სამაუწყებლო მედია გარემო მკვეთრად პოლარიზებული იყო, გამოვლინდა ჟურნალისტებზე ფიზიკური თავდასხმის ფაქტები, გამოიკვეთა მაღალი თანამდებობის პირების მხრიდან კრიტიკული მედია ორგანიზაციებისა თუ მათი წარმომადგენლების მიმართ სიტყვიერი შეურაცხყოფის და მუქარის შემთხვევები. და, ამ დრომდე არც ერთ შემთხვევას არ მოჰყოლია სამართლებრივი თუ სხვა შედეგი - ნათქვამია ანგარიშში, რომელშიც 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინასაარჩევნო გარემოა შეფასებული.

ანგარიში, რომელზეც სამი ორგანიზაცია მუშაობდა: საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო, სამართლიანი არჩევნები და საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, დღეს, 29 ოქტომბერს გამოქვეყნდა. ანგარიშში სრულად არის შეფასებული წინასაარჩევნო გარემო, საპარლამენტო არჩევნების წინ, მისი ერთი ქვეთავი კი მედიას ეთმობა.

„სამაუწყებლო მედია გარემო მკვეთრად პოლარიზებული იყო. აღნიშნული საკითხი, წინა წლების მსგავსად, მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება იმ ფონზე, რომ მოსახლეობის უმრავლესობა ინფორმაციის მიღების პირველწყაროდ სწორედ ტელევიზიას ასახელებს“, - ნათქვამია ანგარიშში.

ამავე დოკუმენტის თანახმად, „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლები უარს აცხადებდნენ ტელეკომპანია „ფორმულაში“, „მთავარ არხზე“, „TV პირველსა“ და „კავკასიაში“ ვიზიტზე, მაშინ, როდესაც „იმედსა” და „POSTV-ს” ხშირად სტუმრობდნენ. მათ, ასევე, უარი განაცხადეს, მონაწილეობა მიეღოთ „პალიტრა TV-ის“ ეთერში გამართულ დებატებში და, ძირითადად, წარმოდგენილი იყვნენ მარტო, ოპონენტების გარეშე, გადაცემის ბოლო ნაწილში.

„წინასაარჩევნო პერიოდში გამოვლინდა ჟურნალისტებზე ფიზიკური თავდასხმის ფაქტები, გამოიკვეთა მაღალი თანამდებობის პირების მხრიდან კრიტიკული მედია ორგანიზაციებისა თუ მათი წარმომადგენლების მიმართ სიტყვიერი შეურაცხყოფის და მუქარის შემთხვევები, ადგილი ჰქონდა კონკრეტული მედია საშუალების - „პანკისის სათემო რადიოს“ წინააღმდეგ სავარაუდოდ ხელისუფლების მიერ წარმოებულ კამპანიას, რომლის მიზანიც ადგილობრივი მედიის საქმიანობის ხელის შეშლა იყო. შემაშფოთებელია „ტვ პირველის“ დამფუძნებლის მამის, ავთანდილ წერეთლის მიმართ მუქარა, რაც, მისი შვილის განცხადებით, განპირობებული იყო არხის სარედაქციო პოლიტიკით“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

მედიაგარემოს შეფასებაში ნათქვამია, რომ ამ დრომდე არც ერთ შემთხვევას არ მოჰყოლია სამართლებრივი თუ სხვა შედეგი, რაც იწვევს მსგავსი შემთხვევების წახალისებას და წინასაარჩევნო პერიოდში მნიშვნელოვნად აზიანებს მედია გარემოს.

ანგარიშში პრობლემურად არის მიჩნეული საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ ტელეკომპანია „მთავარი არხისთვის“ 2020 წლის 23 ოქტომბერს გაგზავნილი წერილი, რომლითაც სთხოვენ მუსიკალური კლიპის მართლზომიერად განთავსების დამადასტურებელი დოკუმენტის წარდგენას.

„აღნიშნული ფაქტი, კომისიის მანამდე არსებული მცდელობების გათვალისწინებით - ჩაერიოს მაუწყებლის მიერ შექმნილი/განთავსებული პროდუქტის შინაარსში, ქმნის გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვის საფრთხეს“, - ნათქვამია დოკუმენტში.

ანგარიშის თანახმად, წინასაარჩევნო პერიოდში სოციალურ მედიაში გავრცელებული დეზინფორმაციული კამპანია მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინ ქართულ „ფეისბუქ“ სივრცეში ინტენსიური იყო ანონიმურ „ფეისბუქ“ გვერდებზე წარმართული დისკრედიტაციული კამპანიები:

„დისკრედიტაციის მიზნით მოქმედი ანონიმური გვერდების კოორდინირებული საქმიანობა გამოიხატებოდა მათ მიერ წარმოებულ დამაზიანებელ, ორგანიზებულ საინფორმაციო კამპანიებში, რომელიც მიმართული იყო პოლიტიკური მოვლენების, პარტიების, პოლიტიკოსების, მედია საშუალებების, სამოქალაქო აქტივისტებისა თუ არასამთავრობო ორგანიზაციების წინააღმდეგ და მიზნად ისახავს ამომრჩევლებში მათ მიმართ ნეგატიური განწყობების ჩამოყალიბებას ან/და გაღვივებას“.

წინასაარჩევნო გარემოს შემფასებაში ასევე ვკითხულობთ, რომ ანონიმური დისკრედიტაციული საინფორმაციო კამპანიების გარდა, სოციალურ მედიაში აქტიური იყო „ფეისბუქ” გვერდებიც, რომლებიც საზოგადოებაში პოლარიზაციის წახალისების მიზნით ორგანიზებულად ავრცელებდნენ ანტიდასავლურ, ანტი-ლიბერალურ, პრო-რუსულ, ქსენოფობიურ თუ ჰომოფობიურ განწყობებს, პარალელურად კი პრორუსულად განწყობილი პოლიტიკური პარტიების და კანდიდატების სასარგებლოდ წინასაარჩევნო კამპანიაში აქტიურად იყვნენ ჩართული.

„კორონავირუსის პანდემიის ფონზე ჟურნალისტებსაც პროფესიული მოვალეობის შესრულება სტრესულ გარემოში უწევთ, რაც თავის მხრივ დამატებით გამოწვევას უქმნის ჟურნალისტების სამუშაო პირობებს“, - ვკითხულობთ დოკუმენტში.

“მთავარი არხის” ჟურნალისტის ირაკლი ვაჩიბერაძის განცხადებით, უცნობმა პირებმა ტელევიზიის კუთვნილი ჩართვის აპარატი და კამერა გასტაცეს. შემთხვევა იმერეთში მოხდა.

“ეს იყო გატაცება. აპარატურის გატაცება მოხდა ოპერატორის თვალწინ. ოპერატორი ავტომობილიდან 7-8 მეტრში იმყოფებოდა, რა დროსაც უცნობი პირი ელვისებური სისწრაფით მანქანასთან მივიდა, კარი გამოაღო და ტელევიზიის კუთვნილი ჩართვის აპარატი და კამერა წაიღო“, - განაცხადა ირაკლი ვაჩიბერაძემ “მთავარი არხის” ეთერში.

შინაგან საქმეთა სამინსტროს პრესსამსახურში “მედიაჩეკერს“ უთხრეს, რომ “მთავარ არხის” ტექნიკა ნაპოვნია და გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 178-ე მუხლით მიმდინარეობს, რაც ძარცვას გულისხმობს.

დანაშაულის სიმძიმის მედიისკენ გადატანა, გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისკენ მიმართული საშიში განცხადებები, ხელისუფლების პასუხისმგებლობის არიდება - ასე აფასებენ შს მინიტრის მოადგილისა და „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის ირაკლი კობახიძის განცხადებებს მედიის მისამართით ზუგდიდში მიმდინარე მოვლენების გაშუქებისას.

„ყველა მედიასაშუალებისა და მობილური ოპერატორისგან კატეგორიულად მოვითხოვთ - მძევლებისა და სამართალდამცველთა უსაფრთხოების დაცვის მიზნით, ასევე, საპოლიციო ღონისძიების ეფექტიანად წარმართვისთვის, დაუყოვნებლივ მოხდეს ადგილიდან ლაივსიგნალის გათიშვა/შეზღუდვა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახელმწიფო იტოვებს უფლებას გამოიყენოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული, მის ხელთ არსებული ყველა ბერკეტი, რათა ჩვენი მოქალაქეების სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის უსაფრთხოება იყოს დაცული”, - ამ განცხადებით საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველმა მოადგილემ კახაბერ საბანაძემ მედიასაშუალებებს მოუწოდა შეეწყვიტათ ზუგდიდში, „საქართველოს ბანკში“ შეიარაღებული მძარცველის მიერ მძევლების აყვანისა და ამ შემთხვევის გამო დაწყებული საპოლიციო ღონისძიებების პირდაპირ ეთერში გაშუქება.

მოგვიანებით, მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარემ ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ „მედიასაშუალებების ქმედებების ნაწილი დანაშაულის ნიშნებს შეიცავდა“.

