ქვეყნის სხვადასხვა საერთაშორისო რეიტინგში დაწინაურება დადებითი ბიძგებისა და პროცესების მაჩვენებელი რომ არის, ამაში ყველა ვთანხმდებით. ამაზე თვალს ვერც მედია დახუჭავს, მათ შორის, კონკრეტული ხელისუფალის მიმართ უკიდურესად კრიტიკულად განწყობილიც კი. თუმცა, მთავარი აქ მაინც ის კრიტიკული ზღვარია, რომელიც მედიამ არასდროს უნდა დაკარგოს, ქებათა-ქების მორევში აღებული სიჩქარით ერთბაშად არ გადაეშვას და წონასწორობის მექანიზმი არ მოშალოს.

გასულ კვირას გაირკვა, რომ აუტოგრაფ ქოლექშენის“ (Autograph Collection) სასტუმროებს შორის შეკვეთილის სასტუმრო “პარაგრაფი” მომხმარებელთა კმაყოფილების ინდექსით ევროპაში პირველ ადგილზე გავიდა და უკან კოპენჰაგენის, ვარშავის, ბარსელონისა და მილანის სასტუმროები ჩამოიტოვა. თავად ფაქტი თავისთავად კარგია, იმდენად კარგიც კი, რომ ზოგიერთ მედიამესვეურში სიამაყის გრძნობა გაათმაგებით, უფრო ზუსტად კი, გაორმაგებით გააღვიძა და ამბავს პრაიმ-ტაიმში ორი ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა - ტელეკომპანია "იმედმა" “პარაგრაფის” პირველობის ამბავი ისეთი მასშტაბებით შეაფასა, რომ მას 28 თებერვალს ჯერ თითქმის 7 წუთიანი სიუჟეტი დაუთმო, კვირის მთავარ შემაჯამებელ გამოშვებაში კი მთელი 15 წუთი მხოლოდ ამაზე ისაუბრა.

თუკი იმასაც დავაზუსტებთ, რომ ზემოთ ხსენებული სასტუმრო მმართველი პარტიის თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილის სახელთან ასოცირდება, ბევრისთვის, ალბათ, ყველაფერი გეომეტრიული სიზუსტით დალაგდა. სასტუმროს ფლობელი არც ერთ სიუჟეტში უხსენებიათ. მათ, ვინც ამ სიახლეს სულმოუთქმელად ელოდა, “იმედმა” ნამდვილი დღესასწაული მოუწყო და რამდენიმე წუთის განმავლობაში საოცნებო ადგილას ვირტუალურად ამოგზაურა. პარალელურად კი პირველ ადგილოსანისადმი საქებარი სიტყვები არც წამყვანებმა დაიშურეს და არც თავად სიუჟტების ავტორმა ჟურნალისტებმა.

“... 200-ზე მეტი ნომერი, ზღვაში შეჭრილი აუზი და ზამთრის ბაღი სასტუმროს განსაკუთერებით მიმზიდველს ხდის. პარაგრაფის სავიზიტო ბარათი კი გრანდიოზული აკვარიუმია, რომელსაც რეგიონში ანალოგი არ ჰყავს. სასტუმროში დასაქმებული 450 ადამიანიდან 400 ადგილობრივი მცხოვრებია”, - წამყვანის ამ სიტყვებით დაიწყო “პარაგრაფში” მოგზაურობის პირველი დღე “იმედმა”.

ამის შემდეგ სათქმელს კიდევ უფრო აკონკრეტებს და დეტალებში შლის ნანახით მოხიბლული ჟურნალისტი და ყოველი შემთხვევისთვის ადგილსაც აზუსტებს და ამბობს, რომ თუკი ისეთ ადგილას მოხვედრა გვინდა, რომელიც “ქართულ რეალობას” არ ჰგავს, გეზი შეკვეთილისკენ უნდა ავიღოთ. ის სასტუმროს თვალის მომჭრელი ინტერიერისა და ექსტერიერის კადრების ფონზე მის უპირატესობებზე საუბრობს და  ხაზს ისიც უსვამს “აკვარიუმის” გრანდიოზულობას”, რომელსაც “რეგიონში ანალოგი არ აქვს”.

სიუჟეტიდან სასტუმროს ე.წ. საპრეზიდენტო ოთახის არსებობაც შევიტყეთ, რომელშიც ღამეს ცნობილი ვარსკვლავები ათევენ. ისიც გავიგეთ, რომ “ამ აპარტამენტების სტუმრებს კაბინეტი, პირადი საუნა, მინისავარჯიშო დარბაზი და რაც ყველაზე მთავარია, საუკეთესო პანორამული ხედი აქვთ ზღვასა და ტყეზე”.

ეს ყველაფერი არ არის. თუკი “პარაგრაფში” სტუმრობისას, ჯიბე საპრეზიდენტო აპარტამენტამდე ვერ გაგწვდათ, გული ხედზე მაინდამაინც არ დაგწყდეთ, თურმე, “აივანი შეკვეთილის სასტუმროში ხუთი სხვადასხვა კატეგორიის 220-ივე ნომერს აქვს”. ჟურნალისტს არც იმის აღნიშვნა დავიწყებია, რომ ბიზნეს შეხვედრებისთვის, პრეზენტაციებისა და კონფერენციებისთვის სასტუმროში სპეციალური სივრცეც არის გამოყოფილი".  ჟურნალისტს არც გურული მზარეული გამორჩენია, რომლებიც 35 სახეობის კერძით “ერთნაირად აოცებენ როგორც ქართველ, ისე უცხოელ სტუმრებს”.

ორი დღის შემდეგ "იმედზე" იმავე მარშრუტის დრო დგება, იმავე კონტექსტით, თითქმის იდენტური ტექსტებითა და ცხადია ზუსტად იმავე ადგილით, თუმცა გაორმაგებული დროით და ოდნავ განსხვავებული, უფრო მკაფიო აქცენტებით.

თუკი პირველ სიუჟეტში “იმედმა” მაყურებელს მხოლოდ “პარაგრაფზე” მოუყვა, ახლა მსჯელობა მისგან მოტანილ სიკეთეებზე გააკეთა. ამას “ბლექ სი არენა”, მინიატურების, და მუსიკოსებისა და დენდროლოგიური პარკები დაუმატა და ლოგიკური ჯაჭვი, მთავარი პერსონით აქაც შეიკრა. “ფაქტია, ამ ყველაფერმა რეგიონის განვითარებას მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი. უამრავი ადგილობრივის საცხოვრებელი პირობები არის გაუმჯობესებული. ნახეთ მსოფლიო დონის ტურისტული ზონა შეკვეთილიდან ნატა ქაჯაიას და კახა როინიშვილის რეპორტაჟში”, - გვაცნობა ახლა უკვე კვირის მთავარი შემაჯამებელი გადაცემის წამყვანმა.

ზემოთ უკვე ერთხელ მონათხრობი, გაორმაგებული დოზით რომ არ შემოგთავაზოთ, ყურადღებას მხოლოდ 15 წუთიანი სიუჟეტის მიწურულს დასმულ აქცენტებზე გავამახვილებთ. ასე მაგალითად, თურმე “პარაგრაფის პირველობა და საერთაშორისო წარმატება, პირდაპირ აისახება ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებაზე, ამ აღიარების შემდეგ, საქართველოში დამსვენებელთა კმაყოფილებაზე ორიენტირებული მომსახურების თამასაც აიწევა და დიდი ალბათობით, ეს ეკონომიკურ სარგებელსაც მოიტანს”.

თუმცა, რამდენად სწორია ერთ კონკრეტულ ფეშენებელურ სასტუმროს ტურიზმის განვითარება, მომსახურების თამასის აწევა და ეკონომიკური სარგებლის მოტანა მიაწერო, რთული სათქმელია. მით უფრო, იმ ფონზე, რომ მის ამ მსჯელობას აჭარის ტურიზმის დეპარტამენტის თავმჯდომარის კომენტარი აძლიერებს, რომელიც ამბობს -, “აქ [პარაგრაფში] ჩამოსული ტურისტი ნიშნავს იმას, რომ ის იმოგზაურებს აუცილებლად აჭარაში, ბათუმში, გურიის სოფლებში, სადაც არის ფანტასტიკური ეკოტურისტული შესაძლებლობები, მთიანი გურია არის ფანტასტიკური. ანუ, ასეთი ტიპის ბიზნესპროექტი აჩენს მიზიდულობის ცენტრს”, - ამბობს ის.

“პარაგრაფიდან” სიუჟეტში აქცენტი უკვე შეკვეთილისა და ზოგადად რეგიონისთვის “ბლექ სი არენას” მნიშვნელობასა და მისგან მომდინარე სიკეთეებზე გადადის. ვიგებთ, რომ მისი ამუშავებიდან მალევე საოჯახო ტიპის სასტუმროების მშენებლობის ბუმი დაიწყო და მათი რიცხვი ბოლო რამდენიმე წელში, თითქმის გაათმაგდა, მნიშვნელოვნად გაიზარდა ტურისტების რაოდენობაც.

"ამ ციფრების და მშრალი სტატისტიკის მიღმა 100-ობით დასაქმებული ადამიანი დგას, გაუმჯობესებული მატერიალური და საყოფაცხოვრებო პირობებით”, - ამბობს ჟურნალისტი და მაყურებლისთვის სრულიად უცნობი რჩება რა სტატისტიკასა და მონაცემებს ეყრდნობა ის. ისევე როგორც არაფერია იმის დამადასტურებლად წარმოდგენილი, რომ საოჯახო სასტუმროების ბუმი სწორედ "პარაგრაფმა" გამოიწვია. დასასრულიც ისევე იყო მოკლებული არგუმენტებსა და მტკიცებულებებს, როგორც მისი სხვა ტექსტები .

