კორონავირუსის გავრცელება, პრევენციის საშუალებები, პანდემიის გავლენა სხვადასხვა სფეროზე - ამ და მსგავს თემებზე სიღრმისეული მსჯელობისთვის, საქართველოს 14-მა რეგიონულმა ტელეარხმა, თბილისში მოქმედ ჟურნალისტიკის რესურსცენტრთან (JRC) ერთად, სპეცპროექტი დაიწყო.  მაუწყებლების თანამშრომლობით შექმნილი გადაცემა ეთერში ყოველდღიურად გადის. გადაცემის მიზანი Covid-19-ის შესახებ ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმირებაა.

რეგიონული მაუწყებლების ეთერში გადაცემა ფონდი “ღია საზოგადოება საქართველოს” მხარდაჭერით დაიწყო.

“ინფორმაციის პირველწყარო ადგილობრივებისთვის არის ადგილობრივი მაუწყებელი. ამ პროექტის მიზანი იყო, რომ რეგიონში მცხოვრებ ადამიანებს ჰქონოდათ მეტი ინფორმაცია COVID-19-ის შესახებ, არა მხოლოდ სამედიცინო თვალსაზრისით. ჰქონოდათ ინფორმაცია ასევე იმ შედეგების შესახებ, რაც ამ პანდემიამ გამოიწვია, იქნება ეს განათლებაში პრობლემები, სოფლის მეურნეობაში პრობლემები თუ სხვა”, - ამბობს ფონდი “ღია საზოგადოება საქართველოს” მედიის პროგრამის მენეჯერი ხატია ჯინჯიხაძე.

მისი განმარტებით, პროექტის ფარგლებში აქტიური ქართულენოვანი მაუწყებლები შეირჩა: “შევარჩიეთ ყველა რეგიონული მაუწყებელი, რომელიც მუშაობს, ჰყავს სარედაქციო ჯგუფები, თუნდაც მცირე და აქვს ადამიანური რესურსი პროექტის განსახორციელებლად”.

სპეცგადაცემა შემდეგი რეგიონული ტელევიზიების ეთერში გადის: ბორჯომი TV, მეცხრე არხი, გურჯაანი TV, დია TV, რიონი, მეგა TV, მარნეული TV, ოდიში, თანამგზავრი, თრიალეთი, იმერვიზია, TV 25, გურია TV, მეცხრე ტალღა.

გადაცემები 30-40 წუთიანია და ყოველდღიურად ადგილობრივ მოსახლეობას აწვდის ინფორმაციას პანდემიის შესახებ. ასევე, მიწვეულ სტუმრებთან ერთად აანალიზებს COVID-19-თან დაკავშირებულ ამბებს. პროექტი სამი თვის განმავლობაში გაგრძელდება.

“ეს კარგი შესაძლებლობაა კიდევ ერთხელ დავარწმუნოთ რეგიონის მოსახლეობა სოციალური დისტანცირების აუცილებლობაში. გარდა ამისა, ეს გადაცემები მოქალაქეებს მისცემს შესაძლებლობას დასვან მათთვის საინტერესო და საჭირბოროტო კითხვები და მიიღონ პასუხები არა მხოლოდ დედაქალაქიდან, არამედ ადგილობრივი მთავრობის წარმომადგენლებისგან, ექიმებისა და ჯანდაცვის სპეციალისტებისგან, მასწავლებლებისა თუ სამართალდამცავებისგან”, - ნათქვამია “ღია საზოგადოება საქართველოს” განცხადებაში.

კორონავირუსის გავრცელება, პრევენციის საშუალებები, პანდემიის გავლენა სხვადასხვა სფეროზე - ამ და მსგავს თემებზე სიღრმისეული მსჯელობისთვის, საქართველოს 14-მა რეგიონულმა ტელეარხმა, თბილისში მოქმედ ჟურნალისტიკის რესურსცენტრთან (JRC) ერთად, სპეცპროექტი დაიწყო.  მაუწყებლების თანამშრომლობით შექმნილი გადაცემა ეთერში ყოველდღიურად გადის. გადაცემის მიზანი Covid-19-ის შესახებ ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმირებაა.

რეგიონული მაუწყებლების ეთერში გადაცემა ფონდი “ღია საზოგადოება საქართველოს” მხარდაჭერით დაიწყო.

“ინფორმაციის პირველწყარო ადგილობრივებისთვის არის ადგილობრივი მაუწყებელი. ამ პროექტის მიზანი იყო, რომ რეგიონში მცხოვრებ ადამიანებს ჰქონოდათ მეტი ინფორმაცია COVID-19-ის შესახებ, არა მხოლოდ სამედიცინო თვალსაზრისით. ჰქონოდათ ინფორმაცია ასევე იმ შედეგების შესახებ, რაც ამ პანდემიამ გამოიწვია, იქნება ეს განათლებაში პრობლემები, სოფლის მეურნეობაში პრობლემები თუ სხვა”, - ამბობს ფონდი “ღია საზოგადოება საქართველოს” მედიის პროგრამის მენეჯერი ხატია ჯინჯიხაძე.

მისი განმარტებით, პროექტის ფარგლებში აქტიური ქართულენოვანი მაუწყებლები შეირჩა: “შევარჩიეთ ყველა რეგიონული მაუწყებელი, რომელიც მუშაობს, ჰყავს სარედაქციო ჯგუფები, თუნდაც მცირე და აქვს ადამიანური რესურსი პროექტის განსახორციელებლად”.

სპეცგადაცემა შემდეგი რეგიონული ტელევიზიების ეთერში გადის: ბორჯომი TV, მეცხრე არხი, გურჯაანი TV, დია TV, რიონი, მეგა TV, მარნეული TV, ოდიში, თანამგზავრი, თრიალეთი, იმერვიზია, TV 25, გურია TV, მეცხრე ტალღა.

გადაცემები 30-40 წუთიანია და ყოველდღიურად ადგილობრივ მოსახლეობას აწვდის ინფორმაციას პანდემიის შესახებ. ასევე, მიწვეულ სტუმრებთან ერთად აანალიზებს COVID-19-თან დაკავშირებულ ამბებს. პროექტი სამი თვის განმავლობაში გაგრძელდება.

“ეს კარგი შესაძლებლობაა კიდევ ერთხელ დავარწმუნოთ რეგიონის მოსახლეობა სოციალური დისტანცირების აუცილებლობაში. გარდა ამისა, ეს გადაცემები მოქალაქეებს მისცემს შესაძლებლობას დასვან მათთვის საინტერესო და საჭირბოროტო კითხვები და მიიღონ პასუხები არა მხოლოდ დედაქალაქიდან, არამედ ადგილობრივი მთავრობის წარმომადგენლებისგან, ექიმებისა და ჯანდაცვის სპეციალისტებისგან, მასწავლებლებისა თუ სამართალდამცავებისგან”, - ნათქვამია “ღია საზოგადოება საქართველოს” განცხადებაში.

ტელევიზიების სარეკლამო შემოსავლების შესახებ მიმდინარე წლის პირველი კვარტლის მონაცემები კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ჯერ არ გამოუქვეყნებია, თუმცა ტელევიზიების წარმომადგენლებმა “მედიაჩეკერთან” საუბარში განაცხადეს, რომ შემოსავლები მკვეთრად შეუმცირდათ. გაუქმებულ სარეკლამო კონტრაქტებზე საუბრობენ ონლაინ მედიის წარმომადგენლებიც.

ტელეკომპანია “პირველი” ბოლო წლებში მზარდი სარეკლამო შემოსავლებით გამოირჩეოდა. 2019 წელს მისი სარეკლამო შემოსავლები 18%-ით გაიზარდა და 3,802,870.63 ლარი შეადგინა. ტელევიზიის კომერციული დირექტორი, ნანა აბურჯანიძე “მედიაჩეკერთან” საუბარში აცხადებს, რომ სარეკლამო შემოსავლების კლების ტენდენცია 20 მარტიდან დაიწყო და აპრილში 40-45%-მდე შემცირდა.