„გამაოგნებელია, როდესაც მედიასაშუალების წარმომადგენელი პირდაპირ ეთერში აწარმოებს მოლაპარაკებებს ამ ტიპის დანაშაულის ჩამდენ პირთან. ამ მოლაპარაკებების დეტალები კიდევ უფრო გამაოგნებელია, რაზეც დღეს თქვენს ყურადღებას აღარ შევაჩერებთ“, – განაცხადა კობახიძემ და მოგვიანებით, ჟურნალისტის კითხვაზე, თქვა, რომ „როდესაც ასეთი ვითარებაა და 19 ადამიანია გასათავისუფლებელი და თქვენი, „გლავ კანალის“ და „პერვი კანალის“ ჟურნალისტი მიდის პრემიერთან და ეკითხება დანაშაულის სტატისტიკის შესახებ, ეს არის სირცხვილი“…

დღეს 21 ოქტომბერს, დაახლოებით 14:20 საათზე, ზუგდიდში, „საქართველოს ბანკის“ ერთ-ერთ ფილიალში შეიარაღებულმა პირმა იმ მყოფი მოქალაქეები და ბანკის თანამშრომლები მძევლად აიყვანა და გამოსასყიდის სახით, ნახევარი მილიონი აშშ დოლარი მოითხოვა. შემთხვევიდან მალევე მაუწყებლებმა სპეციალურ საინფორმაციო გამოშვებებში, მომხდარის პირდაპირ ეთერში გაშუქება დაიწყეს. გარკვეული დროის განმავლობაში მედიაში პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა ყველაფერი, რაც ადგილზე ხდებოდა, მათ შორის საპოლიციო ოპერაციის დეტალები, მოგვაინებით, „მთავარმა არხმა“ პირდაპირ ეთერში ჩართო ერთ-ერთი მძევალი, რომლის საშალებითაც ბანკში შეჭრილმა შეიარაღებულმა პირმა მისი მოთხოვნები გააჟღერა. სწორედ ამ ფაქტებს მოჰყვა მინისტრის მოადგილისა და ირაკლი კობახიძის განცხადებები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი ამბობს, რომ ის, რომ მედიამ გაშუქებით საფრთხე არ უნდა შეუქმნას პირველ რიგში ადამიანების სიცოცხლეს და ასევე, არ უნდა შეაფერხოს საპოლიციო ღონისძიებები, ცალსახაა. თუმცა მისივე თქმით, ასეთ დროს მხოლოდ მედიის პასუხისმგებლობის დაყენება არასწორია და ასეთი განცხადებები ძალიან საშიშ სიგნალებს შეიცავს.

„შესაბამის უწყებებს უნდა ჰქონდეთ გააზრებული მედიასთან ურთიერთობის მნიშვნელობა“, - ამბობს იგი და ამატებს, რომ ყველაზე მცირე, რაც შეიძლებოდა გაეკეთებინა სამართალდამცავ უწყებას, მას შეეძლო გამოეყო, სპიკერი, ვინც პროაქტიულად და ოპერატიულად მიაწვდიდა მედიას ინფორმაციას ოპერაციის იმ დეტალებზე, რისი გასაჯაროებაც იმ დროისთვის მიზანშეწონილი იქნებოდა, ასევე, განუსაზღვრავდა საიდან და როგორ ემუშავათ ისე, რომ არც მათ სიცოცხლეს შექმნოდა საფრთხე და არც საპოლიციო ღონისძიებაში მონაწილე სამართალდამცველების.

„ამის ნაცვლად, ჩვენ მოვისმინეთ საშიში განცხადებები და მედიაზე გადაბრალების მცდელობა, რაც სამწუხაროდ, არ არის პირველი შემთხვევა“, - ამბობს მარიამ გოგოსაშვილი და ამატებს, რომ დღევანდელ რიტორიკაში გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვის მცდელობა იკითხებოდა: „ჩვენ უნდა გავმიჯნოთ ერთმანეთისგან ეთიკურად გაშუქება და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა. თუ მათ დაინახეს, რომ არსებობდა საფრთხე, მათ მყისიერად შეეძლოთ ამაზე რეაგირების მოხდენა და არა რამდენიმე საათის შემდეგ. შსს-ს მედიასთან ულტიმატუმის ენით არ უნდა ესაუბრა და ამის საჭიროება არც დადგებოდა, სამართალდამცავ უწყებას მედიასთან გამართული კომუნიკაცია რომ ჰქონოდა“.

„კარგი იქნებოდა ცოტა უფრო მომგებიანი პოზიცია გვქონოდა მედიას და ჩვენი შეცდომებით საზოგადოებისთვის არ მიგვეცა საბაბი, რომ ის იყოს მხარდამჭერი ჩვენს წინააღმდეგ გაკეთებული განცხადებებისა“, - ამბობს საქართველოს რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის ხელმძღვანელი ნათია კუპრაშვილი. თუმცა, მისივე აზრით, მიუხედავად ყველაფრისა, არც ახლა და არც სხვა დროს, მსგავს შემთხვევებში, არავის არ უნდა გაუჭირდეს გამიჯნოს ვისი პასუხისმგებლობაა, როდესაც ქვეყანაში ვინმეს საფრთხე ექმნება ან ზარალდება, - „პირველ რიგში ამის პასუხისმგებლობა არის ხელისუფლებაზე. ეს არის იმდენად ნათელი მიჯნა, რომ ახლა დანაშაულის მედიაზე გადაბრალება არის უპასუხისმგებლო პოლიტიკური საქციელი. მით უფრო, როცა ეს ხდება მაშინ, როცა მძევლები ჯერ კიდევ არ არიან გათავისუფლებული და ამისთვის იცლის შს სამინისტროს წარმომადგენელი და მმართველი პოლიტიკური გუნდის ლიდერი“.

ნათია კუპრაშვილიც და მარიამ გოგოსაშვილიც იხსენებენ თბილისში, ბერი გაბრიელ სალოსის ქუჩაზე ჩატარებული სპეცოპრაციის გაშუქებას და ამბობენ, რომ ყველა ჯერზე ერთსა და იმავე, ჩაკეტილ წრეზე ვტრიალებთ. ყველა შემთხვევაში, მედიასა და სამართალდამცავ უწყებას შორის არ არის არანაირი კომუნიკაცია, ამ უკანასკნელის ჩაკეტილობის გამო, მედია მუშაობს ფორსმაჟორში, უშვებს შეცდომებს და შემდეგ ეს ყველაფერი მედიის საწინააღმდეგოდ იწყებს მუშაობას.

„დაწერილი სტანდარტიც კია ხელისუფლებისთვის, როგორ უნდა მოქმედებდნენ საგანგებო სიტუაციებში. როდესაც მსგავს, საგანგებო სიტუაციებში ვერ ხდება კომუნიკაციის მართვა, ეს არის ჩავარდნა. პირველი სამიზნე თავდამსხმელების არის მედია და მედიის გამოყენება, - გამოჩნდნენ, შეაშინონ ადამიანები და ამ ქმედებების საფუძველს თავდამსხმელებს აძლევს უუნარო ხელისულება, იმიტომ, რომ მას არ შეუძლია კრიზისულ სიტუაციებში კომუნიკაციის აწყობა, მას არ აქვს საკომუნიკაციო შტაბი“, - ამბობს ნათია კუპრაშვილი და ამატებს, რომ მას არ ახსენდება შემთხვევა, როდესაც მსგავს კრიზისულ ვითარებაში ხელისუფლებამ შექმნა საკომუნიკაციო შტაბი და მედიამ მასთან არ ითანამშრომლა, - „ომის დროს ითანამშრომლა, სალოსის ქუჩაზე, როგორც კი შსს გამოერკვა და მედიას უთხრა როგორ ემუშავა, ითანამშრომლა. არასდროს ყოფილა შემთხვევა, როცა მედია არ გაყვა სპეციალურ მითითებებს, თუკი ეს იყო კოორდინირებული და ის იყო უსაფრთხოების მიზნით გაკეთებული“.

კუპრაშვილიც და გოგოსაშვილიც იმედოვნებენ, რომ დღევანდელი განცხადებები განცხადებების იქით აღარ წავა. „არაფრით არ შეიძლება, უსამართლოა და პოლიტიკურად მოტივირებული, როდესაც მედიას ადანაშაულებ“, - ამბობს ნათია კუპრაშვილი.

"ტელეკომპანია პირველის" დამფუძნებელი ვატო წერეთელი ამბობს, რომ დღეს, 21 ოქტომბერს მის მამას, ბიზნესმენ ავთანდილ წერეთელს მოკვლით დაემუქრნენ. ვატო წერეთელი მისი ოჯახის მიმართ მუქარებს ტელევიზიის კრიტიკულ სარედაქციო პოლიტიკას უკავშირებს.

ავთანდილ წერეთელი "ტვ პირველთან" საუბარში იხსენებს, რომ ლისის ტბაზე სავარჯიშოდ ასულს ორი ახალგაზრდა კაცი დახვდა და დაემუქრა: “თუ არ გაჩერდება შენი ტელევიზია, მოგივლითო”.

ვატო წერეთელი მომხდარს მმართველ პარტიას უკავშირებს და ამბობს, რომ მის საქმიანობასთან დაკავშირებით პირდაპირი მუქარები დიდი ხანია გრძელდება:

"ჩემი ოჯახის მიმართ დევნა დიდი ხანია დაწყებულია და, რა თქმა უნდა, ეს უკავშირდება “ტვ პირველის” სარედაქციო პოლიტიკას. მინდა პირდაპირ მოვუწოდო “ქართულ ოცნებას” შეწყვიტოს ჩემი ოჯახის დევნა. ეს ტელევიზია ყოველთვის იქნება ისეთი, როგორიც არის დღეს, რაც არ უნდა გააკეთონ.”

მომხდარს ორგანიზაცია “საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო” გამოეხმაურა და შესაბამის უწყებებს საქმის დაუყოვნებლივ გამოძიებისკენ მოუწოდა:

“მოვუწოდებთ სამართალდამცავ ორგანოებს სასწრაფოდ მოახდინონ რეაგირება ამ ფაქტზე, უზრუნველყონ საქმის დროული და ეფექტური გამოძიება და საზოგადოებისათვის შედეგების გაცნობა”, - აცხადებენ ორგანიზაციაში.

შინაგან საქმეთა სამინისტროში “მედიაჩეკერს” უთხრეს, რომ ავთანდილ წერეთელი გამოკითხვაზეა დაბარებული. რაც შეეხება იმას, დაიწყება თუ არა მომხდარზე გამოძიება, ამ ეტაპზე უწყებაში ამ კითხვაზე ვერ გვიპასუხეს.

შინაგან საქმეთა სამინისტრო მედიასაშუალებებისგან მოითხოვს შეწყვიტონ ზუგდიდში მიმდინარე საპოლიციო ოპერაციის ადგილიდან პირდაპირი ეთერი. მინისტრის პირველი მოადგილის თქმით, წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახელმწიფო მის ხელთ არსებული ყველა ბერკეტს გამოიყენებს.

