2019 წლის აპრილთან შედარებით, უმნიშვნელოდ, თუმცა მაინც შემცირდა მათი რიცხვი, ვისთვისაც ინფორმაციის პირველწყარო ტელევიზიაა; შემცირდა ნდობა “იმედისა” და “რუსთავი 2-ის” მიმართ, ამ უკანასკნელის მიმართ უფრო მკვეთრად (16%-ით); თითქმის უცვლელია ინტერნეტის მოხმარების მაჩვენებელი (2019, აპრილი 65%, 2020 იანვარი 64%) და აზერბაიჯანის AzTV-ს მსგავსად, კვლავ მყარად 3%-იანი ნდობა აქვს საქართველოს საზოგადოებრივ მაუწყებელს, რომელიც ამ მაჩვენებლით მხოლოდ “არმენია ტე-ვეს”, “ობიექტივს”, “პალიტრა TV-ს” და “მაესტროს” უსწრებს.

ეს არის ძირითადი მიგნებები ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტისა (NDI) მიერ დღეს, 16 იანვარს გამოქვეყნებული კვლევის მედიის ნაწილიდან.

⇒  მაყურებლების ნდობა და ტელევიზიების მიკერძოებულობა

NDI-ს კვლევის მიხედვით, ნდობის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი ტელეკომპანია “იმედს” აქვს - 30% (2019 წლის აპრილში ეს მაჩვენებელი 32% იყო). თუმცა, ამავე კვლების შედეგების მიხედვით, გამოკითხულთა 53% მიიჩნევს, რომ “იმედი” “ქართული ოცნების” ინტერესებს გამოხატავს.

კვლევის შედეგების მიხედვით, ახალდაარსებულ “მთავარ არხს” უფრო მეტი მაყურებელი ენდობა, ვიდრე “რუსთავი 2-ს”. ამ უკანასკნელის მიმართ ნდობა, 2019 წლის აპრილთან შედარებით, 16%-ით არის შემცირებული. თუ აპრილის თვეში, პოლიტიკისა და მიმდინარე მოვლენების შესახებ სანდო ინფორმაციის მისაღებად, მოსახლეობის 28% “რუსთავი 2-ს” ენდობოდა, ნოემბრის მონაცემებით, მათი რიცხვი 12%-ს შეადგენს.

“მთავარ არხს”, რომელმაც მაუწყებლობა სექტემბრიდან დაიწყო, ნდობას 18% უცხადებს. “მთავარი არხის” შემთხვევაში, გამოკითხულთა 63% ფიქრობს, რომ პოლიტიკისა და მიმდინარე მოვლენების შესახებ მომზადებული გადაცემებით, არხი ოპოზიციის ინტერესების გამტარებელია. 

NDI-ს კვლევა, 2020, იანვარი. ინფოგრაფიკა კვლევის შედეგებიდან

უცვლელია საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ნდობის მაჩვენებელი - 3% და ამ მაჩვენებლით ის უსწორდება აზერბაიჯაინის AzTv-ს. გამოკითხულთა 21% მიიჩნევს, რომ არხი “ქართული ოცნების” ინტერესებს გამოხატავს, 7% ფიქრობს, რომ მაუწყებელი ოპოზიციის ინტერესებს ატარებს, 27% კი თვლის, რომ პირველი არხი არცერთის ინტერესებს არ ატარებს. ტელეკომპანია “ფორმულაზე” გამოკითხულთა 26% , “რუსთავი2-ზე” - 29%, “TV პირველზე” კი - 18% ფიქრობს, რომ ეს მაუწყებლები ოპოზიციის ინტერესებს გამოხატავენ.

პოლიტიკისა და მიმდინარე მოვლენების შესახებ სანდო ინფორმაციის მისაღებად, არცერთ არხს არ ენდობა გამოკითხულთა 20%. ზოგადად, საინფორმაციო საშუალებებს საქართველოში სრულად გამოკითხულთა მხოლოდ 6% ენდობა, 10% საერთოდ არ ენდობა, 66% კი მხოლოდ ნაწილობრივ უცხადებს ნდობას.


⇒ ახალი ამბები და ინტერნეტი


პოლიტიკისა და მიმდინარე მოვლენების შესახებ ინფორმაციის მიღების ყველაზე მნიშვნელოვანი პირველი წყარო გამოკითხულთა უმრავლესობისთვის (69%) ტელევიზია, 24%-ისთვის კი ინტერნეტი/ფეისბუქია. აღსანიშნავია, რომ 2019 წლის აპრილში ინფორმაციის მიღების პირველწყაროდ ტელევიზიას 72%, ინტერნეტს/ფეისბუქს კი 21% ასახელებდა.

კვლევის მიხედვით, ინტერნეტის მოხმარებისას, გამოკითხულთათვის ყელაზე ხშირი აქტივობა ფეისბუქის გამოყენებაა. ფეისბუქის მოხმარებისას კი 53%-ს ხშირად პოლიტიკური ახალი ამბები ხვდება.

ინტერნეტის მომხმარებლების 37% ფიქრობს, რომ სოციალური მედია (ფეისბუკი, ტვიტერი, ბლოგები და ა.შ.) მიმდინარე მოვლენების უკეთესად გაგებაში ეხმარება. 14%-სთვის უფრო მეტად დამაბნეველია, 36 % კი ამბობს, რომ მათზე გავლენა საერთოდ არ აქვს. 

NDI-ს კვლევა, 2020, იანვარი. ინფოგრაფიკა კვლევის შედეგებიდან

NDI-ს კვლევა, 2020, იანვარი. ინფოგრაფიკა კვლევის შედეგებიდან

⇒ კვლევის შესახებ

NDI-ის კვლევებს, დიდი ბრიტანეთის მთავრობის UK aid-ის ფინანსური ხელშეწყობით, CRRC საქართველო ატარებს.

NDI-ის აღნიშნული კვლევა, 2019 წლის 19 ნოემბერისა და 13 დეკემბრის პერიოდში, საქართველოს მასშტაბით 2,180 პირისპირი ინტერვიუს წარმომადგენლობითი შერჩევის საფუძველზე, ქვეყნის ქართულ, სომხურ და აზერბაიჯანულენოვან სრულწლოვან მოსახლეობას შორის ჩატარდა (ოკუპირებული ტერიტორიების გამოკლებით). გამოკითხვის საშუალო ცდომილების ზღვარი +/- 1.9 პროცენტია.

ბათუმის საქალაქო სასამართლომ არ დააკმაყოფილა აჭარის ტელევიიზიის მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე წევრის შესარჩევ კონკურსში მონაწილე 4 კანდიდატის სარჩელი გია ქარცივაძის კენჭისყრის პროცესის შეჩერების შესახებ.

მეხუთე მრჩევლის შესარჩევ კონკურსში მონაწილე კანდიდატებმა: ციალა ქათამიძემ, არჩილ ხახიტაიშვილმა, ბეჟან გობაძემ და ჯემალ მეგრელიძემ, ბათუმის საქალაქო სასმართლოს 6 იანვარს მიმართეს.  ისინი კონკურსის მეორე ეტაპზე ვერ გადავიდნენ. კონკურსანტები  ითხოვდნენ მრჩევლობის კანდიდატთა შესარჩევი კომისიის მიერ ბოლო გასაუბრების შემაჯამებელი ოქმის მოქმედების შეჩერებას, დავის საბოლოო გადაწყვეტამდე. კონკრეტულად, იმ ნორმების შეჩერებას, რომლის საფუძველზეც შემაჯამებელი ოქმი  შედგა. განმცხადებლები ამბობდნენ, რომ კონკურსანტების შერჩევისას კომისია კომპეტენციას გასცდა და დეპუტატებს შემზღუდავი ბარიერები დაუწესა, რაც მათი ნაწილის ღია განცხადებებში გამოიხატა. 

ბათუმის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ჯუმბერ ბეჟანიძემ სარჩელი არ დააკმაყოფილა. 

