ტელეკომპანია „პირველის“ გადამღები ჯგუფი 8 დეკემბერს კულტურის მინისტრის, თეა წეულკიანის, ბრიფინგზე უკვე მეორედ არ შეუშვეს. „პირველისა“ და „მთავარი არხის“ ჟურნალისტები კულტურის სამინისტროში დაგეგმილ ბრიფინგზე არ შეუშვეს 22 ნოემბერსაც.

განახლება: კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისთვის“ ბრიფინგებზე ჟურნალისტების დისკრიმინაციის ფაქტების შესასწავლად სახალხო დამცველს მიმართავს.

"კულტურის სამინისტროში თეატრების ხელმძღვანელების დანიშვნასთან დაკავშირებით ბრიფინგზე დასასწრებად მისული ტელეკომპანია “TV პირველის” წარმომადგენლები არ შეუშვეს. კულტურის მინისტრმა და ვიცე პრემიერმა თეა წულუკიანმა ჟურნალისტის შეკითხვას შეზღუდვის მიზეზის შესახებ, უპასუხა, რომ ის არის არა კრიტიკული, არამედ “აღვირახსნილი” მედიის წარმომადგენელი.

მსგავსი დისკრიმინაციული მიდგომა ლახავს მედიის წარმომადგენლების უფლებას შეასრულონ პროფესიული მოვალეობა, მიიღონ და გაავრცელონ ინფორმაცია მნიშვნელოვან საკითხებზე.", - წერს კოალიცია და კულტურის სამინისტროს მოუწოდებს შეწყვიტოს მედიის მიმართ დისკრიმინაციული მიდგომა.

მედიაკოალიცია საქართველოს სახალხო დამცველს მიმართავს:

• შეისწავლოს ბრიფინგებზე ჟურნალისტების დისკრიმინაციის ფაქტები და გამოსცეს შესაბამისი რეკომენდაცია;
• მოამზადოს და შესაბამის დაწესებულებებს / პირებს გაუგზავნოს ზოგადი წინადადებები დისკრიმინაციის თავიდან აცილების და მის წინააღმდეგ ბრძოლის საკითხებზე.

რა მოხდა

ტელეკომპანია „პირველის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსი, ნოდარ მელაძე, ამბობს, რომ 8 დეკემბერს კულტურის სამინისტროში დაგეგმილი ბრიფინგის შესახებ უწყებისგან ანონსი არ მიუღიათ და ამბავი თავიანთი წყაროებისგან შეიტყვეს. არხის გადამღები ჯგუფი სამინისტროში ბრიფინგის გასაშუქებლად ადრე მივიდა, თუმცა ჟურნალისტი დაცვამ არ შეუშვა.

„ეს არის კულტურის მინისტრის მიზანმიმართულად, სავარაუდოდ, უკანონო არაფორმალური ბრძანება. თეა წულუკიანს, სავარაუდოდ, დისკომფორტს უქმნის ის კითხვები, რომლებიც შეიძლება კრიტიკული მედიის ჟურნალისტმა დასვას. აქვთ კონკრეტული მიდგომა, არ უშვებენ მხოლოდ კრიტიკული მედიის წარმომადგენლებს“, - ამბობს ნოდარ მელაძე.



„პირველის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსი განმარტავს, რომ არხის წარმომადგენლები რამდენიმე კვირაა ცდილობენ კულტურის მინისტრის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ხელმძღვანელთან დაკავშირებას, თუმცა რუსუდან უშიკიშვილი მათ სატელეფონო ზარებს არ პასუხობს.

„გვინდა მისგან მოვისმინოთ კითხვებზე პასუხი და, ალბათ, პრაქტიკას მივმართავთ, დავხვდებით სახლთან კამერით და ვკითხავთ ვისი განკარგულებაა, რადგან საშვების დაშვება მის კომპეტენციაში შედის. ის აფრთხილებს დაცვის სამსახურს რომელი მედიასაშუალებები უნდა შეუშვას ბრიფინგზე“, - განმარტავს მელაძე.

ამბის დასაზუსტებლად კულტურის სამინისტროს პრესსამსახურის ხელმძღვანელთან დაკავშირება ვცადეთ, თუმცა ის ზარებს არ პასუხობს.

კონტექსტი

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მედიასაშუალებები სამთავრობო უწყებაში ბრიფინგზე არ შეუშვეს.

ამავე თემაზე:  “ტვ პირველი” და “მთავარი” წულუკიანის ბრიფინგზე არ შეუშვეს

22 ნოემბერს “ტვ პირველის” და “მთავარი არხის” ჟურნალისტები კულტურის სამინისტროში, თეა წულუკიანის ბრიფინგზე, 11 ნოემბერს კი “ტვ პირველის”, “მთავარი არხისა” და “ფორმულას” ჟურნალისტები იუსტიციის სამინისტროში გამართულ ბრიფინგზე ვერ მოხვდნენ.

არასამთავრობო ორგანიზაციები მუდმივად მოუწოდებენ ხელისუფლებას, შეწყვიტონ მედიის მიმართ დისკრიმინაციული მიდგომა და ყველა ჟურნალისტს მისცეს ინფორმაციაზე წვდომის თანაბარი შესაძლებლობა.

6 დეკემბერს, სააპელაციო სასამართლომ განსახილველად პირველ ინსტანციაში დააბრუნა კომუნიკაციის კომისიის მიერ “მთავარი არხის” წინააღმდეგ შეტანილი საქმე, რომელიც საქალაქო სასამართლომ 29 ოქტომბერს წარმოებაში არ მიიღო.

რა მოხდა

27 ოქტომბერს, კომუნიკაციების კომისიამ “მთავარი არხს” სამართალდარღვევის ოქმი შეუდგინა ორი ვიდეორგოლის გამო: ერთი შეიცავდა მიხეილ სააკაშვილის ციხიდან გათავისუფლების მოთხოვნას, ხოლო მეორე - 14 ოქტომბერს ყოფილი პრეზიდენტის ციხიდან გათავისუფლების მოთხოვნით გამართულ აქციაზე დასწრების მოწოდებას. კომისია ვიდეორგოლებს წინასაარჩევნო პოლიტიკურ რეკლამად მიიჩნევს და არხს საარჩევნო კოდექსის დარღვევას ედავება.

ვრცლად: რას ედავება “მთავარ არხს” კომუნიკაციების კომისია?

საქალაქო სასამართლომ ეს საქმე 29 ოქტომბერს განიხილა. “მთავარი არხის” ვიდეორგოლებში “საარჩევნო სუბიექტის არ ყოფნის გამო”, კომუნიკაციების კომისიის პოზიცია არ გაიზიარა და საქმის წარმოება შეწყვიტა, რაც კომუნიკაციების კომისიამ სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრა.

6 დეკემბერს, სააპელაციო სასამართლომ დააკმაყოფილა მარეგულირებლის საჩივარი და საქალაქო სასამართლოს საქმის თავიდან განხილვა დაავალა.