კახაბერ საბანაძის თქმით, რამდენიმე მედიასაშუალებამ პირდაპირ ეთერში ჩართო დამნაშავე, რაც პირდაპირ საფრთხეს უქმნის საპოლიციო დანაყოფების ეფექტიან მუშაობას.

“აღნიშნულიდან გამომდინარე, ყველა მედიასაშუალებისა და მობილური ოპერატორისგან კატეგორიულად მოვითხოვთ - მძევლების და სამართალდამცველთა უსაფრთხოების დაცვის მიზნით, ასევე, საპოლიციო ღონისძიების ეფექტიანად წარმართვისთვის, დაუყოვნებლივ მოხდეს ადგილიდან ლაივსიგნალის გათიშვა/შეზღუდვა.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახელმწიფო იტოვებს უფლებას გამოიყენოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული, მის ხელთ არსებული ყველა ბერკეტი, რათა ჩვენი მოქალაქეების სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის უსაფრთხოება იყოს დაცული”, - განაცხადა შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველმა მოადგილემ კახაბერ საბანაძემ.

ზუგდიდში, საქართველოს ბანკის ფილიალში სპეცოპერაცია დაახლოებით 14:30 საათიდან მიმდინარეობს. სპეცოპერაციას რამდენიმე მედიასაშუალება ამ დრომდე [18:30სთ] პირდაპირ ეთერში გადასცემს.

„რა გინდათ, ვინ ხართ და რატომ დამდევთ, სურათებს რატომ მიღებთ, წაშალეთ სურათები“, - ახალციხის მერმა ზაზა მელიქიძემ, ადგილობრივი გამოცემა „სამხრეთის კარიბჭეს“ ჟურნალისტს ეკლესიაში, სვეტიცხოვლობის წირვის დროს გადაღებული სურათების წაშლა მოსთხოვა.

ჟურნალისტი იხსენებს, რომ მერი ეკლესიაში მხარზე ხელით შეეხო და ხმამაღალი ტონით მოსთხოვა მისთვის გადაღებული ყველა ფოტო წაეშალა. მერის ამ რეპლიკის შემდეგ, ჟურნალისტს ეკლესიაში მყოფი სხვა პირებიც დაუპირისპირდნენ. ერთმა მათგანმა რეპორტიორს ხელი გადაუგრიხა, მობილური და ხმის ჩამწერი დიქტოფონი წაართვა, მათი გადაგდებით დაემუქრა და ეკლესიის ეზოდან გაათრია.

„ჩემი სურათი წაშალე თორემ... ახლა ამას [ტელეფონს და დიქტოფონს] გადაგიგდებ... მე ვერ გადამიღებ გენაცვალე, მოგზავნილი ხარ?! წაშალე თორემ ტუალეტში ჩავაგდებ, ზაზამაც გთხოვა [გულისხმობს მერს]ნუ იღებ! არ მოგცემ ტელეფონს, მიდი, დაუძახე პოლიციას, მკითხე რომ მიღებდი?! წადი შენი.. საიდან ჩამოეთრიე?! შენ ხარ ეშმაკი, წამოეთრიე პოლიციაში, - ისმის აუდიოჩანაწერში, როელიც გამოცემამ ამ თემაზე გამოქვეყნებულ მასალას დაურთო. „სამხრეთის კარიბჭეს“ რედაქტორი თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ ეს აუდიომასალა სრული არ არის და ესეც მხოლოდ ის ნაწილია ამ მძიმე დაპირისპირებიდან, რისი ჩაწერაც ჟურნალისტმა შეძლო.

მისივე თქმით, ამ ყველაფერს ახალციხის მერიც ხედავდა, თუმცა, მას ამ აგრესიული მოქალაქისგან ჟურნალისტის დაცვა არ უცდია, მეტიც, მოგვიანებით, როდესაც ჟურნალისტმა მას ჰკითხა, დაინახა თუ არა მომხდარი, უთხრა, რომ მას არაფერი დაუნახავს.

ვინ არის ეს მოქალაქე და რატომ დაუპირისპირდა ჟურნალისტს, რედაქციაში ამაზე პასუხი არ აქვთ. რედაქტორი ამბობს, რომ ეს ახალგაზრდა მათი სტატიების სამიზნეც კი არასოდეს ყოფილა.

რედაქტორს კონკრეტული პასუხი არც მერის გაღიზიანების მიზეზზე აქვს. ამბობს, რომ რაიმე კრიტიკულ მასალაზე, რაც ეკლესიაში შეკრებილებისა და მერის გაღიზიანებას გამოიწვევდა, არ მუშაობდნენ: „სტანდარტულად, რელიგიურ დღესასწაულზე, მორიგი, მშრალი ახალი ამბის გამოქვეყნება გვინდოდა და ვიფიქრეთ, რომ არქივის ფოტოს ნაცვლად კარგი იქნებოდა ახალი ფოტო გადაგვეღო“.

მისივე თქმით, ჟურნალისტს არც დიდხანს უმუშავია ეკლესიაში, რომ იფიქრონ, რომ ამან მრევლი გააღიზიანა: „მხოლოდ 4 ფოტო ჰქონდა გადაღებული, შეიძლება მაგდენიც არა. არც პერსნალურად მისი ფოტოა, მერი ხალხთან ერთად ჩანს. რაიმე განზრახვა კონკრეტულად მერის გადაღების, არ გვქონია“.

ერთადერთი, რაც თინათინ ზაზაძის თქმით, შეიძლება მერის აგრესიის მიზეზი გამხდარიყო, გამოცემის მიერ წინა დღეს გამოქვეყნებული მასალაა. სტატიაში საუბარია, რომ ახალციხეში მდებარე ერთ-ერთ რესტორანში, რომლის 100%–იანი წილის მესაკუთრე ახალციხის მერია, აკრძალვის მიუხედავად სადღესასწაულო სუფრა გაშალეს. გამოცემის ინფორმაციით, რესტორანში ახალციხის საკრებულოს ერთ-ერთმა დეპუტატმა შვილიშვილის დაბადება აღნიშნა.

კითხვაზე, ხომ არ ფიქრობს, რომ შესაძლოა მერს სხვა მიზეზებიც ჰქონდა მათთან დაპირისპირების, ვინაიდან მერის მისამართით გამოცემის საიტზე არაერთი კრიტიკული მასალა იძებნება, თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ ყოველშემთხვევაში ამ დრომდე მერს მათი მისამართით გაღიზიანება არ გამოუვლენია.

თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ მოხდარის გამო მათ პოლიციისთვის ჯერ არ მიუმართავთ, თუმცა, ჟურნალისტს, რომელსაც ხელზე ეკეთა სამაჯური, მოქალაქე ისე მიათრევდა, ხელი ატკინა და ეს ეტყობა კიდეც. 

„მედიაჩეკერი“ შეეცადა ახალციხის მერისთვის ეკითხა, იცის თუ არა, რომ ჟურნალისტის მუშაობაში ხელშეშლა, სისხლის სამართლის დანაშაულია, თუმცა, მისი მობილური ტელეფონი გამორთულია.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი ამბობს, რომ ჟურნალისტების მუშაობაში ხელშელის ფაქტებმა უკვე ძალიან საშიში, ტენდენციის სახე მიიღო და ეს სწორედ იმის შედეგია, რომ ბოლო პერიოდის არცერთ მსგავს შემთხვევაზე, შესაბამისი შედეგი არ დამდგარა.

„როდესაც ქვეყანაში ასეთი არაერთი საქმე გაქვს და ყველა გამოუძიებელი, ეს ახალისებს შემდგომში ჟურნალისტების მისამართით მსგავს ძალადობას. ჩვენ სულ რამდენიმე დღის წინ მოვისმინეთ ხელვაჩაურის მერის უხამსი გინება ჟურნალისტის მისამართით, ამაზე ქარტიამ განცხადებაც გაავრცელა, თუმცა, ჯერჯერობით ქმედითი და ხელშესახები შედეგი ამას არ მოჰყოლია. ზუსტად ეს არის მსგავსი განგრძობითი ეფექტის მიზეზი“, - ამბობს მარიამ გოგოსაშვილი.

ბოლო ორ კვირაში, 29 სექტემბრიდან 14 ოქტომბრამდე, ჟურნალისტის მუშობაში ხელშეშლის ეს უკვე მესამე, მძიმე შემთხვევაა. საუბარია მხოლოდ იმ ფაქტებზე, რაც გახმაურდა.

29 სექტემბერს მარნეულში ფიზიკურად გაუსწორდნენ „მთავარი არხის“ 2 ჟურნალისტსა და 2 ოპერატორს და დაუმტვირეს კამერა, იმავე დღეს, კამერა დაუმტვირეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოპერატორს. მიუხედავად იმისა, რომ შემთხვევა საჯარო თავშეყრის ადგილზე მოხდა და ჰყავს უამრავი თვითმხილველიც, ჟურნალისტის მუშაობაში ხელშეშლისთვის ჯერ არავინ დაუკავებიათ. „მიმდინარეობს გამოძიება და დაელოდეთ“, - ეს არის უწყების პასუხი.

უფრო ადრე, გამოცემა „ბათუმელების“ ჟურნალისტს უშვერად აგინა ხელვაჩაურის მერმა ჯუმბერ ვარდმანიძემ. გამოცემამ ამის შესახებ მასალა 12 ოქტომბერს გამოაქვეყნდა და მასალას თან დაურთო აუდიომასალაც.

გაფრთხილება: აუდიო შეიცავს უცენზურო გინებას

სტატიის გამოქვეყნების შემდეგ, მერმა ფეისბუკის პირად გვერდზე ბოდიში მოიხადა, სხვა რეაგირება, ამ დრომდე, არც ამ მძიმე შემთხვევას მოჰყოლია.

