მედიასაშუალებების ნაწილმა ჩინელების მიმართ სიძულვილის ენა გამოიყენა
05.11.2016
2 ნოემბერს ხარაგაულის რაიონის სოფელ ზვარეში რკინიგზის ლიანდაგის მშენებლობაზე დასაქმებულ მუშებსა და დამსაქმებელი ორგანიზაციის („ჩინეთის რკინიგზის 23-ე ბიუროს“) წარმომადგენლებს შორის მომხდარი დაპირისპირება ქართული მედიის მიერ აქტიურად გაშუქდა. თუმცა ონლაინგამოცემებისა და ბეჭდური მედიის ნაწილი მკითხველს ინფორმაციას ქსენოფობიურ კონტექსტში, ჟურნალისტური სტანდარტების უხეში დარღვევით აწვდიდა და ყოველგვარი საინფორმაციო ღირებულების გარეშე აღნიშნავდა მომხდარში ბრალდებულთა ეთნიკურ კუთვნილებას.

ქსენოფობიური იყო სიახლეების სათაურებიც:

„ზვარეში ვითარება კიდევ უფრო დაიძაბა - ჩინელებმა 4 ქართველი დანით თუ ცულით დაჭრეს,“

„ხარაგაულში ჩინელებმა ქართველი მუშები სცემეს“

„ქართველი მუშები ჩინელებმა არმატურით სცემეს-რა მოხდა ზვარეში,“

„რა მდგომარეობაშია ზვარეში ჩინელების მიერ ნაცემი 4 მუშა“

"ხორცის ნაჯახი ჩამარტყა ზურგში" - ჩინურ კომპანიაში ნაცემი მუშა ახალ დეტალებზე საუბრობს“

„ხარაგაულში ჩინელებმა ქართველი მუშები სცემეს“

,,ჩინელებს ქართველი მუშები არმატურებით უცემიათ!!!_ ასე რამ დაგაბეჩავათ ქართველებო?“

კიდევ უფრო შორს წავიდა ბეჭდური მედია: „ჩინური ტერორი ხარაგაულში“ - ასე შეაფასა „რეზონანსმა“ მომხდარი. სტატიის დასაწყისში კი ვკითხულობთ: „ქვეყანაში არსებულ სხვადასხვა უცხოურ კომპანიებში დასაქმებული საქართველოს მოქალაქეები თავს დაუცველად გრძნობენ. მათი უფლებები ყოველი ფეხის ნაბიჯზე ირღვევა. ამიტომ მორიგი ასეთი შემთხვევა გუშინ ხარაგაულის რაიონის სოფელ ზვარეში მოხდა.“

„ჩინელებმა ქართველ მუშებს არმატურებითა და ხელკეტებით სცემეს“, -წერია გაზეთ „ახალ თაობაში.“ „ნაჯახებითა და რკინის კეტებით გაგვისწორდნენ" - რატომ სცემეს ჩინელებმა ქართველი მუშები ხარაგაულში?!“ - შეკითხვაზე პასუხის გაცემას „კვირის პალიტრაც“ შეეცადა.

„ჩინელებმა ქართველები ტყით სარგებლობისთვის სასიკვდილოდ სცემეს“ – ამ სათაურით სტატია geomediapress.ge-ზე 3 ნოემბერს გამოქვეყნდა.

აღნიშნული სტატია ავტორის შეფასებებით იწყება, ცალკეულ კრიმინალურ შემთხვევას უცხოელებზე აზოგადებს და მიზანმიმართულად აღვივებს ეთნიკურ შუღლს: „საკუთარ ქვეყანაში სხვადასხვა ჯურის და სხვადასხვა ქვეყნის ადამიანები ბევრად უფრო კარგად გრძნობენ თავს, ვიდრე ქართველები. საქართველოში სხვადასხვა უცხოურ კომპანიებში დასაქმებული ადამიანები კაბალურ პირობებში მუშაობენ, უცხოელები მათ დამამცირებელ მდგომარეობაში აგდებენ, ახლა ესეც არ იკმარეს და ჩინური რკინიგზის ბიუროს თანამშრომლებმა ქართველები სასიკვდილოდ სცემეს.“

ავტორი კონფლიქტში მონაწილეთა ციტირების ნაცვლად, მონაყოლს ფაქტად წარმოაჩენდა: „კონფლიქტის მიზეზი ჩინური კომპანიის წარმომადგენელთა ქმედებამ გამოიწვია,“ - დადასტურებით წერია სტატიაში.

