მათი შიშები პედოფილიასა და ჰომოსექსუალიზმის შესაძლო კავშირის შესახებ, სტატისტიკური მონაცემებით, ან ავტორიტეტული კვლევებით გამყარებული არ არის და ძირითადად, მათ მოსაზრებებს ემყარება.

“დასავლეთი ჰომოსექსუალობის დაკანონებას გვავალდებულებს”

ანტიდასავლური მედია ამ შემთხვევაშიც იმეორებს რუსული მედიის პრაქტიკას და “ჰომოსექსუალობის გავრცელების” მთავარ წყაროდ აშშ-სა და ევროპას წარმოაჩენს, დამცველად კი - ერთმორწმუნე რუსეთს.

ჯერ კიდე მაშინ, როცა საქართველო ევროპისგან უვიზო მიმოსვლაზე თანხმობას ელოდა, ანტიდასავლური მედია განგაშით ამცნობდა მკითხველს, რომ ეს გამოიწვევდა საქართველოს ვალდებულების აღებას, დაეკანონებინა ერთნაირსქესიანთა ქორწინება.

დასავლური სახელმწიფოები და საერთაშორისო ორგანიზაციები, ხშირ შემთხვევაში, მთელ მსოფლიოში ეკლესიის მოწინააღმდეგე აგრესორებად არიან წარმოჩენილნი. მაგალითად, “საქინფორმი” ერთ პუბლიკაციაში აღნიშნავს, რომ “გაერო აგრძელებს იდეოლოგიური იერიშების განხორციელებას კათოლიკურ ეკლესიაზე. გაეროს ბავშვთა უფლებების დაცვის კომიტეტი ეკლესიისგან მოითხოვს მოძღვრებების გადახედვას აბორტების, კონტრაცეფციისა და ჰომოსექსუალიზმის საკითხებში”.

მსგავსი მიდგომები ანტიდასავლურ მედიაში ახალი არ არს. ჯერ კიდევ გასულ წერს თB24 წერდა “სააკაშვილს უხუმრია- თუ ევროკავშირში შევდივართ, ერთი პედერასტი მინისტრი ჩვენც გვყავდეს კაბინეტში, როგორმე ავიტანთო”.

რუსულ მედიაში ხშირად შეხვდებით ისეთ ტერმინებს, როგორიცაა “გეების ლობი”, “ცისფერი მაფია” და ა.შ. როგორც წესი, ამ თემებზე მომზადებულ ვრცელ პუბლიკაციებში დეტალურადაა მსჯელობა იმის შესახებ, თუ როგორ მართავს მსოფლიოს “გეების ლობი”.

როგორც წესი, ანტიდასავლური პროპაგანდის წყაროების მიერ მომზადებული სტატიები გაჯერებულია ლგბტ პირთა მიმართ დისკრიმინაციული, შეურაცხმყოფელი ტერმინებით, მსჯელობითა და დასკვნებით, რომელიც, ძირითადად, ემყარება სტერეოტიპებს, სიცრუესა და დეზინფორმაციას.

2017-04-18 2016 წლის ივლისში ჩრდილო-ტლანტიკურმა ალიანსმა გადაწყვიტა, რუსეთიდან მომავალი პოტენციური საფრთხის გამო, აღმოსავლეთ ევროპაში გაეძლიერებინა თავისი წარმომადგენლობა, რის გამოც თავის წევრ ქვეყნებში ლიტვაში, ლატვიაში, ესტონეთსა და პოლონეთში განალაგა თავისი სამხედროების ოთხი ბატალიონი. NATO-ს ეს ქმედება შეფასდა, “შეკავებისა” და “თავდაცვისთვის” გადადგმულ ნაბიჯად, ასევე ალიანსის შეთანხმების იმ ნაწილის შეხსენებად, რომლის მიხედვითაც “ერთზე თავდასხმა ყველაზე თავდასხმას ნიშნავს”. ფაქტს, რასაკვირველია, მოჰყვა რუსეთის პოლიტიკური ელიტის მკვეთრად უარყოფითი რეაქცია, რუსეთმა გაზარდა სამხედრო აქტივობები ბალტიის ზღვასა და საზღვრისპირა რეგიონებში, თუმცა, ბრძოლის ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი ხაზი საინფორმაციო სივრცეში გაიხსნა. რუსულმა სახელმწიფო მედიასაშუალებებმა, ასევე, რუსეთისგან დაფინანსებულმა ადგილობრივმა გამოცემებმა, NATO-ს წევრ ოთხ ქვეყანაში NATO-ს ბატალიონების განთავსებაზე ათეულობით დეზინფორმაციული სტატია მოამზადეს.

“ატლანტიკური საბჭოს” Digital Forensic Research Lab-ის უფროსმა მკვლევარმა, ბენ ნიმომ, stopfake.org-ზე გამოაქვეყნა DFRLab-ის მიერ 2017 წლის თებერვლიდან აპრილამდე ჩატარებული მედიაანალიზის შედეგები, სადაც გამოკვეთილია ის ძირითადი დეზინფორმაციული, ნეგატიური ტენდენციები, თუ როგორ მოქმედებდა რუსული და პრორუსული მედია აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით.

DFRLab-ის მიერ ჩატარებული კვლევის მიხედვით, NATO-სთან დაკავშირებით, ძირითადად, რვა პროპაგანდისტული გზავნილი გამოიკვეთა და ესენია:

როგორც მკვლევარი წერს, რუსული პროპაგანდის ნარატივი დროთა განმავლობაში იცვლებოდა, თუმცა, თავიდან ყველაზე პოპულარული იყო “ NATO აგრესორია”, ასევე “ NATO-ს არ შეუძლია ბალტიის სახელმწიფოების დაცვა”.

მიმდინარე წლის მარტში ამერიკულმა გამოცემამ The National Interest გამოაქვეყნა ანალიზი, რა შეიძლება მოხდეს იმ შემთხვევაში, თუ NATO--რუსეთს შორის ომი გაჩაღდება. სტატიის მხოლოდ მცირე მონაკვეთში ეწერა, რომ ამ შემთხვევაში, პირველ რიგში, რუსეთთან ტერიტორიული სიახლოვის გამო, ბალტიის სახელმწიფოები დაზარალდებიან. ლიტვურმა და ლატვიურმა პრორუსულმა პროპაგანდისტულმა მედიასაშუალებებმა ამერიკული სტატიიდან მხოლოდ აღნიშნული ციტატა გააშუქეს, ილუსტრაციად კი დაურთეს რიგის ერთ–ერთი ღირსშესანიშნაობის ფოტო, რომელიც გრაფიკული დამუშავების შედეგად, „ნანგრევებად აქციეს“.