„ყველა ასეთი შემთხვევა შესაბამისმა უწყებამ უნდა გამოიძიოს მყისიერად. ეს იქნება საუკეთესო პრევენცია იმისათვის, რომ მსგავსი ფაქტები აღარ განმეორდეს. სხვა შემთხვევაში, კიდევ უფრო მძიმე მედიაგარემოს მივიღებთ, მითუმეტეს, რომ წინასაარჩევნო პერიოდია და გარემო ისედაც დამძიმებულია“, - ამბობს ქარტიის დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი.

მსგავს ფაქტებზე დაუყოვნებლივი რეაგირების მოთხოვნით ქარტიას, და არა მხოლოდ ქარტიას, არაერთი საჯარო განცხადება აქვს გავრცელებული. ბოლო ასეთ განცხადებაში, ქარტიამ პირდაპირ მიუთითა, რომ ხელვაჩაურის მერს პასუხი უნდა ეგო ჩადენილის გამო.

“აუცილებელია არჩევად თანამდებობაზე მყოფ ყველა პირს გააზრებული ჰქონდეს ის პასუხისმგებლობა, რაც თანამდებობაზე ყოფნისას აქვს დაკისრებული. ასევე, მნიშვნელოვანია საჯარო პირებმა გააცნობიერონ ჟურნალისტებთან ურთიერთობისა და ამ ფორმით საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებულების მნიშვნელობა”, - აცხადებენ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში.

გარეკანზე: "სამხრეთის კარიბჭეს "ის ფოტო, რომლის გადაღებასაც მერის გაღიზიანება მოჰყვა. ფოტოზე ბლარის გარეშე - ახალციხის მერი ზაზა მელიქიძე

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ხელისუფლებას მოუწოდებს დაუყოვნებლივ ირეაგიროს ხელვაჩაურის მერის მხრიდან ონლაინგამოცემა „ბათუმელების“ ჟურნალისტის სიტყვიერი შეურაცხყოფის ფაქტზე. ქარტიაში აცხადებენ, რომ მსგავსი ქმედებები ჟურნალისტებზე ძალადობას ახალისებს და უთითებენ, რომ ჩადენილის გამო მერმა პასუხი უნდა აგოს. 

ონლაინგამოცემა „ბათუმელების“ ინფორმაციით, ხელვაჩაურის მერმა ჯუმბერ ვარდმანიძემ ჟურნალისტს, რომელიც მას წინასაარჩევნო შეხვედრებზე სამსახურებრივი ავტომობილით გადაადგილებასთან დაკავშირებით უსვამდა კითხვებს, უშვერად აგინა.

მასალას, რომელშიც გამოცემა ხელვაჩაურის მერის მილიონიან უკანონო მშენებლობაზე, წინასაარჩევნო შეხვედრებში სამსახურეობრივი ავტომობილით მონაწილეობასა და ჟურნალისტის შეურაცხყოფაზე წერს, თან ურთავს აუდიოს, რომელიც უცენზურო გინებას შეიცავს.

მერი ადგილობრივი თვითმმართველობის მაღალი რანგის საჯარო პირია და მისი ამ საჯაროობიდან და მაღალი ინტერესიდან გამომდინარე, „ბათუმელების“ მიერ გავრცელებულ აუდიოს „მედიაჩეკერი“ უცვლელად აქვეყნებს.

გაფრთხილება: აუდიო შეიცავს უცენზურო გინებას



„ბათუმელების“ ინფორმაციით, მას შემდეგ, რაც ჟურნალისტმა მერს შეახსენა, რომ ის საჯარო პირია და არ აქვს უფლება ჟურნალისტებს ასე ესაუბროს, მერი კიდევ უფრო აგრესიული გახდა.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია შეშფოთებას გამოთქვამს ხელვაჩაურის მერის მხრიდან ჟურნალისტის შეურაცხყოფის გამო და აცხადებს, რომ მერის ეს საქციელი ეწინააღმდეგება თანამდებობის პირთა ეთიკურ პრინციპებს და ახალისებს ჟურნალისტების მიმართ აგრესიას.

ქარტია მიიჩნევს, რომ აუცილებელია არჩევად თანამდებობაზე მყოფ პირს გააზრებული ჰქონდეს ის პასუხისმგებლობა, რომელიც თანამდებობაზე ყოფნისას აქვს დაკისრებული. ასევე, მნიშვნელოვანია გააცნობიერონ ჟურნალისტებთან ურთიერთობისა და ამ ფორმით საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებულების მნიშვნელობა.

ქარტია მმართველ გუნდს მოუწოდებს შეისწავლოს აღნიშნული შემთხვევა. ასევე, ხელისუფლების წარმომადგენლებს მიმართავს საკუთარი დამოკიდებულებით არ წაახალისონ მედიაზე თავდასხმა.

„ქარტია მნიშვნელოვანად მიიჩნევს მოხდეს ადეკვატური და დაუყოვნებლივი რეაგირება მსგავს შემთხვევებზე, რომ დაუსჯელობის სინდრომი არ იყოს გადამდები სხვა საჯარო პირებისთვის“, - ვკითხულობთ ქარტიის განცხადებაში.

მასალა, რომლის შემდეგაც "ბათუმელების" ჟურნალისტი მერის კომენტარის მოპოვებას ცდილობდა, გამოცემამ 25 სექტემბერს გამოაქვეყნა.  სტატიის მიხედვით, ხელვაჩაურის მერი "ქართული ოცნების" კანდიდატების ერთ-ერთ წინასაარჩევნო შეხვედრაზე, სამსახურებრივი ავტომანქანით დააფიქსირეს. მერს ამ შეხვედრაზე დასწრების უფლება ჰქონდა, თუმცა, არა სამსახურეობრივი ავტომანქანით.

დღეს, 12 ოქტომბერს, მას შემდეგ, რაც "ბათუმელებმა" ვარდმანიძის გინების ამსახველი აუდიომასალა გამოაქვეყნა, მერმა ბათუმის ადგილობრივ ტელევიზიას, TV 25-ს განუცხადა, რომ აგინა თუ არა ჟურნალისტს, არ ახსოვს.

"რა მახსოვს სულხან ახლა მაგი, არ მომისმენია ჩანაწერი, რომ მოვისმენ გავიხსენებ და დაგირეკავ შემდეგ, შეიძლება ვიყავი ნასვამი, არ ვიცი", - უთხრა ჯუმბერ ვარდმანიძემ TV 25-ს.

"ბათუმელების" სოლიდარობის ნიშნად, ხვალ, 13 ოქტომბერს, ბათუმში მოქმედი მედიასაშუალებების წარმომადგენლებმა აქცია დაგეგმეს. 

„ეს არხი იყო დაბალანსებული, სანამ ჩვენ ჩაგვითრევდნენ ამ ომში. ახლა არხს გაუჩნდა პოზიცია, ანუ არის მიკერძოებული. ეს პოზიცია არის ანტი-ნაციონალური მოძრაობის პოზიცია, ძალიან მკაფიო პოზიციაა. ამ არხს გაუჩნდა პოლიტიკა, სუნი, ფერი, გემო, რაც აქამდე არ ჰქონდა, იყო სტერილური, ანუ დაბალანსებული... დაბალანსებული დაივიწყე, დაბალანსებული ნიშნავს უსუნოს, უგემოს, სტერილურს, ცუდია დაბალანსებული“, - ეს არის ამონარიდი ტელეკომპანია „იმედის“ დირექტორის ნიკოლოზ ლალიაშვილის საუბრიდან, სადაც იგი ცდილობს, „მაესტროს“ ყოფილი გადაცემა „ბიზნესის სიახლეების“ წამყვანი და პროდუსერი ანა ცხოვრებოვა გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლაზე დაითანხმოს.

ეს საუბარი ანა ცხოვრებოვასა და ნიკოლოზ ლალიაშვილს შორის 2019 წლის 24 დეკემბერს შედგა. მაშინ ლალიაშვილი „იმედის“ გენერალური დირექტორის მოადგილე იყო, ტელეკომპანია "მაესტრო" კი "იმედის" ჰოლდინგში შედის. 

---

2016 წლის 27 დეკემბერს გავრცელდა "იმედის" მფლობელის "ჰოლფინგ იმედის" განცხადება, რომლის თანხმად, ჰოლდინგმა "მაესტროს საკონტროლო პაკეტი შეიძინა და 2017 წლიდან "მაესტრო" "იმედის" ნაწილი გახდა. 

⇒ ამ თემაზე: მედიის მფლობელები საქართველოში

---

ანა ცხოვრებოვას თქმით, ამ შეხვედრის ინიაციტორი თავად ლალიაშვილი იყო, რომელიც გადაცემისგან ცვლილებებს ითხოვდა. საუბრის აუდიოჩანაწერიდან, რომელიც ანა ცხოვრებოვამ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში საქმის განხილვის დროს წარადგინა, როგორც მტკიცებულება, ირკვევა, რომ ლალიაშვილი განიხილავს გადაცემაში გასულ რამდენიმე სიუჟეტს, რომლებიც, მისივე თქმით, "კრიტიკული იყო ხელისუფლების მიმართ" და ცხოვრებოვას ეუბნება, რომ აქცენტი უნდა შეიცვალონ.

ჟურნალისტის მტკიცებაზე, რომ ისინი აშუქებენ ყველაფერს დაბალანსებულად, ლალიაშვილი პასუხობს, რომ სიტყვა დაბალანსებული უნდა დაივიწყოს, რადგან "ცუდია დაბალანსებული“, მითუმეტეს, რომ ახლა ისინი არიან ომში.

ამ ჩანაწერის მიხედვით, ნიკოლოზ ლალიაშვილი ანა ცხოვრებოვას არწმუნებს, რომ "მაესტროს" სარედაქციო პოლიტიკა პირველი იანვრიდან დიამეტრალურად უნდა შეიცვალოს და სრულ სინქრონიზაციაში მოვიდეს "იმედის" სარედაქციო პოლიტიკასთან, რადგან "არ შეიძლება ერთი თავის ქვეშ მარჯვენა ხელი სხვას შვრებოდეს და მარცხენა სხვას“. ლალიაშვილის აზრით, ასეთი მუშაობა "დააკრისტალებს მაყურებელს".

