ინგლისურ ენაში არსებობს სიტყვა Cringy, რომლის ქართულ ენასთან დაახლოებული ყველაზე კარგი შესატყვისი, ალბათ, სიტყვა უხერხულია. ოღონდ საქმე სპეციფიკურ უხერხულობასთან და სირცხვილის განცდასთან გვაქვს. მას, როგორც წესი, სხვისი საქციელის, რაიმე მოვლენის ან ფაქტის გამო განიცდი. ვერ ხვდები რატომ, მაგრამ სხვის მაგივრად შენ გრცხვენია. იმდენად უხერხულად გრძნობ თავს, რომ ფიზიოლოგიურად გამოხატული რეაქციაც შეიძლება გქონდეს - უსიამოვნო ჟრუანტელი გივლის, გინდა თვალები დახუჭო, თავი გააბრუნო, დაიმალო და აღარასდროს მოგიწიოს ამ უხერხულობის გამომწვევ მედიუმებთან კონტაქტი.

მახსოვს, პირველად ასეთი განცდა ბავშვობაში, გადაცემა „ა ტალანტის“ ყურებისას გამიჩნდა, მერე იყო სხვა ტალანტ შოუები, რომლის დაგვირგვინებაც, ალბათ, "რუსთავი 2-ის" გადაცემა „გააცინე და მოიგეა“, სადაც ცუდი იუმორის მქონე ადამიანები მათზე უარესი იუმორის მქონე ადამიანებს ფულის მოგების საშუალებას აძლევენ და რომელსაც საერთო იუმორისტულ შოუზე მეტად კაცობრიობის დეკადანსთან აქვს. თუმცა, ბოლო ხანებში ასეთი უხერხულობის განცდას ქართული ტელესივრციდან ჩემში ყველაზე ხშირად ერთი კონკრეტული საზოგადოებრივ-პოლიტიკური გადაცემების ტელეწამყვანის იუმორი იწვევს ხოლმე. სამწუხაროდ, ქართული ფაშისტური და რადიკალური ჯგუფების დამსახურებით ამ ტელეწამყვანისადმი მიმართული აგრესია სივრცეს აღარ ტოვებს სხვა რამისთვისაც გააკრიტიკო ის, წაქცეულზე წიხლის ჩარტყმა რომ არ გამოგივიდეს. თუმცა, ალბათ, კორკოტას ჩუნგა-ჩანგას არ უნდა ავყვეთ და სათქმელი უნდა ითქვას, რადგან ქვეყნის ყველაზე რეიტინგული ოპოზიციური არხის მთავარ საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ გადაცემებში არსებულ განგრძობით ტენდენციაზეა საუბარი.

• “ლარის გაუფასურების მიზეზებს ხელისუფლება მუდმივად ქვეყნის საზღვრებს გარეთ ეძებს, ანალიტიკოსები კი მუდმივად აფრთხილებენ ქართულ ოცნებას რომ მთავრობას პრობლემები შიგ აქვს და არა გარეთ.“

• „ცუდია, რომ ნიკა გვარამია არ აჰყვა მოსამართლე ნათია გუჯაბიძის თამაშს, თორემ ახლა ხომ მოუწევდა ქალბატონ ნათიას მანტიის გახდა. არამგონია მანტიის ქვეშ რამე დიდად საინტერესო დაგხვედროდა, მაგრამ მაინც... "

• “ძაღლები და კატები კი არა ასეთ უმაქნის დეპუტატებს ვინც ამრავლებს იმას უნდა წააჭრა ძირში ყვ***ბი და კიდევ უნდა მოუწვა ის ადგილი, რომ ახლები არ ამოვიდეს“.

ზემოთ მოტანილია სამი ხუმრობა ამ კონკრეტული წამყვანის ტელეტექსტებიდან და თუკი რომელიმეზე გაგეღიმათ მაინც, სავარაუდოდ, თქვენ გადაცემა „გააცინე და მოიგეზეც“ იხალისებთ, შესაბამისად, თქვენთვის ამ ტექსტის დაწერის მიზეზებიც გაურკვეველი დარჩება. თუმცა, თუკი სამი ხუმრობა საკმარისი არ არის ტენდენციის საჩვენებლად, კიდევ არაერთის მოძებნა შეიძლება სახელდახელოდ Youtube-ზე.

მხოლოდ ამ რამდენიმე შემთხვევის მაგალითზე შეგვიძლია ვისაუბროთ პრობლემებზე, რომლებსაც აღნიშნული წამყვანის ტექსტები შეიცავს. იქნება ეს მსუბუქი სექსიზმი, პოლიტიკური სიძულვილის ენა, სხვადასხვა ნიშნით საზოგადოებრივი ჯგუფების სტერეოტიპიზაცია თუ ზედმეტი ნატურალიზება და ვულგარულობა. თითოეული ეს პრობლემა კი, როგორც წესი, ერთი ფორმით არის ხოლმე არტიკულირებული - იუმორით.

