მედიის მიერ განათლების საკითხების გაშუქებას სისტემატურად ვადევნებ თვალს. სოციალურ ქსელში ჯგუფიც კი გვაქვს შექმნილი და მას ,,ბავშვზე ორიენტირებული სკოლა“ ჰქვია. რომ გითხრათ, მომწონს, როგორ შუქდება განათლების საკითხები მედიაში-მეთქი, გულწრფელი არ ვიქნები.

ამ თემაზე ჟურნალისტებთანაც გვქონდა საუბარი. ჟურნალისტებმა გულახდილად გვითხრეს, რომ განათლების თემები პრიორიტეტული არ არის, და რომ ქართული მედია ხშირად განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს დღის წესრიგს მიჰყვება. ჟურნალისტები სიმწვავის მიხედვით არჩევენ თემებს. აინტერესებთ ძალადობის შემთხვევების გაშუქება, წერენ ეროვნულ გამოცდებზე, მასწავლებლის სქემაში შეტანილ ცვლილებებზე, მიჰყვებიან დინებას.

გადახედეთ დღევანდელ მედიას. მედია გვეუბნება, რომ გამოცდები განათლების სისტემის მნიშვნელოვანი მოვლენაა, გამოცდებშია დავანებული ძალაუფლების ბერკეტი, ის განსაზღვრავს მოქალაქის ბედს - დაამთავრებს თუ არა სკოლას, ჩააბარებს თუ არა გამოცდებს, იქნება თუ არა მეორადი ჩარიცხვები. გამოცდები მასწავლებლის ცოდნასაც ამოწმებს. მედიაში ვეცნობით, როგორ ჩააბარეს მასწავლებლებმა სასერტიფიკაციო გამოცდები, რამდენი მასწავლებელი არ გამოცხადდა გამოცდაზე, რამდენმა შეიტანა შპარგალკა. თურმე, ჩვენს ბავშვებსა და მასწავლებლებს არ აქვთ შესაბამისი ცოდნა.

წლების განმავლობაში ძირითადად ამ ტიპის გზავნილებს ვიღებთ. ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ ვიღაცას უნდა, დავიჯეროთ, რომ გამოცდის შედეგი არის სისტემის დიაგნოზი, და ადამიანისაც. მოკლედ, გამოცდების ძალა ყველგან იგრძნობა და, შესაბამისად, მედიაში გამოცდებზე ბევრი იწერება. ხშირად სახელმწიფო მოხელეების მონოლოგებს ვისმენთ, იშვიათად - განსხვავებულ მოსაზრებას; და უფრო იშვიათად, თითქმის არასდროს, განათლების საკითხზე დისკუსიებს. თუ გამოცდა ძალაა და მის შესახებ ბევრი გვესმის, მე უძალოთა ხმა მინდა გავიგო. მთავარი უცნაურობა რა არის, იცით? საერთოდ არ ისმის იმ ადამიანების ხმა, რომლებიც ჩვენს სასკოლო სისტემაზე ზრუნავენ. ეს ადამიანები 9 თვის განმავლობაში, ყოველ დილით სკოლისკენ მიიჩქარიან და შრომობენ. ატარებენ გაკვეთილებს, უხარიათ წარმატებები და ლახავენ სირთულეებს. მშრომელი ხალხია და ჩვენი ქვეყნის თითოეული მოქალაქის წარმატებაში წვლილი სწორედ ამ ადამიანებს მიუძღვით და არა მათ, ვინც არაეფექტური წესების მორჩილებისკენ მოგვიწოდებს.

ბოლო დღეების აჟიოტაჟი მეორად ჩარიცხვებს ეხება. რას გვეუბნება ქართული მედია ამ პრობლემაზე? მედიაში კვლავ ჩინოვნიკების ხმა ჟღერს. უძალოთა ხმა თითქმის არ ისმის. რას წერს მედია? ,,2015 წლის ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე დარეგისტრირებული 40 000 აბიტურიენტიდან სტუდენტი 28 053 გახდა.რაც შეეხება უნივერსიტეტებში დარჩენილ ვაკანტურ ადგილებს, მაია მიმინოშვილის ინფორმაციით, 44 000 ადგილიდან 18 849 თავისუფალი დარჩა“.

საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2014-2015 სასწავლო წელს მეთორმეტე კლასში სწავლობდა 36 781 მოსწავლე, თუმცა,მედია წერს,რომ გამოცდებში 39 000 (რიგ შემთხვევებში კი 40000) აბიტურიენტი მონაწილეობდა. არითმეტიკის კანონები გვეუბნება, რომ თუ ყველა მეთორმეტე კლასელი გადაწყვეტდა უნივერსიტეტის სტუდენტობას, მაშინ რამდენიმე ათას აბიტურიენტს სკოლა შარშან ან შარშანწინ (შესაძლოა უფრო ადრეც) დაუმთავრებია. მონაცემების მოძიება ვცადე, მაგრამ ამაოდ, ვერ მივაგენი. ამ ძებნაში აღმოვაჩინე, რომ განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემაში არ არის ინფორმაცია, რამდენი მეთორმეტეკლასელი სწავლობდა 2014-2015 სასწავლო წელს თბილისის, აჭარის, რაჭა-ლეჩხუმის, ქვემო სვანეთისა და აფხაზეთის სკოლებში. კი, აფხაზეთში ძნელია მეთორმეტეკლასელების რაოდენობის დათვლა რამდენიმე მიზეზის გამო: როგორც ვიცი, მეთორმეტე კლასი არ არსებობს და, ასევე, იქ რა ხდება, მარტო ხაჯინბამ და პუტინმა იციან. მოკლედ, ძებნას თავი დავანებე და ვთქვი, დავუჯერებ ციფრებს.