შეგახსენებთ, აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე წევრი, რომელიც “ნაციონალური მოძრაობის” კვოტით აირჩიეს, საკონკურსო კომისია 9 განმცხადებლიდან უნდა შეერჩია. კონკურსში მონაწილეობდნენ: ბეჟან გობაძე, თემურ დიასამიძე, ნათია აფხაზავა, ლაშა ზარგინავა, არჩილ ხახუტაიშვილი, ციალა ქათამიძე, ჯემალ მეგრელიძე, ირმა ზოიძე და გია ქარცივაძე. 

კომისიამ, რომლის შემადგენლობაშიც იყვნენ: „აღმოსავლეთ ევროპის ცენტრი მრავალპარტიული დემოკრატიისათვის“ EECMD რეგიონული კოორდინატორი – თამარ მამეიშვილი, პროფესიული კავშირის წარმომადგენელი – მანანა შარაშიძე, ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი – გიორგი მგელაძე, ჟურნალისტიკის რესურსცენტრის ხელმძღვანელი – ნათია კუპრაშვილი და ახალგაზრდა მეცნიერთა კავშირის – „ინტელექტის“ გამგეობის თავმჯდომარე – ლევან გობაძე, მათგან სამი კონკურსანტი შეარჩია:   ირმა ზოიძე, გია ქარცივაძე და ლაშა ზარგინავა. 

ამ სამი კანდიდატიდან,  8 იანვარს, უმაღლესმა საბჭომ, 15 ხმით აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე წევრად გია ქარცივაძე დაამტკიცა.

კომუნიკაციების კომისიამ „არასამეწარმეო მედია-კავშირი ობიექტივი“ ეთერში არასახელმწიფო ენაზე გასული გადაცემების გამო, გააფრთხილა და რუსულ ენაზე განთავსებული პროგრამების სამაუწყებლო ბადიდან დაუყოვნებლივ ამოღება დაავალდებულა.

კომისიის ინფორმაციით, საქმე ეხება საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ გადაცემებს: „ყველას გასაგონად“ და „Неделя“, რომლებიც „ობიექტივის“ ეთერში რუსულ ენაზე გავიდა. აღნიშნული გადაცემები სამაუწყებლო ბადეში კომუნიკაციების კომისიის დადგენილებით დასაშვები ხანგრძლივობის გადაჭარბებით და ასევე, სახელმწიფო ენაზე სუბტიტრების გარეშე განთავსდა.

"შეგახსენებთ, რომ კომუნიკაციების კომისიის დადგენილებისა და „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, საქართველოში ავტორიზებული საერთო ეროვნული ტელემაუწყებელი უფლებამოსილია სამაუწყებლო ბადეში პროგრამები, არასახელმწიფო ენაზე, განათავსოს ისე, რომ მათი მთლიანი მოცულობა არ აღემატებოდეს მისი დღიური მაუწყებლობის ხანგრძლივობის 10%-ს. ამასთანავე, საუკეთესო დროს არასახელმწიფო ენაზე განთავსებული პროგრამების ხანგრძლივობა არ უნდა აღემატებოდეს საუკეთესო დროის 10%-ს. მაუწყებელი ასევე ვალდებულია, პროგრამა სამაუწყებლო ბადეში განათავსოს საქართველოს სახელმწიფო ენაზე სუბტიტრებით", - ნათქვამია კომუნიკაციების კომისიის განცხდებაში.

2019 წელს "მედიაჩეკერის" არქივში ასობით მასალა დაგროვდა.  გასული წლის მსგავსად, წელსაც, განყოფილება "ეთიკაში" 130-ზე მეტი მასალა იძებნება მანიპულაციურ, დაუბალანსებელ, მიკერძოებულ, ზედაპირულ თუ სხვადასხვა ეთიკური სტანდარტების დარღვევით მომზადებულ სტატიებსა და სიუჟეტებზე.

მიმდინარე წელს გამოწვევა იყო სუიციდის შემთხვევების ეთიკური გაშუქება და ამ თემაზე "მედიაჩეკერს" ყველაზე ხშირად უწევდა წერა.  კონკრეტული, ეთიკური სტანდარტების დარღვევით მომზადებული მასალების მიმოხილვის გარდა, წელს "მედიაჩეკერმა" ჟურნალისტებისთვის, და არა მხოლოდ მათთვის, რამდენიმე სარეკომენდაციო ხასიათის მასალა, სტატია, ინტერვიუ და ვიდეოგზამკვლევიც მოამზადა.  მიუხედავად ამისა, ეს თემა მაინც რჩება ერთ-ერთ ყველაზე პრობლემატურ თემად ქართული მედიის ნაწილისთვის. 

შედარებით შემცირდა, თუმცა, პერიოდულად მედიაში მაინც ჩნდება ბავშვთა საკითხებზე არაეთიკურად მომზადებული მასალები. ასეთ მასალებში ბავშვები ხშრად ქველმოქმედების მიმღებ ობიექტებად არიან წარმოჩენილი, მათი უმეტესობა ზედაპირული და ცალმხრივია და მიზნად არ ისახავს სისტემური პრობლემის ჩვენებას. აღსანიშნავია, რომ ასეთი მასალები ინტენსიურად ჩნდება ხოლმე ახალი წლის მოახლოებისთანავეც.



გასული წლისგან განსხვავებით, მიმდინარე წელს შემცირდა ისეთი თემების რაოდენობა, რომლებსაც რომელიმე ცენტრალური არხი არ აშუქებდა, საუბარია ე.წ.  გამოტოვებულ თემებზე.   "მედიაჩეკერზე" წლების განმავლობაში ეს ერთ-ერთი აქტიური რუბრიკა იყო. თემების გამოტოვების ნაცვლად, წელს ასეთი თემების კადრ-სინქრონებად გაშუქების ტენდენცია შეინიშნებოდა. 



მიმდინარე წელს ჟურნალისტებისთვის გამოწვევა იყო ე.წ. რადიკალური ჯგუფების გაშუქება და "მედიაჩეკერის" არქივში ამ თემებზეც შეგიძლიათ არაერთ საინტერესო მასალას გაეცნოთ. 

2019 წელი საქართველოში პოლარიზებული მედიაგარემოთი გამოირჩეოდა. ეს განსაკუთრებულად ჩანდა სხვადასხვა საკითხების გაშუქებისას. ასეთი კი წელს, ასევე ბევრი მოვლენა იყო, მათ შორის: რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე საპროტესტო აქციები, სპეცოპერაცია პანკისში ...   პოლარიზებული და მიკერძოებული მედიის მაჩვენებლი იყო წელს კიდევ ერთი ტენდენცია - არასამთავრობო სექტორის დისკრედიტაციის მცდელობა, რაზეც ასევე არაერთი მასალა მოამზადა "მედიაჩეკერმა".


2019 წელს, წლის მიწურულს, მედიისთვის კიდევ ერთმა გამოწვევამ იჩინა თავი და ეს რელიგიური თემების გაშუქებას შეეხებოდა.  თუ ერთ შემთხვევაში მედიის ნაწილმა ეპისკოპოსის მხრიდან სავარაუდო სექსუალური შევიწროების მსხვერპლის იდენტიფიცირება მოახდინა, მეორე შემთხვევაში, მაღალი საჯარო ინტერესის მქონე თემა ისე გააშუქა, არ უცდია აუდიტორიისთის დამატებითი დეტალები მოეძიებინა.

უფრო მეტი თემა, რაც ეთიკურ დარღვევებს შეეხება, შეგიძლიათ ამ ბმულზე მოიძიოთ. 

გასული წლისგან განსხვავებით, მიმდინარე წელი მძიმე იყო მედიაგარემოსთვის.  წელს განსაკუთრებით ბევრი მოვლენა აჭარის ტელევიზიისა და "რუსთავი 2-ის" ირგვლივ ხდებოდა. აჭარის ტელევიზიაში პროცესები ყოფილი დირექტორის იმპიჩმენტით დაიწყო, არაერთხელ ჩაშლილი კონკურსით გაგრძელდა და ახალი მრჩეველთა საბჭოსა და ახალი დირექტორის არჩევით დასრულდა. 

