ბოლო 10 დღეა, 14 თებერვლიდან დღემდე, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიაში მნიშვნელოვანი პროცესები მიდის და თითქმის ყოველდღე მაუწყებელში რაღაც ხდება (საკადრო ცვლილებები, აქციები, ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზააციების გამოხმაურებები, თანამშრომელთა პროტესტი). შესაბამისად, ტელევიზიაში მიმდინარე პროცესები დანარჩენი მედიის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი თემაა. “მედიაჩეკერი” დაინტერესდა როგორ აშუქებს აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებს საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხი.

მედიამონიტორი საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის საინფორმაციო გამოშვებებში აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენების გაშუქებას 14 თებერვლიდან 25 თებერვლის ჩათვლით პერიოდში დააკვირდა. (მონიტორი აკვირდებოდა არა მხოლოდ პრაიმტაიმის პერიოდს, არამედ დღის განმავლობაში მომზადებულ ყველა საინფორმაციო გამოშვებას, 25 თებერვლის, 18:00-საათიანი გამოშვების ჩათვლით, ანუ, მასალის გამოქვეყნებამდე).

მონიტორინგმა აჩვენა, რომ პირველი არხი ბოლო პერიოდში აჭარის ტელევიზიაში განვითარებულ მოვლენებს საინფორმაციო გამოშვების დასკვნით ნაწილში ზედაპირულად აშუქებდა, ძირითადად, რამდენიმეწამიანი კადრსინქრონით შემოიფარგლებოდა, ზოგჯერ კი ამ თემას საერთოდ არ უთმობდა დროს.

სამონიტორინგო პერიოდის განმავლობაში, პირველი არხის მაყურებელს არ ჰქონდა საშუალება აჭარის მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებისთვის თანმიმდევრულად ედევნებინა თვალი, მიეღო ამომწურავი ინფორმაცია, მოესმინა მედიაექსპერტებისა და სხვადასხვა ორგანიზაციების შეფასებები და დაენახა სრული სურათი.

რა მოხდა ამ დროის განმავლობაში

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიაში

• 14 თებერვალს ცნობილი გახდა, რომ მაუწყებლის დირექტორი გიორგი კოხრეიძე საშტატო განრიგში ცვლილებებს და მაუწყებელში სამსახურების უფროსების მოადგილეების თანამდებობების გაუქმებას გეგმავდა. კოხრეიძის გადაწყვეტილებას, იმავე დღეს არასამთავრობო ორგანიზაცია საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, მედია კოალიცია და, ასევე, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირი განცხადებით გამოეხმაურა.
• „საზოგადოება საზოგადოებრივი მაუწყებლისთვის“ ამ სლოგანით 16 თებერვალს ქუთაისსა და ბათუმში სოლიდარობის აქცია გაიმართა.
• 17 თებერვალს აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად პარლამენტის წინ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ ორგანიზებული საპროტესტო აქცია გაიმართა. ასევე, განცხადება გაავრცელა 8 პოლიტიკურმა პარტიამ.
• 18 თებერვალს საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის მოადგილის პოზიციაზე გამოცხადებული კონკურსის კანდიდატების შესახებ გახდა ცნობილი.
• 19 თებერვალს აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს სხდომა გაიმართა. სხდომაზე ბორდმა საშტატო განრიგის ცვლილება დაამტკიცა, რომლის თანახმადაც, მაუწყებელში ოთხ სხვადასხვა მიმართულებაზე მოადგილეების შტატი გაუქმდა. იმავე დღეს საქართველოს სახალხო დამცველმა აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებზე შეშფოთება გამოთქვა და ოფიციალური განცხადება გაავრცელა.
• 21 თებერვალს კომისიამ დახურულ სხდომაზე აჭარის ტელევიზიის დირექტორის მოადგილედ ვახტანგ ხუზმიაშვილი აირჩია. იმავე დღეს მაუწყებლის დირექტორის მოადგილის შესარჩევ კონკურსზე მომხდარ ინცინდენტზე განცხადება გაავრცელა აჭარის ტელევიზიის პროფკავშირმა.
• 24 თებერვალს ძალაში შევიდა ბორდის მიერ დამტკიცებული საშტატო განრიგის ცვლილება, გაუქმდა მაია მერკვილაძის შტატი, გარდა ამისა, ცნობილი გახდა, რომ მერკვილაძე მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციიდანაც გათავისუფლდა და მის ნაცვლად ნინო ხაჟამია დაინიშნა. იმავე დღეს, ტელევიზიაში განვითარებული მოვლენები მედია კოალიციამ საგანგაშოდ და საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეისთვის დამაზიანებელად შეაფასა. აჭარის ტელევიზიის თანამშრომლებმა კი გაფიცვისთვის დაიწყეს მზადება.
• 25 თებერვალს “უკიდურესი პროტესტის” ნიშნად აჭარის ტელევიზია თბილისის ბიუროს ჟურნალისტმა ნინო ხოზრევანიძემ დატოვა. მაია მერკვილაძემ კი მაუწყებელში დარჩენის გადაწყვეტილება მიიღო და დირექტორის ახალ შემოთავაზებას დათანხმდა. დღის ბოლოს, ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით, კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ.

რა არ გააშუქა და რა/როგორ გააშუქა

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველმა არხმა - ქრონოლოგია

აჭარის ტელევიზიაში 14-25 თებერვლის პერიოდში მიმდინარე მოვლენები საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ეთერში პირველად, 16 თებერვალს დღის 12:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში გაშუქდა. “აქცია ბათუმში” - ამ სახელწოდების 25 წამიანი კადრსინქრონით მაუწყებელმა ჟურნალისტების მხარდასაჭერად გამართული აქცია გააშუქა. წამყვანმა მაყურებელს აცნობა, რომ აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად, ტელევიზიის წინ აქცია გამართეს აჭარის სხვადასხვა მედიასაშუალებების ჟურნალისტებმა და აქციაზე არასამთავრო ორგანიზაციის და ოპოზიციის წარმომადგენლებიც იმყოფებოდნენ. იმავე დღეს, 15:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაშიც მაუწყებელი იდენტური 25 წამიანი კადრსინქრონით შემოიფარგლა.

17 თებერვალს 15:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვების დასკვნით ნაწილში მაუწყებელმა 8 პოლიტიკური პარტიის განცხადება გააშუქა. “პარტიების განცხადება” ამ სათაურით, 2 წუთიან კადრსინქრონში მაყურებელმა მოისმინა პეტრე ზამბახიძის (ევროპული საქართველო), მირდატ ქამადაძის (ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა), თეონა ხარაბაძის (აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტი), გიორგი კოხრეიძის (აჭარის ტელევიზიის დირექტორი) და თამილა დოლიძის (აჭარის ტელევიზიის ბორდის წევრი) კომენტარები. იმავე დღეს, იგივე განცხადება იდენტურად გააშუქდა 18:00 საათიან და 21:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებებში.

აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენების გაშუქებას პირველმა არხმა ყველაზე მეტი დრო 19 თებერვალს დაუთმო. 12:00 საათიან გამოშვებაში მაუწყებელმა კადრსინქრონად გააშუქა აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს სხდომა. მრჩეველთა საბჭოს სხდომაზე განვითარებული მოვლენების გაშუქებისას მაყურებელმა ნახა სიტყვიერი დაპირისპირების კადრები და მოისმინა ჟურნალისტ მალხაზ რეხვიაშვილის და არხის დირექტორის გიორგი კოხრეიძის კომენტარი. ამბის წარდგენისას წამყვანმა აღნიშნა, რომ სხდომას ნაციონალური მოძრაობის წევრებიც ესწრებოდნენ, ამბის გაშუქების შემდეგ კი წამყვანმა მაყურებელს აჭარის ტელევიზიის წინ ნაციონალური მოძრაობასა და მოქალაქეების შორის მომხდარი დაპირისპირების შეასხებ აცნობა.

“აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს სხდომის პარალელურად, რომელსაც ნაციონალური მოძრაობის წევრებიც ესწრებოდნენ, ხმაური იყო შენობის წინ. მოქალაქეთა ჯგუფი "ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენლებს დაუპირისპირდა. მათი განცხადებით, “ნაციონალურ მოძრაობას” არ აქვს სიტყვის თავისუფლებაზე საუბრის უფლება, რადგან სწორედ მათგან უხდებოდათ მედიის, მათ შორის აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტების დაცვა”, - წამყვანის ამ წარდგენის შემდეგ მაყურებელმა ნახა სიტყვიერი დაპირისპირების კადრები და მოისმინა “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენლის და ერთი მოქალაქის კომენტარი.

“ერთიან ნაციონალურ მოძრაობაზე” აქცენტირება და ამბის ამგვარი გაშუქება იყო მანიპულაციური და ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ “ერთიანი ნაციონალურ მოძრაობა” პირდაპირ კავშირშია აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებთან.

მრჩეველთა საბჭოს სხდომა იმავე დღეს, 15:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაშიც გაშუქდა. თუმცა, ამჯერად, მაყურებელი 2 წუთის განმავლობაში მხოლოდ გიორგი კოხრეიძის საუბარს ისმენდა, რომელიც აჭარის ტელევიზიის თანამშრომლებს მიმართავდა, რომ უსაფუძვლო განგაშს ქმნიან. გიორგი კოხრეიძის კომენტარის შემდეგ კი, წამყვანმა 12:00 საათიანი გამოშვების მსგავსად, იდენტური ტექსტით, კადრებით, სინქრონებითა და აქცენტებით, გამოშვება “ნაციონალურ მოძრაობასა” და მოქალაქეებს შორის სხდომის პარალელურად მომხდარი დაპირისპირების ამბის მოყოლით გააგრძელა.

18:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში წამყვანმა მაყურებელს მრჩეველთა საბჭოს სხდომაზე მიღებული გადაწყვეტილების - საშტატო განრიგის ცვლილების შესახებ აცნობა. მაყურებელმა მოისმინა გიგა ჩხარტიშვილის, მაია მერკვილაძის, გია ქარცივაძის, გიორგი კოხრეიძის კომენტარი. რის შემდეგაც წამყვანი კვლავ ნაციონალურ მოძრაობასა და მოქალაქეებს შორის სხდომის პარალელურად მომხდარ დაპირისპირებას დაუბრუნდა. 21:00 საათიან გამოშვებაში კი საბჭოს სხდომაზე მიღებული გადაწყვეტილების - საშტატო განრიგის ცვლილების დამტკიცების შესახებ მიიღო ინფორმაცია და კვლავ მოისმინა გიგა ჩხარტიშვილის, მაია მერკვილაძის, გია ქარცივაძის და გიორგი კოხრეიძის კომენტარი.

აჭარის მაუწყებლის ამბებს პირველი არხი 24 თებერვალს დაუბრუნდა. 18:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში 20 წამიან კადრსინქრონად გააშუქა არასამთავრობო ორგანიზაცია “ალტერნატივას” წევრების მიერ ტელევიზიის წინ გამართული აქცია. იმავე დღეს, აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებს 21:00 საათიან საინფორმაციოს დასკვნით ნაწილში 2 წუთი დაუთმო, და ტელევიზიის წინ ჟურნალისტების მიერ გამართული საპროტესტო აქცია კადრსინქრონად გააშუქა, მაყურებელმა მოისმინა მაუწყებლის დირექტორის და ორი ჟურნალისტის კომენტარი.

დღეს, 25 თებერვალს 15:00 საათიან გამოშვებაში წამყვანმა მაყურებელს აცნობა, რომ აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტები პროტესტს აგრძელებენ, ასევე, წამყვანმა მაყურებელს მიაწოდა ინფორმაცია, რომ მაია მერკვილაძე დირექტორის შეთავაზებას დათანხმდა, აჭარის ტელევიზია თბილისის ბიუროს თანამშრომელმა დატოვა, რის შემდეგაც მაყურებელმა მოისმინა თეონა ხარაბაძის, მაია მერკვილაძის და გიორგი კოხრეიძის კომენტარები. 18:00 საათიან გამოშვებაში მაუწყებელი ამ თემას აღარ დაუბრინდა. 

საბოლოო ჯამში, ამ დროის განმავლობაში საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის მაყურებელს არ ჰქონდა ამომწურავი ინფორმაცია აჭარის ტელევიზიაში განვითარებული მოვლენების შესახებ. არ მიუღია სრული ინფორმაცია სხვადასხვა ქალაქში გამართული სოლიდარობის და საპროტესტო აქციების შესახებ, არ მოუსმენია არცერთი მედიაექსპერტის მოსაზრება მიმდინარე მოვლენებზე და არც სამოქალაქო და არასამთავრობო სექტორის შეფასებები მოუსმენია, რადგან პირველ არხს არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ გავრცელებული არცერთი განცხადება არ გაუშუქებია. პირველი არხის მაყურებელმა არც იმის შესახებ იცის, რომ აჭარის ტელევიზიას დირექტორის ახალი მოადგილე ჰყავს.

NDI-ის უახლესი კვლევა 16 იანვარს თითქმის ყველა მაუწყებლის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ერთ-ერთ წამყვან თემად გაშუქდა. მაუწყებლებმა სხვადასხვა აქცენტით გააშუქეს კვლევის შედეგები. “მედიაჩეკერი” საზოგადოებრივი მაუწყებლის “პირველ არხს”, ტელეკომპანია “იმედს”, “მთავარ არხს”, “TV პირველს”, “ფორმულას” და “რუსთავი2-ს” დააკვირდა.

რადიკალურად განსხვავებული ინფორმაცია მიიღო “იმედისა” და “მთავარი არხის” მაყურებელმა. ტელეკომპანია “იმედმა” ორგანიზაციის სანდოობა ეჭვქვეშ დააყენა, “მთავარმა არხმა” კი მაყურებელს კვლევა წარუდგინა, როგორც მმართველი პარტიის “პოლიტიკურად გაკოტრების” მტკიცებულება.

ტელეკომპანია “იმედმა” 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში NDI-ის კვლევის შედეგების განხილვა ტელეკომპანიისთვის პოზიტიური ამბით დაიწყო. წამყვანმა მაყურებელს ამცნო, რომ “იმედი” მედიაბაზრის ლიდერია” და არხს მოსახლეობის 30% ენდობა. შემდეგ კი კვლევის შედეგების პოლიტიკური ნაწილის მიმოხილვაზე გადავიდა და კვლევის სანდოობა ეჭვქვეშ დააყენა.

ჟურნალისტმა კვლევის შედეგებზე საუბარი შემდეგი ტექსტით დაიწყო:

“ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის - NDI-ის მიერ დღეს გამოქვეყნებული მორიგი კვლევა ტრადიციულად ისევ სადავო და საეჭვო გახდა. პოლიტიკოსები, სოციოლოგები და ანალიტიკოსები გამოქვეყნებულ შედეგს რეალობას აცდენილს უწოდებენ და იმ მაღალ ცდომილებებზე უსვამენ ხაზს, რაც კვლევის შედეგებსა და არჩევნების საბოლოო მონაცემებს შორის ყოველთვის ფიქსირდება. ეს ცდომილება ყველა არჩევნებზე თვალსაჩინოა, თუმცა, განსაკუთრებით, 2012 წელს გამოჩნდა, როდესაც ორგანიზაცია ამტკიცებდა, რომ ნაციონალური მოძრაობა მოსახლეობის სრული მხარდაჭერით სარგებლობდა. საბოლოოდ კი, არჩევნებში დამარცხდა და მაშინდელ მმართველ პარტიას ოპოზიციაში გადანაცვლება მოუწია. ასეთი წარსულის გათვალისწინებით, ვნახოთ, როგორია დღეს გამოქვეყნებული შედეგების შეფასებები.”

აღნიშნული შესავლის შემდეგ კი, ეთერში გავიდა სიუჟეტი, რომელშიც ჟურნალისტმა მაყურებელს განსხავებული აზრი არ შესთავაზა. სიუჟეტში ჟურნალისტის მიერ შერჩეული თითოეული რესპონდენტი ამტკიცებდა, რომ NDI-ის კვლევა არასანდოა და ნაციონალურ მოძრაობასთან აკავშირებდა ორგანიზაცია CRRC-ის, რომელმაც კვლევის საველე სამუშაოები ჩაატარა.

ჟურნალისტი თავადაც ეჭვქვეშ აყენებს ორგანიზაციის სანდოობას და ამბობს, რომ “ექსპერტები ანეგდოტურ მონაცემებს უწოდებენ იმ კვლევის შედეგებს, რომელიც NDI-იმ ორგანიზაცია CRRC-ის დაუკვეთა. ეს ის ადგილობრივი კვლევითი კომპანიაა, რომლის მიმართაც კითხვები ხშირად ჩნდება. მათ შორის, წინა ხელისუფლებასთან კავშირებზე. ბოლო კვლევით, ერთმანეთის გვერდით თავს იწონებენ შალვა ნათელაშვილი, ალეკო ელისაშვილი და მიხეილ სააკაშვილიც კი - ქვეყნიდან გაქცეული მთავარსარდალი”.

ჟურნალისტს, თავისი სიტყვების საპირწონედ, სოციოლოგის სტატუსით ჩაწერილი ჰყავს “იმედის” გადაცემა “არენას” წამყვანი ვაკა გორგილაძე და ხელისუფლებისადმი ლოიალურად განწყობილი ექსპერტი ზაალ ანჯაფარიძე. ორივე რესპონდენტი ამტკიცებს, რომ NDI-ის კვლევას რეალობასთან არანაირი კავშირი არ აქვს.

ვაკა გორგილაძისა და ზაალ ანჯაფარიძის გარდა, სიუჟეტში მაყურებელმა მოისმინა “ქართული ოცნების” ორი წარმომადგენლის - კახა კალაძის და მამუკა მდინარაძის შეფასებები. სიუჟეტის ბოლოს კი NDI საქართველოს დირექტორის ლორა თორნტონის კომენტარი, რომელიც კვევაზე დეტალურად არ საუბრობს და აცხადებს რომ ორგანიზაცია CRRC-ის სრულ ნდობასა და მხარდაჭერას უცხადებს.

საბოლოო ჯამში, “იმედის” მაყურებელმა ვერ მოისმინა ვერც ოპოზიციის და ვერც დამოუკიდებელი ექსპერტების შეფასებები კვლევის სანდოობასთან დაკავშირებით. შესაბამისად, სიუჟეტი ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ არ მოიძებნება ადამიანი, ვინც NDI-ის კვლევას ნდობას უცხადებს.

“მთავარმა არხმა” 21:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში NDI-ის კვლევა პირველ ამბად გააშუქა და შედეგების მიმოხილვას 15 წუთზე მეტი დაუთმო. გადაცემის წამყვანებმა კვლევის შედეგები მაყურებელს “ქართული ოცნების” ხელისუფლების დასასრულის უტყუარ მტკიცებულებად წარუდგინეს.

კვლევის “კატასტროფული” შედეგების გაცნობა წამყვანებმა შემდეგი შესავლით დაიწყეს: “სახელისუფლებო გუნდის პოლიტიკური ნდობის კრედიტი ამოწურულია. ხალხს ოცნების აღარ სჯერა, ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევის შედეგები პირდაპირ მიუთითებს, რომ მმართველი პარტია პოლიტიკურად გაკოტრებულია. მოსახლეობა ივანიშვილის პარტიაში აღარავის და არაფერს ენდობა. კვლევა აჩვენებს, რომ ისტორიულ მინიმუმზეა ინსტიტუტების მიმართ ნდობა. რაც შეეხება პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილი ანტირეკორდების პიკშია.

ეკლესია, სასამართლო და პარლამენტი, ქართული ოცნება და პირადად ბიძინა ივანიშვილი რეიტინგის ვარდნის რეკორდსმენები არიან. მმართველმა პოლიტიკურმა ელიტამ ხელისუფლებაში ყოფნის განმავლობაში მოახერხა იმდენი, რომ საზოგადოებაში საბოლოოდ გააუფასურა ყველაზე სანდო ინსტიტუტებისადმი დამოკიდებულება და უფრო მეტიც, ხალხი ამბობს, რომ დემოკრატია ქვეყანაში საერთოდ აღარ არის. კვლევის შედეგები ასევე ადასტურებს, რომ მომავალ არჩევნებზე მოსახლეობა ოლიგარქს მხარს აღარ დაუჭერს, ოპოზიციის წარმატების შანსი კი განსაკუთრებულად მაღალია, თუმცა გარკვეული პირობით.” აღნიშნული შესავლის შემდეგ, წამყვანების ნარატივი ჟურნალისტებმა გააგრძელეს და კვლევა ორ ნაწილად მიმოიხილეს. პირველ ნაწილში ჟურნალისტმა საზოგადოებრივ განწყობაზე ისაუბრა და მაყურებელს კვლევის შედეგებიდან “ქართული ოცნების” რეიტინგების ანტირეკორდები წარუდგინა. ჟურნალისტი თავის მონოლოგში ამტკიცებს, რომ “ასეთი ცუდი შედეგები ისტორიას არ ახსოვს”, “უმძიმესია პარლამენტის მდგომარეობა”, “არ დარჩენილა არც ერთი სამინისტრო, რომელსაც ნეგატივის ზრდა არ აქვს” და “მოსახლეობა ივანიშვილის პარტიაში არავის და არაფერს არ ენდობა”. მეორე ნაწილში კი ჟურნალისტმა მაყურებელს პოლიტიკოსების შეფასებები შესთავაზა.

NDI-ის კვლევის შედეგების გაშუქებისას, “მთავარი არხის” მაყურებელმა მოისმინა ოპოზიციის ლიდერების კრიტიკული კომენტარები, ხელისუფლების წარმომადგენლების შეფასებები. ასევე, ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის კომენტარი. სამოქალაქო და არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლების შეფასებები.

