ვთქვათ, თუ არა? საკითხავი აი, ეს არის...
06.03.2018
ცხადია, ჟურნალისტიც ადამიანია, ყველა იმ ემოციური შეგრძნებით, რომელიც ამ უკანასკნელის ბუნებას ახასიათებს. ყოველ მოვლენაზე ისიც სწორედ ისე რეაგირებს, ბრაზდება ან უხარია, როგორც ყველა სხვას, ჩვენ გარშემო. შესაძლოა ჰქონდეს საკუთარი პოლიტიკური გემოვნება, შეხედულებები, სიმპატიები თუ ანტიპატიები. ხშირად კი, როდესაც ის რომელიმე რეიტინგული ტელეარხის წამყვან ჟურნალისად გვევლინება, სოციალურ ქსელებში მისი მოსაზრებებიც განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს. უამრავი ინტერნეტმეგობრისა თუ გამომწერის სახით, მის პირად ვირტუალურ სივრცეში მიმდევრების მთელი არმია იყრის თავს. სხვადასხვა თემასთან დაკავშირებით, მის მოსაზრებებსაც ბევრი უპირობო ფაქტად იღებს, იწონებს და ავრცელებს. ასეთ მომენტებში ყოველთვის ჩნდება დილემა, რომელიც მუდმივი განსჯისა და კამათის საკითხია. ხომ არ ეკისრება ჟურნალისტს განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა სოციალურ ქსელში აქტივობის დროს? ხომ არ უნდა მოეკიდოს ის განსაკუთერბული სიფრთხილით, ყველა იმ მოსაზრებას, რომელსაც ის ასე ღიად გამოხატავს?

არის საკითხები სადაც ყველას, მათ შორის ჟურნალისტსაც, ბეწვის ხიდზე სიარული უწევს. მით უფრო, იმ შემთხვევაში, როდესაც ეს უკანასკნელი ამ დარგის არც ექსპერტია და არც სათანადო ფაქტებით გამყარებულ ინფორმაციას ფლობს. ასეთ დროს კი, გაუცნობიერებლად გაკეთებულმა თითოეულმა არასწორმა მოწოდებამ, არასწორი ინფორმაციის შემცველმა ბმულმა, რომელსაც ჟურნალისტი აზიარებს საკუთარ გვერდზე, შესაძლოა, საზოგადოება მნიშვნელოვნად დააზიანოს. მაშინ, იქნებ, მაინც ღირდეს დაფიქრება, იქამდე, სანამ ხელს ე.წ. “დაპოსტე” ღილაკს დავაჭერთ.

ერთ-ერთი თვალსაჩინო მაგალითი, რომელმაც საზოგადოების დიდი ნაწილის შეშფოთება გამოიწვია, გასულ თვეს მედიაში ბავშვების ვაქცინაციის შესახებ გავრცელებული ამბავი იყო. სახელმწფო აუდიტის სამსახურმა დასკვნა გამოაქვეყნა, სადაც ნათქვამი იყო, რომ იმუნიზაციის პროგრამის ფარგლებში, ვაქცინაციის პროცესში, სავარაუდოდ, საფრთხის შემცველი 29 000 ვაქცინა გაიხარჯა. ამ ფაქტს, მოგვიანებით დაავადებათა კონტროლის ცენტრი გამოეხმაურა და განმარტა, რომ საქმე ეხებოდა ცოფის ვაქცინას, რომელიც მათივე განმარტებით, სიცოცხლისთვის საშიში არ იყო. ფაქტმა, საზოგადოებაში ვაქცინაციის პროცესთან დაკავშირებით უკვე არსებული სკეპტიკური დამოკიდებულება და შიში კიდევ უფრო გააღრმავა. გაჩნდა ლოგიკური კითხვებიც, რომელიც კომპეტენტურ პასუხებს მოითხოვდა. ამის პარალელურად, გამოჩნდნენ ჟურნალისტები, რომლებმაც გადაწყვიტეს, რომ პასუხისმგებლობის მთელი ტვირთი საკუთარ თავზე უნდა აეღოთ და კითხვებზე პასუხებიც თავად გაეცათ. პასუხები მხოლოდ მათ პირად მოსაზრებებსა თუ განცდებს ეყრდნობოდა და არა რომელიმე სოლიდური სამედიცინო ორგანიზაციის დასკვნის ან კვლევის შედეგებს.