იხილეთ ამ თემებზე:

• ხუთი თვე დირექტორის გარეშე - რა   ელის აჭარის ტელევიზიას
• “ჟურნალისტებს მოთმენა უნდა ასწავლო” - აჭარის ტელევიზიის დირექტორად გიორგი კოხრეიძე აირჩიეს

"რუსთავი 2-ზე" "კურიერის ერთთვიანი წყვეტა და ორი ახალი მაუწყებლის , "მთავარი არხისა" და "ფორმულას" დაარსება მოჰყვა "რუსთავი 2-ის" საქმეზე სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს გადაწყვეტილებას. 

ერთი მედიიდან წამოსვლისა და მეორე მედიის დაფუძნების შემთხვევა იყო ონლაინმედიაშიც. 2019 წელს სარედქციო გუნდმა დატოვა ლიბერალი და დააფუძნა ახალი პლატფორმა "პუბლიკა".  წლის ბოლოს ეს ამბები იმით დასრულდა, რომ "ლიბერალი" დაიხურა. "მედიაჩეკერი" მთელი ამ ხნის განმავლობაში ცდილობდა მის მფლობელთან ინტერვიუს, თუმცა, ეს ის შემთხვევაა, როცა ამ თემაზე მასალას ვერ ნახავთ, რადგან ინტერვიუ არ შედგა. 

2019 წელს დაფიქსირდა მასშტაბური კიბერშეტევა მედიაზე. 

წლის ბოლოს "მედიაჩეკერს" კიდევ ერთ მძიმე თემაზე - მაუწყებლების ინკასოზე მოუხდა მასალების მომზადება.  სამი ცენტრალური და ერთი რეგიონული ტელევიზიის ანგარიშებს ინკასო საგადასახადო დავალიანების გამო დაედო. აღსანიშნავია, რომ "მედიაჩეკერი" იყო პირველი, რომელმაც მაუწყებლების საგადასახადო დავალიანებების შესახებ მოამზადა მასალა მიმდინარე წლის მარტის თვეში.

2019 წელი სხვა ბევრი მხრივაც მძიმე იყო მედიისთვის.  მედიაგარემოში მომხდარი ბევრი მნიშვნელოვანი ცვლილების გარდა, წელს ხშირი იყო ჟურნალისტების მუშაობაში ხელშეშლისა და პოლიტიკოსების მზრიდან ჟურნალისტებზე თავდასხმის შემთხვევები.  გასული წლების მსგავსად, ამ შემთხვევების უმეტესობა არც წელს გამოუძიებია შესაბამის ორგანოებს. ამ მიზეზების გამო, წლის მიწურულს, საქართველოს დედაქალაქსა და რეგიონებში მომუშავე ათობით ჟურნალისტმა პარლამენტის წინ საპროტესო აქციაც გამართა. 

განსაკუთრებულად მძიმე კი 20-21 ივნისის საპროტესტო აქციის გაშუქება იყო, რა დროსაც, მედიის 40-მდე წარმომადგენელ დაშავდა.





"მედიაჩეკერზე" იპოვით მასალას რეგიონული მედიის შესახებაც. 2019 წელს მედაბაზარზე რეგიონული მედიის კონტენტის მნიშვნელოვანი დეფიციტი შეინიშნებოდა. 

               ⇒   ამ თემაზე წაიკითხეთ: გამქრალი გაზეთები, ადგილობრივი ამბების დეფიციტი და რეგიონული მედიის სხვა პრობლემები

მედიაგარემოს 5 ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენა, წლის მიწურულს "მედიაჩეკერმა" ერთ სტატიაში შეაჯამა და ამ ამბებს შეგიძლიათ ამ  ბმულზე გაეცნოთ. 


                         სასარგებლო და საინტერესო მასალები ჟურნალისტებისთვის

მედიაკრიტიკა და მედიაგარემოს ტენდენციები "მედიაჩეკერის" ძირითადი სამუშაო მიმართულებებია, თუმცა, არა ერთადერთი. ვებგვერდზე, განყოფილებაში - WIKI - არაერთ საინტერესო მასალას იპოვით საერთაშორისო მედიაში მიმდინარე ამბებზე, უცხოური მედიის ეთიკურ დილემებზე, საინტერესო და ცნობილ ჟურნალისტებზე, ნახავთ ფოტოისტორიებს და იპოვით სვადასხვა რესურსებსა და რეკომენდაციებს, რაც მუშაობასა და პროფესიული უნარების გაუმჯობესებაში დაგეხამრებათ. 

ამ განყოფილებიდან გირჩევთ:

• რა არის Deepfake - დეზინფორმაციის ახალი ფორმა
• ახალ ზელანდიაში მომხდარის გაშუქება: როგორ კვებავს მედია რადიკალურ-მემარჯვენე ტერორიზმს

ვინაიდან 2019 წელი საპროტესტო აქციებით გამოირჩეოდა, "მედიაჩეკერმა" სხვადასხვა საერთაშორისო გაიდლაინი მოიძია და თავი მოუყარა რჩევებს ჟურნალისტებისათვის - როგორ მოვემზადოთ საპროტესტო აქციების გასაშუქებლად.

მიმდინარე წელს რამდენჯერმე დადგა დღის წესრიგში ციფრული უსაფრთხოების საკითხიც. 

ამ თემაზე გირჩევთ:

•  ციფრული უსაფრთხოების წესები ჟურნალისტებისათვის;
• როგორ დავიცვათ Facebook ანგარიში 

და ბოლოს,  "მედიაჩეკერზე" ასევე იპოვით, 8 აპლიკაციას, ვიდეოს მობილურში დასამონტაჟებლად   და რჩევებს, როგორ გავაუმჯობესოთ ჩვენი გვერდი სოციალურ მედიაში, ან როგორ გამოვიყენოთ Instagram-ი კიდევ უფრო ეფექტურად.

ბიძინა ივანიშვილზე მომზადებული ვიდეორგოლის გამო საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ (GNCC) ტელეკომპანია "მთავარი არხი" წერილობით გააფრთხილა და რგოლის ეთერიდან მოხსნა დაავალა.  

კომუნიკაციების კომისიამ მიიჩნია, რომ ვიდეორგოლი პოლიტიკური რეკლამაა და არასაარჩევნო პერიოდში არხს მისი გაშვების უფლება არ ჰქონდა.

აღნიშნულ საკითხზე კომუნიკაცოების კომისიამ დღეს, 30 დეკემბერს იმსჯელა. საქმე ეხება ვიდეორგოლს, რომელიც "მთავარი არხის" ეთერში, 2019 წლის 19 დეკემბრიდან გადიოდა,

"კომუნიკაციების კომისიამ საჯარო სხდომაზე იმსჯელა აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით და დაადგინა, რომ ,,მთავარმა არხმა“ თავის ეთერში განათავსა და გაავრცელა რეკლამა, რომელშიც დარღვეულია გავრცელების წესის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნები. შესაბამისად, კომუნიკაციების კომისიამ ,,მთავარ არხს“ საქართველოს კანონმდებლობის, მათ შორის საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის, „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, ,,რეკლამის შესახებ“ საქართველოს კანონის და ,,საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის საქმიანობის მარეგულირებელი წესების“ დარღვევის გამო, წერილობით გააფრთხილა და აღნიშნული ვიდეორგოლების ბადიდან დაუყოვნებლივ ამოღება დაავალდებულა", - ვკითხულობთ კომუნიკაციების კომისიის მიერ გამოქვეყნებულ განცხადებაში. 

