გაზეთ „ასავალ- დასავალის“ 31 ივლისი - 6 აგვისტოს ნომერში გამოქვენებული არა ერთი მასალა შეიცავს სიძულვილის ენას. ჟურნალისტისა და მათი რესპონდენტების ტექსტებში მრავლად შევხვდებით ჰომოფობიის, ქსენოფობიისა და თურქოფობიის წახალისებას და ანტიდასავლური ნარატივის შემცველ განწყობებს.

მასალაში ჰომოსექსუალი ადამიანები მოხსენიებული არიან „მამათმავლებად“, მათი აქტივიზმი კი „უზნეო ცხოვრების პროპაგანდადაა“ შეფასებული, ხოლო სტალინი მისაბაძად, რადგან „ჰომოსექსუალიზმი კრიმინალად გამოაცხადა.“

გაზეთის ამავე ნომერში შესაძლებელია თურქოფობიული შინარსისი მასალის წაკითხვა -“თურქეთი ჩვენი მეგობარი კიარა, უმთავრესი და უბოროტესი მტერია.“

სიტუაცია ისეა წარმოჩენილი, თითქოს თურქეთი ახდენს ჩვენს ექსპანსიას, რითიც საქართველოს, უფრო მეტად კი აჭარას ემუქრება ისლამიზაციის საფრთხე: „როგორი მეგობარიც არის კარგად ჩანს უკვე აჭარაში, სადაც თურქები თავს მასპინძლებად გრძნობენ!“ და „აჭარა თურქეთის სათარეშოდ გადაიქცა.“

გაზეთის ამავე ნომერში პრობლემურია ანტიდასავლური განწყობების ტირაჟირებაც, გაჟღერებულია მოსაზრება რომ დასავლეთთან ურთიერთობით განადგურება და გადაგვარება გვემუქრება.

ანტიდასავლური მესიჯებიდან გაზეთის ამ ნომერში შემდეგი სახის ინფორმაციაა გავრცელებული:

√ სოროსი საქართველოს წინააღმდეგ ეკონომიკურ დივერსიას ამზადებს;

√ ამერიკა ჩვენ ნაბიჭვარივით გვექცევა;

√ სოროსის იდეოლოგია და ბნელი ძალები, რომელბიც საქართველოს ხელისუფლებას თავიდან ბოლომდე აკონტროლებენ, სომხეთში ვერ პარპაშებენ, რადგან ამას წინ უდგება რუსეთი;

√ ამერიკას აქვს პრინციპი: დაშალოს დიდი სახელმწიფოები! ასე გაუკეთა საბჭოეთს, ასევე გაუკეთა იუგოსლავიას.

მიმდინარე წლის აპრილიდან ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში ახალი ტოქშოუ “პრაიმ შოუ” დაიწყო. შოუს 6 წამყვანი ჰყავს, ესენი არიან: პროდიუსერი ნოე სულაბერიძე, მომღერალი ნინი ბადურაშვილი, კინოპროდიუსერი ირალი მაქაცარია, მოდელი და დიზაინერი სალომე ღვინიაშვილი, მომღერალი ანრი ჯოხაძე და პლასტიკური ქირურგი ნინო ნადირაძე-კუზანოვა. პირველვე გადაცემაში წამყვანების ნაწილმა ბუნებრიობის, ნაწილმა მეტი ინფორმაციულობის პირობა დადო. ნაწილმა კი ისიც აღნიშნა, რომ შოუში “კაი ტიპების სიას” სწორედ ის ადგენს.

გადაცემის facebook-ის ოფიციალურ გვერდზე განმარტებულია, რომ გადაცემის მიზანი საზოგადოებისთვის ნაცნობი მოვლენების შესახებ უფნობი მხარეების გაცნობაა. გადაცემაში წამყვანებთან ერთან დისკუსიაში აქტიურად მონაწილეობს დამსწრე აუდოტორიაც. სტუდიაში ორ ფლანგზე ნაწილდებიან. ერთ ფლანგზე წარმოდგენილები არიან ის ადამიანები, რომლებიც განსახილველ თემასთან გარკვეული საქმიანი კვეთა აქვთ, მეორე მხარეს კი მათი ოპონენტები.

სხვა სატელევიზიო შოუების მსგავსად, ამ შემთხვევაშიც განხილვის თემები ნაცნობია, ღალატითა და ეჭვიანობით დაწყებული, ქართული ტრადიციებით დამთავრებული. სტუმრებიც ყველასათვის კარგად ნაცნობი და უკვე ახლობლებად ქცეული სახეებია.

გარდა ე.წ. ყვითელი თემებისა, ტოქშოუს წამყვანები ისეთ მნიშვნელოვან და სენსიტიურ თემებსაც ეჭიდებიან, როგორიც არის გენდერული თანასწორობა, ფემინისზმი, პროსტიტუცია და სექსმუშაკების უფლებები და ა.შ.

მსგავსი თემების განხილვისას, სტუმრების სიაში ვიხილავთ გივი სიხარულიძეს, გურანდა გაბუნიას, ლალი ბადურაშვილს და ა.შ. როგორც ჩანს, რეიტინგისთვის მსხვერპლის გაღება, სატელევიზიო სივრცეში უკვე კარგად დამკვიდრებული ტენდენციაა და კოლქტიურ გურანდა გაბუნიებზე უარის თქმა, არც თუ ისე მარტივია. რაც გადაცემაში წარმოჩენილ მწვავე თემაზე საგნობრივი დისკუსიის წარმართვის შესაძლებლობებს სპობს.

მაგალითად, გენდერულ თანასწორობაზე საუბრისას, როდესაც ქალთა უფლებებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და იურისტები საკითხის მნიშვნელობის და პრობლემურობის წარმოჩენას ცდილობდნენ, საუბარში გივი სიხარულიძე ერთვება და მის ჩვეულ სტილში სტუდიაში მსხდომი ქალების მიმართ შეურაცხმყოფელი ტექსტებით გამოდის.

“შოთა რუსთაველიდან დაწყებული, ბესიკ გაბაშვილი, ტატო ბარათაშვილი და მთელი ჩვენი პოეზია, რაც არსებობს. ან ავიღოთ ბაირონი, ყველა იესენინი, პუშკინი, ფემინისტი ქალები, რომ ყოფილიყვნენ მსოფლიოში რამე ლექსი დაიწერებოდა მსოფლიოში? ვინ დაწერს თქვენზე ლექსს თავის ცხოვრებაში” - ბობოქრობდა სტუმარი.