“თუ ასე გაგრძელდა, ძალიან გაგვიჭირდება. წელს ძალიან კარგი წელი უნდა ყოფილიყო, იმდენად კარგი კონტრაქტები გავაფორმეთ, მაგრამ უკვე ძალიან მიჭირს პროგნოზის გაკეთება იმიტომ, რომ არ ვიცი რა ტემპში დაბრუნდება საქართველოში ეკონომიკური აქტივობა”, - გვითხრა ნანა აბურჯანიძემ.

მისივე თქმით, შემოსავლების შემცირებას ხარჯების ოპტიმიზაციით უპასუხეს, თუმცა თანამშრომლები 100%-ით შეინარჩუნეს:

“მომწოდებლებთან ვალდებულებები გადავავადეთ; შევაჩერეთ ინვესტიციები ტექნიკური გაძლიერების კუთხით და ა.შ. ამასთან, კამპანია ჩავუშვით #ქართულისაქმისშუაგულში, რომლის ფარგლებშიც მცირე და საშუალო ბიზნესს შევთავაზეთ, ესაუბრათ საკუთარ ბიზნესზე ეთერის საშუალებით იმ დროს, როცა ხალხი მიჯაჭვულია ტელევიზორს. ეს მოიაზრებდა ძალიან შეღავათიან ფასს ან ზოგერ უფასო ეთერსაც კომპანიებისთვის. სხვათაშორის, ამან კარგი გამოხმაურება ჰპოვა ბიზნესში, ამითაც ვცდილობთ კლების დაკომპენსირებას”.

კითხვაზე, თუ რა ტიპის ბიზნესებმა შეაჩერეს ძირითადად სარეკლამო დაკვეთები? - ტელეკომპანია “პირველის” კომერციულმა დირექტორმა გვიპასუხა, რომ სპექტრი მრავალფეროვანია: მათ შორისაა, საერთაშორისო ორგანიზაციები, რომლებიც იმპორტს ვეღარ ახორციელებდნენ; სამშენებლო კომპანიები ან სავაჭრო ობიექტები, რომლებსაც შეეხოთ პანდემიის გამო დაწესებული შეზღუდვები. მისივე თქმით, შეინარჩუნეს ისეთი სარეკლამო დამკვეთები, როგორიცაა ბანკები, ფარმაცევტული კომპანიები, კომუნიკაციები, რომლებსაც არ შეუწყვეტიათ მუშაობა პანდემიის პირობებში და ნაკლებად შეეხო კრიზისი.

“ჩვენს შემთხვევაში, ბანკმაც შეაჩერა სარეკლამო კონტრაქტი, რადგან თვითონ გააჩერა ის აქტივობა, რომლის რეკლამირებაც ჰქონდა დაგეგმილი”, - გვითხრა “გაზეთ ბათუმელების” დირექტორმა მზიამ ამაღლობელმა.

მისივე თქმით, გასაგებია, როცა სარეკლამო დაკვეთას აუქმებს, მაგალითად, სამშენებლო კომპანია, რომელსაც შეუჩერდა მშენებლობები, თუმცა იყო შემთხვევები, როდესაც არ შეხებია კონკრეტულ ორგანიზაციას პანდემიის კრიზისი და მაინც გაუქმდა სარეკლამო დაკვეთა.

“ვერ ვიტყვით, რომ ეს შეიძლება ჩვენი მომსახურების უკმაყოფილებით შეიძლებოდა ყოფილიყო გამოწვეული, რადგანაც პანდემიის პირობებში 60%-ით გაიზარდა ნახვები ჩვენს ვებ-გვერდებზე”, - გვითრხა მზია ამაღლობელმა.

მისივე თქმით, ახალი კორონავირუსით გამოწვეულმა პრობლემებმა გამოცემების - netgazeti.ge-ს და batumelebi.ge-ს სიცოცხლისუნარიანობა რისკის ქვეშ დააყენა.

“ჩვენი წლიური ბიუჯეტის 43% უზრუნველყოფილი საგრანტო დაფინანსებით, დანარჩენი 57%-ის შევსებას ვგეგმავდით სარეკლამო და სხვა შემოსავლებით. თუმცა პანდემიის გამო შეგვიჩერდა ან გაგვიუქმდა ჯამში 50 000 ლარამდე სარეკლამო შეთანხმება, რაც ჩვენი დაგეგმილი სარეკლამო შემოსავლებით 25%-ია. მარკეტინგის განყოფილება მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა. ყველა საბანერო რეკლამა შეჩერდა. მომდევნო თვეებში სურათის შეცვლას არ ველოდებით, რადგან ბაზარზე რამდენიმე ისეთი კომპანია ოპერირებს, რომლებიც საგანგებო მუშაობის რეჟიმში გადარჩენისთვის იბრძვის. კრიზისის დაძლევის და უწყვეტ რეჟიმში ჩვენი საქმიანობის გაგრძელების ერთადერთი და რეალურ გზად დამატებით საგრანტო მხარდაჭერის მოპოვება მიმაჩნია”, - გვითხრა მზია ამაღლობელმა.

Publika.ge ქართულ მედია-ბაზარზე რამდენიმე თვის წინ გამოჩნდა და ჯერ მხოლოდ საგრანტო დაფინანსებით ოპერირებს.

“ჩვენ ისედაც 3 თვის მედია ვიყავით და პანდემიამდე უფრო იმედიანი იყო ჩვენი მოლაპარაკებები სხვადასხვა შესაძლო სარეკლამო ხელეშეკრულებებზე. ანუ გათვლა, რომ რაღაც რაოდენობა ხელშეკრულებების გვექნებოდა, უფრო იმედიანი და პოზიტიური გვქონდა, მათ შორის იყო რამდენიმე შემთხვევა, სადაც თითქმის თანხმობა გვქონდა მიღებული, მაგრამ ამ პანდემიის გამო ყველა ეს მოლაპარაკება ჰაერშია გამოკიდებული. ჯერ ბიზნესი ვერაფერს გეგმავს და ჩვენ განსაკუთრებით გვირთულებს ეს სარეკლამო შემოსავლებებზე მოლაპარაკებებს”, - გვითხრა Publika.ge-ს მთავარმა რედაქტორმა ლიკა ზაკაშვილმა.

სარეკლამო შემოსავლების მკვეთრ შემცირებაზე საუბრობენ რეგიონული მაუწყებლები. ტელეკომპანია “25-ე არხი” გასულ წელს ლიდერი იყო სხვა რეგიონულ ტელევიზიებს შორის სარეკლამო შემოსავლებით, რომელმაც 528.448.23 ლარი შეადგინა.

25-ე არხის დირექტორი მურთაზ ფრანგულაშვილი “მედიაჩეკერთან” საუბარში აცხადებს, რომ ტელევიზიის სარეკლამო შემოსავლები პანდემიის პირობებში 50%-ით შეუმცირდა.

“სამშენებლო კომპანიებმა მთლიანად გააჩერეს რეკლამები, ისეთი კომპანიები დარჩა, რომლებიც მეტნაკლებად ახერხებენ დისტანცუირ მუშაობას პანდემიის პირობებში - ბანკები, ელექტრონული კაზინოები”, - გვითხრა მურთაზ ფრანგულაშვილმა.

მისივე თქმით, ტელევიზიას დამატებითი შემოსავლები ჰქონდა განცხადებებიდან, რომელიც 90%-ით შეუმცირდა:

“შემოდიოდა განცხადებები დღის განმავლობაში კონკრეტილი თანხების, მაგრამ საგანებო მდგომარეობის გამო ადამიანები ფიზიაკურად ვეღარ ახერხებდნენ რედაცქიაში მოსვლას, ამასთან, არ გვქონდა ელექტრონული გადახდის რეჟიმი, ამიტომ ოფისის შემოსავალი 90%-ით შემცირდა და ამან რთულ ფინანსურ მდგონარეობაში ჩაგვაყენა”.