რუსეთის სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებულმა მედიასაშუალებებმა, სპუტნიკმა და რია ნოვოსტიმ გაავრცელეს ყალბი ცნობა შემდეგი სათაურით: “ესტონელ ჯარისკაცებს ყაზარმებიდან კარვებში ასახლებენ NATO-ს ჯარისკაცების ჩასვლის გამო”. გარდა ამ ერთი კონკრეტული ფაქტისა, კიდევ არაერთი მასალა მიეძღვნა ბალტიისპირეთში მცხოვრები ქალების მიმართ NATO-ს ჯარისკაცებიდან მომავალ საფრთხეს. ამ სტატიებში ხაზს უსვამენ იმ ფაქტს, რომ ალკოჰოლი ბალტიისპირეთში იაფია, ქალები მარტოხელები არიან, რადგან ადგილობრივი კაცები “საზღვარგარეთ არიან სამუშაოდ წასულები”. რუსული მედიასაშუალებები ამ გარემოებების გათვალისწინებით, არ გამორიცხავენ მოსალოდნელ დებოშსა და ინციდენტებს.

ბლოგზე, auraspress.wordpress.com, რამდენიმე კვირის წინ გამოქვეყნდა სტატია ლიტვაში მყოფი, NATO-ს გერმანელი ჯარისკაცის მიერ არასრულწლოვნის გაუპატიურების შესახებ. ლიტვურმა პრორუსულმა მედიასაშუალებებმა აიტაცეს აღნიშნული ყალბი ამბავი. რაც შეეხება პირველწყაროს, როგორც აღმოჩნდა, ბლოგი კონკრეტულად ამ ერთი ყალბი სტატიის გასავრცელებლად შეიქმნა, რადგან იქ ამ დრომდე არ არის გამოქვეყნებული სხვა სტატიები, ბლოგის სხვა განყოფილებებში კი მხოლოდ შაბლონური ტექსტებია – არანაირი ინფორმაცია მისი ავტორისა და საკონტაქტო მონაცემების შესახებ.

რუსულმა დეზინფორმაციულმა საშუალებებმა კიდევ ერთი ყალბი ცნობა გაავრცელეს იმის შესახებ, თითქოს NATO-ს ჯარისკაცებს საჯარო სივრცეებში დატენილი იარაღით გადაადგილების უფლება ექნებათ.

საბოლოო ჯამში, რუსული პროპაგანდის მანქანა ცდილობს, რომ რუსეთის მოსაზღვრე NATO-ს წევრ სახელმწიფოებში გააჩინოს დაუცველობის, შიშისა და გაურკვევლობის განცდა NATO-ს ძალების მიმართ, რომლებიც, რეალურად, ამ ქვეყნებში სწორედ რუსეთისგან მომავალი საფრთხის თავიდან ასაცილებლად იმყოფებიან.

წყარო: stopfake

რუსულმა ინტენრეტ გამოცემამ Gazeta.ru, საქართველოს გაზმომარაგების შესახებ სტატიის მომზადებისას ფოტომანიპულაციას მიმართა. კერძოდ, სტატიის მთავარ ფოტოდ მედიასაშუალებამ აირჩია 14 წლის წინ, თბილისში, სასტუმრო ივერიას წინ გადაღებული ფოტო, სადაც ჩანან შეშით მოვაჭრეები, მათ უკან კი გაპარტახებული სასტუმრო “ივერია”. ფოტოზე არ არის მინაწერი, თუ როდისაა აღნიშნული ფოტო გადაღებული.

სტატიაში საუბარია იმაზე, რომ საქართველოს ხელისუფლება 2017 წელს, ბუნებრივ აირს, რუსეთის ნაცვლად, აზერბაიჯანისგან იყიდის. ამის მიზეზი კი გახდა გაზპრომთან დადებული ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, რუსული გაზის სომხეთში ტრანზიტის საფასურს, საქართველო რუსეთისგან ფულის სახით მიიღებს. ამ დრომდე, რუსეთი, გაზის ტრანზიტის საფასურად, საქართველოს გატარებული აირის 10 პროცენტს აძლევდა. მას შემდეგ, რაც საქართველო დათანხმდა გაზპრომს და გაზის ნაცვლად ფულს აიღებს, გადაწყდა, რომ ხელისუფლება ბუნებრივ აირს უფრო იაფად შეიძენს აზერბაიჯანისგან, შესაბამისად, საქართველო რუსულ გაზს არ მოიხმარს.

როგორც Gazeta.ru წერს, საქართველოს აღნიშნული გადაწყვეტილება რუსულ მხარეს არ მოეწონა და აზერბაიჯანული გაზის შესყიდვა “პოლიტიკურ გადაწყვეტილებად” შეაფასა.

2017 წლის 12 აპრილს გამოქვეყნებულ სტატიაზე თანდართული ფოტო, რომელიც Itar Tass-ის ფოტორეპორტიორმა, დავით ხიზანიშვილმა 2003 წლის იანვარში გადაიღო, აჩენს ასოციაციას, რომ რუსულ გაზზე უარის თქმის გამო, საქართველოს შეშის მოხმარება მოუწევს. ფოტომანიპულაცია ასევე, არასწორ წარმოდგენას ქმნის ქვეყნის ენერგო მდგომარეობის შესახებ.

2003 წლის ზამთრის შემდეგ საქართველოში ბევრი რამ შეიცვალა, ეს განსაკუთრებით ეხება იმ ტერიტორიას, რომელიც Gazeta.ru-ს მიერ გამოყენებულ ფოტოზეა ასახული. უკვე 14 წელია საქართველოში ენერგოკრიზისი არ ყოფილა (თუ მხედველობაში არ მივიღებთ 2006 წელს რუსეთში, გაზსადენზე მომხდარ დივერსიას, რის შედეგადაც საქართველო მცირე დროით ბუნებრივი აირის გარეშე დარჩა) . აქედან გამომდინარე, თბილისში შეშას გასათბობად თითქმის არავინ იყენებს და ვერც შეშის ბაზრობებს შეხვდებით. ასევე, კეთილმოწყობილია ვარდების მოედნის (ადრინდელი რესპუბლიკის) ტერიტორია, შეშის ბაზრობა თანამედროვე კაფემ ჩაანაცვლა, სასტუმრო “ივერიას” შენობა კი - ხუთვარსკვლავიანმა “რადისონ ბლუ ივერიამ”.

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ რუსთავი 2–თან დაკავშირებით უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულების შეჩერებაზე, ანტიდასავლური პროპაგანდის მორიგი ტალღა გამოიწვია სხვადასხვა ონლაინ გამოცემაში.

პრორუსული, ქართული მედიასაშუალებების სამი მთავარი გზავნილი იყო:



ანტიდასავლური მედიასაშუალებები, სარედაქციო წერილების გარდა, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განჩინებას გამოეხმაურნენ ისეთი მოსაზრებების გაშუქებით, რომელიც ცალსახად აყენებს ეჭვქვეშ მისი განჩინების ლეგიტიმურობას, ასევე, მსგავს სტატიებს თან დართული აქვს მანიპულაციური, დამონტაჟებული ფოტოები.