ხშირად, სტუმრებს არც წამყვანები ჩამორჩებიან და გენდერულ თანასწორობაზე საუბრისას გადაცემის მამრობითი სქესის წამყვანებისგან ისეთ ტექსტებსაც მოისმენთ, რომ თუკი კაცს ქალის სიძლიერე და აქტიურობა არ აკომპლექესებს, ეს მის სისუსტეზე მიუთითებს. რაც ყველაზე უცნაურია, ამაზე გადაცემის ქალი წამყვანებიც თანხმდებიან. მსჯელობა უფრო შორსაც მიდის და წამყვანებისთვის ქალისა და კაცის შესაძლებლობების ერთ სიბრტყეზე განხილვა ქმნის უხერხულობას და დავა იმაზე იმართება, გაუგია თუ არა ვინმეს გენიოსი ქალი კომპოზიტორი, მაშინ, როდესაც უამრავი გენიოსი კაცი კომპოზიტორის დასახელებაა შესაძლებელი. რაც თავის მხრივ, ისედაც პატრიარქალურ გარემოში დამკვიდრებული სტიგმების გამძაფრებას უწყობს ხელს და პრობლემის მთავარი ხაზისგან აცდენას იწვევს.

კიდევ ერთი სენსიტიური თემა, რომელსაც ტოქშოუმ საეთერო დრო დაუთმო პროსტიტუცია და სექსმუშაკების უფლებებია. გადაცემაში ერთ ფლანგზე წარმოდგენილები იყვნენ უშუალოდ სექსმუშაკები, რომლმებიც მათი მძიმე სამუაშო პირობებისა და იმ პრობლემების შესახებ ყვებოდნენ, რასაც ისინი ყოველდღიური საქმიანობის დროს აწყდებიან და საკითხის გადასაჭრელად პროსტიტუციის ლეგალიზებას ითხოვდნენ. მეორე ფლანგზე კი მათ კრებითი გიორგი ნაზღაიძეები სამსჯავროს უწყობდნენ და მათგან იმის ახსნას ითხოვდნენ, თუ რატომ არ თანხმდებიან ისინი “ნორმალურ” სამსახურს და რატომ ირჩევენ ფულის შოვნის “იოლ” გზას.

სტუმრებს ბანს წამყვანებიც აძლევდნენ და დამრიგებლური ტონით იმეორებდნენ, რომ სურვილის შემთხვევაში, შესაბამის სამუშაოს პოვნა და პროსტიტუციაზე უარის თქმა ძალიან მარტივია. მთავარია, მონდომება და “სწორი გზის” არჩევა. თუმცა, მოსაზრება, რომ მსგავსი საქმიანობაც შეიძლება იყოს ადამიანის არჩევანი რატომღაც არავის გაუჟღერებია. საკითხი არც იმ მიმართულებით განხილულა, თუ რა მძიმე პირობებში შეიძლება უწევდეთ მათ საქმიანობა და რა პრობლემებს შეიძლება აწყდებოდნენ ყოველდღიურად. თუმცა, როდესაც სტუმრის რანგში, არა საქმეზე კვალიფიურად მოსაუბრე ადამიანები, არამედ ზნეობრიობის მანტიაში გახვეული ფსევდომორალისტების ჯგუფი გყავს, ალბათ, საუბრის მსგავსი დისკურსით განვითარებაც მოსალოდნელია.

მთლიანობაში, შეიძლება ითქვას, რომ ტოქშოუში წამოჭრილ მტკივნეულ და პრობლემურ საკითხებზე საგნობრივი დისკუსიისა და საკითხზე რაიმე რაციონალური კონსენსუსის მიღწევისა და არსებული პრობლემების გადაჭრის გზების ძიების ნაცვლად, საზოგადოებაში გამჯდარი კლიშეებისა და სტიგმების კიდევ უფრო გაღრმავება და განმტკიცება ხდება. რასაც ერთის მხრივ, ხელს უწყობს რასწორად შერჩეული სტუმრები, რაც ცალსახად, თემის გაყვითლებით, გადაცემის რეიტინგის მომატებას ემსახურება და არა პრობლემაზე რაციონალურ მსჯელობას. მეორეს მხრივ კი, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ საზოგადოებაში ისედაც დამკვიდრებული სტერეოტიპების განმტკიცება-გაღრმავებას დიდწილად თავად გადაცემის წამყვანებიც უწყობენ ხელს.

საქართველოს ჟურნალისტურმა ეთიკის ქარტიამ რუსული და აზერბაიჯანული მედიასაშუალებების მიერ მომზადებულ ორ მასალასთან დაკავშირებით საჩივარი შეიტანა საკონსულტაციო კომისიაში, რომელიც პროპაგანდის წინააღმდეგ შეიქმნა. კომისია დაკომპლექტებულია თვითრეგულირების საბჭოების წარმომადგენლებისგან შემდეგი ქვეყნებიდან – საქართველო, უკრაინა, მოლდოვა, ბელარუსი, აზერბაიჯანი, სომხეთი და რუსეთი.

რუსული mir24.tv-ს წინააღმდეგ

ქარტიის პირველი საჩივარი ეხება mir24.tv -ს მიერ გამოქვეყნებულ მასალას, სადაც საუბარია იმაზე, რომ თითქოს საქართველოში უწყლობისა და უშუქობის გამო მამაკაცმა პროტესტის ფორმას მიმართა და ქალაქში აბაზანა დადგა. სინამდვილეში ეს იყო პერფომანსი, რომელიც „ლიბერალმა“ გააშუქა. რესპონდენტი ინტერვიუში ამბობს, „წყალი გათბა ახლა, ცივს დავამატებ და კიდევ ჩავწვები”. mir24-მა კი მისი ეს სიტყვები შემდეგნაირად თარგმნა „მე მცხელა. სახლში +35 გრადუსია, ელექტროენერგიის გათიშვის გამო არ შემიძლია კონდიციონერის ჩართვა”.

შესაბამისად, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტი მიმართავს მანიპულირებას პოლიტიკური მიზნებისთვის. მასალა პროპაგანდისტულია, რასაც ადასტურებს ის, რომ სადავო ჟურნალისტური პროდუქტის შემქმნელები განზრახ აყალბებენ ფაქტებს, რის გამოც მაყურებელს რჩება შთაბეჭდილება, რომ საქართველოში არის მძიმე სოციალური ფონი და ხელისუფლების ქმედებების გამო დედაქალაქის მაცხოვრებლები რამდენიმე დღის განმავლობაში არიან ელექტროენერგიის და წყლის გარეშე, რაც თავის მხრივ ისეთ მძიმე მდგომარეობაში აყენებს მოსახლეობას, რომ ისინი იძულებულნი არიან ქუჩაში, საჯაროდ მიიღონ აბაზანა, რათა ხელისუფლების ყურადღება მიიქციონ. ცალსახაა, რომ ჟურნალისტური პროდუქტის შემქმნელის მიზანს წარმოადგენდა შეელახა მეზობელი სახელმწიფოს იმიჯი, წარმოეჩინა იგი როგორც ქვეყანა, რომელიც მისი დედაქალაქის მაცხოვრებლებს ვერ უზრუნველყოფს ელემენტარული საყოფაცხოვრებო პირობებით.