შემოსავლების შემცირების გამო ტელეკომპანიამ აპრილის თვეში სრულად ვეღარ მოახერხა თანამშრომლების ხელფასების დაფარვა

“მარტის ჩათვლით სრულად გავეცით ხელფასები, მაგრამ აპრილიდან 30% დააკლდათ. აპრილის თვე გაგვიჭირდა ძალიან და იქნება ძალიან მძიმე. თუ ასეთი ტენდენციით გაგრძელდა, დღეს ვერ გეტყვით როგორ შევინარჩუნებთ შემდეგში თანამშრომლებს, თუმცა, რომ უნდა შევინარჩუნოთ, ფაქტია”, - გვითხრა მურთაზ ფრანგულაშვილმა.

მედიასაშუალებების წარმომადგენლების თქმით, მათ სახელმწიფოს მხრიდან რაიმე შეღავათები არ შეხებიათ.

ტელეკომპანია “პირველის” კომერციული დირექტორის თქმით, მათთვის ძალიან დიდი შეღავათი იქნებოდა გადასახადების გადავადება, რადგან პანდემიის გამო დაკლებული შემოსავლების პირობებში უჭირთ საბიუჯეტო დავალიანების გადახდა.

“მივმართეთ სახელმწიფოს, მაგრამ უარი მივიღეთ, შეღავათი კი არა, პირიქით ინკასოს გვადებენ,” - ამბობს ნანა აბურჯანიძე.

“სახელმწიფოს მხრიდან შეგვეხო ის, რაც გამოიცა ზოგადად ყველა ბიზნესკომპანიისთვის - საშემოსავალო შეღავათები 750 ლარამდე ხელფასზე, მაგრამ ჩვენ უფრო გვჭირდებოდა, რომ საშემოსავლო გადასახადი მთლიანად გადავადებულიყო. ძალიან მიჭირს მუშაობა იმიტომ, რომ მესამე თვე დაიწყო, რაც ინკასო მადევს. ამიტომ მიჭირს ძალიან ხელფასების გაცემა. ბიუჯეტის დავალიანება დამიგროვდა 2 თვის გადასახადი. რომ იტყვიან, გაძლების რეჟიმში ვართ”.

სარეკლამო შემოსავლების შემცირება დაგვიდასტურეს ტელეკომპანია “რუსთავი 2”-შიც. ასევე ვესაუბრეთ სხვა ტელეკომპანიების წარმომადგენლებსაც. თუმცა კომპანიებს ჯერ სრულად არ აქვთ დათვლილი აპრილის მონაცემები, როდესაც ყველაზე მასშტაბურად გამოიხატა ციფრებში შემცირებული სარეკლამო შემოსავლები. ტელევიზიების განცხადებით, პირველი კვარტლის მონაცემებში, რომელსაც GNCC გამოაქვეყნებს, შესაძლოა ცვლილება დრამატული არ იყოს, რადგან შემცირების ტენდენცია ძირითადად მარტის ბოლოდან დაიწყო. იანვარსა და თებერვალში კი შემცირება ნაკლებად იყო.

ტელევიზიების სარეკლამო შემოსავლების შესახებ მიმდინარე წლის პირველი კვარტლის მონაცემები კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ჯერ არ გამოუქვეყნებია, თუმცა ტელევიზიების წარმომადგენლებმა “მედიაჩეკერთან” საუბარში განაცხადეს, რომ შემოსავლები მკვეთრად შეუმცირდათ. გაუქმებულ სარეკლამო კონტრაქტებზე საუბრობენ ონლაინ მედიის წარმომადგენლებიც.

ტელეკომპანია “პირველი” ბოლო წლებში მზარდი სარეკლამო შემოსავლებით გამოირჩეოდა. 2019 წელს მისი სარეკლამო შემოსავლები 18%-ით გაიზარდა და 3,802,870.63 ლარი შეადგინა. ტელევიზიის კომერციული დირექტორი, ნანა აბურჯანიძე “მედიაჩეკერთან” საუბარში აცხადებს, რომ სარეკლამო შემოსავლების კლების ტენდენცია 20 მარტიდან დაიწყო და აპრილში 40-45%-მდე შემცირდა.

“თუ ასე გაგრძელდა, ძალიან გაგვიჭირდება. წელს ძალიან კარგი წელი უნდა ყოფილიყო, იმდენად კარგი კონტრაქტები გავაფორმეთ, მაგრამ უკვე ძალიან მიჭირს პროგნოზის გაკეთება იმიტომ, რომ არ ვიცი რა ტემპში დაბრუნდება საქართველოში ეკონომიკური აქტივობა”, - გვითხრა ნანა აბურჯანიძემ.

მისივე თქმით, შემოსავლების შემცირებას ხარჯების ოპტიმიზაციით უპასუხეს, თუმცა თანამშრომლები 100%-ით შეინარჩუნეს:

“მომწოდებლებთან ვალდებულებები გადავავადეთ; შევაჩერეთ ინვესტიციები ტექნიკური გაძლიერების კუთხით და ა.შ. ამასთან, კამპანია ჩავუშვით #ქართულისაქმისშუაგულში, რომლის ფარგლებშიც მცირე და საშუალო ბიზნესს შევთავაზეთ, ესაუბრათ საკუთარ ბიზნესზე ეთერის საშუალებით იმ დროს, როცა ხალხი მიჯაჭვულია ტელევიზორს. ეს მოიაზრებდა ძალიან შეღავათიან ფასს ან ზოგერ უფასო ეთერსაც კომპანიებისთვის. სხვათაშორის, ამან კარგი გამოხმაურება ჰპოვა ბიზნესში, ამითაც ვცდილობთ კლების დაკომპენსირებას”.

კითხვაზე, თუ რა ტიპის ბიზნესებმა შეაჩერეს ძირითადად სარეკლამო დაკვეთები? - ტელეკომპანია “პირველის” კომერციულმა დირექტორმა გვიპასუხა, რომ სპექტრი მრავალფეროვანია: მათ შორისაა, საერთაშორისო ორგანიზაციები, რომლებიც იმპორტს ვეღარ ახორციელებდნენ; სამშენებლო კომპანიები ან სავაჭრო ობიექტები, რომლებსაც შეეხოთ პანდემიის გამო დაწესებული შეზღუდვები. მისივე თქმით, შეინარჩუნეს ისეთი სარეკლამო დამკვეთები, როგორიცაა ბანკები, ფარმაცევტული კომპანიები, კომუნიკაციები, რომლებსაც არ შეუწყვეტიათ მუშაობა პანდემიის პირობებში და ნაკლებად შეეხო კრიზისი.

“ჩვენს შემთხვევაში, ბანკმაც შეაჩერა სარეკლამო კონტრაქტი, რადგან თვითონ გააჩერა ის აქტივობა, რომლის რეკლამირებაც ჰქონდა დაგეგმილი”, - გვითხრა “გაზეთ ბათუმელების” დირექტორმა მზიამ ამაღლობელმა.

მისივე თქმით, გასაგებია, როცა სარეკლამო დაკვეთას აუქმებს, მაგალითად, სამშენებლო კომპანია, რომელსაც შეუჩერდა მშენებლობები, თუმცა იყო შემთხვევები, როდესაც არ შეხებია კონკრეტულ ორგანიზაციას პანდემიის კრიზისი და მაინც გაუქმდა სარეკლამო დაკვეთა.

“ვერ ვიტყვით, რომ ეს შეიძლება ჩვენი მომსახურების უკმაყოფილებით შეიძლებოდა ყოფილიყო გამოწვეული, რადგანაც პანდემიის პირობებში 60%-ით გაიზარდა ნახვები ჩვენს ვებ-გვერდებზე”, - გვითრხა მზია ამაღლობელმა.

მისივე თქმით, ახალი კორონავირუსით გამოწვეულმა პრობლემებმა გამოცემების - netgazeti.ge-ს და batumelebi.ge-ს სიცოცხლისუნარიანობა რისკის ქვეშ დააყენა.