“მთავარი არხის” მსგავსად, ტელეკომპანია "ფორმულამ"დღის მთავარი გამოშვება 20:00 საათზე NDI-ის კვლევის შედეგების გაშუქებით დაიწყო. სიუჟეტში მთავარი აქცენტი მმართველი პარტიის რეიტინგის დაცემაზე კეთდებოდა. წამყვანიც და ჟურნალისტიც ყურადღებას ამახვილებდნენ კვლევის იმ ნაწილზე, სადაც საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებული მონაცემები იყო წარმოდგენილი. “ფორმულას” მაყურებელმა მოისმინა როგორც ოპოზიციის, ასევე ხელისუფლების წარმომადგენლების შეფასებები.

"რუსთავი 2-მა" 21:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში NDI-ის კვლევის შედეგები ორ ნაწილად მიმოიხილა. პირველ ნაწილში ჟურნალისტმა ყურადღება გაამახვილა პოლიტიკური პარტიებისა და მათი ლიდერების რეიტინგებზე. მეორე ნაწილში კი სიუჟეტი კვლევაში სახელმწიფო ინსტიტუტებისადმი ნდობის ნაწილს მიეძღვნა. თემის გაშუქებისას მაყურებელმა მოისმინა როგორც ოპოზიციის, ისე მმართველი პარტიის შეფასებები.

NDI-ის კვლევის შედეგების გაშუქებისას ტელეკომპანია “პირველის” აქცენტი მმართველი პარტიის ნდობის მაჩვენებელის კლებაზე, დემოკრატიის ხარისხსა და პოლიტიკურ რეიტინგებზე იყო გაკეთებული. 22:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში გასულ სიუჟეტში მაყურებელმა, კვლევასთან დაკავშირებით, მოისმინა ხელისუფლებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლების, ასევე, პოლიტოლოგების შეფასებები.

სხვა მაუწყებლებისგან განსხვავებით, საზოგადოებრივი მაუწყებლის “პირველი არხისთვის” NDI-ის კვლევა დღის წამყვანი თემა არ ყოფილა. მაუწყებელმა ამბავი 21:00 საათიანი საინფორმაციო გამოშვების 32-ე წუთზე კადრსინქრონად გააშუქა. წამყვანმა ჯერ კვლევის შედეგები მიმოიხილა, შემდეგ კი მაყურებელს ოპოზიციისა და მთავრობის შეფასებები შესთავაზა.

27 ნოემბერს პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილი ტელეკომპანია “იმედზე” ნიკა ლალიაშვილის გადაცემა „SWOT ანალიზს” სტუმრობდა. ინტერვიუ ამავე დღეს, დაახლოებით შუადღის სამ საათზე დაანონსდა და მაყურებელში დიდი მოლოდინი შექმნა.  ბიძინა ივანიშვილი იმედის ეთერში საათ-ნახევრის განმავლობაში, თითქმის მონოლოგის რეჟიმში, კრიტიკული კითხვების, ოპონირების და ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე საუბრის გარეშე კომფორტის ზონაში იყო.

“დღეს მე გთავაზობთ გავაკეთოთ ქართული პოლიტიკის SWOT ანალიზი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ უნდა შევაფასოთ ქართული პოლიტიკის არსებული მდგომარეობა ოთხი კრიტერიუმის მიხედვით - ეს არის სუსტი მხარეები, ძლიერი მხარეები, შესაძლებლობები და საფრთხეები”, - ამ შესავლით დაიწყო წამყვანმა გადაცემა, რასაც სტუმრის რეპლიკა მოჰყვა:

- “კარგი ფორმაა, კარგი ფორმაა”

შემდეგ კი წამყვანმა სტუმარს ფაქტობრივად ტრიბუნა დაუთმო და მთელი საათნახევრის განმავლობაში არც კი უცდია მისი კომფორტის ზონიდან გამოყვანა.

წამყვანს არ დაუსვამს არცერთი კრიტიკული კითხვა, ეჭვი არ შეუტანია ივანიშვილის არცერთ სიტყვაში და მეტიც, დაუფარავად აცხადებდა, რომ მის აზრს თავადაც იზიარებდა და ეთანხმებოდა - ზოგჯერ მიმიკებით, თავის დაქნევით, ზოგჯერ კი სიტყვებით - “დიახ”, “კი”, “რა თქმა უნდა”, “ზუსტად” და ა.შ.

გადაცემის მსვლელობისას, წამყვანი თავისი კითხვებით, მსჯელობით, შეფასებითი რეპლიკებითა და დიალოგით, მიკერძოებულისა და სუბიექტურის შთაბეჭდილებას ტოვებდა. ეს ყველაზე უკეთ ჩანდა მაშინ, როდესაც იგი საპროტესტო აქციის მონაწილეებზე, ოპოზიციურ პარტიებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებზე საუბრობდა .


⇒ წამყვანის შეფასებები:

• მთავარი საკითხი ქართულ პოლიტიკაში რაც არის, ეს გახლავთ ის ხმაური, რომელიც არის რუსთაველის გამზირზე და არამარტო ამ ერთ გამზირზე. ხმაური, რომელიც, ჩემი აზრით, ხელოვნურად არის შექმნილი.
  
  
• მიშამ აკრძალა ქუჩა და ეხლა კრებითი მიშა დგას ქუჩაში (იცინის)
  
  
• ნაცებს ჰქონდათ გულაგი და ირქმევდნენ დემოკრატიის შუქურას, თქვენ გაქვთ დემოკრატია და გეძახიან უნიათოებს
  
  
• შეიძლება ქვეყანა, ქვეყნის პოლიტიკური სპექტრი ცხოვრობდეს რომელიღაც არასამთავრობო ორგანიზანიზაციების მიერ გამოქვეყნებული რეიტინგებით. რომელსაც არავინ არ ენდობა… არც საზოგადოებაში, არც პოლიტიკურ სპექტრში, არც ამ რეიტინგებში გამარჯვებულებში და არც ამ რეიტინგებში დამარცხებულებში - არავისში ნდობა ნდობა აღარა აქვს უკვე რა (იცინის)
  
  
• ერთხელ უკვე ვნახეთ 20 ივნისს, ე.ი. გადატრიალების პირდაპირი მცდელობა, პარლამენტის შტურმის მცდელობა, ეხლა რაღაც ანალოგიურ, ასე ვთქვათ, იმიტაციას, აი, ამ რევოლუციური სიტუაციის იმიტაციას ვხედავთ

წამყვანს სტუმრისთვის დამაზუსტებელი კითხვა არ დაუსვამს, როცა იგი ამტკიცებდა, რომ საზოგადოება ცილს წამებს, როდესაც მას შეუსრულებელ დანაპირებს ახსენებს: “ჩვენ ცილს გვწამებენ მუდამ, რომ რაღაც ვერ შევასრულეთ, რაღაც არ გავაკეთეთ, მაგრამ მე არცერთი პრინციპული არ მახსოვს, ჩვენი 7 წლიანი ისტორიის განმავლობაში, რომ რამე სერიოზული დაპირება ჩვენ არ შეგვესრულებინა.”

წამყვანი ბიძინა ივანიშვილის მონოლოგს მშვიდად უსმენდა მაშინაც, როდესაც მან თქვა, რომ “არავინ ეჭვქვეშ არ აყენებს “ქართული ოცნების” დემოკრატიულობას. და, ნახეთ, ყველა რეიტინგში, ყველა მიმართულებით რამდენად პრინციპულად წინა ვართ”. მას არ დაუსვამს კითხვა და არ უცდია დაზუსტება, კონკრეტულად რომელ რეიტინგებს გულისხმობდა იგი.

მთელი გადაცემიდან ნათელი გახდა, რომ ივანიშვილის გადაცამაში მიწვევა ემსახურებოდა არა საზოგადოების ინტერესის დაკმაყოფილებას და დღეს აქტუალურ ბევრ საკითხზე ქვეყნის ფაქტობრივი მმართველის განმარტებების მოსმენას, არამედ ბიძინა ივანიშვილისთვის სასურველი კითხვების დასმას და მისი ხშირად დაუსაბუთებელი განცხადებების ტირაჟირებას, რაც მედიის მთავარ მოვალეობასთან საზოგადოების ინფორმირებასთან წინააღმდეგობაში მოდის. ამას ადასტურებს წამყვანის შეკითხვების დეტალური აღწერა.

⇒  ნიკა ლალიაშვილის შეკითხვები:

1. სანამ დავიწყებთ, მთავარი საკითხი ქართულ პოლიტიკაში რაც არის, ეს გახლავთ ის ხმაური, რომელიც არის რუსთაველის გამზირზე და არამარტო ამ ერთ გამზირზე. ხმაური, რომელიც, ჩემი აზრით, ხელოვნურად არის შექმნილი. მაგრამ სახელდება კონკრეტული საფუძველი ამ ხმაურის - ეს არის თქვენს მიერ მიცემული დაპირება, რომელიც არ შესრულდა. ამაზე, ასე ვთქვათ, რა შეგიძლიათ რომ თქვათ.”
   
   
2. კიბატონო, გადავიდეთ “SWOT” ანალიზზე და აქ უფრო კარგად გავაკეთებთ დასკვნებს, ჩემი აზრით. ბატონო ბიძინა, ქართული პოლიტიკური სპექტრი, თუ შევხედავთ, დიდ სურათს თუ დავინახავთ, ცოტა თუ ვდისტანცირდებით, შეიძლება, ესეთი რაღაც აღმოვაჩინოთ, რომ დიდი ნაწილი ამ სპექტრის, შეიძლება უდიდესი ნაწილიც, არის აბსოლუტურად დაცლილი ერთის მხრივ იდეალიზმისგან, და მეორეს მხრივ - პრაგმატიზმისგანაც. ანუ არც იდეალისტები არიან და არც რაციონალიური არსი შიგნით არ არის.(“საოცარია” - ბიძინა ივანიშვილი) დარჩათ მარტო რადიკალიზმი. აი, ეს, ასე ვთქვათ, დაცარიელება, იდეებისგან დაცარიელება, იდეების ერთგულების აბსოლუტური დეფიციტი, ისეთი ადამიანების დადგომა ერთად და გაერთიანება, რომლებიც წესით, რომლებიც წესით, საერთოდ, ანუ კლასიფიკატორი მოიშალა, არც მემარჯვენე აღარ არის, არც მემარცხენე, არც ლიბერალი, არც კონსერვატორი, არაფელი აღარ არის, არის მარტო წყურვილი ძალაუფლების. ეს არის თუ არა სუსტი მხარე ქართული პოლიტიკის?
   
   
3. ბატონო ბიძინა, პრაგმატიზმის არარსებობა, ე.ი. ელემენტარული გათვლების, სუფთა რაციონალურად რომ მიუდგეს, ხო, ვთქვათ, ქართული პოლიტიკური სპექტრი, ე.ი. შეუძლებლობა ის გზა რომელიც არჩეულია, შეუძლებელია, რომ მიიყვანოს მათ მიზნამდე. (“აი, რა კარგი რამე თქვით და რა კარგ რამეზე მიმანიშნეთ”) ეს არის თუ არა სუსტი მხარე?
   
   
4. რახან რეიტინგები ახსენეთ, ბატონო ბიძინა, არ ვაპირებდი საერთოდ ამ შეკითხვას, აი, მაგალითად, IRI-ის კვლევა გამოქვეყნდა ამას წინათ, სადაც, კვლავ(იცინის) ე.ი. IRI-ის რეიტინგებით, მაგალითად, ბოლო 10 წელია ლიდერობს, ყველაზე პოპულარული ადამიანი ქვეყანაში არის მაგალითად, დათო ბაქრაძე. ძალიან ბევრი, ასე ვთქვათ, მონაცემი არის თავდაყირა დაყენებული და მთელი ჩვენი პოლიტიკური სპექტრი, ე.ი. ელოდება ამ რეიტინგების გამოქვეყნებას წლიდან წლამდე, რეიტინგიდან რეიტინგამდე ვცხოვრობთ ყველანი, მთელი მედია. გამოქვეყნდება ეს რეიტინგი, მერე ვწერთ პოლიტიკოსებს, რომლებიც ამბობენ, რომ არ ენდობიან ამას, მერე ამაზე მიდის დისკუსიები, თოქ-შოუები, მერე ჩაწყნარდება ყველაფერი და ახლა ველოდებით მეორე კვლევა როდის გამოქვეყნდება. ეს ნორმალურია? შეიძლება ქვეყანა, ქვეყნის პოლიტიკური სპექტრი ცხოვრობდეს რომელიღაც არასმთ.., თუნდაც ავტორიტეტული არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ გამოქვეყნებული რეიტინგებით. რომელსაც არავინ არ ენდობა… (მოგვიანებით ამატებს) არც საზოგადოებაში, არც პოლიტიკურ სპექტრში, არც ამ რეიტინგებში გამარჯვებულებში და არც ამ რეიტინგებში დამარცხებულებში - არავისში ნდობა აღარა აქვს უკვე რა (იცინის).
   
   
5.  - ძალიან მარტივი შეკითხვა დამებადა, ბატონო ბიძინა, რა. თუ ეს ასეა და ასეა, ვხედავთ ჩვენ, გუშინ, მაგალითად, ჩვენ გადაცემაში, ტელეკომპანია “იმედის” გადაცემა არის “არენა”,სადაც ინტერაქტივი გვქონდა და ასეთი შეკითხვა დავსვით - როგორ აფასებთ არასამთავრობო ორგანიზაციების მოღვაწეობას საქართველოში, დადებითად, უარყოფითად - იყო პასუხები. ე.ი. უარყოფითად იყო 95%.   
   
    - ნუ, გასაგებია [ბიძინა ივანიშვილი]  
   
   - მე მესმის, რომ ესეც არ არის ინდიკატორი  [წამყვანი]
   
   - არის ინდიკატორი  [ბიძინა ივანიშვილი]
   
   - კიბატონო  [წამყვანი]
   
   -მე ვთვლი, რომ ეს განცდა, საზოგადოებას უკვე ეზიზღებათ. აი, პირდაპირი მნიშვნელობით გეტყვით, რომ საზოგადოებას აგრესია აქვს ამ ტიპის ენჯეოებზე. წლობის განმავლობაში ცრუობენ და პირდაპირ სატელიტები არიან "ნაციონალური მოძრაობის"   [ბიძინა ივანიშვილი]
   
   - ვიცე თავმჯდომარე IRI-ის აღმოჩნდა რომ არის ოფიციალურად დარეგისტრირებული საერთაშორისო აგენტი ნაციონალური მოძრაობის, ლობისტი. ეს საერთოდ სკაანდალია და, მე ვფიქრობ, რომ გლობალურად შეიძლება ამ ინსტიტუტის რეპუტაციას დაარტყას. პარალელურად, არსებობს სრულიად სხვა რეალობა და ვაშინგტონსა და თბილისს შორის, ოფიციალურ ვაშინგტონსა და თბილისს შორის არასოდეს არ ყოფილა ამ ნიშნულზე ურთიეთობა და (ივანიშვილი - დიახ, დიახ, დიახ, სწორედ…) ამას თქვენ ამბობთ, ხო? მაშინ გამოსავალი რაშია?   [წამყვანი] 
   
   
6. ძალიან საინტერესოა, საფრთხეებზე გადავიდეთ, ბატონო ბიძინა. ე.ი. ჩვენ მოვამზადეთ ერთი ვიდეო, თქვენი გამოსვლა, მაგრამ სანამ ამ ვიდეოს გაჩვენებთ, ესეთი თქვენი ფრაზა მინდა შეგახსენოთ. ზუსტად, ნუ, დაახლოებით, ერთი წლის წინ ნათქვამი: “ვარწმუნებ საზოგადოებას, რომ მაქსიმუმ ერთ წელიწადში, ყველაფერს თავისი სახელი დაერქმევა”. ე.ი., გავიდა ერთი წელი და ვხედავთ გაუარესებას სიტუაციის. ვხედავთ ხმაურს რუსთაველის გამზირზე, ვხედავთ, ერთხელ უკვე ვნახეთ 20 ივნისს, ე.ი. გადატრიალების პირდაპირი მცდელობა, პარლამენტის შტურმის მცდელობა, ეხლა რაღაც ანალოგიურ, ასე ვთქვათ, იმიტაციას, აი, ამ რევოლუციური სიტუაციის იმიტაციას ვხედავთ. რა გაკეთდა ამ ერთ წელიწადში, რა გაუმჯობესდა? ( კარგი მაგალითები მოიყვანეთ… - ივანიშვილი)
   
   
7. ბატონო ბიძინა, ეხლა უნდა გაჩვენოთ ერთი ვიდეო, სადაც თქვენ ამბობთ ფრაზას, რომელიც, აი, როგორც კამერტონმა, ეგრე განსაზღვრა ე.ი. რაღაცა რეგისტრი, მთელი ამ 7 წლის. მოდი, ვნახოთ ეს ვიდეო და მერე დაგისვამთ შეკითხვას (ვიდეო). ე.ი. ჩვენ ჩვენს ოპონენტებს მოვექცევით არა ისე, როგორც იმსახურებენ, არამედ როგორც ამას იმსახურებს ქართული კულტურა(ციტირებს ვიდეოდან) - ნანობთ ეხლა ამ სიტყვებს? აი, ეხლა რომ დააბრუნოთ, გადაახვიოთ ყველაფერი უკან …შეკითხვა ესეთი იყო, ე.ი., უარეს მდგომარეობაში ვართ, ხო, ე.ი. არსებობს თუ არა საფრთხე მეორეჯერ განმეორებით წრეზე წასვლის და გადატრიალების... კოჰაბიტაციით, აი, ამ თქვენი ფრაზით, რომელმაც განსაზღვრა კოჰაბიტაცია, ხო არ მოვედით ჩვენ აქამდე?
   
   
8. გადატრიალების განმეორება იქნება თუ არა საფრთხე? (უფრო სწორად,)ამას თქვენ აღიქვამთ თუ არა საფრთხედ?
   
   
9. აი, ზუსტად ეგ უნდა გკითხოთ, ბატონო ბიძინა. ძლიერი მხარე ქართული პოლიტიკის არის თუ არა არა პოლიტიკურ სპექტრში, არამედ თვითონ ხალხში. ხალში, რომელიც თავისი ალღოთი, თავისი ინსტიქტით, თავისი საზრისით ხვდება სად ტყუილია, სად მართალია, სად შენებაა, სად ნგრევაა
   
   -  გენიალურია, გენიალურია [ბიძინა ივანიშვილი]
   
   -  ეს არის ძლიერი მხარე, თქვენი აზრით?
   
   
10. ჩვენ კიდევ ერთი შეკითხვა გვაქვს, აუცულებელი, ეს არის შესაძლებლობები. აი, ზუსტად მაქ შეიძლება ეს გავიაროთ. თქვენი ცნობილი ფრაზა იყო, რომ ჩვენი დემოკრატია უსწრებს ეკონომიკას. ეკონომიკის დაწევა დემოკრატიაზე ეგ არის თუ არა მთავარი შესაძლებლობა?
    
    
11. ეს არის საზოგადოება, რომელიც ვერ თანხმდება ფუნდამენტურ საკითხებზე, ვერაფერზე ვერ ვთანხმდებით. კონსტიტუციას ვწვავთ და ვთბებით იმით რუსთაველის გამზირზე, ე.ი., იმაზეც კი ვერ ვთანხმდებით 2008 წლის აგვისტოს ომი მოვიგეთ თუ წავაგეთ, დავმარცხდით თუ გავიმარჯვეთ, მეორე მსოფლიო ომი 8 მაისს დამთავრდა თუ 9 მაისს დამთავრდა, ისტორიულ ფიგურებზე ვერ ვთანხმდებით. ე.ი. ისეთ თემებზე ვერ ვთანხმდებით, რომლის ირგვლივაც უნდა მოხდეს დაკონსოლიდირება ერის. ამ საზოგადოებას აქვს პერსპექტივა?

„ნენსკრა ჰესის პროექტი და „ნენსკრა ჰიდროს” სოციალური პროექტები სვანეთში“ - ამ სათაურით 7 ივლისს ტელეკომპანია "იმედზე", გადაცემა "იმედის კვირაში", ნენსკრა ჰესის შესახებ გავიდა სიუჟეტი. 7 წუთის განმავლობაში მაყურებელი ისმენდა წამყვანის, ჟურნალისტისა და რესპონდენტების მტკიცებას იმის შესახებ,  რამდენად დიდ სიკეთეს მოუტანს „ნენსკრა ჰესი“ ადგილობრივებსა და საქართველოს ეკონომიკას. მაყურებელს არ მოუსმენია საწინააღმდეგო აზრი, არც ერთი დამოუკიდებელი ექსპერტის შეფასება და დასაბუთებული, არგუმენტირებული მსჯელობა იმის შესახებ, რომ ჰესი მართლაც მხოლოდ და მხოლოდ სარგებლის მომტანია. მასლის ავტორს არც ჰესის მშენებლობით გამოწვეული ადგილობრივების პროტესტი უხსენებია და არც ის საფრთხეები, რაზეც გარემოსდამცველი ორგანიზაციები საუბრობენ. 

სიუჟეტის წარდგენისას წამყვანი აქცენტს აკეთებს „ნენსკრა ჰესის“ სიკეთეებსა და სარგებელზე - „პროექტი ჭუბერის თემში ხორციელდება. ის დასახლებული პუნქტისგან მოშორებით არის და არ გულისხმობს ოჯახების განსახლებას. გარდა ჰესის მშენებლობისა, „ნენსკრა ჰიდრო“ რეგიონში ფართო მასშტაბიან სოციალურ პროექტებსაც ახორციელებს და იმაზეც ზრუნავს, რომ სამშენებლო სამუშაოებზე ადგილობრივები დაასაქმოს. ამისთვის კომპანიამ კადრების საკუთარი რესურსით გადამზადება უკვე დაიწყო“.