ტელეკომპანია "მთავარი არხში" ამ განცხადებას არ ეთანხმებიან და აცხადებენ, რომ ეს ვიდეორგოლი არის არხის სარედაქციო პოზიცია, ქვეყანაში მიმდინარე სხვადასხვა საკითხთან დაკავშირებით.  არხის იურისტის, თამთა მურადაშვილის შეფასებით, კომუნიკაციების კომისიის დღევანდელი გადაწყვეტილება ცენზურის ტოლფასია.

 "გასცდა კომისია საკუთარ უფლებამოსილებას, მათ არ აქვთ აზრის გამოხატვის და მითუმეტეს პოლიტიკური აზრის გამოხატვის შეზღუდვის უფლება. ეს იყო არხის სარედაქციო პოლიტიკით შექმნილი კლიპები, ეს არ იყო პოლიტიკური რეკლამა. მუხლების მითითება საერთოდ ვერ შეძლეს, კანონი  არ კრძალავს ამგვარი კლიპის გაშვების უფლებას. შესაბამისად, ეს იყო სრულიად უკანონო გადაწყვეტილება. ცხადია, გავასაჩვრებთ სასამართლოში, თუმცა, სასამართლოც ამ ხელისუფლების არის, ამიტომ მათი იმედიც არ გვაქვს", - განაცხადა თამთა მურადაშვილმა "მთავარ არხთან" საუბრისას. 

ტელეკომპანია “მთავარ არხს” ახალი მეწილე ჰყავს. ნიკოლოზ სისაურმა ტელეკომპანიის 3%-იანი წილი, 3 000 ლარად, საწესდებო კაპიტალში 300 000 აშშ დოლარის ოდენობის შენატანის ვალდებულებით კახაბერ ანჯაფარიძისგან იყიდა. შესაბამისი ცვლილება საჯარო რეესტრში 19 დეკემბერს აისახა.

საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით, ნიკოლოზ სისაური შპს “ტელეკომპანია საქართველოს” დირექტორია, რომლის 25-25%-იან წილებს ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ის” ყოფილი მფლობელები ძმები ყარამანიშვილები ფლობენ.

ამ დროისთვის, საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით, “მთავარი არხის” დამფუძნებლებს შორის წილები ასე ნაწილდება: ტელევიზიის 3%-ს ნიკოლოზ სისაური ფლობს, 2.5-2.5%-იან წილებს გიორგი და მარი ანა რურუები, 2%-ს შპს “საქართველოს უნივერსიტეტი” (“საქართველოს უნივერსიტეტის” 37.5 და 12.5-%-ებს ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის დედა და ბიძა - გიული და ნიკოლოზ ალასანიები ფლობენ), 39%-ს კი - კახაბერ ანჯაფარიძე. რაც შეეხება არხის გენერალურ დირექტორს ნიკა გვარამიას, იგ კვლავ აქცეიბის საკონტროლო პაკეტის - 51%-ის მფლობელია.

"მთავარი არხი" საჯარო რეესტრში 2019 წლის პირველ მარტს დარეგისტრირდა. დაფუძნებისას მას "კომედი არხი" ერქვა, 15 აგვისტოს კი მას სახელი და მფლობელები შეეცვალა და გახდა მთავარი არხი. პირველ ეტაპზე არხს მხოლოდ ორი მფლობელი ნიკა გვარამია (51%) და კახაბერ ანჯაფარიძე (49%) ფლობდა. ეს უკანასკნელი, საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით, შპს “ინტერ მედია პლიუსის” 30%-იანი წილის მესაკუთრეცაა.

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე კანდიდატად ფრაქცია ''ნაციონალურმა მოძრაობამ'' გია ქარცივაძე დაასახელა. სპეციალურად შექმნილმა საკონკურსო კომისიამ ცხრა განმცხადებლიდან სამი - ირმა ზოიძე, გია ქარცივაძე და ლაშა ზარგინავა, 24 დეკემბერს შეარჩია. “ნაციონალურმა მოძრაობამ” კი მათგან სასურველი კანდიდატი აჭარის უმაღლეს საბჭოს დღეს, 27 დეკემბერს წარუდგინა.

გია ქარცივაძე საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის აჭარის ფილიალის ყოფილი ხელმძღვანელი და აჭარის ტელევიზიის HR-ია. “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენელი ასმათ დიასამიძე “მედიაჩეკერთან” განმარტავს, რომ სამივე კანდიდატი კვალიფიციური იყო, თუმცა გია ქარცივაძეზე არჩევანის შეჩერება რამდენიმე მიზეზის გამო გადაწყვიტეს:

“დილემის წინაშე აღმოვჩნდით, რადგან ყველა კანდიდატი იყო კვალიფიციური, ღირსეული და ჩვენს პატივისცემას ვუდასტურებთ თითოეულს. გია ქარცივაძეზე არჩევანი, პირველ რიგში, იმიტომ შევაჩერეთ, რომ გიამ ძალიან კარგად იცის მთელი შიდა სამზარეულო ტელევიზიის. წლებია იქ მუშაობს და პროცესებში იყო ჩართული ორივე დირექტორის შემთხვევაში(იგულისხმება ნათია კაპანაძე და დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი ნათია ზოიძე). მეორე მიზეზი არის, რომ ის არის კვალიფიციური იურისტი და ამ ეტაპზე ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ბორდში იყოს წარმომადგენელი, რომელსაც არ გამოეპარება იურიდიული ნიუანსები. ამ ძირითადი მიზეზების გამო შევაჩერეთ მასზე არჩევანი.”

ჩვენს კითხვაზე, თუ რა მოლოდინი აქვთ ფრაქციაში, ასმათ დიასამიძე გვპასუხობს:

“მე ვფიქრობ, რომ უმაღლეს საბჭოს კითხვის ნიშნები, კვოტირებასთან და პარტიულობასთან დაკავშირებით, არ უნდა ჰქონდეს. ჩვენ პარტიული ნიშნით არ შეგვირჩევია. ვალდებული არიან, რომ მხარი დაუჭირონ, რადგან ეს არის საზოგადოების და ჩვენი კვოტა, საზოგადოების პოზიცია.”

მრჩეველთა საბჭოში ამ ეტაპზე ოთხი წევრია. სამი მათგანი - სოსო სტურუა, თამილა დოლიძე და გიგა ჩხარტიშვილი ბორდში ''ქართული ოცნების'', ხოლო ერთი თამარ წილოსანი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით არის შესული. წილოსანი, ამავე დროს, არჩევისას უმაღლესი საბჭოს მოქმედი თანამშრომელი იყო, - ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარის თანაშემწე.

“მედიაზე ზეწოლა სირცხვილია”, “სოლიდარობა კავკასიას“, “ვერ დაგვადუმებთ”, “სოლიდარობა ტვ პირველს”, “თავისუფლება მედიას” - ამ ლოზუნგებით დღეს 12:00 საათზე ტელეკომპანია “კავკასიასთან” საპროტესტო აქცია გაიმართა. ჟურნალისტებმა, სამოქალაქო აქტივისტებმა და ოპოზიციის წარმომადგენლებმა მაუწყებლების ანგარიშებზე ინკასოს დადება გააპროტესტეს.

სამოქალაქო აქტივისტი გიგა მაქარაშვილი ტელევიზიებზე ინკასოს დადებას უსამართლობად მიიჩნევს და ამბობს, რომ ყველა არხი თანაბარ პირობებში უნდა იყოს:

“ეს არის მარტივად დასანახი ხელწერა “ქართული ოცნების”, რომელსაც არ მოსწონს მასზე კრიტიკულად განწყობილი, თავისუფალი მედია… თითზე ჩამოსათვლელი მედია დაგვრჩა, რომელსაც ვერ აკონტროლებს, მათ შორის ერთ-ერთი კავკასიაა, რომელსაც ძალიან უსამართლოდ ექცევა”, - თქვა გიგა მაქარაშვილმა “მთავარ არხთან” საუბრისას.