“ფაქტია, რომ გურია რეგონის განვითარების ცენტრად იქცა, შეკვეთილი კი პარაგრაფის წყალობით მსოფლიო დონის ტურისტულ ცენტრად”, - ამ სიტყვებით დასრულდა 15 წუთიანი ოდისეა ისე, რომ ჟურნალისტს არაფერი უთქვამს, რეგიონის წინაშე არსებულ სხვადასხვა ინფრასტრუქტურულ პრობლემებსა თუ გამოწვევებზე, ეს მაშინ, როდესაც ტურიზმის განვითარება აღნიშნულთან პირდაპირ კავშირშია. რომ არაფერი ვთქვათ ტურისტების მონაცემების დივერსიფიკაციაზე, მათი კონკრეტულ ტურისტულ ობიექტებთან კორელაციასა და ბმაზე, ბლექ-სი არენას შენახვაზე სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ყოველწლიურად დახარჯულ თანხაზე და ჩატარებული კონცერტებიდან მიღებულ შემოსავალზე და მათ დისპროპორციაზე.

სიუჟეტში ასევე არაფერი თქმულა, უკვე ტურისტებისთვის უკვე ლეგენდად ქცეულ წინაღობაზე, რომელიც ტურისტულ ცენტრებში საპირფარეშოების არარსებობას უკავშირდება. ასევე, ყურადღება არ გამახვილებულა, ზღვის სანაპირო ზოლის დასუფთავების საკითხზე, რომელიც ადგილობრივებისთვის, მათ შორის მცირე მეწარმეებისთვის, ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური პრობლემაა, რომლის გადაჭრასაც ისინი ზღვის ყველა სეზონზე თითქმის უშედეგოდ ითხოვენ.

და ბოლოს რიტორიკული კითხვა, რომელიც, შესაძლოა, ჩემსავით თქვენც დაგებადათ - მოხვდებოდა კი ნებისმიერ სხვა სასტუმრო, ან ტურისტული ობიექტი, “იმედის” ასეთი განსაკუთრებული ყურადღებისა და ფოკუსის ქვეშ, მსგავსი დოზითა და იდენტური აქცენტებით, რომ არა ერთი კონკრეტული სახელი და გვარი, რომელსაც ყველა ეს ობიექტი უკავშირდება? ალბათობის ჩემეულ ვერსიებს უკან წავიღებ, კითხვის ღია ფორმატს და პასუხისთვის ცარიელი სივრცეს დავტოვებ.

გასული იანვრის მსგავსად, ყალბი ამბების, ე.წ. Fake News-ების გარეშე არც თებერვალს ჩაუვლია. განსხვავებით იანვრისგან, როდესაც ასეთი ამბები იმ პერიოდში მიმდინარე მოვლენებთან იყო კავშირში, თებერვალში გავრცელებული Fake News-ების რამე თემასთან დაკავშირება შედარებით რთულია.

თებერვლის თვეში ონლაინ მედიასა და სოციალურ ქსელში განსაკუთრებული პოპულარობით სამი ყალბი ამბავი სარგებლობდა: უძველესი თაფლის აღმოჩენა ბორჯომში, ყოფილი პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის ემიგრანტებთან შესახვედრად საჭირო ფულის მოსაგროვებლად გაყიდული ეროვნული საგანძური და ქორწილის ღამეს უსაწოლოდ დარჩენილი სიძე-პატარძლის ამბავი, რომელიც მიუხედავად იმისა, რომ ერთი შეხედვითვე ტოვებდა ყალბი ამბის შთაბეჭდილებას, ონლაინგამოცემებში მაინც ვირუსულად გავრცელდა.

საქართველო არამხოლოდ ღვინის, თაფლის სამშობლოცაა - ამ პათოსით სტატიები სხვადასხვა საიტებზე 7 თებერვლიდან გაჩნდა. გამოცემები სოციალური ქსელის ერთ-ერთი მომხმარებლის გეგა ხვედელიძის სტატუსს ეყრდნობოდნენ. იგი წერდა, რომ “ბორჯომში, სოფელ საკირეში ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად უძველესი თაფლი აღმოაჩინეს. რამდენიმე წლიანი ლაბორატორიული კვლევების შედეგად კი დადასტურდა, რომ აღმოჩენილი თაფლი 5 500 წლის წინანდელია”.

მიუხედავად იმისა, რომ კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტომ გავრცელებული ინფორმაცია არ დაადასტურა, ხვედელიძის ფეისბუკ პოსტი დღემდე პოპულარობით სარგებლობს. ამ დროისთვის მას 16 192 გაზიარება აქვს.

ინფორმაციაგადამოწმების გარეშე გამოქვეყნდა საიტებზე: ქართული აზრი, ჯორჯიან თაიმსი, არტინფო, ინტერმედია, ასევე იძებნება საიტებზე: itar.ge, cnobisfurceli.ge, geonewss.com.

ძვ.წ. V საუკუნით დათარიღებული ყელსაბამის მოპარვასა და გაყიდვასთან დაკავშირებული ყალბი ინფორმაციის ერთადერთი წყაროც ფეისბუკის მომხმარებელი იყო. დეზინფორმაცია ამჯერად მანჩო მენაბდემ გაავრცელა. 9 თებერვალს ფეისბუკის პირად გვერდზე გამოქვეყნებულ პოსტში იგი წერდა, რომ საქართველოს ეროვნული მუზეუმიდან 2011 წელს „მოპარული“ ძვ.წ. V საუკუნით დათარიღებული ყელსაბამის ნაწილი - 12 ცალი კუს გამოსახულებიანი ფიგურა, საფრანგეთში სოსო თოფურიძის ცოლმა გაყიდა. მენაბდე მომხდარს საქართველოს მესამე პრეზიდენტთან აკავშირებდა. ამბობდა, რომ საგანძურის გაყიდვით მიღებული თანხა მიხეილ სააკაშვილისა და ემიგრანტების ლიეჟში დაგეგმილ შეხვედრის ორგანიზებას მოხმარდებოდა და ფეისბუკის მომხმარებლებს ამ ინფორმაციის გავრცელებისკენ მოუწოდებდა.

„გუშინწინ შემთხვევით წავაწყდი ამ განცხადებას ფრანგულ საიტზე სადაც ყიდიან ხელოვნების ნიმუშებს და ანტიკვარიატს, ეს არის 2011 წელს საქართველოდან გამქრალი, ვანის არქეოლოგიური გათხრების დროს აღმოჩენილი ოქროს ყელსაბამის ფრაგმენტი. ყელსაბამი თარიღდება ქრ.შობამდე მე-5 საუკუნით!!! ეს არის უნიკალური ქმნილება და ნიმუში ქართული კულტურისა. მაშინ როდესაც 2011 წელს პატიოსანმა ხალხმა ვისაც არ შეეშინდა განგაშის ზარების რეკვა დაიწყო და გამოიტანა ინფორმაცია რომ სამკაულს აკლდა 12 ცალი კუს გამოსახულებიანი ფიგურა, ამ ფაქტს არავინ ყურადღება არ მიაქცია. იყო მუქარის ზარები მაშინდელი მესვეურებიდან რომელთა სახელების დასახელებას მოვერიდები სხვადასხვა მიზეზებიდან გამომდინარე!“ - წერდა მენაბდე.

აღნიშნული პოსტი დღემდე იძებნება მის პირად გვერდზე და ამ დროისთვის მას 2 886 გაზიარება აქვს.

მომხმარებლის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, გადამოწმების გარეშე, გამოაქვეყნეს გამოცემებმა: მარშალპრესმა, ქართულმა აზრმა, ფაქტნიუსმა,  ასევე,  გავრცელდა საიტებზე:  otime.ge, infopostalioni.com, progressnews.ge.

ვანში აღმოჩენილ, ძვ.წ. V საუკუნით დათარიღებულ სამკაულთან დაკავშირებით დეზინფორმაციის გავრცელების ეს პირველი შემთხვევა არ ყოფილა. ყალბი ინფორმაცია „ოქროს კუების“ დაკარგვის შესახებ ბოლო რვა წლის განმავლობაში პერიოდულად ქვეყნდება. ინტერნეტ სივრცეში დღემდე იძებნება 2011 წელს ghn.ge-ზე გამოქვეყნებული მასალა, რომლის წყაროც გაზეთ „ალიაში“ დაწერილი სტატიაა.

სოციალურ ქსელში ვირუსულად გავრცელებულ დეზინფორმაციას საქართველოს ეროვნული მუზეუმი ოფიციალური განცხადებით გამოეხმაურა. განცხადებაში ნათქვამია, რომ ინფორმაცია, თითქოს, სამკაულს 12 ცალი კუს გამოსახულებიანი ფიგურა აკლiა, სიმართლეს არ შეესაბამება.

„მსგავსი ცრუ ინფორმაცია გასულ წლებშიც ვრცელდებოდა და საზოგადოების მაღალი ინტერესიდან გამომდინარე 2013 წელს საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის ბრძანებით შეიქმნა „საქართველოს ეროვნული მუზეუმიდან 2004-2012 წლებში ექსპონატების გატანა-შემოტანის საკითხის შემსწავლელი დროებითი კომისია", რომელიც დაკომპლექტდა დარგის მაღალკვალიფიციური სპეციალისტებით. კომისიის მუშაობის შედეგად მიღებულ დასკვნაში ვკითხულობთ: „კომისიის მიერ ექსპონატების თანმხლები დოკუმენტაციის, შენახვა-დაცვის პირობებისა და მათი მდგომარეობის ვიზუალური შესწავლით დადგინდა, რომ ყველა ექსპონატი ადგილზეა და მათი ავთენტურობა ეჭვს არ იწვევს".