აზერბაიჯანული haqqin.az-ს წინააღმდეგ

ვებსაიტმა haqqin.az-მა გამოაქვეყნა მასალა „ანტიაზერბაიჯანული მიწისქვეშა თბილისში: გამოჩენა, ფული, ინსტრუქციები“. სტატიაში ე.წ „ფერადი რევოლუციები“ საქართველოში და უკრაინაში, რომელთა ძირითადი საფუძვლები იყო ეკონომიკური პრობლემები ქვეყანაში და ცხოვრების დაბალი სტანდარტი, შეფასებულია, როგორც: „დასავლური ჰეგემონიის“ ნაყოფი, თავის მხრივ დასავლური ჰეგემონია შეფასებულია, როგორც საფრთხე, რომელიც იწვევს დესტაბილიზაციას. იქვე აღნიშნულია, რომ მიხეილ სააკაშვილი და ორგანიზაცია „კმარა“ აზერბაიჯანში დესტაბილიზაციის მოწყობას უჭერდნენ მხარს, თუმცა ილჰამ ალიევმა შეძლო ქართული რევოლუციური ძალების განეიტრალება. სტატიაში მხარდაჭერილია ანტიდასავლური პროპაგანდის ერთ – ერთი მთავარი მესიჯი, თითქოს „დასავლური შეთქმულების“ /“დასავლური ჰეგემონიის“ უკან დგას ჯორჯ სოროსი და მასთან აფილირებული არასამთავრობო ორგანიზაციები. ამასთან ნათქვამია, რომ აზერბაიჯანული რევოლუციური ორგანიზაციები, რომლებიც სამოქალაქო დაპირისპირებას ცდილობდნენ, თბილისმა შეიფარა. მასალაში ნახსენებია აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი აფგან მუხტარლიც, რომლიც საქართველოდან გაიტაცეს. ის დადანაშაულებულია აზერბაიჯანის მიმიმართ „მტრულად“ განწყობილ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობაში.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მიიჩნევს, რომ მასალა მიზნად ისახავს ორ სახელმწიფოს და შესაბამისად ერებს შორის ურთიერთობების გამწვავებას, წარმოაჩენს რა საქართველოს როგორც აზერბაიჯანის მიმართ არა მეგობრულად განწყობილ ქვეყანას, სადაც იგეგმება აზერბაიჯანის საწინააღმდეგო ქმედებები, ძმათამკვლელი ომები.

სტატიაში მოყვანილი არც ერთი ფაქტი არ არის გადამოწმებული არც ერთ წყაროსთან, რაც საფუძვლიან ეჭვს ტოვებს რომ მათი უმეტესობა ყალბი და ჟურნალისტის ფანტაზიის ნაყოფია. „დასავლეთი“ და დასავლეთის მიერ მხარდაჭრილი NGO ორგანიზაციები აღწერილია, როგორც მტრები, რომლებიც ხელს უწყობენ ქვეყნების დესტაბილიზაციას.

პროპაგანდის საწინააღმდეგოდ თვითრეგულირების საბჭოების კომისია ევროპის საბჭოს დახმარებით შეიქმნა. საქმის წარმოების წესი საბჭოების წარმომადგენლებმა 2016 წელს საქართველოში მიიღეს.

კომისიის საშუალებით ყველა მოქალაქეს შესაძლებლობა აქვს შეიტანოს საჩივარი თუკი აღმოაჩენს, რომ რომელიმე წევრი ქვეყნის მედიასაშუალება მანიპულაციას, სიძულვილის ენას იყენებს. ყველა წევრ თვითრეგულირების ორგანოს ჰყავს თავისი წარმომადგენელი კომისიაში. ქარტიას, რომელიც ამ კომისიის წევრია, მაია მეცხვარიშვილი წარმოადგენს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საჩივარი პირველია, რომელსაც კომისია უახლოეს პერიოდში განიხილავს.

27 ივლისს არასამთავრობო ორგანიზაცია „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა“ (IDFI) გამოაქვეყნა 2011-2016 წლებში ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს ადმინისტრაციული ხარჯების შესახებ კვლევა, რასაც „რუსთავი 2-მა“ და „იმედმა“ სიუჟეტები მიუძღვნეს, თუმცა, მკვეთრად განსხვავებული კუთხით წარმოაჩინეს.

კვლევაში მოყვანილი მონაცემები IDFI-მ 2015 წლის მარტში გამოითხოვა, მაგრამ მისი მიღება 2017 წლის ივნისში მხოლოდ სასამართლოს სამი ინსტანციის გავლის შემდეგ აღსრულების ეროვნული ბიუროს ჩართვით შეძლო. კვლევაში მიმოხილული იყო ეკონომიკის სამინისტროს მიერ გაწეული ხარჯები, მათ შორის ხელფასების, პრემიებისა და დანამატების, წარმომადგენლობითი და ავტოპარკის განახლებისთვის საჭირო თანხები. კვლევაში ერთი ნაწილი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, გიორგი კვირიკაშვილის თანამდებობრივ სარგოსაც ეხებოდა.

რა გააშუქა რუსთავი 2-მა?

IDFI-ს კვლევით „რუსთავი 2“ გამოქვეყნების დღესვე დაინტერესდა და საკითხი მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გააშუქა. ჟურნალისტმა საუბარი სამინისტროს მხრიდან ინფორმაციის გაცემისას წარმოქმნილ დარღვევებზე საუბრით დაიწყო. ამის მაგალითად კი 2014 წელს ეკონომიკის მინისტრის (ამჟამად პრემიერ მინისტრის, გიორგი კვირიკაშვილის) სახელფასო ანაზღაურების შესახებ IDFI-სთვის მიწოდებულ ინფორმაციასა და დეკლარაციას შორის უზუსტობა დაასახელა.

სიუჟეტიდან მაყურებელი იგებდა, რომ სამინისტროს ხარჯებზე ინფორმაციის მისაღებად IDFI-ს სამი წელი და სამი ინსტანციის სასამართლო დავა დასჭირდა. აქვე განმარტებული იყო, რომ ამის მიუხედავად უწყება ფაქტებს მაინც მალავდა.

მასალიდან ცნობილი ხდებოდა, რომ კვირიკაშვილის მინისტრობის დროს ეკონომიკის სამინისტროს ჩინოვნიკებზე გაცემული პრემია-დანამატები ბიუჯეტს 2 მილიონ ლარზე მეტი დაუჯდა. სიუჟეტში ასევე ნათქვამი იყო, რომ სამინისტროს მიერ გაცემული პრემია-დანამატების შესახებ მანამდე გასაჯაროებულ ინფორმაციასა და უწყების მიერ IDFI-ისთვის მიწოდებულ მონაცემებს შორის სხვაობა 300 000 ლარია. კვლევაში კი აღნიშნულია, რომ სხვაობა 205 ათასი ლარი იყო.

