2018 წლის 9 ივლისს, გადაცემა "იმედის კვირამ" ერთ-ერთი სიუჟეტი საქართველოს თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროების ტენდერებს მიუძღვნა. საქმე ეხება უწყების მილიონიან ტენდერებში პეტრე დევრიშაძის კომპანიების გამარჯვებას. აღმოჩნდა, რომ 2010 წელს ე.წ. ოპერაცია “ენვერის” ფარგლებში, რუსეთის სასარგებლოდ ჯაშუშობისა და რუსულ სპეცსმსახურებთან თანამშრომლობის ბრალდებით გასამართლებული დევრიშაძის კომპანიები ძალოვან უწყებებს აღჭურვილობითა და სპეციალური ტექნიკით ამარაგებს.

სიუჟეტი, რომელიც უწყებების გამართლების მცდელობას გავდა, რამდენიმე არაზუსტ დეტალს შეიცავდა და მაყურებელი შეცდომაში შეჰყავდა.

ფაქტის შესახებ საზოგადოებამ სტუდია მონიტორის ჟურნალისტური გამოძიებიდან შეიტყო.



მონიტორმა მასალა 25 ივნისს გამოაქვეყნა. ფაქტს საზოგადოებისა და პოლიტიკური სპექტრის კრიტიკა და დისკუსია მოჰყვა. თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროები იძულებული გახდნენ განმარტებები გაეკეთებინათ. ამასთან, ორივე უწყებამ გააუქმა ის მიმდინარე ტენდერები, რომლებშიც შეთვაზებული ფასის გათვალისწინებით, გამარჯვების დიდი შანსი კვლავ პეტრე დევრიშაძის კომპანიას ჰქონდა.

"იმედის კვირის" წამყვანმა სიუჟეტის წარდგენისას “ქართული ოცნების” ხელისუფლების დაპირებაზე, სამართლიანობის აღდგენაზე გაამახვილა ყურადღება და თქვა, რომ ბევრი საქმე კვლავაც გამოუძიებელია, რაც პრობლემას ისევ ახალ ხელისუფლებას უქმნის.



შემდეგ უკვე სიუჟეტიდან პირველ რიგში გავიგეთ, რომ პეტრე დევრიშაძის კომპანიისგან შეძენილი საქონელი “არ წარმოადგენს საიდუმლოების ნუსხით განსაღვრულ საქონელს”. ვნახეთ თავდაცვის სფეროში საიდუმლო შესყიდვების ობიექტების ჩამონათვალიც. შემდეგ კი ჟურნალისტმა განმარტა, რომ დევრიშაძისა და თავდაცვის სამინისტროს შორის ხელშეკრულება მომავალ კვირას უნდა გაუქმდეს. მისივე თქმით, მოთხოვნა დავების საბჭომ ძალოვან უწყებას 21 ივნისს, გამოძიების გამოქვეყნებიდან, ოთხი დღით ადრე წაუყენა.

პირველ ივლისს ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" გადაცემა "პოსტსკრიპტუმში" ერთ-ერთი სიუჟეტი შინაური ცხოველების თემას მიეძღვნა. მასალის ინსპირაცია საქართველოს რამდენიმე საკრებულოს მიერ მიღებული დადგენილება იყო. დოკუმენტი შინაური ცხოველების (ძაღლი, კატა) ყოლის, მოვლა-პატრონობისა და ასევე, მათი პოპულაციების მართვის პირობებს ადგენს.

სიუჟეტმა, რომლის მიზანიც სავარაუდოდ დეპუტატების კომპეტენციის ჩვენება იყო, თავისი შინაარსით, ასევე, წამყვანის შესავლითა და და დასკვნით, არასერიოზული და დამცინავი წარმოდგენა დეპუტატების ნაცვლად მაყურებელს ცხოველთა უფლებებზე შეუქმნა. არადა ჟურნალისტმა მასალის ბოლოს თავადვე ახსენა, რომ ეს თემა სასაცილო არ არის.

სიუჟეტის წარდგენისას წამყვანმა აუდიტორიას რამდენიმესაკრებულოს მიერ სხვადასხვა დროს მიღებული რეალობასთან შეუსაბამო დადგენილებები გაახსენა. შემდეგ კი თქვა:“ადამიანთა პრობლემები ხომ მოგვარებული აქვთ, ახლა ცხოველებს მიადგნენ და სხვადასხვა პირობებთან ერთად, ისიც დაუდგინეს, როგორ უნდა ისექსაონ”.



სიუჟეტში, რომლის მომზადების საფუძველი საკრებულოების მიერ მიღებული დადგენილებები იყო, მაყურებელს არ უნახავს რა წერია დოკუმენტში. მთელ მასალაში მთავარი აქცენტი ცხოველების გამრავლებაზე გაკეთდა და აუდიტორიას არ მიუღია ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ეს დადგენილება არეგულირებს და აწესრიგებს იმ პირობებს, რომელშიც ცხოველები უნდა იმყოფებოდნენ, საუბარია მათ კვებაზე, მოვლაზე, დაავადებებისგან დაცვასა და ასევე მათ მიმართ მომხმარებლური დამოკიდებულებების შემცირებაზე. სწორედ ამ უკანასკნელს ეხება დოკუმენტის მე-11 მუხლი, - შინაური ცხოველების მოშენება, რომელშიც ვკითხულობთ, რომ “პოპულაციური კონტროლის მიზნით აკრძალულია 2 წლამდე და 6 წელს ზემოთ და წელიწადში ერთზე მეტად ცხოველების გამრავლება”.