“ჩვენი წლიური ბიუჯეტის 43% უზრუნველყოფილი საგრანტო დაფინანსებით, დანარჩენი 57%-ის შევსებას ვგეგმავდით სარეკლამო და სხვა შემოსავლებით. თუმცა პანდემიის გამო შეგვიჩერდა ან გაგვიუქმდა ჯამში 50 000 ლარამდე სარეკლამო შეთანხმება, რაც ჩვენი დაგეგმილი სარეკლამო შემოსავლებით 25%-ია. მარკეტინგის განყოფილება მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა. ყველა საბანერო რეკლამა შეჩერდა. მომდევნო თვეებში სურათის შეცვლას არ ველოდებით, რადგან ბაზარზე რამდენიმე ისეთი კომპანია ოპერირებს, რომლებიც საგანგებო მუშაობის რეჟიმში გადარჩენისთვის იბრძვის. კრიზისის დაძლევის და უწყვეტ რეჟიმში ჩვენი საქმიანობის გაგრძელების ერთადერთი და რეალურ გზად დამატებით საგრანტო მხარდაჭერის მოპოვება მიმაჩნია”, - გვითხრა მზია ამაღლობელმა.

Publika.ge ქართულ მედია-ბაზარზე რამდენიმე თვის წინ გამოჩნდა და ჯერ მხოლოდ საგრანტო დაფინანსებით ოპერირებს.

“ჩვენ ისედაც 3 თვის მედია ვიყავით და პანდემიამდე უფრო იმედიანი იყო ჩვენი მოლაპარაკებები სხვადასხვა შესაძლო სარეკლამო ხელეშეკრულებებზე. ანუ გათვლა, რომ რაღაც რაოდენობა ხელშეკრულებების გვექნებოდა, უფრო იმედიანი და პოზიტიური გვქონდა, მათ შორის იყო რამდენიმე შემთხვევა, სადაც თითქმის თანხმობა გვქონდა მიღებული, მაგრამ ამ პანდემიის გამო ყველა ეს მოლაპარაკება ჰაერშია გამოკიდებული. ჯერ ბიზნესი ვერაფერს გეგმავს და ჩვენ განსაკუთრებით გვირთულებს ეს სარეკლამო შემოსავლებებზე მოლაპარაკებებს”, - გვითხრა Publika.ge-ს მთავარმა რედაქტორმა ლიკა ზაკაშვილმა.

სარეკლამო შემოსავლების მკვეთრ შემცირებაზე საუბრობენ რეგიონული მაუწყებლები. ტელეკომპანია “25-ე არხი” გასულ წელს ლიდერი იყო სხვა რეგიონულ ტელევიზიებს შორის სარეკლამო შემოსავლებით, რომელმაც 528.448.23 ლარი შეადგინა.

25-ე არხის დირექტორი მურთაზ ფრანგულაშვილი “მედიაჩეკერთან” საუბარში აცხადებს, რომ ტელევიზიის სარეკლამო შემოსავლები პანდემიის პირობებში 50%-ით შეუმცირდა.

“სამშენებლო კომპანიებმა მთლიანად გააჩერეს რეკლამები, ისეთი კომპანიები დარჩა, რომლებიც მეტნაკლებად ახერხებენ დისტანცუირ მუშაობას პანდემიის პირობებში - ბანკები, ელექტრონული კაზინოები”, - გვითხრა მურთაზ ფრანგულაშვილმა.

მისივე თქმით, ტელევიზიას დამატებითი შემოსავლები ჰქონდა განცხადებებიდან, რომელიც 90%-ით შეუმცირდა:

“შემოდიოდა განცხადებები დღის განმავლობაში კონკრეტილი თანხების, მაგრამ საგანებო მდგომარეობის გამო ადამიანები ფიზიაკურად ვეღარ ახერხებდნენ რედაცქიაში მოსვლას, ამასთან, არ გვქონდა ელექტრონული გადახდის რეჟიმი, ამიტომ ოფისის შემოსავალი 90%-ით შემცირდა და ამან რთულ ფინანსურ მდგონარეობაში ჩაგვაყენა”.

შემოსავლების შემცირების გამო ტელეკომპანიამ აპრილის თვეში სრულად ვეღარ მოახერხა თანამშრომლების ხელფასების დაფარვა

“მარტის ჩათვლით სრულად გავეცით ხელფასები, მაგრამ აპრილიდან 30% დააკლდათ. აპრილის თვე გაგვიჭირდა ძალიან და იქნება ძალიან მძიმე. თუ ასეთი ტენდენციით გაგრძელდა, დღეს ვერ გეტყვით როგორ შევინარჩუნებთ შემდეგში თანამშრომლებს, თუმცა, რომ უნდა შევინარჩუნოთ, ფაქტია”, - გვითხრა მურთაზ ფრანგულაშვილმა.

მედიასაშუალებების წარმომადგენლების თქმით, მათ სახელმწიფოს მხრიდან რაიმე შეღავათები არ შეხებიათ.

ტელეკომპანია “პირველის” კომერციული დირექტორის თქმით, მათთვის ძალიან დიდი შეღავათი იქნებოდა გადასახადების გადავადება, რადგან პანდემიის გამო დაკლებული შემოსავლების პირობებში უჭირთ საბიუჯეტო დავალიანების გადახდა.

“მივმართეთ სახელმწიფოს, მაგრამ უარი მივიღეთ, შეღავათი კი არა, პირიქით ინკასოს გვადებენ,” - ამბობს ნანა აბურჯანიძე.

“სახელმწიფოს მხრიდან შეგვეხო ის, რაც გამოიცა ზოგადად ყველა ბიზნესკომპანიისთვის - საშემოსავალო შეღავათები 750 ლარამდე ხელფასზე, მაგრამ ჩვენ უფრო გვჭირდებოდა, რომ საშემოსავლო გადასახადი მთლიანად გადავადებულიყო. ძალიან მიჭირს მუშაობა იმიტომ, რომ მესამე თვე დაიწყო, რაც ინკასო მადევს. ამიტომ მიჭირს ძალიან ხელფასების გაცემა. ბიუჯეტის დავალიანება დამიგროვდა 2 თვის გადასახადი. რომ იტყვიან, გაძლების რეჟიმში ვართ”.

სარეკლამო შემოსავლების შემცირება დაგვიდასტურეს ტელეკომპანია “რუსთავი 2”-შიც. ასევე ვესაუბრეთ სხვა ტელეკომპანიების წარმომადგენლებსაც. თუმცა კომპანიებს ჯერ სრულად არ აქვთ დათვლილი აპრილის მონაცემები, როდესაც ყველაზე მასშტაბურად გამოიხატა ციფრებში შემცირებული სარეკლამო შემოსავლები. ტელევიზიების განცხადებით, პირველი კვარტლის მონაცემებში, რომელსაც GNCC გამოაქვეყნებს, შესაძლოა ცვლილება დრამატული არ იყოს, რადგან შემცირების ტენდენცია ძირითადად მარტის ბოლოდან დაიწყო. იანვარსა და თებერვალში კი შემცირება ნაკლებად იყო.

ორგანიზაციის “რეპორტიორების საზღვრებს გარეშე” (RSF) 2020 წლის პრესის თავისუფლების ინდექსისთვის დამუშავებული მასალა აჩვენებს, რომ Covid -19-ის პანდემიის ფონზე, იმ კრიზისის გათვალისწინებით, რაც თავისუფალი რეპორტინგის იდეას, დამოუკიდებელ, ყოვლისმომცველ და სანდო ინფორმაციას ემუქრება, ჟურნალისტიკის მომავალისთვის მომდევნო ათწლეული გადამწყვეტი იქნება.

პრესის თავისუფლების ინდექსის 2020 წლის ანგარიში, რომელიც 180 ქვეყანასა და ტერიტორიულ ერთეულში მედიის თვისუფლების კუთხით არსებულ ვითარებას აფასებს, აჩვენებს, რომ არსებული კრიზისიდან გამომდინარე, მომავალი 10 წელი პრესის თავისუფლებისთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობის იქნება. კერძოდ, ისეთი კრიზისები, როგორებიცაა: გეოპოლიტიკური კრიზისი, ტექნოლოგიური კრიზისი, დემოკრატიის კრიზისი, ნდობის თვალსაზრისით არსებული კრიზისი და ეკონომიკური კრიზისი - ჟურნალისტიკის მომავალზე გავლენას მოახდენს.