კიდევ ერთი საკითხი, რაზეც სიუჟეტში ყურადღება გამახვილდა ეკონომიკის სამინისტრო მიერ რესტორნებსა და საჩუქრებში დახარჯული თანხებია. გარდა ამისა, მასალაში ჟურნალისტი აღნიშნავდა, რომ კვირიკაშვილის მინისტრობის დროს „რეკორდი მოიხსნა“ და 2011 წლიდან დღემდე ყველა წინა და მომდევნო მინისტრზე მეტი დაიხარჯა მივლინებაში.

რა გააშუქა იმედმა?

„რუსთავი 2-სგან“ განსხვავებით, რომელმაც აქცენტი ეკონომიკის სამინისტროს მიერ გაზრდილ ხარჯებზე გააკეთა, ტელეკომპანია „იმედმა“ IDFI-ს კვლევა განსხვავებული კუთხით გამოიყენა და შეეცადა აუდიტორიისთვის ეჩვენებინა ეკონომიკის სამინისტროს ხარჯვის მიზნობრიობა.

30 ივლისს გადაცემა „იმედის კვირაში“ ამ თემაზე მომზადებულ სიუჟეტის დასაწყისშივე საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის მიერ გაწეული ხარჯებიც გაიხსენეს, რომელიც IDFI-ს კვლევაში საერთოდ არ ფიგურირებდა.

„მისთვის [მიხეილ სააკაშვილისთვის] ხალხზე უფრო მნიშვნელოვანი პირადი კომფორტი იყო. მასაჟი, საუნა, ბოტოქსი, პიჯაკი და მსოფლიოს ძვირადღირებულ კურორტებზე დასვენება სახელმწიფოს ხარჯზე, სააკაშვილისთვის კანონდარღვევა არ იყო“, - აღინიშნა სიუჟეტის წარდგენისას .

იმ დროს, როდესაც წამყვანი მიხეილ სააკავშვილის ხარჯების არამიზნობრიობაზე საუბრობდა, ეკონომიკის სამინისტროს ხარჯებს „ქამრების შემოჭერის შთამბეჭდავ ეფექტს“ უწოდებდა. სიუჟეტში კი საუბრობდნენ ხარჯების პოზიტიურ ტენდენციებზე, შემცირებული სახელფასო, სამივლინებო, სატელეფონო, საწვავის, როუმინგის და ავტოპარკის განახლების ხარჯებზე.

გარდა ამისა, სიუჟეტში ყურადღება გამახვილდა სამინისტროს მიერ 2014 წელს გაღებულ წარმომადგენლობით ხარჯებზე. ეკონომიკის მინისტრის მოადგილე სიუჟეტში ხარჯებს წარმატებული მოლაპარაკებებით ასაბუთებდა. ამავე მიზეზით ხსნიდა მინისტრის მოადგილე პრემია-დანამატების „უმნიშვნელო ზრდას“ 95 ათასი ლარით. რეალურად კვლევაში ნათქვამია, რომ 2014 წელს პრემია-დანამატები 2011 წელთან შედარებით გაიზარდა 994 162 ლარით.

სიუჟეტის ბოლოს აქცენტი კვლავ ეკონომიკის სამინისტროს მიერ ხარჯების ოპტიმიზაციაზე გაკეთდა.

ამ თემაზე საუბარი ისე დასრულდა, არ უხსენებიათ რომ კანონით გათვალისწინებული 10 დღის ნაცვლად IDFI-მ ინფორმაცია 3 წლის შემდეგ მიიღო.

28 ივლისის “მოამბის” მთავარ გამოშვებაში სიუჟეტი ქართულ მედიაგარემოში არსებულ სიტუაციას მიეძღვნა. ამბის საინფორმაციო საბაბი გახდა ის ფაქტი, რომ ადგილობრივმა 24-მა არასამთავრობო ორგანიზაციამ აშშ-ს ვიცე პრეზიდენტს წერილი გაუგზავნა, სადაც საქართველოში არსებულ ისეთ პრობლემურ საკითხებთან ერთად, როგორიცაა საკონსტიტუციო ცვლილებები, სასამართლოს დამოუკიდებლობა და ა.შ, მედიის გაუარესებულ მდგომარეობაზეც იყო საუბარი. ნახსენები იყო საზოგადოებრივი მაუწყებელიც.

„მოამბე“ ამ წერილიდან მხოლოდ მედიაგარემოს ნაწილით დაინტერესდა და მომზადებულ სიუჟეტში ისე წარმოაჩინა, თითქოს ქვეყანაში მედიაგარემო არათუ გაუარესდა, არამედ პირიქით, გაუმჯობესდა, არასამთავრობო ორგანიზაციების კრიტიკა კი უსაფუძვლოა.



არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ გაგზავნილ წერილში ეწერა, რომ სამი სამაუწყებლო კომპანია („იმედი“, „მაესტრო“ და „GDS“) მმართველ პარტიასთან დაკავშირებულ პირებს ეკუთვნით. მსგავს კავშირებზე იყო საუბარი საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალი მენეჯმენტთან დაკავშრებითაც. იქვე აღნიშნული იყო, რომ ალტერნატიული კრიტიკული აზრი მხოლოდ ერთადერთი ნაციონალური მაუწყებელიდან, „რუსთავი 2-დან“ ისმის, რომელიც გადარჩენისათვის იბრძვის და ჩართულია მისი საკუთრების საკითხზე წარმოებულ სამართლებრივ დავაში.

“რატომ არ მოსწონს არასამთავრობო სექტორს საქართველოში არსებული მედიაგარემო და რა პრეტენზიები აქვთ მათ საზოგადოებრივ მაუწყებელთან დაკავშირებით - ამ კითხვებზე კონკრეტული პასუხი „მოამბემ“ დღეს ვერ მიიღო”, - ამბობს გადაცემის წამყვანი შესავალში და დასძენს, რომ გზავნილის ხელმომწერთა უმრავლესობა „მოამბესთან“ აღნიშნავდა, რომ წერილის შინაარსს არ იცნობს, ან არ სურს კომენტარის გაკეთება.

მსგავსი შინაარსის ტექსტი ჰქონდა სიუჟეტის ავტორსაც, თუმცა, მასალიდან ირკვევა, რომ 24 ხელმომწერი ორგანიზაციიდან საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა არა უმრავლესობასთან, არამედ 5 მათგანის წარმომადგენელთან სცადა დაკავშირება, საიდანაც საკითხზე ორმა მათგანმა ისაუბრა. სამმა კი კომენტარი არ გააკეთა.