„სტრასბურგის გადაწყვეტილების აღსრულების ვალდებულება უვიზო მიმოსვლის სანაცვლოდ“

საქინფორმი არის ის მედიასაშუალება, რომლებმაც რუსთავი 2–თან დაკავშირებული გადაწყვეტილება ანტიდასავლური მოსაზრებების გავრცელების საბაბად გამოიყენა. მედიასაშუალების რედაქტორმა, არნო ხიდირბეგაშვილმა სარედაქციო წერილი გამოაქვეყნა სათაურით “ევროპისკენ გზამ “ტაძრის” მაგივრად, ტრ….სკენ მიგვიყვანა!”

აღნიშნულ სარედაქციო წერილში ხიდირბეგაშვილი წერს: “ბევრჯერ გამიფრთხილებია თანამემამულეები, რომ ევროკავშირთან ასოცირებას, უფლებების - მაგალითად, შენგენის ზონაში ყოველ 6 თვეში 90 დღის განმავლობაში უვიზოდ ყოფნის - გარდა, „მედლის მეორე მხარეც“ აქვს. ეს გულისხმობს კაბალურ მოვალეობებს, მაგალითად, უსიტყვო მორჩილებას სტრასბურგის, ანუ ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს გადაწყვეტილებებისადმი, რომლებიც არაასოცირებული ქვეყნებისათვის მხოლოდ და მხოლოდ რეკომენდაციებს წარმოადგენს”.

ხიდირბეგაშვილის მოსაზრება, რომ ამ გადაწყვეტილებას არაასოცირებული ქვეყნებისთვის (ანუ საქართველოსთვის) სარეკომენდაციო ხასიათი აქვს, სიცრუეა. როცა საქართველო ევროპის საბჭოს წევრი გახდა, მან 1999 წელს ხელი მოაწერა ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ კონვენციას, რაც სხვადასხვა ვალდებულებასთან ერთად, გულისხმობს ევროსასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების პატივისცემას და დამორჩილებას. შესაბამისად, ასევე სიცრუე და მანიპულაციაა პარალელის გავლება საქართველოსთვის უვიზო მიმოსვლასა და ევროსასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულებას შორის. ეს ორი მოვლენა ერთმანეთს არ უკავშირდება. საქართველომ შენგენის ზონაში უვიზო მიმოსვლა 2017 წელს მიიღო საბოლოოდ.

მსგავს კონტექსტში სტრასბურგის გადაწყვეტილება გააშუქა ინტერნეტ გამოცემა თბილისი 24 მედიასაშუალებამ გამოაქვეყნა საინფორმაციო სააგენტო “ივერიონის” რედაქტორის, ზაურ ნაჭყებიას ფეისბუკ პოსტი სათაურით: “ჭირსაც წაუღია „რუსთავი-2" .... რა თავში ვიხლით ასეთ ვიზალიბერალიზაციას?”

არნო ხიდირბეგაშვილის მსგავსად, ნაჭყებიაც მიიჩნევს, რომ სტრასბურგის გადაწყვეტილება “შეურაცხმყოფელია” და ეს უნდა გახდეს “ერის გამოფხიზლების” ბოლო წვეთი. “ივერონის” რედაქტორი აგრძელებს ხიდირბეგაშვილის ნარატივს და არარელევანტურ შედარებას აკეთებს სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულებასა და საქართველოსთვის უვიზო მიმოსვლის მინიჭებას შორის.

„სტრასბურგის სასამართლო ხელყოფს საქართველოს სუვერენიტეტს“

ანტიდასავლური მედიასაშუალებების ერთ–ერთი მთავარი გზავნილი, რუსთავი 2–ის საქმის გაშუქებისას, იყო საქართველოს სუვერენიტეტის ეჭვქვეშ დაყენება ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ.

„საქინფორმის“ მთავარი რედაქტორი, არნო ხიდირბეგაშვილი სარედაქციო წერილიში ასევე წერს, რომ თუ ხელისუფლება დაემორჩილება სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებას, ქვეყანაში “ომი დაიწყება”: “თუკი დღეს ხელისუფლება დათმობაზე წავა და დასავლეთის ზეწოლით მართლაც შეაჩერებს შესრულებას - ანუ გააუქმებს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებას, ამით, პირველ რიგში, საკუთარ განაჩენს მოაწერს ხელს, უღალატებს თავის ამომრჩევლებს და საქართველოს, რომელიც სისხლისმღვრელ სამოქალაქო ომში აღმოჩნდება ჩათრეული და როგორც სახელმწიფო, არსებობას შეწყვეტს!”

საქინფორმმა 7 მარტსაც გამოაქვეყნა ნიუსი სათაურით “ჩვენთან რევიზორი ჩამოდის – საქართველოში მედიამეურვეებს - ცენზორებს აგზავნიან!”. აღნიშნულ მასალაში ისევე, როგორც “საქინფორმის” სხვა სტატიებში, სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება შემდეგნაირადაა ახსნილი: “საქართველოს შეახსენეს, რომ ის მხოლოდ დასავლეთის პროტექტორატია, ანუ - კოლონია”.

კიდევ ერთი ონლაინ მედიასაშუალება, რომელმაც ევროსასამართლოს გადაწყვეტილება ანტიდასავლური ნარატივით გააშუქა, “მარშალპრესია”. აღნიშნულმა გამოცემამ მკითხველს, ძირითადად, სხვა მედიასაშუალებებსა და ასევე, სოციალურ ქსელებში გამოქვეყნებული უარყოფითი შინაარსის შეფასებები შესთავაზა.

“მარშალპრესის” მსგავსად, “მკითხველს” ანტიდასავლური შინაარსის შეფასებები შესთავაზა სააგენტო “რესპორტიორმაც”. აღნიშნული მედიასაშუალების ვებსაიტზე გამოქვეყნდა მასალები შემდეგი სათაურებით:

· ნიკოლოზ მჟავანაძე: სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებას პოლიტიკური ელფერი დაჰკრავს.

· ია მეტრეველი: „რუსთავი 2“-ის საქმეზე სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება ჩვენი ქვეყნისა ღირსების შელახვაა”

· გიორგი ფოფხაძე: ყარამანიშვილებსა და ხალვაშს შორის ატეხილი დავა სტრასბურგის კომპეტენცია არ არის!

· დარეჯან ლიპარტელიანი: მოკალი, დაარბიე, სცემე, აწამე - სტრასბურგი შენია!

· „სტრასბურგის სასამართლოს არანაირი ბერკეტი არ აქვს, „რუსთავი 2“-ის საქმეზე უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება შეცვალოს“

„სტრასბურგი მუშაობს ორმაგი სტანდარტებით. მისი გადაწყვეტილება პოლიტიკურია“

სტრასბურგის სასამართლოსთან დაკავშირებით დაწერილ ანტიდასავლური პუბლიკაციებში ერთ–ერთი მთავარი ხაზი იყო, რომ ის მუშაობს „ორმაგი სტანდარტებით“. ამის დასტურად ავტორები იხსენებენ საქართველოდან გაგზავნილ არაერთ საქმეს, რომელთა განხილვასაც წლები სჭირდება. თუმცა, ამ მასალებში არ წერია, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განჩინება, რუსთავი 2–ის საქმეზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულების შეჩერებაზე, მხოლოდ დროებითი ღონისძიებაა, სასამართლოს ჯერ წარმოებაშიც არ მიუღია საქმე. წარმოებაში მიღების შემთხვევაში კი, სხვების მსგავსად, მის განხილვასაც, შესაძლოა წლები დასჭირდეს. ანტიდასავლურ მასალებში არც ის არის ნახსენები, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულება რუსთავი 2–ის იურისტებმა მოითხოვეს, საქმეების დიდ ნაწილზე კი, რომელსაც ისინი ადარებენ, ან არავინ მოითხოვა მსგავსი რამ, ან არ იყო შესაბამისი გარემოება.