წამყვანის მსგავსად, სიუჟეტის ავტორიც არაერთხელ ახსენებს მაყურებელს „ნენსკრა ჰიდროს“ სიკეთეებს და ხაზს უსვამს, რომ ჰესი საქართველოს ენერგოდამოუკიდებლობას კიდევ უფრო განამტკიცებს. გარდა ამისა, ჟურნალისტი მაყურებელს ინვესტორი კომპანიის გამოცდილების შესახებაც უყვება და არწმუნებს, რომ „მას სვანეთის წყლებთან შეჭიდება არ გაუჭირდება“.

ჟურნალისტი საუბრობს სოციალურ პროექტებზეც - „ნენსკრა ჰესის მშენებლობის აქტიურ ფაზაში შესვლისას 1000-ზე მეტი სამუშაო ადგილი შეიქმნება. პრიორიტეტი კი, ადგილობრივ მოსახლეობას მიენიჭება. კომპანიამ ამაზე წინასწარ იზრუნა და ადგილობრივები პროფესიულ გადამზადებას უკვე თბილისში გადიან… ფართომასშტაბიანი სოციალური პროექტების განხორციელებაც ნენსკრა ჰიდრომ თავის თავზე აიღო და 400-მდე ოჯახს მიწის ნაკვეთების აზომვაში, ნახაზის მომზადებასა და მიწის ნაკვეთის რეგისტრაციის პროცესში უწევს დახმარებას. ტურისტებისთვის არც თუ ისე ნაცნობ მხარეში ამუშავდა საოჯახო სასტუმროები, სადაც, ძირითადად, პროექტში დასაქმებული ადამიანები ცხოვრობენ. ადგილობრივებს იმედი აქვთ, რომ ჰესი ამ მხარეს კიდევ უფრო განავითარებს“, - ამბობს ჟურნალისტი და არც კი ახსენებს იმ ადგილობრივებს, რომლებიც ჰესის მშენებლობას ეწინააღმდეგებიან, მის უარყოფით მხარეებზე, ზიანზე და მოსალოდნელ საფრთხეებზე საუბრობენ.

სიუჟეტის დასასრულს, ჟურნალისტი ამტკიცებს, რომ სვანეთის სარგებელი ჰესის მშენებლობის პროცესში კიდევ უფრო გამოჩნდება, თუმცა მშენებლობის და ექსპლუატაციაში ჩაშვების შემდეგ ჰესი გაცილებით დიდ სარგებელს საქართველოს ენერგოსისტემას მოუტანს.

გასული წლის 5 ივლისს ჭუბერში სტიქია მოხდა და ადიდებულმა მდინარე ნენსკრამ რამდენიმე სოფელი დატბორა. ღვარცოფის შემდეგ, ადამიანის უფლებებზე მომუშავე 8 არასამთავრობო ორგანიზაციამ ხელისუფლებას განცხადებით მიმართა. განცხადებაში აღნიშნულია, რომ „გეოლოგიური რისკები კიდევ უფრო გაძლიერდება ჰესის პროექტის ზეგავლენის შედეგად, ვინაიდან მშენებლობის პროცესში ტყე/მცენარეული საფარი პირწმინდად მოიჭრება, რაც დამატებით მეწყრულ და ღვარცოფულ კერებს გააჩენს.“

ჟურნალისტს ეს ფაქტი მაყურებლისთვის არ უცნობებია , არ დაუსვამს კითხვა, ჰქონდა თუ არა რაიმე კავშირი წყალდიდობასა და ჰესის მშენებლობას, სამაგიეროდ, აღნიშნა, რომ „როგორც კომპანიაში ამბობენ, ნენსკრა ჰესი ერთგვარი პრევენცია იქნება წყალდიდობისგან“ - თუმცა არც ამ შემთხვევაში დაუსვამს კითხვა, თუ „როგორ“ და მაყურებელს არ მოუსმენია არც ერთი არგუმენტი იმის დასტურად, რომ ჰესი წყალდიდობის ან სხვა სტიქიისგან დაიცავს მოსახლეობას.

ჟურნალისტს იმის თქმაც „დაავიწყდა“, რომ 2015 წლიდან დღემდე სვანეთსა და თბილისში არაერთხელ გამართა საპროტესტო აქცია და არც ის უხსენებია, რომ პროტესტის გამო 2016 წელს ადგილობრივ მოსახლეობას ერთ კვირაზე მეტი გზა ჰქონდათ გადაკეტილი. არც იმის შესახებ მიუწვდია ინფორმაცია, რომ „ნენსკრა ჰესის“ მშენებლობას გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ნაწილიც ეწინააღმდეგება.

მაყურებელმა ჯამში მოისმინა 7 რესპონდენტის შეფასება. მათგან 2 - ხელისუფლების, 3 - უშუალოდ კომპანიის წარმომადგენელი და 2 ჰესის მშენებლობის მომხრე ადგილობრივი იყო. თითოეული მათგანი, ისევე როგორც წამყვანი და ჟურნალისტი, „ნენსკრა ჰესის“ სიკეთეებზე საუბრობდა და ეკონომიკურ სარგებელს უსვამდა ხაზს. მაყურებელს არ ჰქონდა შესაძლეობლობა, რომ მოესმინა დამოუკიდებელი ექსპერტის, გეოლოგის, ჰიდროლოგის ან გარემოსდამცველის შეფასება. მთელი სიუჟეტის განმავლობაში მაყურებელს არ მოუსმენია განსხვავებული აზრი და არც იმის შესახებ მიუღია ინფორმაცია, თუ რა რისკები არსებობს და რა ზიანს მოუტანს გარემოს ჰესის მშენებლობა.

აღსანიშნავია ისიც, რომ „ნენსკრა ჰესის“ გარშემო დისკუსია მას შემდეგ გააქტიურდა, რაც სახელმწიფოსა და „ნენსკრა ჰესის“ მშენებელ კომპანიას შორის გაფორმებული ხელშეკრულება 8 ივნისს, „რუსთავი 2“-ის გადაცემა „შაბათის კურიერმა“ გაასაჯაროვა. გარემოსდაცვითმა ორგანიზაცია „მწვანე ალტერნატივამ“ კი ხელშეკრულების გააანალიზების საფუძველზე განაცხადა, რომ პროექტი ქვეყნის ბიუჯეტს წელიწადში 60 მილიონი დოლარის ზარალს მიაყენებს.

ორი კვირაა თბილისში, პარლამენტის წინ, ყოველ საღამოს საპროტესტო აქციები იმართება, რომელშიც ათასობით ადამიანი მონაწილეობს. ხალხის სიმრავლის გამო, დედაქალაქის მთავარ გამზირზე, მეტწილად ქუჩაც იკეტება. ამ აქციებს, რომელიც თავდაპირველად რუსეთის დუმის დეპუტატის სერგეი გავრილოვის თბილისში ვიზიტს მოჰყვა, ანტისაოკუპაციო აქციები უწოდეს. პროტესტი გამწვავდა მას შემდეგ, რაც აქციის პირველ დღეს ხალხმრავალი საპროტესტო აქცია ხელისუფლებამ ძალის გამოყენებით დაშალა და შედეგად არაერთი ადამიანი დაშავდა. ახლა აქციის მონაწილეების მთავარი მოთხოვნა საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის გიორგი გახარიას გადადგომაა.

ამბის მასშტაბურობისა და მნიშვნელობიდან გამომდინარე, მე-14 დღეა საპროტესტო აქციები მედიის ერთ-ერთი მთავარი თემაა. ცენტრალურმა მაუწყებლებმა, ამ ამბის გამო, შეცვალეს სამაუწყებლო ბადე და საღამოობით ეთერში სპეციალური გამოშვებით გადიან. თუმცა, სპეციალური გამოშვების ხანგრძლივობა, კადრები, რასაც ამ გამოშვებებში ვხედავთ და მიმდინარე მოვლენების შეფასებები, ერთმანეთისგან, რიგ შემთხვევაში, მკვეთრად განსხვავდება.

საპროტესტო აქციების გაშუქების ტენდენციას “მედიაჩეკერი” პროტესტის მე-10 დღეს დააკვირდა. მაშინ, როდესაც აქციის ორგანიზატორებმა მასშტაბური, ხალხმრავალი საპროტესტო მსვლელობა - თავისუფლების მარში დააანონსეს. “მედიაჩეკერი” 18:00-დან 24:00 საათამდე პერიოდში 4 მაუწყებელს დააკვირდა: ტელეკომპანია “იმედი”, “რუსთავი 2”, ტელეკომპანია “პირველი” და საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხი.

4-დან 3-მა მაუწყებელმა, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველმა არხმა, “ტელეკომპანია პირველმა” და “რუსთავი 2-მა”, 29 ივნისის საღამოს, აქციასა და მსვლელობაზე საუბარი 18:00 საათიდან დაიწყო, ტელეკომპანია “იმედმა” კი 19:00 საათზე. 19:00 საათზე, “იმედის” 20:00-საათიანი “ქრონიკის” დაანონსებისას, წამყვანმა თქვა, რომ თბილისში საპროტესტო მსვლელობისთვის ემზადებოდნენ და ამ დეტალებს 20:00-საათიან “ქრონიკაში” ნახავდნენ, თუმცა, “ქრონიკის” სპეციალური გამოშვება დაგეგმილზე ნახევარი საათით ადრე, 19:25 საათზე დაიწყო.

ორ არხს, საზოგადოებრივ მაუწყებელსა და რუსთავი 2-ს საინფორმაციო გამოშვება, არასპეციალური ეთერის დროსაც 18:00 საათზე აქვს. ამ დღისთვის განრიგი, “იმედის” გარდა, შეცვალა “TV პირველმაც”, რომელსაც საინფორმაციო გამოშვებები შაბათ დღეს 17:00 საათზე და შემდეგი 22:00 საათზე აქვს.

4-დან 2-მა მაუწყებელმა, “რუსთავი 2-მა” და “Tv პირველმა” 29 ივნისის საღამოს სპეციალური გამოშვება საპროტესტო აქციის დასრულებამდე გააგრძელა: “რუსთავი 2” - 23:22 სთ, “tv პირველი” - 23:29 სთ. 2-მა, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველმა არხმა და “იმედმა” სპეციალური ეთერები იქამდე დაასრულა, ვიდრე რუსთაველზე აქცია დამთავრდებოდა, "იმედმა” 22:26 საათზე, პირველმა არხმა კი 22:02 საათზე. (სპეციალური ეთერის დასრულების შემდეგ, საზოგადოებრივი მაუწყებლის წამყვანმა მაყურებელს განუმარტა, რომ აქციის პირდაპირ ეთერში გაშუქება გაგრძელდებოდა მათ ონლაინ პლატფორმებზე და ასევე საზოგადოებრივი მაუწყებლის მეორე არხზე).

ამ ხნის განმავლობაში, ყველა მაუწყებელს ჰქონდა სარეკლამო ჭრები და აქციის, ან ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებზე მომზადებული სხვა თემები, თუმცა მცირე დოზით (იმ დღის ამბავი იყო ასევე ბრიფინგი “ქართულ ოცნებაში”).

29 ივნისის საღამოს, შაბათს, “რუსთავი 2-ის” ეთერში გადაცემა “შაბათის კურიერიც” გავიდა. წამყვანს გადაცემა აქციების ეპიცენტრიდან, რუსთაველის გამზირზე მოწყობილი სპეციალური ღია სტუდიიდან მიჰყავდა. გადაცემა 21:00 საათზე, აქციაზე მიმდინარე მოვლენების მიმოხილვით (მარიამ გაფრინდაშვილის ჩართვა) დაიწყო და 22:24 საათზე დასრულდა. გადაცემაში ხუთი სიუჟეტი გავიდა და ყველა მათგანის თემა საპროტესტო აქციები იყო. სიუჟეტებს შორის პერიოდში ეთერში აქციის კადრები გადიოდა, მათ შორის, მაყურებელს მოასმენინეს რამდენიმე გამომსვლელის სიტყვა, ანიტა რაჭველიშვილის სიმღერა და აჩვენეს ბანერის “გახარია წადი” გაშლა. “შაბათის კურიერის” დასრულების შემდეგ “რუსთავი 2-ზე” ისევ “კურიერის” სპეციალური გამოშვება გაგრძელდა.

ტელეკომპანია “იმედზე” კი გადიოდა შაბათის “ქრონიკა”, რომლის ფორმატი სხვადასხვა საკითხების სტუმრებთან ერთად განხილვას ითვალისწინებს. იმ საღამოს “ქრონიკას” 7 სტუმარი ჰყავდა, მათგან 2 სტუდიაში მივიდა, დანარჩენები კი სხვადასხვა ადგილებიდან ერთვებოდნენ. გამოშვების პარალელურად, ეკრანზე გადიოდა აქციის კადრებიც და იმ კონკრეტულ თემასთან ერთად, რაზე სასაუბროდაც კონკრეტული სტუმარი იყო მიწვეული, საუბრობდნენ თბილისში მიმდინარე აქციებზეც, პერიოდულად კი უბრუნდებოდნენ რუსთაველის გამზირს და მაყურებელს ჰქონდა საშუალება მოესმინა აქციაზე გამომსვლელებისთვის.

29 ივნისის საღამოს, აქციების მიმდინარეობისას, ოთხივე მაუწყებელი მაყურებელს ძირითადად აქციაზე მყოფი მოქალაქეებისა და ოპოზიციური პარტიების ლიდერების მოსაზრებებს აცნობდა. თუმცა, განსხვავება რესპონდენტებში, არხებს შორის, მაინც თვალშისაცემია.

ქვემოთ გთავაზობთ ინფორმაციას რესპონდენტების რაოდენობის შესახებ და ამ მონაცემებში, “იმედის” შემთხვევაში, მითვლილია ის რესპონდენტებიც, რომლებიც “შაბათის ქრონიკას” ჰყავდა ეთერში სტუმრად, ან ჩართვით სხვა ლოკაციიდან.

აქვე, ამ მონაცემებში არ შედიან აქციაზე გამომსვლელები, რომელთა მოსმენის შესაძლებლობა, პერიოდულად, პირდაპირ ეთერში ყველა არხის მაყურებელს ჰქონდა.



საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველ არხზე, გამომსვლელების გარდა, მოვისმინეთ ოპოზიციის 13 წარმომადგენლის, აქციის 2 ორგანიზატორისა და 6 მონაწილის (6-დან ერთი იყო არასამთავრობო სექტორიდან) შეფასება.

“იმედის” მაყურებელმა, აქციაზე გამომსვლელების გარდა, იმ საღამოს უსმინა ეთერში მყოფ 7 რესპონდენტს, საიდანაც 6 მმართველი გუნდის წარმომადგენელი იყო და მხოლოდ ერთი ოპოზიციის. მოისმინა ოპოზიციის 4 წარმომადგენლის და აქციის 2 მონაწილის კომენტარი.

“TV პირველზე”, აქციაზე სიტყვით გამომსვლელთა პარალელურად, შესაძლებელი იყო ოპოზიციის 21 წარმომადგენელის, მთავრობის 2 წარმომადგენელის, აქციის 5 ორგანიზატორისა და 23 მონაწილის (მათ შორის იყვნენ: 2 არასამთავრობო სექტორიდან, 7 ხელოვანი, ერთი ფოტოჟურნალისტი) შეფასების მოსმენა.

“რუსთავი 2-ზე” კი, აქციაზე გამომსვლელთა პარალელურად, გავიდა ოპოზიციის 27 წარმომადგენლის, მთავრობის 2 წევრის, აქციის 3 ორგანიზატორისა და 26 მონაწილის (მათ შორის იყვნენ, 8 ხელოვნების სფერდან, 3 ჟურნალისტიკის, 1 პოლიტოლოგი, 1 გარემოსდამცველი აქტივისტი) კომენტარი.

 

4-დან სამ არხზე, აქციებზე საუბრისას, საინფორმაციო გამოშვებების წამყვანები ან ჟურნალისტები, რომლებიც ჩართვებზე იდგნენ, აქციას რომელიმე პოლიტიკურ ძალას არ მიაწერდნენ. ტელეკომპანია “იმედზე” კი ყურადღებას ამახვილებდნენ იმ ფაქტზე, რომ მსვლელობას ოპოზიციური პოლიტიკური პარტების ლიდერები მიუძღოდნენ, განსაკუთრებული აქცენტი კი "ნაციონალური მოძრაობაზე" კეთდებოდა.

მაგალითისთვის, სპეციალური გამოშვების დასაწყისში, წამყვანმა თქვა:

“ეს მსვლელობა დაიგეგმა გუშინ, როგორც იქ შეკრებილმა პოლიტიკოსებმა გუშინვე განაცხადეს, მოხდებოდა მათი აქტივისტების მობილიზება რეგიონებიდან. ჩვენს მაყურებელს ჰქონდა შესაძლებლობა, რომ მიეღო ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ როგორ მოემართებიან რეგიონებიდან სწორედ ნაციონალური მოძრაობისა და ევროპული საქართველოს პარტიის რეგიონული აქტივისტები ამ აქცია-მსვლელობაში მონაწილეობის მისაღებად. თქვენ კადრში სწორედ პოლიტიკოსებს ხედავთ, ნაციონალური მოძრაობის ლიდერებს. ისინი წინ მიუძღვიან ამ აქცია-მსვლელობას” [იმედი, წამყვანი, 19:28სთ, 29 ივნისი, 2019წ]

მსვლელობაში ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების მონაწილეობაზე საუბრობდნენ სხვა არხებზეც და ცხადია, აჩვენებდნენ კიდეც შესაბამის კადრებს, თუმცა, ამ არხებზე, “იმედის” მსგავსად, “ნაციონალური მოძრაობაზე” განსაკუთრებული აქცენტი არ კეთდებოდა.

მაგალითად, ისევ “იმედის” წამყვანის ტექსტი:

“თქვენ ხედავთ, ამ აქცია-მსვლელობის სათავეში ნაციონალური მოძრაობის ლიდერები იმყოფებიან და ისინი მიუძღვიან სწორედ ამ აქციას, რომელსაც ერთადერთი მოთხოვნა აქვს ამჯერად - ეს არის შს მინისტრის გადადგომა...

მთელი ამ დროის განმავლობაში, აქციის ორგანიზატორები ხაზს უსვამდნენ იმას, რომ ეს არ არის პოლიტიკოსების მიერ დაგეგმილი პროტესტი, აქცია, რომ ამ აქციის სათავეში დგანან რიგითი მოქალაქეები და პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლები არიან გამიჯნულები, გვერდზე დგანან, მაგრამ ჩვენ თითქმის ყოველდღე, ამ აქციის მსვლელობას როდესაც ვაკვირდებით, პირდაპირ ეთერში ვხედავთ, რომ პოლიტიკოსები აქტიურად არიან აქციებზე წარმოდგენილნი, რიგ შემთხვევაში სიტყვითაც მიმართავენ იქ მოქალაქეებს. დღეს კი უკვე ვხედავთ, რომ ამ აქციის პირველ რიგებში დგანან და ისინი მოუძღვებიან სწორედ ამ მსვლელობას. როგორც უკვე გითხარით, თავადვე დააანონსეს, რომ რეგიონებიდან ჩამოიყვანდნენ ისინი საკუთარ მხარდამჭერებს და აქტივისტებს და მიიღებდნენ ამ მსვლელობაში მონაწილეობას”. [იმედი, წამყვანი, 19:30 სთ, 29 ივნისი, 2019წ]

მსგავსი აქცენტი ჰქონდა ჩართვებში იმედის ჟურნალისტსაც. მაგალითად: „აქ მყოფ ადამიანებში საკმაოდ დიდი ნაწილი არიან ამ პოლიტიკური პარტიების მხარდამჭერები და სავარაუდოდ, დღეს ტრიბუნასთან ამ პარტიის ლიდერებს ვიხილავთ“ [იმედი, ჟურნალისტის ჩართვა აქციიდან, 19:33 სთ. 29 ივნისი, 2019წ]

საპროტესტო აქციების დაწყებიდან დღემდე, მაუწყებლები აქციაზე რამდენიმე კამერით მუშაობენ, მათ შორის, საჰაერო გადაღების კამერებით, ე.წ. დრონით. 29 ივნისის საღამოს დრონით გადაღებული კადრები ოთხივე მაუწყებელმა გამოიყენა, თუმცა, სხვადასხვა დროს, განსხვავებული რაკურსითა და სიხშირით.

მსვლელობის დაწყებამდეც და შემდეგ, მსვლელობის პერიოდშიც, ოთხივე მაუწყებელი მაყურებელს ახლო კადრებით უყვებოდა რა ხდებოდა თბილისში.

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა საჰაერო გადაღების კამერის მიერ გადაღებული კადრების გამოყენება დაახლოებით 21:00 საათიდან დაიწყო. სპეციალური გამოშვების დაწყებიდან ამ დრომდე, ეთერში სამი სხვადასხვა რაკურსით გადაღებული ახლო კადრები გადიოდა.

21:00 საათამდე ასევე ახლო ხედები და პანორამული ხედები გადიოდა “იმედის” ეთერშიც. 21:00 საათიდან გამოშვების ბოლომდე კი მაყურებელი ძირითადად ხედავდა დრონის კადრს და იშვიათად გამომსვლელების საშუალო ხედით გადაღებულ კადრს.

“TV პირველზე” მუშაობდა 4 კამერა სხვადასხვა ადგილიდან. მაყურებელი ხედავდა აქციის მონაწილეების პანორამულ ხედებს, გამომსვლელების ახლო და საშუალო კადრებს, დრონით გადაღებული კადრი კი მხოლოდ ერთ ეპიზოდში(გიორგი გახარიას ბანერის გაშლისას) იხილა.