ჟურნალისტი ამბობს, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ მნიშვნელოვანი საკითხების გაშუქებაზე რესპონდენტს, ISFED-ის ხელმძღვანელ მიხეილ ბენიძეს, “კონკრეტული პასუხი არ აქვს, თუმცა აქვს ეჭვები, რომელსაც ჯერ ფაქტებით ვერ ასახელებს”. არადა, ჟურნალისტის ამ ტექსტის შემდეგ, რესპონდენტი პრობლემის საილუსტრაციოდ, ასახელებს, რომ მაგალითად, გუშინ მოკრა თვალი, (იგულისხმება 26 ივლისის გამოშვება) რომ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში NDI-ს კვლევა “მოამბემ” არ გააშუქა. ჟურნალისტი იქვე ეკამათება რესპონდენტს და ამბობს: “არა, იყო ნამდვილად, 20 საათიან გამოშვებაში”. იმ გამოშვებაში, რომელსაც რესპონდენტი გულისხმობს, ეს თემა "მოამბეს" მართლაც არ გაუშუქებია. ჟურნალისტის ამ რეპლიკით კი ისე აღიქმებოდა, თითქოს რესპონდენტი ცრუობდა.

მას შემდეგ, რაც საზოგადოებრივი მაუწყებლის შესახებ რესპონდენტების კრიტიკის უსუსურობაში აუდიტორიის დარწმუნებას შეეცადა, ჟურნალისტი ზოგადად მედიაგარემოს მიმოხილვაზეც გადავიდა. სიუჟეტიდან იკვეთება, რომ მედიაპლურალიზმი ავტორს მხოლოდ მაუწყებლობის შესაძლებლობის გამარტივება და არხების სიმრავლე ჰგონია. იმავე მოსაზრებებს გამოთქვამენ რესპონდენტები: საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის ხელმძღვანელი და საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიმდინარე და ახალი ამბების ბლოკის დირექტორი, ისინი ამბობენ, რომ ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის შემდეგ, იმატა მაუწყებელთა რაოდენობამ. ამით მაყურებელს ექმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ რადგან ახლა მაუწყებლების რაოდენობა მეტია, შესაბამისად მედიაპლურალიზმის კუთხით ქვეყანაში კარგი მდგომარეობაა, არასამთავრობო ორგანიზაციების პრეტენზიები და მათ მიერ გაგზავნილი წერილი კი არაკომპეტენტურია.

იმის საჩვენებლად, რომ საქართველოში მედიაპლურალიზმის პრობლემები არ არის, ჟურნალისტი საკუთარ ტექსტში წინა ხელისუფლების (ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლამდე) და ახალი ხელისუფლების (ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის შემდეგ) პერიოდებს ადარებს და კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს მაუწყებლების სიმრავლეს. ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის შემდეგ მაუწყებელთა რაოდენობა ავტორიზაციის გამარტივებული პროცესის გამო გაიზარდა, თუმცა, ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლის შემდეგაც გვაქვს კვლავ ორი დიდი კერძო ნაციონალური მაუწყებელი - “რუსთავი 2”, “იმედი”, აგრეთვე, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, როგორც ეს ციფრულ მაუწყებლობაზე გადასვლამდე იყო. ახლადშექმნილი მაუწყებლები ვერ უწევენ მათ კონკურენციას. აქედან გამომდინარე, გაუგებარია რას ცვლის მედიაში პოლიტიკური გავლენების, პოლარიზების, პლურალიზმის კუთხით სიუჟეტში დასახელებული ფაქტი ახალი მაუწყებლების დაფუძნების შესახებ და რატომ იყო წარმოჩენილი მაუწყებელთა რაოდენობის ზრდა მედიაგარემოს გაუმჯობესების საილუსტრაციოდ.

საერთო ჯამში, სიუჟეტის ყურების შემდეგ, მაყურებელს ექმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ საქარველოში კარგი მედიაგარემოა, რაზეც მეტყველებს მედიასაშუალებების რაოდენობის ზრდა. მედიაგარემოს შესახებ არასამთავრობო ორგანიზაციების პრეტენზიები კი უსაფუძვლო, შეცდომაში შემყვანი და არაკომპეტენტურია.

მედიაგარემოსთან დაკავშირებული თემები სიუჟეტში ისე მიმოიხილეს, რომ საერთოდ არ აღუნიშნავთ ბოლო პერიოდში მედიაში მომხდარი მნიშვნელოვანი ცვლილებები: სამი ტელეკომპანიის „იმედის“, „მაესტროსა“ და „GDS-ის“ გაერთიანება და „რუსთავი 2-ის“ ირგვლივ მიმდინარე სამართლებრივი დავები, რასაც მედიაგარემოს გაუარესებაზე საუბრისას 24 არასამთავრობო ორგანიზაციაც აღნიშნავდა აშშ-ს ვიცე პრეზიდენტისთვის გაგზავნილ წერილში.

26 ივლისს ეროვნულ-დემოკრატიულმა ინსტიტუტმა (NDI) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის პირველი ნაწილის შედეგები წარმოადგინა. ამ ნაწილში საუბარი იყო ქვეყნის განვითარების კურსთან, საცხოვრებელ პირობებთან, ეროვნული და ადგილობრივი მნიშვნელობის თემებთან, ხელისუფლების საქმიანობასთან, საგარეო პოლიტიკასთან და მიმდინარე რეფორმებთან დაკავშირებულ საკითხებზე. კვლევის შედეგები 26 ივლისს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ვერ მოხვდა, თუმცა ის გააშუქეს, რუსთავი 2-ის, იმედისა და TV პირველის მთავარმა საინფორმაციო გამოშვებებმა.

კითხვარს შორის მოხვდა ისეთი აქტუალური საკითხები, რომლის განხილვა ამ ეტაპზეც მიმდინარეობს, მათ შორისაა საკონსტიტუციო რეფორმა, თვითმმართველი ქალაქების გაუქმება და ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარებისთვის არსებული სასჯელი. მათგან თვითმმართველი ქალაქების გაუქმებაზე საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო პარლამენტმა კვლევის გასაჯაროების დღეს დაძლია.

კვლევიდან ირკვეოდა, რომ გამოკითხულთა 44%-მა არ იცოდა, რომ 7 თვითმმართველი ქალაქი უქმდებოდა, 59%-სთვის კი მიუღებელი იყო ქალაქისა და თემის მუნიციპალიტეტების გაერთიანება და ერთი ხელმძღვანელის არსებობა. საერთო ჯამში ამ ცვლილებას ქვეყნისთვის უარყოფითი გავლენის მომტანად 45% აფასებდა.

NDI-ის კვლევით გაირკვა, რომ გამოკითხულთა 60%-მა არ იცის საკონსტიტუციო რეფორმის შესახებ. იმ ადამიანებიდან ვინც იცოდა (32%) რეფორმის შესახებ, ნახევარზე მეტი (59%) ამბობდა, რომ საკმარისი ინფორმაცია არ ჰქონდათ.