„საქინფორმის“ რედაქტორმა, არნო ხიდირბეგაშვილმა თავისი მედიასაშუალების ვებსაიტზე 10 მარტსაც გამოაქვეყნა წერილი სათაურით: “გაგზავნის თუ არა იუსტიციის სამინისტრო სტრასბურგში საქინფორმის განცხადებებს? ორმაგი სტანდარტები: და სად იყავით თქვენ 2007 წლის 10 აგვისტოს ღამეს?!”

ხიდირბეგაშვილის თქმით, “აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი, სტრასბურგის სასამართლო, ევროკავშირი, საქართველოს პრეზიდენტი, ყველა ოპოზიციური პარტია და მათ მიერ კონტროლირებადი მედიასაშუალებები, აგრეთვე მთელი “სამოქალაქო სექტორი” - სოროსის ფონდი და დასავლურ გრანტებზე შექმნილი სხვა არასამთავრობოები” იცავენ მხოლოდ რუსთავი 2–ს და არ იცავენ სხვა მედიასაშუალებებს.

“აი ისინი, თქვენი ევროპული ორმაგი სტანდარტები!” – ასკვნის არნო ხიდირბეგაშვილი სარედაქციო სტატიის ბოლოს. საქინფორმის სხვა მასალებში ის პირები, რომლებიც რუსთავი 2–ს მხარს უჭერენ, შეფასებულნი არიან პრორუსული პროპაგანდისთვის დამახასიათებელი ისეთი ტერმინებით, როგორიცაა “გრანტიჭამიები”, “ლიბერასტები” და ა.შ.

სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების შეფასებისას, გაცილებით შორს წავიდა კიდევ ერთი ქართული ონლაინ გამოცემა თბილისი 24. აღნიშნული გამოცემის ერთ–ერთ სტატიაში რუსთავი 2–თან დაკავშირებით ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლო შეფასებულია, როგორც სპეცოპერაცია სააკაშვილისა და გვარამიას გადასარჩენად. სტატიის ავტორია “საერთო გაზეთის” რედაქტორი ვახტანგ ხარჩილავა.

ხარჩილავა წერს: “შეიძლება საქმე გვქონდეს ქრთამთან, რომელიც, როგორც ცნობილია, ჯოჯოხეთსაც კი ანათებს და, რა თქმა უნდა, ანათებს ევროპაშიც, აზიაშიც, ამერიკის კონტინენტზეც და ა. შ. თუ საერთაშორისო სასამართლო ქრონიკებს თვალს მივადევნებთ, ადვილად დავრწმუნდებით, რომ ქრთამს იღებენ ყველგან და, მათ შორის, ევროპაშიც”.

სტატიის ავტორი ასევე მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, დაადგინოს “რატომ დადგა ეს მოსამართლე [სტრასბურგის სასამართლოში] "რევოლუციონერობის" ხასიათზე ასე მოულოდნელად და რატომ დაარღვია დადგენილი ნორმები და წესები?”

სტატიის ბოლოს კი ავტორი ამბობს, რომ თუ სტრასბურგმა რუსთავი 2–ის სასარგებლო გადაწყვეტილება მიიღო, მაშინ “არ ყოფილა სამართალი ამ ცოდვილ დედამიწაზე და ეგ არის...”

“ივერიონის” უარყოფითი დამოკიდებულება “რუსთავი 2–თან” დაკავშირებით სტრასბურგის მიერ გამოტანილ გადაწყვეტილებაზე, ძირითადად, სწორედ მისი რედაქტორის წერილებში ჩანს. მაგალითად, ზაურ ნაჭყებიამ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებას კიდევ ერთი წერილი მიუძღვნა სათაურით: “რუსთავი-2-ის“ გადარჩენაზე კი არა, სულის გადარჩენაზე ვიფიქროთ და ქვეყანაც გადარჩება!”. აღნიშნულ მასალაში კი გაკრიტიკებულია ის საერთაშორისო და ადგილობრივი ორგანიზაციები, რომლებმაც რაიმე ფორმით მხარდაჭერა გამოხატეს ტელეარხის მიმართ.

სტრასბურგის სასამართლოს შესაძლო პოლიტიკურ მოტივაციაზე წერდა “მარშალპრესი”. მედიასაშუალებამ 9 მარტს გამოაქვეყნა ნაწყვეტი პოლიტოლოგ რამაზ საყვარელიძესთან ჩაწერილი ინტერვიუდან, რომელიც გაზეთ “რეზონანსში” დაიბეჭდა. საყვარელიძე აღნიშნულ ინტერვიუში აქცენტს აკეთებს სტრასბურგში მომუშავე ქართველ მოსამართლეზე, ნონა წოწერიაზე, რომელიც წლების წინ იუსტიციის მინისტრის, ზურაბ ადეიშვილის მოადგილე იყო. მასალაში ნათქვამია, რომ სტრასბურგის გადაწყვეტილება რუსთავი 2–ის საქმეზე, “ლობისტების ნამუშევარია”.

“მარშალპრესმა” მკითხველს ასევე შესთავაზა ორგანიზაციის, “ჩვენი უფლებებისთვის”, თავმჯდომარის, დავით ლილუაშვილის კომენტარი, რომელიც წერს: “იმედის მფლობელი და ჟურნალისტთა დასი ფეხებზე დაიკიდე და მრავალი წელი უიმედობაში ამყოფე, ხოლო რუსთავი 2–ის აღვარღვარებულ ცრემლებს ერთი დღეს ვერ გაუძელი? რა ქენი სტრასბურგი ესა?”

თუმცა, ამავე მასალაში ლილუაშვილი წერს, რომ “ევროპაზე ხელის ჩაქნევა და გულის გატეხვა არ იქნებოდა სწორი”.

საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ ზემოაღნიშნულმა მედიასაშუალებებმა სტრასბურგის სასამართლოს 7 მარტის გადაწყვეტილება აქტიურად გამოიყენეს ანტიდასავლური მოსაზრებების გასავრცელებლად არარელევანტური პარალელების, რადიკალური შეფასებებისა და ცრუ ფაქტების გამოყენებით.

