„რეკლამის შესახებ“ საქართველოს კანონი სოციალური რეკლამის დეფინიციასა და მოქმედების ფარგლებს განსაზღვრავს. დეფინიცია უცვლელად, ხოლო, მოქმედების ფარგლები გარკვეული თავისებურების გათვალისწინებით წესრიგდება „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონში. ორივე მათგანის სიტყვასიტყვითი განმარტების საფუძველზე, სოციალური რეკლამისთვის დამახასიათებელია:

ა) საზოგადოებრივი სიკეთის ხელშეწყობა - ასეთში შეიძლება მოიაზრებოდეს ნებისმიერი რამ, რაც საზოგადოებისთვის ღირებულ საკითხს ეხება. მაგალითად, ქართული ენის შესახებ ისტორიული მაგალითების მოყვანა, გარკვეული კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ ინფორმაციის გაცემა, ასევე, რეკლამა, რომელიც ამ ყველაფრის პოპულარიზაციას ეხება და სხვ.

ბ) საქველმოქმედო მიზნების მიღწევა - ნებისმიერი ქველმოქმედება, რომელიც შეიძლება ასევე სხვა მოქმედების განხორციელებაშიც გამოიხატოს. მაგალითად, ქველმოქმედების მიზნით გაერთიანებულ პირთა წრე ცალკე აორგანიზებს შეკრებას ქალაქის ერთ-ერთ უბანში. რეკლამაში შეიძლება ეს საკითხიც იყოს დაანონსებული, რათა უფრო ფართო საზოგადოებამ შეძლოს ქველმოქმედებაში მონაწილეობის მიღება.

გ) მნიშვნელოვან საზოგადოებრივ საკითხებზე საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება - მაგალითად, კანონის დაცვის ან ჯანმრთელობისთვის საზიანო ქმედების შესახებ დეტალური ინფორმაციის მიწოდება. ასევე, ისეთი საკითხების შესახებ ინფორმაციის გავრცელება, რაც საზოგადოებისთვის უდიდესი დანიშნულების მატარებელია და სადაც შეიძლება მიიჩნეოდეს, საზოგადოების არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება და ა.შ.

დ) საზოგადოების ქცევის პოზიტიური თვალსაზრისით შეცვლის ხელშეწყობა - ასეთი შეიძლება იყოს გარკვეული წარმოდგენების შექმნა ქცევის კონკრეტულ წესზე. ასე მაგალითად, სასწრაფო დახმარების მანქანის როლი და დანიშნულების გაზიარება მოსახლეობისთვის, რომლის ფარგლებშიც ყველაა ვალდებული, გაატაროს იგი, რათა არ მოხდეს კონკრეტული პირის სიცოცხლის ხელყოფა და სხვ.

ე) არ უნდა იყოს სხვა რეკლამის შეცველი შინაარსის მქონე - სოციალური რეკლამა არ უნდა შეიცავდეს კერძო ან საჯარო პირის (მათი მომსახურების) რეკლამას, ასევე კომერციული ან პოლიტიკური რეკლამის ნიშნებს, არ უნდა იყოს მოხსენიებული კომერციული ორგანოზაციები, ინდ. მეწარმეები, მათი ლოგოები, საქონლის კონკრეტული მარკები, რომლებიც შეიცავენ არაკომერციული ორგანიზაციების დამხმარე სამეწარმეო საქმიანობის შედეგს.

ზემოაღნიშნული საკითხები შეიძლება როგორც ერთობლივად იყოს გააზრებული სოციალურ რეკლამაში, ისე ცალ-ცალკე. თითოეულის არსებობისას მნიშვნელოვანია, რომ სარეკლამო რგოლი არ შეიცავდეს კონკრეტული კერძო თუ საჯარო პირის საქმიანობის რეკლამას.

ვინაიდან სოციალური შინაარსის მქონე რეკლამის განთავსება უსასყიდლოდ უნდა მოხდეს (მისი მიზნებიდან გამომდინარე), მის გამავრცელებელს შეიძლება დაუწესდეს გარკვეული შეღავათები. აქვე აღსანიშნავია ერთი ფაქტორი, რომ მაუწყებელი სოციალური რეკლამის შინაარსში არ ერევა. სწორედ ამიტომაა, რომ ხშირად ასეთი რეკლამა შეიცავს ისეთ კადრებს, რომლის ნახვაც უსიამოვნო შეგრძნებასთანაა დაკავშირებული. მაგალითად, სიგარეტის მოწევის შემთხვევა, როდესაც აჩვენებენ, თუ რა მოსდის ფილტვებს და სხვ. ზოგიერთი სოციალური რეკლამისას მიიჩნევა კიდეც, რომ ასეთი კადრები უფრო მოახდენს გავლენას რეკლამის მაყურებელზე.

შეჯამების სახით შეიძლება ითქვას, რომ სოციალურ რეკლამას გააჩნია საზოგადოებრივი ფუნქცია, რომელიც წარმოადგენს მოსახლეობის / საზოგადოების ერთგვარ ბერკეტს, საშუალებას, მოსახლეობამდე მიიტანოს თავისი სათქმელი და ამით ხელი შეუწყოს ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანესი საკითხების მოგვარებას / პოპულარიზაციას.

ავტორი: სერგი ჯორბენაძე