ეროვნული მუზეუმის ინფორმაციით, ვანის ყელსაბამი სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმის საგანძურის მუდმივმოქმედ გამოფენაზეა წარმოდგენილი. „ქურდობა მამათში - სიძე-პატარძალი ქორწილის ღამეს საწოლის გარეშე დარჩა“ - ამ სათაურით, მესამე და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული დეზინფორმაცია, 15 თებერვალს „გურიის მოამბემ“ გაავრცელა. გამოცემის ინფორმაციით, ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფელ მამათში ახალდაქორწინებული წყვილი ქორწილის დღეს გაქურდეს.

„ქორწილის დღეს მასპინძელი ოჯახი ისე გაქურდეს, რომ რესტორნიდან უკან დაბრუნებულ სიძე-პატარძალს არც საწოლი დახვდათ და არც ქვეშაგები“, - წერდა „გურიის მოამბე“. გამოცემა ირწმუნებოდა, რომ ქურდობასთან დაკავშირებით საქმე აღიძრა და გამოძიება მიმდინარეობდა.

აღნიშნული ამბავი, „გურიის მოამბის“ სტატიაზე დაყრდნობით, გადამოწმების გარეშე გამოაქვეყნეს ვებგვერდებმა:  resonancedaily.com, alia.ge,  imedinews.ge, dianews.ge, droni.ge, newposts.ge, info9.ge, geonewss.com, plus.kvira.ge, 2020news.ge, sputnik-georgia.com, paqtebi.ge, newsmakers.ge, citytv.ge, geoinformer.tk, itar.ge, topnews.ge, mediamall.ge, exclusivenews.ge, zodiaqo.club,  cyc.ge, , lasose.com, digest.pia.ge.

გამოცემები ცრუ ინფორმაციას ახალ ამბად, კომიკური სათაურებით აქვეყნებდნენ. მოგვიანებით კი ცნობილი გახდა, რომ ოჯახის გაქურდვასთან დაკავშირებით გავრცელებული ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამებოდა.

პირველ მარტს „პრაიმტაიმმა“, ანონიმურ წყაროზე დაყრდნობით, გაავრცელა ინფორმაცია ერთი არასრულწლოვნის მხრიდან მეორეზე სავარაუდო სექსუალური ძალადობის შესახებ. სტატიაში დეტალურად არის მოთხრობილი, რა მოხდა ერთ-ერთ სკოლაში და იდენტიფიცირებულია სკოლის მდებარეობა. გარდა ამისა, ხაზგასმულია სავარაუდო ინცინდენტში მონაწილეთა ეთნიკური წარმომავლობა, რასაც ამ შემთხვევაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს და გარდა იმისა, რომ ამ ჯგუფის შესახებ სტერეოტიპებს აჩენს,  დამატებითი ინფორმაციული ღირებულება არ აქვს.

„პრაიმტაიმზე“ დაყრდნობით იდენტური ინფორმაცია გაავრცელეს შემდეგმა ვებგვერედებმა: dianews.ge, resonancedaily.com, cyc.ge, alia.ge, 2020news.ge, news.coa.ge, mediamall.ge, newposts.ge, exclusivenews.ge.

ვებსაიტების ნაწილი სათაურშივე მტკიცებით ფორმაში, ნაწილი კი - კითხვის ნიშნით წერს, რომ მეოთხე კლასელ გოგონაზე მეექვსე კლასელმა ბიჭმა სექსუალურად იძალადა.

„პრაიმტაიმს“ ანონიმური წყაროს გარდა, სხვა რესპონდენტი მომხდარს არ უდასტურებს. ამ წყაროს გარდა მასალაში ჩანს მხოლოდ სკოლის დირექტორი, რომელიც ამბობს, რომ მსგავსი შემთხვევა არ მომხდარა. მიუხედავად ამისა, გამოცემების ნაწილი სათაურშივე მტკიცებით ფორმაში, ნაწილი კი - კითხვის ნიშნით წერს, რომ ერთმა არასრულწლოვანმა მეორეზე სექსუალურად იძალადა.

ტექსტებში არ ჩანს ჟურნალისტის მცდელობა, სხვა წყაროებთანაც გადაემოწმებინა, ჰქონდა თუ არა მსგავს ფაქტს ადგილი; ვერ ვიგებთ ინფორმირებულია თუ არა სავარაუდო ძალადობის შესახებ განათლების სამინისტრო; ვინ და რა ფორმით იმუშავა მომხდარში მონაწილე არასრულწლოვნებთან, თუ ასეთ ფაქტს ნამდვილად ჰქონდა ადგილი და ა.შ.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის ბავშვთა საკითხების გაშუქების სახელმძღვანელო წესებში ხაზგასმით აღნიშნულია, რომ მედია ბავშვებთან დაკავშირებული პრობლემების სენსაციურ და სტერეოტიპულ ჭრილში გაშუქებას უნდა მოერიდოს. გარდა ამისა, სახელმძღვანელო წესებში ვკითხულობთ, რომ ნებისმიერი ფორმის ძალადობის შემთხვევაში არასრულწლოვნის იდენტიფიცირება, როგორც პირდაპირი, ისე ირიბი, დაუშვებელია, იმის მიუხედავად ბავშვი მოძალადის როლშია, მსხვერპლის თუ მოწმის.

“ეცადეთ თავიდან აიცილოთ ბავშვის რეტრავმირება და არ გაახსენოთ ის ამბავი, რაც მასზე ნეგატიურად იმოქმედებს, თუ ეს რედაქციულად დასაბუთებული არ არის და არ გადაწონის საჯარო ინტერესი, მაგალითად გამოააშკარავებს სხვა დანაშაულს”, - ვკითხულობთ დოკუმენტში.

27 თებერვალს ონლაინგამოცემა faqtebi.ge-მ გამოაქვეყნა მასალა სათაურით - “სალომე ზურაბიშვილი დათანხმდა აზერბაიჯანული მხარისთვის დავით გარეჯის ტერიტორიის გადაცემას - თენგიზ ომანაძე”. გამოქვეყნებული ტექსტი პარტია “თავისუფალი საქართველოს” თავმჯდომარის მოადგილის თენგიზ ომანაძის ინტერპრეტაციას ეყრდნობა და არა რაიმე კონკრეტულ ფაქტს.  
faqtebi.ge-ზე დაყრდნობით, იგივე მასალა გამოაქვეყნეს alia.ge-მ, infonews.ge-მ   და news.coa.ge-მ.

პრეზიდენტების სალომე ზურაბიშვილისა და ილჰამ ალიევის შეხვედრა 27 თებერვალს შედგა. როგორც ომანაძე წერს, ამ შეხვედრის შემდეგ, ერთობლივ პრესკონფერენციაზე, პრეზიდენტებმა განაცხადეს, რომ ორი ქვეყნის საზღვრის დელიმიტაციაზე ისაუბრეს. “ეს ნიშნავს, რომ სალომე ზურაბიშვილი დათანხმდა აზერბაიჯანული მხარისთვის დავით გარეჯის ტერიტორიის გადაცემას, რადგან ამ დრომდე, საზღვრის დემილიტაციის პროცესის ერთადერთი შემაფერხებელი იყოს სწორედ ის, რომ აზერბაიჯანული მხარე აცხადებდა ტერიტორიულ პრეტენზიებს უდაბნოს სრულ ტერიტორიაზე, ხოლო სალომე ზურაბიშვილის დღევანდელი განცხადება ნიშნავს, რომ ქართული მხარე დათანხმდა აზერბაიჯანული მხარის პირობებს”, -ასეთ დასკვნას აკეთებს თენგიზ ომანაძე.

მისივე შეფასებით, ეს სალომე ზურაბიშვილის მიერ მიღებული ერთპიროვნული გადაწყვეტილება ვერ იქნებოდა და ის “მიღებული არის გარკვეული კულუარული პროცესების შედეგად”: “მთავრობა გეგმავს, რომ სალომე ზურაბიშვილის ხელით გააკეთოს და მისი პასუხისმგებლობის საგნად აქციოს, ქვეყნისთვის საზიანო გადაწყვეტილება“.

♦    რა თქვა სალომე ზურაბიშვილმა?

საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი, აზერბაიჯანს ოფიციალური ვიზიტით 27-28 თებერვალს სტუმრობდა. აზერბაიჯანის პრეზიდენტთან ილჰამ ალიევთან შეხვედრის შემდეგ გამართულ ერთობლივ პრესკონფერენციაზე პრეზიდენტმა განაცხადა:

“ვისაუბრეთ, რომ ტურიზმი უნდა გაიზარდოს ორ ქვეყანას შორის და ის ციფრული ნიშნული რაც მიღწეული არის, არ არის საკმარისი. უნდა მიიღოს სხვა მასშტაბი ამ ტურიზმის განვითარებამ, ორ ქვეყანას შორის, როგორც გარედან მოსული ტურისტებისთვის, რომ ეს სივრცე გაიხსნას… ამ კუთხით, მაგრამ, არა მხოლოდ ამ კუთხით, ასევე ჩვენი მეგობრობიდან გამომდინარე, ჩვენ გადავწყვიტეთ, რომ უნდა მივცეთ საზღვრის სადემილიტაციო კომისიას მითითება, რომ განაახლონ თავიანთი მუშაობა და მივიყვანოთ ეს მუშაობა ბოლომდე და საბოლოოდ დავადგინოთ ჩვენი ერთობლივი საზღვარი, რომელიც უნდა იყოს გამაერთიანებელი საზღვარი და არა გამიჯვნის საზღვარი… მაგრამ ნორმალური არის, რომ გამომდინარე ჩვენი მეგობრული ურთიერთობების, ეს საკითხი ბოლოს და ბოლოს დასრულდეს, ამდენი წლის შემდეგ”.