აუდიოჩანაწერში, ლალიაშვილი არაერთხელ ახსენებს ომს, რომელშიც არის ახლა არხი და ანა ცხოვრებოვას უარზე, ჩაებას ომში, რადგან მისი აზრით ის არ არის ფრონტის ხაზზე, ლალიაშვილი პასუხობს: „არ შეიძლება თქვას თქვა რომ არ ხარ ფრონტის ხაზზე როცა შენი ჯარი, მე ვარ შენი ჯარი, ჩვენ იმედი ვართ ერთი გუნდი, ჩვენ თუ ვომობთ და შენ ამბობ „მე არ ვომობ“ ეგ არის დეზერტირობა, მაგას ქვია დეზერტირობა“ და საბოლოო უარის შემდეგ, ეუბნება, რომ „სამწუხაროა, რომ მას არ აქვს კორპორატიული სოლიდარობა“. რადგან ახლა „ებრძვიან არხს“ და ამიტომ, ამ ომში ჩართულია და უნდა ჩაერთოს ყველა: „დაჟე გართობა, პროდაქშენი, ნიუსზე ხომ ლაპარაკი არ არის, პოლიტიკური თოქ-შოუები“.

ნიკოლოზ ლალიაშვილსა და ანა ცხოვრებოვას შორის ამავე თემაზე სატელეფონო საუბრები და შეხვედრები ამის შემდეგაც გაგრძელდა. გადაცემის დახურვამდე (2020 წლის 18 მარტი), არაერთი საუბარი შედგა. ლალიაშვილი ამ შემთხვევებშიც გადაცემისა და არხის სარედაქციო პოლიტიკაზე აგრძელებდა საუბარს. იგი იმეორებდა, რომ „არხის სარედაქციო პოლიტიკის პრიორიტეტი არ არის მთავრობის კრიტიკა და მთავარი მიზანია “ნაციონალური მოძრაობა არ დაბრუნდეს ხელისუფლებაში”. მისივე თქმით, ამ მოსაზრებას უპირობოდ უნდა იზიარებდეს კომპანიის ყველა თანამშრომელი.

 „ბიზნესის სიახლეები“ (გადაცემა "მაესტროს ეთერში" 2017 წლის 13 ივნისიდან გადიოდა), რომლის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლასაც ითხოვდა ლალიაშვილი და ამის გამო აქტიურად ხვდებოდა გადაცემის წამყვანსაც და გუნდის წევრებსაც, საბოლოოდ დაიხურა. ბოლო გადაცემა „მაესტროს“ ეთერში 2020 წლის 20 თებერვალს გავიდა. გადაცემის ბოლოს წამყვანმა, ანა ცხოვრებოვამ განაცხადა, რომ "ბიზნესის სიახლეები" ორშაბათიდან ეთეში აღარ გავიდოდა, რადგან მიუკერძოებელი და კეთილსინდისიერი მუშაობისთვის გადაცემას ხურავდნენ. მანვე დააზუსტა, რომ გადაცემის დახურვას სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევის არაერთი მცდელობა უძღვოდა წინ. 

---

• ამ თემაზე იხილეთ: "მაესტროში" ცენზურაზე ალაპარაკდნენ - დამადასტურებლად ორი გადაცემის დახურვას ასახელებენ
  
  

---

გადაცემის დახურვის შემდეგ გადაცემის გუნდმა ნიკოლოზ ლალიაშვილის წინააღმდეგ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას მიმართა. ჟურნალისტთა ჯგუფი ლალიაშვილს ქარტიის მეორე პრინციპის დარღვევას ედავებოდა, რაც სარედაქციო საქმიანობაში ჩარევას გულისხმობს.

 

---

'დაუშვებელია ჟურნალისტის იძულება, პროფესიული საქმიანობისას მოიქცეს ან აზრი გამოხატოს საკუთარი სინდისის წინააღმდეგ" - ქარტია, მეორე პრინციპი

---

ქარტიის საბჭომ საქმე 3 ოქტომბერს განიხილა და ლალიაშვილს დარღვევა დაუდგინა. ამ სხდომაზე წარადგინა ანა ცხოვრებოვამ აუდიოჩანაწერები, როგორც მტკიცებულება. ეს ჩანაწერები, გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილთან ერთად, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ დღეს, 8 ოქტომბერს გამოაქვეყნა.

ნიკოლოზ ლალიაშვილი "მედიაჩეკრთან" - დიახ, "იმედი" არის ომში

"იმედის" დირექტორი ნიკოლოზ ლალიაშვილი "მედიაჩეკერთან" საუბარში ადასტურებს, რომ ის ანა ცხოვრებოვას ესაუბრებოდა ბალანსზე, თუმცა, გულისხმობდა ბალანსის სხვა გაგებას, ხელოვნურ ბალანსს, ვინაიდან, "ბუნებაში პროცესები დაბალანსებული არ არის" და ამავე დროს, ის გულისხმობდა ბალანსს, როგორც მეთოდს:

"ამ შემთხვევაში, საუბარი იყო ყალბ ბალანსზე, იმ მორიგ მითზე, რომელსაც ცდილობენ ჩუნერგონ საზოგადოებას. არანაირი ბალანსი ბუნებაში არ არსებობს, ჩვენი, ამ შემთხვევაში „იმედის“ ამოცანაა, რომ პროცესები, საზოგადოებრივი პროცესები, პოლიტიკური პროცესები აღვწეროთ ისე, როგორც ეს პროცესები არსებობს. რადგან პროცესები ბუნებაში დაბალანებული არ არის, როგორც კი ჩვენ შევეცდებით დაბალანსებულად აღვწეროთ პროცესები, მომენტალურად ჩვენ მოვახდენთ მასში მომენტალურ ჩარევას. ეს არის არხის ფილოსოფია, რომელსაც ეფუძნება არხის პოლიტიკა, ჩვენ გავურბივართ ხელოვნურ ჩარევებს. ჩვენი ამოცანაა არ მოვახდინოთ რეალობის გამრუდება, ვაჩვენოთ ეს რეალობა ისეთი როგორიც არის, რეალობა არ არის, სამწუხარო დაბალანსებული. ასე ცხოვრობს სამყარო, ჩვენ ვაჩვენებთ ჩვენ რელობას Fake News-ის გარეშე და როდესაც მე ვამბობ - დაივიწყე ბალანსი, მე ვგულისხმობ, დაივიწყე ბალანსი, როგორც მეთოდი".

"მედიაჩეკერის" კითხვაზე, რომ აუდიოჩანაწერებში, რომელიც ძალიან ვრცელია, არ არის საუბარი ბალანსის ამგვარ გაგებაზე, ლალიაშვილი ამბობს, რომ ეს იმიტომ, რომ აუდიოჩანაწერები მიკერძებული და დამონტაჟებულია. თუმცა, აქვე, ჩვენს დაზუსტებაზე, რის საფუძველზე ამბობს ამას, უკვე მოისმინა თუ არა ეს ჩანაწერები, ლალიაშვილი გვპასუხობს, რომ ჯერ არ მოუსმენია, მაგრამ იცის, მას ახსოვს რაზე იყო საუბარი. 

ლალიაშვილი, "მედიაჩეკერთან" საუბარშიც აზუსტებს, რომ დიახ, "იმედი" არის ომში, ეს არის ომი კონკურენტებთან და არხი არის მუდმივი თავდასხმების ქვეშ. 

"იმედს" ესხმის თავს მისი კონკურენტი არხები, იქიდან გამომდინარე, რომ 'იმედი" რეიტინგულად გახლავთ ყველა მონაცემით პირველი არხი  საქართველოში, ამას ადასტურებს NDI-ს და IRI-ს ანგარიშები, ამიტომ, ყველა ჩვენი კონკურენტი ცდილობს "იმედის" გაშვებას, ახდენს ზეწოლას "იმედის" ჟურნალისტებზე, სოციალური ქსელების მეშვეობით და სწორედ ამას ვგულისხმობდი, როდესაც ვამბობდი, "იმედი" არის ომში".  

"მედიაჩეკერის" მცდელობაზე, რომ მისი განცხადებების ეს ნაწილიც დაეზუსტებინა აუდიოჩანაწერებში ნაგულისხმევის შესაბამისად, ლალიაშვილთან სატელეფონო კავშირი შეწყდა. ჩვენს შემდგომ ზარს კი "იმედის" დირექტორმა აღარ უპასუხა, შესაბამისად, ჩვენ მას ვერც სხვა, არაერთი კითხვა დავუსვით, რაც ამ ჩანაწერების შემდეგ მისი მისამართით გაჩნდა.

---

შეგახსენებთ, ნიკოლოზ ლალიაშვილი ტელეკომპანია "იმედის" გენერალური დირექტორად 2020 წლის აგვისტოდან დაინიშნა. ცვლილება რეესტრში 6 აგვისტოს აისახა. 

---

ქარტიის არსებობის 10 წლის განმავლობაში, ეს არის მეორე პრეცენდენტი, როდესაც საბჭო მეორე მუხლის დარღვევას ადგენს. საინტერესოა, რომ პირველი საქმეც ტელეკომპანია „იმედს“ უკავშირდებოდა და სარედაქციო საქმიანობაში ჩარევას მაშინაც არხის იმჟამინდელ დირექტორს ედავებოდნენ.

საუბარია 2016 წელს, გადაცემა „პოლიტიკაში“, რომლის წამყვანი და პროდიუსერი შალვა რამიშვილი იყო, მოსამართლეების თემაზე დაგეგმილ გადაცემაზე. საქმის მიხედვით, არხის იმჟამინდელი დირექტორი გიორგი ბახტაძე შალვა რამიშვილს აიძულებდა მოსამართლე მურუსიძის თემაზე დაგეგმილ გადაცემაში სტუმრად ისეთი მოსამართლეები მიეწვია, რომლებიც რეალურად არა მისი ოპონენტები, არამედ მისი გუნდის წევრები იყვნენ და არ ჰქონდათ კრიტიკული კითხვები მოსამართლე ლევან მურუსიძის მისამართით.