“მთავარ არხში” მიიჩნევენ, რომ გადაწყვეტილება პოლიტიკური მოტივაციითაა განპოირობებული. მაუწყებლის იურისტი თამთა მურადაშვილი ამბობს, რომ ვიდეორგოლები “სარედაქციო პოლიტიკის ფარგლებში გამოხატული მათი საქალაქო პოზიცია და ყოფილი პრეზიდენტის მხარდასაჭერი აქტი” იყო და არა “პოლიტიკური რეკლამა”.

რას ამბობს საარჩევნო კოდექსი პოლიტიკურ რეკლამაზე

საარჩევნო კოდექსში წინასაარჩევნო პოლიტიკური რეკლამა განმარტებულია, როგორც მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გასულ ისეთი შინაარსის რეკლამა, რომელიც მიზნად ისახავს საარჩევნო სუბიექტის არჩევისთვის ხელის შეწყობას ან ხელის შეშლას.

ამავე რეგულაციით, წინასაარჩევნო რეკლამად ითვლება მასალა, რომელშიც ნაჩვენებია საარჩევნო სუბიექტი ან მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი და რომელიც შეიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ნიშნებს.

ტელეკომპანია "კავკასია" 29 ნოემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოსთან აქციის დროს ოპერატორის დაშავებასთან დაკავშირებით გამოძიების დაწყებას ითხოვს.

რა მოხდა?

"კავკასიის" ინფორმაციით, თბილისის საქალაქო სასამართლოსთან "ნაციონალური მოძრაობის" საპროტესტო აქციაზე სამართალდამცველების მიერ წიწაკის სპრეის გამოყენების დროს ტელეკომპანიის ოპერატორი ნიკოლოზ კოკაია დაშავდა და გონება დაკარგა.

"მიზეზი გახდა ახლო დისტანციიდან ე.წ. “წიწაკის სპრეის“ შესხმა. გონების დაკარგვამდე ოპერატორს კამერა ჩართული ჰქონდა და კამერის ლინზაზე ცხადად ჩანს შხეფები. ასევე, მეორე ოპერატორის მიერ გადაღებულ კადრებში ჩანს, რომ ერთ-ერთი პოლიციელი ახლო დისტანციაზე ასხამს აქციის მონაწილეების, მათ შორის ჩვენი ოპერატორის მიმართულებით სითხეს", - აცხადებენ ტელეკომპანიაში.

სასწრაფო დახმარების შემდეგ ნიკოლოზ კოკაიას მდგომარეობა გაუმჯობესდა. ტელეკომპანია "კავკასიის" ცნობით, მოგვიანებით, იმავე აქციაზე ოპერატორს ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენა ერთ-ერთმა პოლიციელმა, რისი კვალიც მას სხეულზე აღენიშნება. პოლიციელი ვიდეოკადრებით იდენტიფიცირებულია.

ტელევიზიაში ამბობენ, რომ აქციის გაშუქების დროს პოლიციელების მხრიდან საფრთხე შეექმნა “კავკასიის” კიდევ ერთ ოპერატორს, გივი მჭედლიშვილს.

"ის აქციის გადასაღებად ავიდა ქვის მაღალ კედელზე. ერთ–ერთმა პოლიციელმა სცადა არა მხოლოდ მისთვის ხელშეშლა გადაღებაში, არამედ კედლიდან მისი ჩამოგდება, რითაც საფრთხე შეუქმნა მის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას", - წერია განცხადებაში.

რას მოითხოვს "კავკასია" ?

ტელეკომპანიას სახელმწიფო სტრუქტურებთან ოთხი მოთხოვნა აქვს:

• პოლიციის მხრიდან სპეციალური საშუალების, წიწაკის სპრეის, სავარაუდოდ, უკანონო გამოყენებისა და ძალადობით უფლებამოსილების გადამეტების ფაქტზე, რასაც ტელეკომპანიის თანამშრომლის ჯანმრთელობის დაზიანება მოჰყვა, საქართველოს სახელმწიფო ინსპექტორმა დაუყოვნებლივ დაიწყოს გამოძიება და დროულად ჩაატაროს ყველა საჭირო საგამოძიებო მოქმედება.

• ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის გამო გამოძიება დაიწყოს საქართველოს პროკურატურამ და დროულად ჩაატაროს ყველა საჭირო საგამოძიებო მოქმედება.

• ყველა იმ ფაქტზე, რომელიც არ შეიცავს დანაშაულის ნიშნებს, თუმცა წარმოადგენს აშკარა უხეშ დისცილინურ გადაცდომას, შსს-ს გენერალურ ინსპექციისგან მოვითხოვთ პოლიციელთა მიმართ დაიწყოს დისციპლინური წარმოება და გაატაროს ყველა საჭირო ღონისძიება.

• სახელითა და გვარით იდენტიფიცირდნენ ის პოლიციელები, რომლებმაც ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს ტელეკომპანია "კავკასიის" ვიდეოოპერატორს, ხელი შეუშალა მათ საქმიანობაში და საფრთხეში ჩააგდო მათი სიცოცხლე.

მედიაკოალიციის მოწოდება

ტელეკომპანია “კავკასიის” ოპერატორის დაზიანების ფაქტს კოალიცია "მედია ადვოკატირებისთვისაც" გამოეხმაურა.

"დღემდე პრობლემად რჩება პოლიციის მხრიდან აქციების გაშუქებისას მედიის უსაფრთხოების უზრუნველყოფა. მნიშვნელოვანია, დაუყოვნებლივ დაიწყოს გამოვლენილი ფაქტის შესწავლა და მოხდეს სათანადო რეაგირება", - წერია კოალიციის განცხადებაში.

დეტალები

29 ნოემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოში საქართველოს მესამე პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის სასამართლო პროცესი გაიმართა. სხდომის პარალელურად მიხეილ სააკაშვილის მხარდამჭერთა აქცია მიმდინარეობდა. შინაგან საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, აქცია “გასცდა მშვიდობიანი შეკრების კანონით დასაშვებ ნორმებს, აქციის იმ მონაწილეების მიმართ, რომლებიც არ დაემორჩილნენ პოლიციელთა კანონიერ მოთხოვნებს და ძალადობრივი მეთოდებით წინააღმდეგობა გაუწიეს, სამართალდამცველებმა, კანონით მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში, პროპორციული ძალა და სპეციალური საშუალებები გამოიყენეს.“

კომუნიკაციების კომისია „პოლიტიზირებულს და დაუსაბუთებელს“ უწოდებს მის მიმართ “მთავარი არხის” განცხადებებს სიტყვის და გამოხატვის თავისუფლებას შეზღუდვასთან დაკავშირებით.

რა მოხდა?

25 ნოემბერს კომუნიკაციების კომისიამ “მთავარი არხი” 111 903 ლარით დააჯარიმა ეთერში გასული სამი ვიდეორგოლის, მათ შორის სამოქალაქო მოძრაობა "სირცხვილიას" კლიპის განთავსების გამო.

იურისტების ნაწილი კომისიის გადაწყვეტილებას არაკანონიერს უწოდებს. "მთავარი არხი" ჯარიმის გადახდას არ აპირებს და გადაწყვეტილების გასაჩივრებას გეგმავს.