აღსანიშნავია, რომ აზერბაიჯანთან სახელმწიფო საზღვრის დელიმიტაციასთან დაკავშირებით, პრეზიდენტს პრესკონფერენციაზე სხვა განცხადება არ გაუკეთებია. საკითხთან მიმართებით, დამატებითი ინფორმაცია არც პრეზიდენტის ადმინისტრაციას გაუვრცელებია. შესაბამისად, მხოლოდ აღნიშნულზე დაყრდნობით იმის მტკიცება, რომ ზურაბიშვილი აზერბაიჯანისთვის დავით გარეჯის ტერიტორიის გადაცემას დასთანხმდა, ცალსახად არასწორი და სახიფათოა.

კონკრეტული გამოცემის მიერ ცალკეული პოლიტიკოსის პირადი შეფასების უაპელაციო გავრცელება და საზოგადოებამდე მსგავსი მნიშვნელობის მქონე საკითხის არასწორი კონტექსტით მიტანა, ორმხრივად სახიფათოა. ეს საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში ისედაც არსებული სტერეოტიპული დამოკიდებულებების გაღრმავებას უწყობს ხელს და მეგობარი სახელმწიფოსადმი და კონკრეტული ეთნიკური ჯგუფისადმი ნეგატიური დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას ახალისებს.

ბოლო მონაცემების მიხედვით, საქართველოში 233 ათასამდე ეთნიკურად აზერბაიჯანელი ცხოვრობს, აზერბაიჯანში კი - 10 000-მდე ეთნიკურად ქართველი.

♦  საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვარი

საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის საზღვრის დელიმიტაცია ბოლომდე დასრულებული არ არის. ამ დრომდე საზღვრის მხოლოდ 65 %-ია შეთანხმებული (300 კმ). შეუთანხმებელია საზღვრის ის მონაკვეთი, სადაც დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსის ნაწილია განთავსებული.

ვებსაიტებმა presa.ge, cyc.ge და droni.ge გაავრცელეს ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ შესაძლოა  თბილისის საკონცერტო დარბაზი  ბერა ივანიშვილის საკუთრება გახდეს. სამივე საიტი მტკიცებით ფორმაში წერს, რომ ბიძინა ივანიშვილის ოჯახი „ამჯერად ფილარმონიის ხელში ჩაგდებას ცდილობს.“ თუმცა, მასალებში არ არის მოყვანილი არც ერთი რესპოდენტი, რომელიც ამბის სინამდვილეს დაადასტურებდა ან უარყოფდა. ასევე, სტატიებში არ ჩანს, რომ ავტორი რაიმე გზით ინფორმაციის გადამოწმებას შეეცადა.

გადაუმოწმებელი ინფორმაცია, თავდაპირველად, 18 თებერვალს presa.ge-მ გამოაქვეყნა სათაურით - „ბერას თბილისის საკონცერტო დარბაზი მიაქვს - პროკურატურა მიხეილ გიორგაძის დაკითხვას აპირებს“. იმავე დღეს, presa.ge-ზე დაყრდნობით, იდენტური მასალა გაავრცელა cyc.ge-მაც. 28 თებერვალს კი იმავე შინაარსის სტატია გამოქვეყნდა droni.ge-ზე შემდეგი სათაურით: „თბილისის საკონცერტო დარბაზი ბერას მფლობელობაში გადადის…“

მასალების ავტორები თბილისის საკონცერტო დარბაზის მფლობელი კომპანიის „ინტერნეიშენალ ივენთსის“ სახელმწიფო ბიუჯეტში გადასახდელ ფინანსურ დავალიანებზე წერენ და კომპანიის „ვერშესრულებულ“ ვალდებულებებსა და ივანიშვილის ოჯახის ინტერესებს ერთმანეთთან აკავშირებენ. გარდა ამისა, ზემოთ აღნიშნული ვებსაიტები წერენ, რომ „ინტერნეიშენალ ივენთსის“ დამფუძნებელს, კულტურის ყოფილ მინისტრ მიხეილ გიორგაძეს მალე პროკურატურაში დაკითხვაზე დაიბარებენ, თუმცა, უცნობია, თუ რას ეყრდნობიან ისინი ამ ინფორმაციის გავრცელებისას.

„ინტერნეიშენალ ივენთსმა“ წლების განმავლობაში ვერ შეასრულა აღებული ვალდებულებები და ბიუჯეტის წინაშე მნიშვნელოვანი დავალიანებაც დააგროვა. თუმცა, მიხეილ გიორგაძის გავლენების გამო, მისი კომპანია დღემდე პრივილეგიებით სარგებლობდა. ვითარება მას შემდეგ შეიცვალა, რაც თბილისის საკონცერტო დარბაზით ბერა ივანიშვილი დაინტერესდა“, - წერს droni.ge.

პროკურატურის პრესსამსახურში „მედიაჩეკერს“ განუცხადეს, რომ შპს „ინტერნეიშენალ ივენთსის” საქმეთან დაკავშირებით გამოძიება არ მიმდინარეობს.

გარდა ამისა, Droni.ge, ანონიმურ წყაროზე დაყრდნობით, ვარაუდობს, რომ ბერა ივანიშვილი „Black Sea Arena“-ს და თბილისის საკონცერტო დარბაზის გაერთიანებასაც გეგმავს. სტატიაში არ ჩანს, რომ ავტორი არც ამ ინფორმაციის გადამოწმებას შეეცადა.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პირველი პრინციპის მიხედვით, ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია. ამ პრინციპის განმარტებაში კი ვკითხულობთ, „უნდა ჩანდეს ჟურნალისტის მცდელობა, რომ მან საზოგადოების მიმართ გამოიჩინა პატივისცემა და ბოლომდე გადაამოწმა ფაქტები, რათა გამოექვეყნებინა სიმართლე და ზუსტი ინფორმაცია.“

27 თებერვალს სოციალურ ქსელში 25 წლის გოგოს სავარაუდო თვითმკვლელობის შესახებ გავრცელდა ინფორმაცია. ამბავს, Facebook-ის მეშვეობით, გარდაცვლილის ახლობლები ავრცელებდნენ.

მალევე აღნიშნული ონლაინმედიის ფოკუსში მოექცა. მომხდარის შესახებ დაწერეს შემდეგმა გამოცემებმა : ალია, რეზონანსი, პრაიმტაიმი, დიანიუსი, ახალი თაობა, მარშალპრესი, ნიუსპოსტი, დრონი, ქართული აზრი, თრიალეთი. ასევე ინფორმაციას ავრცელებდნენ საიტები: itv.ge, cyc.ge, paqtebi.ge, news.coa.ge, geonewss.com, for.ge, samgorelebi.club და mediamall.ge.

ყველა ამ საიტზე გამოქვეყნებულ მასალაში, მთავარი ფოკუსი, სუიციდი, როგორც პრობლემა, არ ყოფილა წარმოჩენილი. თითოეულმა მათგანმა მხოლოდ ფაქტის შესახებ დაწერა, თემის გარშემო სპეციალისტების მსჯელობისა და კომენტარების გარეშე. სტატიებში არ იყო საუბარი არც სუიციდის მცდელობების პრევენციისა და ამ მიმართულებით არსებული გამოწვევების გადაჭრის მექანიზმებზე.

გარდა ამისა, ყველა მასალის სათაურში გამოყენებული იყო სიტყვები: “თვითმკვლელობა” ან “სუიციდი”: “ვინ არის 25 წლის გოგონა, რომელმაც სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა?”, “25 წლის გოგომ თავი მოიკლა”, “მიგო ჯაჭვლიანმა პოსტი დაწერა და თავი მოიკლა”, “თბილისში 25 წლის გოგომ თავი მოიკლა” და ა.შ.

ამასთან, თითქმის ყველა მასალაში მოცემული იყო გარდაცვლილის მიერ თვითმკვლელობის წინ Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერილი პოსტი, რომელიც საზოგადოებაში, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდებში, სუიციდის მიმართ გარკვეულ რომანტიზებულ წარმოდგენას ქმნის და მსგავს ქმედებას ახალისებს.

მასალებში გამოყენებული იყო ახლობლების, მეგობრებისა და ნათესავების სამგლოვიარო ტექსტები. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი ჩანართები მკითხველს მომხდარის შესახებ დამატებით ინფორმაციას არ აწვდის და მისი მთავარი დატვირთვა ამბისთვის უფრო დრამატული კონტექსტის მიცემაა. ამასთან, მასალებში გამოყენებული იყო გარდაცვლილის ფოტოებიც. ზოგიერთ მათგანში ნახსენები იყო თვითმკვლელობის სავარაუდო ადგილი და მეთოდიც.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო წესებში ვკითხულობთ, რომ სუიციდი თავისთავად ხელშეუხებელი თემა არ არის და ცხადია, მის შესახებ საზოგადოებას ინფორმაცია უნდა მივაწოდოთ. თუმცა, მთავარი კითხვა, რაც ამ დორს ისმის არის ის, უნდა გავაშუქოთ თუ არა სუიციდის ყოველი კერძო შემთხვევა? რაზეც მედიამკვლევარებს ცალსახა უარყოფით პასუხი აქვთ.

