სპორტული მედიის გასაჭირი
28.05.2015
სპორტულ გამოცემებს რომ ვკითხულობ, სულ იმის განცდა მაქვს, თითქოს დრო გაჩერდა სადღაც 90-იანებში. არქაული ფრაზები, მოსაწყენი ტექსტები, მატჩის აღწერას მიყოლებული ფეხბურთელების კომენტარები და უცხოური გამოცემებიდან ნათარგმნი მასალები - სპორტულ ვებგვერდებზე ამგვარი კონტენტის გარდა სხვა ტიპის მასალის პოვნა ადვილი არ არის. ასე მგონია, ერთი სქემის მიხედვით წერს ყველა გამოცემა.

ტექსტები იმდენად მსგავსია, იმის გარჩევაც კი ჭირს, რომელია ჟურნალისტების მიერ შექმნილი ონლაინ გამოცემა და რომელი ამა თუ იმ სპორტის სახეობის ფანების ვებგვერდი.

ფაქტობრივად, შეუძლებელია მოკვლევითი მასალის, კარგი პროფაილის, თუნდაც, რეპორტაჟის პოვნა. ბევრი გამოცემა ჟურნალისტურ სტანდარტებს საერთოდ არ ცნობს ან თავისებურად იგებს.

ასე მგონია, სპორტული მედია განყენებულია ჟურნალისტიკის დანარჩენი ნაწილისგან. პროფესიულ ტრენინგებზეც არასდროს შემხვედრიან სპორტული ჟურნალისტები, თითქოს მათ არ სჭირდებოდეთ, მაგალითად, საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვა, სხვადასხვა ტიპის მონაცემთა ბაზებთან მუშაობა, კანონმდებლობის ცოდნა, ბიუჯეტიდან დახარჯული თანხების მიზნობრიობის შესწავლა და ყველა ის კომპონენტი, რაც რიგითი ფანის ტექსტს ჟურნალისტურ პროდუქტად აქცევს.

სპორტულ მედიაში ყველაზე მეტად იგრძნობა ერთ ყალიბში მოქცეული ფრაზების და კლიშეების „ხიბლი“. მაგალითად, თუ წაუგებლად თამაშობს რომელიმე გუნდი, აუცილებლად დაწერენ, რომ „უდანაკარგოდ ირჯება“, თუ დამსახურებულად იგებს „გარჯა დაუფასდა“, ფეხბურთელმა ტრავმა რომ მიიღოს, იტყვიან, „დიდი ხნით დაისვენებსო“. ვერასდროს ვხვდებოდი, ჯვარედინი მყესების გაწყვეტა და რამდენიმე ოპერაციის გაკეთება დასვენებას რატომ ნიშნავს. კლუბიდან წასვლაზე „კარი გაიჯახუნაო“ წერენ. „ხელთ იგდეს უპირატესობა“ ან თამაში „გარდამავალი უპირატესობით წარიმართა“ - ამ ფრაზებს კი ყველა იმ შემთხვევაში იპოვით, თუ დაახლოებით თანაბარი დონის გუნდები დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს.

შეუსაბამო, ვითომ ორიგინალური სათაურებიც ქართული სპორტული მედიის სტილის მთავარი მახასიათებელია - „მილანი ვისია? უკვე მისტერ ბისია“, „არსენალს ერთი გოლი დააკლდა, ლევერკუზენს - ნერვები“, „გვარდიოლა იხტიბარს არ იტეხს“, „ანორთოსის ქართველები აინტერესებს - კაკაბაძე რეალურია, პაპუნაშვილი კი ვნახოთ“, „ძლიერებს ფეხი დაუცდათ“ - ლიდერის წაგებას ნიშნავს, „ცხინვალმა“ „დინამო“ დაარბია“ - ეს კი რეალურად 4:1 ანგარიშით მოგებას აღწერს. "ნაპოლიმ" "კალიარის" სამი უპასუხო გოლი მიართვა“ - არ ვიცი „მიართვას“ აქ რა კონოტაცია აქვს.

ფამილარული ტონი როგორც მოვლენის აღწერისას, ასევე სტატიის ტექსტებში, ჩვეულებრივი ამბავია. აი თუნდაც ასეთი -„ესეც მეოთხედფინალი! - გადაიდო, გადმოიდო, მაგრამ რეგულარული მაინც დასრულდა“ ან კიდევ ეს - "მანჩესტერ სიტი": საით, იაია?“- ამგვარად დასათაურება გამოცემამ იმ მასალაზე გადაწყვიტა, სადაც მატჩის მიმოხილვასთან ერთად საუბარია იმაზე, რომ შესაძლოა, ფეხბურთელი იაია ტურე სხვა კლუბში გადავიდეს სათამაშოდ.

სპორტულ მასალებში ჟურნალისტები დროდადრო „გამოხატავენ წუხილს“, ულოცავენ გამარჯვებას ქვეყნის ნაკრებს, შიგადაშიგ ასკვნიან, ვინ იმსახურებს ნაკრებში გამოძახებას, ყველაზე ხშირად კი მაინც საკუთარ დასკვნებს აკეთებენ:

„ახლა უილიამ სონიორ შემდგომ შეხვედრას გამოტოვებს და დაისვენებს. მოკლედ, მავნებლობას ჰქონდა ადგილი“.

„მართალია, კლასით "ბარსასთან" შეტოქება არ შეუძლიათ, მაგრამ ბრძოლის ჟინს რაღა ედგა წინ?“

„ტიმ შერვუდს არ უნდა წამყვანი ბელგიელი თავდამსხმელის კრისტიან ბენტეკეს გაშვება, მაგრამ თუ დაიჟინა, ძალით ვერ გააჩერებს და საკმაოდ ძვირად გაყიდის. იმას კი არ ამხელს, რამდენია ეს "ძალიან ძვირად".

"ლივერპულის" ბუნდოვანი მომავალი - მარიო ბალოტელის ყურება მოედანზე უკვე საცოდაობაა“.

სამაგიეროდ, ამგვარი სტილის სპორტულ გამოცემებს იმდენი სარეკლამო ბანერი აქვთ, სტანდარტების შესაბამისად მომუშავე საზოგადოებრივ-პოლიტიკური გამოცემები ახლოსაც ვერ მივლენ.

ბლოგის ავტორი : ნატა ძველიშვილი;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

ასევე იხილეთ