არხის დირექტორმა, ნიკა გვარამიამ 25 ნოემბერს გამართულ ბრიფინგზე ევროკავშირის ელჩს, აშშ-ის საელჩოს, არასამთავრობო სექტორს, ოპოზიციასა და მედიასაშუალებებს მიმართა და რეაგირებისკენ მოუწოდა.

26 ნოემბერს მოძრაობა “სირცხვილიამ” კომუნიკაციების კომისიასთან საპროტესტო აქციაც გამართა განცხადებით, რომ „მთავარი არხის“ დაჯარიმება ავტორიტარიზმისკენ გადადგმული ნაბიჯია და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას ზღუდავს.

კომუნიკაციების კომისიის საპასუხო განცხადების მიხედვით, მათი „თანამშრომლების მიმართ მუქარა და ბულინგი კანონის აღსრულებას ხელს ვერ შეუშლის“. კომისიამ საერთაშორისო პარტნიორებს მიმართა, რომ ყურადღებით დააკვირდნენ მიმდინარე პროცესს.

კომუნიკაციების კომისიის პოზიცია

კომუნიკაციების კომისიის განცხადების მიხედვით, რომ 25 ნოემბრის გადაწყვეტილება, რომლითაც „მთავარ არხს“ ჯარიმა დაეკისრა, „სრულად შეესაბამება არა მხოლოდ ქართულ კანონმდებლობას, არამედ საერთაშორისო პრაქტიკას, მათ შორის, სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებებს”.

იმის დასტურად, რომ „მთავარი არხის“ ეთერში პოლიტიკური რეკლამა კანონმდებლობის დარღვევით განთავსდა, კომისიას „საქართველოს საარჩევნო კოდექსის“ 50-ე მუხლის პირველი პუნქტი და 761 მუხლის 21-ე პუნქტები მოჰყავს. ამ მუხლებში საუბარია მედიის მიერ წინასაარჩევნო კამპანიის გაშუქების ზოგად რეგულირებებზე, წინასაარჩევნო რეკლამების განთავსების წესებზე და ტარიფებზე.

იურიდიული შეფასება

საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივის” (GDI) სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების პროგრამის დირექტორის, მარი კაპანაძის შეფასებით, კომისია ამ გადაწყვეტილებამდე თავისი სუბიექტური ინტერპრეტაციის შედეგად მივიდა და მისი გადაწყვეტილება სათანადოდ დასაბუთებული და არგუმენტირებული არ არის.

მისი თქმით, კანონმდებლობაში პირდაპირ არსად წერია, რომ პოლიტიკური რეკლამის განთავსება მხოლოდ წინასაარჩევნო პერიოდშია დასაშვები. გარდა ამისა, იურისტების შეფასებით, სადავო ვიდეორგოლები პოლიტიკური რეკლამის განმარტებაში არ ჯდება.

ვრცლად ამ თემაზე: „უპრეცენდენტო ჯარიმა “მთავარი არხს” - რა პრობლემაა კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილებაში?

სადავო ვიდეორგოლები

კომუნიკაციების კომისიამ ამ შინაარსის ვიდეორგოლები მიიჩნია არაწინასაარჩევნო პერიოდში განთავსებულ პოლიტიკურ რეკლამად:

• პირველ ვიდეოში, რომელიც მოძრაობა “სირცხვილიას” მიერ არის გაკეთებული, „ქართული ოცნების “წარმომადგენლების ფოტოები რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის სახის კონტურში ერთიანდება და ეწერება „სირცხვილია“. ვიდეოს ფონად გასდევს “ქართული ოცნების” წინასაარჩევნო კამპანიის მუსიკა.
• მეორე ვიდეორგოლში ნაჩვენებია საქართველოს მესამე პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ფოტო, რომელსაც აწერია #თავისუფლებამიშას, რასაც მოსდევს საქართველოს პენიტენციური სამსახურის იმ ხელმძღვანელი პირებისა და მოსამართლეების ფოტოები, რომელთაც შეხება ჰქონდათ სააკაშვილის საქმესთან მისი დაპატიმრების შემდეგ. თითოეული ფოტოს ბოლოს ისმის სიტყვა -„კლავს“, ბოლოს კი ისმის მოწოდება - „გაათავისუფლე მიხეილ სააკაშვილი“.
• მესამე ვიდეორგოლში შეკრებილია ამონარიდები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, მინისტრების, პრეზიდენტის, „ქართული ოცნების“ ლიდერების, დეპუტატისა და თბილისის მერის განცხადებებიდან, მიხეილ სააკაშვილის შიმშილობასთან დაკავშირებით. თითოეული განცხადების ბოლოს ისმის ხმა - „კლავს“, ხოლო ვიდეორგოლის ბოლოს ისმის მოწოდება „უთხარი მკვლელებს არა“, „#თავისუფლებამიშას“.

კომუნიკაციების კომისიამ “მთავარი არხი” 111 903 ლარით დააჯარიმა ეთერში გასული სამი ვიდეორგოლის, მათ შორის სამოქალაქო მოძრაობა "სირცხვილიას" კლიპის განთავსების გამო. იურისტები კომისიის გადაწყვეტილებას არაკანონიერს უწოდებენ. "მთავარი არხი" კი ჯარიმის გადახდას არ აპირებს და გადაწყვეტილების გასაჩივრებას გეგმავს.

---

რას ედავება კომისია “მთავარ არხს”

25 ნოემბერს კომუნიკაციების კომისიამ “მთავარი არხის” ეთერში 17 და 18 ნოემბერს გასული სამი ვიდეორგოლის გამო დაუდგინა სამართალდარღვევა:

● პირველ ვიდეოში, რომელიც მოძრაობა “სირცხვილიას” მიერ არის გაკეთებული, „ქართული ოცნების “წარმომადგენლების ფოტოები რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის სახის კონტურში ერთიანდება და ეწერება „სირცხვილია“. ვიდეოს ფონად გასდევს “ქართული ოცნების” წინასაარჩევნო კამპანიის მუსიკა.

● მეორე ვიდეორგოლში ნაჩვენებია საქართველოს მესამე პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ფოტო, რომელსაც აწერია #თავისუფლებამიშას, რასაც მოსდევს საქართველოს პენიტენციური სამსახურის იმ ხელმძღვანელი პირებისა და მოსამართლეების ფოტოები, რომელთაც შეხება ჰქონდათ სააკაშვილის საქმესთან მისი დაპატიმრების შემდეგ. თითოეული ფოტოს ბოლოს ისმის სიტყვა -„კლავს“, ბოლოს კი ისმის მოწოდება - „გაათავისუფლე მიხეილ სააკაშვილი“.

● მესამე ვიდეორგოლში შეკრებილია ამონარიდები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, მინისტრების, პრეზიდენტის, „ქართული ოცნების“ ლიდერების, დეპუტატისა და თბილისის მერის განცხადებებიდან, მიხეილ სააკაშვილის შიმშილობასთან დაკავშირებით. თითოეული განცხადების ბოლოს ისმის ხმა - „კლავს“, ხოლო ვიდეორგოლის ბოლოს ისმის მოწოდება „უთხარი მკვლელებს არა“, „#თავისუფლებამიშას“.