მედიაექსპერტებს სუიციდის გაშუქების დროს, ჟურნალისტებისთვის ორი მთავარი რეკომენდაცია აქვთ: პირველი - ამბის გაშუქებიბსას მთავარი ფოკუსი ზოგადად პრობლემაზე მსჯელობა უნდა იყოს და მეორე - თუკი კონკრეტული მედია გადაწყვეტს, რომ საზოგადოებას ინდივიდუალური შემთხვევის შესახებ უამბოს, ის მაღალი საჯარო ინტერესის მატარებელი უნდა იყოს და ფაქტის გაშუქებასთან დაკავშირებით გარდაცვლილის ოჯახის წევრებისა და ახლობლების გაცნობიერებული თანხმობა უნდა არსებობდეს.

ამავე სახელმძღვანელო წესებში ვკითხულობთ, რომ დაუშვებელია სუიციდის რომანტიზება, მისი, როგორც პრობლემის გადაჭრის საშუალებად წარმოჩენა და მისი მხოლოდ ერთ მარტივ მიზეზამდე დაყვანა. ამასთან, საჭირო არ არის სუიციდის განხორციელების ადგილისა და სხვა დამატებითი დეტალების გასაჯაროება, რადგან “ამგვარ დეტალებზე ყურადღების გამახვილებით, შესაძლოა, უნებურად თავად ვასწავლოთ, თუ როგორ გააკეთონ ეს”.

“ყურადღებით მოეკიდეთ სათაურსა და ვიზუალურ მასალას, სათაურში მოერიდეთ სიტყვების "თვითმკვლელობა", "სუიციდი" გამოყენებას.ეცადეთ, არ გამოაქვეყნოთ იმ პირის ფოტო, ვინც სუიციდის შედეგად გარდაიცვალა. ამით შეამცირებთ საკითხის რომანტიზებას”, - ვკითხულობთ ქარტიის სახელმძღვანელო წესებში.

„არასრულწლოვანი ეთნიკური ბოშები ტურისტებზე ძალადობენ“, - ამ სათაურით 27 თებერვალს „იმედის“ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ქსენოფობიური სიუჟეტი გავიდა. მასალა ეხება თბილისში ტურისტების გაქურდვის ფაქტებს, რომელსაც ავტორი, ცალსახად, მტკიცებით ფორმაში ერთ-ერთ ეთნიკურ ჯგუფს უკავშირებს, ამავე დროს, ხაზს უსვამს, რომ ისინი არასრულწლოვნები არიან და “მთავარი პრობლემა ეს არის”.

„კადრებში ჩანს, როგორ ძალადობენ არასრულწლოვანი ბოშები ტურისტებზე და მათ პირად ნივთებს ძალის გამოყენებით ართმევენ. გიდები ყვებიან, რომ ამ დროს განსაკუთრებით მძიმე ვითარება იქმნება, რადგან ბავშვები ჯგუფურად მოქმედებენ. შინაგან საქმეთა სამინისტროსთვის მთავარი პრობლემა მოზარდთა ასაკია”, - ამბობს წამყვანი მასალის წარდგენისას.

სიუჟეტი სოციალურ ქსელში მომხმარებლის მიერ გამოქვეყნებული ვიდეო მასალით იწყება, რომელიც სავარაუდო გაქურდვის ფაქტს ასახავს. კადრების ფონზე ჟურნალისტი არაერთხელ ახსენებს „ბოშებს“ დამამცირებელ კონტექსტში. გარდა წამყვანისა და ჟურნალისტისა, მომხდარში მონაწილეების ეთნიკურ წარმომავლობაზე აქცენტს აკეთებენ რესპონდენტებიც.

ქსენოფობიურ სიუჟეტში დაზარალებული და გიდები დანაშაულის ჩადენის შემთხვევებს იხსენებენ და ეთნიკურად ბოშა არასრულწლოვნებს მოძალადეებად და ქურდებად იხსენიებენ.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მეშვიდე პრინციპში ხაზგასმით აღნიშნულია, რომ „ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.“

გარდა ამისა, ადგილობრივი თუ საერთაშორისო მედიაორგანიზაციები ცალსახად უსვამენ ხაზს, რომ პიროვნების ეთნიკურ და რელიგიურ კუთვნილებას მხოლოდ მაშინ შეიძლება გაესვას ხაზი, როდესაც ამბავი უშუალოდ არის დაკავშირებული ეთნიკურობასთან თუ რელიგიასთან.

ამ სიუჟეტში პრობლემურია ქურდობაში მონაწილე პირების ასაკზე ხაზგასმა და იმის მტკიცებაც, რომ მთავარი პრობლემა მათი ასაკია. ამგვარი მესიჯები ტოვებს განცდას, რომ მართლმსაჯულებაში არასრუწლოვნებთან მიმართებით ხარვეზებია და კანონი პრობლემურია. ასეთი მსჯელობა საზოგადოებაში ახალისებს დისკუსიას, შეიცვალოს არასრულწლოვნებთან მიმართებაში არსებული ლიბერალური კანონმდებლობა (რაც ერთ-ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი მიღწევაა) და გამკაცრდეს კანონი, რაც ყოვლად დაუშვებელია.

24-დან 28 თებერვლამდე პერიოდში, სოციალურ ქსელსა და რამდენიმე ვებგვერდზე მასწავლებლის გლობალური ჯილდოს ფინალისტის ლადო აფხაზავას შესახებ ღირსების შემლახველი და მადისკრედიტირებელი მასალები გავრცელდა. ონლაინგამოცემები ინფორმაციას სოციალური ქსელის ოთხი სხვადასხვა მომხმარებლების მიერ დაწერილ სტატუსებზე დაყრდნობით აქვეყნებდნენ. არცერთ გამოცემას არ უცდია კონკრეტული პირების მოსაზრებები ლადო აფხაზავას შესახებ რაიმე ფორმით გადაემოწმებინა. ტექსტები შეიცავდა ჰომოფობიურ შეფასებებსა და სიძულვილის ენას, მასალებს ერთგვარი კამპანიური ხასიათი ჰქონდა და სოციალურ ქსელში რამდენიმე დღის განმავლობაში აქტიურად ვრცელდებოდა.

ამგვარ მასალებს ისეთი გამოცემები აქვეყნებდნენ, როგორიცაა: რეზონანსი, ალია, მარშალპრესი, რეპორტიორი, ექსკლუზივნიუსი. ასევე საიტები: otime.ge, intermedia.ge, newweb.ge .

სოფელ ჩიბათის სამოქალაქო განათლების მასწავლებლის მადისკრედიტირებელი მასალები მას შემდეგ გავრცელდა, რაც ცნობილი გახდა, რომ ის გლობალური ჯილდოს ათ ფინალისტს შორის მოხვდა.

კამპანია პირობოთად ორ ნაწილად შეიძლება დავყოთ, თავდაპირველად, ღირსების შემლახველი ტექსტების მიზეზი, ლადო აფხაზავას დომენიკ მანგოსთან ერთად გადაღებული ფოტო გახდა. 24 თებერვალს marshalpress.ge-მ და newweb.ge-მ სოციალური ქსელის ერთ-ერთი მომხმარებლის - გიორგი გიგაურის ჰომოფობიური შინაარსის ფეისბუკის სტატუსი გამოაქვეყნეს. გიგაური, მძიმე ბრალდებებით, ლადო აფხაზავას დისკრედიტაციას ცდილობდა და დამამცირებელ კონტექსტში იხსენიებდა ქვიარ ადამიანებს. სტატუსი ეხებოდა საგან “სამოქალაქო განათლებასაც” და იგი მოხსენიებული იყო როგორც “სოროსის ფონდის დირექტივებით შექმნილი ლიბერასტული საგანი”.

ლადო აფხაზავასა და დომენიკ მანგოს ფოტოს გამოეხმაურა სოციალური ქსელის მომხმარებელი ლევან ადეიშვილიც. მის მიერ დაწერილი ჰომოფობიური შინაარსის შემცველი და ღირსების შემლახველი სტატუსი ალიამ, რეზონანსმა და otime.ge-მ 25 თებერვალს გამოაქვეყნეს. ეს ტექსტები გაჯერებული იყო ანტიდასავლური გზავნილებითაც.

27-28 თებერვალს სოციალურ ქსელში ახალი შინაარსის სტატუსები გამოჩნდა ბაკურ სვანიძისა და გიორგი ფოფხაძის ავტორობით. ბაკურ სვანიძე ლადო აფხაზავას განათლებასა და გამოცდილებას აყენებდ ეჭვქვეშ, ფოფხაძე კი მას ტყუილში სდებდა ბრალს. ეს სტატუსებიც გადამოწმების გარეშე გამოაქვეყნეს გამოცემებმა: რეზონანსმა, ალიამ, ქართულმა აზრმა, რეპორტიორმა, ინტერმედიამ და საიტმა otime.ge.

მის წინააღმდეგ დაწყებულ ამგვარ მადისკრედიტირებელ კამპანიას ლადო აფხაზავა გაზეთ „ბათუმელებთან“ ინტერვიუში გამოეხმაურა. მასალა ეხებოდა პირადი ცხოვრების თემას, - რა იციან მოზარდებმა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის შესახებ და რას ასწავლიან მათ სკოლაში. ინტერვიუში ლადო აფხაზავამ თქვა, რომ საზოგადოების ნაწილს მოსწონს სხვისი დისკრედიტაცია და ამ თემით ძალიან აჟიტირებულია: „ახლახანს მეც გავხდი კიბერბულინგის მსხვერპლი, ატვირთეს ჩემი ფოტო და შემდეგ სოციალურ ქსელებში ჩემი დისკრიმინაცია მიდიოდა. ბუნებრივია, ამისგან არც მოზარდები არიან დაზღვეული. სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი მათ ხშირად ვესაუბროთ ასეთ საკითხებზე და ვასწავლოთ, როგორ დაიცვან თავი ონლაინ ძალადობისგან“.