იყო დრო, როცა რუსული პროპაგანდა, ძირითადად, რუსეთის შიდა აუდიტორიაზე იყო გათვლილი, რათა მოსახლეობაში ყოფილიყო ხელისუფლების უპირობო მხარდაჭერა. თუმცა, საკითხის მნიშვნელობა და აქტუალობა უკვე დიდი ხანია ისევე გასცდა რუსეთის საზღვრებს, როგორც თავად რუსული პროპაგანდა. მის სამიზნეს უკვე არ წარმოადგენს მხოლოდ რუსეთის მოსახლეობა - ის მისწვდა ევროპას, ჩრდილოეთ ამერიკას, კარიბის აუზის ქვეყნებს, სამხრეთ ამერიკას, არაბულ სამყაროს, აზიას. ამის დასტურია თუნდაც ის, რომ რუსეთის სახელმწიფო მედიასაშუალებები მსოფლიოს ყველა წერტილში მუშაობენ. მაგალითად, Russia Today თითქმის ყველა ძირითად ენაზე მაუწყებლობს - ინგლისურად, ესპანურად, არაბულად, ფრანგულად, გერმანულად და რა თქმა უნდა, რუსულადაც. რაც შეეხება ასევე რუსეთის ხელისუფლების მიერ დაფინანსებულ "სპუტნიკს", ის მსოფლიოს 30-ზე მეტ ქვეყანასა თუ რეგიონში, ამდენივე ენაზე მუშაობს - დაწყებული ევროპა-კავკასიიდან, დამთავრებული სამხრეთ ამერიკითა და აღმოსავლეთ აზიით.

რუსეთის საზღვრებს გარეთ მისი პროპაგანდის მასშტაბები იმდენად თვალსაჩინო, ხელშესახები და მრავალი პრობლემის გამომწვევი გახდა, რომ ევროპის პარლამენტმა მის წინააღმდეგ 2016 წლის შემოდგომაზე სპეციალური რეზოლუციაც კი მიიღო. ამ დოკუმენტში საუბარია იმ საფრთხეებზე, რასაც პროპაგანდა იწვევს და ამავე კონტექსტში ერთად არის ნახსენები რუსეთი და ტერორისტული ორგანიზაცია “ისლამური სახელმწიფო”.

ევროპარლამენტის რეზოლუციაში წერია, რომ რუსეთმა გააძლიერა თავისი პროპაგანდა ევროპულ მედიაში, რათა შექმნას თავისი პოლიტიკის მხარდამჭერი საზოგადოებრივი აზრი და ევროპის ერთიან საგარეო პოლიტიკას ძირი გამოუთხაროს. ევროპარლამენტი აცხადებს, რომ რუსეთი “აგრესიულად იყენებს” ისეთი პროპაგანდის საშუალებებს, როგორიცაა ორგანიზაცია “რუსკი მირი”, არასამთავრობო ორგანიზაციები, რელიგიური ორგანიზაციები, მრავალენოვანი ტელეარხი “Russia Today”, ფსევდო საინფორმაციო სააგენტოები, ასევე სააგენტო “სპუტნიკი”. როგორც ამ დოკუმენტშია აღნიშნული, რუსეთის მთავარი მიზანია, რომ საკუთარი თავი წარმოაჩინოს, როგორც ტრადიციული რელიგიური ღირებულებების ერთადერთი დამცველი, გაყოს ევროპა და ამისთვის გამოიყენოს ყველა შესაძლო რესურსი. ევროპარლამენტმა წევრ სახელმწიფოებს მოუწოდა, დაგეგმონ კოორდნირირებული სტრატეგია, რათა წინ აღუდგნენ დეზინფორმაციას.

რუსული პროპაგანდა დასავლეთში არაერთი ჟურნალისტისა და მკვლევარის დაკვირვების ობიექტი გახდა. სულ უფრო ხშირად და დეტალურად იწერება იმ ხერხებისა და მეთოდების შესახებ, რომლის საშუალებითაც ის მოქმედებს.

პირველი და უმთავრესი, რასაც რუსული პროპაგანდისტული საშუალებები აკეთებენ, ესაა დასავლური მეინსტრიმ მედიისგან განსხვავებული, ალტერნატიული რეალობის შექმნა და შემდეგ ამაზე განუწყვეტელი მსჯელობა. ამისთვის პროპაგანდა იყენებს შემდეგ საშუალებებს:

ამგვარი მესიჯების მიზანია არა იმის მტკიცება, რომ რუსეთი არის “კარგი”, არამედ ის, რომ სხვები მასზე არანაკლებ ცუდები არიან.

როგორც Pand Corporation-ის მკვლევარები ერთ-ერთ კვლევაში წერენ, Russia Today და მსგავსი პროპაგანდისტული არხების მიზანია ფაქტების გარშემო რაც შეიძლება ბევრი ცრუ, სავარაუდო ვერსია გაავრცელონ, რათა აუდიტორიაში დაბნეულობა გაიზარდოს. ისინი ცდილობენ, სხვებს დაასწრონ ახალი ამბავი და საინფორმაციო სივრცეში ამით დაიმკვიდრონ ადგილი, თუმცა არც ფაქტების გადამოწმება-დადასტურებისგან იწუხებენ თავს და არც - შეცდომის გასწორებისგან. მაგალითად, Russia Today-მ არაერთხელ გაავრცელა დეზინოფრმაცია იმის შესახებ, რომ ISIS-ის მებრძოლები უკრაინის სამხედროების მხარეს იბრძვიან უკრაინის აღმოსავლეთით, ასევე, თითქოს პოლონეთის პრეზიდენტი ითხოვს უკრაინისგან ტერიტორიის გადაცემას და ა.შ.

ხშირ შემთხვევაში, მსგავსი დეზინფორმაცია მუშაობს და არც თუ იშვიათად, რესპექტაბელური, არაპროპაგანდისტული მედიასაშუალებები ავრცელებენ Russia Today-ს მიერ გამოქვეყნებულ ინფორმაციას.

რუსული პროპაგანდისტული არხების ერთ-ერთი მთავარი იარაღია ცრუ თვითმხილველების მონათხრობისა და ცრუ ამბების გაშუქება. ამ საქმეში Russia Today და "სპუტნიკი" მარტო არ არიან. მაგალითად, Zvezda Tv-მ გააშუქა ინტერვიუ ქალთან, რომელიც ამტკიცებდა, რომ მას სირიელი ლტოლვილი თავს დაესხა გერმანიაში, რაც რეალურად არ მომხდარა. რუსულმა ტელეარხებმა 2015 წელს აქტიურად გააშუქეს დონბასში, უკრაინის სამთავრობო ძალების დაბომბვის შედეგად 10 წლის გოგონას “დაღუპვის” ამბავი, თუმცა, BBC-მ გამოიკვლია, რომ ეს იყო სიცრუე და სინამდვილეში მსგავსი 10 წლის გოგონა არც არსებობდა.