კომუნიკაციების კომისიამ ვიდეორგოლები არაწინასაარჩევნო პერიოდში განთავსებულ პოლიტიკურ რეკლამად მიიჩნია. კომისიის განმარტებით, რადგან „მთავარი არხის“ მსგავსი სამართალდარღვევიდან ერთი წელი არ არის გასული, ის უმაღლესი სანქციით, წლიური შემოსავლის 1%-ით - 111 903 ლარით დაჯარიმდა.

„არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის განთავსების მიზეზით“, კომუნიკაციების კომისიამ “მთავარი არხი” 2019 და 2020 წლებშიც დააჯარიმეს.

“მთავარი არხის” პოზიცია

მთავარი არხის იურისტი, თამთა მურადაშვილი “მთავარ არხში” კომისიის გადაწყვეტილებას კრიტიკულ მედიაზე ზეწოლას უწოდებს და ამბობს, რომ კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილება „სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებაა“.

არხის გენერალურმა დირექტორმა ნიკა გვარამიამ, 25 ნოემბერს, ბრიფინგი გამართა და თქვა, რომ კომისიამ ამ გადაწყვეტილებით შეზღუდა არა მხოლოდ მედიის უფლება, არამედ არასამთავრობო სექტორის გამოხატვის თავისუფლებაც. მან ევროკავშირის ელჩს საქართველოში, კარლ ჰარცელს, აშშ-ის საელჩოს, არასამთავრობო სექტორს, ოპოზიციასა და მედიასაშუალებებს მიმართა და რეაგირებისკენ მოუწოდა.

25 ნოემბრის საღამოსვე, „მთავარმა არხმა“ გამოაქვეყნა ვიდეორგოლი, სახელწოდებით, იცნობდეთ თავისუფალი სიტყვის ჯალათებს და ბიძინა ივანიშვილის პირად ცენზორებს" სადაც კომუნიკაციის კომისიის თავმჯდომარე და წევრები „თავისუფალი სიტყვის ჯალათებად“ და „ბიძინა ივანიშვილის პირად ცენზორებად“ არიან მოხსენიებული.



რა პრობლემაა და რას ამბობს კანონი

“ვხედავთ, რომ კომისიამ შეზღუდა მნიშვნელოვანი საზოგადოებრივი სიკეთე, როგორიცაა მედიის და გამოხატვის თავისუფლება და, ამის საპირწონედ, რა საზოგადოებრივი სიკეთე დაიცვა, არსად არ ჩანს“ - ამბობს საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივის” (GDI) სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების პროგრამის დირექტორი მარი კაპანაძე.

მისი თქმით, კომისიის გადაწყვეტილებაში სამი მთავარი პრობლემა იკვეთება და “თუ ამ საქმეს დამოუკიდებელი სასამართლო განიხილავს, ყველა ნაწილში არაკანონიერად და არაკონსტიტუციურად მიიჩნევს”.

სამი სამართლებრივი პრობლემა კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილებაში

1. კანონმდებლობაში პირდაპირ არსად წერია, რომ პოლიტიკური რეკლამის განთავსება მხოლოდ წინასაარჩევნო პერიოდშია დასაშვები.

„კომისია “მთავარ არხს” ედავება, რომ მან საარჩევნო რეკლამა არაწინასაარჩევნო პერიოდში გაუშავა და ეს აკრძალულიაო. თუმცა, კომისია ვერ უთითებს ვერც ერთ მუხლს კანონმდებლობიდან, რომელშიც ასეთი რამ წერია” - ამბობს მარი კაპანაძე.

მისი შეფასებით, მუხლი, რის გამოც მთავარი არხი დაჯარიმდა, კანონში მკაფიოდ არ არის გაწერილი და კომუნიკაციების კომისია ამ გადაწყვეტილებამდე თავისი სუბიექტური ინტერპრეტაციის შედეგად მივიდა და მისი გადაწყვეტილება სათანადოდ დასაბუთებული და არგუმენტირებული არ არის:

„როცა ვსაუბრობთ აკრძალვაზე და მედიის თავისუფლებაში ჩარევაზე, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მოთხოვნაა, რომ ეს მკაცრად იყოს კანონით განსაზღვრული.” - ამბობს მარი კაპანაძე

2. რამდენად სწორად მიიჩნია კომისიამ სადავო ვიდეორგოლები პოლიტიკურ რეკლამებად?

იურისტების შეფასებით, სადავო ვიდეორგოლები პოლიტიკური რეკლამის განმარტებაში არ ჯდება. საქართველოს საარჩევნო კოდექსის მიხედვით პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამა განმარტებულია, როგორც “მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გასული ისეთი შინაარსის რეკლამა, რომელიც მიზნად ისახავს საარჩევნო სუბიექტის არჩევისთვის ხელის შეწყობას/ხელის შეშლას, რომელშიც ნაჩვენებია საარჩევნო სუბიექტი ან/და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი და რომელიც შეიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ნიშნებს, ან მოწოდებას სარეფერენდუმოდ/საპლებისციტოდ გამოტანილი საკითხის გადაწყვეტის სასარგებლოდ ან საწინააღმდეგოდ”.

„საარჩევნო სუბიექტები ჩვენ გვყავს არჩევნების წინ. ახლა, თავისთავად, ვეღარ ვისაუბრებთ საარჩევნო სუბიექტებზე, იმიტომ, რომ არჩევნები დასრულებულია” - ამბობს მარი კაპანაძე.

მისივე თქმით, კომისიამ არ განმარტა, კონკრეტულად რა კრიტერიუმებიდან გამომდინარე მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ ეს ვიდეორგოლები პოლიტიკური რეკლამაა.

კომისიის სხდომის მიმდინარეობისას, წევრებისგან დასაბუთებას ითხოვდა მაუწყებლის იურისტი თამთა მურადაშვილიც, თუმცა, კომისიის წარმომადგენლებს ამ საკითხზე კონკრეტული პასუხი არ გაუციათ.

3. თანაზომიერების პრინციპის დაცვა

თანაზომირების პრინციპი კრძალავს ძირითადი უფლებებში ზომაზე მეტად ჩარევას. ამავე პრინციპის თანახმად, ძირითად უფლებაში ჩარევა, პირველ რიგში, უნდა ემსახურებოდეს ლეგიტიმურ მიზანს.

მარი კაპანაძე ამბობს, რომ კომუნიკაციების კომისია ვალდებულია, თანაზომიერების პრინციპი გაითვალისწინოს.

„ეს პრინციპი ამბობს, უფლებებში ჩარევისა და შეზღუდვის შემთხვევაში, უნდა გამოიყენო ისეთი ზომა, რომელიც იქნება შესაბამისობაში ჩადენილ სამართალდარღვევასთან.“ - ამბობს მარი კაპანაძე და დასძენს, რომ ამ შემთხვევაში, კომუნიკაციების კომისიამ „გამოიყენა სანქცია, რომელიც არის კატასტროფულად მაღალი”.