---

გაზეთ “ბათუმელების" ინფორმაციის მიხედვით, ლადო აფხაზავა ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ჩიბათის სკოლის მასწავლებელია. იგი 2010 წლიდან მუშაობს ამ სოფლის საჯარო სკოლაში სამოქალაქო განათლების მასწავლებლად, 2012 წლიდან კი არის მცირე საოჯახო სახლის მენეჯერი, სადაც რვა ბავშვი ცხოვრობს. 2017 წელს იგი საქართველოში მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს მფლობელი გახდა.

მასწავლებლის გლობალური ჯილდო,    რომლის ფინალისტებს  შორისაც ლადო აფხაზავა მოხვდა, 2015 წლიდან გაიცემა. ამ ჯილდოს დამაარსებელი Varkey-ს ფონდია. მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს მფლობელი ფონდისგან 1 მლნ დოლარს იღებს პრიზის სახით.

24 თებერვალს ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ისა” და “იმედის” კვირის შემაჯამებელ გადაცემებში, გასული წლის ივლისში, ხადას ხეობაში სმიტების ოჯახის მკვლელობაში ბრალდებულის მალხაზ კობაურის საქმეზე ვრცელი სიუჟეტები გავიდა. მასალები ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ ამყარებდა პროკურატურის ვერსიას ბრალდებულის დანაშულის შესახებ, კრიტიკული კითხვების გარეშე იყო გავრცელებული საგამოძიებო ორგანოს ვერსია, რითაც მედიამ ამ კონკრეტულ უწყებას, ფორმალურად, მაგრამ მაინც შეუწყო ხელი ბრალდებულის უდანაშაულობის პრეზუმფციის დარღვევაში და გარდა ამისა, სიუჟეტებში მოხვდა რამდენიმე ისეთი დეტალი გარდაცვლილების პირადი ცხოვრებიდან, რაც საზოგადოგადოებრივ ინტერესს არ ატარებდა.

ამ თემაზე: მალხაზ კობაურის "განაჩენი" სასამართლოს გარეშე “რუსთავი 2-სა” და “იმედზე”

კრიმინალური ამბებისა და სასამართლო პროცესების გაშუქება მედიისთვის განსაკუთრებული გამოწვევაა. ასეთი ამბების გაშუქებისას, არსებობს დიდი საფრთხე იმის, რომ მედიამ ნებსით ან უნებლიედ ეთიკური სტანდარტები დაარღვიოს.

საერთაშორისო პრაქტიკა, ასევე, მსგავსი ამბების გაშუქების სახელმძღვანელო წესები რამდენიმე დეტალზე ამახვილებს ყურადღებას, რასაც მედიამ განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციოს.

• პირი უდანაშაულოდ ითვლება, ვიდრე მისი დამნაშავეობა არ დამტკიცდება სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გამამტყუნებელი განაჩენით.
• მედიამ არ უნდა მოიხსენიოს პირი დამნაშავედ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ სახელმწიფო სტრუქტურის წარმომადგენელი არღვევს უდანაშაულობის პრეზუმფციას, -  წერია კრიმინალის გაშუქების სახელმძღვანელო წესებში, რომელიც საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას საერთაშორისო გაიდლაინებზე დაყრდნობით აქვს მომზადებული.

ამავე დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ სასამართლო პროცესების გაშუქებისას, დაუშვებელია, მედიაგაშუქებაში იკვეთებოდეს წინასწარგანწყობა ბრალდებულის ბრალეულობის შესახებ.

• ბრალდებულის შესახებ ინფორმაციის გავრცელებამ შესაძლებელია გამოიწვიოს აგრესია საზოგადოებაში როგორც მის, ისე მისი ახლობლების მიმართ. შესაბამისად, მედიას უნდა ესმოდეს ის რისკი, რასაც ბრალდებულის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება გამოიწვევს”, - ნათქვამია ამავე გაიდლაინში.

კრიმინალური ამბების გაშუქებისას მედიამ ყურადღება უნდა მიაქციოს იმ ტერმინებსაც, რასაც თხრობის დროს იყენებს. 

• პირი სასამართლო გადაწყვეტილებამდე უდანაშაულოდ ითვლება მაშინაც, როცა მას აღიარებითი ჩვენება აქვს მიცემული. მოერიდეთ ისეთი სიტყვების გამოყენებას, როგორიცაა „მოიპარა“, „მოკლა“, „დააყაჩაღა“ და ა.შ. 
• იმ შემთხვევაშიც კი, როცა არსებობს გამამტყუნებლი განაჩენი, არ გამოიყენოთ სიტყვები – „დამნაშავე“, „მკვლელი“ „ყაჩაღი“, „ქურდი“ . უმჯობესია აღინიშნოს, რომ პირი მკვლელობაში, ქურდობაში, ყაჩაღობაშია მსჯავრდებული, - ვკითხულობთ კიდევ ერთ სახელმძღვანელოში, რომელიც სასამართლო პროცესების გაშუქებას ეხება. 

ამავე გაიდლაინის მიხედვით, მედიას ყოველთვის უნდა ახსოვდეს, რომ ბრალდებული შესაძლებელია არ იქნეს ცნობილი დამნაშავედ. შესაბამისად, გაშუქებამ ხელი არ უნდა შეუშალოს საზოგადოებაში მის დაბრუნებას.

რაც შეეხება ადამიანების პირადი ცხოვრების შესახებ დეტალების არასაჭირო გასაჯაროებას, პირადი ცხოვრების გაშუქების სახელმძღვანელო წესებში აღნიშნულია, რომ ჟურნალისტის მიერ პირის პირად ცხოვრებაში შეჭრა გამართლებულია მხოლოდ მაშინ, როდესაც მოპოვებული ინფორმაციის მიმართ არსებობს საჯარო ინტერესი, როდესაც გამჟღავნებულ ფაქტებს საზოგადოებისთვის უფრო მეტი სიკეთის მოტანა შეუძლია, ვიდრე ერთი კონრეტული პირისთვის ზიანის მიყენებაა.

• “ჯანმრთელობის და სქესობრივი ცხოვრების შესახებ ინფორმაცია განსაკუთრებული დაცვით სარგებლობს. ამგვარი ინფორმაციის გამჟღავნება ყველა შემთხვევაში პირად ცხოვრებაში შეჭრად ითვლება. შესაბამისად, ყოველი ასეთი ინფორმაციის მიმართ უნდა არსებობდეს განსაკუთრებით მაღალი საჯარო ინტერესი”, - ვკითხულობთ დოკუმენტში. 

ადამიანის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას ეხება ქარტიის მეათე პრინციპიც - “ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს ადამიანის პირად ცხოვრებას და არ შეიჭრას პირად ცხოვრებაში, თუ არ არსებობს განსაკუთრებული საზოგადოებრივი ინტერესი”.

მალხაზ კობაურის საქმეზე მაუწყებლებში გასული სიუჟეტების შემდეგ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ სპეციალური განცხადება გაავრცელა. ამ განცხადებაში საბჭო მედიას რამდენიმე დეტალს ახსენებს, მათ შორის, საბოლოო სასამართლო განაჩენამდე პირის უდანაშაულობისა და პირადი ცხოვრების დეტალების შესახებ.

“ჟურნალისტურ პროდუქტში აუცილებელი არ არის საქმეში არსებული ყველა დეტალის, ვიზუალური მასალის გამოყენება. მნიშვნელოვანია იმის გააზრება, თუ რა საჯარო ინტერესი არსებობს თითოეული ამ დეტალის მიმართ, რა დამატებით ინფორმაციას აწვდის აუდიტორიას. მედიას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვის ვალდებულება აკისრია მაშინაც, როცა საქმე გარდაცვლილს ეხება”, - ვკითხულობთ განცხადებაში.

24 თებერვალს „TV პირველის“ ოპერატორების გათავისუფლებაზე გავრცელდა დაუდასტურებელი ინფორმაცია, ჰომოფობიური კონტექსტით. რამდენიმე გამოცემამ დაწერა, რომ   ლგბტ თემის წევრთა გადაღებაზე უარის თქმის გამო,მაუწყებლიდან ყველა ოპერატორი გაათავისუფლეს. სტატიებს გამოცემების გვერდზეც და სოციალურ ქსელშიც არაერთი კომენტარი აქვს, რომლებშიც სიძულვილის ენა და ჰომოფობიური ნარატივია.

 ახალი ამბავი თავდაპირველად სააგენტო “ლიდერმა” გამოაქვეყნა. გამოცემა ანონიმურ წყაროზე დაყრდნობით წერდა, რომ ტელეკომპანია “პირველის” ოპერატორები, ლგბტ თემის წევრთა გადაღებაზე უარის თქმის გამო სამსახურიდან გაათავისუფლეს. იდენტური ინფორმაცია, “ლიდერზე” დაყრდნობით, გამოაქვეყნეს “ახალმა თაობამ” და “ჯორჯიან თაიმსმაც”. 25 თებერვალს კი იგივე ამბავი, ჯორჯიან თაიმსზე დაყრდნობით გაავრცელა “პროგრესნიუსმა”.

„ახალ თაობას“ სტატიის ბოლოს წყაროდ „მარშალპრესი“ აქვს მითითებული. წყაროს ბმული არ ახლავს, Google-ს საძიებო ველში „მარშალპრესზე“ გამოქვეყნებული ინფორმაცია კვლავ იძებნება, თუმცა ბმულზე გადასვლისას ჩანს, რომ მასალა წაშლილია.


გამოცემები წერენ, რომ “ტელეკომპანია “პირველიდან” ყველა ოპერატორი გაათავისუფლეს, ამის შესახებ ტელევიზიის ერთ-ერთი თანამშრომელი “ფეისბუქის” საკუთარ გვერდზე წერს და კოლეგებისგან ითხოვს სოლიდარობას”.