ტრადიციული მედიასაშუალებების გარდა, რუსული პროპაგანდისტული მანქანა აქტიურად იყენებს სოციალურ ქსელებს თავისი მიზენბისთვის. მაგალითად, მაშინ, როცა უკრაინის აღმოსავლეთში ომი დაიწყო, სხვადასხვა სოციალურ ქსელში ვრცელდებოდა ყალბი ფოტოები და ინფორმაცია იმის შესახებ, თითქოს უკრაინელი ნაციონალისტები ბავშვებს ჯვარზე აკრავენ. მსგავს პირობებში სულ უფრო რთული ხდება სიცრუის სიმართლისგან გარჩევა - ამ გარჩევაში კი იკარგება დრო და რესურსები, ადამიანები მსჯელობენ ფაქტებზე, რომელიც არ არსებობს, იზრდება გაურკვევლობა, დაბნეულობა, სკეპტიციზმი, რაც შეიძლება იმის ნიშანი იყოს, რომ რუსული პროპაგანდა თავის მიზანს ჯერჯერობით წარმატებით აღწევს. გამოყენებული მასალები http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/nine-lessons-of-russian-propaganda http://www.stopfake.org/en/tag/russian-propaganda/ http://euromaidanpress.com/2016/05/05/a-guide-to-russian-propaganda-part-1-propaganda-prepares-russia-for-war/ http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=REPORT&reference=A8-2016-0290&language=EN https://www.bloomberg.com/view/articles/2016-11-28/how-russian-propaganda-really-works-in-the-west ფოტო: stopfake

გამოცემა VOX-მა 2016 წლის აპრილში გამოაქვეყნა კვლევითი ორგანიზაცია Crimson Hexagon-ის -ის მონაცემები, რომლის მიხედვითაც, საპრეზიდენტო კანდიდატებს შორის ყველაზე უარყოფითად მედია დემოკრატების პრეზიდენტობის კანდიდატობისთვის მებრძოლ ჰილარი კლინტონს აშუქებს. მისი მედიაგაშუქების 40%-ზე მეტი უარყოფითია, ხოლო დონალდ ტრამპის შემთხვევაში, უარყოფითი გაშუქების მაჩვენებელი დაახლოებით 35%-ს აღწევს.

მონაცემები დაანგარიშებულია 2015 წლის 1 იანვრიდან 2016 წლის აპრილის ჩათვლით გამოქვეყნებული ათასობით სტატიის პროგრამული ანალიზის საფუძველზე.

დონალდ ტრამპი, რომელიც ფაქტობრივად, აშშ-ს რესპუბლიკური პარტიის პრეზიდენტობის კანდიდატი იქნება 2016 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე, თავისი შოკისმომგვრელი საჯარო განცხადებებით არაერთხელ გამხდარა არამხოლოდ ამერიკული, არამედ საერთაშორისო მედიის ახალი ამბების მთავარი თემა.

დონალდ ტრამპზე ქმნიან სასაცილო კარიკატურებს, ამზადებენ პოსტერებს, სადაც ის შედარებულია ადოლფ ჰიტლერთან, პარალელებია გავლებული ჰიტლერისა და ტრამპის ფაშისტურ განცხადებებს შორის. მაგალითად, აკრიტიკებენ ტრამპის ინიციატივებს მასობრივი დეპორტაციის შესახებ, მის მოსაზრებებს, რომ მუსლიმები უნდა ატარებდნენ განსხვავებულ ID ბარათს. მედიაში წაიკითხავთ შეფასებებს, რომ ტრამპი იყენებს რასიზმს ძალაუფლების ხელში ჩასაგდებად და ა.შ.

რამდენიმე კვირის წინ, ამერიკულმა გაზეთმა The Boston Globe-მა გაზეთის სპეციალური, მოდელირებული ნომერი გამოუშვა, სადაც აღწერილია ის „აპოკალიფსური ამბები“, რაც შეიძლება ტრამპის პრეზიდენტობის შემთხვევაში მოხდეს.

ერთი შეხედვით, მედიასა და სოციალურ ქსელებში მსგავსი კამპანია არ არის დემოკრატების კანდიდატობისთვის მებრძოლის, ჰილარი კლინტონის მიმართ. თუმცა, საპირისპიროს ამტკიცებენ ციფრები და ის ადამიანები, რომლებსაც უფრო მჭიდრო შეხება აქვთ ამერიკის შეერთებული შტატების საპრეზიდენტო კამპანიასთან.

პოლიტიკოს გამომძიებელი ჟურნალისტის, კენ ვოგელის განმარტებით, დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ მედიას, ლამის ერთადერთ კომპრომატად, მხოლოდ მისი საჯარო, შოკისმომგვრელი განცხადებები აქვს. სწორედ ამას ეფუძნება ტრამპის კრიტიკა.

რაც შეეხება ჰილარი კლინტონს, მის შემთხვევაში საქმე გაცილებით სერიოზულადაა. ჰილარი კლინტონი აშშ-ს პირველი ლედი ორჯერ გახდა, ის 2000 წელს ნიუ იორკის კონგრესმენად აირჩეს, გარდა ამისა, 2009-2013 წლებში იყო აშშ-ს სახელმწიფო მდივანი. მდიდარ პოლიტიკურ გამოცდილებასთან ერთად, სერიოზულია ბრალდებები მის მიმართ.

ახალი ბრალდება ეხება ჰილარი კლინტონის საარჩევნო კამპანიის შეფის, ჯონ პოდესტას დაარსებულ ლობისტურ კომპანიას Podesta Group-ს, რომელსაც რუსულ სბერბანკთან აქვს გაფორმებული კონტრაქტი. The Observer-მა ამის შესახებ ინფორმაცია მიმდინარე წლის აპრილში, პანამის დოკუმენტებზე დაყრდნობით გაავრცელა. როგორც გამოცემა წერს, სწორედ პანამის დოკუმენტებმა გამოააშკარავა “კლინტონის საეჭვო კავშირები კრემლთან“.

გარდა ამისა, 2015 წლის მარტში გამჟღავნდა, რომ სახელმწიფო მდივნის პოსტზე ყოფნისას ჰილარი კლინტონი ოფიციალური მიმოწერისთვის იყენებდა კლინტონების საკუთრებაში არსებულ სერვერს. ოპონენტების თქმით, ამით მან დაარღვია სახელმწიფო დეპარტამენტის პროტოკოლი. როგორც აღმოჩნდა, პირადი სერვერის გამოყენებით სულ გაგზავნილი იყო 30 ათასზე მეტი ელექტრონული წერილი, მათგან 2000-ზე მეტს სახელმწიფო დეპარტამენტმა გრიფი „საიდუმლო“ მიანიჭა.

FBI აქტიურად იძიებს კლინტონის მიერ თანამდებობაზე ყოფნისას პირადი მეილ სერვერის გამოყენების ფაქტს. არ არის გამორიცხული, დაიკითხოს თავად ყოფილი სახელმწიფო მდივანი და პრეზიდენტობის ერთ-ერთი რეალური კანდიდატი. გამოძიების ფედერალურმა ბიურომ უკვე დაკითხა კლინტონის თანაშემწეები. ამის პარალელურად, კლინტონის ოპონენტები მის დაპატიმრებას ითხოვენ და აქციებსაც კი მართავენ ლოზუნგით „ჰილარი ციხეში“.