კაპანაძის თქმით, რომ „მთავარი არხის“ მხრიდან სამართალდარღვევაც კითხვის ნიშნის ქვეშ არის. „მაგრამ სამართალდარღვევა რომც ყოფილიყო, კომისიას არ დაუსაბუთებია, არ აუხსნია, თუ რა საჯარო ინტერესს ემსახურება ის, რომ ტელეკომპანიას აუკრძალოს მსგავსი ტიპის ვიდეორგოლების გაშვება.“

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის დირექტორის, მარიამ გოგოსაშვილის შეფასებით, კომისია ხელმძღვანელობს არა კანონით, არამედ - თავისი პრაქტიკის შესაბამისად. ეს პრაქტიკა კი ძირითადად ხელისუფლების ინტერესებს ემთხვევაო.

“თუ გადავხედავთ კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილებებს კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ, ისინი ემთხვევა ამ არხების მიმართ ხელისუფლების გზავნილებს

გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვასა და მედიის რეგულირებაზე.”

მარიამ გოგოსაშვილი ამბობს, რომ „ეს გადაწყვეტილება შეიძლება აღვიქვათ ცენზურის და თვითცენზურის საფრთხედ“ და „კომისიის მიდგომა მიმართულია გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისა და თავისი უფლებამოსილების გაფართოებისკენ“.

კომუნიკაციების კომისიასთან საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს. სამოქალაქო მოძრაობა „სირცხვილიას“ აქტივისტები კომისიის მიერ „მთავარი არხის“ დაჯარიმებას აპროტესტებენ.

აქტივისტები ამბობენ, რომ კრიტიკული მედიასაშუალების სანქცირება ავტორიტარიზმისკენ გადადგმული ნაბიჯია და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას ზღუდავს.

„პოლიტიკური ხელისუფლების მხრიდან კიდევ ერთხელ დავინახეთ ცენზურის დაკანონებისა და ზოგადად, კრიტიკული აზრის შეზღუდვის განზრახვა. ამასთან ერთად, “მთავარი არხის” სანქცირება არის სამოქალაქო აქტივისტების წინააღმდეგ წარმოებული რეპრესიული პოლიტიკის გაგრძელებაა.“, - ამბობენ „სორცხვილიას“ აქტივისტები.

“მთავარი არხის” მიმართ წარმოებულ საქმეებს საგანგაშოდ მიიჩნევენ კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისთვის” წევრი ორგანიზაციები. მედიაკოალიციის განცხადებით,  “მთავარი არხის” სანქცირების ტენდენცია ცენზურის ნიშნებს ატარებს და შესაძლოა კომუნიკაციების კომისიის მიზანი მაუწყებლის შეჩერება და კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლა იყოს.

კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ „მთავარი არხი“ “სირცხვილიას” ვიდეორგოლის განთავსების გამო 111 903 ლარით დააჯარიმა. რგოლში “ქართული ოცნების” დეპუტატების კოლაჟი, რუსეთის პრეზიდენტის, ვლადიმერ პუტინის, ფოტოდ გარდაიქმნება.

2021 წლის საარჩევნო კამპანიის დროს, წინასაარჩევნო დებატების ეთერში არ განთავსების გამო, კომუნიკაციების კომისიამ “იმედი”, “მაესტრო” და “ქართულ არხი” სანქციის მინიმალური რაოდენობით - 2500-2500 ლარით დააჯარიმა.

რა მოხდა

25 ნოემბერს კომუნიკაციების კომისიამ სხდომაზე “იმედის”, მაესტროს” და “ქართული არხის” საქმეები განიხილა და ტელეარხებს მაუწყებლობის შესახებ კანონის 55-ე მუხლის დარღვევა დაუდგინა. ეს მუხლი მაუწყებლებს ავალდებულებს, რომ ეთერში წინასაარჩევნო დებატები განათავსონ.

კომისიის წარმომადგენლის, პავლე ბერიას განმარტებით, მონიტორინგისას გამოვლინდა, რომ ამ სამ არხზე, წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას, დებატები განთავსებული არ ყოფილა.

სხდომაზე პირველი, “იმედის” საქმე განიხილეს. კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილებით, მაუწყებელს ჯარიმის მინიმალური ოდენობა - 2500 ლარის გადახდა დაეკისრა.

კომისიის წევრებმა შემამსუბუქებელ გარემოებად მიიჩნიეს ის, რომ “იმედი” აღიარებს სამართალდარღვევას. კომისიის თავმჯდომარემ, კახა ბექაურმა დამატებით განმარტა, რომ ეს “იმედისთვის” პირველი ფინანსური ჯარიმაა და “მათი პრაქტიკიდან გამომდინარე, მინიმალური ჯარიმას იყენებენ”.

„შემდეგში, თუ ანალოგიური ტიპის დარღვევა იქნება, არაფრით მივემხრობი მინიმალურ ფინანსურ ჯარიმას და მე პირადად, დავაყენებ მაქსიმალური ფინანსური ჯარიმის საკითხს და ეს გაითვალისწინეთ, ძალიან გთხოვთ და შემდგომში ძალიან ყურადღებით და მკაცრად დაემორჩილეთ საკანონმდებლო მოთხოვნებს”, - ასე მიმართა კახა ბექაურმა ტელეკომპანია “იმედის” წარმომადგენელ ნინო ფაშალიშვილს.

იმედის პოზიცია

სხდომას “იმედის” წარმომადგენელიც ესწრებოდა, თუმცა ტელეკომპანიის პოზიციის შესახებ სხდომაზე მხოლოდ კომუნიკაციების კომისიის წარმომადგენელმა პავლე ბერაიამ ისაუბრა. მისი თქმით, “იმედი” აღიარებს, რომ წინასაარჩევნო დებატები ეთერში არ ჰქონია და ამას ასე ასაბუთებს:

• მაუწყებლებისთვის დადგენილი არაერთი მკაცრი მოთხოვნა კომპანიის მხრიდან დამატებითი ფინანსური და ადამიანური რესურსის გამოყოფას მოითხოვს.
• დადგენილი მოთხოვნების უმეტესობა მაუწყებელს იძულებულს ხდის, გადააწყოს საკუთარი სამაუწყებლო ბადე და შეუსაბამოს ის საკანონმდებლო მოთხოვნებს. აღნიშნული გამოიხატება როგორც უფასო პოლიტიკური რეკლამის განთავსების ვალდებულებაზე, ისე, პროგრამირების კუთხით.
• საქართველოში მედიაპლურალიზმის პრობლემის აღმოფხვრის შედეგად, მაშინ, როდესაც არაერთი მაუწყებელი განსხვავებული სარედაქციო პოლიტიკით და მრავალფეროვანი კონტენტით მაუწყებლობს, კანონმდებლობის ასეთი მკაცრი მოთხოვნების საჭიროება არ დგას და ნორმები გადახედვას საჭიროებს.

რას ამბობს კანონი?