მედიაში წავიკითხე, რომ ასეულობით აბიტურიენტს ეროვნული გამოცდები ჩაუბარებია და ვერ ხდება სტუდენტი, რადგან მეორადი ჩარიცხვები არ იქნებაო. სხვადასხვა მედია განსხვავებულ ციფრებს ასახელებს: ჩარიცხვისთვის უიმედოდ იბრძვის 500, 600 ან 700 აბიტურიენტი. ისიც წავიკითხე, რომ ეს რაოდენობა არც თუ ისე დიდი, მხოლოდ და მხოლოდ 1.6%-ია. ადამიანების პროცენტებით გამოსახვა უხერხულად მომეჩვენა და დავინტერესდი, მაინც რამდენი ახალგაზრდა რჩება უნივერსიტეტის მიღმა? გადავწყვიტე, ვენდო 1,6%-სდა ვიწყებ გამოთვლას.

28 053 აბიტურიენტი სტუდენტი გახდა და თუ ეს რაოდენობა 98.4%-ის ტოლია, მაშინ ადვილად შეგვიძლია გამოვთვალოთ, რამდენი დარჩა უნივერსიტეტის მიღმა. 28053X100/98.4-28053=456-ს. ჩემი გამოთვლებით, (თუ ეს გამოთვლები საჭიროა ამ საკითხზე მსჯელობისას) ჩვენ გვერდით ცხოვრობს 456 მოქალაქე, რომელმაც ჩააბარა გამოცდები, გადალახა ბარიერი, ბევრმა მაღალი ქულაც მიიღო, მაგრამ სამინისტროს მიერ დამტკიცებული წესის გამო, ვერ გახდა სტუდენტი. სულ რაღაც 456 მოქალაქე რა არის 28053 მოქალაქესთან შედარებით? რიცხვებს თუ შევადარებთ, არაფერი, მაგრამ ადამიანებს ვერ ვადარებ, არ შემიძლია.

ჰოდა, მე, კანონმორჩილი ადამიანი, ვშფოთავ, ვეკითხები საკუთარ თავს -რასაც ჩინოვნიკები მედიამონოლოგებში ამბობენ, დავიჯერო? მახსენდება დათა თუთაშხიას სიტყვები: ,,ჯერ წესია საქმე და მერე საქმეა საქმეო“.

მაგრამ, წესია მთავარი თუ მოქალაქე? ფაქტია, ჩვენ წესების წერაში ვუხდით ბევრ ფულს ჩინოვნიკებს და გვინდა, კარგი წესები დაწერონ, მათ კი ჩვენი მოსმენაც არ უნდათ და დათა თუთაშხიასავით გაიძახიან, წესია საქმეო.

წესი შეცვალეთ და 456 აბიტურიენტი უნივერსიტეტში ჩარიცხეთ. კანონმორჩილები ვართ, მაგრამ წესი კანონი არაა, ვერ მივდევთ არაფექტურ წესებს.

ამ ციფრების ორომტრიალსა და წესების უზენაესობაზე ბევრი მონოლოგი მოვისმინეთ. მაღალი რანგის ჩინოვნიკები გვესაუბრებიან წესებზე, რეგულაციებზე, კანონებზე. იშვიათად ისმის მოსაზრება, რომ კარგი წესები არ გვაქვს, გამოცდების რაოდენობა ძალიან დიდია. ეს სუსტი ხმა ვერ ეწინააღმდეგება სამინისტროს დღის წესრიგს. ვერ ქმნის ძლიერ საზოგადოებრივ აზრს, ვერ იწვევს ცვლილებებს. კარგი იქნებოდა, მედიაში ერთმანეთის პირისპირ ემსჯელათ ადამიანებს ამ საკითხზე.

კარგი იქნებოდა, მედიაში გაშუქებულიყო იმ ადამიანების მოსაზრებები, რომლებიც მოგვიყვებოდნენ, რას ვერ ასწავლიან სკოლაში და რას სწავლობენ ბავშვები რეპეტიტორთან;

კარგი იქნებოდა, დირექტორებისთვის, მასწავლებლებისთვის, მშობლებისთვის გვეკითხა, გამოცდები სკოლამ რომ ჩაატაროს, კორუფციული გარიგების საფრთხეები თუ იარსებებს და როგორ შეიძლება მათი თავიდან აცილება;

კარგი იქნებოდა, საკუთარ თავს დავუსვათ კითხვა: რატომ გვეშინია მოგონებად ქცეული კორუფციის და არ გვეშინია ამდენი გამოცდისა, რატომ არ მოგვბეზრდა ამდენი მონოლოგი?

აი, მე კი არ მომწონს არსებული წესი, რომელიც ზღუდავს მოქალაქეს. მეშინია ინსტიტუციების ბრეჟნევიზაციის და ზოგჯერ კვლევის ჩატარების საჭიროებასაც ვერ ვხედავ, რადგან პრობლემა თვალსაჩინოა. უნდა დაეშვათ მეორადი ჩარიცხვები.

მეცხრამეტე საუკუნეში ქართველი ხალხის საუკეთესო ნაწილმა მიიღო გადაწყვეტილება რომ გვცოდნოდა წერა-კითხვა. დღეს ჩვენ წინაშე ახალი გამოწვევაა: ქართველ ხალხს სკოლამ უნდა განუვითაროს მაღალი სააზროვნო უნარები, რაც ტესტის ამოხსნის ხრიკები და ინფორმაციის გახსენება სულაც არ არის. ამიტომ საჭიროა ცვლილებები!