08.04.2024
5 აპრილს რუსული კანონის - ოფიციალური სახელწოდებით „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" პარლამენტში დაბრუნებას არაერთი საერთაშორისო პარტნიორი და ორგანიზაცია გამოეხმაურა. გაკეთებული განცხადებები და მათი აქცენტები ასეთია:
● 22 ევროპარლამენტარი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის
შესახებ" რუსულ კანონს აკრიტიკებს და საერთო წერილით მიმართავს
ევროკომისიას. მასში ნათქვამია, რომ ის საფრთხეს საქართველოს
პროევროპულ გზას შეუქმნის.
● აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის სპიკერი მეთიუ მილერი
რუსულ კანონთან დაკავშირებით კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს: „ეს
კანონი ძირს უთხრის საქართველოს ევროატლანტიკურ ინტეგრაციისადმი
ერთგულებას და საქართველოს ევროპული გზიდან ჩამოცილების რისკის ქვეშ
აყენებს“.
● „საერთაშორისო დემოკრატიის კავშირი“ IDU, რომელიც 84
სრული და ასოცირებული წევრისა და 65 ქვეყნისგან შედგება საქართველოს
ხელისუფლებას მოუწოდებს უარი თქვას რუსული კანონის მიღებაზე. IDU
მემარჯვენე ცენტრისტული პოლიტიკური პარტიების საერთაშორისო
ალიანსია.
● ჩეხეთის ელჩი საქართველოში პეტრ კუბერნატი სოციალურ
ქსელში წერს:" „უცხოური ძალა“ ნამდვილად არ ჟღერს ძალიან მეგობრულად,
იმის გათვალისწინებით, რომ ეს დახმარება პარტნიორი ქვეყნისგან
მოდის“.
● 12 ევროპული ქვეყანა (დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის,
გერმანიის, პოლონეთის, დანიის, ნორვეგიის, ჩეხეთის, ლიეტუვის,
ლატვიის, ესტონეთის, იტალიისა და ირლანდიის პარლამენტების საგარეო
საქმეთა კომიტეტების თავმჯდომარეები) საქართელოს მმართველ პარტიას
მოუწოდებს პარლამენტიდან გაიწვიოს რუსული კანონი.
● ნორვეგიის საგარეო საქმეთა სამინისტრო აცხადებს, რომ
რუსული კანონის კვლავ ინიცირების გადაწყვეტილება ძირს გამოუთხრის
მნიშვნელოვან ევროპულ ღირებულებებს.
● ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის მონიტორინგის
თანამომხსენებლები საქართველოს საკითხებში: კლოდ კერნი (საფრანგეთი,
ALDE) და ედიტე ესტრელა (პორტუგალია, SOC) "ქართული ოცნების"
მიერ რუსული კანონის ხელახლა ინიცირებას ეხმაურებიან. ისინი
შეშფოთებას გამოთქვამენ და ხელისუფლებას მოუწოდებენ კანონპროექტი
პარლამენტის დღის წესრგიიდან ამოიღოს.
"უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტის
ხელმეორედ ინიცირების გამო შეშფოთებას გამოთქვამს საქართველოს
სამოქალაქო საზოგადოება, არასამთავრობო სექტორი და დამოუკიდებელი
მედიასაშუალებები და მას "რუსულ კანონს" უწოდებს.
5 აპრილს "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" მთავარი გამოშვებაც სწორედ
ამ თემით იხსნება. „მოამბის“ წამყვანი თამთა სანიკიძე სიუჟეტის
წარსადგენ ტექსტში ამბობს: „ხელისუფლებაზე საერთშორისო ზეწოლა
იზრდება, ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი, ევროპული კანონმდებლები,
ევროკავშირი, უცხოური გავლენების შესახებ ხელახლა ინიცირებული
რეზონანსული კანონპროექტი ქვეყნის ფარგლებს გარეთაც მწვავე კრიტიკის
სამიზნედ იქცა. უცხოური ოპარტნიორები მმართველ გუნდს ინიციატივის უკან
გაწვევას სთხოვენ და შეფასებების დროს ტერმინ "რუსული კანონის"
გამოყენებასაც აღარ ერიდებიან. მთავარი გზავნილია, რომ წარდგენილი
პროექტი სამოქალაქო სექტორის საქმიანობას შეზღუდავს და ქვეყნის
ევროინტეგრაციის პროცესს საფრთხეს შეუქმნის“.
შემდეგ "მოამბის" წამყვანი ჟურნალისტ ნოდარ ჩაჩუას ასეთი კითხვით
მიმართავს: „მოგესალმებით ნოდარ, უფრო კონკრეტულად რა წერია სადაო
კანონპროექტში?“ მაყურებელს მოლოდინი უჩნდება, რომ ის წამყვანის
ტექსტის ამ ნაწილსაც გამოეხმაურება და მისგან საერთაშორისო ზეწოლაზეც
მოისმენს. თუმცა, ნოდარ ჩაჩუა ვრცელ მიმოხილვაში საერთაშორისო
პარტნიორებისა და ორგანიზაციების განცხადებებს მხოლოდ გაკვრით
ახსენებს:
„განცხადება გაავრცელა 12 ევროპული ქვეყნის საგარეო
ურთიერთობების თავმჯდომარეებმაც. ისინი შეშფოთებას გამოხატავენ
მსგავსი კანონპროექტის გამო და საქართველოს პარლამენტს მისი
შეჩერებისკენ მოუწოდებენ. იგივე მოწოდებით გამოდის ჩრდილო ატლანტიკური
ალიანსის გენერალური მდივანიც“.