მაუწყებლობის შესახებ კანონის 55-ე მუხლის თანახმად:

1. საერთო მაუწყებელმა უნდა გადასცეს წინასაარჩევნო დებატები მისი მომსახურების ზონაში მიმდინარე საარჩევნო კამპანიის დროს.
2. საერთო მაუწყებელმა მისი მომსახურების ზონაში მიმდინარე საარჩევნო კამპანიის დროს, აგრეთვე საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა არადისკრიმინაციულად უნდა უზრუნველყონ ყველა კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის თანაბარი მონაწილეობა წინასაარჩევნო დებატებში.

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირების შეფასებით, აჭარის ტელევიზიაში ბოლო ორი წელია კრიტიკისგან დაცლილი და ხელისუფლების მიმართ ლოიალური სარედაქციო პოლიტიკა, უთანასწორობა, რეპრესიული და მტრული შრომით პირობებია.

რა მოხდა

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ალტერნატიული პროფესიული გაერთიანებამ აჭარის მაუწყებელში გიორგი კოხრეიძის დირექტორობის “2 წლიანი პერიოდის ალტერნატიული/კრიტიკული ანგარიში” გამოაქვეყნა. კვლევა 2019 წლის 22 ნოემბერდან 2021 წლის 22 ნოემბრის პერიოდს მოიცავს.

ანგარიშში მიმოხილულია გიორგი კოხრეიძის დირექტორად არჩევამდე მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენები და შეჯამებულია ბოლო 2 წლის განმავლობაში აჭარის ტელევიზიაში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები.

ვის აერთიანებს აჭარის მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირები

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირები არხის 65-მა თანამშრომელმა 2020 წლის 28 იანვარს დააფუძნა. მათი თქმით, ისინი საკუთარი უფლებების დასაცავად გაერთიანდნენ.

ანგარიშის ძირითადი მიგნებები:

• აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარედაქციო ხაზი გახდა ლოალური როგორც რეგიონული, ისე - ცენტრალური ხელისუფლების მიმართ და სრულიად დაიცალა კრიტიკისგან;
• მოიშალა შრომითი დისციპლინა და გაღრმავდა შრომითი უთანასწორობა დასაქმებულ პირებს შორის. კარიერული წინსვლის შესაძლებლობა, ხშირ შემთხვევაში, არ არის დაკავშირებული კომპეტენციის ზრდასთან და შემოფარგლულია მენეჯმენტთან სიახლოვის კრიტერიუმით;
• მრჩეველთა საბჭოს უმრავლესობა (განსაკუთებით - „ქართული ოცნების“ კვოტით გასული სამი წევრი) მოქმედებდა საკუთარი სამართლებრივი არსის წინააღმდეგ და ნაცვლად მაკონტროლებლის ფუნქციის შესრულებისა, მწვანე შუქს აძლევდა დირექტორის ყველა დამაზიანებელ გადაწყვეტილებას;
• რეპრესიული და მტრული შრომითი პოლიტიკის გამო, ორგანიზაცია დატოვეს პროფესიონალმა თანამშრომლებმა. მათი ნაწილი პირდაპირ გაათავისუფლეს სამსახურიდან, ჩამოაშორეს სარედაქციო პოლიტიკაზე პასუხისმგებლობას, ან შეუქმნეს თავისუფლად მუშაობისთვის შეუსაბამო გარემოპირობები;
• მაუწყებელმა სრულად ჩააგდო პანდემიის პირველ რამდენიმე ტალღასთან დაკავშირებული სირთულეები; განსაკუთრებით - მაყურებლისთვის ამომწურავი ინფორმაციის მიწოდების კომპონენტი. ამით, ისედაც მძიმე გარემოპირობებში მყოფი მოქალაქეებისთვის კიდევ უფრო გაართულა ინფორმირებული გადაწყვეტილებების მიღების შესაძლებლობა ყოველდღიურ რეჟიმში;
• ნაცვლად იმისა რომ მაუწყებლის მენეჯმენტს რეალურად ეჩვენებინა მაუწყებლის ფუნქცია, სარგებელი და საჭიროება მთელი საზოგადოებისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეის მიმართ სკეპტიკურად განწყობილი მოქალაქეებისთვის, ის დაკავებული იყო ამისგან სრულიად საპირისპირო საქმიანობით;

ალტერნატიული პროფკავშირების დაკვირვებით, აჭარის ტელევიზიაში ახალი კადრების მიღება, ხშირ შემთხვევაში ერთპიროვნულ გადაწყვეტილებებს ემყარებოდა. “კარიერული წინსვლის შესაძლებლობა, ხშირ შემთხვევაში, არ არის დაკავშირებული კომპეტენციის ზრდასთან და შემოფარგლულია მენეჯმენტთან სიახლოვის კრიტერიუმით”. პროფკავშირების შეფასებით, ამგვარი მიდგომა და პრაქტიკა სრულიად უპერსპექტივოს ხდის თანამშრომელთა დიდი ნაწილისთვის მაუწყებელში საკუთარი საქმიანობის პირნათლად შესრულებას და გულგრილ, უიმედო მდგომარეობაში ამყოფებს მათ.

ანგარიშში საუბარია პანდემიის პერიოდში მაყურებლის ინფორმირების პრობლემაზეც: აჭარის მაუწყებელმა “არათუ ახალი და შეცვლილ რეალობაზე მორგებული გადაცემები ვერ შესთავაზა მაყურებელს, არამედ - რადიკალურად შეამცირა არსებული საეთერო ბადეც კი; ამასთანავე, კვირაში მხოლოდ ერთი დღე დაუთმო სამედიცინო გადაცემას და ამით, ინფორმაციული სიმწირის შევსების ნაცვლად - გააღრმავა ყოველდღიური გადაწყვეტილებების მიღების პროცესი რიგითი მოქალაქეებისთვის”.



კონტექსტი

გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ ცვლილებები აჭარის ტელევიზიის არაერთ თანამშრომელს შეეხო. ახალი ხელმძღვანელობის პირობებში, კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლების ნაწილი სამსახურიდან გაათავისუფლეს, ზოგიერთმა მათგანმა კი თავად დატოვა მაუწყებელი.

ბოლო ორი წლის განმავლობაში, აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად და დირექტორის გადადგომის მოთხოვნით არაერთი აქცია გაიმართა.

მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებს კრიტიკულად აფასებდნენ გავლენიანი ორგანიზაციებიც. აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელზე მმართველი პარტიის გავლენის შესახებ რამდენიმე საერთაშორისო ანგარიშში, მათ შორის აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის 2020 წლისა და „რეპორტიორების საზღვრებს გარეშეს“ 2021 წლის ანგარიშებშია საუბარი.

“ტვ პირველის” და “მთავარი არხის” ჟურნალისტები კულტურის სამინისტროში, თეა წულუკიანის ბრიფინგზე არ შეუშვეს. ტელევიზიები მომხდარს დისკრიმინაციულ მიდგომად და ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის მცდელობებად აღიქვამენ.