TV პირველის მსგავსად, აქციის ახლო კადრები გადიოდა “რუსთავი 2-ის” ეთერშიც. აქ დრონის კადრი პირველად 22:17 საათიდან გამოჩნდა.

[შენიშვნა: სტატიის მთავარ ფოტოდ გამოყენებულია On.ge-ს ფოტო]

დრონის კადრები მაუწყებლებიდან

21 აპრილს, პანკისის ხეობაში სოფელ ბირკიანთან მცირე ზომის ჰესის - ხადორი სამის მშენებლობის განახლების მცდელობას ადგილობრივებსა და სამართალდამცველებს შორის დაპირისპირება მოჰყვა. პანკისის ხეობის მცხოვრებლებმა სამართალდამცველების მისამართით ქვები და ხელკეტები ისროლეს, თავის მხრივ, სპეცდანიშნულების რაზმმა და პოლიციამ ადგილობრივების წინააღმდეგ ცრემლსადენი გაზი და რეზინის ტყვიები გამოიყენა.

პანკისში მომხდარი დაპირისპირება რამდენიმე დღის განმავლობაში მაუწყებლების დღის შემაჯამებელი საინფორმაციო გამოშვებების მთავარი თემა იყო. თითოეული მედიის დღის წესრიგის გათვალისწინებით, განსხვავებული იყო თემის გაშუქების ფოკუსი და მასალებში დასმული აქცენტები. მაგალითად, ტელეკომპანია იმედზე მომხდარის კვალი არასამთავრობო სექტორისა და “ნაციონალური მოძრაობის” ერთობლივ ინტერესებამდე მივიდა. იდენტური ხაზი, შედარებით ნაკლები სიმძაფრით გამოიკვეთა საზოგადოებრივ მაუწყებელზეც.

რა თქვა ტელეკომპანია “იმედმა”?

პანკისის მოვლენების მეორე დღეს ტელეკომპანია “იმედმა” თემას რამდენიმე სიუჟეტი მიუძღვნა. ერთ-ერთი ქვეყნისთვის მცირე და საშუალო ზომის ჰესების მნიშვნელობას ეხებოდა. მასალაში ჟურნალისტი გვიყვება, რომ ჰესის მშენებელი კომპანიის წარმომადგენელი ლაშა იორდანიშვილი შექმნილ აჟიოტაჟსა და მოსახლეობის მათ წინააღმდეგ განწყობაში ცალკეულ არასამთავრობო ორგანიზაციებს ადანაშაულებს. აღნიშნულს უკვე თავად იორდანიშვილის განმარტება მოსდევს, რომ ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობამდე კომპანიამ წელიწადნახევრის განმავლობაში მოსახლებასთან საჯარო განხილვები ჩაატარა.

“თვეები გრძელდებოდა მილსადენის შეტანა და არავის პროტესტი არ გამოუთქვამს, ამის შემდეგ ჩაერთვნენ უკვე რაღაც ძალები, ჩვენი ცნობილი არასამთავრობო კომპანიები. იმაზე კი არ არის მიმართული, რომ მოსახლეობას რამე პრობლემა ექმნება, არა, უბრალოდ ჩვენი გადასახლება, ჩვენი ამოწყვეტა, ჩვენ რაღაც უმცირესობა… ეს არის ყველაზე მეტად ყურადსაღები”, - ამბობს ის.

აღნიშნულს მომდევნო სიუჟეტი მოსდევს, სადაც წამყვანი ხაზგასმით ამბობს, რომ “ვიდრე გამოძიება დასრულდება ანალიტიკოსებს გაუჩნდათ ვერსია, რომ შესაძლოა პროცესი გარკვეული ძალების მხრიდან მართულიც კი იყოს”. წამყვანის ამ ტექსტს უკვე ჟურნალისტის განმარტება მოსდევს, რომ ანალიტიკოსები ადგილზე ვითარების ესკალაციის ორ ძირითად ვერსიას განიხილავენ - ადგილობრივ მოსახლეობასთან კომუნიკაციის ნაკლებობის პარალელურად, ისინი საუბრობენ მიზანმიმართულ პროვოკაციაზე. ჟურალისტი ამბობს, რომ ანალიტიკოსებს ამის თქმის საფუძველს თელავში შს მინისტრთან მიმდინარე მოლაპარაკებების პარალელურად, ხეობაში ვითარების უკიდურესად დაძაბვა აძლევთ და ისინი ვარაუდობენ, რომ ვიღაცას ამ მოლაპარაკებების კონკრეტული შედეგის დასრულება არ სურდა. სიუჟეტში კონკრეტული ძალა არ დასახელებულა, მინიშნება ზოგადად, გარეშე და შიდა ფაქტორებზე გაკეთდა.

⇒  23 აპრილი

პანკისის მოვლენებში “ნაციონალური მოძრაობის” და კონკრეტული არასამთავრობო ორგანიზაციების კვალზე უკვე მკაფიო განცხადებები “იმედზე” 23 აპრილის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გაკეთდა. თემაზე მომზადებული ერთ-ერთი სიუჟტის წარდგენისას, წამყვანი ამბობს, რომ “ექსპერტები არასამათავრობო ორგანიზაციების ერთ ნაწილს ცრუ ინფორმაციის ტირაჟირებასა და “ნაციონალურ მოძრაობასთან” ალიანსში ადანაშაულებენ. ისინი ფიქრობენ, რომ სწორედ ამის გამო დაიძაბა ხელოვნურად სიტუაცია ხეობაში, რასაც დაპირისპირებაც მოჰყვა”.

იმავე პათოსს იმერობს ჟურნალისტიც, რომელიც განმარტავს, რომ “ანალიტიკოსების დაკვირვებით, კონკრეტულმა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა პანკისელები შეცდომაში შეიყვანეს და მიზანმიმართულად დააჯერეს, რომ ჰესების მშენებლობა მათი ჯანმრთელობისთვისა და ხეობისთვის კატასტროფული შედეგებით დასრულდება. ექსპერტები ამტკიცებენ, რომ არასამთვრობო ორგანიზაციების ნაწილი “ნაციონალური მოძრაობის” რიტორიკით გამოირჩევა და სენსიტიური საკითხებით სპეკულირება, შესაძლოა, ეთნიკურ-რელიგიური შუღლის გაღვივებას ემსახურება”.

ამის შემდეგ მასალაში ვისმენთ ხელისუფლების პოლიტიკის მხარდამჭერი ანალიტიკოსის გია აბაშიძის შეფასებას, რომელიც ამბობს: “იქაური ადგილობრივი მედია თუ არასამთავრობო აქტივისტები, თამთა მიქელაძე, სულხან ბორძიკაშვილი და სხვები მიზანმიმართულად, ერთი წლით ადრე, როდესაც დაიწყო ამ მცირე ჰესის პროექტზე საუბარი, ავრცლებდნენ ისეთ ტყუილებს ადგილობრივ მოსახლეობაში, რომელიც აბსოლუტურად მიუღებელია. იყო ცრუ აღქმები და ცრუ მოლოდინები შექნილი, რაც ახასიათებს სამწუხაროდ არასამთავრობოთა ერთ ნაწილს, რომლებიც ქმნიან იმის შთაბეჭდილებას, რომ თითქოს ქვეყანა ინგრევა, აპოკალიფტური მოვლენები ვითარდება, რაც როგორც წესი, ერთი-ერთში ემთხვევა ხოლმე პოლიტიკურ ნარატივებს, რომელიც ახასიათებს ნაც მოძრაობას… ერთი-ერთში ემთხვევა ზუსტად წინადადებებიც კი და რა არის “ნაციონალური მოძრაობის” პოლიტიკური დღის წესრიგი? ის, რომ ხელისუფლება ჩამოშლილია”.

აბაშიძის შეფასებას, კიდევ ერთი ანალიტიკოსის - ნიკოლოზ მეტრეველის კომენტარი მოსდევს, რომელიც პანკისში განვითარებულ მოვლენებში ასევე არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და “ნაციონალური მოძრაობის” კვალს ხედავს.

“რეალურად ისინი [არასამთავრობოები] უფლებადამცველი ორგანიზაციებისგან განსხვავებით, დღეს არიან დაკავებულნი პოლიტიკური საქმიანობით, ისინი არიან “ნაციონალური მოძრაობის” დანამატი და არასამთავრობო სექტორის საფარქვეშ ეწევიან ძალიან მავნებლურ საქმიანობას და მათი ერთადერთი მიზანი არის ის, რომ ნებისმიერი გზით ქვეყანაში მოახდინონ დესტაბილიზაცია”, - ამბობს ის.

⇒  24 აპრილი

“ნაციონალური მოძრაობისა” და არასამთავრობო ორგანიზაციების ინტერესებზე გაკეთდა აქცენტი 24 აპრილს “იმედის” მიერ პანკისის მოვლენების შესახებ მომზადებულ კიდევ ერთ სიუჟეტში. წამყვანმა აღნიშნა, რომ “ჰესის მშენებელ კომპანიაში პანკისში მომხდარი არეულობის უკან კონკრეტული არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და “ნაციონალური მოძრაობის” ინტერესებს ხედავენ…. ენერგეტიკული პროექტებისა და ინვესტორების მიმართ მიზანმიმართულ შეტევაზე აკეთებენ აქცენტს სფეროს ექსპერტებიც”. მასალიდან ასევე შევიტყვეთ, რომ ჰესის მშენებელი კომპანიის ხელმძღვანელის ლაშა იორდანიშვილის თქმით, “მოსახლეობასთან შეთანხმების შემდეგ სოფელში დეზინფორმაციის ტირაჟირება დაიწყო, რამაც მისივე განმარტებით 21 აპრილს განვითარებულ მოვლენებში დიდი წვლილი შეიტანა”. სიუჟეტში თავად იორდანიშვილი განმარტავს, რომ “ყველა ეტაპზე, როდესაც შეთანხმება იყო მიღწეული ჩნდებოდნენ ეს ცნობილი ტიპები, რომლებიც ცდილობდნენ, რომ მოსახლეობა გადაერწმუნებინათ და ეთქვათ, რომ ეს არის მცდარი, ტყული და ა.შ. ეს არის მაგალთად მწვანე ალტერნატივა, როდესაც საქმე ეხება ჩვენი ქვეყნის ენერგოდამოუკიდებლობას, გადამცემ ხაზებს, ჰიდროელექტროსადგურებს და ჩვენი საკუთარი რესურსების ათვისებას, მათ ყოველთვის აქვთ პრობლემა და მთავარია, რომ ეს არ უნდა გაკეთდეს”.

მასალაში ცალკეული დაინტერესებული ჯგუფების მხრიდან მოსახლეობის მიზანმიმართულად შეცდომაში შეყვანის მცდელობაზე საუბრობს კიდევ ერთი ექსპერტი შოთა გულბანიც. ამის შემდეგ, უკვე ვისმენთ, რომ “მმართველი გუნდი ქვეყნის ენერგოდამოუკიდებლობის შეფერხებაში არასათავრობო სექტორთან ერთად ოპოზიციასაც ადანაშაულებს. ოცნების დეპუტატები ოპონენტებს ახენებენ, რომ ხადორი 1 და ხადორი 2 სწორედ “ნაციონალური მოძრაობის” ხელისუფლების დროს აშენდა შესაბამისად დღეს საკითხის არაკეთილსინდისიერი შეფასებები მიუღებელია”.

რა თქვა საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა?

⇒ 22 აპრილი

პანკისის განვითარებულ მოვლენებში არასამთავრობო სექტორის ბრალეულობის შესახებ პირველი მინიშნება საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ ინციდენტის შესახებ მეორე დღეს მომზადებული სიუჟეტშივე გაკეთდა. კერძოდ, ჟურნალისტმა ერთ-ერთ სიუჟეტში ხაზი გაუსვა, რომ “პანკისელებისთვის მცდარი ინფორმაციის მიწოდებაში ინვესტორი კომპანიის ხელმძღვანელი ლაშა იორდანიშვილი მესამე სექტორს, კერძოდ კი “მწვანე ალტერნატივას” ადანაშაულებს”, რასაც უკვე თავად იორდანიშვილის კომენტარი მოსდევს, რომელიც ამბობს: “ეს იყო ის მესიჯები, რომლითაც კვებეს (უნდაჩ ჩვენი განადგურება, მოსპობა) ამ ადამიანებმა ეს მოსახლეობა, პასუხისმგებლობას, რა თქმა უნდა, არასამთავრობოებს ვაკისრებ - მწვანე ალტერნატივას”.

ამავე სიუჟეტში პანკისის პროცესის მესამე ძალის მიერ პროვოცირებაზე აკეთებს აქცენტს, გარმოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის მინისტრის მოადგილე ნინო თანდილაშვილიც, რომელიც ამბობს: “მე არ გამოვრიცხავ, რომ გარკვეული ძალები არიან არასწორად ჩართულები ამ პროცესში და ცდილობენ გარკვეული საკითხების პროვოცირებას”.

იმავე პათოსს ავითარებს, “განახლებადი ენერგიის განვითარების ასოციაციის” ხელმძღვანელი გიორგი აბრამიშვილიც. მისი განმარტებით, ვერანაირი არგუმენტის გარემოს დამცველებისგან ვერ მოვისმინეთ თუ რა საფრთხეს ქმნის ეს პატარა ჰესი, აქედან გამომდინარე, ჩვენ დასაბუთებული ეჭვი გვაქვს, რომ ეს პროცესები არის მართული”.

⇒  23 აპრილი

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 23 აპრილის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში პანკისის საკითხთან დაკავშირებით, ანალიტიკოს გია აბაშიძის შეფასება ე.წ. კადრ-სინქრონის სახით შემოგვთავაზა. ჟურნალისტმა განმარტა: “ანალიტიკოს გია აბაშიძის განცხადებით, პანკისის მოსახლეობას ჰესის მშენებლობაზე არასწორ ინფორმაციას არასამთავრობო ორგანიზაციები აქვდიან. მისი შეფასებით, არასამთავრობო სექტორის ნაწილის განცხადებები “ნაციონალური მოძრაობის” პოზიციას ემთხვევა. პანკისში განვითარებულ მოვლენებთან მიმართებით, აბაშიძე ხელისუფლების ბრალეულობაზეც საუბრობს და ამბობს, რომ შესაბამისი სტრუქტურები მათზე დაკისრებულ მოვალეობას ვერ ასრულებენ”.

ამის შემდეგ გადაცემაში უკვე უშუალოდ გია აბაშიძის კომენტარს ვისმენთ, რომელიც 21 აპრილის პანკისის მოვლენებში არასამთავრობო სექტორსა და “ნაციონალურ მოძრაობას” ადანაშაულებს.

გია აბაშიძე: “პანკისის ხეობაში ჰესების მშენებლობასთან დაკავშირებით ადგილობრივ მოსახლეობაში და საზოგადოებაში შეიქმნა ცრუ მოლოდინები და აღქმები გარკვეული არასაამთავრობო ორგანიზაციების მიერ, რომ ეს ჰესები მავნეა ჯანმრთელობისთვის, სიცოცხლისთვის საშიშია, თუ სხვა მანიპულირებელი და ფეიკნიუსების გავრცელება. სამწუხაროდ ამაში რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაცია მონაწილეობდა. კვირასაც და მას შემდეგაც მიმდინარეობდა არასამთავრობოების მიერ სიტუაციის ხელოვნურად დაძაბვის მცდელობა, თითქოს აქ ეთნიკურ-რელიგიურ ჭრილში უნდოდათ ამის გადატანა, მაჩალიკაშვილის საქმესთან დაკავშირება და ათასი სხვა პოლიტიკური ინსინუაციები და სპეკულაციები, რომლებიც ერთი-ერთში ჩაჯდა “ნაციონალური მოძრაობის” დღის წესრიგში და მათ პოლიტიკურ ნარატივებში, რომ ქვეყანა არის ჩამოშილი, არაფერი მუშაობს, აპოკალიფტური სურათია დახატული”.

⇒ 24 აპრილი

პანკსში განვითარებულ მოვლენების პოლიტიზებაზე მცირეოდენი აქცენტი გაკეთდა 24 აპრილს მაუწყებლის მიერ მომზადებულ ერთ-ერთ სიუჟეტშიც. ჟურნალისტმა განმარტა, რომ ექსპერტების შეფასებით, “ბოლო მოვლენებში პოლიტიკური ინტერესებიც იკვეთება”. აღშნისულს ეკონომისტ ვახტანფ ჭარაიას კომენტარი მოსდევს, რომელიც ამბობს, რომ “ხდება საკითხის პოლიტიკურ ჭრილში გადატანა, რაც არ არის სწორი და აზიანებს ქვეყნის განვითარების შესაძლებლობას”.

შეჯამება

მიუხედავად იმისა, რომ ორივე მაუწყებლის მომზადებულ მასალებში ბრალდების ობიექტების საპასუხო პოზიციები წარმოაჩენილი იყო და ბრალდებების ცალხმრივად გაჟღერებას ადგილი არ ჰქონია, 21 აპრილს პანკისში განვითარებულ მოვლენებში არასამთავრობო სექტორისა და ერთი კონკრეტული პოლიტიკური ჯგუფის ინტერესებსა და დღის წესრიგზე ხაზგასმა, პრობლემის მათზე გადაბრალების მცდელობაზე მიანიშნებს. ამასთან, მსგავსი მიდგომა არ იძლევა მომხდარის სიღრმისეულად გაანალიზების, კვალიფიციური შეფასებებისა და პრობლემიდან რეალური გამოსავლის გზების ძიებისა და კრიზისის დარეგულირების პერსპექტივებს ამცირებს.

ვინ არის გია აბაშიძე?

ანალიტიკოსი გია აბაშიძე დამოუკიდებელი მმართველი პოლიტიკური ძალის მხარდამჭერი გამოსვლებითა და განცხადებებით გამოირჩევა. ამასთან, ის აქტიურად აქტიურად აკრიტიკებს არასამთავრობო სექტორის ერთ ნაწილს და მათ “ნაციონალური მოძრაობის” დღის წესრიგის გატარებაში ადანაშაულებს. რაც თავის მხრივ, მისი მხრიდან, ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილი არასამთავრობო ორგანიზაციების მიზანმიმართული დისკრედიტაციის მცდელობის შთაბეჭდილებას ქმნის.

აბაშიძემ, აპრილის დასაწყისში, მის მიერვე ჩატარებული კვლევის შედეგებიც გამოაქვეყნა, რომელშიც იგი 20 არასამთავრობო ორგანიზაციას, მათ შორის, “ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას”, “საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოსა” და “სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებას” ერთიანი “ნაციონალური მოძრაობის” სიტუაციურ მოკავშირედ მოიხსენიებს.

9 აპრილს ტელეკომპანია იმედის გადაცემას „პირისპირ“ პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილი სტუმრობდა. საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ ტელეეთერით ეს მისი პირველი ინტერვიუ იყო. ბიძინა ივანიშვილის სხვა ინტერვიუებისგან, (მაგ.: მისი ინტერვიუ საზოგადოებრივ მაუწყებელზე მაკა ცინცაძესთან) განსხვავებით ამ გადაცემაში წამყვანი ცდილობდა, სტუმარი არ ყოფილიყო მონოლოგის რეჟიმში და საკუთარი სურვილისამებრ არ წარემართა ინტერვიუს პროცესი, თუმცა, ზოგ შემთხვევაში მას უჭირდა ოპონირება და გარკვეული ფაქტების დაზუსტება, იმისათვის, რომ მაყურებელი შეცდომაში არ შესულიყო და სტუმარს მანიპულაციის საშუალება არ ჰქონოდა.

ასეთი შთაბეჭდილება განსაკუთრებით სასამართლოს თემაზე საუბრის დროს შეიქმნა. მართალია, მოსამართლე მურუსიძეზე საუბრისას გადაცემის წამყვანმა არ მისცა სტუმარს საშუალება, რომ ეს გვარი „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ წამოწეულად წარმოეჩინა და შეახსენა, რომ საზოგადოების დიდი ნაწილისთვის მურუსიძის გვარი სანდრო გირგვლიანის საქმესთან ასოცირდება, მაგრამ გაუჭირდა არგუმენტირებული ოპონირება შალვა შავგულიძესთან დაკავშირებით. ამან კი სტუმარს მანიპულაციის საშუალება მისცა.

უფრო კონკრეტულად, ბიძინა ივანიშვილმა გირგვლიანის საქმის ადვოკატი შალვა შავგულიძე ამ საქმეში მთავარ დამნაშავედ წარმოაჩინა და განაცხადა, რომ საზოგადოებაში შავგულიძის გმირად წარმოჩენა არასწორია. მისი თქმით, „ეს მან [შალვა შავგულიძემ] არ გაასაჩივრა სასამართლოს პირველი ინსტანციის გადაწყვეტილება ზემდგომ ინსტანციაში და პირდაპირ უზენაეს სასამართლოში შეიტანა სარჩელი, რითაც მურუსიძეს აღარ ჰქონდა საშუალება საქმე განსახილველად პირველ ინსტანციაში დაებრუნებინა“. გარდა ამისა, ბიძინა ივანიშვილმა შალვა შავგულიძე „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ ალიანსში დაადანაშაულა.