ჟურნალისტი არ აკონკრეტებს არც ერთი განცხადების შინაარსს, არ
ხდება მათი ვიზუალიზაცია და ამ თემის გაშუქებაც მხოლოდ ამ 3
წინადადებით შემოიფარგლება.
ნოდარ ჩაჩუას 10-წუთიანი ჩართვა, თითქმის, მთლიანად
სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ბანერს ეხება. მასზე ის 4 პუნქტია
ჩამოთვლილი, რომელიც განმარტავს თუ რატომ არის ეს კანონრპოექტი
რუსული. ჩაჩუა ყველა პუნქტს ცალ-ცალკე განიხილავს და მას რუსეთში
მოქმედი კანონის უკანასკნელ და არა თავდაპირველ (2012 წელს მიღებული
კანონის) ვერსიას ადარებს. შესაძლებელია, "საზოგადოებრივი მაუწყებლის"
ჟურნალისტი არ ფლობს ინფორმაციას, რომ რუსეთის კანონმა პირველი
ვერსიისგან დღემდე დიდი ნეგატიური ცვლილება განიცადა. თავდაპირველად
პუტინის კანონიც გაცილებით ლიბერალური იყო.
ნოდარ ჩაჩუა მაყურებელს არწმუნებს, რომ ე.წ. გამჭვირვალობის
კანონი არ ეხება ფიზიკურ პირებს, არავის აკისრებს სისხლის სამართლის
პასუხისმგებლობას, გულისხმობს მხოლოდ 10, 20 და 25 000- ლარიან
ჯარიმებს და ა.შ. ჟურნალისტი საკუთარ მოსაზრებას გვიზიარებს და
დასძენს: „კანონს არაფერი აქვს საერთო რუსულ კანონთან და ის ვერ
იქნება გამოყენებული რომელიმე ორგანიზაციის საქმიანობის
შეზღუდვისთვის“.
საგულისხმოა, რომ საინფორმაციო გამოშვების დასაწყისში თამთა
სანიკიძის ნათქვამი სიტყვები: „პარტიის ("ქართული ოცნების") ლიდერებს
პუნქტობრივად უწევთ მტკიცება, რომ რუსეთში მოქმედი კანონისგან
მკვეთრად განსხვავებულია“ სისრულეში არა "ქართული ოცნების"
ლიდერებმა, არამედ თავად "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ჟურნალისტმა
მოიყვანა.
ამ დროს კი "მაუწყებლობის შესახებ" საქართველოს კანონი
განმარტავს, რომ "საზოგადოებრივი მაუწყებელი" ვალდებულია, პროგრამებში
არ გამოხატოს თავისი აზრი და ასახოს საზოგადოებაში არსებულ
მოსაზრებათა პლურალიზმი.
იმავე შინაარსს იმეორებს "საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის
კოდექსი":
„ჟურნალისტი უნდა იყოს თავშეკავებული და კარგად ინფორმირებული,
მის მიერ გადმოცემული მასალი კი ინფორმაციული და ამომწურავი. ფაქტები
და შეხედულებები დაბალანსებულად უნდა გაშუქდეს. ყოველი მხარისა და
პირის აზრი მიუკერძოებლად უნდა გადმოიცეს. საინფორმაციო პროგრამების
მიუკერძოებლობა არა მხოლოდ საპირისპირო პოზიციების დაბალანსებულად
გაშუქების, არამედ ყველა იმ გარემოების სრულფასოვანი აღწერით
მიღწევაა, რომლებიც საფუძვლად უდევს ამ პოზიციებს".
შესაბამისად, ნოდარ ჩაჩუას მიმოხილვამ დაარღია როგორც
"მაუწყებლობის შესახებ" კანონი, ისე "საზოგადოებრივი მაუწყებლის
ქცევის კოდექსი.
5 აპრილის "მოამბეს" სოციალურ ქსელში გამოეხმაურა
"საზოგადოებრივი მაუწყებლის" სამეურვეო საბჭოს წევრი ლიკა
ბასილაია.
"მე და ბორდის სხვა წევრებს არაერთი შეხვედრა გვქონდა
საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორთან გასული 2 წლის განმავლიობაში,
თუმცა ჩანს რომ ასეთი შეხვედრები უშედეგოა. ყოველ ახალ ჯერზე ჩემს
კრიტიკასსაჯაროდ მივაწვდი საზოგადოებას და ევროპის მაუწყებელთა
კავშირს რეაგირებისათვის“, - წერს ის.