რაც შეეხება ნარკოტიკული საშუალებების პირად მოხმარებასთან არსებულ დანაშაულს: გამოკითხულთა 57% მიიჩნევდა, რომ ნარკოტიკული საშუალებების პირადი მოხმარებისთვის ადამიანები სასჯელს ციხეში არ უნდა იხდიდნენ.

„ქართველთა მარში“, „ქალთა სოლიდარობის მარში“ , „არა რუსულ ფაშიზმს“ ეს ის აქციებია, რომელთა გაშუქებას „ასავალ-დასავალი“ ძალიან ბევრ სტატიას უძღვნის. გაშუქებისას მკაფიოდ იკვეთება დადებითი შეფასებები და მხარდაჭერა ქსენოფობიური მარშის მიმართ. ტექსტები შეიცავს ჰომოფობიურ და ქსენოფობიურ გამონათქვამებს.

გაზეთში გვხვდება ფრაზები, სადაც „ქალთა სოლიდარობის მარშის“ აქტივისტებს ჟურნალისტი „პედერასტებად“ „მამათმავლებად“ და „ასო-ლიბერასტებად“ მოიხსენიებს:

● „აი ეს არის 19 ივლისის გეი-აქციის ერთ-ერთი მთავარი კულმინაცია: ვიღაც წვეროსანი ლგბტ ფერებით შეღებილი „ქართული მარშის“ სიმბოლიკით -ჯვრით!“

● „ანუ ეს მამათმავალი დადის მთავრობის მიერ გახსნილ საზაფხულო ბანაკებში და იქ რყვნის ჩვენს შვილებს!“

● „ქართველთა მარშმა“ უნდა გადაუაროს მეძავთა საროსკიპოებს და პედერასტთა სამყაროს, რომელიც ჩვენს სივრცეში შემოიჭრა“

გარდა ჰომოფობიური გამონათქვამებისა, „ასავალ-დასავალის“ ამავე ნომერში შევხვდებით ქსენოფობიასაც: „რადიკალური ზომები უნდა იქნას მიღებული ერის რეაბილიტაციისათვის! უნდა ამოქმედდეს ქართველების საკუთარ მამულში დაბრუნების პროგრამა, თორემ ხომ ხედავთ, თვალსა და ხელს შუა მათ ადგილს არაბები, მონღოლები, თურქები, ირანელები იკავებენ“.

მრავლად შეგხვდება ასევე თურქოფობიური ტექსტებიც, სადაც თურქეთის სპეცსამსახური დაკავშირებულია „ქართველთა მარშის“ საწინააღმდეგო აქციის ჩატარების ორგანიზებასთან, აქვე უკონტექსტოდაა ნახსენები ყარსის ხელშეკრულებაც და თურქეთი ჩვენს პოტენციურ დამპყრობლადაა წარმოჩენილი: „თურქეთის ნომერ პირველი ამოცანაა, რომ საქართველოს, როგორც სახელმწიფოს, ლიკვიდაცია მოახდინოს და აჭარა მიიერთოს,“-ვკითხულობთ გაზეთში.

„ირანელს ბარი მივაქირავე და ბორდელად მიქცია და ვერც ვაგდებ იქედან!!!“ - ამ სათაურით ქვეყნდება მასალა გაზეთ „ალიას“ 24-30 ივლისის ნომერში. მასალაში გამოქვეყნებულია ინტერვიუ რესპონდენტთან, რომელიც ირანელებს თაღლითობაში და ცემაში ადანაშაულებს. მასალა მოწოდებულია ცალმხრივად, ისმის მხოლოდ ერთი მხარის ბრალდებები, ტექსტი დისკრიმინაციულია და შეიცავს სიძულვილის ენას.

გარდა ამ მასალისა, „ალიას“ ამავე ნომერში გამოქვეყნებული მასალა ეხება ქვეყანაში ბოლო დროს სადემონსტრაციო აქტივობებთან („ქართველთა მარში“, „ქალთა სოლიდარობის მარში“) დაკავშირებულ საკითხებს, სადაც უცხოელები ქსენოფობიურ კონტექსტში არიან მოხსენიებული: „ხარაგაულში დღეს ჩინელები ლამის უმრავლესობაში არიან, დაგვცინიან, მალე ხარაგაულის მერი ჩვენიანი ჩინელი იქნებაო“.

„კი გათამამებული არიან თურქები საქართველოში, გათამამებული არიან ირანელები, არაბები და ყველა უცხოეული გათამამებულია, მაგრამ ეს მათი ბრალი არ არის, ისინი იქამდე გათამამდებიან და წავლენ თავს, რამდენის ნებასაც მისცემს მათ ხელისუფლება.“-ვკითხულობთ გაზეთში.

14 ივლისს თბილისში, აღმაშენებლის გამზირზე, ქსენოფობიური მსვლელობა ე.წ. „ქართველთა მარში“ მოეწყო. მსვლელობით აქციის მონაწილეები ქვეყანაში უცხო ქვეყნის მოქალაქეების ყოფნას აპოტესტებდნენ და ხელისუფლებისგან საიმიგრაციო კანონისა და უცხოელებისთვის ბინადრობის უფლების მინიჭების გამკაცრებას მოითხოვდნენ.

ორგანიზატორებისთვის ღია ტრიბუნის დათმობით, ქსენოფობიური მარშის პოპულარიზაციაში საკუთარი წვლილი მედიამაც შეიტანა, იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ გადაცემების ნაწილის მიზანი ე.წ. ქართველთა მარშის შესახებ პოზიტიური საზოგადოებრივი აზრის შექმნა იყო. მარშამდე ორი დღით ადრე, მის ორგანიზატორებს ტელეკომანიებმა „იბერიამ“ და „ობიექტივმა“ სრული თავისუფლება მისცა. პირდაპირი ეთერის საშუალებით ე.წ. „ქართველთა მარშის“ ორგანიზატორები ნაციონალისტურ-შოვინისტური პათოსით გამსჭვალული ტექსტებით საზოგადოებას მსვლელობაზე მისვლისკენ აქტიურად მოუწოდებდნენ.

ტელეკომპანია „იბერიაზე“ ტოქშოუ „ფაბრიკას“ 13 ივლისის თემა სწორედ ე.წ. „ქართველთა მარში“ იყო. გადაცემის წამყვანმა ლალი მოროშკინამ თავშივე აღნიშნა, რომ მარშის ორგანიზატორები მისი მეგობრები არიან და ზუსტად იცის, რომ მათი მარში მიმართული არ არის არც არაქართველების წინააღმდეგ და არც ტურისტების წინააღმდეგ. მან იქვე გულისწყვეტაც გამოხატა, რომ ხშირად, მისი მეგობრები ფაშისტებად გამოჰყავთ და რომ ეს ასე ნამდვილად არ არის.