წამყვანს არც სტუმრისა და არც მაყუებლისთვის არ შეუხსენებია, რომ რეალურად, 2006 წელს მოქმედი საპროცესო კანონმდებლობის თანახმად, დაზარალებულს არ შეეძლო, მოეთხოვა მსჯავრდებულის ქმედებისთვის უფრო მძიმე კვალიფიკაციის მინიჭება და არც საქმის გამოძიებაში დაბრუნება დანაშაულში სხვა პირთა სამხილებლად. ეს ფაქტი ინტერვიუს შემდეგ თავად შალვა შავგულიძემ განმარტა. შესაძლოა ამგვარი სამართლებრივი დეტალი უცნობი ყოფილიყო გადაცემის წამყვანისთვის, თუმცა, ვინაიდან გირგვლიანის მკვლელობა ერთ-ერთი გახმაურებული საქმეა, წამყვანი ამ თემაზე გაცილებით მომზდებული უნდა ყოფილიყო.

სასამართლოს თემაზე საუბრისას წამყვანმა სტუმარს ასევე მისცა საშუალება ეჭვქვეშ დაეყენებინა ერთ-ერთი არასამთავრობო ორგანიზაციის „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ სანდოობა და მისი ხელმძღვანელის, ეკა გიგაურის დისკრედიტაცია მოეხდინა.

საუბარია ამ ორგანიზაციის მიერ გამოქვეყნებულ საზოგადოებრივი აზრის კვლევაზე სასამართლო სისტემის შესახებ. ბიძინა ივანიშვილი ამ კვლევის შედეგებს საერთაშორისო კვლევების შედეგებს ადარებდა და ამბობდა, რომ ამ კვლევების მიხედვით ძალიან მაღალია საზოგადოების ნდობა სასამართლოსადმი, რასაც სრულიად ეწინააღმდეგება „კაპიტანი გიგაურის მიერ გამომცხვარი კვლევა“. წამყვანი არ შეკამათებია და არ მოუყვანია ასევე არაერთი საეთაშორისო ანგარიში, სადაც ქვეყანაში მართლმსაჯულების მძიმე მდგომარეობასა და სასამართლოსადმი დაბალ ნდობაზეა ლაპარაკი.

გარდა ამისა, „კაპიტანი გიგაური“ - სწორედ ასე ახსენებდა ორგანიზაციის დირექტორს ეკა გიგაურს ბიძინა ივანიშვილი მთელი ინტერვიუს განმავლობაში. იქამდეც, ვიდრე ამ კვლევებს ახსენებდა, ეკა გიგაური გადაცემის სტუმარმა მოსამართლეთა უვადო დანიშვნასთან კავშირში ახსენა და მის შესახებ თქვა: „საერთაშორისო გამჭვირვალობა, მე მგონი, სადაც გიგაურია, ის კაპიტანი გიგაური, რომელმაც 26 მაისის დარბეული (გულისხმობდა აქციის დამრბევებს. რედ) ხალხი დააჯილდოვა და დღეს ჩვენ ენჯეოდ წარმოგვიდგება“.

წამყვანს კი მის ამგვარ მოხსენებაზე რაიმე კომენტარი არცერთხელ არ გაუკეთებია. მას არც ის ფაქტი დაუზუსტებია სტუმრისა და მაყურებლისთვის, რომ ეკა გიგაურის სახელს 7 ნოემბრის აქციასთან კავშირში ახსენებდნენ და არა 26 მაისის, ვინაიდან ამ დროს იგი უკვე აღარ მუშაობდა სასაზღვრო უწყებაში და საერთაშორისო გამჭვირვალობის დირექტორი იყო. გარდა ამისა, მისი ბრალეულობა სასამართლომ არც 7 ნოემბრის აქციის დარბევაში დაადგინა.

აღსანიშნავია, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ტელეკომპანია „იმედის“ ეთერიდან ისმის მსგავსი ბრალდებები და დისკრედიტაციის მცდელობა „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ მისამართით. ამგვარი პათოსის სიუჟეტი გავიდა არხის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში 5 აპრილსაც, იმ დღეს, როდესაც ამ ორგანიზაციის კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა. მასალის მთავარი ფოკუსი მაშინაც იყო არა ის, რა აჩვენა კვლევამ, არამედ რამდენად სანდოა „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ მიერ ჩატარებული კვლევები და რამდენად სწორად იყო დასმული კითხვები.

ბიძინა ივანიშვილს მანიპულაციის საშუალება ჰქონდა ყოფილი თანაგუნდელების გუნდიდან წასვლის თემაზე საუბრის დროსაც. მიუხედავად იმისა, რომ წამყვანი ცდილობდა მისგან მოესმინა კონკრეტული პასუხი კითხვაზე, რა მიზეზით გადაწყვიტეს გუნდის ყოფილმა წევრებმა წასვლა, ბიძინა ივანიშვილი მთელი ინტერვიუს განმავლობაში ამბობდა, რომ ისინი „ღია კარების მტვრევით წავიდნენ, პოლიტიკოსებს არ ჰქონდათ წასვლის მიზეზი“, ასევე, მათაც ადანაშაულებდა „ნაციონალური მოძრაობის“ ინტერესების გატარებაში.

ფაქტების დაზუსტებას ითხოვდა ინტერვიუს ის ნაწილი, როდესაც ბიძინა ივანიშვილი გაეროს ბავშვთა ფონდის კვლევაზე დაყრდნობით, მოსახლეობის გაღარიბებასა და ყოფილი პრემიერ-მინისტრის, გიორგი კვირიკაშვილის შესახებ საუბრობდა. სიღარიბის ზრდა პარტიის თავმჯდომარემ საფინანსო სექტორში რეგულაციების არარსებობას დაუკავშირა. გარდა ამისა, მან თქვა, რომ მისთვის ტრაგიკული იყო, როდესაც გაიგო, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების პირობებში მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის ყოფა გაუარესდა“, მაგრამ, 600 000 ადამიანისთვის სესხის განულებით „მათ მოახერხეს და 600 000 ადამიანი დაუბრუნეს ზომიერ ცხოვრებას“.

არც რეგულაციების არარსებობისა და სიღარიბის კავშირზე, არც სესხების განულებით ხალხის მდგომარეობის გაჯანსაღებაზე წამყვანს ოპონირება არ გაუწევია. მიუხედავად იმისა, რომ ეს საკითხი ბიძინა ივანიშვილმა რამდენჯერმე ახსენა. მსჯელობა, რეალურად რა შეცვალა რეგულაციებმა, გადაცემაში აღარ ყოფილა და შესაბამისად, მაყურებელს დარჩა შთაბეჭდილება, რომ სიღარიბის მთავარი გამომწვევი იყო სესხები და ჭარბვალიანობა, რასაც სხვა დროსაც ხშირად ახსენებს ხელისუფლება.

წამყვანის კითხვები არც სტუმრის შემდეგ ფრაზებს მოჰყოლია: „მედია თავისუფალია, განსხვავებით „ნაცებისგან“, ოპონირებაც შეიძლება, ბიზნესი თავისუფალია“...

კითხვა-პასუხი კიდევ ერთ საკითხზე, თიბისი ბანკის საქმეზე გადაცემის წამყვანსა და სტუმარს შორის ისე წარიმართა, რომ მაყურებელს დარჩებოდა შთაბეჭდილება, თითქოს ამ საქმეში მთავარი კითხვაა თუ რატომ დაიწყო ერთი კონკრეტული ტრანზაქციის შესახებ საქმის ძიება ამდენი წლის შემდეგ ეს მაშინ, როდესაც ამ საქმეზე ბევრი კითხვა და ეჭვი არსებობს, თუმცა, ბიძინა ივანიშვილმა ამ კითხვის ლეგიტიმაციაც ეჭვქვეშა დააყენა და თქვა, რომ დროის ათვლა უნდა დავიწყოთ არა ტრანზაქციის განხორციელებიდან, არამედ, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის შეცვლიდან.

ინტერვიუს ბოლოს ბიძინა ივანიშვილი შეეხო მედიის თემას, რომელიც მანამდე მხოლოდ გაკვრით ახსენა, თავისუფლების კონტექსტში. პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარემ თქვა, რომ მედიაში გახშირდა ბილწსიტყვაობა, გინება (რაზეც ბოლო პერიოდში ასევე ისმის გარკვეული გზავნილები ტელეკომპანია „იმედის“ ეთერიდან. რედ), მდარე სერიალები, რამაც შეიძლება „საზოგადოების გამოთაყვანება“ გამოიწვიოს, ამიტომ მან კინოინდუსტრიის წარმოებას უნდა შეუწყოს ხელი და სერიალები დააფინანსოს.

დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას, რომ 1.40 საათიანი ინტერვიუს განმავლობაში წამყვანმა მეტ-ნაკლებად მოახერხა პარტიის თავმჯდომარისა და ქვეყნის არაფორმალური მმართველისთვის (როგორადაც ბიძინა ივანიშვილს ხშირად მოიხსენიებს ოპოზიცია და არამხოლოდ ოპოზიცია), თითქმის ყველა იმ საკითხზე დაესვა კითხვა, რაც ბოლო არჩევნებიდან (ივანიშვილის ბოლო ინტერვიუდან) დღემდე საზოგადოებაში დაგროვდა. ცხადია, თემა ბევრი იყო და ჟურნალისტს შესაძლოა არ სცოდნოდა ყველა საქმის ყველა დეტალი. თუმცა, როდესაც წამყვანი გადაცემაში ასეთ სტუმარს იწვევს, მაყურებელში განსაკუთრებული მოლოდინი იქმნება და მან უნდა შეძლო აუდიტორიისთვის ამომწურავი, და რაც ყველაზე მთავარია, დაზუსტებული ინფორმაციისა და ფაქტების მიწოდება სტუმართან ოპონირების რეჟიმით. ამგვარი დისკუსიის ნაკლებობამ კი გადაცემის სტუმარს გარკვეულ თემებზე სპეკულაციის საშუალება მისცა, რამაც მაყურებელში არასწორი წარმოდგენების ჩამოყალიბების საფრთხე გააჩინა.

მეორე წელია, რაც საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის მთავარმა საინფორმაციო გამოშვება “მოამბემ” ფორმატი იცვალა. კერძოდ, გამოშვებას ე.წ. კადრ-სინქრონების ნაწილი დაემატა, სადაც გარკვეული ამბები მხოლოდ ჟურნალისტის გადასაფარი ტექსტითა და კადრებით არის მოთხრობილი, ან, რიგ შემთხვევებში, ერთი ან ორი რესპონდენტის სინქრონი ემატება. ამ ცვლილებამ არხს შესაძლებლობა მისცა, დღის რომელიმე მნიშვნელოვანი ამბავი არა ვრცელი სიუჟეტით, არამედ მსგავსი ფორმატით გააშუქოს. ანუ, არხი ამბავს არ ტოვებს, მაგრამ აშუქებს მხოლოდ რამდენიმე სიტყვით, რაც მომხდარის სრულად აღქმისთვის საკმარისი არ არის და მაყურებელს საკითხის სიმწვავეს ბოლომდე ვერ გადასცემს. “მედიაჩეკერის” ორთვიანი მონიტორინგი ცხადყოფს, რომ ასე ხშირად ისეთი თემები შუქდება, რომელთა გამოტოვება მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ძალიან თვალშისაცემი იქნებოდა, სიღრმისეული გაშუქება კი ძალიან მწვავე გამოვიდოდა.

ერთ-ერთი ასეთი მაგალითია 24 იანვრის მთავარი საინფორმაციო გამოშვება, სადაც არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ სასამართლო რეფორმაზე მომუშავე ჯგუფის დატოვების შესახებ ინფორმაცია, სწორედ ამ ფორმატში იყო მოთხრობილი. ჟურნალისტის ტექსტიდან არასამთავრობოების გადაწყვეტილების მიზეზის შესახებ მხოლოდ ის გავიგეთ, რომ “დამოუკიდებელი და გამჭვირვალე მართლმსაჯულებისთვის” კოალიციის მიერ სამუშაო ჯგუფის დატოვების ერთ-ერთი მიზეზი ჯგუფში მხოლოდ ერთი წარმომადგენლის ყოლის შესაძლებლობა იყო. ეს მაშინ, როდესაც მათივე გავრცელებულ ტექსტში ჯგუფის დატოვების უფრო არგუმენტირებული დასაბუთება იყო მოცემული. ამასთან, მოთხრობილ ამბავში პრობლემა სათანადოდ არ იყო წარმოჩენილი და სასამართლო რეფორმასთან დაკავშირებით მხარეთა პოზიციები მკაფიოდ ნაჩვენები არ იყო.

კადრ-სინქრონად გაშუქდა 1-ელ თებერვალს პრეზიდენტისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების შეხვედრა, რომელიც დეზინფორმაციის, პროპაგანდისა და ცილისწამების კუთხით ქვეყენაში არსებულ მდგომარეობას ეძღვნებოდა. სალომე ზურაბიშვილი ამ მიმართულებით გარკვეული საკანონმდებლო რეგულაციების ამოქმედებაზე ჯერ კიდევ წინასაარჩევნო კაპანიიდან მოყოლებული საუბრობს, რაც არასამთავრობო სექტორის მხრიდან არაერთხელ გახდა კრიტიკის საგანი. მსგავსი მნიშვნელობის მქონე საკთხის მხოლოდ კადრ-სინქრონის ფორმატში გადმოცემა და იმ პოტენციურ საფრთხეებზე ყურადღების არ გამახვილება, რამაც შესაძლოა ქვეყანაში გამოხატვის თავისუფლების კუთხით პრობლემები შექმნას, მაყურებლისთვის საკითხს არასამკარისი სიმწვავით წარმოაჩენს და მას საკითხის სრულფასოვნად გაანალიზების შესაძლებლობას არ აძლევს.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველმა არხმა ასევე კადრ-სინქრონად გააშუქა, 6 თებერვალს საქართველოს მთავარი პროკურატურის წინ მიმდინარე ამბავი, რა დროსაც, 2017 წლის დეკემბერში ხორავას ქუჩაზე მოკლული დავით სარალიძის მამა ზაზა სარალიძე რამდენიმე საათის განმავლობაში გენერალურ პროკურორთან შალვა თადუმაძესთან შეხვედრას ითხოვდა, თუმცა მას ამის საშუალებას არ აძლევდნენ. შედეგად, ადგილზე რამდენიმე ინციდენტს ჰქონდა ადგილი. საბოლოოდ, თადუმაძე სარალიძეს შეხვდა. საზოგადოებრივი მაუწყებლის მთავარი საინფორმაციო გამოშვებიდან კი შევიტყეთ, რომ მთავარი პროკურორი სარალიძეს შეხვდა, თუმცა შეხვედრამდე პროკურატურაში ინციდენტი მოხდა, სარალიძე ეზოში შეიჭრა და მისი შვილის საქმის პროკურორებთან შეხვედრას ითხოვდა, რის გამოც მას ტერიტორია დაატოვებინეს, ამის შემდეგ კი ზაზა სარალიძემ თვითდაზიანებები მიიყენა.

ამის შემდეგ მოცემული იყო სარალიძის კომენტარი, რომელიც ამბობდა, რომ მისი რწმენით, მისი შვილის მკველობის საქმის პროკურორები თადუმაძეს არასწორ ინფორმაციას აწვდიან. რის შემდეგაც უკვე სარალიძის ადვოკატი განმარტავდა, რომ გენერალური პროკურორი სარალიძეს თავიდანვე რომ შეხვედროდა, საკითხის ასე გამწვავება თავიდან იქნებოდა აცილებული. რეალურად, თუკი მაყურებელი დღის განმავლობაში ამბავს თვალს არ ადევნებდა, მაუწყებლის მიერ მომზადებული მხოლოდ ამ მცირე ქრონომეტრაჟიანი მასალით, პროკურატურის წინ განვითარებული მოცლენების შესახებ ამომწურავ ინფორმაციას ნამდვილად ვერ მიიღებდა.

იმავე დღეს, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა მაყურებელს მხოლოდ კადრებისა და ჟურნალისტის ტექსტით უამბო უზენაესი სასამართლოს წინ არასამთავრობო ორგანიზაციების აქციის შესახებაც, სადაც ისინი სასამარლო სისტემაში არსებულ ე.წ. კლანურ მმართველობას აპროტესტებდნენ.

7 თებერვალს ასევე კადრ-სინქრონად გაშუქდა 2017 წლის დეკემბერში პანკისის ხეობაში ჩატარებული სპეცოპერაციის დროს გარდაცვლილი თემირლან მაჩალიკაშვილის მამის მალხაზ მაჩალიკაშვილისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების შეხვედრა, ასევე პარლამენტში საქმეზე საგამოძიებო კომისიის შექმნის მოთხოვნაც.

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ასევე კადრ-სინქრონი მიუძღვნა 8 თებერვალს არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ პარლამენტის წინ გამართულ საპროტესტო აქციასაც, სადაც უფლებადამცველები ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარის სოფიო კილაძის გადადგომას ითხოვდნენ და მას სიძულვილის ენის გამოყენებაში, ასევე დისკრიმინაციულ და ჰომოფობიურ მიდგომებში ადანაშაულებდნენ.

ის, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის მხრიდან დღის განმავლობაში განვითრებული მნიშვენლოვანი მოვლენების ე.წ. კადრ-სიქნრონებად გაშუქება პრობლემა და დღის მთავარი საინფორმაციო გამოშვებისთვის შეუსაბამოა, ევროკავშირის დაკვეთით ჩატარებული სამწლიანი მონიტორინგის ანგარიშშიც არის აღნიშნული.

“მაყურებელი ელის მნიშვნელოვანი ამბის ამომწურავ, მრავალმხრივ გაშუქებას, რისი გადმოცემაც ხშირად 30‐50 წამიან კადრ სინქრონით შეუძლებელია. ეს ტენდენცია გაგრძელდა 2018 წელსაც”, - ვკითხულობთ არჩევნების მედიამონიტორინგის 2016-2018 წლების საბოლოო ანგარიშში.

24 ივლისს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში, გადაცემაში “აქტუალური თემა მაკა ცინცაძესთან ერთად“, წამყვანის კითხვებს პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილი პასუხობდა. პოლიტიკაში დაბრუნების შემდეგ ეს ივანიშვილის პირველი ინტერვიუ იყო, რომლისთვისაც მაუწყებელმა გადაცემის ფორმატი შეცვალა - წამყვანი თავად მივიდა რესპონდენტთან, იყო არა პირდაპირი ეთერი, არამედ ჩანაწერი და არ გავიდა გადაცემა წინა დღეს.
გადაცემა თითქმის საათნახევარი, უფრო ზუსტად, 1სთ და 25 წუთი გაგრძელდა. ამ ხნის განმავლობაში, წამყვანმა სტუმარს 14 კითხვა დაუსვა, საიდანაც ხუთი კითხვა - როგორ შეაფასებთ, რას ფიქრობთ, რაში მდგომარეობს - ტიპის იყო და პასუხის გაცემის დროს მხოლოდ სამჯერ ჩაეკითხა, ისიც უმნიშვნელო დეტალის დასაზუსტებლად. ინტერვიუ მეტწილად სტუმრის მონოლოგის რეჟიმში მიმდინარეობდა, გადაცემის ავტორს ივანიშვილის პოზიციებისთვის არ დაუპირისპირებია არცერთი კონტრარგუმნეტი, მიუხედავად სასაუბრო თემის ირგვლივ არსებული ამგვარი დეტალების სიმრავლისა. წამყვანი რესპონდენტისგან ძირითადად შეფასებებს ითხოვდა და არ ისმოდა კრიტიკული კითხვები.



საათნახევრიანი გადაცემის უმეტესი დრო აუდიტორია ქვეყნის ყოფილ და ამჟამინდელ პრემიერ-მინისტრებზე ისმენდა მოსაზრებებს, იმ განსხვავებით, რომ ბიძინა ივანიშვილი გიორგი კვირიკაშვილს სულ უარყოფით, მამუკა ბახტაძეს კი დადებით კონტექსტში მოიხსენიებდა. ასევე დიდი დრო დაეთმო: ოპოზიციის კრიტიკას - რისი ინსპირაციაც წამყვანის კითხვა იყო - „ოპოზიცია ნებისმიერ მოვლენაში ხედავს თქვენს ბრალეულობას“, ხეების გადატანისა და პანორამა თბილისის თემას, აქვე, აღსანიშნავია, რომ ამ უკანასკნელ საკითხზე სტუმარმა კითხვის დასმის გარეშე, თავისი სურვილით ისაუბრა.

ინტერვიუს მიმდინარეობისას რჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ სტუმარი თავად წყვეტდა რა საკითხზე უნდა ესაუბრა, ან მან წინასწარ იცოდა კითხვები.

• „ალბათ მე კიდევ მექნება საშუალება ჩვენს ინტერვიუში ამ თემას დავუბრუნდე“, - თქვა ივანიშვილმა პირველივე კითხვაში, როდესაც პოლიტიკაში მისი დაბრუნების მიზეზებზე საუბრობდა.
  
  
• „მძიმე მდგომარეობაა ბანკებთან დაკავშირებით, რომელზეც შეიძლება ქვემოთ მოგვიწიოს საუბარი და შევეხო“, - განაცხადა მესამე კითხვის პასუხში, როდესაც ეკონომიკური სიდუხჭირის თემაზე საუბრობდა.
  
  
• „აქ უნდა მომისმინოთ, ეს უნდა ავხსნა“, - განაცხადა როდესაც ოპოზიციის ბრალდებებზე, ხეების გადატანაზე, პანორამა თბილისსა და “ქართუ ბანკზე” საუბრობდა, ისე, რომ ეს ორი უკანასკნელი საკითხი წამყვანს არ უხსენებია და არც სტუმრის ეს სურვილი შეუმჩნევია რაიმე ფორმით, მდუმარედ განაგრძო მისი მოსმენა.

