ეს არის ძალიან სუბიექტური ბლოგი, რომელიც სოციალურ
ქსელებში ქალთა მიმართ ძალადობას ეხება.
უკანასკნელ კვირას 2 სხვადასხვა, დამოუკიდებელი კვლევის პრეზენტაცია გაიმართა და ორივე მათგანი სოციალურ ქსელებში გენდერული ნიშნით ქალების წინააღმდეგ მიმართულ სიძულვილის კამპანიას იკვლევდა. “ანტიგენდერული როტირიკა და გენდერული სტერეოტიპები სოციალურ მედიაში“ დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტმა (DRI) წარმოადგინა. მეორე - „არჩევნების წინა პერიოდის გარემოს შეფასება და სექსისტური გზავნილები სოციალურ მედიაში“ სამართლიანი არჩევნების (ISFED) მიერ ჩატარებული კვლევაა, რომელიც საჯარო მომავალ კვირას გახდება.
ცხადია, ანტიგენდერული რიტორიკა არა მხოლოდ მიზოგინიას, სექსიზმს გულისხმობს, არამედ ჰომოფობიასაც და ამის შესახებ “მედიაჩეკერის” გვერდზე სხვა ბლოგიც გამოქვეყნდება.
რას ითხოვს ქალისგან პატრიარქალური საზოგადოება: უნდა იყოს ლამაზი, კარგი ცოლი და დედა, პატიოსანი და ზომიერად ჭკვიანი. ამიტომ, სოციალურ ქსელებში ქალების საწინააღმდეგო მთავარი იარაღია - აპელირება გონებამშეზღუდულობასა და გარეგნულ ნიშანთვისებებზე. სიშტერეზე მითითება გენდერული სტერეოტიპის გამოყენებაა, გარეგნობაზე მითითება კი მისთვის აუცილებელი ნიშანთვისების დეფიციტი. ყველაზე დიდი კომპრომატი კი ქალის წინააღმდეგ, მისთვის „ბოზობის“ დაბრალებაა.
როგორ განსხვავდება ბულინგი გენდერული ნიშნით? თითქოს, იგივე იარაღს იყენებენ კაცი პოლიტიკოსების წინააღმდეგაც. საქმე იმაშია, რომ კაცი იმდენად თავდაჯერებულია, რაოდენ დიდ სიბრიყვესაც არ უნდა ამბობდეს ან კი ბრიყვი იყოს, მის თვითშეფასებას ეს ნაკლებად ეხება, მას პატრიარქალური საზოგადოება პატივს სცემს, რადგან ის კაცია და მხოლოდ ესეც საკმარისია. ასევე, კაცს არ მოეთხოვება იყოს ლამაზი, მთავარია კაცი იყოს და “ქალურობა” არავინ დააბრალოს, ამიტომ ვერც გარეგნულ ნიშნებზე დაცინვით ატკენ. აი მაგალითად, კახა კალაძის წინააღმდეგ მთავარი „კომპრომატი“ ჯორჯიო არმანისთვის გადაღებული ფოტოა ტრუსების ამარა. ეს კარგად აპრობირებული ხერხია, კალაძეს სტკივა თუ არა, მომხმარებელი, ვისთვისაც ეს ფოტო იდება სოციალურ ქსელში, იცინის. ამიტომ, ფეისბუკზე, ინსტაგრამსა თუ ტიკ-ტოკზე დასაქმებული პარტიული მუშაკები (ყველა პოლიტიკური ძალა და მათი ტროლ-ბოტები იგულისხმება) ვისაც ამგვარი ფოტო არ აქვს, მას ფოტოშოპით დაუმზადებენ. ერთს - ჭრელ ჩულქებს ჩააცმევენ, მეორეს - წითელ მაღალ ქუსლიან ფეხსაცმელებს, მესამეს - პომადას წაუსვამენ და ა.შ. ანუ, ყველაზე მტკინვეული კაცი პოლიტიკოსებისათვის, გაფემინურება, ქალს მიმსგავსებაა.