გადაცემაში ქართველთა მარშის ორგანიზატორებმა იმ „საფრთხეებზე“ ისაუბრებს, რომელსაც მათი რწმენით, ქვეყანაში ე.წ. არალეგალი უცხოელი ემიგრანტები ქმნიან. ერთ-ერთმა სტუმარმა სანდრო ბრეგაძემ ისიც აღნიშნა, რომ მათი მასიური ჩამოსახლება ქვეყნის ყოფილმა პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა წლების წინ მიზანმიმართულად დაიწყო. მანვე პირობა დადო, რომ მალე არალეგალ თურქებს და არაბებს დეპორტის სახით საკუთარ ქვეყნებში დააბრუნებენ და საქართველოში ქართველი კვლავ იქნება, როგორც მასპინძელი და არა ეთნიკური უმცირესობა. მათივე თქმით, თუკი ხელისუფლებამ არაფერი მოიმოქმედა, მალე საქართველო უცხო ტომელებით, ან ბოკერიასნაირი მანქურთებითა და მუტანტებით იქნება დასახლებული.

გადაცემაში გაურკვეველ წყაროებზე დაყრდნობით, საუბარი იყო მეზობელი ქვეყნის სპეცსამსახურების მხრიდან საქართველოს მთავრობის მისამართით გამოთქმულ მუქარებზეც, რომ თუკი ე.წ. „ქარველთა მარში“ ბათუმშიც გაიმართებოდა, ისინი საკუთარი მოქალაქეების დასაცავად საზღვარს გადმოლახავდნენ. მართალია, სტუმრებმა მეზობელი ქვყენის დაკონკრეტებისგან თავი შეიკავეს, თუმცა მინიშნებები აშკარად თურქეთისკენ იყო.

გადაცემის სტუმრებმა საზოგადოების ლიბერალურად განწყობილი ნაწილი „ლიბერასტებად“ შერაცხეს და ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციები მეხუთე კოლონად, მოღალატეთა რაზმად მონათლეს. “საშიში სიმსივნე, რომელიც უნდა ამოიკვეთოს და შემდეგ ქიმიოთერაპიით გადარჩეს” - ამბობდნენ გადაცემის სტუმრები.

გადაცემის წამყვანმა არარერთხელ აღნიშნა, რომ აღმაშნებლის ქუჩა უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს ფაქტობრივად მონოპოლიზებული აქვთ და იქ ღამით გასვლა ფაქტობრივად, შეუძლებელია და საფრთხეებთან არის დაკავშირებული. წამყვანის პათოსს ერთხმად იზიარებდა ყველა სტუმარი.

გადაცემაში ისიც ითქვა, რომ აღმაშენებლის გამზირიდან ქართული წარწერები სრულიად გაქრა და მის ადგილას თურქული და ირანული გაჩნდა. ის, რომ ქუჩაზე მხოლოდ ერთი ქართული კაფე ფუნქციონირებს და რომ ეს პრობლემაა, გადაცემის წამყვანმაც აღნიშნა.

გადაცემაში ისიც აღინიშნა, რომ ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ირანული, თურქული, ჩინური საროსკიპოებია გახსნილი, სადაც არასრულწლოვნების ექსპულატაცია ხდება. “ჩვენი შვილები უნდა გაიზარდნონ იმ ქუჩებში, სადაც არაბული ჩინური საროსკიპოების და არალეგალების ადგილი არ არის” - ითხოვდნენ სტუმრები.

კითხვაზე ვინ დგას მათ გვერდით ე.წ “ქართველთა მარშის” ერთ-ერთმა ორგანიზატორმა გიორგი კორკოტაშვილმა ამაყად თქვა, რომ მის გვერდით დგას ტრამპი, კელი და მთელი დემოკრატიული ქვეყნიერება.

“არ შეგრცხვეთ, რომ ქართველები ხართ. ვიღაც გაჯგიმული ტიპი სხვა ადგილებში უყურებს გოგოებს. ვერ იგრძნეს მამაკაცური სიძლიერე. უსახსრობისგან გაჭირვებული გოგოები მითრეული ჰყავთ. რადგან იმათზე ძალადეობენ, ჰგონიათ, რომ მთელი ქვეყნაც მაგათი საძალადოა. ეგრე არ არის ჩვენო ძმებო, განახებთა ახლა ვინ ვისზე იძალადებს” - მოგვიწოდებდა კორკოტაშვილი ეთერიდან.

“თუ სახლში დარჩებით, არ მოხვალთ მარშზე და არ გააპროტესტებთ ამას ღირსები იქნებით, რომ თქვენს შვილებს უქნან იგივე არაბებმა და თურქებმა” - გადაცემაში აქტიურად ისმოდა მსგავსი მოწოდებები.

გადაცემის წამყვანმა სტუმრებს ის კადრებიც შეახსენა, რომელიც, მისი თქმი, ცოტა ხნის წინ ინტერნეტში გავრცელდა და სადაც კარგად ჩანს, თუ როგორ გადმოდის ათასობით თურქი საქართველოს საზღვარზე და სტუმრებს აღიშნულის გათვალისწინებაც შეახსენა. მან მარშის ორგანიზატორებს ღია მხარდაჭერა გამოუცხადა და მსვლელობაზე მისვლის პირობაც დადო.

გადაცემაში სტუმრებმა სრულიად უკონტექსტოდ ერთმანეთთან ქვეყენაში უცხო ქვეყნის მოქალაქეების ყოფნა და ოკუპირებული ტერიტორიები ერთმანეთთან დააკავშირეს და ქვეყანაში სეპარატიზმის გაღვივების საფრთხეებზეც ისაუბრეს.

ე.წ. “ქართველთა მარშის ორგანიზატორებს, 12 ივლისს ღია ეთერი დაუთმო ტელეკომპანია ობიექტივმაც. 40 წუთის განმავლობაში მათ პირდაპირი ეთერის საშუალებით ქსენოფობიური და ნაციონალისტური შინაარსის მქონე გაცხნადებების კეთების სრული“თავისუფლება” ჰქონდათ.

ფოტო: on.ge

„რასაც ვაკეთებ, პრეზიდენტი სააკაშვილი ვეტოს ადებს. ეს ყველაფერი უკვე კომიკური ხდება, რომ არ ვთქვათ - ტრაგიკომიკური. არ შეიძლება, ყველა ჩემს ნაბიჯს ვეტო დაადოს. იმედი მაქვს, რომ ბოლოს ჩემს ფეხსაცმელებს არ დაადებს ვეტოს, რომ ვეღარ ვიმოძრაო" - საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა გიორგი მარგველაშვილს 2013 წელს გაკეთებული ეს განცხადება გაუხსენა და თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე, „ახალი ამბების“ რუბრიკაში დღეს, 21 ივლისს გამოაქვეყნა.

