საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ რუსული კანონის წინააღმდეგ შეტანილი სარჩელების განხილვა დაიწყო.  

კანონის, ოფიციალური სახელწოდებით "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" საქართველოს კონსტიტუციასთან შესაბამისობა სადავო მათ შორის, 122-მა მედია და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციამ და ორმა მედიაორგანიზაციამ, „საინფორმაციო ცენტრების ქსელმა" და „სტუდია მონიტორმა" გახადეს.

დღევანდელ განმწესრიგებელ სხდომაზე 2 მედიაორგანიზაციის წარმომადგენელი „მთის ამბები / საქართველოს ამბების“ დამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორი, გელა მთივლიშვილი იყო. მისი განცხადებით, არც ერთი მათგანი ღირსების შემლახავ რეესტრში არ დარეგისტრირდება. მთივლიშვილმა ის მიზეზებიც განმარტა, თუ რატომ არ აქვთ ამ მედიაორგანიზაციებს კომერციული, სარეკლამო შემოსავლები.

„იმის გამო, რომ საგამოძიებო ჟურნალისტიკას ვაკეთებთ და ხშირად, ხელისუფლების პირველ პირებს ან სხვა მაღალჩინოსნებს შესაძლო დანაშაულებრივ საქმიანობაში ვამხელთ, არ გვაქვს კომერციული, სარეკლამო შემოსავალი. პოტენციური დამკვეთები, ხელისუფლებისგან მოსალოდნელი წნეხის შიშით, ასეთ მედიებთან თანამშრომლობას თავს არიდებენ.“

„მთის ამბების“ რედაქტორმა ყურადღება სადავო კანონის მიღებამდე მოსარჩელე ორგანიზაციების დევნაზეც გაამახვილა.

„მოსარჩელეები, ისევე როგორც სხვა დამოუკიდებელი მედია ორგანიზაციები, ნებაყოფლობით არ აპირებენ სადავო კანონით განსაზღვრული, შეურაცხმყოფელი, მასტიგმატიზებელი და მადისკრედიტებელი „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი  ორგანიზაციის“ სტატუსის მიღებას და იმ რესპონდენტების შესახებ ინფორმაციის გამჟღავნებას, რომლებმაც კონფიდენციალობის დაცვით მიაწოდეს საგამოძიებო სიუჟეტებისთვის ან მამხილებელი რეპორტაჟისთვის მნიშვნელოვანი ინფორმაცია. მოსარჩელეთა მსგავსი ქმედება აუცილებლად გამოიწვევს მათ დაჯარიმებას, რაც თავის მხრივ, აუცილებლად გამოიწვევს ამ ორგანიზაციების საქმიანობის შეზღუდვას ან შეწყვეტას.

ვითხოვ, რომ სადავო კანონის მოქმედება შეჩერდეს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე, რაც შესაძლებელს გახდის იმ ზიანის თავიდან აცილებას, რომელიც დაკავშირებული იქნება ამ კანონის მოქმედებასთან. ამავდროულად, სარჩელის დაკმაყოფილების თაობაზე სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებით, კანონის შეუჩერებლობის შემთხვევაში, შეუძლებელი იქნება კანონის მოქმედების პირობებში დამდგარი ზიანის თავიდან აცილება“, - თქვა გელა მთივლიშვილმა.

122 მოსარჩელის მომხსენებელმა, „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის" ( IDFI) იურისტმა, გიორგი დავითურმა ყურადღება ტერმინის - „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარი“ უარყოფით შინაარსზე გაამახვილა. არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციების კიდევ ერთმა წარმომადგენელმა, საკონსტიტუციოს ყოფილმა მოსამართლემ, ქეთი ერემაძემ კი მოხსენებისას თქვა, რომ "ვიცავთ ქართული სამოქალაქო საზოგადოების 145-წლიან ტრადიციას".

ამ ორი სარჩელის გარდა, რუსულ კანონთან დაკავშირებით საკონსტიტუციოს საქართველოს პრეზიდენტმა და 38-მა ოპოზიციონერმა დეპუტატმაც მიმართეს. 

განმწესრიგებელ სხდომაზე სალომე ზურაბიშვილის წარმომადგენელმა, გიორგი ბურჯანაძემ ამ კანონით მედიაორგანიზაციებისთვის გამოუსწორებელი ზიანის მიღების კომპონენტებზე ისაუბრა. 

ბურჯანაძის განცხადებით, ყველა ჩვენთაგანს აქვს უფლება, ჟურნალისტებს ინფორმაცია კონფიდენციალურად მივაწოდოთ. ამ კანონის პირობებში კი, ყოველი ჩვენთაგანი სწორედ ამ უფლებას კარგავს, რადგან მოქალაქის კონფიდენციალურობა დაცული აღარ იქნება.

საკონსტიტუციო სასამართლოს განცხადებით, "წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელებით სადავოდ არის გამხდარი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ საქართველოს კანონი, რომელიც ადგენს სუბიექტის უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად რეგისტრაციის წესსა და აწესრიგებს უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაციის საქმიანობის გამჭვირვალობასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებს.

მოსარჩელეთა არგუმენტაციით, სადავოდ გამხდარი კანონი, მასში გამოყენებული ტერმინოლოგიითა თუ სხვადასხვა რეპრესიული მექანიზმის გათვალისწინებით, იწვევს სამოქალაქო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების სტიგმატიზაციას, მათი საქმიანობისთვის ხელშეშლას, დასახული მიზნების მიღწევის შეუძლებლობას და, საბოლოო ჯამში, მათი ფუნქციონირების შეფერხებას ან სულაც შეწყვეტას".

კონსტიტუციური სარჩელების ავტორები აგრეთვე შუამდგომლობენ, სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე სადავოდ გამხდარი ნორმების მოქმედების შეჩერებას.

საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ საქმეს, რომელიც ხვალაც გაგრძელდება, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმი განიხილავს. სხდომას ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო არ ესწრება მოსამართლე ირინა იმერლიშვილი.

საკონსტიტუციო სასამართლოში საკანონმდებლო ორგანო "ქართული ოცნების" დეპუტატებს უნდა წარმოედგინათ, თუმცა, მათ მაგივრად სხდომას საქართველოს პარლამენტს აპარატის თანამშრომლები: ლევან კასრაძე, ლევან ღავთაძე და ქრისტინე კუპრავა ესწრებიან.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ რუსული კანონი საქართველოში 3 ივნისიდან მოქმედებს. კანონი გრანტის მიმღებ ორგანიზაციებს, მათ შორის მედიასაშუალებებს „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებლის“ სტატუსს ანიჭებს.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანება კი "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა" რეესტრის წარმოების, საფინანსო დეკლარაციის წარდგენისა და მონიტორინგის წესის დამტკიცების შესახებ საქართველოს  საკანონდებლო მაცნეზე პირველ აგვისტოს გამოქვეყნდა. 

ორგანიზაციებს ნებაყოფლობითი რეგისტრაციის ვადა 1 სექტემბერს ეწურებათ. შემდეგ კი იუსტიციის სამინისტრო მონიტორინგს დაიწყებს, აღმოჩენილ და დაურეგისტრირებელ „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებელს" 25 000 ლარით დააჯარიმებს და მისი ნების მიუხედავად დაარეგისტრირებს.