თემას “რუსთავი 2- ის” წამყვანი ნანუკა ჟორჟოლიანიც საკუთარ ფეისბუკ-გვერდზე გამოეხმაურა:



ბევრი ალბათ, იტყვის, ეს ხომ მისი მოსაზრებაა, ამით რა დაშავდა მერე რა? მერე ის, რომ მისი ეს მოსაზრება, ოთხასამდე ადამიანმა მოიწონა და ორასზე მეტმა გააზიარა. მერე ის, რომ ერთი ადამიანის მოსაზრების გამო, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში პოპულარობით სარგებლობს, შესაძლოა ვინმემ მართლაც გადაწყვიტოს და რაიმე ისეთ სამედიცინო მანიპულაციაზე თქვას უარი, რამაც მომავალში გამოუსწორებელი შედეგი მოიტანოს.

“მაშ, ვთქვათ თუ არა?” - ეს კითხვა ბევრმა უცხოურმა მედიასაშუალებამაც დასვა. ზოგმა ბევრი ჟურნალისტი სოციალურ ქსელში პირადი მოსაზრების გამოხატვის გამო, სამსახურიდან დაითხოვა. ზოგმაც ქცევის კოდექსი დაწერა. მაგალითად, გასულ წელს The New York Times - მა საკუთარი ჟურნალისტებისთვის სახელმძღვანელო ნორმები შეიმუშავა და სოციალურ ქსელებში მისივე ჟურნალისტების ქცევის წესები ჩამოაყალიბა. წესების მიხედვით, გამოცემის ჟურნალისტებმა არ უნდა გამოხატონ პოზიციები პოლიტიკურ პროცესებთან დაკავშირებით, არ უნდა გაავრცელონ დაუზუსტებელი ინფორმაცია და პატივისცემით უნდა იურთიერთონ სხვა მომხმარებელთან.

გარდა ამისა, გამოცემა საკუთარ ჟურნალისტებს სოციალურ ქსელში აქტივობის დროს, სამსაფეხურიან თავსატეხს სთავაზობს - სანამ რაიმეს გამოაქვეყნებ, საკუთარ თავს ჰკითხე:

აუცილებლად უნდა ითქვას თუ არა ის, რისი დაწერაც გინდა?

აუცილებელია თუ არა, შენ თქვა ის, რისი თქმაც გინდა?

აუცილებელია თუ არა, რომ სწორედ ახლა და ამ მომენტში თქვა ის, რისი თქმაც გინდა?

რთულია ემოციების კონტროლი, მით უფრო, როდესაც მოვლენების ეპიცენტრში ხარ და ყველა მნიშვნელოვან ამბავს თავად ქმნი ან ყვები. ყველა იმ უსამართლობის თვითმხილველი და თანაზიარი ხარ, რამაც შეიძლება ძალიან გაგაბრაზოს, შემდეგ კი ამ გაბრაზების სხვებისთვის გაზიარება მოგინდეს. თუმცა, ამის მიღმა, ყოველთვის რჩება ის ვალდებულება, რომელიც შენი აქტიური აუდიტორიის წინაშე გაქვს. ის კი, რამდენად პასუხისმგებლობით მოეკიდები მას, მხოლოდ პირადი, დაუწერელი კანონების ნაწილია და სხვა არაფერი.

ბლოგის ავტორი : ნატალია ვახტანგაშვილი;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

ასევე იხილეთ