„რას ამბობდა გიორგი მარგველაშვილი მიხეილ სააკაშვილის ვეტოებზე“, ასე ჰქვია საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ გამოქვეყნებულ „ახალ ამბავს“ და მასში გარდა მარგველაშვილის კომენტარისა, სხვა არაფერია მოცემული. კითხვებს აჩენს, რა საჯარო ინტერესი არსებობს დღეს, მარგველაშვილის ოთხი წლის წინანდელი განცხადების მიმართ, რატომ არის ეს „ახალი ამბავი,“ 2017 წლის 21 ივლისს. მასალიდან იკითხება ქვეტექსტი, რომ იმას, რაზეც მარგველაშვილი 2013 წელს სააკაშვილს ედავებოდა, ახლა თავად აკეთებს.

აღსანიშნავია, რომ ამ „ახალი ამბის“ გამოქვეყნებას, 20 ივლისს, წინ უსწრებდა პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის მიერ ერთდროულად ორი კანონპროექტისთვის, 7 თვითმმართველი ქალაქის გაუქმებისა და საარჩევნო კოდექსში შესატანი ცვლილებებისთვის ვეტოს დადება. ვეტოს დადების თხოვნით, საქართველოს პრეზიდენტს არასამთავრობო ორგანიზაციების ნაწილმა და ოპოზიციურმა პარტიებმა მიმართეს.

„საქართველო და მსოფლიო“ ეხმაურება იმ გადაწყვეტილებას, რომლითაც 13 ივლისს საკონსტიტუციო სასამართლომ არაკონსტიტუციურად მიიჩნია ჯანდაცვის სამინისტროს ბრძანება, ჰომოსექსუალი პირებისთვის სისხლის დონორობის აკრძალვის შესახებ.

გარდა იმისა, რომ ტექსტი ჰომოფობიურია, იგი შეიცავს ცრუ ინფორმაციასაც, თითქოს ჰომოსექსუალობა სისხლით გადადის და დღეს უკვე არაკონსტიტუციურად ცნობილი ნორმა თავის დროზე სწორედ იმიტომ მიიღეს, რომ ჰომოსექსუალი მამაკაცის სისხლის გადასხმის შემთხვევაში „არავინ იყო დაზღვეული, რომ ერთ მშვენიერ დღეს გული სხვა კაცისკენ გაუწევდა“.

„ახლა კი, არ არის გამორიცხული, სისხლის ბანკში ნაყიდი სისხლი არატრადიციული ორიენტაციის ადამიანისა იყოს და ჩვენს შვილებს გადავუსხათ, მერე კი… მერე ის, რომ მოზარდის ორგანიზმში მიმდინარე ცვლილებები ჩვენც შეგვაშინებს და ბავშვსაც; საბოლოოდ კი, ვერც მივხვდებით, რა მოხდა და რატომ აერია ცხოვრება თუ გონება შვილს, რომელსაც მანამდე ანალოგიური ნიშნები არ ჰქონდა,“ - წერდა ავტორი.

სინამდვილეში, მიზეზი, რის გამოც მსმ პირებს საკონსტიტუციო სასამართლოს 13 ივლისის გადაწყვეტილებამდე სისხლის დონორობა ეკრძალებოდათ, არა მასალაში დასახელებული დეზინფორმაცია, არამედ ის გახდა, რომ შრომის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2000 წლის 5 დეკემბრის ბრძანებით, ჰომოსექსუალი ადამიანები ინფექციური დაავადების შეძენის მაღალი რისკის მქონე დონორთა კატეგორიაში მოხვდნენ.

დღეისათვის კი, საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილია, რომ ჰომოსექსუალი ადამიანებისთვის დაწესებული აკრძალვა იყო აბსოლუტური და არ განსაზღვრავდა კონკრეტული დროის პერიოდს, რომლის განმავლობაშიც აღნიშნული ქცევა ქმნიდა რისკებს დონაციის პროცესის უსაფრთხოებისათვის. სასამართლოს განმარტებით, „არსებული ტექნოლოგიებით აივ-ვირუსის გამოვლენა სრულად არის შესაძლებელი ე. წ. „ფანჯრის პერიოდის(ფარული პერიოდის, როდესაც ინფიცირებული დონორის გამოვლენა ტესტირების არსებული მეთოდებით ვერ ხერხდება)“ შემდეგ. შესაბამისად, სისხლისა და მისი კომპონენტების დონაციის განუსაზღვრელი ვადით შეზღუდვა სარისკო ქცევის მქონე ჰომოსექსუალი მამაკაცებისათვის არათანაზომიერია“.

„ირანელების ხელიდან მოკლული ვარ!“ - ამ სათაურით ქვეყნდება მასალა გაზეთ “ასავალ- დასავალის” 17-23 ივლისის ნომერში. გაზეთში გამოქვეყნებულია ინტერვიუ, სადაც ახალგაზრდა მამაკაცი ცემაში ადანაშაულებს ირანელ მოქალაქეს. მასალა შეიცავს სიძულვილის ენას.

რესპოდენტი ამბობს, რომ : „დღეს აჭარა აჭარლების, ქართველების აღარ არის! თუ რაიმეს ყიდვა ან ქირაობა გინდა, თურქთან, ირანელთან, არაბთან, პაკისტანელთან და ინდოელთან უნდა მიხვიდე!“

“გადით პლაჟზე, ნახეთ, რა ხდევა-პალტოებით ბანაობენ ზღვაში, სასტუმროებში ცხვრებს კლავენ!“-ვკითხულობთ გაზეთში.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მე- 7 პრინციპი: "ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.

ამ მუხლის განხილვისას კონტექსტს გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს. პირდაპირ ეთერში მოწვეული სტუმრის მიერ გაკეთებულ დისკრიმინაციულ განცხადებებს ჟურნალისტი პირდაპირ ეთერშივე უნდა გაემიჯნოს და დაუპირისპირდეს. თუ ჩანაწერია, მკაფიოდ უნდა ჩანდეს, რომ არატოლერანტული გამონათქვამები არ არის ჟურნალისტის პოზიცია. საჯარო პირს დისკრიმინაციული გამონათქვამი უნდა დაუტოვოს ჟურნალისტმა, კერძო პირს კი, შეიძლება, ამოუჭრას – თუ მიზანი არატოლერანტული გარემოს ჩვენება არ არის. ზოგადად, ევროპული ტენდენცია იმგვარია, რომ ჟურნალისტი უნდა ებრძოდეს დისკრიმინაციულ გამონათქვამებს".

„დაუშვებელია ბრალდებულის ეთნიკური, რელიგიური ან სხვა სახის იდენტობის დაკავშირება დანაშაულთან, ან მისი იდენტობის ხსენება, თუკი ის პირდაპირ არ უკავშირდება დანაშაულის მოტივს“- ვკითხულობთჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებულსახელმძღვანელო წესებში, რომელიც კრიმინალთან დაკავშირებული საკითხების გაშუქებას ეხება.