კორონავირუსის პანდემია სანდო ინფორმაციის მიღების უფლებაზე გაზრდილი საფრთხეების ილუსტრაციას ახდენს. მაგალთად, ჩინეთმა და ირანმა კორონავირუსის აფეთქების ფონზე მედიაზე მკაცრი ცენზურა დააწესეს. ერაყის ხელისუფლებამ Reuters-ს სამი თვით საქმიანობის ლიცენზია მას შემდეგ შეუჩერა, რაც გამოცემამ ამბავი გამოაქვეყანა, რომელშიც კორონავირუსის დადასტურებული შემთხვევების შესახებ ოფიციალური ინფორმაცია კითხვის ნიშნის ქვეშ იყო დაყენებული. პანდემიამ მედიის თავისუფლების თვალსაზრისით გამოწვევები ევროპულ ქვეყნებშიც გამოკვეთა. მაგალითად, უნგრეთის პრემიერ-მინისტრმა ვიქტორ ორბანმა კანონი მიიღო, რომელიც კორონავირუსის შესახებ ყალბი ინფორმაციის გავრცელებისთვის ხუთ წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის კრიზისი ავტორიტარულ რეჟიმებს ისეთი ზომების გატარების შესაძლებლობებს აძლევთ, რაც ჩველებრივ დროში შეუძლებელი იქნებოდა. შესაბამისად, იმისათვის, რომ ეს გადამწყვეტი ათწლეული კატასტროფული არ აღმოჩნდეს, ადამიანებმა ჟურნალისტების მხარდამჭერი კამპანიები უნდა წამოიწყონ იმისათვის, რომ მათ საკუთარი საქმიანობის შესრულება შეძლონ, რამდენადაც საზოგადოება მათ ენდობა, როგორც მესამე ხელისუფლებას, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათ ამის შესაძლებლობა უნდა ჰქონდეთ.


უკვე მეოთხე წელია, რაც მედიის თავისუფლების ინდექსში წამყვან პოზიციებს არ თმობს ნორვეგია, 180 ქვეყანას შორის ბოლო ადგილი თურქმენეთს ამჯერად ჩრდილოეთ კორეამ წაართვა, 178-ე ადგილით ერიტრეა აფრიკის ქვეყნებში მედიის თავისუფლების კუთხით კვლაც ყველაზე ცუდ პოზიციას ინარჩუნებს.

RSF-ის „გლობალური ინდიკატორის“ მონაცემებით, წელს, მსოფლიო მასშტაბით, მედიის თავისუფლების მაჩვენებლი მცირედით 0.9%-ით, 2013 წელთან შედარებით კი - 12%-ით გაუმჯობესდა.


მიუხედავად ევროკავშირის ზოგიერთ, ასევე ბალკანეთის ქვეყნებში მოქმედი რეპრესიული პოლიტიკისა, ევროპა გასული წლების მსგავსად, ჟურნალისტებისთვის წელსაც ყველაზე ხელსაყრელ ადგილად რჩება. მედიისადმი მტრული დამოკიდებულების თვალსაზრისით ამერიკის შეერთებული შტატები და ბრაზილია იმაგრებენ პოზიციებს. მედიის თავისუფლების თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანი უკუსვლა ფიქსირდება აფრიკაში.

მედიის თავისუფლების კუთხით მდგომარეობა მნიშვნელოვანად გაუარესებულია აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონშიც (1.7%). ავსტრალია კი, რომელიც ადრე რეგიონში საუკეთესო ნიმუშად მიიჩნეოდა, კონფიდენციალური წყაროებისა და საგამოძიებო ჟურნალისტიბისთვის საფრთხის შემცველ ადგილად იქცა. რეგიონში პრესის თავისუფლების თვალსაზრისით არსებული ვითარების გაუარესებაში საკუთარი მნიშვნელოვანი წვლილი ორმა ქვეყანამ სინგაპურმა და ჰონგ კონგმა შეიტანა. პირველმა ე.წ. „Fake News“-ის შესახებ კანონი მიიღო, რითაც გამოხატვის თავისუფლება საფრთხის წინაშე დააყენა, მეორემ კი - პროდემოკრატიული დემონსტრაციების დროს ჟურნალისტების დაშინებით გამოიჩნა თავაი.

აღმოსავლეთ ევროპა/ცენტრალური აზიის რეგიონი პრესის თავისუფლების თვალსაზრისით კვლავ ბოლოდან მეორე ადგილს ინარჩნებს. პარალელურად კი - შუა აზია და ჩრდილოეთ აფრიკა ჟურნალისტების საქმიანობისთვის ისევ ყველაზე საფრთხის შემცველ ადგილებად რჩება.


ერთ-ერთი ყველაზე ასე ვთქვად „ჩუმი კრიზისი“ ეს გეოპოლიტიკური კრიზისია, რომელიც დიქტატორული, ავტორიტარული ან პოპულისტური რეჟიმების მიერ არის გამოწვეული. ისინი ძალისხმევას არ იშურებენ, რომ ჩაახშონ ინფორმაცია და პლურალიზმისა და დამოუკიდებელი მედიის შესახებ საკუთარი ხედვა წარმოაჩინონ. ამის თვალსაჩინო მაგალითებია: ჩინეთი, საუდის არაბეთი, ეგვიპტე და რუსეთი. მათგან პირველი სამი საკუთარი საქმიანობის შესრულების გამო დაკავებული ჟურნალისტების კუთხით წამყვან პოზიციებს იკავებს, რუსეთი კი - ყველა რესურსის გამოყენებით ინფორმაციაზე კონტროლის დაწესებას ცდილობს. ტექნოლოგიური კრიზისი და მედია

ციფრული და გლობალური კომუნიკაციის პროცესზე სათანადო რეგულაციების არარსებობამ ინფორმაციული ქაოსი შექმნა. პროპაგანდა, რეკლამა, ჭორები და ჟურნალისტიკა ერთმანეთის კონკურენტებად იქცნენ. კომერციულ, პოლიტიკურ და სარედაქციო მასალების ერთმანეთში მკვეთრმა აღრევამ, მოსაზრებისა და შეხედულებების გამოხატვის დემოკრატიული გარანტიების დესტაბილიზაცია მოახდინა. აღნიშნული ბევრი ქვეყნისთვის ე.წ. „Fake News“-ების გავრცელების პრევენციის სახელით, საფრთხის შემცველი კანონების მიღების „მოტივატორი“ გახდა, რამაც კრიტიკულ და დამოუკიდებელ მედიას საფრთხეები უკვე შეუქმნა.


მსოფლიოს წამყვანი პოლიტიკოსები კვლავაც აგრძელებენ ჟურნალისტების მიმართ მტრულ დამოკიდებულებას. მაგალითად, დემოკრატიულად არჩეული პრეზიდენტები - დონალდ ტრამპი და იაირ ბოლსონარო (ბრაზილიის პრეზიდენტი) კვლავაც განაგრძობენ მედიის მიმართ ცილისმწამებლურ კამპანიას და ჟურნალისტების მიმართ სიძულვილს ახალისებენ. აღნიშნული კი, ზოგადად, ჟურნალისტების მიმართ საზოგადოებაში მტრულ დამოკიდებულებას აგრესიულ დამოკიდებულებას ახალისებს.


სულ უფრო და უფრო იზრდება მედიისადმი ნდობა, პრესის არასანდო ინფორმაციის გაშუქებაში დადანაშაულება. Edelman Trust Barometer-ის ერთ-ერთი ბოლო გამოკითხვის შედეგების მიხედვით, გამოკითხულთა 57%-მა თქვა, რომ მედია არასანდო ინფორმაციას აშუქებს. ანალიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ მედიისადმი ნდობის ხარისხის შესუსტება, საბოლოოდ ჟურნალისტებს საზოგადოების მხრიდან სიბრაზის გამოხატვის ობიექტებად აქცევს, რაც მსოფლიო მასშტაბით სხვადასხვა ქვეყანაში ჩატარებული საპროტესტო აქციების დროს უკვე ნათლად გამოიკვეთა.