მაშინაც, საქმის განხილვისას, ქარტიის საბჭომ მიიჩნია, რომ გიორგი ბახტაძის მხრიდან შალვა რამიშვილის სარედაქციო დამოუკიდებლობის ხელყოფა და ზეწოლა აშკარა იყო და საქმეზე დარღვევა დაადგინა.

---

მოუსმინეთ სხვა აუდიოჩანაწერებსაც, რომელიც ლალიაშვილისა და გადაცემის გუნდის შეხვედრებს ასახავს. 

 

⇒ აუდიო ჩანაწერი #2 - 25 თებერვალი

 

სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურმა საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია, თანამშრომლების პერსონალური მონაცემების გასაჯაროების გამო, 500 ლარით დააჯარიმა. ინფორმაციას ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC) ავრცელებს, რომელიც დასაქმებულების ინტერესებს იცავდა.

საქმე ეხება მაუწყებლის თანამშრომლების, ბაჩო გურაბანიძისა და გიორგი მურვანიძის პერსონალური მონაცემების გასაჯაროებას - 30 ივლისს მაუწყებლის სატელევიზიო ეთერში, გადაცემა „მთავარში“ გასულ ვიდეომასალას, რომელიც თანამშრომლებს შორის დაპირისპირებას ასახავდა და რომელშიც მარტივად იყო შესაძლებელი განმცხადებლების იდენტიფიცირება.

EMC აცხადებს, რომ სახელმწიფო ინსპექტორმა იმსჯელა მაუწყებლის მიერ განმცხადებლების მონაცემების დამუშავების კანონიერებაზე და სამართალდამრღვევად ცნო:

"სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურმა მიიჩნია, რომ მიუხედავად მაუწყებლის რეპუტაციის დაცვის ინტერესისა, მაუწყებლის თანამშრომლებს შორის დაპირისპირების ამსახველი ვიდეოჩანაწერის გასაჯაროვება ვერ იქნება მიჩნეული კანონიერი მიზნის მიღწევის აუცილებელ და პროპორციულ საშუალებად და მაუწყებელს შეეძლო რეპუტაციის დაცვა ვიდეომასალის გასაჯაროვების გარეშეც".

ორგანიზაცია ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია დაჯარიმდა არა როგორც მაუწყებელი, არამედ როგორც დამსაქმებელი.

EMC საზოგადოებას ახსენებს, რომ "გიორგი მურვანიძე და ბაჩო გურაბანიძე აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში ახლადშექმნილი პროფესიული კავშირის - ა(ა)იპ "საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს ალტერნატიული პროფესიული კავშირის" აქტიური წევრები და მენეჯმენტის მიმართ კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლები არიან. განმცხადებლები აქტიურად უპირისპირდებიან და აკრიტიკებენ მაუწყებელის ახალი დირექტორის გიორგი კოხრეიძის უკანონო და დაუსაბუთებელ გადაწყვეტილებებს, მაუწყებელში თანამშრომლების მასობრივი დევნისა და შევიწროვების ფაქტებს, რომელიც ამ დრომდე გრძელდება".

შემოქმედებითი სამსახურის დილის გადაცემის "დილის ტალღის" რედაქტორი ბაჩო გურაბანიძე, შემოქმედებითი სამსახურის შემოქმედებითი მიმართულების მენეჯერი გიორგი მურვანიძე და მემონტაჟე გუგა ქადიძე მაუწყებლიდან 30 ივლისს გაათავისუფლეს. მოგვიანებით, მათგან ორი - ორი ბაჩო გურაბანიძე და გიორგი მურვანიძე მაუწყებელში განსხვავებულ პოზიციებზე დააბრუნეს. ორივე მათგანი მმართველობით რგოლს ჩამოაშორეს, ბაჩო გურაბანიძე პროდიუსერად, გიორგი მურვანიძე კი რეჟისორად გადაიყვანეს.

შენობას, რომელშიც პანკისის სათემო რადიოა განთავსებული, ახმეტის საკრებულო პირობიან აუქციონზე გასხვისებას უპირებს. რადიოს ხელმძღვანელი ფიქრობს, რომ ამას მათი შენობიდან გამოსახლება მოჰყვება. შენობის გაყიდვის საკითხი საკრებულომ დღევანდელ სხდომაზე განიხილა, თუმცა, გადაწყვეტილება არ მიუღია.

საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილემ რამაზ ბაღაკაშვილმა “მედიაჩეკერთან” განაცხადა, რომ საკითხის უკეთ შესწავლის მიზნით, განხილვა შემდეგი სხდომისთვის გადაიდო.

შენობის დაჩქარებული წესით გაყიდვის შესახებ ინფორმაცია 6 ოქტომბერს თავად პანკისის სათემო რადიომ გაავრცელა და განაცხადა, რომ მერია დაჩქარებულად აპირებს შენობის გასხვისებას, რადგან რაც შეიძლება მალე შეაფერხონ რადიოს მუშაობა.

საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე ამბობს, რომ შენობის გაყიდვასთან დაკავშირებით საკრებულოში აზრები იყოფა და საკითხის უკეთ შესწავლას გეგმავენ:

“საკრებულოში ყველას თავისი აზრი აქვს და მიიღებს თუ არა განკარგულებას გაყიდვის შესახებ, ეგ ჯერ არ ვიცით. მაგრამ, გინდაც გაიყიდოს, სანამ ხელშეკრულების ვადა არ დამთავრდება, კაციშვილი ხელს ვერ ახლებს.”

პანკისის სათემო რადიოს 89.7 კვმ სამუშაო ფართი მუნიციპალიტეტისგან იჯარით 2015 წლიდან 2021 წლის ჩათვლით სარგებლობის უფლებით აქვს აღებული. ამავე შენობის პირველ სართულზეა პანკისის მუზეუმი, მცირე სამკერვალო საწარმო, სტომატოლოგიური კაბინეტი და, ასევე, ცხოვრობს ორი ხანდაზმული ქალი.

რამაზ ბაღაკაშვილი აკონკრეტებს, რომ მუნიციპალიტეტი განიხილავს მთლიანი შენობის გაყიდვას, იქ არსებული მუზეუმისა და მიმდებარე პატარა ნაკვეთის გარდა. მისივე თქმით, საკითხი დღის წესრიგში იმიტომ დადგა, რომ გაფართოების სურვილით, ფონდი “როდი სკოტის” ხელმძღვანელობამ მიმართათ. საკრებულოს თავმჯდომარე არ მალავს, რომ თვითონ “როდი სკოტი” სკოლის გაფართოების მომხრეა:

“მე მომხრე ვარ იმისა, რომ გაფართოვდეს და რადიოს ხარჯზე იქნება თუ იქ მოღვაწე სხვა იმეების ხარჯზე, ეგ არ ვიცი, მაგრამ მაგ ბავშვებს გაფართოება უნდათ, რომ განათლება მიიღონ. მე მირჩევნია ბავშვებმა განათლება მიიღონ. ერთადერთი რაც მე მამოძრავებს, ეს არის”.

მისივე თქმით, სათემო რადიოს არაფერს ერჩის, თუმცა მისთვის პრიორიტეტი სკოლის გაფართოებაა:

“მე რადიოს არაფერს არ ვერჩი, პირიქით, არაფერს არ მიშლის ეგ რადიო, იყოს, თუ კარგს არ აკეთებს, ცუდი არაფერი გაუკეთებია, ყოველი შემთხვევისთვის, ჩემი გაგებით. მე რადიოს ხარჯზე კი არ ვიძახი, მაგრამ არ ვიცი, მერია დაალაგებს. ჩემი პოზიციაა ეს, რომ გაფართოვდნენ ბავშვები, სკოლა გაფარდოვდეს და დანარჩენს მერია დაალაგებს”.

საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე იმასაც ამბობს, რომ თუ შენობა გაიყიდება, რადიოს ალტერნატიული ფართის მოძებნაში დაეხმარებიან:

“იქნებ, რაღაც მოვნახოთ, თუ გაიყიდება ეს შენობა. დასაზუსტებელია ჯერ, აუქციონზე გავა თუ არა. თუ გაიყიდა, მერე ვიფიქროთ. ჩვენც დავეხმარებით, რა პრობლემაა, ალტერნატიული, ფართის მოძებნაში”.

პანკისის სათემო რადიოს დამფუძნებელი გელა მთივლიშვილი რადიოს წინააღმდეგ განვითარებულ მოვლენებს პირდაპირ უკავშირებს კრიტიკულ სარედაქციო საქმიანობას - “კერძოდ, ჰესების მშენებლობასთან დაკავშირებული პროტესტის, ზეწოლის ფაქტების, გვარებს შორის დაწყებული დაპირისპირების, შეიარაღებული ჯგუფის მიერ პოლიციელების თვალწინ 37 წლის ახალგაზრდის მკვლელობის და სხვა საქმეების სიღრმისეულ გაშუქებას”.

პანკისის სათემო რადიოს წინააღმდეგ ორი საპროტესტო აქცია გაიმართა - 29 აგვისტოს და 5 სექტემბერს. აქციის მონაწილეები პანკისის რადიოს დარბევით, მის დამფუძნებელს კი ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელის შეშლით ღიად დაემუქრნენ.

საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე რამაზ ბაღაკაშვილი გვიდასტურებს, რომ 29 აგვისტოს პანკისში, სოფელ დუისში გამართულ პირველ აქციაზე თავადაც იმყოფებოდა:

“მე რომ დამირეკეს, როგორც დეპუტატი კაცი, მე ვალდებული ვიყავი, რომ წავსულიყავი და იქ იყო ლაპარაკი მაგ სკოლის გაფართოებაზე. ხოდა, იქ რაღაც გამოხტომები იყო, კი, და ვუთხარით, რომ აქ მაგის ადგილი არ არის, ჩვენ ვართ რაზე მოსულები და თქვენ რას ლაპარაკობთ.”