ტელეკომპანია TV პირველის, რუსთავი 2-ის, კავკასიის და ერთი რეგიონული არხის ანგარიშებს, დავალიანების გადაუხდელობის გამო, ფინანსთა სამინისტრომ ინკასო 25 დეკემბერს დაადო. ფინანსთა სამინისტროს გადაწყვეტილებას მაუწყებლებში უსამართლობად აფასებენ და მიიჩნევენ, რომ ხელისუფლება ორმაგი სტანდარტებით ხელმძღვანელობს.

• იხილეთ ამ თემაზე: TV პირველს, კავკასიას, რუსთავი 2-ს და ერთ რეგიონულ ტელევიზიას ინკასო დაედო

ერთდღიანი ვადა, რომელიც ფინანსთა სამინისტრომ მაუწყებლებს პირველი ოქტომბრიდან დაგროვებული დავალიანებების დასაფარად მისცა, 24 დეკემბერს ამოიწურა. “ტვ პირველი”, “რუსთავი 2” და, ასევე, ერთი რეგიონული არხი, რომელსაც ინკასო დაედო, დავალიანების დაფარვას შეძლებისთანავე აპირებენ. რაც შეეხება ტელეკომპანია “კავკასიას”, არხის დირექტორი ნინო ჯანგირაშვილი მიმდინარე დავალიანების გადახდას არ აპირებს და ამბობს, რომ “კავკასია” იქამდე არ გადაიხდის გადასახადს, სანამ “იმედი” და “მაესტრო” მილიონობით ლარის დავალიანებას არ დაფარავენ.

სტატიაში გამოყენებულია ინტერპრესნიუსის ფოტო.

ხელისუფლების გავლენის ზრდა ტელევიზიებში, სამართალდამცველებისგან დაზარალებული ათობით ჟურნალისტი, გალაშქრება გამოხატვის თავისუფლების წინააღმდეგ დეზინფორმაციასთან ბრძოლის სახელით და სხვა. “მედიაჩეკერი” გამოყოფს 5 მნიშვნელოვან მოვლენას, რომლებმაც 2019 წელს საქართველოში მედიაგარემოს მკვეთრი ცვლილება გამოიწვია.

2019 წლის 18 ივლისს ადამიანის უფლებების ევროპულმა სასამართლომ დაადასტურა საქართველოს სამივე ინსტანციის სასამართლოების მიერ მიღებული გადაწყვეტილება, რომლითაც ტელეკომპანია “რუსთავი 2”-ის მესაკუთრედ აღიარებული იქნა ბიზნესმენი ქიბარ ხალვაში.

ქიბარ ხალვაშმა სასამართლოს 2015 წელს მიმართა “რუსთავი 2-ის” წილებთან დაკავშირებით. ის ცდილობდა დაემტკიცებინა, რომ წილები ამორალური გარიგების საფუძველზე დაათმობინეს და არაკეთილსინდისიერი შემძენები იყვნენ ისინი, ვინც მომდევნო წლებში დაისაკუთრეს “რუსთავი 2”.

ხალვაშამდე 3 წლით ადრე, 2012 წელს, “რუსთავი 2-ის” წილების საქმეზე დავით დვალმა და ჯარჯი აქიმიძემ იჩივლეს, ოღონდ, ხალვაშისგან განსხვავებით, არა სასამართლოში, არამედ პროკურატურაში. პროკურატურაში ამ დრომდე მიმდინარეობს სისხლის სამართლის საქმის გამოძიება “რუსთავი 2“-ის დამფუძნებლების - დავით დვალისა და ჯარჯი აქიმიძის ქონებრივი უფლების იძულებით გადაცემის ფაქტზე. ამის პარალელურად, 2019 წლის ოქტომბერში თბილისის საქალაქო სასამართლომ წარმოებაში მიიღო დვალისა და აქიმის სარჩელი, რომლითაც ისინი კუთვნილი 60% წილის დაბრუნებას ითხოვენ ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ში” იგივე არგუმენტებით, რა არგუმენტებითაც უზენაესმა სასამართლომ ქიბარ ხალვაშს დაუბრუნა ტელევიზია.

სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ “რუსთავი 2-ის” ახალმა გენერალურმა დირექტორმა პაატა სალიამ ტელევიზიიდან დაითხოვა საინფორმაციო სამსახურის უფროსი და რამდენიმე მთავარი სახე, რის გამოც, ტელევიზია პროტესტის ნიშნად დატოვა ტელევიზიის თანამშრომლების საკმაოდ დიდმა ნაწილმა.

არხის საინფორმაციო პროგრამა “კურიერი” 1 თვის განმავლობაში არ გადიოდა ეთერში, ხოლო 25 სექტემბერს ეთერს ახალი წამყვანით დაბრუნდა - ნათია ლაზაშვილი მანამდე მთავრობის ადმინისტრაციასა და პროკურატურაში მუშაობდა კონსულტანტად.

“რუსთავი 2-ის” ყოფილმა გენერალურმა დირექტორმა ნიკა გვარამიამ ტელეკომპანია “მთავარი” დააფუძნა. “მთავარი” 9 სექტემბრიდან მაუწყებლობს და მის კონტენტს “რუსთავი 2-დან” წასული თანამშრომლების ნაწილი ქმნის.




 “რუსთავი 2-დან” წასული თანამშრომლების ნაწილი მუშაობს კიდევ ერთ ახალდაფუძნებულ ტელეკომპანიაშიც. “ფორმულა” 1-ლი ოქტომბრიდან მაუწყებლობს. “ფორმულაში” საკონტროლო წილს დავით კეზერაშვილი ფლობს, რომელიც “ნაციონალური მოძრაობის” ხელისუფლებაში ყოფნის პერიოდში თავდაცვის მინისტრის პოსტზე მუშაობდა.  

აჭარის ტელევიზიაში 2019 წლის აპრილში დაწყებული პროცესები ნოემბერში ისე დასრულდა, როგორც ამას ტელევიზიის ჟურნალისტები და მედიაზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები პროგნოზირებდნენ და რის გამოც ისინი აქტიურად და ღიად გამოხატავდნენ პროტესტს:

ტელევიზიის გენერალური დირექტორის პოსტიდან აპრილში გადააყენეს ნათია კაპანაძე, რის შემდეგაც ტელევიზიის გენერალური დირექტორის მოვალეობას ნათია ზოიძე ასრულებდა, რომელიც ინარჩუნებდა აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში ხელისუფლების ზეგავლენისგან დამოუკიდებელ სარედაქციო პოლიტიკას. ხელისუფლებისადმი კრიტიკული დამოკიდებულების გამო, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი მმართველი პარტიის გენერალური დირექტორის, ბიძინა ივანიშვილის სამიზნე გახდა მიმდინარე წლის ზაფხულში, როცა მან ტელევიზია “ნაციონალური მოძრაობის” ფილიალად მოიხსენია.

ნოემბერში, რამდენჯერმე ჩაშლილი კონკურსის შემდეგ, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალურ დირექტორად გიორგი კოხრეიძე აირჩიეს, რომელსაც იმთავითვე მოიაზრებდნენ სახელისუფლებო კანდიდატად. გიორგი კოხრეიძე - 2014-2018 წლებში იყო საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრი და იგი ამ პოზიციაზე აჭარის უმაღლესი საბჭოს წარდგინებით იყო არჩეული. აჭარის ტელევიზიის დირექტორის პოზიციაზე მუშაობას კოხრეიძე იმით შეუდგა, რომ ნათია ზოიძეს ხელშეკრულება შეუცვალა, რომლითაც სარედაქციო პოლიტიკის მართვის უფლება ჩამოართვა.

ჯერ უცნობია, შეძლებენ თუ არა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტები სამსახურის და სარედაქციო დამოუკიდებლობის შენარჩუნებას. რას და როგორ შეცვლის ახალი გენერალური დირექტორი, ეს უკვე 2020 წელს გამოაშკარავდება.