რა მოხდა

“მთავარი არხსა” და “ტვ პირველში” ამბობენ, რომ 22 ნოემბერს, კულტურის სამინისტროში მიმდინარე ბრიფინგის შესახებ შემთხვევით გაიგეს. გასაშუქებლად მისული ტელევიზიები დაცვამ პრესკონფერენციაზე არ შეუშვა და განუმარტა, რომ “ასეთი მითითება აქვთ”.

“მთავარი არხის” პროდიუსერი თეონა გილიგაშვილი ამბობს, რომ კულტურის სამინისტროდან ბრიფინგებისა და კონფერენციების შესახებ ინფრორმაციას არასდროს აწვდიან და ანონსები მხოლოდ სახელისუფლებო ტელევიზიებს ეგზავნებათ: “მხოლოდ მას შემდეგ ვიგებთ ბრიფინგების შესახებ, როდესაც სამთავრობო არხებზე ვხედავთ წულუკიანის გამოსვლებს”.

“გვაქვს კითხვები და დასმის შესაძლებლობა არ გვეძლევა” - ამბობს თეონა გილიგაშვილი.

იმავეზე საუბრობს “ტვ პირველის” საინფორმაციო სამსახურის უფროსი ნოდარ მელაძე და გვეუბნება: „პრესსამსახურის თანამშრომელი არ პასუხობს ზარებს. საშვთა ბიურო კი ამბობს, რომ მითითება გვაქვს, რომ შევუშვათ მხოლოდ ეს კონკრეტული ტელევიზიებიო“.

“ტვ პირველსა” და “მთავარ არხში” ამბობენ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის საკთხებზე მომუშავე ორგანიზაციებისთვის მიმართვას აპირებენ.

ნოდარ მეალაძე ამბობს, რომ სახალხო დამცველისთვის მიმართვასაც გეგმავენ: „ერთადერთი ინსტიტუციაა დარჩენილი, რომელსაც შეუძლია რაღაც გააკეთოს“.

კულტურის სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურში ჩვენს ზარებს არ პასუხობენ

კონტექსტი

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მედიასაშუალებების წარმომადგენლები სამთავრობო უწყებაში ბრიფინგზე არ შეუშვეს.

ამავე თემაზე: იუსტიციის მინისტრის ბრიფინგზე ხელისუფლებისადმი კრიტიკული მედია ვერ მოხვდა

11 ნოემბერს იუსტიციის სამინისტროში გამართულ ბრიფინგზეც ვერ მოხვდნენ “ტვ პირველის”, “მთავარი არხის” და “ფორმულას” ჟურნალისტები.

არასამთავრობო ორგანიზაციები მუდმივად მოუწოდებენ ხელისუფლებას, რომ შეწყვიტონ მედიის მიმართ დისკრიმინაციული მიდგომა და ყველა ჟურნალისტს მისცეს ინფორმაციაზე წვდომის თანაბარი შესაძლებლობა.

კოალიცია “მედია ადვოკატირებისთვის” უკრაინელ ჟურნალისტის და ბლოგერის, ვლადიმირ ზოლკინის საქართველოში არშემოშვებას საგანგებოდ მიიჩნევს. 

კონტექსტი 

18 ნოემბერს გავრცელებული ინფორმაციით, უკრაინელი ჟურნალისტი და ბლოგერი ვლადიმირ ზოლკინი საქართველოში არ შემოუშვეს. ბლოგერი ამბობს, რომ ის მიხეილ სააკაშვილის მდგომარეობის შესახებ მასალების მომზადებას გეგმავდა,  საზღვრის კვეთისათვის საჭირო დოკუმენტაცია წესრიგში ჰქონდა, თუმცა მესაზღვრეებმა ქვეყანაში შემოსვლაზე უარის მიზეზები არ განუმარტეს. 

ჟურნალისტის უფლების შეზღუდვა 

მედიაკოალიცია საქართველოს მთავრობას მოუწოდებს პატივი სცეს ჟურნალისტების გადაადგილების თავისუფლებას და უკრაინელი ჟურნალისტების უფლებას შეასრულონ თავიანთი პროფესიული მოვალეობა საქართველოს ტერიტორიაზე. 

კოალიცია მნიშვნელოვნად მიიჩნევს დროულ განმარტებებს  საქართველოს საზღვარზე ჟურნალისტების შეფერხებასთან დაკავშირებით. 

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც უკრაინელ ჟურნალისტებს საქართველოში შემოსვლაზე უარს ეუბნებიან. 27 ოქტომბერს ჟურნალისტი დიმიტრი გორდონი და მისი მეუღლე, რედაქტორი ალისია ბაცმანი საქართველოში არ შემოუშვეს.

იუსტიციის სამინისტროში გამართულ ბრიფინგზე მედიის ნაწილი ვერ მოხვდა. „მთავარ არხს“ დაგეგმილი ბრიფინგის შესახებ სამინისტროს პრესსამსახურიდან არ შეატყობინეს, „ფორმულას“ ბრიფინგის შესახებ 10 წუთით ადრე აცნობეს, „ტვ.პირველის“ ჟურნალისტი კი ბრიფინგის ბოლო წუთზე შეუშვეს.

რა მოხდა?

იუსტიციის მინისტრ, რატი ბრეგაძის ბრიფინგი საქართველოს მესამე პრედიზენტის, მიხეილ სააკაშვილის საქმეზე სტრასბურგის სასამართლოს წერილის შესახებ, 11 ნოემბერს, 13 საათსა და 12 წუთზე დაიწყო. ბრიფინგზე იყვნენ „“საზოგადოებრივი მაუწყებლის“, „იმედის“, „რუსთავი 2-ისა“ და „პოსტვის“ ჟურნალისტები, თუმცა ბრიფინგის შესახებ მედიასაშუალებების ნაწილმა არაფერი იცოდა. მათ შორისაა „მთავარი არხი“ და „ფორმულა“.

ტელეკომპანია „პირველს“ სამინისტროს პრესსამსახურმა ბრიფინგის შესახებ დაწყებამდე 10 წუთით ადრე შეატყობინა. არხის საინფორმაციო სამსახურის უფროსი ნოდარ მელაძე გვიყვება, რომ იუსტიციის სამინისტროში ბრიფინგის შესაძლო ჩატარების შესახებ პრემიერმინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის განცხადებიდან გაიგეს. ამის შემდეგ, 12:43 საათზე მათ იუსტიციის სამინისტროს პრესსამსახურის ხელმძღვანელს, ნატალია მახვილაძეს ინფორმაციის დასაზუსტებლად დაურეკეს, თუმცა მახვილაძემ მათ ზარს არ უპასუხა, რამდენიმე წუთში მისწერა, რომ ბრიფინგის დაგეგმვის შემთხვევაში არხს აცნობებდა.

„ამ დროს უკვე ბრიფინგიც დაგეგმილი იყო, სამთავრობო მედია - გაფრთხილებული და უკვე იუსტიციის სამინისტროს ტერიტორიაზე იყვნენ. 13:00 საათზე ნატა მახვილაძისგან შემოვიდა შეტყობინება, როდესაც მინისტრი უკვე ბრიფინგისთვის ემზადებოდა, რომ დავძრულიყავით.“, - ამბობს მელაძე.