ციფრულმა ტრანსფორმაციამ შეიძლება თამამად ითქვას, რომ ბევრ ქვეყანაში მედია მუხლებზე დააყენა. გაყიდვების შემცირებამ, სარეკლამო შემოსავლების კოლაფსმა, ასევე დისტრიბუციისა და სხვა მიმართლებებით ხარჯების ზრდამ, მედიაორგანიზაციები იძულებული გახადა, რომ სამსახურიდან არაერთი ჟურნალისტი გაეთავისუფლებინათ. მაგალითად, ბოლო ათი წლის განმავლობაში, მედიის სფეროში, დაახლოებით ნახევარი სამუშაო ადგილი დაიკარგა. ამასთან, ეკონომიკურმა კრიზისმა, მსოფლიო მასშტაბით, გამოცემების სარედაქციო დამოუკიდებლობაზეც იქონია გავლენა. მაგალითად, ის გამოცემები, რომლებიც ეკონომიკური თვალსაზრისით წელში გამართულები არ არიან, სხვადასხვა სახის ზეწოლის მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასაც ნაკლებად ახერხებენ.

წყარო: rsf.org

დღეს, პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღეს, 19:00 საათზე 20-მდე ეროვნულმა და რეგიონულმა მაუწყებელმა ერთი წუთით ეთერი გათიშა. ეკრანზე გამოჩნდა წარწერა: "სოლიდარობა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტებს".

სოლიდარობის აქციას შეუერთდნენ: (სიას შესაძლოა აკლდეს რომელიმე რეგიონული ტელევიზია)

• TV პირველი
• მთავარი არხი
• ფორმულა
• TV კავკასია
• პალიტრა TV
• TV25
• TOK TV
• ბორჯომი TV
• გურჯაანი TV
• მეგა TV
• გურია TV
• მეცხრე ტალღა
• აგროგარემო
• მეცხრე არხი
• ოდიში TV
• რიონი TV
• მარნეული TV
• თრიალეთი
• იმერვიზია
• თანამგზავრი.

ეთერი არ გათიშულა და მსგავსი წარწერა არ გაუშვიათ ტელეკომპანია "იმედს", "რუსთავი 2-ს", საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველ არხსა და "მაესტროს". 

აქცია მედიაკოალიციის ორგანიზებით გაიმართა და მისი მიზანი აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტებისთვის სოლიდარობის გამოხატვა და საზოგადოებისთვის აჭარის მაუწყებელში ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენებს შეხსენება იყო.

---

ბოლო ერთი წელია აჭარის ტელევიზია ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაციების ყურადღების ცენტრშია. მას შემდეგ, რაც “ქართული ოცნების” კვოტით დაკომპლექტებულმა ბორდმა გიორგი კოხრეიძე დირექტორად აირჩია, აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის არაერთ თანამშრომელს შეეხო ცვლილებები. გიორგი კოხრეიძე ცდილობს, მაუწყებელს ჩამოაშოროს ყველა ის კადრი, ვინც კრიტიკულად არის განწყობილი.

მაუწყებლის დირექტორმა ხელშეკრულება აღარ გაუგრძელა ახალი ამბების პროდიუსერ ნათია შავაძეს; დისციპლინარული მოკვლევის საფუძველზე, სამსახურადან გაათავისუფლა საინფორმაციო სამსახურის უფროსი შორენა ღლონტი; მის გათავისუფლებამდე, ახალი ამბების სამსახურის უფროსისა და მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციიდან გაათავისუფლა მაია მერკვილაძე და არსებითად განსხვავებულ პოზიციაზე, რადიო მაუწყებლობის სამსახურში გადაყვანა;

ასევე, სამსახურიდან გაათავისუფლა მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი თეონა ბაკურიძე. დირექტორმა ხელშეკრულება შეუცვალა ჟურნალისტ თეონა ხარაბაძესაც და ქუთაისში, ამ ეტაპზე არარსებულ ბიუროში გადაიყვანა. ასევე, საინფორმაციო გამოშვება „მთავარის“ ერთ-ერთი წამყვანს, თეონა თურმანიძეს, ფეისბუკზე გამოქვენებული სტატუსების გამო, ტელევიზიის ეთერში მუშაობა და რეპორტიორობა ერთი წლით შეუზღუდა. გარდა ამისა, გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ მაუწყებელი დატოვა დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძემ.

დღეს, 3 მაისს, პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღეს, 15-ზე მეტი ეროვნული და რეგიონული მაუწყებელი აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად აქციას მათავს. სოლიდარობის გამოსახატავად, მაუწყებლები 19:00 საათზე ეთერს ერთი წუთით გათიშავენ და ეკრანებზე გამოჩნდება წარწერა “სოლიდარობა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტებს”.

აქცია მედიაკოალიციის ორგანიზებით ხორციელდება და მისი მიზანი აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტებისთვის სოლიდარობის გამოხატვა და საზოგადოებისთვის აჭარის მაუწყებელში ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენებს შეხსენებაა.

მედიაკოალიციის წევრი და რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის ხელმძღვანელი ნათია კუპრაშვილი ამბობს, რომ სოლიდარობის აქციით გამოხატავენ არა მარტო მხარადჭერას აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტების მიმართ, არამედ ეს ერთგვარი გზავნილია, რომ საზოგადოებრივ მაუწყებელში აღარ იყოს შიში და მიკერძოება.

“დღეს, პრესის თავისუფლების დღეს, UNESCO-ს ჰქონდა ძალიან საინტერესო სლოგანი - “ჟურნალისტიკა შიშის და მიკერძოების გარეშე”, და ის, რაც ხდება აჭარის მაუწყებელში, არის შიშის დანერგვა თავისუფალ ჟურნალისტებში, ვისაც უნდათ, რომ ჰქონდეთ ნამდვილი საზოგადოებრივი მაუწყებელი; ეს არის თვითცენზურის დანერგვა და მიკერძოების შემოტანა შინაარსში. გვსურს, რომ ეს სლოგანი შესრულდეს, რომ აღარ იყოს შიში და არ იყოს მიკერძოება, შევინარჩუნოთ საზოგადოებრივი მაუწყებელი რამენაირად, თუ არის შესაძლებელი.”

ეს არის მოკლე ჟესტი, ერთად გამოვხატავთ სოლიდარობას ჩვენი კოლეგების მიმართ. მგონია, მსგავსი მხარდაჭერა იდივიდუალურადაც ძალიან მნიშვნელოვანია იმ ადამიანებისთვის, ვინც რჩებიან ამ დრომდე აჭარის მაუწყებელში. თუმცა, ეს არ არის გზავნილი მხოლოდ მაუყებელში დარჩენილი ჟურნალისტებისთვის ან მათთვის, ვისაც ძალით დაატოვებინეს ტელევიზია, ეს არის ზოგადი გზავნილი, რომ დიახ, მედია არის სოლიდარული და ჩვენ არ გვეშლება შეფასება პროცესების”, - ამბობს ნათია კუპრაშვილი.

---

ბოლო ერთი წელია აჭარის ტელევიზია ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაციების ყურადღების ცენტრშია. მას შემდეგ, რაც “ქართული ოცნების” კვოტით დაკომპლექტებულმა ბორდმა გიორგი კოხრეიძე დირექტორად აირჩია, აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის არაერთ თანამშრომელს შეეხო ცვლილებები. გიორგი კოხრეიძე ცდილობს, მაუწყებელს ჩამოაშოროს ყველა ის კადრი, ვინც კრიტიკულად არის განწყობილი.