რაც უკვე აშკარად ჩანს, ეს ტელეკომპანია “იმედში” გაძლიერებული პროსამთავრობო ვექტორია. ტელევიზიის გენერალურ დირექტორად ივანიშვილის “მე-9 არხისა” და ივანიშვილთან დაახლოებული ბიზნესმენის, ვანო ჩხარტიშვილის ყოფილი ტელეკომპანია “მზის” ხელმძღვანელი ელდარ მდინარაძე დაინიშნა. ამას მოჰყვა, ტელევიზიის აღმასრულებელი დირექტორის და საინფორმაციო სამსახურის უფროსის ცვლილება. არხის სარედაქციო პოლიტიკას არსებითად გენერალური დირექტორის მოადგილე, ნიკოლოზ ლალიაშვილი განსაზღვრავს, რომელიც საზოგადოების და თავად “იმედის” არხზე მომუშავე ჟურნალისტების კრიტიკის ობიექტი გახდა აგვისტოს ომზე მომზადებული პროპაგანდისტული ფილმის გამო. ფილმში ომის ერთადერთ და მთავარ დამნაშავედ საქარველოს მესამე პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი იყო წარმოჩენილი, ხოლო რუსეთის როლი განსაზღვრული იყო სააკაშვილის ქმედებებზე რეაქციად.

ხელისუფლებისა და ბიძინა ივანიშვილის მიმართ ერთგვარ დითირამბებს ეთმობა “იმედის” ახალი პოლიტიკური ტოქშოუ “არენა”, ხოლო თავად ლალიაშვილის გადაცემა “SWOT ანალიზი” ერთადერთია, რომელსაც ერთმანეთის მიყოლებით სტუმრობენ ხელისუფლების უმაღლესი თანამდებობის პირები, ბიძინა ივანიშვილის ჩათვლით და რომლებთანაც არასდროს აქვს კრიტიკული შეკითხვა გადაცემის წამყვანს.



25 ნოემბრიდან მაუწყებლობა დაიწყო ხელისუფლებასთან დაახლოებულმა კიდევ ერთმა ჯგუფმა - “პოს ტვ-მ”.


21 დეკემბერს ჟურნალისტებს კიდევ ერთხელ მოუხდათ მიკროფონებისა და დიქტოფონების ნაცვლად სასტვენების ხელში აღება და ამ ფორმით ხელისუფლების უმოქმედობის გაპროტესტება. საქმე ის არის, რომ ისევ გამოუძიებელია ჟურნალისტებზე თავდასხმის და პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლის ფაქტები.

40-მდე ჟურნალისტი დაშავდა 20 ივნისის ღამეს აქციის დაშლის დროს, როცა მათ სამართალდამცავები დამიზნებით ესროდნენ რეზინის ტყვიებს. ეს საქმე ამ დრომდე გამოუძიებელია.

ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის არაერთი ფაქტი დაფიქსირდა 2019 წელს, რომელთა დიდი ნაწილი, ასევე, გამოუძიებელია.

• იხილეთ ამ თემაზე ვრცლად: ჟურნალისტებზე ზეწოლის გახშირებული და გამოუძიებელი ფაქტები

ტელეკომპანია “მთავარის” 2 მესაკუთრის ნიკა გვარამიასა და გიორგი რურუას წინააღმდეგ ხელისუფლება სისხლის სამართლებრივ დევნას ახორციელებს. რურუა 18 ნოემბერს დააკავეს ცეცხლსასროლი იარაღის უკანონოდ შენახვა-ტარების ბრალდებით (სსკ 236-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები) და 20 ნოემბერს პატიმრობა შეუფარდეს. იგი ამ დრომდე პატიმრობაში რჩება და თავს პოლიტპატიმრად მიიჩნევს. ამასთან, 25 დეკემბერს პროკურატურამ მას ახალი ბრალი წარუდგინა - სასამართლო გადაწყვეტილების შეუსრულებლობა (სსკ 381-ე მუხლის პირველი ნაწილი), ვინაიდან ბრალდებული უარს აცადებს დნმ-ის ნიმუშების ჩაბარებაზე.

მანამდე, 2019 წლის 9 აგვისტოს ნიკა გვარამიას ბრალი წარუდგინეს “რუსთავი 2-ში” გენერალური დირექტორის პოსტზე მუშაობის პერიოდში “საწარმოში ხელმძღვანელობითი და წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების გამოყენებისთვის ამ ორგანიზაციის კანონიერი ინტერესის საწინააღმდეგოდ, სხვისთვის გამორჩენის მიღების მიზნით, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია” (სსკ 220-ე მუხლი). მას ამ საქმეზე აღკვეთის ღონისძიების სახით 40 ათას ლარიანი გირაო აქვს შეფარდებული. 1 ნოემბერს ამავე საქმეზე გვარამიას პროკურატურამ ბრალი დაუმძიმა, მას დამატებით ბრალი ედება “საწარმოში ხელმძღვანელობითი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებაში, ამ ორგანიზაციის კანონიერი ინტერესის საწინააღმდეგოდ, თავისთვის გამორჩენის მიღების მიზნით, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია”. 5 დეკემბერს გვარამია სუს-ში დაიბარეს გამოკითხვაზე, თუმცა უცნობია, ამჯერად კონკრეტულად რომელ საქმეს უკავშირდება მისი დაბარება. თავად გვარამია ვარაუდობდა, რომ ეს უკავშირდება მის ფეისბუკ პოსტს ხელისუფლების დამხობის შესახებ.

ტელეკომპანია “პირველზე” ზეწოლად შეაფასეს არხის წარმომადგენლებმა თიბისი ბანკის საქმის გამოძიების ფარგლებში, ტელევიზიის დამფუძნებლის ვახტანგ წერეთლის მამის - ავთანდილ წერეთლის მიმართ ბრალის წარდგენა. წერეთელს ბრალი წარედგინა “უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციაში დახმარების ფაქტზე, ჩადენილი ჯგუფურად, რასაც თან ახლდა განსაკუთრებით დიდი ოდენობით შემოსავლის მიღება” (სსკ 25-194 მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ა“ და მე-3 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი). მას 500 ათას ლარიანი გირაო აქვს შეფარდებული.


საქართველოს მთავრობასთან დაკავშირებული ტროლების და ბოტების შესახებ Freedom Houses-ის ანგარიშში იყო საუბარი, რომელიც ნოემბრის დასაწყისში გამოქვეყნდა. რამდენიმე დღის წინ კი ფეისბუკმა განაცხადა, რომ100-ზე მეტი ქართული გვერდი წაშალა, რომელთა უკან საქართელოს მთავრობასთან დაკავშირებული ყალბი ანგარიშები იდგა. Facebook-ის ინფორმაციით, საქართველოში 39 ანგარიში, 344 გვერდი და 13 ჯგუფი გააუქმეს.

სწორედ დეზინფორმაციასთან ბრძოლის საბაბით ცდილობს მთელი წლის განმავლობაში ხელისუფლება საზოგადოების დარწმუნებას იმაში, რომ აუცილებელია ამ საკითხის კანონით რეგულირება, რაც მედიის სპეციალისტების შეფასებით, რეალურად გამოხატვის თავისუფლებისკენაა მიმართული და გააუარესებს მედიაგარემოს ქვეყანაში.

ამ მხრივ, საინტერესოა საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მომზადებული კანონპროექტი, რომლითაც თვითრეგულირებიდან რეგულირების სფეროში ინაცვლებს მედიის შინაარსთან დაკავშირებული მთელი რიგი საკითხები, მათ შორის სიძულვილის ენის გამოყენება და ა.შ.

ამ კანონპროექტის მიღების აუცილებლობაზე წელს არაერთხელ ალაპარაკდა ხელისუფლება, სულ ბოლოს ფეისბუკიდან ხელისუფლებასთან დაკავშირებული ტროლების წაშლის კომენტირებისას ყოფილმა პარლამენტის თავმჯდომარემ ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ აუცილებელია სატელევიზიო დეზინფორმაციასთან ბრძოლა, რაზეც პარლამენტში ინიცირებულია კანონპროექტი. მოგვიანებით გაირკვა, რომ სწორედ GNCC-ის მიერ მომზადებულ კანონპროექტზეა საუბარი.