„მე ან თქვენ რომ რამდენიმე ადამიანი დაგვეჩეხა ნაჯახით, ასლარიან ჯარიმას გვაკმარებდნენ? კანონი მდიდრებსა და უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე არ ვრცელდება... ჩინელების მიერ ქართველი მუშების ნაჯახებით დაჩეხვა, ფაქტობრივად, არ ისჯება, შსს-ს მხრიდან დანაშაულზე სწორი კვალიფიკაციის მინიჭების იმედი არ გვაქვს, რადგან ამ ქვეყანაში ინვესტორის ფული უფრო მეტს ნიშნავს, ვიდრე რიგითი ქართველის სიცოცხლე,“ - ცოტნე გამსახურდიას ეს ქსენოფობიური განცხადება, რომელიც უცხოელების სტერეოტიპიზაციას უწყობს ხელს, ambebi.ge-მ გამოაქვეყნა. აღნიშნული განცხადება არავითარ საზოგადოებრივ ინტერესს არ წარმოადგენდა და მისი ტირაჟირება არავითარი საინფორმაციო აუცილებლობით არ იყო განპირობებული. მედიასაშუალებას შეეძლო, არ გამოექვეყნებინა იგი ან, გამოქვეყნების შემთხვევაში, აღენიშნა, რომ განცხადება არის დისკრიმინაციული, რასაც მედიასაშუალება ემიჯნება.

დისკრიმინაციული და ანტიჩინური განწყობების წამახალისებელი განცხადების უკრიტიკო ტირაჟირება გვხვდება postalioni.com-ზეც, სადაც ზვიად ტომარაძის ფეისბუკპოსტია გამოქვეყნებული: „ჩინელებს ქართველი მუშები არმატურებით უცემიათ!!! - ასე რამ დაგაბეჩავათ ქართველებო? შერჩევითი სამართალი, უცხოელებთან კეკლუცი და უშნოდ კუდის ქიცინი ხომ ქართველებისთვის პრობლემას არ წარმოადგენს?! ჰოდა აგერ, ახლა, როცა საქართველოში, ხარაგაულში, ერთ-ერთი კომპანიის უფროსმა ჩინელმა ქართველები ნაჯახებითა და რკინის კეტებით სცემეს, ამ ფაქტს შესაბამისი რეაგირება არ მოჰყოლია,“ - წერს ტომარაძე.

სიძულვილის ენა და დისკრიმინაციული გამონათქვამები გვხვდება მკითხველის მიერ გამოთქმულ მოსაზრებებშიც (კომენტარების ველში).

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მე-7 პრინციპი ეხმიანება ადამიანის უფლებების უპირობო დაცვის იდეას და კრძალავს ნებისმიერი სახის დისკრიმინაციას: „ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.“

ჟურნალისტთა საერთაშორისო ფედერაციის დეკლარაციაში, ჟურნალისტთა ქცევის პრინციპებში, მითითებულია: „ჟურნალისტი მხედველობაში მიიღებს მედიის მეშვეობით დისკრიმინაციის პროპაგანდის საფრთხეს და გააკეთებს მაქსიმუმს, რათა თავიდან იქნას აცილებული დისკრიმინაცია, წარმოქმნილი, სხვა მოტივთა შორის, რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური თუ სხვა მრწამსისა და ეროვნული თუ სოციალური წარმომავლობის საფუძველზე.“

ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების უფლებების დაცვას ეხმაურება მედიის პროფესიული სტანდარტიც, რომელშიც ნათქვამია, რომ „ჟურნალისტი მხოლოდ იმ შემთხვევაში მიუთითებს ამა თუ იმ პირის ეთნიკურ და რასობრივ კუთვნილებას, პოლიტიკურ და რელიგიურ მრწამსს, სოციალურ მდგომარეობას, კანის ფერს თუ სექსუალურ ორიენტაციას, თუ ეს ინფორმაცია პირდაპირ კავშირშია საქმის არსთან“.
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

მსგავსი სტატიები

ასევე იხილეთ