სულაც რომ დავივიწყოთ აქ ნახსენები პრობლემები, რათა ინტერპრეტაციებში არ ჩავიკარგოთ და მხოლოდ აღნიშნული ტექსტების მოტივაციაზე ვისაუბროთ, ნათლი გახდება თუ რატომ არის პრობლემური იუმორის ის ფორმა, რომელიც გიორგი გაბუნიას, როგორც საზოგადოებრივ-პოლიტიკური გადაცემის წამყვანს, აქვს შერჩეული. როგორც წესი, აღნიშნული ტექსტები ხელისუფლების ან მისი რომელიმე წარმომადგენლის კრიტიკას შეიცავს, რაც გასაკვირი სულაც არ არის. ერთი მხრივ, თავად არხის სარედაქციო პოლიტიკისა და არხის პოლიტიკური კავშირების, მეორე მხრივ კი, თავად ხელისუფლებისა და მისი წარმომადგენლების ზებუნებრივი მიდრეკილებებით თავიანთი თავის საწინააღმდეგოდ არგუმენტებით კვებონ მათივე კრიტიკოსები. წამყვანის შერჩეული კრიტიკის ფორმა კი, როგორც წესი, ერთადერთ რამეს ახერხებს - თვითლიკვიდაცია გაუკეთოს აღნიშნული კრიტიკისას გამოთქმულ აზრებს.

იუმორი როგორც ძალაუფლებების კრიტიკის ეფექტური ფორმა თითქმის მას შემდეგ არსებობს, რაც ადამიანებმა სოციალურ ჯგუფებად თანაცხოვრება დაიწყეს და საზოგადოებებში იერარქიები გაჩნდა. პოლიტიკური სატირის ყველაზე ადრეულ მაგალითად ანტიკურ ათენში ბერძენი დრამატურგის არისტოფანეს კომედიებია მიჩნეული. დღესდღეობით კი, პოლიტიკური რეფლექსიის ეს ფორმა შეიძლება ითქვას, რომ ტრამპის ამერიკაში ყველანაირ მედიასივრცეში დომინირებს. შესაბამისად, აზრის გამოთქმისა თუ არგუმენტების თავმოყრისა და თვითგამოხატვის აღნიშნული ფორმა სრულიად ლეგიტიმურია ნებისმიერ თემაზე, მათ შორის საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ თემებზე დავისას. გაბუნიას, მსუბუქად რომ ვთქვათ, უცნაური იუმორის შემთხვევაში კი პრობლემური არა იუმორის გამოყენება, არამედ სწორედ ამ იუმორის გადმოცემის ფორმა და ამ ფორმის არაადეკვატურობაა. იუმორი რომ მართლაც გემოვნების საქმეა ეს 2015 წელს მიჩიგანის უნივერსიტეტის, Yahoo! Labs-ის, კოლუმბიის უნივერსიტეტისა და New Yorker-ის ერთობლივმა კვლევამაც დაადასტურა. კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ადამიანის ერთ-ერთი უნიკალური თვისება, რომლის ალგორითმული გაშიფვრა და პროგრამირებაც ჯერჯერობით შეუძლებელია სწორედ იუმორია. ეს კი განპირობებულია იუმორის უამრავ პარამეტრზე დამოკიდებულების და ამ პარამეტრების კომბინაციების სიმრავლის გამო. ეს პარამეტრები და მახასიათებლები იცვლება სიტუაციის, კონტექსტის, დროისა და ლოკაციის, კულტურის, ეკონომიკის და ა.შ. მიხედვით. მარტივად რომ ვთქვათ, ზოგს რაზე ეცინება და ზოგს რაზე.

მიუხედავად იუმორის, როგორც სოციალური მოვლენის, ასეთი რთული ბუნებისა, მას ერთი მახასიათებელი აქვს, რომელიც ყველა შემთხვევაში თან უნდა ახლდეს, თუკი არ გვინდა, რომ კომედია დრამად იქცეს - საღი აზრი. სწორედ საღი აზრის ნაკლებობაა ის, რაც გაბუნიას ტექსტებს ასე აკლია და რაც მის პოლიტიკური სატირის მცდელობას აბსურდად აქცევს ხოლმე. სწორედ საღი აზრისაგან ხუმრობების ასეთი დაშორებაა მიზეზი იმისა, რის გამოც ხელისუფლების თუ რომელიმე ჩინოვნიკის კრიტიკის ნაცვლად, მისი როყიო ხუმრობები რჩება ინტერნეტში, რომელზეც თავად ეცინება ხოლმე, რაც გემოვნებებისგან დამოუკიდებლად ცუდი იუმორის კიდევ ერთი ცალსახა ნიშანია.