• ამ თემაზე: დარბევისა და მუშაობაში ხელშეშლის ღია მუქარები და შსს-ს დუმილი - რა ბედი ელის პანკისის რადიოს

პანკისის სათემო რადიოს ირგვლივ განვითარებულ მოვლენებზე სახალხო დამცველმა და მედიის საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციებმა არაერთხელ გამოთქვეს შეშფოთება და ხელისუფლებას მოუწოდეს, რომ უზრუნველყოს ჟურნალისტებისთვის დამოუკიდებელი და უსაფრთხო სამუშაო გარემოს შექმნა.

• დაუსჯელობის წახალისების საფრთხე - შეფასებები პანკისის რადიოს ირგვლივ მიმდინარე პროცესებზე

პანკისის სათემო რადიოს გარშემო მიმდინარე მოვლენებს დღეს, 7 ოქტომბერს კოალიცია"მედიის ადვოკატირებისთვის" კიდევ ერთხელ გამოეხმაურა და ხელისუფლებას რეაგირებისკენ მოუწოდა:

“მიგვაჩნია, რომ „პანკისის სათემო რადიოს“ წინააღმდეგ წარმოებული კამპანია არ შეიძლება დარჩეს სათანადო რეაგირების გარეშე და ხელისუფლება ვალდებულია დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები როგორც მომხდარი ფაქტის გამოძიების, ისე რადიოს 2020 წლის 06 ოქტომბრის განცხადების თაობაზე, რომლითაც კიდევ უფრო ნათლად ჩანს ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის მიზნით დაგეგმილი ნაბიჯები.”

საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი ქარტიის მიერ ჩატარებული წინასაარჩევნო მონიტორინგის შუალედურ ანგარიშს მისი პრინციპების დისკრედიტაციისა და რეპუტაციის შელახვის მცდელობად აფასებს და საერთაშოორისო ორგანიზაციებს მიმართავს დაინტერესდნენ ანგარიშების მეთოდოლოგიით. ქარტიაში კი აცხადებენ, რომ ანგარიშები არის არგუმენტირებული და ისინი მზად არიან პასუხი გასცენ ყველა კითხვას. 
 

საჯარო განცხადებაში, რომლითაც საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა საერთაშორისო ორგანიზაციებს მიმართა,  ნათქვამია, რომ მონიტორინგის ანგარიშში მოტანილი შეფასებები და რაოდენობრივი მონაცემები ერთმანეთს არ შეესაბამება:

"გვინდა აღვნიშნოთ, რომ მოცემული დოკუმენტი წარმოადგენს ცალსახა პოზიციას და არა ანგარიშს, იმ მხარის, რომელმაც უშუალოდ მონიტორინგი ჩაატარა და წარმოდგენილი დასკვნები არ ეფუძნება დაკვირვების შედეგს. მეტიც, რიგ შემთხვევებში, წინააღმდეგობაში მოდის მასთან. ანგარიშში მოტანილი შეფასებები არ ეხმიანება ამავე დოკუმენტში მოტანილ ფაქტობრივ მონაცემებს".

კერძოდ, მაუწყებელი აცხადებს, რომ ქარტიის მონიტორინგის ანგარიშის რაოდენობრივ ნაწილში წარმოდგენილი დიაგრამის თანახმად, პირველი არხის მიერ სუბიექტების გაშუქების ტონი დიდწილად ნეიტრალური იყო, შინაარსობრივ ნაწილში კი ქარტია წერს, რომ „მონიტორინგის პერიოდში საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის საინფორმაციო პოლიტიკა ხელისუფლებისადმი ლოიალური იყო“.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს თავმჯდომარე და სატელევიზიო ახალი ამბების მონიტორინგის ხელმძღვანელი ნანა ბიგანიშვილი ამბობს, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელი რომ ლოალურად არის განწყობილი ხელისუფლების მიმართ, ამის საფუძველს საინფორმაციო გამოშვების შინაარსობრივ ნაწილზე დაკვირვება იძლევა:

"ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია არაერთი წელია მონიტორინგს აკეთებს და სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია ვთქვა, რომ ჩვენი ანგარიშები არის არგუმენტირებული და ჩვენი მონიტორები არიან პროფესიონალები. ჩვენ ანგარიშშიც ნათლად გვიწერია, რომ ვაკვირდებით არა მარტო რაოდენობრივ მონაცემებს, არამედ შინაარსობრივ მონაცემებსაც. სწორედ შინაარსობრივ ნაწილზე დაკვირვება აჩვენებს, რომ, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, დიახ, ლოალურად განწყობილია აღმასრულებელი ხელისუფლების და მათ შორის პრემიერ მინისტრის მიმართ. ანგარიშში წარმოდგენილია რამდენიმე მაგალითი, თუმცა ჩვენ ამის თქმის საფუძველს გვაძლევს სხვა მრავალი მაგალითი. მონიტორინგის ფორმატის გამო, რა თქმა უნდა, ყველა მაგალითი ვერ იქნებოდა შეტანილი ანგარიშში".

ასევე, ნანა ბიგანიშვილი ამბობს, რომ მონიტორინგის ხელმძღვანელებს დაგეგმილი აქვთ შეხვედრა მედიებთან და მზაობას გამოთქვამენ თითოეულ კითხვას გასცენ პასუხი: "შეგვიძლია ერთად გავიაროთ თითოეული მაგალითი და კიდევ ერთხელ დავასაბუთოთ ჩვენ მიერ წარმოდგენილი პოზიცია".

საზოგადოებრივი მაუწყებელი პრობლემად მიიჩნევს ჩანაწერსაც, სადაც „ქართული ოცნების" მიერ ქალაქ რუსთავში მაჟორიტარობის კანდიდატად ნინო ლაცაბიძის წარდგენის გაშუქებისას მოყვანილი ფრაზა - "დაბოლოს, ის არის 4 შვილის დედა" - გენდერული სტერეოტიპების გამამყარებელად და სექსისტურად არის შეფასებული.

"საზოგადოებრივი მაუწყებელი თავად ახორციელებს მნიშვნელოვან მუშაობას სწორედ გენდერული სტერეოტიპების წინააღმდეგ და ზედმიწევნით იცავს ყველა ნორმას, შესაბამისად, მხოლოდ მაღალი სტანდარტით მომზადებულ მასალას სთავაზობს აუდიტორიას”, - წერს პიველი არხი.

ნანა ბიგანიშვილი კი მიიჩნევს, რომ ქალი კანდიდატის წარდგენისას, დახასიათებისა და კვალიფიკაციების ჩამონათვალში იმის აღნიშვნა, რომ “ის არის 4 შვილის დედა” არის სექსისტური და აძლიერებს სტერეოტიპს, რომ ქალის მთავარი მოვალეობა დედობაა.

მაუწყებლისთვის პრობლემურია სოციალური მედიის მონიტორინგის ანგარიშიც, სადაც ნათქვამია, რომ "სატელევიზიო არხების Facebook გვერდებზე დაკვირვების უმთავრეს მიზანს წარმოადგენს იმის დადგენა, თუ რამდენად განსხვავდება ტელევიზიების საეთერო მაუწყებლობა მათ მიერ სოციალური ქსელის მეშვეობით გავრცელებული ინფორმაციისგან".

მაუწყებელი აცხადებს, რომ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ საკუთარ დოკუმენტში დეკლარირებული მონიტორინგის მეთოდოლოგია და მიზანი ურთიერთგამომრიცხავია, ახდენს შერჩეული პლატფორმების სპეციფიკის აბსოლუტურ უგულებელყოფას და ერთმანეთს ადარებს არათანაზომიერ პროდუქტებს.

“მკვლევარ ორგანიზაციას განვუმარტავთ, რომ მაუწყებელი სოციალურ მედიაში ინფორმაციის გავრცელების საკუთარი სტრატეგიით ხელმძღვანელობს, ყველა გადაცემას, საზოგადოებრივ-პოლიტიკური გადაცემების ჩათვლით, საკუთარი გვერდი აქვს. ხაზს ვუსვამთ, რომ კვლევის ფარგლებში შერჩეული ფეისბუქის გვერდი არ წარმოადგენს სატელევიზიო ეთერის ფეისბუქის გვერდს და მისი შერჩევა იმის დასადგენად, „რამდენად განსხვავდება ტელევიზიის საეთერო მაუწყებლობა სოციალური ქსელის მეშვეობით გავრცელებული ინფორმაციისაგან“, არარელევანტურია. მონიტორინგის ფარგლებში თავიდანვე დამუშავდა პრინციპულად განსხვავებული მონაცემები, შესაბამისად, დოკუმენტში გამოქვეყნებული დასკვნა, „რომ ქართული ტელემედიის Facebook გვერდები კიდევ უფრო მეტად პოლარიზებულია, ვიდრე მათი საეთერო მაუწყებლობა“ რეალობას არ შეესაბამება”, - წერს საზოგადოებრივი მაუწყებელი.

სოციალური მედიის მონიტორინგის ხელმძღვანელი გიორგი ჯოლოგუა ამბობს, რომ მონიტორები აკვირდებოდნენ, თუ რა სახის ინფორმაციას ავრცელებს საზოგადოებრივი მაუწყებელი ფეისბუქ გვერდის მეშვეობით საარჩევნო პერიოდში. ასევე ამბობს, რომ მზად არიან ყველა არსებულ კითხვაზე პასუხის გასაცემად:

"ძალიან სასიამოვნოა, რომ მედიის მხრიდან არის დაინტერესება ჩვენი ანგარიშების მიმართ და არის კითხვები. ჩვენ მზად ვართ ამ შეკითხვებზე პასუხების გასაცემად. განცხადებაში ნათქვამია, რომ სხვადასხვა გადაცემას სხვადასხვა გვერდი აქვს და, რა თქმა უნდა, ჩვენ ვერ დავაკვირდებოდით ყველა გადაცემის ყველა გვერდს ყველა ტელეარხზე, ეს იქნებოდა სრულიად გამორიცხული, ამიტომ, ავიღეთ ოფიციალური გვერდები ჩვენ მიერ შერჩეული ტელეარხებიდან. ეს არის ოფიციალური გვერდი პირველი არხის და, შესაბამისად, ჩვენ ამ გვერდზე დაკვირვებით შეგვიძლია ვთქვათ და გამოვიტანოთ დასკვნები, რა სახის ინფორმაციას ავრცელებს საზოგადოებრივი მაუწყებელი მისი ფეისბუქ გვერდის მეშვეობით საარჩევნო პერიოდში".