ასევე საკუთარი ინიციატივით ისაუბრა გადაცემაში ივანიშვილმა პარტიაში დაძაბულობის დაწყებაზე და ახსენა გასული წლის ოქტომბერი. სწორედ იმ პერიოდში იმართებოდა თვითმმართველობის არჩევნები და მას საპარლამენტო არჩევნებისგან განსხვავებით, ღიად არ დაუჭერია მხარი პარტიის კანდიდატებისთვის. იმ დროს, როდესაც რესპონდენტი ამ საკითხებზე საუბრობდა, წამყვანს არ უკითხავს მისი შერჩევით დასახელდნენ თუ არა მერობისა და დეპუტატობის კანდიდატები. ან რას ფიქრობს მოქმედი მერების, მათ შორის კახა კალაძის საქმიანობაზე, მისგანაც “იმედგაცრუებული ხომ არ არის.

კიდევ ერთი განცდა, რაც ამ გადაცემიდან მაყურებელს დარჩა, იყო ის, რომ გადაცემის ავტორი სტუმარს არ უსმენდა და დაწერილ კითხვებს მიჰყვებოდა. იყო შემთხვევა, როდესაც მან გადაცემის მიმდინარეობისას დასვა ისეთი კითხვა, რომლის პასუხიც მაყურებელმა უკვე იცოდა - ასეთი იყო კითხვა ეკონომიკური ჩამორჩენისა და დემოკრატიის ზრდის შესახებ, რაზეც ბიძინა ივანიშვილმა პირველივე კითხვაში ისაუბრა, წამყვანმა კი მეცხრე კითხვად კვლავ ჰკითხა - „რამდენად სერიოზულია ეს პრობლემა და რაში მდგომარეობს ამ პრობლემის არსი“ .

ყოფილი პრემიერი მთელი ინტერვიუს განმავლობაში უარყოფდა პოლიტიკაში არყოფნის დროს მართვაში მონაწილეობას, პარალელურად კი რამდენჯერმე ახსენა - გარედან კონტროლი და მთავრობის წევრებთან სატელეფონო კომუნიკაციები (მირეკავდა, ვურეკავდი, ვსაყვედურობდი, მეტწილად კვირიკაშვილზე; როდესაც ვნახე, რომ გარედან ჩემი კონტროლით საკმარისი არ იყო რესურსი იმისა რომ გუნდი შენარჩუნებულიყო - დაბრუნების თემაზე საუბრისას. რედ). მიუხედავად ამ შემთხვევებისა, ჟურნალისტი არ ჩაკითხვია, იყო თუ არა ამ ფორმით მართვაში მონაწილეობა არაფორმალური მმართველობა. აქვე გეტყვით, მოგვიანებით თავად სტუმარმა განმარტა, რომ ეს საზოგადოებრივი კონტროლი იყო და მას ამის უფლება აქვს. წამყვანს არ უცდია საკითხის დაზუსტება. რაც, ზემოთდასახელებულ შემთხვევასთან ერთად, ასევე ქმნიდა განცდას, რომ იგი სტუმარს არ უსმენდა და დაწერილ ინსტრუქციას მიჰყვებოდა.

მიუხედავად ინტერვიუს ხანგრძლივობისა, 1სთ, 25 წთ, გადაცემაში არ დასმულა არცერთი კითხვა იმ “პრობლემების შესახებ, რაც ბოლო პერიოდში საზოგადოებაში განსაკუთრებით აქტუალური იყო.

მაგალითად, გადაცემის წამყვანს არ უკითხავს, თუ დიდი ხნის წინ (მარტში) იყო დაწყებული იმ საქმის ძიება, რაშიც ყოფილი მინისტრები, ქუმსიშვილი და ალავიძე ფიგურირებენ (რასაც ივანიშვილმა დემოკრატიული პროცესი უწოდა), რატომ ინარჩუნებდნენ ისინი დიდხანს პოზიციებს. რატომ გასაჯაროვდა ინფორმაცია მხოლოდ პრემიერ კვირიკაშვილის გადადგომის შემდეგ, ხომ არ იყო ეს ყოფილი პრემიერის გუნდზე ანგარიშსწორება;

- ქვეყანას ჰყავს ახალი მთავარი პროკურორი, სწორედ ამ საკითხზე მინდა გავამახვილო თქვენი ყურადღება და პარლამენტში შეიქმნა საგამოძიებო კომისია ხორავას ქუჩაზე მომხდარ ტრაგიკულ ამბავთან დაკავშირებით. მთელ ამ პროცესს როგორ შეაფასებთ? - მხოლოდ ეს კითხვა დასვა წამყვანმა ხორავას ქუჩის საქმესთან დაკავშირებით, რასაც ქვეყანაში საპროტესტო აქციების ტალღა, მთავარი პროკურორის გადადგომა, ერთ-ერთი მაღალჩინოსნის დაკავება და სხვა არაერთი პროცესი მოჰყვა.

გადაცემის წამყვანი ამავე თემაზე არც იუსტიციის მინისტრის თეა წულუკიანის გადადგომის მოთხოვნით გამართულ აქციებს და ზოგადად, მართლმსაჯულების სისტემას შეხებია და არც ის ბოიკოტი უხსენებია, რაც მთავარი პროკურორის არჩევის პროცესს სდევდა თან. მაკა ცინცაძეს არც ბოლო ექვს წელიწადში შეცვლილი ხუთი პროკურორის თემა გახსენებია.

საათნახევრიანი გადაცემის მნიშვნელოვან საკითხებს შორის ვერ მოხვდა კლუბ ბასიანსა და კაფე გალერიში ჩატარებული სპეცოპერაციის თემა, რასაც ასევე საპროტესტო აქციები მოჰყვა; ნარკოპოლიტიკა; ინტერვიუში არ დასმულა სიღრმისეული კითხვები ქვეყნის ეკონომიკური სიდუხჭირისა და სიღარიბის მაჩვენებლის ზრდის შესახებ, რაზეც ყოფილმა პრემიერმა თქვა კიდეც, რომ “ძალიან მძიმედ გადაიტანა”; წამყვანს სტუმრისთვის კითხვა არც მაშინ შეუბრუნებია, როცა სტუმარმა თქვა, რომ საქართველომ რუსეთს ემბარგო დაუწესა; შეფარვითი და მაამებლური იყო კითხვა არაფორმალურ მმართველობაზე (რაც არაერთ საერთაშორისო ანგარიშში მოხვდა), ამ შემთხვევაში წამყვანს თავად სტუმარი შეეშველა, - "რამდენად ვიყავი არაფორმალური მმართველი? თქვენ ალბათ გერიდებათ ამ კითხვის დასმის”.

- „სად მიგაქვთ ეს ხეები და თუ აპირებთ სამომავლოდ ხეების გადარგვის გაგრძელებას“ - ასე წამყვანმა 120 (ეს ციფრი თავად სტუმარმა დააზუსტა) მრავალწლიანი ხის გადარგვისა და ამის გამო განადგურებული ინფრასტრუქტურისა და ეკოლოგიის შესახებ იკითხა. რასაც ასევე მონოლოგის რეჟიმში ვრცელი ახსნა-განმარტებები მოჰყვა „იმ სიკეთეებზე, რაც საზოგადოებამ სინამდვილეში ამ ხეების „გადარგვით“ მიიღო“.

გადაცემიდან ასევე არაფერი გაგვიგია ქვეყნის საგარეო კურსთან დაკავშირებით პარტიის თავმჯდომარის პოზიციის შესახებ.

პოლიტიკაში დაბრუნებული ექსპრემიერის პირველი ინტერვიუდან მხოლოდ ის გავიგეთ, რომ:

• ქვეყნაში შექმნილი კრიზისი მის შემდგომ დანიშნული პრემიერის, გიორგი კვირიკაშვილის ბრალია, ამიტომაც წავიდა იგი პოლიტიკან, არავის გაუშვია;
• „ორმა ბანკმა გადაჭამა ქვეყანა“ და ამის ბრალია სიღარიბის ზრდა;
• პოლიტიკაში დაბრუნდა იმიტომ, რომ გუნდი ჩამოშლის პირას იყო და გარედან ვეღარ აკონტროლებდა პროცესს;
• იუნისეფის კვლევის განხილვის დროს სინამდვილეში სულაც არ იხილავდნენ კვლევას და იყო „მძიმე საუბარი კვირიკაშვილთან“, რაზეც სხვათა შორის ასევე არ ჩაკითხვია გადაცემის წამყვანი, თუ ეს ასე იყო, რატომ შეიყვანეთ მაშინ საზოგადოება შეცდომაშიო;
• ნორმალური პროცესებია - ყოფილი მინისტრების დაკითხვა, აქციები, საგამოძიებო კომისიის შექმნა;
• მარგველაშვილი არ იმსახურებს მის პასუხებს;
• ოპოზიცია უპასუხისმგებლო და არაკონსტრუქციულია;
• ხეების გადატანის პროცესის ერთადერთი მინუსი ამაში დიდი ფულის ხარჯვაა;
• ოპოზიცია უფრო აფასებს, ვიდრე თავისი გუნდი;
• შესაძლოა ხელისუფლებას არ ჰყავდეს საპრეზიდენტო კანდიდატი;
• და ბოლოს, ამჯერად ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკიდან აღარ წავა.

“აქტუალური თემა” დღის მნიშვნელოვან საკითხს უნდა ეძღვნებოდეს, დამატებით ინფორმაციას, ანალიზს, არგუმენტებს აწვდიდეს აუდიტორიას. ასეც წერია გადაცემის ანოტაციაში. ანოტაცია ეკრანზე სხვაგვარად აისახა. ზოგჯერ გადაცემა სულაც არ ეხება აქტუალურ თემას. მოწვეული სტუმარი კი არ არის სასაუბრო საკითხთან კავშირში. ხანდახან ისეც ხდება, რომ მხოლოდ ერთი პოზიციის მოსმენა უწევს მაყურებელს ანდა, წამყვანი სულაც არ სვამს კრიტიკულ კითხვებს, არ წამოაჩენს საზოგადოების პრეტენზიებს და არ სთხოვს სტუმრებს მასზე პასუხს. უფრო მეტიც, ხანდახან გადაცემის წამყვანი თავად იქცევა პასიურ მსმენელად და საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერი სტუმართა მონოლოგების ტრიბუნა ხდება.

• 2 აპრილს ომბუდსმენის 2017 წლის ანგარიში გასაჯაროვდა, რომელშიც საუბარი იყო არაერთ მნიშვნელოვან საკითხზე. ამ დღეს აქტუალური თემა “სათამაშო ბიზნესსა და რეგულაციებს” დაეთმო.
• 26 მარტს, როცა ერთ-ერთი მთავარი თემა საჯარო რეესტრის ხელმძღვანელის, პაპუნა უგრეხელიძის სექსუალურ შევიწრობაში დადანაშუალება იყო, აქტუალურ თემაში “იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრის ინიციატივები და სასამართლო რეფორმა / ორმაგი მოქალაქეობა და გენდერული კვოტირება” განიხილეს.
• 5 მარტს პარლამენტში ტატუნაშვილი/ოთხოზორიას სიის საკითხი განიხილებოდა და საინფორმაციო პროგრამების ერთ-ერთი მთავარი თემაც ეს იყო, “აქტუალური თემა” კი ადგილობრივი თვითმმართველობის ახალ ხედვას მიეძღვნა.

იშვიათია დღე, როდესაც სტუდიაში არგუმენტირებული კამათი და დისკუსიაა, რაც მაყურებელს პრობლემის არსის უკეთ გაგებაში დაეხმარება. გადაცემაში არც თუ ისე ხშირად იწვევენ ოპოზიციონერ პოლიტიკოსებს და ამ შემთხვევაშიც მათ არ აქვთ საშუალება ხელისუფლების წარმომადგენლებს ეკამათონ, გაცვალონ აზრები. ეს საკითხი ნაკლებად პრობლემური იქნებოდა, თავად წამყვანს რომ შეეძლოს ოპონირება, ის კი, ძირითადად, წინასწარ გაწერილ კითხვებს მიჰყვება, რომელიც არ გამომდინარეობს რესპონდენტთა პასუხებიდან, იშვიათად ცდილობს დამატებითი ინფორმაციის მიღებას და ჩაკითხვას. ზოგჯერ გაუგებარია რა კავშირშია საერთოდ მოწვეული სტუმარი გადაცემის თემასთან. მაგალითად, 19 მარტს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრების შესარჩევ კონკურსზე სასაუბროდ რეჟისორი გოგა ხაინდრავა მიიწვიეს, თუმცა რა კავშირი ჰქონდა მას ამ თემასთან, რატომ იყო რელევანტური მისი მოსაზრებები, გადაცემის დასრულების შემდეგაც გაურკვეველი დარჩა. წამყვანმა თქვა, რომ მონაწილეობა შესთავაზეს არასამთავრობო ორგანიზაციებსაც მაგრამ, არ დაუკონკრეტებია კონკრეტულად ვისგან მიიღო უარი.

ხშირია შემთხვევა, როცა გადაცემის განსახილველი თემის ყველა შესაძლო მხარე არ მონაწილეობს. როგორც წამყვანი გადაცემის მიმდინარეობისას აღნიშნავს ხოლმე, რიგ შემთხვევებში სტუმრები თავად ამბობენ უარს გადაცემაში მონაწილეობაზე, ზოგჯერ კი მიზეზი უცნობი რჩება. ფაქტი ისაა, რომ სხვდასხვა მიზეზთა გამო აუდიტორია სხვადასხვა მხარის არგუმენტებს ვერ ეცნობა. არის შემთხვევები, როდესაც წამყვანი სხვადასხვა საკითხს ერთმანეთს არამართებულად უკავშირებს. ასე მოხდა 22 მარტსაც, როცა გადაცემაში “რეპრესიული ნარკოპოლიტიკის ლიბერალიზაციაზე” საუბრობდნენ.

წამყვანმა შეურაცხყოფა, სიძულვილის ენის გამოყენება და მუქარა ფაქტობრივად ერთ კონტექსტში განიხილა, როდესაც ნარკოლოგს ჰკითხა: “ზოგადად, ფეისბუქში ჩვეულებრივ ამბად იქცა, ფაქტობრივად, ბოლო პერიოდში განსაკუთრებით, იგივე სიძულვილის ენა, მუქარა, შანტაჟი, დაშინების მცდელობები საკმაოდ ხშირია და შეურაცხყოფა. არის თუ არა, როგორ ფიქრობთ, საჭირო რაიმე სტანდარტის შემუშავება. და მიგაჩნიათ თუ არა, რომ  უნდა ისჯებოდეს თუ არა თუნდაც სოციალურ ქსელში, აი, ამ ტიპის ქმედებები” [სტილი დაცულია].

წამყვანის მიერ დასმული ამგვარი კითხვები და ზედაპირული მსჯელობა საბოლოოდ აუდოტორიას გადაცემის თემაზე ამომწურავი ინფორმაციის მიღების გარეშე ტოვებს. ამის ნათელი მაგალითია 26 მარტის გადაცემა, როცა ტოქშოუს ერთი ნაწილის თემა ორმაგი მოქალაქეობის მინიჭება და გენდერული კვოტირება იყო. სასაუბროდ კი მხოლოდ ერთი ადამიანი, პარლამენტის უპარტიო დეპუტატი, სალომე ზურაბიშვილი მიიწვიეს. მას გადაცემაში 20 წუთი დაუთმეს და აქედან, კვოტირებას თემას მხოლოდ 7 წუთი შეეხებოდა. 6 წუთი პრეზიდენტის პარლამენტში არმისვლისა და სალომე ზურაბიშვილის საპრეზიდნეტო არჩევნებში მონაწილეობის შესახებ კითხვა-პასუხს დაეთმო.


2015 წელს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭომ პროგრამული პრიორიტეტები დაადგინა. მას მერე ახალი ვერ შეიმუშავეს, ამიტომაც კვლავაც ძველია სახელმძღვანელო დოკუმენტი, სადაც მაუწყებლის პრიორიტეტად მითითებულია სოციალურ-პოლიტიკური ტოქ-შოუები, რომელებმაც “უნდა ასახონ თემების და შეხედულებების მრავალფეროვნება, რისთვისაც უნდა გაიზარდოს მათში რიგით მოქალაქეთა, სამოქალაქო აქტივისტთა, არასახელისუფლებო პოლიტიკური ჯგუფების, ექსპერტთა მონაწილეობის მოცულობა და ხარისხი.” იქვე ნათქვამია, რომ ამგვარი გადაცემები ხელისუფლების ანგარიშვალდებულების უზრუნველყოფას უნდა ემსახურებოდეს.

პრიორიტეტების შესრულებაზე მონიტორინგი სამეურვეო საბჭოს ვალდებულებაა, თავის მხრივ საბჭოს თავმჯდომარე პარლამენტის წინაშეა ანგარიშვალდებული. “აქტუალური თემის” და მთლიანად სამაუწყებლო ბადის შეფასება, თუ რამდენად ასრულებს არხის ხელმძღვანელობა ამ პრიორიტეტებს, საბჭოს სწორედ ანგარიშის წარდგენისას მოუწევს.

მიმდინარე წლის აპრილიდან ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში ახალი ტოქშოუ “პრაიმ შოუ” დაიწყო. შოუს 6 წამყვანი ჰყავს, ესენი არიან: პროდიუსერი ნოე სულაბერიძე, მომღერალი ნინი ბადურაშვილი, კინოპროდიუსერი ირალი მაქაცარია, მოდელი და დიზაინერი სალომე ღვინიაშვილი, მომღერალი ანრი ჯოხაძე და პლასტიკური ქირურგი ნინო ნადირაძე-კუზანოვა. პირველვე გადაცემაში წამყვანების ნაწილმა ბუნებრიობის, ნაწილმა მეტი ინფორმაციულობის პირობა დადო. ნაწილმა კი ისიც აღნიშნა, რომ შოუში “კაი ტიპების სიას” სწორედ ის ადგენს.

გადაცემის facebook-ის ოფიციალურ გვერდზე განმარტებულია, რომ გადაცემის მიზანი საზოგადოებისთვის ნაცნობი მოვლენების შესახებ უფნობი მხარეების გაცნობაა. გადაცემაში წამყვანებთან ერთან დისკუსიაში აქტიურად მონაწილეობს დამსწრე აუდოტორიაც. სტუდიაში ორ ფლანგზე ნაწილდებიან. ერთ ფლანგზე წარმოდგენილები არიან ის ადამიანები, რომლებიც განსახილველ თემასთან გარკვეული საქმიანი კვეთა აქვთ, მეორე მხარეს კი მათი ოპონენტები.

სხვა სატელევიზიო შოუების მსგავსად, ამ შემთხვევაშიც განხილვის თემები ნაცნობია, ღალატითა და ეჭვიანობით დაწყებული, ქართული ტრადიციებით დამთავრებული. სტუმრებიც ყველასათვის კარგად ნაცნობი და უკვე ახლობლებად ქცეული სახეებია.

გარდა ე.წ. ყვითელი თემებისა, ტოქშოუს წამყვანები ისეთ მნიშვნელოვან და სენსიტიურ თემებსაც ეჭიდებიან, როგორიც არის გენდერული თანასწორობა, ფემინისზმი, პროსტიტუცია და სექსმუშაკების უფლებები და ა.შ.

მსგავსი თემების განხილვისას, სტუმრების სიაში ვიხილავთ გივი სიხარულიძეს, გურანდა გაბუნიას, ლალი ბადურაშვილს და ა.შ. როგორც ჩანს, რეიტინგისთვის მსხვერპლის გაღება, სატელევიზიო სივრცეში უკვე კარგად დამკვიდრებული ტენდენციაა და კოლქტიურ გურანდა გაბუნიებზე უარის თქმა, არც თუ ისე მარტივია. რაც გადაცემაში წარმოჩენილ მწვავე თემაზე საგნობრივი დისკუსიის წარმართვის შესაძლებლობებს სპობს.

მაგალითად, გენდერულ თანასწორობაზე საუბრისას, როდესაც ქალთა უფლებებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და იურისტები საკითხის მნიშვნელობის და პრობლემურობის წარმოჩენას ცდილობდნენ, საუბარში გივი სიხარულიძე ერთვება და მის ჩვეულ სტილში სტუდიაში მსხდომი ქალების მიმართ შეურაცხმყოფელი ტექსტებით გამოდის.

“შოთა რუსთაველიდან დაწყებული, ბესიკ გაბაშვილი, ტატო ბარათაშვილი და მთელი ჩვენი პოეზია, რაც არსებობს. ან ავიღოთ ბაირონი, ყველა იესენინი, პუშკინი, ფემინისტი ქალები, რომ ყოფილიყვნენ მსოფლიოში რამე ლექსი დაიწერებოდა მსოფლიოში? ვინ დაწერს თქვენზე ლექსს თავის ცხოვრებაში” - ბობოქრობდა სტუმარი.

ხშირად, სტუმრებს არც წამყვანები ჩამორჩებიან და გენდერულ თანასწორობაზე საუბრისას გადაცემის მამრობითი სქესის წამყვანებისგან ისეთ ტექსტებსაც მოისმენთ, რომ თუკი კაცს ქალის სიძლიერე და აქტიურობა არ აკომპლექესებს, ეს მის სისუსტეზე მიუთითებს. რაც ყველაზე უცნაურია, ამაზე გადაცემის ქალი წამყვანებიც თანხმდებიან. მსჯელობა უფრო შორსაც მიდის და წამყვანებისთვის ქალისა და კაცის შესაძლებლობების ერთ სიბრტყეზე განხილვა ქმნის უხერხულობას და დავა იმაზე იმართება, გაუგია თუ არა ვინმეს გენიოსი ქალი კომპოზიტორი, მაშინ, როდესაც უამრავი გენიოსი კაცი კომპოზიტორის დასახელებაა შესაძლებელი. რაც თავის მხრივ, ისედაც პატრიარქალურ გარემოში დამკვიდრებული სტიგმების გამძაფრებას უწყობს ხელს და პრობლემის მთავარი ხაზისგან აცდენას იწვევს.