რაც შეეხება ღალატს, ქართულ საზოგადოებას არ უყვარს
მოღალატე ქალები, მაგრამ უყვარს მოღალატე კაცები. თუკი ქალის
ავტორიტეტის დისკრედიტაციას ახდენ მასზე გავრცელებული ჭორით, რომ
საყვარელი ჰყავს, იგივე ჭორი კაცზე საპირისპირო შედეგს იძლევა.
შეიძლება ეჭვიც კი გაგიჩნდეთ, რომ კაცები ამგვარ ჭორებს საკუთარ თავზე
თავადვე იგონებენ და ავრცელებენ.
ეს უკანასკნელი ფაქტორი საუკეთესო მაგალითია იმისა, რომ
ქალები უფრო მოწყვლადები ვართ და ჩვენ წინააღმდეგ ბრძოლა გაცილებით
მარტივია, ჩვენ უფრო გვტკივა, როდესაც მოღალატეს გვეძახიან, როდესაც
გარეგნობაზე დაგვცინიან და თან გვეუბნებიან, რომ ჩვენს ჭკუას ჩვენი
სქესი განსაზღვრავს.
DRI-ის კვლევაში ქალი რესპონდენტი ამბობს: „მაგალითად, ერთ-ერთ
სხდომაზე, ერთ-ერთი ქალი დეპუტატი „ქართული ოცნების“ მხრიდან
მეუბნება, რომ ვიყავი აღგზნებული“. ერთი სიტყვით, ქალების წინააღმდეგ
კამპანიაში მუშაობს ყველაფერი, რაც ქალის სტერეოტიპულ სახეს
ეწინააღმდეგება, აღზნებაც კაცის საქმეა, ქალი მხოლოდ კაცის აღზნების
ობიექტი შეიძლება იყოს. კაცებმა შესაძლებელია იყვირონ, სცემონ
ერთმანეთს, წყალი შეასხან, აგინონ ერთმანეთს, მაგრამ ქალებმა არც კი
უნდა იხმაურონ, მოკრძალებით, როგორც ქართველ ქალს შეეფერება,
„ქალწულებრივი“ სინატიფით დაამშვენონ პარლამენტის დარბაზი. ისევ
DRI-ის კვლევაში ერთ-ერთი პოლიტიკოსი ქალი ირაკლი კობახიძის სიტყვებს
იხსენებს, სადაც მან თქვა, რომ პარლამენტი უფრო აგრესიული
გახდა, რაც მეტი ქალი შემოვიდაო.
ამიტომაც, სულ რამდენიმე თვის წინ ერთი მავნებელი პატარა პარტიის
ინიციატივა მყისიერად აიტაცა საპარლამენტო უმრავლესობამ და ქალთა
კვოტირების კანონი ერთი ხელის მოსმით გააუქმა. მიზანი ერთია - რაც
შეიძლება ნაკლები ქალი იყოს პარლამენტში. კვოტირებას ხომ პირველ რიგში
სიმბოლური სიგნალის, თუ ერთგვარი გზავნილის ეფექტი აქვს,
რომელიც ქალებს ეუბნება, რომ პარლამენტში მათი ადგილიც არის, დიახ,
ქალებს, რომელთაც ამის თქმა სჭირდებათ. შესაბამისად, კვოტირების
გაუქმებით საპარლამენტო უმრავლესობამ ქალებს ისევ შეახსენა, რომ დროა
“ოჯახს დაუბრუნდნენ”.
პარლამენტში ქალების ყოფნის აუცილებლობას ერთი უმარტივესი მაგალითი
ხსნის. გავიხსენოთ ყველა მოქმედი დეპუტატი, რომელსაც ვიცნობთ და
გვახსოვს. როდესაც გავიხსენებთ, ვნახავთ, რომ მათგან უმეტესობა ქალია.
შემდეგ კი, ისიც უნდა გავიხსენოთ, რომ უკანასკნელი მოწვევის
პარლამენტის 139 დეპუტატს შორის, ქალი მხოლოდ 27 იყო.