ერთი სიტყვით, თუ ტრამპის მედიაგაშუქების დროს აქცენტი მხოლოდ მის დისკრიმინაციულ გამონათქვამებზე კეთდება, კლინტონის წინააღმდეგ მედიაში უფრო სერიოზული კრიტიკა ისმის.

ჟურნალმა The Atlantic-მა გასულ წელს გამოაქვეყნა კვლევის შედეგები, სადაც გაანალიზებულია თუ რა დროს უთმობენ ამერიკული პრეზიდენტობის თითოეულ კანდიდატს. ამ მონაცემების მიხედვით, 100 დღის განმავლობაში, დონალდ ტრამპი სატელევიზიო გადაცემებში მოიხსენიეს დაახლოებით 334000-ჯერ, კლინტონი - 112000, ბერნი სანდერსი - 86000, ტედ კრუზი - 51000.

პრეზიდენტობის კანდიდატობისთვის მებრძოლი სხვა პოლიტიკოსების ტელეეთერში მოხსენიების კოეფიციენტი კიდევ უფრო დაბალია. მიუხედავად იმისა, რომ კლინტონის მოწინააღმდეგეები მედიას ხშირად აკრიტიკებენ კლინტონისადმი დადებით მიკერძოებაში, ეს კვლევებით არ დასტურდება.

ამერიკის შეერთებულ შტატებში საპრეზიდენტო არჩევნებში 2016 წლის ნოემბერშია დაგეგმილი.

ჩვენი, როგორც ჟურნალისტების მოვალეობაა გავაქარწყლოთ მითები, შევეწინააღმდეგოთ დეზინფორმაციას და არ გავამყაროთ ის” - ასე იწყებს თავის წერილს ამერიკული გამოცემა The Huffington Post-ის ერთ-ერთი რედაქტორი გაბრიელ არანა. სტატიას, რომელიც დასავლურ მედიაში ისლამოფობიური ტენდენციების მომძლავრებას ეხება, ასე ჰქვია: “მედიის მიერ ამბების ისლამოფობიურად გაშუქება უკონტროლო გახდა, ის უნდა შევაჩეროთ”.

მედიაში ისლამოფობიის მომძლავრებაზე საუბარი აქტუალური ჯერ კიდევ 2001 წლის 11 სექტემბრის შემდეგ გახდა, თუმცა პრობლემამ განსაკუთრებული სიმწვავე ბოლო პერიოდში უმძლავრესი ტერორისტული დაჯგუფების ISIS-ის გააქტიურების შემდეგ შეიძინა.

მედიის მიმომხილველები აღნიშნავენ, რომ ისლამოფობიას ახალ ამბებში რამდენიმე ძირითადი მახასიათებელი აქვს:

1. სტერეოტიპიული დამოკიდებულება - ყველა ტერორისტული აქტის უკან ისლამური კვალის ძებნა;
2. არასათანადო ტერმინოლოგია
3. კონკრეტული რადიკალური ქმედებების განზოგადება. მაგალითად, ყველა მუსლიმის პოტენციურ საფრთხედ აღქმა, ისლამის ძალადობრივ რელიგიად მიჩნევა და ა.შ.

პარიზში 2015 წლის ნოემბერში მომხდარი ტერორისტული აქტების სერიის შემდეგ, CNN-ის ერთ-ერთმა წამყვანმა ფრანგ მუსლიმ აქტივისტს ჰკითხა, “როგორ მოხდა, რომ საფრანგეთის მუსლიმ თემში არავინ იცოდა ეს ადამიანები რას გეგმავდნენ?”

ამის პასუხად გადაცემის სტუმარმა წამყვანს უპასუხა, რომ მსოფლიოში მცხოვრები 1.6 მილიარდი მუსლიმი ვერ იქნება იმ ადამიანთა ქმედებაზე პასუხისმგებელი, რომლებიც საკუთარ თავს მუსლიმებს უწოდებენ.

“თუმცა ჯერ არ მოგვისმენია მუსლიმი თემისგან ამ ფაქტის დაგმობა, ვნახოთ, დაველოდოთ” - ასეთი რეპლიკა დაურთო CNN-ის წამყვანმა სტუმრის კომენტარს.

როგორც ქართულ, ისე საერთაშორისო მედიაში, რადიკალ ისლამისტთა ჩადენილი ტერორისტული აქტების შემდეგ, მედია ყოველთვის მიმართავს მუსლიმ ლიდერებს, ასევე, მუსლიმთა თემის სხვა წარმომადგენლებს ტერორისტული აქტის დასაგმობად. პარიზის ტერაქტების შემდეგ სხვადასხვა ქვეყანაში მცხოვრებმა მუსლიმებმა სოციალური ქსელით კამპანიაც კი წამოიწყეს, რა დროსაც საკუთარ ფოტოებს აწერდნენ, რომ ისინი არიან მუსლიმები და გმობენ ტერორიზმს. ყველა სხვა მუსლიმის მიერ კონკრეტულ რადიკალთა ქმედების დაგმობა ყოველდღიურობის აუცილებელ ნაწილად იქცა, რადგან თუ მუსლიმმა არ დაგმო ტერორისტული აქტი, მაშინ ის ამ იდეების პოტენციურ გამზიარებლად მიიჩნევა.

The Huffington Post-ის რედაქტორი გაბრიელ არანა წერს, რომ ანტიმუსლიმური ისტერია ამერიკულ მეინსტრიმ მედიაში, მაგალითად, FOX news-სა და CNN-ზე, განსაკუთრებით იმ დროს ძლიერდება, როცა სადმე ტერორისტული აქტი ხდება.

“როდესაც პროდიუსერები გეგმავენ დებატებს თემაზე, არის თუ არა ისლამი ძალადობრივი რელიგია, ისინი არ სვამენ უბრალოდ კითხვას: ამით ისინი ამყარებენ, აკანონებენ უარყოფით, ცუდ წინასწარგანწყობას. დიახ, ამერიკელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი მიიჩნევს, რომ ეს ასეა, მაგრამ ჩვენი, როგორც მედიის დანიშნულება მსგავსი მითების გაფანტვაა და არა - ლეგალიზება. საბოლოოდ, დაბალანსებულ დებატებში ტოლერანტობისა და ფანატიზმის ორ, თანაბარ მხარედ წარმოჩენა მთავრდება ფანატიზმის გაღვივებით” - წერს გაბრიელ არანა და მაგალითად მოყავს FOX news-ის ერთ-ერთი დებატი, სადაც ტელეარხმა მაყურებელს განსახილველი თემა სწორედ ამ ფორმულირებით შესთავაზა.

გაბრიელ არანას თქმით, უკვე წლებია ამ მიმართულებით მედიაში სიტუაცია არ უმჯობესდება, რადგან ჟურნალისტები სვამენ ზედაპირულ კითხვებს, ავრცელებენ გადაუმოწმებელ, ხშირად უსაფუძვლო ინფორმაციას და ეს მეორდება დაუსრულებლად.