კანონპროექტის მიღებამდე, GNCC უკვე ცდილობს მედიის შინაარსის განხილვაში ჩართვას, რისთვისაც ახალი პლატფორმა - mediacritic.ge აამუშავა. ამ ფონზე კიდევ უფრო საინტერესოა წლის ბოლოს კომუნიკაციების კომისიის წევრობის შესარჩევი ე.წ. კონკურსების ამბავი. კონკურსი ძნელად შეიძლება ეწოდოს პროცესს, როდესაც უცნობია, რა კრიტერიუმებით ხელმძღვანელობს შესარჩევი კომისია მთავრობის ადმინისტრაციაში, როდესაც პრეზიდენტს უგზავნის ან არ უგზავნის შერჩეული კონკურსანტების ნუსხას, ხოლო შემდეგ ასევე რის საფუძველზე ახდენს შერჩევას პრეზიდენტი, რომელსაც უნდა დაეთანხმოს პრემიერი და ბოლოს, როგორ არჩევს პარლამენტი სათანადო კადრს. სწორედ, ამ გაუგებარი და ჩაკეტილი სქემის შედეგად შეიძლება განვიხილოთ ის ფაქტი, რომ კომუნიკაციების კომისიის წევრად განმეორებითი ვადით დაამტკიცეს წლის ბოლოს კახა ბექაური, რომელიც მანამდე ივანიშვილის ტელევიზიის ხელმძღვანელი იყო. ასევე, ამ გაუგებარი სქემით შეიძლება აიხსნას ის ფაქტი, რომ მთავრობის ადმინისტრაციამ დაიწუნა კომისიაში კიდევ ერთი ვაკანტური ადგილის დასაკავებლად გამოცადებულ კონკურსში მონაწილე ხუთივე კანდიდატი.

ტელეკომპანიების: TV პირველის, რუსთავი 2-ის, კავკასიის, ასევე, ერთი რეგიონული არხის ანგარიშებს, დავალიანების გადაუხდელობის გამო, ფინანსთა სამინისტრომ ინკასო დაადო. მიმდინარე პროცესებს მაუწყებლებში უსამართლობად აფასებენ და მიიჩნევენ, რომ ხელისუფლება ორმაგი სტანდარტებით ხელმძღვანელობს. მაუწყებლები ფინანსთა მინისტრთან შეხვედრას ითხოვენ.

“აღშფოთებას და პროტესტს იწვევს, როდესაც სხვა ტელევიზიები აგროვებენ მილიონობით ვალს და ჩვენ მიმდინარე დავალიანებაზე სახელმწიფო გვებრძვის და ულტიმატუმებს გვიყენებს. ეს არის პრობლემა, თორემ ვალდებულებებს ჩვენ არ გავურბივართ და არც არასდროს არ გავქცევივართ”, - ამბობს “TV პირველის” კომერციული დირექტორი ნანა აბურჯანიძე.

მისი თქმით, ნოემბრის მიმდინარე დავალიანება დაახლოებით 100 000 ლარი იყო.

“TV პირველისგან” განსხვავებით, “კავკასიის” დირექტორი ნინო ჯანგირაშვილი არ აპირებს მიმდინარე დავალიანების გადახდას, რაც მისი თქმით, ძალიან სასაცილო თანხაა. ჯანგირაშვილი ფინანსთა მინისტრთან შეხვედრას ითხოვს. იგი მიიჩნევს, რომ ხელისუფლება არათანაბარ პირობებში აყენებს ტელევიზიებს და ამბობს, რომ “კავკასია” იქამდე არ გადაიხდის გადასახადს, სანამ “იმედი” და “რუსთავი 2” მილიონობით ლარის დავალიანებას არ დაფარავენ:

“ეს არის კატასტროფული უსამართლობა, ეს არის საბაზრო უპირატესობის მინიჭება სამი კონკრეტული არხისთვის. რაც მათ იმდენად დიდ უპირატესობას აძლევს, რომ წარმოუდგენელია ასეთ კონკურენციაზე ლაპარაკი. პირველ რიგში, მე ვითხოვ, რომ ფინანსთა მინისტრმა გაგვაგებინოს, “რუსთავი 2-თან” და “იმედთან” რა მოლაპარაკებას აწარმოებს. თუ მეტყვიან, რომ ისინი ფარავენ ხვალ 55 მილიონს, მეც უსიტყვოდ, მივდივარ და ჩემს დავალიანებას მთლიანად ვფარავ ხვალ”.

მათ გარდა, ინკასო დაედო ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ის” ანგარიშებს. მაუწყებლის დირექტორი პაატა სალია “რუსთავი 2-თან” აცხადებს, რომ არხისთვის ინკასოს დადება აბსოლუტურად უპასუხისმგებლო მოქმედებაა, რადგან, შესაძლოა, ტელეკომპანიის საქმიანობა შეფერხდეს.

“მენეჯმენტი ვაკეთებთ ყველაფერს, რომ ეს არ მოხდეს და ახალი წლის წინ, დღესასწაულების წინ, არხის პარალიზება არ მოხდეს. თუმცა, კიდევ ერთხელ ვაცხადებ, რომ 27 მილიონი ლარი დავალიანება დაგროვდა სწორედ იმის გამო, რომ ასეთი პრინციპულობა, რასაც ახლა იჩენს ფინანსთა სამინისტრო და შემოსავლების სამსახური, მათ არ გამოუჩენიათ წინა მენეჯმენტის პირობებში, წლების განმავლობაში, როდესაც ეს ვალი გროვდებოდა”, - ამბობს იგი და ამატებს, რომ ახლა ისინი ვალებს იხდიდნენ, უბრალოდ, აქვთ მცირედი გადაცილება დროში, - “აქედან გამომდინარე, ვთვლი, რომ ესეთი დამოკიდებულება აბსოლუტურად მიუღებელია ჩვენთვის და, კიდევ ერთხელ ვამბობ, მოვუწოდებ ფინანსთა სამინისტროს, რომ არ გამოიყენოს ესეთი ღონისძიებები მომავალში. ჩვენ ვეცდებით, რომ მიმდინარე გადასახადები დავფაროთ”

დავალიანების გამო დღეს ინკასო დაედო ერთი რეგიონული არხის ანგარიშებსაც. რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის ხელმძღვანელის, ნათია კუპრაშვილის განცხადებით, ამ ტელევიზიის დავალიანება 1200 ლარი იყო.

“ჩვენ უკვე რამდენიმე წელია ვფიქრობთ, რომ ხელისუფლება ჩადის დანაშაულს, შერჩეული საგადასახადო პოლიტიკით. კონკრეტულად ვამბობთ, რომ დანაშაული იყო ჩადენილი, როცა კონკრეტული პირის მხრიდან (და გასარკვევია, ვისი მხირდან) გაიცა ბრძანება, რომ შერჩევითი საგადასახადო პოლიტიკა უნდა ეწარმოებინათ კონკრეტულ მაუწყებლებთან დაკავშირებით, რამაც გამოიწვია ვალების დაგროვება. ჩვენ ვითხოვთ გამოძიებას, ვითხოვთ შედეგებს, ვითხოვთ პირობების გათანაბრებას”, - ამბობს იგი.

ფინანსთა მინისტრთან შეხვედრას ითხოვს რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსიც.

“ხელისუფლება იყენებს ეკონომიკურ ბერკეტს დამოუკიდებელი მედიის შესავიწროვებლად, ეს ჩანს ძალიან ბევრ რამეში. ხელისუფლება თვითონ უნდა იყოს მოწადინებული, ესაუბროს მედიას და აუხსნას, რატო აწარმოებს ამგვარ პოლიტიკას. მიხვდეს, რომ არასწორია ეს პოლიტიკა და შეეცადოს გამოსწორებას. თუმცა არანაირი მცდელობა არ აქვთ და პირიქით, უფრო სადამსჯელო ნაბიჯებს დგამენ, რაც ძალიან ცუდად აისახება ქვეყანაზე. ეს კარგად არ დასრულდება”, - ამბობს ნათია კუპრაშვილი.