მაუწყებელი ევროკავშირს და გაეროს განვითარების პროგრამას მიმართავს, რომ მოითხოვოს დეტალური ინფორმაცია მომზადებული ანგარიშების მეთოდოლოგიისა და სტანდარტების შესახებ.

განცხადების ბოლოს მაუწყებელი სავარაუდო ინტერესთან კონფლიქტზეც საუბრობს და წერს, რომ ქარტიის "ცალკეულ წევრებს დეკლარირებული აქვს მკვეთრად გამოხატული უარყოფითი დამოკიდებულება საზოგადოებრივი მაუწყებლის, როგორც ინსტიტუციის მიმართ. შესაბამისად, განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია განხორციელებული მონიტორინგის ობიექტურობის დასაბუთება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახეზეა ინტერესთა კონფლიქტი მკვლევარსა და კვლევის ობიექტს შორის, რაც, ვფიქრობთ, ცალსახად არის ასახული ანგარიშში".

ნანა ბიგანიშვილი კი ამბობს, რომ "უკეთესი იქნება, თუ პატივისცემას გამოხატავენ საზოგადოების და ქარტიის მიმართ და დააკონკრეტებენ, რას გულისხმობენ".

მონიტორინგის შესახებ:

საქართველოს 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მედიაში გაშუქების კვლევის შუალედური შედეგები ქარტიამ 24 სექემბერს გამოაქვეყნა. მონიტორინგის შედეგები 15 ივნისიდან 31 აგვისტოს პერიოდს მოიცავდა. შუალედურ ანგარიშში ნათქვამია, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის საინფორმაციო პოლიტიკა ხელისუფლებისადმი ლოიალური იყო:

“კვლავ მთავარ პრობლემად რჩება სიუჟეტების ზედაპირულობა, სიღრმისეული რეპორტაჟების ნაკლებობა. ,,პირველ არხს“, სამონიტორინგო პერიოდში, თითქმის არ ჰქონია მწვავე ექსკლუზიური მასალა - არ გამოვლენილა კორუფციული და ადამიანის უფლებების შემლახავი ფაქტები. გარკვეულ შემთხვევებში, ბალანსი ფორმალურად იყო დაცული. მონიტორინგის პერიოდში იყო ფაქტები, როდესაც “მოამბე” ავლენდა “ქართული ოცნებისადმი” მიკერძოებას და არღვევდა ეთიკურ პრინციპებს.” - ვკითხულობთ ანგარიშში.

სოციალური მედიის შუალედურ ანგარიშში კი ნათქვამია, რომ პირველი არხის საეთერო მაუწყებლობა მისი სოციალური ქსელის მეშვეობთ გავრცელებული მასალებისგან მკვეთრად განსხვავდება - სოციალურ ქსელში გავრცელებულ მასალებში მთავრობის დადებითი ტონში გაშუქების “უკიდურესად მაღალი მაჩვენებლებია”.

შემთხვევიდან თითქმის ერთი კვირის შემდეგ, მარნეულში, ჟურნალისტებზე თავდასხმაში ბრალდებულები დაკავებული არ არიან. შინაგან საქმეთა სამინისტროში აცხადებენ, რომ უნდა დაველოდოთ.

"მთავარი არხის"4 თანამშრომელსა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოპერატორს ფიზიკური შეურაცხყოფა 29 სექტემბერს მიაყენეს. რეპორტიორები იმ დღეს მარნეულში, "ქართული ოცნებისა" და "ერთიანი ნაციონალური მოძარაობის" აქტივისტებს შორის მომხდარი დაპირისპირების თემას აშუქებდნენ. თავდასხმისას განსაკუთრებულად "მთავარი არხის" ჟურნალისტი ჯეიჰუნ მუჰამედალი დაშავდა, რომელსაც სამედიცინო დახმარებაც დასჭირდა.

მარნეულში მომხდარ შემთხვევაზე ძიება ჟურნალისტური საქმიანობისთვის ხელის შეშლის ფაქტზე, სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლით დაიწყო. გასარკვევად, თუ რა ეტაპზეა ამ დროისთვის გამოძიება და დაკავებულია თუ არა ვინმე ჟურნალისტების საქმეზე, “მედიაჩეკერი” შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუკავშირდა. უწყებაში გვითხრეს, რომ ამ ეტაპზე სიახლე არაფერია და იმაზე მეტს ვერ გვეტყვიან, რაც გუშინ მინისტრის მოადგილემ ბრიფინგზე განაცხადა.

გუშინ, მომხდარიდან მეექვსე დღეს, შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ვლადიმერ ბორცვაძემ თქვა, რომ მარნეულში მომხდარი ძალადობის ფაქტებზე 4 პირი დააკავეს. თუმცა, მათ შორის არ არიან ის ადამიანები, რომლებიც ფიზიკურად დაუპირისპირდნენ მედიის წარმომადგენლებს.

ჟურნალისტის კითხვაზე, რა ეტაპზეა გამოძიება საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და “მთავარი არხის” ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტზე, ბორცვაძემ განაცხადა, რომ კვლავ საგამოძიებო მოქმედებები მიმდინარეობს და უნდა დაველოდოთ:

"ჟურნალისტური საქმიანობის ხელის შეშლის ფაქტზე გამოძიება დაწყებულია, არაერთი საგამოძიებო მოქმედება ჩატარებულია, ტარდება საგამოძიებო მოქმედებები კვლავ ინტენსიურ რეჟიმში და დაველოდოთ. მას შემდგომ, რაც გამოიკვეთება კონკრეტული პირების ბრალეულობა და ჩვენ შევქმნით სათანადო სტანდარტს სისხლის სამართლებრივი დევნის დასაწყებად, რა თქმა უნდა, ჩვენი რეაქცია ამ ფაქტთან დაკავშირებით იქნება მყისიერი". 


*** 

შეგახსენებთ, 29 სექტემბერს მარნეულში "ქართული ოცნებისა" და "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წევრებს შორის დაპირისპირება მოხდა. ამავე დღეს ჟურნალისტებიც დაშავდნენ. "მთავარი არხის" ინფორმაციით, მარნეულში თავს დაესხნენ მათ 2 ჟურნალისტსა და 2 ოპერატორს და დააზიანეს ტექნიკა - მაუწყებლის კამერა და მიკროფონი. საზოგადოებრივი მაუწყებლის ინფორმაციით კი, მარნეულში ფიზიკურად გაუსწორდნენ მათ ოპერატორს და დაამტვრიეს გადამღები ჯგუფის კამერა.

საქართველოს პირველი არხის ჟურნალისტი ამბობს, რომ შემთხვევა „ქართული ოცნებისა“ და ნაციონალური მოძრაობის“ აქტივისტებს შორის შეხლა-შემოხლის დროს მოხდა. "მთავარი არხის" ჟურნალისტის ინფორმაციით კი, დაპირისპირება მას შემდეგ მოხდა, რაც "ქართული ოცნების" წევრების ჩასაწერად მივიდა შტაბთან მისულს კი თავს დაესხნენ მას და მის ოპერატორს: “კიბეებზე ასვლას ვაპირებდი, მახსოვს, ბრბო წამოიწია ჩემკენ, 10-ზე მეტი ადამიანი იყო, ძალიან ბევრი. ყვირილი დამიწყეს, ოპერატორს დაარტყეს, ნუ ურტყამთ-მეთქი და ამის მერე, მახსოვს, უკვე ძირს ვეგდე”, – თქვა ჟურნალისტმა "მთავარ არხთან" ჩართვაში და ასევე აღნიშნა, რომ მას ფიზიკურად "ქართული ოცნების" შტაბის წინ უსწორდებოდნენ და ამ ყველაფერს ხედავდა პოლიციაც.

ჟურნალისტებზე თავდასხმას მარნეულის საკრებულოს თავჯდომარე ამირან გიორგაძე 1-ელ ოქტომბერს გამოეხმაურა. მან თქვა, რომ ჟურნალისტი ჯეიჰუნ მუჰამედალი არ უცემიათ:

"ჯეიჰუნი გარბოდა ფეხით და მერე მითხრეს ბიჭებმა, რომ როგორც კი ღობეზე გადახტა, წამოწვა, ვითომ ნაცემი იყო", – თქვა გიორგაძემ "ტვ პირველთან".

ჟურნალისტების დაშავების ფაქტს პირველ ოქტომბერს გამოეხმაურა ჟურნალისტების უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაცია „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ (RSF) და ხელისუფლებას გამჭვირვალე გამოძიებისა და ჟურნალისტების უსაფრთხოების უზრუნველყოფისკენ მოუწოდა. მომხდარს იმავე დღეს გამოეხმაურნენ არასამთავრობო ორგანიზაციები და საქართველოს სახალხო დამცველი. განცხადებებში, რომელიც სამოქალაქო სექტორმა გაავრცელა, ნათქვამია, რომ იმისათვის, რომ არ წახალისდეს მსგავსი ძალადობა, შესაბამისმა უწყებებმა მომხდარი დაუყოვნებლივ უნდა გამოიძიონ.

ამ თემაზე იხილეთ: მარნეულში ფიზიკურად გაუსწორდნენ ჟურნალისტებსა და ოპერატორებს