მაუწყებლის დირექტორმა ხელშეკრულება აღარ გაუგრძელა ახალი ამბების პროდიუსერ ნათია შავაძეს; დისციპლინარული მოკვლევის საფუძველზე, სამსახურადან გაათავისუფლა საინფორმაციო სამსახურის უფროსი შორენა ღლონტი; მის გათავისუფლებამდე, ახალი ამბების სამსახურის უფროსისა და მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციიდან გაათავისუფლა მაია მერკვილაძე და არსებითად განსხვავებულ პოზიციაზე, რადიო მაუწყებლობის სამსახურში გადაყვანა;

ასევე, სამსახურიდან გაათავისუფლა მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი თეონა ბაკურიძე. დირექტორმა ხელშეკრულება შეუცვალა ჟურნალისტ თეონა ხარაბაძესაც და ქუთაისში, ამ ეტაპზე არარსებულ ბიუროში გადაიყვანა. ასევე, საინფორმაციო გამოშვება „მთავარის“ ერთ-ერთი წამყვანს, თეონა თურმანიძეს, ფეისბუკზე გამოქვენებული სტატუსების გამო, ტელევიზიის ეთერში მუშაობა და რეპორტიორობა ერთი წლით შეუზღუდა. გარდა ამისა, გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ მაუწყებელი დატოვა დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძემ.

„ჟურნალისტიკა შიშისა და მიკერძების გარეშე“ - ამ სლოგანით აღნიშნავს წელს UNESCO 3 მაისს, პრესის თავისუფლების საერთაშორისო დღეს და განცხადებაში, რომელიც ამ დღესთან დაკავშირებით გამოქვეყნდა, ხაზს უსვამს თავისუფალი მედიის მნიშვნელობას კორონავირუსის პანდემიისას.

UNESCO-ს განცხადებაში ნათქვამია, რომ 3 მაისი - შეახსენებს მთავრობებს მათი ერთგულების საჭიროებას პრესის თავისუფლების მიმართ, ასევე ეს დღე მედიის წარმომადგენლებისთვის პროფესიული ეთიკისა და პრესის თავისუფლებასთან დაკავშირებული პრობლემური საკითხების შემახსენებელია.

ამავე განცხადების მიხედვით, პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღე არის იმ მედიის მხარდაჭერის დღე, რომელიც თავისუფლების შეზღუდვისა და აკრძალვის სამიზნე ხდება. ასევე ეს არის იმ ჟურნალისტების ხსოვნის დღე, რომლებმაც სიცოცხლე დაკარგეს პროფესიული საქმიანობის შესრულებისას, ამბის ძიებაში.

"ამ დროს, როცა კორონავირუსის პანდემიის გამო მწუხარებასა და გაურკვევლობაში ვართ ჩაფლული, თავისუფალი ინფორმაცია აუცილებელია, რათა დაგვეხმაროს ამ კრიზიის გაგებაში, მასზე დაფიქრებასა და დაძლევაში. ჩვენ უნდა გავითვალისწინოთ ინფორმაციის სასიცოცხლო მნიშვნელობა ამ სიტუაციაში: საზოგადოების ინფორმირება ნიშნავს ყველასთვის დაავადების წინააღმდეგ ბრძოლის საშუალების მიცემას, შესაბამისი პრაქტიკის დაცვით. ამიტომ შეუერთდა ეს ორგანიზაცია გაეროს ოჯახს, რათა ებრძოლოს ჭორებისა და დეზინფორმაციის "ინფოდემიას", რაც ამწვავებს პანდემიას და ადამიანების სიცოცხლეს რისკის ქვეშ აყენებს. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩვენ ორ სოციალურ მედია კამპანიას ვუწევთ პოპულარიზაციას - Together for Facts, Science and Solidarity ( ერთად ფაქტების, მეცნიერებისა და სოლიდარობისთვის) და ( არ გავირუსდე) — აცხადებს UNESCO-ს გენერალური დირექტორი ოდრი აზულაი.

დღეს, 3 მაისს, პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღეს, ევროკავშირის წარმომადგენლობამ და ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიამ “ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში 2020” გამოაცხადა. ნამუშევრების მიღების ბოლო ვადა 2020 წლის 15 დეკემბერია

კონკურსში მონაწილეობის მიღება შეუძლია ჟურნალისტს ან ჟურნალისტთა ჯგუფს, რომლებსაც გამოქვეყნებული აქვთ ნამუშევრები 2019 წლის 15 ოქტომბრიდან 2020 წლის 15 დეკემბრის ჩათვლით.

საპრიზო კატეგორიებია:

• სტატია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;

• სიუჟეტი სამაუწყებლო ან ელექტრონულ მედიაში;

• საგამოძიებო სტატია ან სიუჟეტი ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;

• ბლოგი/თვალსაზრისი /სვეტი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში;

• ორიგინალური და ინოვაციური ნაშრომი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში;

• დოკუმენტური ფოტო, რომელიც ევროკავშირის ფასეულობებს (ადამიანის უფლებები, მათ შორის უმცირესობათა უფლებები, სოციალური სამართლიანობა, ადამიანის ღირსების პატივისცემა, სიტყვის თავისუფლება, დემოკრატია, თანასწორობა და კანონის უზენაესობა) ასახავს და გამოქვეყნებულია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;

• კონფლიქტების მიმართ სენსიტიური საუკეთესო ჟურნალისტური ნაშრომი, რომელიც ხელს უწყობს საქართველოში მომხდარი სამხედრო კონფლიქტების მხარეებს შორის ნდობისა და მშვიდობის აღდგენას, ეყრდნობა ჟურნალისტური ეთიკისა და პროფესიონალიზმის მაღალ სტანდარტებს (ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის სპეციალური პრიზი სამშვიდობო ჟურნალისტიკაში).

პირველ ექვს კატეგორიაში თითოეულ გამარჯვებულს გადაეცემა ფულადი ჯილდო 1500 ევროს ოდენობით, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის პრიზის მფლობელი კი ლონდონში ,,ომისა და მშვიდობის გაშუქების ინსტიტუტში“ ერთთვიან სტაჟირებას გაივლის.

კონკურსი “ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში” წელს მეცხრედ ცხადდება. ევროკავშირის პრიზი ჟურინალისტიკაში-საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის ინიციატივაა. ის მიზნად ისახავს ქართულ მედიაში იმ ნაშრომების წარმოჩენასა და აღიარებას, რომლებიც პროფესიონალურ ჟურნალისტურ ეთიკასა და პრინციპებს იზიარებენ.


იხილეთ:  ევროკავშირის პრიზის 2019 წლის გამარჯვებულები

საქართველოში ევროკავშირის ელჩის, კარლ ჰარცელის განცხადებით, ,,დღეს, Covid-19-თან “ომის“ უპრეცედენტო პირობებში, ვირუსზე სწრაფად დეზინფორმაცია და ყალბი ამბები ვრცელდება, ამიტომ, წლევანდელი 3 მაისის - პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღის აღნიშვნა განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს.

“დღეს, ჟურნალისტები, პროდიუსერები, მკვლევარები, ფოტოგრაფები და მედიის სხვა პროფესიონალები ბრძოლის წინა ხაზზე არიან და გვაწვდიან ინფორმაციას იმ პირობებში, როდესაც ჩვენ ყველაზე მეტად ვართ დამოკიდებულნი მათ საქმიანობაზე. მჯერა, რომ ყურადღებით გააგრელებენ საქმიანობას და ჯანმრთელობას ვუსურვებ მათ”, - ვკითხულობთ ელჩის განცხადებაში.

ამ განცხადებაში ელჩი ხაზს უსვამს მედიის როლს თავისუფალ და ღია საზოგადოებაში.

“ მიმდინარე წლის თემა - ,,ჟურნალისტიკა შიშისა და მიკერძოების გარეშე“, კარგად ასახავს ჟურნალისტიკის ძირითად პრინციპებს. იმ პოლიტიკური თუ ეკონომიკური ზეწოლის, ცილისწამებისა თუ საქმიანობაში ჩარევის პირობებში, რომელსაც თავისუფალი მედია განიცდის მთელს მსოფლიოში, ევროკავშირი არის და იქნება თავისუფალი მედიის მოკავშირე, დამცველი და მხარდამჭერი”, - ნათქვამია განცხადებაში.

