არარელევანტური სტუმრები ეთერში
16.09.2016
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ წინასარჩევნო პერიოდში მიმდინარე ტოქშოუებზე დაკვირვებისას გამოიკვეთა, რომ ზოგჯერ სტუმრები არ არიან დაკავშირებული განსახილველ თემასთან, ან არ არიან ამ თემის სპეციალისტები. არიან ექსპერტები, რომლებსაც ჟურნალისტების აზრით, ყველა თემაზე შეუძლიათ საუბარი, ან არიან ცნობილი სახეები, რომლებსაც იმიტომ, რომ ცნობილი სახეები არიან, ან რაიმე პოსტი მიუძღვნეს სოციალურ ქსელში საზოგადოებისთვის მიმდინარე აქტუალურ თემას, ყველაფერზე შეუძლიათ კომპეტენტური აზრის გამოთქმა.

მაგალითად, “მაესტროს ფაქტორის” 5ივლისის გადაცემის თემა იყო გიგი წერეთლის დამარცხება ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტის არჩევნებში, „მაესტროს ფაქტორში” პირველი სტუმრები იყვნენ თამაზ მეჭიაური და კახა კუკავა. ისინი არ წარმოადგენდნენ რომელიმე დაპირისპირებულ მხარეს. ამასთან თამაზ მეჭიაურმა, გარდა გიგი წერეთლის საქმისა,საკუთარი პარტიისხედვებსა დასამომავლო პოლიტიკურ გეგმებზეც ისაუბრა.

კიდევ ერთ გადაცემაში, სადაც მიწვეული იყვნენ ზაზა ფირალიშვილი და არჩილ გამზარდია. სტუმრებს დღის ისეთ მიმდინარე საკითხებზე უნდა ესაუბრათ, როგორიცაა NDI-ის საზოგადოებრივი აზრის კვლევა, საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებზე ზეწოლა და ა.შ. “ვიცი, რომ არ გეხებათ ეს საკითხი, მაგრამ მაინც გკითხავთ”, - მიმართა წამყვანმა სტუმრებს და შემდეგი კითხვა დაუსვა:

“როგორც მაყურებლები, უყურებთ როგორ შუქდება ეს საკითხი, მაინტერესებს, მთავარი ბრალდება, ეჭვები, რომელიც იყო გიორგი პაპუაშვილის განცხადებებთან დაკავშირებით არის ის, რომ ის მაინც თამაშობს ნაციონალური მოძრაობის თამაშს და ცდილობს, რომ საკუთარი თანამდებობა გამოიყენოს გარკვეული პოლიტიკური მიზნებისთვის. დღევანდელმა ძალიან კონსტრუქციულმა შეხვედრამ, როდესაც ის მივიდა პროკურატურაში, შეხვდა, მიაწოდა ინფორმაცია, რომელიც როგორც ჩანს მართლაც არსებობს გარკვეული ფაქტები. თქვენ გაგეფანტათ თუ არა, ეს ეჭვები, დავუშვათ, რომ ის მართლაც გულწრფელია, შეიძლება?”

13 ივლისის “მაესტროს ფაქტორში” კი “ქართული ოცნების” ახალი სახეების შესაფასებლად მიიწვიეს ილიას უნივერსიტეტის პროფესორი გიგი თევზაძე და ე.წ. ეკონომიკური ექსპერტი ირაკლი ზარქუა.

არარელევანტური სტუმრების პრობლემა ტელეკომპანია “კავკასიაზეც” შეგვხვდა. 13 ივლისს გადაცემის მესამე ბლოკში ექსპერტის სტატუსით მოწვეულ მამუკა გამყრელიძეს წამყვანმა სთხოვა შეეფასებინა „ქართული ოცნების“ საარჩევნო სია, რის საპასუხოდ გამყრელიძემ აღნიშნა:

“მე შეიძლება საშუალო სტატისტიკური ქართველისგან განვსხვავდები იმით, რომ ტელევიზორს არ ვუყურებ და ამიტომ ეს ხალხი გვარები რომ ჩამომითვალეს, ნამდვილად არ ვიცი. ერთადერთი, ვინც გამიგია, ჩუგუაშვილი”. წამყვანმა შეუსწორა, უთხრა რომ ის „ჩუგოშვილია“, ცნობილია საზოგადოებისთვის და შეახსენა მისი კარიერა.

ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ წაყმვანები ე.წ. ექსპერტებს წარადგენენ კონკრეტული სტატუსით და შემდეგ ისინი განსხვავებულ თემებზე საუბრობენ. არადა, სიტყვათა განმარტებით ლექსიკონში ექსპერტი განიმარტება, როგორც ადამიანი, რომელსაც აქვს სპეციალური უნარი ან ცოდნა რაიმე კონკრეტულ საკითხში.

მაგალითად “მაესტროს ფაქტორში” ივლისსა და აგვისტოში ექსპერტის სტატუსით 4-ჯერ იყო მიწვეული ირაკლი ზარქუა. მას წამყვანი წარადგენდა, როგორც საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების სპეციალისტს, თუმცა ეკონომიკის ნაცვლად, ის შიდა პოლიტიკურ პროცესებს აფასებდა. აღსანიშავია, რომ ზარქუა ყოფილი პრემიერმინისტრის ბიძინა ივანიშვილის მიერ შექმნილი “2030-ის” ექსპერტი და გადაცემა “2030-ის” მრჩეველი იყო ეკონომიკურ საკითხებში, რაც წამყვანს გადაცემის მსვლელობისას არ აღუნიშნავს.

რა პრინციპით იწვევენ ჟურნალისტები პოლიტიკოსებს და ე.წ. ექსპერტებს ეთერში? რატომ ფიქრობენ, რომ ყველას შეუძლია ყველა საკითხზე გამოთქვას ექსპერტული მოსაზრება? რატომ უნდა შეაფასონ რომელიმე პარტიის ახალი სახეები ე.წ. ექსპერტებმა, თუ საზოგადოებისთვის ცნობილმა სახეებმა, რა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია შეიძლება მიაწოდონ მათ ამომრჩეველს? რას იღებს მაყურებელი გადაცემების სტუმრებისგან, რომლებიც არ ამატებენ ახალ დეტალებს, არ იკვლევენ, არ სწავლობენ კონკრეტულ სფეროს?- ეს, ალბათ, ის კითხვებია, რაც ნებისმიერ მაყურებელს შეიძლება გაუჩნდეს სხვადასხვა გადაცემის ყურებისას და მათზე კონკრეტული პასუხი არ არსებობს.

პრობლემა კომპლექსურია. ერთი მხრივ, არ არის ჩამოყალიბებული ტოქშოუს ფორმატები და გადაცემა ერთი კონკრეტული თემის შესახებ არ იგეგმება. არ ხდება ერთი საკითხის სიღრმისეული განხილვა. შესაბამისად, სტუმრების მოწვევაც ხშირად არალოგიკურია. ჟურნალისტები მოტივირებული არიან, რომ ეთერი შეავსონ და ნებისმიერი სტუმრის მისვლას თანხმდებიან.
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

მსგავსი სტატიები

ასევე იხილეთ