მაშინ, როდესაც პოლიტიკური პოლარიზაცია პიკშია, ცხადია, სოციალურ
ქსელებში ბულინგის პრობლემაც პიკს აღწევს, სადაც ქალები ისევ ყველაზე
მოწყვლადები და აქედან გამომდინარე, მთავარი სამიზნეებიც არიან.
რამდენიმე დღის წინ შეხვედრაზე, სადაც საუბარი სწორედ, ანტიგენდერულ
კამპანიაზე იყო, ოპოზიციონერმა პოლიტიკოსმა ქალმა ასეთი ამბავი
გვიამბო: მისი ერთი გამოსვლის შემდეგ, სადაც ის პრემიერ მინისტრს
დაუპირისპირდა, სოციალურ ქსელში განთავსებულ ვიდეოზე დატოვებული
1000-ზე მეტი კომენტარიდან, არ დაიზარა და ის სიტყვები ამოწერა,
რომლითაც მას „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერი მუშაკები
მიმართავდნენ: „უსაქმურო... უაზრო... უსირცხვილო... ვაი
შენს პატრონს... სარკე არ გაქვს სახლში?... ჩერჩეტი... უტვინო...
ხეპრე... გაქსუებულო... არაქალო... სიმახინჯის განსახირებეა...
რახიტიანო ავადმყოფო... ორღობის აშარაშკა... ძუკნა... გაქსუებულო
წაკლა... ამაზრზენი... სინდის-ნამუს გარეცხილი... ბოზი... ბინძურო...
უტვინო ბატი... ნაგავი... კიკუ... ამება... ყანა ქალი...
დეგენერატი... პიდარასტი... ლგბტ თხა... ტუტუცი... დებილი...
ზნედაცემული... მანძუკო... იდიოტო... გომბიო... საცოდავო...
ცალტვინა... ჩლუნგი... ჭინკა... მყრალი... დაქოქილი თოჯინა...
ჩათლახო... ბინძურო... ტუტუცი... უჯიშო... უთავმოყვარეო...
ტლიკინებ... ატარტარებ ენას... მახინჯო... საფრთხობელა... ძროხა...
ბანძი... აყროლებული ფეკალია... საქონელი... მახინჯო... ჭყიპინებ...
ჯოჯო... სულძაღლი... აკრიახდა... უსახურო...
ყიყინებ!“
ამგვარი პრობლემა, ცხადია, მხოლოდ საქართველოსთვის არ არის
დამახასიათებელი, მეტად თუ ნაკლებად საზოგადოება ჯერ ისევ და ყველგან
პატრიარქალურია. სამწუხაროდ, ორივე კვლევის მიხედვით, ჩანს, რომ ჩვენს
ქვეყანაში ანტიგენდერული დისკურსის ავტორები „ქართული ოცნება“, მისი
სატელიტი პოლიტიკური ძალები და პროსახელისუფლო მედიები არიან. თუკი
აქამდე ანტიგენდერული რიტორიკა ძირითადად „ალტ ინფოსა” და მისი
მონათესავე ჯგუფებიდან ისმოდა, ახლა ის სრულად „ქართულმა ოცნებამ“
გადაიბარა. წინასაარჩევნო პერიოდში დაჩქარებული წესით
გაუქმებული გენდერული კვოტებიც სწორედ, “ალტ ინფოს” ამომრჩევლის
გადმობირების მცდელობაა.
რა შეიძლება იყოს გამოსავალი? ერთი, რაც ქალებს გვაზარალებს და
ადვილად მოწყვლადს გვხდის, ჩვენი ერთმანეთის მიმართ არასოლიდარულობაა.
ერთხელ და სამუდამოდ უნდა ვისწავლოთ ერთმანეთთან ოპონირება, თუნდაც
დაუნდობელი, მაგრამ გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციის გარეშე და
რაც მთავარია, დავაბრუნოთ პოლიტიკური ვექტორი დემოკრატიისკენ,
განვითარებისა და თავისუფლებისკენ.
ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება არ
ასახავდეს რედაქციის პოზიციას.