ბრიფინგზე მისასვლელად და გასაშუქებლად 10 წუთით ადრე შეტყობინება გონივრული ვადა არ არისო, ამბობს „ტვ. პირველის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსი.

ირაკლი ღარიბაშვილის განცხადების შემდეგ, იუსტიციის სამინისტროს ბრიფინგის შესაძლო დანიშვნის შესახებ დაუკავშირდა „ფორმულაც“, უწყების პრესსამსახურის ხელმძღვანელი მათაც დაჰპირდა, რომ ბრიფინგის დანიშვნის შემთხვევაში შეატყობინებდა. „ტვ პირველის“ მსგავსად დაგეგმილი ბრიფინგის შესახებ პრესსამსახურისგან 10 წუთით ადრე გაიგეს. არხის გადამღებმა ჯგუფმა მინისტრის ბრიფინგზე მისვლა ვერ მოასწრო.

როდის შეუშვეს „ტვ. პირველის“ ჟურნალისტი ბრიფინგზე

ბრიფინგის მიმდინარეობისას იუსტიციის სამინისტროსთან მისული „ტვ. პირველის“ ჟურნალისტი, გიორგი ხუხია, დაცვამ შეაყოვნა.

„როგორც კი დავალება მივიღე, წავედი სამინისტროში. 2 წუთში ადგილზე ვიქნებოდი და გზიდან პერიოდულად ვურეკავდი ნატა მახვილაძეს, რომ რამე შეფერხება, რომ მქონოდა, ვინაიდან ვიცოდი მალე იწყებოდა ბრიფინგი, არ დამეგვიანა ან ცოტა რომ დამლოდებოდნენ იმიტომ, რომ ხდება ხოლმე ასე, რომ ერთმანეთს ველოდებით.“ - გვიყვება გიორგი ხუხია.

ის ისხსენებს, რომ გზიდან მახვილაძეს რამდენჯერმე დაურეკა, შეტყობინებაც გაუგზავნა თუმცა პასუხად მიიღო, რომ ვერ შეუშვებდნენ და მასალა ტელეკომპანია „იმედისგან“ აეღოთ.

ხუხია ამბობს, რომ იუსტიციის სამინისტროს პრესსამსახურის ხელმძღვანელი შენობიდან დაცვას ანიშნებდა, რომ ბრიფინგზე არ შეეშვათ. ჟურნალისტი სამინისტროს ცენტრალური შესასვლელიდან მეორე შესასვლელისკენ გადაამისამართეს, თუმცა დაცვამ არც იქიდან შეუშვა.

„არ მიშვებდნენ, ერთმა ტანსაცმელზე მომქაჩა, სამი კაცი წინ გადამიდგა, კარი დავიჭირე იქნებ არ დავაკეტინო-მეთქი, იყო მთელი გაწევ-გამოწევა“ - იხსენებს ხუხია.

„ტვ. პირველის“ ჟურნალისტი ბრიფინგზე მხოლოდ მაშინ შეუშვეს, როდესაც მინისტრმა გამოსვლა დაასრულა და დარბაზიდან გადიოდა. ის მინისტრს გაჰყვა და კითხვების დასმა სცადა, თუმცა პასუხები ვერ მიიღო.

ხუხია იუსტიციის სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის ხელმძღვანელს მუქარაშიც ადანაშაულებს: „ნატა მახვილაძე დამემუქრა, პერსონალური ინფორმაციის გამოქვეყნებით. გამოსაქვეყნებელი მაგაში რა არის, ოდესღაც რომ სივი მქონდა გაგზავნილი იუსტიციის სამინისტროში.“

ტელეკომპანია „პირველში“ ამბობენ, რომ იუსტიციის სამინისტროსთან ასეთი კომუნიკაცია პირველი არაა და ეს „დამკვიდრებული პრაქტიკაა“.

კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისთვის” განცხადებით, იუსტიციის სამინისტროში დაგეგმილი ბრიფინგის ანონსი არ მიუღია ზოგიერთ ონლაინ მედიასაშუალებასაც.

კოალიცია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მოუწოდებს შეწყვიტოს მედიის მიმართ დისკრიმინაციული მიდგომა და ყველა ჟურნალისტს მისცეს ინფორმაციაზე წვდომის თანაბარი შესაძლებლობა.

"მსგავსი დისკრიმინაციული მიდგომა ლახავს მედიის წარმომადგენლების უფლებას შეასრულონ პროფესიული მოვალეობა, მიიღონ და გაავრცელონ ინფორმაცია მნიშვნელოვან საკითხებზე. ამასთან, საზოგადოებას ეზღუდება შესაძლებლობა სხვადასხვა წყაროებზე დაყრდნობით თვალი ადევნოს მიმდინარე პროცესებს.", - წერია განცხადებაში. 

„მედიაჩეკერი“ იუსტიციის სამინისტროს პრესისა და საზოგადოებასთან ურთიერთობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელს, ნატალია მახვილაძეს, დაუკავშირდა, თუმცა მისგან კომენტარი ვერ მიიღო.

ტელევიზიების სარეკლამო შემოსავლები 2021 წლის მესამე კვარტალში, წინა კვარტალთან შედარებით, შემცირდა.

კომუნიკაციების კომისიის ინფორმაციით, თუ ამ წლის მეორე კვარტალში ტელევიზიებმა რეკლამით 21.3 მილიონი ლარი გამოიმუშავეს, მესამე კვარტალში ეს რიცხვი 20 მილიონამდე ლარამდე შემცირდა. პირველ კვარტალში კი ტელევიზიების ჯამური სარეკლამო შემოსავლები 14,5 მილიონი ლარი იყო.


რეკლამებიდან ყველაზე მეტი - 5.9 მილიონი ლარი, კვლავ ტელეკომპანია “იმედმა” მიიღო. “იმედს” მოსდევს „მთავარი არხი“ - 2.8 მილიონი ლარით, „რუსთავი 2“ - 2.4 მილიონი ლარით და „ტელეკომპანია პირველი“ - 1.9 ლარით. 1.7 მილიონი ლარის სარეკლამო შემოსავალი ჰქონდა „პოსტივის“, „ფურმულამ“ კი - 1.1 მილიონი ლარი მიიღო.

2021 წლის პირველ ცხრა თვეში, “იმედს” რეკლამებიდან ჯამში 18 მილიონ ლარზე მეტი აქვს მიღებული. რაც თითქმის 2,5-ჯერ აღემატება “რუსთავი2-ისა” და “მთავარი არხის” ამავე პერიოდის შემოსავლებს.

სარეკლამო შემოსავლები პირდაპირ რეკლამას, სპონსორობას, პროდუქტის განთავსებას, განცხადებებს და ტელეშოფინგს მოიცავს.

2021 წლის მესამე კვარტალში, წინა კვარტალთან შედარებით, მცირედით, 1.735 მილიონიდან 1.77 მილიონ ლარამდე გაიზარდა რადიოების შემოსავალი. აქედან ყველაზე მეტი - თითქმის ერთი მილიონი ლარი რადიო “ფორტუნამ” მიიღო.