დიდი ბრიტანეთის მუსლიმთა საბჭოს გენერალური მდივნის ასისტენტი და The Guardian-ის კონტრიბუტორი მიქდაად ვერსი მიიჩნევს, რომ კვლავ მნიშვნელოვან პრობლემად რჩება მედიის მიერ კრიმინალის გაშუქებისას ისლამზე ან ისლამის მიმდევრობაზე აქცენტირება მაშინ, როცა კონკრეტულ დანაშაულთან დანაშაულის ჩამდენის რელიგიურ მრწამსს არანაირი კავშირი არ აქვს. ის იხსენებს ფაქტს, როცა ბრტიანულმა მაღალტირაჟიანმა გაზეთმა The Mail on Sunday-მ გამოაქვეყნა სტატია სათაურით “მუსლიმთა ბანდამ საემიგრაციო სამსახურის მანქანას საბურავები დაუჭრა”. როგორც მოგვიანებით გაირკვა, მუსლიმებს ამ ინციდენტთან კავშირი არ ჰქონიათ და გაზეთს ცრუ ინფორმაციის გავრცელებისთვის ბოდიშის მოხდაც კი მოუწია.

ანტიმუსლიმურ კამპანიაში უფრო შორს წავიდა ბრიტანული ტაბლოიდი Daily Mail. გაზეთმა თავის ვებგვერდზე მიმდინრე წლის სექტემბერში მუსლიმთა წმინდა ქალაქ მექაში ამწეს ჩამონგრევის შედეგად 100-მდე ადამიანის დაღუპვის ფაქტს მიუძღვნა სტატია სათაურით: “11 სექტემბრის წლისთავზე მექაში ბინ ლადენის კომპანიის კუთვნილი ამწეს ჩამონგრევას 100-მდე ადამიანი ემსხვერპლა”. მოგვიანებით გამოცემამ აღნიშნული სათაური შეცვალა, თუმცა მასალა ამ სათაურით ინტერნეტში ვირუსივით გავრცელდა.

მიჩიგანის უნივერსიტეტის ამერიკული კულტურის დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი ეველინ ალსულთანი თავის ერთ-ერთ კვლევაში დეტალურად მიმოიხილავს თუ როგორ აისახა ამერიკულ ახალ ამბებსა და მხატვრულ ფილმებში 2001 წლის 11 სექტემბერი. როგორც პროფესორი წერს, 11 სექტემბრის შემდეგ მუსლიმთა შევიწროებისა და მათზე რელიგიური ნიშნით თავდასხმის ფაქტები გახშირდა, რაც, ერთი მხრივ, მოსალოდნელიც იყო, რადგან 11 სექტემბრის ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ისლამურმა ტერორისტულმა ორგანიზაცია ალქაიდამ აიღო. ამის პარალელურად, ამერიკულ მხატვრულ ფილმებში სულ უფრო ხშირად ჩნდებოდნენ ამერიკელი ან არაბი მუსლიმები, რომლებიც ტეორორიზმის ისეთივე მსხვერპლები იყვნენ, როგორიც დანარჩენი ამერიკელები. ეველინ ალსულთანის დაკვირვებით, ფილმებში აქცენტი კეთდებოდა მსგავსი მოქალაქეების გმირობასა და თავგანწირვაზე აშშ-სა და მსოფლიო უსაფრთხოების გადასარჩენად. თუმცა, როგორც მკვლვარი აღნიშნავს, ტერორიზმთან დაკავშირებით გადაღებულ მხატვრულ ფილმებში მოქმედება მაინც ისე ვითარდება, რომ გაკვეულწილად, გამართლებულია მუსლიმთა მიმართ გამოვლენილი დისკრიმინაცია.

როგორც ალსულთანი წერს, 11 სექტემბრის შემდეგ მედიის მხრიდან განსაკუთრებული დისკრიმინაციული მიდგომის მსხვერპლი მუსლიმი ქალები აღმოჩნდნენ, რომელთა თავსაბურავები მუდამ უარყოფით კონტექსტში იყო ნახსენები. მაგალითად, როდესაც ჟურნალისტები წერდნენ სტატიებს ტერორიზმის საფრთხეებთან დაკავშირებით, სადაც ავლენდნენ რაღაც დაფარულსა და საშიშის, ჟურნალისტურ მასალებს სათაურად არქმევდნენ “თავსაბურავს მიღმა”, “გაშიშვლებული საფრთხე”, “თავსაბურავის ჩამოხსნა(ნიღბის ჩამოხსნის კონტექსტში) და ა.შ. მსგავსი პარალელების გავლების დროს ამერიკულ მედიას არ უფიქრია იმაზე, რომ ისლამურ კულტურაში ყველაზე მეტად სწორედ ქალები იჩაგრებიან, საუდის არაბეთში გაუპატიურების მსხვერპლი ქალები გაროზგვით არაერთხელ დაუსჯიათ, ზოგ მუსლიმურ სახელმწიფოში გოგონებს კუსტარული ოპერაციით ადრეულ ასაკშივე უმახინჯებენ სასქესო ორგანოებს, რათა მათ სექსუალური კავშირით სიამოვნება ვერ მიიღონ და ა.შ.

უახლესი ფაქტებიც რომ გავიხსენოთ, ISIS-ის სისასტიკის უპირველესი მსხვერპლები სწორედ სირიასა და ერაყში მცხოვრები ის მუსლიმი მოქალაქეები არიან, რომელთათვისაც მიუღებელია ტერორისტული დაჯგუფების მიერ დამყარებული რეჟიმი. სწორედ ამიტომ დაუშვებელია მედიამ ხელი შეუწყოს და რაიმე ფორმით წაახალისოს მუსლიმთა სტიგმატიზაცია და მათი დისკრიმინაცია.

დიდი ბრიტანეთის მუსლიმთა საბჭოს გენერალური მდივნის ასისტენტი და გარდიანის კონტრიბუტორი მიქდაად ვერსი მედიას გამოსავლის სახით სამ რამეს სთავაზობს:

1. ცნობიერების ამაღლება, მეტი განათლება, რაც გულისხმობს მედიის მხრიდან ტერმინების სწორ გამოყენებასა და ფაქტების ადეკვატურ ანალიზს;
2. უმცირესობების ჯგუფების უფრო მეტად ჩართვა, თუნდაც სარედაქციო საქმიანობასა და გადაწყვეტილები მიღების პროცესში;
3. მედიის თვითრეგულირების გაძლიერება. მაგალითად, ბრიტანეთის თვითრეგულირების ორგანოს, იგივე პრესის სტანდარტების დამოუკიდებელი ორგანიზაციის(IPSO) მიერ შემუშავებულ ქცევის კოდექსში აღნიშნულია, რომ ჟურნალისტმა არ უნდა გამოიყენოს ინდივიდის რასის, კანის ფერისა და რელიგიის აღმნიშვნელი სიტყვები თავის ნაშრომში, თუ კონკრეტულად ეს დეტალები საქმეს პირდაპირ არ უკავშირდება.

მსგავსი მუხლი აქვს ქართული თვითრეგულირების ორგანოს, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას, რომლის მე-7 მუხლში წერია: ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.

ფოტო: http://www.zmescience.com