შეგახსენებთ, 3 მაისს პრესის თავისუფლების საერთაშორისო დღე აღინიშნება. პრესის თავისუფლების მსოფლიო დღეს საფუძველი ჯერ კიდევ 1991 წელს აფრიკელი ჟურნალისტების მიერ მიღებულმა "ვინდჰუკის დეკლარაციამ" ჩაუყარა, ხოლო გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ ეს თარიღი პრესის თავისუფლების დღედ ოფიციალურად 1993 წელს გამოაცხადა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს საინფორმაციო გამოშვება „მთავარის“ ერთ-ერთი წამყვანს, თეონა თურმანიძეს მენეჯმენტმა ტელევიზიის ეთერში მუშაობა და რეპორტიორობა ერთი წლით შეუზღუდა. ამის შესახებ ინფორმაციას ტელეწამყვანი თავად ავრცელებს.

21 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ თეონა თურმანიძე ეთერიდან ფეისბუქის სტატუსების გამო მოხსნეს. იგი ფიქრობდა, რომ მენეჯმენტი აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს თანამშრომლების ინტერნეტში/სოციალურ ქსელში ქცევის წესების (რომელიც მაუწყებლის ვებგვერდზე 20 აპრილს გამოქვეყნდა) დარღვევას ედავებოდა. მოგვიანებით კი გაირკვა, რომ მენეჯმენტი თეონა თურმანიძეს ხელშეკრულების ერთ-ერთ პუნქტს ედავება, სადაც წერია, რომ “არ ჩაიდინოს სამსახურში ან მის გარეთ (მათ შორის სოციალურ ქსელში) სამართლისა და ზნეობის საყოველთაოდ აღიარებული ნორმებისა და საჯარო წესრიგის საწინააღმდეგო ქმედება, რომელიც მიმართულია დამსაქმებლის თანამშრომლის ან დამსაქმებლის დისკრედიტაციისაკენ”.

“ბუნებრივია, ვიდრე არ დამიკონკრეტეს, ისიც ჩემი მოთხოვნის შემდეგ, ჩავთვალე, რომ ამ წესისდარღვევას მედავებოდნენ… ამასობაში კი აღმოჩნდა რომ ხელშეკრულებაში ჩაწერილ ერთ ერთ პუნქტს მედავებიან” - თეონა თურმანიძის თქმით, ამის შესახებ ინფორმაცია მენეჯმენტმა ეთერიდან მოხნის შემდეგ, მეოთხე დღეს მიაწოდა.

მენეჯმენტი თეონა თურმანიძის 10 და 11 აპრილის გამოქვეყნებულ სტატუსებს ედავება, რომელშიც ტელეწამყვანი აჭარის ტელევიზიაში საინფორმაციო სამსახურის ახალი უფროსის, ვახტანგ ხუზმიაშვილისა და ვებპლატფორმის ხელმძღვანელის ნინო ხაჟომიას დანიშვნას ეხებოდა. თეონა თურმანიძე ამბობს, რომ მისი მიზანი მხოლოდ და მხოლოდ დირექტორის გადაწყვეტილებების გაკრიტიკება იყო და არა მაუწყებლის დისკრედიტაცია.

“საზოგადოებრივი მაუწყებლის დისკრედიტაცია რომ არ იყო ჩემი მიზანი, ეს ფაქტია. გავაკრიტიკე დირექტორის გადაწყვეტილებები და ეს გადმოიწერა ისე, თითქოს მე საზმაუს იმიჯი შევლახე”, - ამბობს თეონა თურმანიძე მედიაჩეკერთან საუბრისას.

მისივე თქმით, მენეჯმენტმა მას ანალიტიკურ გადაცემაში პროდიუსერობა ან რადიოში მუშაობა შესთავაზა. ამ ეტაპზე, გადაწყვიტა, რომ რადიოში მუშაობას დათანხმდეს:

“შემომთავაზეს ანალიტკაში პროდიუსერობა ან რადიო ან მე მომეფიქრებინა რამე, რადგან, როგორც ამიხსნეს, ჩემი რესურსის დაკარგვა არ უნდათ. ანალიტიკას არ დავთანხმდი, რადგან დარმწუნებული ვარ ეს გადაცემებიც აღარ იქნება მალე. რადიოში წამყვანის როლი ძალიან მწირია, მხოლოდ კითხულობ ტესტებს. ამდენად, შევთავაზე რადიოში გადაცემა, რაზეც გუშინ მივიღე თანხმობა, მხოლოდ ამიტომ ვთანხმდები ამ ეტაპზე აქ დარჩენას”, - ამბობს თეონა თურმანიძე.

თეონა თურმანიძე არ არის პირველი, ვის წინააღმდეგაც მენეჯმენტი დისციპლინურ წარმოება დაიწყო. გიორგი კოხრეიძის დირექტორად არჩევის შემდეგ, აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის არაერთ თანამშრომელს შეეხო ცვლილებები. დირექტორმა ხელშეკრულება აღარ გაუგრძელა ახალი ამბების პროდიუსერ ნათია შავაძეს; დისციპლინარული მოკვლევის საფუძველზე, სამსახურადან გაათავისუფლა საინფორმაციო სამსახურის უფროსი შორენა ღლონტი; მის გათავისუფლებამდე, ახალი ამბების სამსახურის უფროსისა და მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციიდან გაათავისუფლა მაია მერკვილაძე და არსებითად განსხვავებულ პოზიციაზე, რადიო მაუწყებლობის სამსახურში გადაყვანა;

ასევე, სამსახურიდან გაათავისუფლა მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი თეონა ბაკურიძე. გარდა ამისა, გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ მაუწყებელი დატოვა დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძემ. ამ ბოლოს კი დირექტორმა ხელშეკრულება შეუცვალა ჟურნალისტ თეონა ხარაბაძესაც და ქუთაისში, ამ ეტაპზე არარსებულ ბიუროში გადაიყვანა.

"კონკრეტულ საკითხებზე ვერ შევთანხმდით. ამიტომ მოგვიხდა ამ სეგმენტში დაშორება. გუნდი, რომელთან ერთადაც "TV პირველში" მოსვლის დღიდან ვმუშაობ, ახლა ტოქშოუს მიმართულებას დავუთმობთ მთელ ენერგიას", - უთხრა ნინო ჟიჟილაშვილმა "მედიაჩეკერს".

იგი ამბობს, რომ განსაკუთრებულ წარმატებას უსურვებს  არხის ნიუსის ახალგაზრდა შემადგენლობას: " პრინციპულს, საქმიანს და ღირსეულს, რომელთან ერთადაც ჩვენ ორ თვეში შევძელით რთული და საზოგადოებისთვის ძალიან კრიზისული პერიოდი სარედაქციო შეცდომების გარეშე გაგვევლო და ნიუსის ყურებადობაც გაგვეზარდა. ყველამ, ვინც ამ გუნდს შეუერთდება უნდა იცოდეს, რომ დაჭირდება თავისუფლად გაზრდილ ჟურნალისტურ თაობასთან მუშაობის უნარები". 

"TV პირველის" საინფორმაციო სამსახურის უფროსად ნინო ჟიჟილაშვილი მიმდინარე წლის 27 თებერვლიდან დაინიშნა.  ამ პოზიციაზე მან მათე კირვალიძე ჩაანაცვლა. ამავე არხზე ნინო ჟიჟილაშვილი ორი ტოქშოუს - „პოლიტმეტრისა“ და „პირველების“ წამყვანია. ახლა კი, როგორც მისი საუბრიდან ირკვევა, ახალ, მესამე ტოქშოუს დაიწყებს. 

"TV პირველზე" ეს ცვლილება არხზე ტელეკომპანია "მთავარი არხიდან" რამდენიმე თანამშრომლის, მათ შორის, საინფრმაციო სამსახურის ყოფილი უფროსის ნოდარ მელაძის გადასვლას დაემთხვა. შეგახსენებთ, ნოდარ მელაძე არხის პროდუსერი გახდა.  ნოდარ მელაძის შემდეგ, "TV პირველზე" გადავიდნენ: ვასილ დაბრუნდაშვილი, ეკო მაღრაძე, მაკა ანდრონიკაშვილი და რუსუდან ჯაბანიშვილი.