ტექსტში ვკითხულბთ, რომ გათავისუფლების მიზეზი გახდა ოპერატორების მხრიდან ლგბტ თემის წევრების გადაღებაზე უარის თქმა: “ტელეკომპანია “პირველის” ორმა ოპერატორმა უარი განაცხადა “ელგებეტე” თემის წევრთა გადაღებაზე და ისინი მყისიერად დაითხოვეს სამსახურიდან. ამას მოჰყვა დანარჩენი ოპერატორების პროტესტი, რაზეც ასევე მყისიერად მიიღო გადაწყვეტილება ტელევიზიის ხელმძღვანელობამ და ისინიც გაუშვეს”.

მსგავსი ტექსტი სოციალურ ქსელში ნამდვილად იძებნება, თუმცა არა რომელიმე ოპერატორის პირად, არამედ ამ სახელწოდების გვერდზე -  „ქართველი ვიდეო ოპერატორები და ფოტოგრაფები“.

“სოლიდარობა ჩვენს კოლეგებს, მეგობრებს და თავისი საქმის პროფესიონალებს!!! ბიჭებო თქვენ არ ხართ მარტო, ჩვენ თქვენს გვერდით ვართ!!! თხოვნა იქნება რომ გააზიაროთ, რათა ყველამ ნახოს რომ ჩვენ ერთი დიდი ოჯახი ვართ!!!”- წერს გვერდი და ამ ტექსტს ტელეკომპანია პირველის ფოტოს ურთავს. ამავე გვერდზე კიდევ ერთი “პოსტი” იძებნება, რომელშიც წერია, რომ სამსახურიდან ტელეკომპანია პირველის ოპერატორები გაათავისუფლეს.

ტელეკომპანია “პირველთან” დაკავშირებული ინფორმაცია “მედიაჩეკერმა” რამდენიმე წყაროსთან გადაამოწმა. საინფორმაციო სამსახურში ოპერატორების გათავისუფლების შესახებ გავრცელებულ ინფორმაციას უარყოფენ და ამბობენ, რომ არავინ გაუთავისუფლებიათ. ტელევიზიის სხვა თანამშრომლების თქმით კი,  მაუწყებელში ოპერატორებთან დაკაშირებით პრობლემა მართლაც შეიქმნა. 14-მა ოპერატორმა ტელევიზია დატოვა, თუმცა, 12 მალევე დაბრუნდა, ორის ბედი კი ჯერჯერობით უცნობია. ოპერატორების პროტესტის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ანაზღაურების გაზრდის მოთხოვნა იყო .

 

 

24 თებერვალს ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ისა” და “იმედის” კვირის გადაცემებში, ერთი-ერთი მთავარი თემა, გასული წლის ივლისში, ხადას ხეობაში სმიტების ოჯახის მკვლელობაში ბრალდებულის მალხაზ კობაურის საქმეს ეხებოდა. ორივე არხმა კვირის შემაჯამებელი ანალიტიკური გადაცემა აღნიშნული თემით დაიწყო. რუსთავი 2-მა საკითხს თითქმის 20, იმედმა კი - დაახლოებით 11 წუთი დაუთმო. თითქმის იდენტური იყო ორივე არხის მიერ სიუჟეტისთვის შერჩეული სათაურიც. “რუსთავი 2-მა” ამბავი “მკვლელობის აღიარებად” დაასათაურა, “იმედმა” კი მასალას ასეთი სახელწოდება შეურჩია - “მალხაზ კობაურის აღიარებითი ჩვენება და საგამოძიებო ექსპერტიზის ამსახველი ფოტომასალა”.

სიუჟეტების სახელწოდებიდან გამომდინარე, არც მასალის სულისკვეთება და პათოსია რთულად გამოსაცნობი - “სასამართლოს განაჩენის გარეშე, ფაქტობრივად, დამნაშავედ შერაცხული კობაური” - მსგავსი შინაარსის ქვეტექსტი იკითხებოდა თემაზე ორივე მაუწყებლის მიერ მომზადებულ მასალაში.

იგივე დამოკიდებულება ჩანდა წამყვანების ტექსტებშიც:

გიორგი გაბუნია, "რუსთავი 2": “მარტის პირველი რიცხვებიდან სასამართლო ყველაზე სასტიკი დანაშულის საქმის განხილვას იწყებს. ერთ დღეში გამქრალი სმიტების ოჯახი, მცირეწლოვანი ბავშვი, მისი დედა და მამა. ისინი სასტიკად ჩახოცეს ხადას ხეობაში. თქვენ ახლა ნახავთ კადრებს, რომლებიც აქამდე არასდროს გინახავთ, თქვენ პირველად მოისმენთ როგორ აღიარებს მკვლელობას საქმის მთავარი ბრალდებული, ის საკუთარი პირით ყვება რა მოხდა იმ დღე, როგორ შეხვდა მთაში ჩასულ ამერიკელებს, როგორ დაიწყო მათ შორის კონფლიქტი, როგორ მოკლა მამა და შემდეგ ატირებული ბავშვი. თუმცა, ის არაფერს ამბობს ბავშვის დედაზე, ექსპერტიზამ კი დაადგინა, რომ ქალიც მოკლულია და თანაც, სწორედ ბრალდებულის მიერ, სავარაუდოდ, გაუპატიურებული”.

ირაკლი ჩიხლაძე, "იმედი": “გადაცემას ვიწყებ სმიტების მკვლელობის საქმის მთავარი დეტალებით, რომელიც ჩვენ ერთი თვის წინ, ექსკლუზიურად მხოლოდ წერილობითი დოკუმენტებით გიჩვენეთ. დღეს კი ნახავთ იმ ფოტოკადრებს, რაც საქმის მასალებში იყო. ახლა შესაძლებლობა გაქვთ პირველად მოუსმინოთ ბრალდებულის აღიარებითი ჩვენების ვიდეოჩანაწერს, რომლის შემდეგაც მან საგამოძიებო ექსპერიმენტში მიიღო მონაწიელობა და სამართალდამცავებს დანაშაულის ადგილი და ბავშვის ცხედარი აჩვენა”.

♦   რა გავიგეთ “რუსთავი 2-ის” სიუჟეტიდან

წამყვანის ტექსტის შემდეგ, სიუჟეტის დაწყებამდე სტუდიაში მასალის ავტორი შემოდის, რომელიც მაყურებელს საქმეზე პროკურატურის პოზიციას აცნობს. ჟურნალისტი განმარტავს, რომ საგამოძიებო უწყების ვერსიით, დანაშაულის ჩადენის მოტივი სექსუალური იყო, ქალის გაუპატიურების მიზნით, კობაურმა მამა-შვილი რაიან და ქალებ სმიტები დაახლოებით 500 მეტრის იქით გაიტყუა და დახოცა, შემდეგ ლორა სმიტთან დაბრუნდა, გააუპატიურა და წყალში დაახრჩო.

ამის შემდეგ, წამყვანი ჟურნალისტთან აზუსტებს, შესაძლებელი იყო თუ არა კობაურს სამი გასროლა ისე განეხორციელებინა, რომ ქალს ხმა არ გაეგო. აღნიშნულზე ჟურნალისტი მიუთითებს, რომ პროკურატურის მიერ ჩატარებული ექსპერიმენტის მიხედვით, იმავე პრინციპით განლაგებულმა ადამიანებმა საცდელად გასროლილი 12 ტყვიიდან ვერცერთი გასროლის ხმა ვერ გაიგეს, რაც ჩანჩქერის ხმაურით აიხსნება.

პროკურატურის ვერსიის შემდეგ, მასალის ავტორი მაყურებელს უკვე დაცვის მხარის ვერსიას სთავაზობს და ამბობს, რომ დავის მხარის მტკიცებით, ქალის გაუპატიურების კვალი არ არსებობს: “თუმცა, ფაქტია რომ არსებობს გენეტიკური მასალა, რომელიც კობაურს ეკუთვნის და აღმოაჩინეს ლორა სმიტის სხეულში”.

ჟურნალისტი ბრალდებულის მიერ ჩვენების პირველადი ვერსიის შეცვლის შესახებაც საუბრობს, რომლის მიხედვითაც კობაურს სმიტების ოჯახის არცერთი წევრის მკვლელობასთან კავშირი არ აქვს.

მასალის ავტორისგან მკვლელობის საქმის დაცვის მხარისეული ვერსიის მოსმენის შემდეგ, წამყვანი მის პირად შეფასებას გვთავაზობს და ამბობს: “ამ მომენტისთვის, რაც შენგან მოვისმინე, პროკურატურის ვერსია უფრო რეალისტურად ჟღერს, ვიდრე დაცვის ვერსია. არ ვიცი, რა თქმა უნდა, მე ვერ ვიმსჯელებ სინამდვილეში რა მოხდა”, - რაც თავის მხრივ, საქმესთან მიმართებით, მაყურებელში წინასწარ განწყობებს უკვე აყალიბებს და საქმეზე ჯერ არდამდგარი განაჩენის მიუხედავად, ბრალდებულს მართალია არაოფიციალურად, მაგრამ უკვე დამნაშავის სტატუსს ანიჭებს.

კობაურის საქმეზე “რუსთავი 2-ის” მიერ მომზადებული სიუჟეტიდან შევიტყეთ, რომ ხადას ხეობაში სმიტების ოჯახის უსასტიკეს მკვლელობაში ეჭვმიტანილი მწყემსი პოლიციაში მისი დაკითხვის დაწყებიდან დაახლოებით 12 წუთში, ემოციებს ვეღარ იკავებს და ჩადენილ დანაშაულს აღიარებს, თუმცა საკუთარ საქციელს ნანობს.