კიდევ ერთი სენსიტიური თემა, რომელსაც ტოქშოუმ საეთერო დრო დაუთმო პროსტიტუცია და სექსმუშაკების უფლებებია. გადაცემაში ერთ ფლანგზე წარმოდგენილები იყვნენ უშუალოდ სექსმუშაკები, რომლმებიც მათი მძიმე სამუაშო პირობებისა და იმ პრობლემების შესახებ ყვებოდნენ, რასაც ისინი ყოველდღიური საქმიანობის დროს აწყდებიან და საკითხის გადასაჭრელად პროსტიტუციის ლეგალიზებას ითხოვდნენ. მეორე ფლანგზე კი მათ კრებითი გიორგი ნაზღაიძეები სამსჯავროს უწყობდნენ და მათგან იმის ახსნას ითხოვდნენ, თუ რატომ არ თანხმდებიან ისინი “ნორმალურ” სამსახურს და რატომ ირჩევენ ფულის შოვნის “იოლ” გზას.

სტუმრებს ბანს წამყვანებიც აძლევდნენ და დამრიგებლური ტონით იმეორებდნენ, რომ სურვილის შემთხვევაში, შესაბამის სამუშაოს პოვნა და პროსტიტუციაზე უარის თქმა ძალიან მარტივია. მთავარია, მონდომება და “სწორი გზის” არჩევა. თუმცა, მოსაზრება, რომ მსგავსი საქმიანობაც შეიძლება იყოს ადამიანის არჩევანი რატომღაც არავის გაუჟღერებია. საკითხი არც იმ მიმართულებით განხილულა, თუ რა მძიმე პირობებში შეიძლება უწევდეთ მათ საქმიანობა და რა პრობლემებს შეიძლება აწყდებოდნენ ყოველდღიურად. თუმცა, როდესაც სტუმრის რანგში, არა საქმეზე კვალიფიურად მოსაუბრე ადამიანები, არამედ ზნეობრიობის მანტიაში გახვეული ფსევდომორალისტების ჯგუფი გყავს, ალბათ, საუბრის მსგავსი დისკურსით განვითარებაც მოსალოდნელია.

მთლიანობაში, შეიძლება ითქვას, რომ ტოქშოუში წამოჭრილ მტკივნეულ და პრობლემურ საკითხებზე საგნობრივი დისკუსიისა და საკითხზე რაიმე რაციონალური კონსენსუსის მიღწევისა და არსებული პრობლემების გადაჭრის გზების ძიების ნაცვლად, საზოგადოებაში გამჯდარი კლიშეებისა და სტიგმების კიდევ უფრო გაღრმავება და განმტკიცება ხდება. რასაც ერთის მხრივ, ხელს უწყობს რასწორად შერჩეული სტუმრები, რაც ცალსახად, თემის გაყვითლებით, გადაცემის რეიტინგის მომატებას ემსახურება და არა პრობლემაზე რაციონალურ მსჯელობას. მეორეს მხრივ კი, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ საზოგადოებაში ისედაც დამკვიდრებული სტერეოტიპების განმტკიცება-გაღრმავებას დიდწილად თავად გადაცემის წამყვანებიც უწყობენ ხელს.

ის, რომ რეიტინგი ნებისმიერი სატელევიზიო პროდუქტის ეკრანზე გრძელვადიანი არსებობის ერთ-ერთი მთავარი საზომი და გარანტია, ტელებინზნესში დასაქმებული ნებისმიერი ადამიანისთვის კარგად არის ცნობილი. შესაბამისად, სატელევიზიო პროდუქტის შემქმნელები მაყურებლის ყურადღების სხვადასხვა შესაძლო ხერხისა და რესურსის გამოყენებით ცდილობენ.

გარდა სატელევიზიო გასართობი შოუებისა, საკუთარი გადაცემის რეიტინგზე ზრუნვა პოლიტიკური ტოქ შოუების წამყვანებსა და პროდიუსერებსაც უწევთ. ამისათვის გარდა საზოგადოებისთვის აქტუალური თემების შერჩევისა, სასიცოცხლო ზღვარი გადაცემაში მოწვეულ სტუმრებზეც გადის. იმაზე თუ ვინ იჯდება სტუდიაში, დიდწილად არის დამოკიდებული ის რიცხვები, რომელსაც კონკრეტული გადაცემა კვირის თუ თვის ბოლოს რეიტინგის სახით დადებს. სასურველი შედეგის მისაღებად გადაცემის „გაყვითლებაზე“ უარს არც პოლიტიკური ტოქ-შოუების პროდიუსერები ამბობენ. ასე მაგალითად, ტელეკომპანიას „იბერიას“ გადაცემა „პრიორიტეტში“, რომლის ფორმატიც აქტუალურ პოლიტიკურ-საზოგადოებრივ თემებზე მსჯელობაა, ხშირად შევხვდებით ისეთ ადამიანებს, რომელთაც ბევრი საერთო არც გადაცემაში განსახილველ თემასთან აქვთ და არც საკითხზე საფუძვლიანი მსჯელობის სათანადო გამოცდილებას და კომპეტენციას ფლობენ.

ტოქ შოუ „პრიორიტეტი“ ტელეკომპანია „იბერიას“ ეთერში, ყოველ სამუშაო დღეს, საღამოს რვა საათზე გადის. გადაცემას მონაცვლეობით, ჟურანილისტები მაკა რაზმაძე და გიორგი გასვიანი უძღვებიან. როგორც აღწერილობაში ვკითხულობთ, „პრიორიტეტის“ პრიორიტეტი დღის მთავარ პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი თემებზე მსჯელობაა. რომ არა მსგავსი ანოტაცია, ალბათ, დიდად არც სტუმრები მიიქცევდნენ ყურადღებას, მაგრამ აბა, როგორ გინდა კითხვა არ დაგებადოს, როდესაც მსგავსი შინაარსის გადაცემაში თითქმის უკვე ოჯახის წევრად ქცეულ გურანდა გაბუნიას, ლალი ბადურაშვილს, გივი სიხარულიძეს, ქეთი დოლიძეს და ნინელი ჭანკვეტაძეს ხედავ და უსმენ. ყველა დასახელებული სახელი და გვარი პირობითია. თუმცა, ყველა პირობითი სახელისა და გვარის გასწვრივ, სრულიად ლეგიტიმურად ისმის კითხვა - რატომ უთმობს პოლიტიკური ტოქ-შოუ მსგავსი დოზით დროს ისეთ სახეებს, რომლებსაც, პირობითად, არც ქვეყანაში არსებულ სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობაზე მსჯელობისთვის აქვთ შესაბამისი კომპეტენცია, არც ლარის გაუფასურების რეალურ მიზეზებზე აქვთ წარმოდგენა და საქმე-საქმეზე რომ მიდგეს, დალაგებულად ვერც ქვეყნის მიერ არჩეულ კურსზე ისაუბრებენ რიგიანად. მაშინ რატომ ვეკითხებით კოლექტიურ გურანდა გაბუნიებს გვეშველება თუ არა რამე და თუ გვეშველება, როდის? რატომ დებს გადაცემის ოფიციალური Facebook გვერდი სწორედ იმ მოკლე ამონარიდებს, სადაც სტუმრების მიერ ნათქვამი ყველა მარგალიტი კარგად არის გამოკვეთილი და მიზანიც კარგად ჩანს. იქნებ იმიტომ, რომ მათ მიერ გაცემული ყოველი კომიკური პასუხი, მათ მიერ გამოხატული სრულიად არაადეკვატური რეაქცია, გაცხარებული წამოძახილი თუ გაბრაზებული ტონი, მყისვე მაყურებლის სათანადო რეაქციას იწვევს, საქილიკო ხდება და შედეგიც მიღწეულია. ვიდეოს საჭიროზე მეტი ნახვა და გაზიარება უგროვდება, გადაცემას კი რეიტინგი. შედეგად, აუდიტორია შოუს ელემენტებით გამდიდრებულ, მაგრამ უშინაარსო ინფორმაციას იღებს.

თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ყველაზე დიდი პოპულარობით „პრიორიტეტში“ მაინც გურანდა გაბუნია სარგებლობს. ყველაზე მეტი გამოხმაურებაც სწორედ მის პერსონას მოსდევს. ეს როგორც ჩანს, არც გადაცემის შემქმენელებს გამორჩენიათ. ალბათ, სწორედ ამიტომ არის, რომ სტატისტიკურად, სტუმრის როლიც ყველაზე ხშირად სწორედ მას აქვს მორგებული. სტუმრის საუბრის მთავარი ხაზი, მოქმედი ხელისუფლების, უფრო კონკრეტულად კი ბიძინა ივანიშვილის ქებაზე გადის. ხშირად სწორედ ის განსაზღვრავს თუ ვინ რა უნდა თქვას და როდის. თუკი ვინმე გაბედავს და წინააღმდეგობას გაუწევს, არც მისი საჯარო შეურაცხყოფისა მოერიდება და საქმე-საქმეზე თუ მიდგა, გაბრაზებული შუა ეთერიდანაც ადგება, საუბარს დასრულებულად გამოაცხადებს და წავა. თან მუქარას დატოვებს ჩემზე არაფერი თქვათ, თორემ მოვბრუნდები და ყველას „თავებს გაგიხეთქავთო“.

აბა, სხვა რა უნდა იყოს მსგავსი სტუმრების მოწვევის მიზანი, თუ არა გადაცემის ე.წ. გაყვითლებით მაყურებლის მოზიდვის მცდელობა? სხვა რა ღირებულებითი დანიშნულება აქვს მსგავს რესპონდენტს? თუ არა ეს, მაშინ გაუგებარია, რატომ ირჩევს მედია საკთხზე კომპეტენტური დისკუსიის წარმართვის ნაცვლად, სრულიად უსაგნო დიალოგს? რატომ უთმობს ის საეთერო დროს უშინაარსოო მსჯელობას და რატომ არ ცდილობს ის რეალური პრობლემების კვალიფიციურ რესპონდენტებთან განხილვას? ფაქტია, „პრიორიტეტის“ პრიორიტეტი ე.წ. სელებრითების ხელოვნურად შექმნა, ან უკვე არსებული სელებრითების ისე წარმოჩენაა, რომ მოგვიანებით, წარმატებით იქცნენ "ინტერნეტ მემეებად". ამ ფონზე კი რეალურად პრობლემური საკითხები ხშირად, კავალიფიციური ანალიზისა და შეფასებების გარეშე რჩება.

რას სთავაზობს ტელემედია ბავშვებსა და მოზარდებს, რა ტიპის საბავშვო გადაცემები გვხვდება საეთერო ბადეებში, რამდენად შეესაბამება ეს გადაცემები მედია სტანდარტებს - მედიაჩეკერი გთავაზობთ საბავშვო გადაცემების მიმოხილვას, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ ბავშვთა საკითხების მედიაგაშუქების შესახებ მომზადებული კვლევის მიხედვით.

ერთმანეთში არეული ილუსტრაციები, მყვირალა სათაურები და დამაინტრიგებელი ფრაზები, სხვადასხვა ფერის ფონები და შრიფტი - ამ ინდიკატორებით პირველი გვერდიდანვე ვხვდებით, რომ ეს „პრაიმ-ტაიმია“!

რა გასაკვირია, რომ სკანდალები, სენსაციები და „ექსკლუზივები“ ამ გაზეთის სტიქიაა. ზოგჯერ შეიძლება, პუბლიკაციის შინაარსი არც სკანდალური იყოს, არც სენსაციური და არც ექსკლუზიური, მაგრამ პირველ გვერდზე გამოტანილ ანონსში და შესაბამის გვერდზეც სათაურთან მაინც არტყია ლათინური წითელი შრიფტით აწყობილი შტამპი: SCANDAL, ან კიდევ EXCLUSIVE.

ეს თემა სტატისტიკურადაც რომ განვიხილოთ, მაგალითისთვის, 19 ოქტომბრის ნომრის პირველ გვერდზე გამოტანილი ანონსებიც გამოდგება - ათი ანონსიდან ორს დიდი წითელი, ლათინური ასოებით აწერია - SCANDAL, ოთხს ასეთივე სტილში - EXCLUSIVE, სამს კი იგივე შინაარსის, ოღონდ ქართულენოვანი წარწერა აქვს - „ექსკლუზიური“, „ექსკლუზივი“. საინტერესოა, რომ მოწინავე სტატიას, რომელსაც რიტორიკული სათაური აქვს - „საიდან ჩაუვარდა კოლომოისკის ხელში სკანდალური კომპრომატები“ ზემოთ კიდევ უფრო დიდად, წითელი ასოებით აწერია - „ექსკლუზივი“, ქვემოთ კი ბეჭედივით წითლად არტყია: EXCLUSIVE, SCANDAL.

გაზეთს კითხვის ნიშნით დაბოლოებული სათაურები ახასიათებს. „ვინ მიითვისა ავღანეთში დაჭრილი სამხედროების კუთვნილი მილიონნახევარი?“ „რა საიდუმლო მასალებს უგზავნის ბესელია ბადაშვილს?“ „რას ითხოვს ირანი საქართველოსგან“ (აქ და ზოგიერთ სხვა შემთხვევაში „პრაიმ-ტაიმი“ კითხვის ნიშანს არ იყენებს, მიუხედავად იმისა, რომ წინადადება კითხვითია), „რის გამო იხდიდა სასჯელს სოფო ბედიას ქმარი“ - ამ დამაინტრიგებელი სათაურების ქვეშ შეიძლება მხოლოდ ვარაუდები და ეჭვები დაგხვდეთ, შეიძლება, პასუხიც იპოვოთ - ეს 50/50-ზეა. მთავარია, სათაურიდანვე დაინტრიგდეთ და ერთგვერდიანი EXCLUSIVE და SCANDAL სულმოუთქმელად წაიკითხოთ.

„პრაიმ-ტაიმის“ სასარგებლოდ უნდა ითქვას, რომ მის სიყვითლეში ნაკლებად ურევია აგრესია, ქსენოფობია, ჰომოფობია და სხვა ყველანაირი ფობია თუ მანია, რითაც ბუნებას ასე დაუჯილდოვებია ზოგიერთი მისნაირი ყოველკვირეული. გაზეთის სუსტი წერტილი კრიმინალური ისტორიებია, რომელთა გაშუქებისას ჟურნალისტები ზოგჯერ იმ საზღვარს კვეთენ, საიდანაც ჟურნალისტური ეთიკის სტანდარტები აღარ ვრცელდება. ასევე, ყოფილა მსხვერპლი არასრულწლოვნების ან მძიმე დანაშაულში ბრალდებულთა იდენტიფიცირების შემთხვევები.

რაღა თქმა უნდა, „პრაიმ-ტაიმი“ წარმოუდგენელია პაპარაცების გარეშე. გამოცემის ორი გვერდი ხშირად ეთმობა რუბრიკას - Paparazzi, სადაც ქართული ბომონდის ცხოვრებისეული ყოფის ფოტოები ქვეყნდება. ზოგჯერ ამ ფოტოებზე იმდენად ჩვეულებრივი კადრებია, რომ ვერ გაიგებ, რატომ მოხვდა ეს კადრი პაპარაცის ობიექტივში. თუმცა, არის შემთხვევები, როცა ფოტოზე გაიელვებს რომელიმე ქართველი მომღერლის შიშველი ბარძაყის ნაწილი ან ჭიპი, ან რაიმე ისეთი ყოფითი სიტუაცია, რაც ასე აღაფრთოვანებს მსგავსი კადრების მოყვარულ მკითხველს (აგერ, ერთ-ერთი მომღერალი ტუჩებს პრანჭავს და პომადას ისვამს).

იმავე გვერდზე, ტრადიციული რუბრიკით - Bazar გვხდება რადენიმე მოკლე ინფორმაცია „ცნობადი სახეების“ ცხოვრებიდან. „როგორ ერთობიან თავისუფალ დროს ქართველი ვარსკვლავები“, „მალხაზ ქვრივიშვილის ყოფილმა ცოლმა და ანრი ბიბინეიშვილმა ხელი მოაწერეს“, „რამაზ ნოზაძეს ცოლმა დაბადების დღე საწოლში მიულოცა“ - ასეთ ახალ ამბებს გვიზიარებს რუბრიკა Bazar. ასეთი „მსუბუქი“ ტიპის სიახლეთა ანონსები გაზეთის ბოლო გვერდზეც არის გამოტანილი.

ჟურნალისტების მიერ მომზადებული სტატიების გამიჯვნა დაფინანსებული სტატიებისგან აქაც ისევე პრობლემატურია, როგორც სხვა ქართულ გაზეთებში. თუმცა, თუკი სხვა გაზეთები შეთანხმდნენ, რომ დაფინანსებული სტატიის ბოლოს ლათინური ასო „R“ უნდა მიაწერონ (სავარაუდოდ ეს „R“ რეკლამას უნდა ნიშნავდეს), „პრაიმ-ტაიმი“ მათ ემიჯნება და ირჩევს ასო „A“-ს. რატომ A? სავარაუდოდ ინგლისური სიტყვას advertisement (რეკლამა) - უნდა ნიშნავდეს. ზოგიერთ სტატიას არც ეს A აწერია და არც რაიმე სხვა მინაწერი გვამცნობს, რომ დაფინანსებულია, მაგრამ ქართული ბეჭდური მედიის ხრიკების კარგად მცოდნე მკვლევარი მაინც მიხვდება, რომ მის გამოქვეყნებაში ფულია გადახდილი. რიგით მოკვდავს ამის მიხვედრა ათგზის უფრო გაუჭირდება „პრაიმ-ტაიმის“ ჭრელი დიზაინის პირობებში, როცა გაზეთის გვერდებზე ისედაც ჩვეულებრივი ამბავია განსხვავებული ფერები, შრიფტები და ჩარჩოებში ჩასმული სტატიები.

თუკი გაზეთს ეთიკის ნორმები ავალდებულებს მკითხველის ზუსტ ინფორმირებას დაფინანსებული სტატიის თაობაზე, სახელმწიფო უწყებებს კანონი ავალებს გამჭვირვალობას და ანგარიშვალდებულებას. ამდენად, როდესაც გაზეთში ამა თუ იმ სახელმწიფო უწყების საქმიანობის რეკლამა გვხვდება და მასში, სავარაუდოდ, თანხაა გადახდილი, ამის თაობაზე, პირველ რიგში, თვითონ სახელმწიფო უწყებამ უნდა უზრუნველყოს მკითხველის ინფორმირება. აქ კონკრეტული მაგალითების მოყვანაც შეიძლებოდა, თუ რომელმა სტატიამ აღგვიძრა ეჭვები, მაგრამ ამ პუბლიკაციებს არავითარი მინიშნება არა აქვს და ამდენად, ლოგიკური იქნება, ეს აბზაცი „პრაიმ-ტაიმის“ სტილში, კითხვითი წინადადებით დავასათაუროთ - სახელმწიფო უწყებები „პრაიმ-ტაიმში“ ფარულად არის რეკლამირებული?

და მაინც, ინტერნეტის ეპოქაში ბეჭდურ მედიას თუკი მომავალი უწერია, „პრაიმ-ტაიმი“ დიდხანს იცოცხლებს. მისი დღეგრძელობა განპირობებული იქნება განსხვავებული მიდგომით, როცა ტაბლოიდი ბოლომდე ამართლებს თავის მოწოდებას და პარალელურად არ ავრცელებს რეაქციულ სიბნელეს, აგრესიას და განსხვავებულისადმი შიშებს.

ავტორი: ალეკო ცქიტიშვილი

„კვირის პალიტრას“ წელს 20 წელი შეუსრულდა, რაც საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ გამოცემული გაზეთისთვის საკმაოდ დიდი სტაჟია. მთავრობები იცვლებიან, „კვირის პალიტრა“ კი რჩება ეკლექტურ გაზეთად, პირველი გვერდის ბოლოს, ყვითელ-ცისფერ-წითელ ფერებში შესრულებული თავდაჯერებული მიმართვით - „თქვენ გემოვნებიანი მკითხველი ბრძანდებით!“

თუ გავითვალისწინებთ, რომ გემოვნებაზე არ დავობენ, ამაზე მართალი სლოგანი რაღა უნდა იყოს?! თუმცა, ამ სიმართლეში არის რაღაც ტრაფარეტული, როგორც კარგად ნაცნობ ლოზუნგში, 90-იანი წლებიდან მოყოლებული, გზად და ხიდად რომ თვალში გვეჩხირება - „აფხაზეთი ჩვენი ტკივილია!“

ყველაფერი ერთ გაზეთში - ესაა „კვირის პალიტრის“ სტრატეგია. მის პოპულარობას და წარმატებას, როგორც ჩანს, განსაზღვრავს სწორედ ეს სტატეგია - მოიცვას მაქსიმალურად ყველა ასაკისა და სხვადასხვა მიზანსწრაფვების მქონე მკითხველი. ამ ეკლექტური გაზეთის გვერდებზე განფენილი მრავალფეროვანი და სხვადასხვა სეგმენტის მკითხველთათვის განკუთვნილი რუბრიკებიდან წლების განმავლობაში იშვა დღეისათვის პალიტრის მედიაჰოლდინგში შემავალი ცალკეული გამოცემები, რომელთა უმეტესობას აქვს არანაკლებ პოპულარული ინტერნეტ-პლატფორმები: „...და ქალი“ (ქალებისთვის),„კარიბჭე“ (მართლმადიდებელი მრევლისთვის“), „არსენალი“ (ჟურნალი სამხედრო თემაზე), „მკურნალი“ (სამედიცინო ჟურნალი), „გემრიელი“ (კულინარიის მოყვარულთათვის) „კარუსელი“ (საბავშვო ჟურნალი) და ა.შ.