ფინანასთა სამინისტროს განცხადება, რომ ძველი ვალების დასაფარად მაუწყებლებს შემოსავლების სამსახურისთვის მათეული განრიგები უნდა წარედგინათ, 1 ოქტომბრიდან კი ვალები აღარ დაეგროვებინათ, მიმდინარე წლის აგვისტოში გავრცელდა.

„ვიქნებით ლოიალური წარსულ დავალიანებასთან, მაგრამ პრინციპული მიმდინარე ვალებთან“, - განაცხადეს მაშის სამინისტროში და მაუწყებლებს ორკვირიანი ვადა მისცეს ვალის დაფარვის მათთვის მოსახერხებელი პირობების შესათავაზებლად.

მაშინ მინისტრმა განაცხადა, რომ ყველაზე მსხვილი დავალიანება სამ ტელეკომპანიას ჰქონდათ ესენია: „რუსთავი 2“ – 28 მლნ დავალიანებით, „იმედი“ – 19 მლნ და „მაესტრო“ დაახლოებით 8 მლნ ლარით.

• ამ თემაზე იხილეთ: ფინანსთა სამინისტრო მაუწყებლებს დავალიანების დაფარვაზე მოლაპარაკებებს სთავაზობს

“მედიაჩეკერი” მთელი დღის განმავლობაშ ცდილობდა ამ ტელევიზიებთან დაკავშირებას იმის გასარკვევად, რა შეიცვალა მინისტრის ამ განცხადების შემდეგ, დაფარეს თუ არა დავალიანება, ან დაიწყეს თუ არა მათი დაფარვა, რამე განრიგის მიხედვით, თუმცა, არც "იმედიდან" და არ "რუსთავი 2-დან" მედიაჩეკერის ზარებსა და შეტყობინებებს არ უპასუხეს.

რაც შეეხება დავალიანებებს, რომლებიც 1-ლი ოქტომბრიდან წარმოეშვებოდათ ტელევიზიებს, მათი დაფარვისთვის 1-დღიანი ვადა მაუწყებლებს 23 დეკემბერს მისცეს და ეს ვადა გუშინ, 24 დეკემბერს ამოიწურა.

• ამავე თემაზე წაიკითხეთ: რაც ეპატიება იუპიტერს, არ ეპატიება ხარს - ტელევიზიების საგადასახადო დავალიანებები

ირმა ზოიძე, გია ქარცივაძე და ლაშა ზარგინავა - “ნაციონალური მოძრაობის” კვოტით წარდგენილ აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე წევრს აჭარის უმაღლესი საბჭო ამ სამი კანდიდატიდან შეარჩევს. ეს კანდიდატები საკონკურსო კომისიამ 9 განმცხადებლიდან დღეს, 24 დეკემბერს შეარჩია.

ხუთკაციანი საკონკურსო კომისიის ხმები ასე გადანაწილდა:

• ირმა ზოიძე - 5 ხმა
• გია ქარცივაძე - 4 ხმა
• ლაშა ზარგინავა - 3 ხმა

როგორც საკონკურსო კომისიის თავმჯდომარე, თამარ მამეიშვილი “მედიაჩეკერთან” ამბობს, კომისიამ საბჭოსთვის წარსადგენი კანდიდატები კენჭისყრით, მიღებული ხმების მიხედვით შეარჩია: “საკმაოდ კარგი კანდიდატები იყვნენ, გვქონდა ფუფუნება, რომ კარგებს შორის საუკეთესოები შეგვერჩია"

მისივე განმარტებით, კანდიდატების შერჩევისას კომისიამ რამდენიმე კრიტერიუმით იხელმძღვანელა. მათ შორის: კანდიდატის პრინციპულობა, ბრძოლისუნარიანობა, კეთილსინდისიერება, ასევე, მათი ხედვა, კონცეფცია და აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში არსებული სიტუაციის მათეული შეფასება.

“დებატები გაიმართა აჭარის მაუწყებელზე კანდიდატებს შორის და გარკვეული მოსაზრებები ამ დებატების შემდეგაც გაგვიჩნდა. პარალელურად, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო გასაუბრება, სადაც უკვე ცოცხალ რეჟიმში ვცდილობდით, რომ გაგვეგო კანდიდატების ხედვა და მიგვეღო კონკრეტულ კითხვებზე კონკრეტული პასუხები”, - ამბობს თამარ მამეიშვილი.

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს მეხუთე წევრს, ამ სამი კანდიდატიდან, უმაღლესი საბჭო შეარჩევს. ბორდში ვაკანტური “ნაციონალური მოძრაობის” კვოტაა.

ფრაქცია “ერთიან ნაციონალურ მოძრაობაში” ვაკანტურ ადგილზე განაცხადების მიღების დასრულებამდე ერთი დღით ადრე, 5 დეკემბერს განაცხადეს, რომ თავიანთ კვოტას საზოგადოებისთვის და მაუწყებლის ჟურნალისტებისთვის მისაღებ კანდიდატს დაუთმობდნენ.

''ჩვენს კვოტას ვთმობთ საზოგადოების სასარგებლოდ... ჩვენ აჭარის ტელევიზიის იმ ჟურნალისტებისთვის, ვინც იბრძვიან სარედაქციო დამოუკიდებლობისათვის და საზოგადოებისათვის მისაღებ კანდიდატს დავუჭერთ მხარს", - განაცხადეს დეპუტატებმა​.

21 დეკემბერს, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის წევრთა მეთერთმეტე საერთო კრებაზე, ქარტიის ხელმომწერმა ჟურნალისტებმა ქარტიის საბჭოს სამი ახალი წევრი და ქარტიის სარევიზიო კომისიის განახლებული შემადგენლობა აირჩიეს.

ქარტიის საბჭოს სამი ახალარჩეული წევრიდან, ერთი თბილისის კვოტითაა არჩეული, ორი კი რეგიონების.

საბჭოს ახალი წევრები გახდნენ:

• თბილისის კვოტით - ზვიად ქორიძე
• რეგიონების კვოტით  - ნინა ხელაძე, ჟურნაისტიკის რესურსცენტრი;  ნათია ზოიძე - აჭარის ტელევიზია. 

საბჭოს წევრებმა თავმჯდომარედ, ერთი წლის ვადით, ნანა ბიგანიშვილი აირჩიეს (სტუდია მონიტორი).

ქარტიის საბჭოში სულ 9 წევრია, 6 წევრი რეგიონულ მედიას წარმოადგენს, 3 კი - თბილისს. საბჭოს წევრებს სამი წლის ვადით ირჩევენ. 

საბჭოს ახალი შემადგენლობა ასე გამოიყურება:

1. ნანა ბიგანიშვილი (თავმჯდომარე)
2. ლიკა ზაკაშვილი
3. ზვიად ქორიძე
4. გელა მთივლიშვილი
5. ირმა ზოიძე
6. ნინა ხელაძე
7. მაია მერკვილაძე
8. კამილა მამედოვა
9. ნათია ზოიძე

რაც შეეხება ქარტიის სარევიზიო კომისიას, კომისიის წევრებად აირჩიეს:   

• მარიკა დუდუნია
• ნინო კაკულია
• გუბაზ მეგრელიძე
  
  

სარევიზიო კომისია აკონტროლებს ქარტიის თავმჯდომარის, საბჭოს, აღმასრულებელი დირექტორისა და მათ მიერ დანიშნული თანამდებობის პირების მიერ ქარტიის წესდების შესრულებასა და ფინანსური სახსრების თუ სხვა ქონების საწესდებო მიზნების შესაბამისად გამოყენებას.