“კობაურს სანანებელი ბევრი და ძალიან დიდხანს ექნება, თუ ისტორია, რომელსაც ის პოლიციელს უყვება, მის მიერ განსაკუთრებული სისასტიკით ჩადენილი დანაშაულის მართლაც გულწრფელი აღიარებაა და არა ზეწოლის შედეგად მოპოვებული ჩვენება, როგორადაც ეს ვიდეომასალა მის ადვოკატს მიაჩნია”, - აზუსტებს ჟურნალისტი.

სიუჟეტში ასევე მოცემულია ბრალდებისა და დაცვის მხარის პოზიციები და მათი არგუმენტები. ნაჩვენებია მალხაზ კობაურის პირველი დაკითხვის ვიდეოფრაგმენტები, სადაც ის ჩადენილ დანაშაულს იხსენებს და გამომძიებელს მომხდარის შესახებ დეტალურ ინფორმაციას აწვდის.

სიუჟეტში ყურადღება ისეთ ინტიმურ ასპექტებზეც არის გამახვილებული, რასაც დამატებითი ინფორმაციული ღირებულება არ აქვს, მათი დეტალიზებული გადმოცემა კი კონკრეტული პირის/პირების პირადი სივრცისა და ცხოვრების თავისუფლებას არღვევს.

♦    რა გავიგეთ "იმედის" სიუჟეტიდან

თითქმის იდენტური დამოკუდებულება და შინაარსი იკითხება სმიტების ოჯახის მკვლელობის საქმეზე ტელეკომპანია “იმედის” მიერ მომზადებული მასალიდან.

ჟურნალისტი გვაცნობს, რომ კობაური გამოძების პროცესში რამდენჯერმე გამოიკითხა, პირველადი დაკითხვის ამსახველ ვიდეოკადრებში, ის სამართალდამცველებს აღიარებით ჩვენებას აძლევს და ამბობს, რომ მან “ორი ადამიანი მოკლა - მამა-შვილი”.

ჟურნალისტი შეფასებებში გადადის და ამბობს, რომ “კობაური ამ ჩვენების ერთ ნაწილში, ერთ ფრაგმენტში იტყუება, მეუღლის და შვილის მკვლელობა ლორა სმიტს არ უნახავს, ლორა სმიტი მეუღლეს და შვილს ჩანჩქერზე არ გაყოლია, შესაბამისად, ის ვერ დაინახავდა სროლის მომენტს. კობაური ცრუობს როცა აცხადებს, რომ ქალი გაიქცა და რეაქცია არ ჰქონია შვილის მკვლელობაზე”.

ჟურნალისტი მაყურებელს საქმეში დაცული ფოტომასალის შესახებაც უყვება, რომელიც უშუალოდ სმიტების მიერ არის გადაღებული და რომელზეც კობაური სანადირო თოფით ჩანს.

“ამ ფოტოებით დასტურდება, რომ კობაური მარტო მოქმედებდა, მას არ ჰყავდა თანამზრახველი, და შესაბამისად, მკვლელობაც მარტო ჩაიდინა. გამოძიებით მოპოვებული ყველა მტკიცებულებით დასტურდება, რომ იმ ტერიტორიაზე სადაც მკვლელობა მოხდა, სხვა უცხო პირი არ ყოფილა”, - განმარტავს ის. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი მსჯელობა “რუსთავი 2”-ის მიერ მომზადებულ მასალაშიც იყო განვითარებული.

“რუსთავი 2-ის” მსგავსად, “იმედის” სიუჟეტშიც ასევე მოცემულია ფარგმენტები ბრალდებული კობაურის პირველადი ჩვენებიდან, რომლის მიცედვითაც ის მის მიერ ჩადენილი დანაშაულის შესახებ ყვება. ასევე ბრალდებისა და დაცვის მხარის საპირისპირო პოზიციები, ინტიმური მომენტების ნაკლები დეტალიზებისა და ზედმეტი ინფორმაციის გარეშე. თუმცა, საბოლოო ჯამში, ბრალდებულის მიმართ წინასწარი გაწყობების შექმნისა და ბრალდების მხარის პოზიციის დაცვის ქვეტექსტი აქაც ჭარბად იგრძნობა.

♦   რეზიუმე

საკითხის აქტუალობისა და მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესიდან გამომდინარე, თემისადმი მედიის ინტერესი და მისი გაცოცხლება, სრულიად ლოგიკური და აბსოლუტურად გასაგებია. თუმცა, მასალის იმგვარი ფოკუსით მომზადება, სადაც ერთი მხარის პოზიციის ცალსახა დაცვის მცდელობა და ამავრდოულად, სასამართლო განაჩენის დადგომამადე, ბრალდებული პირისთვის უკვე დამნაშავის სტატუსის მორგების ქვეტექტი იკითხება, ეთიკური ჟურნალისტიკის სტანდარტებს სცდება.

ამასთან, ნებისმიერი მასალა კონკრეტული თემის შესახებ გარკვეული სიახლის მატარებელი უნდა იყოს, რაც ამ შემთხვევაში ვერცერთი ზემოთ განხილული სიუჟეტიდან ვნახეთ. ამასთან, კონკრეტული მაუწყებლის მხრიდან ისეთი ინტიმური დეტალების გასაჯაროებაც მოხდა, რაც ადამიანის პირად სივრცეში შეჭრაა და სხვა არაფერი.

როგორც ცნობილია, სმიტების მკვლელობის საქმეზე გორის რაიონული სასამართლო განხილვას მარტის დასაწყისიდან შეუდგება. საქმეზე საბოლოო გააჩენს 12 ნაფიცი მსაჯული გამოიტანს. ბრალის დამტკიცების შემთხვევაში, მალხაზ კობაურს 16-დან 20 წლამდე ან უვადო პატიმრობა ემუქრება.

იქამდე კი, სანამ სასამართლო ოფიციალურ ვერდიქტს გამოცხადებს, ნებისმიერ ბრალდებულს უდანაშაულობის პრეზუმფცია იცავს, რომლის მიხედვითაც - “თითოეული ადამიანი, რომელსაც ბრალად ედება სისხლის სამართლის დანაშაულის ჩადენა, უდანაშაულოდაა მიჩნეული მანამ, სანამ მისი დანაშაული არ დამტკიცდება ღია სასამართლო პროცესზე ბრალდებულის დაცვისათვის აუცილებელი კანონით გათვალისწინებული ყველა საპროცესო გარანტიის დაცვით”.

21 თებერვალს Freedom House-მა ანგარიშის - „მსოფლიოში თავისუფლება - 2019“-ის ფარგლებში ცალკეულ ქვეყანაში არსებული მდგომარეობის დეტალური მიმოხილვა გამოაქვეყნა. საქართველოს შესახებ ანგარიშში რამდენიმე დეტალზეა ყურადღება გამახვილებული, მათ შორის, ბიძინა ივანიშვილის გავლენებსა და როლზე პოლიტიკასა და ბიზნესში, სასამართლოში არსებულ მდგომარეობაზე და ქვეყანაში არაფორმალურ მმართველობაზე.

Freedom House-ის ანგარიში საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 21 თებერვლის დღის მთავარ გამოშვებაში საერთოდ არ გააშუქა. იმედმა კი 20:00-საათიან ქრონიკაში საკითხს 8 წუთიანი სიუჟეტი მიუძღვნა, რომლის მთავარი აქცენტი ორგანიზააციის არასანდოობა იყო.

“ქრონიკის” წამყვანმა და ჟურნალისტმა ამ თემაზე საუბრისას არაერთხელ ახსენეს ორგანიზაციის 2017 წლის ანგარიში, რომელშიც, მათი თქმით, „იმედთან“ დაკავშირებით ფაქტები დამახინჯებული იყო და რომლის გამოც ორგანიზაციამ ბოდიშიც მოიხადა.

“Freedom House-ის მმორიგი ანგარიში, რომელმაც ამ ორგანიზაციის მიმართ მორიგი კითხვები გააჩინა. 2019 წლის ანგარიშში საქართველო ისევ ნაწილობრივ თავისუფალი ქვეყნების სიაშია და გასულ წელთან შედარებით ერთი საფეხურით არის ჩამოქვეითებული. კვლევას ოპოზიციიდან მხოლოდ “პატრიოტთა ალიანსი” უცხადებს უნდობალობას, დანარჩენი ოპოზიცია კი მიიჩნევს, რომ ეს ქვეყნის რეალობაა. მმართველი გუნდი კი ფიქრობს, რომ საერთაშორისო ორგანიზაციას მესამე სექტორი მცდარ ინფორმაციას მიზანმიმართულად აწვდის. Freedom House-ის მიერ მომზადებული ანგარიშის მიმართ უნდობლობა შარშანაც გაჩნდა, მაშინ აღმოჩნდა, რომ ტელეკომპანია იმედთან დაკავშირებით ორგანიზაციამ ფაქტები დაამახინჯა, რის გამოც მათ ბოდიშიც მოიხადეს”, - ასეთი იყო წამყვანის შესავალი. ჟურნალისტმა კი თემაზე საუბარი ასე განაგრძო, - სავარაუდოდ, შარშანდელი გამოცდილებიდან გამომდინარე, წელს ანგარიშში „იმედი“ საერთოდ არ არის ნახსენები.“

ორგანიზაციის არასანდოობაზე აკეთებდნენ აქცენტს სიუჟეტისთვის ჩაწერილი რესპონდენტებიც, „ქართული ოცნებისა“ და „პატრიოტთა ალიანსის“ წარმომადგენლები. ისინი ამბობდნენ, რომ ანგარიშის “ნეგატიური ნარატივი ონკრეტული პოლიტიკური ძალისა და “ანგაჟირებული არასამთავრობო ორგანიზაციები” დაკვეთაა.