„კვირის პალიტრა“ სწორედ 90-იან წლებში - 1995 წელს დაარსდა, როცა ინტერნეტი არ არსებობდა და ინფორმაციის მიღება მხოლოდ ტელევიზიით, რადიოთი და ჟურნალ-გაზეთებით იყო შესაძლებელი. ამ მიზეზის გამო უამრავი ჟურნალი და გაზეთი გამოდიოდა. „კვირის პალიტრამ“ განვითარების ჭკვიანური, მაგრამ,ცოტა არ იყოს, პარაზიტული გზა აირჩია - იგი სხვადასხვა პოზიციის, თემისა და ელფერის საკითხზე გამოცემული ჟურნალ-გაზეთებიდან საუკეთესო სტატიებს არჩევდა და ზოგს პირდაპირ აქვეყნებდა, ზოგს კი თავის ჭკუაზე ამოკლებდა. ამ გზით „კვირის პალიტრამ“ თავისი ისტორიის პირველ წლებში 90-იანი წლების ამორფულ და ჭრელ ქართულ მედიას ერთ პალიტრაზე (ალბათ უფრო - ლანგარზე) მოუყარა თავი და მკითხველს შესთავაზა „ყველა გაზეთი ერთ გაზეთში“.

გაზეთი ჟურნალისტების გარეშე! ეს კონცეფცია „კვირის პალიტრისთვის“ მომგებიანი აღმოჩნდა: ინფორმაციას მოწყურებული მკითხველი, რომელსაც მატერიალურად უჭირდა, სამი-ოთხი გაზეთის ნაცვლად ერთს ყიდულობდა და მასში ეცნობოდა სხვა გაზეთების რჩეულ სტატიებს.ნელ-ნელა „პალიტრის“ ტირაჟი შემაშფოთებელი გახდა სხვა გაზეთებისთვის, რომლებმაც თვალი გაახილეს და ახალგაჩენილ კონკურენტს თავიანთი სტატიების გამოქვეყნება აუკრძალეს. ჯერ პოპულარულმა და მაღალრეიტინგულმა გაზეთებმა იჩივლეს, მერე - ნაკლებად რეიტინგულებმა და ბოლოს „პალიტრის“ შიგთავსი ორიოდე გაჭირვებული გაზეთისა და იმ დროისათვის თბილისში პოპულარული (ძირითადად - რუსული) უცხოენოვანი გაზეთების დაიჯესტს წარმოადგენდა.სწორედ ამ დროიდან გამოჩნდნენ „კვირის პალიტრაში“ საკუთარი ჟურნალისტები და გაზეთმა დაიწყო საკუთარი პროდუქტის შექმნა.

მას შემდეგ ბევრმა წყალმა ჩაიარა. „კვირის პალიტრა“ კვლავ დაწინაურდა და იმდენი მოახერხა, რომ ყველაზე მაღალტირაჟიანი ყოველკვირეული გაზეთი გახდა. თუმცა,თავდაპირველი კონცეფცია გაზეთს ვიზუალურად დღესაც ეტყობა, განსაკუთრებით - პირველ გვერდზე ოთხკუთხა ჩარჩოებში ჩასმულ სათაურებსა და ანონსებს.

„კვირის პალიტრის“ ჭეშმარიტი მკითხველები გაზეთს მოფერებით „პალიტრას“ ეძახიან.„პალიტრა მომეცი“ - ამ ორი სიტყვით მიმართავენ საგაზეთო ჯიხურის გამყიდველს.კონკურენტებისა და ცინიკოსებისთვის კი „პალიტრას“ ტრადიციული ეპითეტიაქვს - „პოლიტრა“, რომელიც მეტწილად ნეიტრალური მასალებით გათრობს და აქტიური, მკვეთრი პოზიციებით არ გამოირჩევა. თუმცა, ეს კონკურენტების აზრია და შეიძლება ამაზე იდავო. გააჩნია, ამ აზრს, როგორც ქოთანს, როგორ მოაბამ ყურს და საიდან შეხედავ. აბა, „პალიტრის“ მოკრძალებული „ჟურნალისტური მოკვლევები“ სად შეედრება მისი კოლეგა (კოლეგა?!) ყოველკვირეული ლომვეშაპების - „ასავალ-დასავალისა“ და „კვირის ქრონიკის“ აგრესიულ ბრდღვინვას?!

„კვირის პალიტრის“ ტრადიციული რუბრიკებიდან ყველაზე გამძლე, ალბათ, მეორე-მესამე გვერდზე გამოქვეყნებული „კვირის თემაა“, რომელიც წარმოადგენს ამა თუ იმ ექსპერტთან ინტერვიუს გასული კვირის მთავარ მოვლენებზე. ამას მოსდევს მნიშვნელოვანი, ექსკლუზიური თემები მეოთხე-მეხუთე გვერდებზე, რომელთა სათაური ხშირად ხვდება პირველი გვერდის ყველაზე დიდ ოთხკუთხედში.

„კვირის პალიტრაში“ შეგხვდებათ სხვადასხვა ჩანართი, ზოგი - ტრადიციული, ზოგი - ყოველთვიური, ზოგიც - სარეკლამო-დაფინანსებული. ტრადიციულებიდან ბოლო ხანს ყველაზე საინტერესოა „მამულ-დედული“, რომელსაც გამოცდილი რედაქტორი გელა გურგენიძე კურირებს. ეს ჩანართი ხშირად მოგვითხრობს წარმატებულ მეურნეებზე, რომლებმაც უმუშევრობას და უიმედობას თავი დააღწიეს და საქმე ისე ააწყვეს, პროდუქცია ექსპორტზეც გააქვთ. იგი, ალბათ, ყველაზე მეტად იზიდავს „პალიტრის“ მრავალრიცხოვან მკითხველს - უპრეტენზიო პენსიონერებს რეგიონებიდან, რომლებსაც შეუძლიათ, ეს ჩანართი გაზეთის შუაგულიდან ამოიღონ და ცალკეც აკინძონ. ოჯახური და მცირე მეურნეობების წარმატებების გაშუქება სწორედ მათი მოთხოვნა, უფრო სწორად - მოთხოვნილებაა. მკითხველთა კატეგორიების ფსიქოპორტრეტებს რომ არ ჩავურღმავდეთ, შედარებისთვის, მოკლედ ისიც ვთქვათ, რომ „ასავალ-დასავალის“ პრეტენზიულ მკითხველებს (პენსიონერები აქაც სჭარბობენ) ასეთი ჩანართი არ მოეწონებოდა.

„კვირის პალიტრის“ გვერდების თავზე ხშირად შენიშნავთ ზედმეტად მახვილგონივრულ და ხატოვან რუბრიკებს. მათ შორის, იყო ერთი ასეთი - „წისქვილმა კი ფქვასო“, რომელიც ანომალურ მოვლენებსა და ცრურწმენებს ეხებოდა. კარგა ხანია, აღარ მინახავს. შეიძლება, თავი ამოწურა. თუმცა, რუბრიკა „თქვენთვის ქალბატონებო“ ჯერ კიდევ ცოცხალია. აქ ნახავთ სენტიმენტალურ ისტორიებს შემდეგნაირი სათაურებით: „სხვის ქმართან მიმოწერაში მათენდებოდა“, „საყვარელი მეუბნება, ცოლს არ აწყენინოო“, „ქმარს გამოვუცხადე, ახალი ქმარი მყავს და შინიდან წადი-მეთქი“. ამ ისტორიებს ანონიმი ქალები (კაცები - იშვიათად) ჰყვებიან. ამიტომ, როგორც არ უნდა რეალური იყოს ეს ამბები, მაინც რჩება შთაბეჭდილება, რომ არა სინამდვილეს, არამედ შეთხზულ ნოველებს ვკითხულობთ.

ვინაიდან „კვირის პალიტრა“ მაღალტირაჟიანი გამოცემაა, მასში რეკლამაც საკმაო რაოდენობითაა და R ნიშნით დაბეჭდილი, ანუ დაფინანსებული, ე. წ. შეკვეთილი სტატიებიც. სულ მაინტერესებს, ეს ლეგენდარული R ნიშანი პირველად რომელმა ქართულმა გაზეთმა მოიგონა. კვალს რომ გავყვეთ, არ არის გამორიცხული, „კვირის პალიტრამდე“ მივიდეთ. გამოუცდელ მკითხველს, რომელსაც გაზეთის ბოლო გვერდზე განმარტებული „R“ ნიშნის არსი არ წაუკითხავს, სარეკლამო სტატიები ისე შემოეკითხება, ვერც მიხვდება, რომ რაღაცაში მოტყუვდა. კერძო კომპანიების მარკეტინგის მენეჯერებს არაფერს ვერჩი. მე უფრო იმ სახელმწიფო უწყებებისა თუ ორგანიზაციების მიკვირს, რომლებიც ამ ნიშნის გამოყენებით ცდილობენ თავიანთი საქმიანობის გაშუქებას. მაგალითად, 5-11 ოქტომბრის „კვირის პალიტრაში“ ერთგვერდიანი სტატია გამოქვეყნდა „R ნიშნით“ და სათაურით: „საქართველოს ფოსტა“ - სწრაფი ნაბიჯები წარმატებებისკენ!“ მსგავსი სტატიები სახელმწიფო უწყებებისა და ორგანიზაციების ანგარიშვალდებულობისა და გამჭვირვალობის პრინციპებს ეწინააღმდეგება. სახელმწიფო ორგანიზაციები ამოუცნობ ნიშნებს არ უნდა ეფარებოდნენ და სტატიებს გასაგებად უნდა მიაწერონ, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტიდან არის დაფინანსებული.

„კვირის პალიტრა“ კონსერვატიული გაზეთია და ზომაზე მეტად რელიგიურიც. იგი რელიგიური უმრავლესობის - საქართველოს მართლმადიდებელი მრევლის ინტერესებს გამოხატავს. თუმცა, რელიგიური უმცირესობების დისკრიმინაცია და სიძულვილის ენა ამ გაზეთში ბევრად იშვიათია, ვიდრე ზემოხსენებულ ორ აგრესიულ ყოველკვირეულ გამოცემაში. სკაბრეზულ სიტყვებსა და შეურაცხმყოფელ ეპითეტებსაც ტაბუ ადევს.

არავინ იცის, ჩვენი - მკითხველების ცხოვრება საით წარიმართება და წინ რა ბედი გველის. პენსიაზე კი უსათუოდ გავალთ და შეიძლება, სოფლად რაიმე საჩუჩუნო საქმეც გამოვნახოთ. აი, მაშინ კი, ალბათ, მეტი შანსი გვაქვს, ჩავწვდეთ იმ მკითხველთა გემოვნებას, რომლებმაც აირჩიეს „კვირის პალიტრა“.


ავტორი: ალეკო ცქიტიშვილი

2015 წლის 17 მაისი ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღე ქართულ ტელესივრცეში გასულ წლებთან შედარებით მნიშვნელოვანი დარღვევების გარეშე გაშუქდა.

შედარებით პრობლემური იყო “იმედის” გადაცემა “იმედის კვირის” გაშუქება, განსხვავებით საინფორმაციო პროგრამა “ქრონიკასგან”, სადაც ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღე ეთიკური ნორმების დაცვით გაშუქდა.

“იმედის კვირამ” ჰომოფობიასა და ტრანსფობიათან ბრძოლის საერთაშორისო დღის აღნიშვნას დიდი დრო დაუთმო. გადაცემაში 17 მაისს გამართული ყველა აქცია მიმოიხილეს. ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ მრგვალ ბაღში “შეხვედრა ჩატარდა საიდუმლო ვითარებაში”: აქციის მონაწილეებმა წინასწარ გაიარეს აკრედიტაცია და ორგანიზატორებმა მონაწილეები გააფრთხილეს, რომ უცხო ადამიანებისთვის ამ შეხვედრის შესახებ არაფერი ეთქვათ.

“იმედის კვირაში” რუსთაველის მეტროსთან და ევროკავშირის წარმომადგენლობასთან გამართული აქციებიც მიმოიხილეს, სადაც მართლმადიდებელი მრევლის წარმომადგენლები და სასულიერო პირები შეიკრიბნენ. ამ აქციებს ჟურნალისტმა კონტრაქცია უწოდა.

ჟურნალისტმა ასევე აღნიშნა, რომ ჰომოფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღეს განსხვავებულად აღნიშნავენ სხვა ქვეყნებში. “მაგალითად, იტალიაში რამდენიმე წლის წინ დეპუტატებმა ერთგვარი ფლეშმობი მოაწყეს სასესიო დარბაზში, ერთმანეთს აკოცეს და ამ ფორმით დაგმეს სექსუალური უმცირესობის მიმართ განხორციელებული ძალადობა”.

ამ კადრების ამსახველი ვიდეოთი და ე.წ. ცისარტყელის - თანასწორობის დროშით “იმედის კვირის” ჟურნალისტი პარლამენტში მივიდა და ერთგვარი პროვოკაციულ ექსპერიმენტი ჩაატარა. მან როგორც საპარლამენტო უმრავლესობის, ისე უმცირესობის წარმოადგენელ დეპუტატებს ხელში თანასწორობის დროშის დაკავება და ჰომოფობიის დაგმობის შესახებ 20 წამიანი მიმართვის გაკეთება სთხოვა. დეპუტატების უმრავლესობამ, მათ შორის: გია ვოლსკიმ, (“არა ვარ სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენელი და არ მიმაჩნია, რომ ეს დროშა ხელში უნდა მეჭიროს”), ნუკრი ქანთარიამ, ლერი ხაბელოვმა, ირაკლი ტრიპოლსკიმ, აკაკი ბობოხიძემ, გედევან ფოფხაძემ, ვახტანგ ხმალაძემ, გია ცაგარეიშვილმა, ზაქარია ქუცნაშვილმა, მურმან დუმბაძემ, ზურაბ ზვიადაურმა, გოგი ქავთარაძემ, ზურაბ აბაშიძემ დროშის, დაჭერაზე უარი თქვეს. სიუჟეტში დეპუტატთა განმარტებებიც არის ჩაწერილი.

“გეი პარადი ევროპის პოლიტიკურ დედაქალაქში - ვნახოთ ის, რასაც საქართველოში აპროტესტებენ” - ასე წარადგინეს გადაცემის ანონსში (ტელეკომპანიის Facebook გვერდზე და ტელეკომპანიის ოფიციალურ საიტზე) სიუჟეტი, რომელიც 16 მაისს, ბრიუსელში გამართულ ჰომოფობიასთან ბრძოლის აღმნიშვნელ ტრადიციულ პრაიდფესტივალს მიეძღვნა. უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველოში პრაიდფესტივალი არასოდეს გაუპროტესტებიათ იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ ის არც არასოდეს ჩატარებულა. 2012 და 2013 წლებში, ისევე როგორც წელს, ადამიანებმა ჰომოფობიისა და ტრანსფობიის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღე აღნიშნეს.

სიუჟეტში გვაჩვენეს, რომ ბრიუსელის ყველა ისტორიულ და სამთავრობო შენობებზე სახელმწიფო დროშებთან ერთად თანასწორობის შვიდფეროვანი დროშები ფრიალებს, ლგბტ თემის წარმომადგენლები თავისუფლებისა და სიყვარულის დღეს ზეიმობენ, პრაიდში კი მათთან ერთად არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და სხვადასხვა რელიგიური კონფესიების წარმომადგენლებიც მონაწილეობენ. მთავარი ევროპული ღირებულების - ადამიანის უფლებების დაცვის შესახებ ამ სიუჟეტში ბევრი ვერაფერი ვნახეთ და მოვისმინეთ.

პრაიდფესტივალის ასეთი აღწერილობა შესაძლოა „გარყვნილი ევროპის“ სტერეოტიპის გამყარებას უწყობდეს ხელს.

გადაცემაში ლგბტ თემის პრობლემების შესახებ დისკუსიაც გაიმართა. დისკუსიაში სტუმრად იყვნენ მოწვეულები: უფლებდამცველები ბაია ქავთარია და დავით მიხეილ შუბლაძე, “გაერთიანებული დემოკრატიული მოძრაობის” ერთ-ერთი წარმომადგენელი, გიორგი ახვლედიანი, პარტია “თეთრების” ლიდერი თემურ შაშიაშვილი, დეკანოზი პეტრე კვარაცხელია და ექიმი სექსოლოგი არჩილ ბაქრაძე. თუმცა, არარელევანტური, მაგრამ რეიტინგული პოლიტიკოს-რესპონდენტებისა და ჟურნალისტთა მოუმზადებლობის გამო ლგბტ თემის პრობლემების შესახებ ვერც ვერაფერი გავიგეთ.

ტელეკომპანია “რუსთავი 2-მა” ჰომოფობიისა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღესთან დაკავშირებული აქციები დღის საინფორმაციო გამოშვებებში დარღვევების გარეშე გააშუქა. ტელეკომპანიამ ყურადღება გაამახვილა, როგორც სექსუალური უმცირესობების უფლებადამცველთა მიერ გამართულ აქციებზე, ასევე იმ მსვლელობაზე, სადაც ოჯახის სიწმინდის დღე აღნიშნეს.

21 საათზე “პოსტსკრიპტუმში” მაყურებელს შესთავაზეს სიუჟეტი ბათუმში მცხოვრებ სტიქაროსან, კობა ფერტენაძეზე, რომელსაც სტიქარის გახდა სასულიერო პირმა, ანდრია თურმანიძემ მოსთხოვა. სიუჟეტში აღინიშნა, რომ სასულიერო პირმა ჟურნალისტს ინტერვიუ არ მისცა, თუმცა როგორც გაზეთ „ბათუმელებთან“ ანდრია თურმანიძისათვის მიცემული ინტერვიუდან ირკვევა, შესაძლოა, ფარტენაძისათვის სტიქარის გახდის ერთ-ერთი მიზეზი მის მიერ ფეისბუქზე დადებული ფოტოები და წარბების გაკეთება იყოს. სიუჟეტში საკითხი საკმაოდ მრავალმხრივად, სტერეოტიპების გარეშე იყო წარმოჩენილი.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის „პირველი არხის“ საინფორმაციო გამოშვება „მოამბემ“ ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღისადმი მიძღვნილ ღონისძიებებს ეთერი 12, 16 და 20 საათიან გამოშვებებში დაუთმო.

16 საათიან გამოშვებაში მრგვალ ბაღთან გამართული აქციის გაშუქებისას წამყვანმა თქვა, რომ “ლგბტ თემის წევრებმა სამინისტროს რეკომენდაცით მიმართეს და მათი უფლებების დაცვა კიდევ ერთხელ მოითხოვეს“, თუმცა როგორც კადრებიდან გამოჩნდა, მოთხოვნის ავტორები მხოლოდ ლგბტ თემის წარმომადგენლები არ იყვნენ. იუსტიციის სამინისტროსთან შეიკრიბნენ როგორც თემის წევრები, ისე არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები, უფლებადამცველები და სხვა საჯარო პირები.

პირველ თემად ეს საკითხი “პირველი არხის” მთავარ გამოშვებაში არ გაშუქებულა.

ტელეკომპანია “მაესტრო” ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღე მხოლოდ დღის გამოშვებებში გააშუქა, არხის მთავარ გამოშვებაში ამ საკითხს დრო აღარ დაეთმობია.

“ტაბულამ”კი, ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღე მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში პირველ თემად გააშუქა და ამ საკითხს რამდენიმე მასალა მიუძღვნა.

სხვა ტელევიზიებისგან განსხვავებით “ტაბულამ” აქცენტი უსაფრთხოების უპრეცედენტო ზომებზე გააკეთა. როგორც ტელეკომპანიის მიერ მომზადებულ მასალაში აღინიშნა, 2013 წელს რომ დაეცვა ხელისუფლებას უსაფრთხოება, ახლა ამ მასშტაბის დაცვის მობილიზება საჭირო არ იქნებოდა.

“ტაბულამ” იუსტიციის სამინისტროსთან გამართული აქციაც გააშუქა, სადაც იმ პრობლემების მოგვარებას ითხოვდნენ, რაც ტრანსგენდერ მოქალაქეებს ექმნებათ. გამოშვებაში ისაუბრეს ევროსასამართლოზეც და ოჯახის სიწმინდის დღეზეც. (17 მაისი მართლმადიდებელმა პატრიარქმა ოჯახის სიწმინდის დაცვის დღედ გამოაცხადა)

საერთო ჯამში, 17 მაისის გაშუქების მხრივ ქართულ მედიაში უკეთესი ტენდენცია გამოიკვეთა. ჰომოფობიური გამონათქვამები არცერთ ეთერში არ მოხვედრილა. თუმცა ზოგიერთ შემთხვევაში იყო პრობლემები თემის ზედაპირულად და სკანდალურად გაშუქების მხრივ. შესაძლებელი იყო უფრო სიღრმისეული საუბარი ჰომოფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღის მნიშვნელობაზე და ადამიანის უფლებების დაცვის აუცილებლობაზე.

რედაქცია: მასალაში დაზუსტების მიზნით, შეტანილია ცვლილება. პირველადი ვერსია: “გეი პარადი ევროპის პოლიტიკურ დედაქალაქში - ვნახოთ ის, რასაც საქართველოში აპროტესტებენ” - ასე წარადგინეს გადაცემის ანონსში სიუჟეტი.

ჩასწორებული ვერსია:“გეი პარადი ევროპის პოლიტიკურ დედაქალაქში - ვნახოთ ის, რასაც საქართველოში აპროტესტებენ” - ასე წარადგინეს გადაცემის ანონსში (ტელეკომპანიის Facebook გვერდზე და ტელეკომპანიის ოფიციალურ საიტზე) სიუჟეტი.