სიუჟეტში ხაშურის საკრებულოს თანამშრომელი განმარტავს, რომ გამრავლების შესახებ ჩანაწერი სელექციურ მოშენებას ეხება, მაგრამ არც ავტორს და არც გადაცემის წამყვანს ამაზე აქცენტი არ გაუკეთებია. მთელი სიუჟეტის განმავლობაში კადრებში ვხედავდით სხვადასხვა ოჯახის შინაურ ცხოველებს და ვისმენდით მეპატრონეების გაოცებულ კომენტარებს, როგორ გაუკონტროლონ თავიანთ ცხოველებს ინსტინქტები: “უსაქმური ადამიანი უნდა იყო, რომ დიო ძაღლებს”... “სექსს როგოს ავუკრძალავ, ჩემამდე არ მოდის, დავაბავ? ეგ არ არის სწორი”

სიუჟეტში არც სპეციალისტებისა და შეთავაზების ინსპირატორი არასამთავრობო ორგანიზაციების განარტებები ისმოდა იმის შესახებ, რა მიზანი აქვს ამგვარ დადგენილებებს, რატომ დადგა დღის წესრიგში ეს საკითხი, რას ნიშნავს ცხოველებისადმი ჰუმანური მოპყრობა და ეს ყველაფერი, პირდაპირ თუ ირიბად, ისევ ადამიანებს როგორ უკავშირდება. სიუჟეტიდან მაყურებელმა ვერაფერი გაიგო ცხოველების კასტრაცია/ სტერილიზაციაზე, საერთაშორისო გამოცდილებაზე, საქართველოში უპატრონო ცხოველების პრობლემებსა და გადამდებ დაავადებებზე, რაც საკმაოდ სახიფათოა ანუ, ყველაფერ იმაზე, რაზეც დადგენილება საუბრობს.

„ძაღლები და კატები კი არა, ასეთ უმაქნის დეპუტატებს ვინც ამრავლებს, იმას უნდა წააჭრა ძირში ყვერები და კიდევ უნდა მოუწვა ის ადგილი, რომ ახლები არ ამოუვიდეს”, - გადაცემის წამყვანის ასეთი ციტატით, სიუჟეტის დასასრულს, მასალამ აუდიტორიას დადგენილება მხოლოდ მხოლოდ “ცხოველებისთვის სექსის აკრძალვად” გააცნო. სინამდვილეში კი, როგორც “მედიაჩეკერს” “ცხოველთა უფლებების კომიტეტის” თავმჯდომარემ (ორგანიზაცია, რომელიც ცხოველთა მოვლის შესახებ კანონპროექტზე მუშაობს)თინათინ ჭავჭანიძემ განუმარტა, საუბარია გამრავლების კონტორლის მექანიზმის შემუშავებაზე, საკმაოდ მკაცრზე, მაგრამ ისევ ცხოველებისთვის ჰუმანურზე, რომ უპატრონო ცხოველები ქუჩებში სტიქიურად არ გამრავლდნენ.

“სრულიად უაზრო სკანდალი აგორდა და გაუგებარია, რატომ იქცა სასაცილოდ ეს თემა. ვისაც უნდა და როგორც უნდა ისე ამრავლებს ცხოველებს, მერე აღარ მოეწონებათ, გადააგდებენ და იტანჯებიან ეს ქუჩაში გაყრილი კატები და ძაღლები. ზოგი ნაგავშიც კი აგდებს პატარა ლეკვებს და კნუტებს. ცალკე პრობლემაა გენეტიკური, გადამდები და სხვა სახის დაავადებები ცხოველებში. ამიტომ, თუ ამის კონტროლი მეტ-ნაკლებად მოხერხდება, ქუჩის ძაღლების და კატების რაოდენობა აუცილებლად შემცირდება”,- ამბობს ჭავჭანიძე.

ბოლო ერთი კვირის განმავლობაში, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა მთავარ გამოშვებაში საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი სამი თემა არ გააშუქა. თუმცა, ეთერი დაუთმო ამ პრობლემებზე შესაბამისი უწყებების პასუხს, რაც ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ მანამდე განხილული საკითხის მაყურებლისთვის ნაკლებ მნიშვნელოვან პრობლემად წარმოჩენას ისახავდა მიზნად.

სამიდან ორი თემა მედიის დღის წესრიგში 28 ივნისს გაჩნდა. ამ დღეს გამოქვეყნდა "ადამიანის უფლებათა ცენტრისა" და სახალხო დამცველის სპეციალური ანგარიში ქალი და არასრულწლოვანი პატიმრების მდგომარეობაზე. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ კრიმინალური სუბკულტურა არასრულწლოვან პატიმრებს შორის ძალადობისა და ჩაგვრის მიზეზია, ასევე, საპატიმრო შემოწმებისთვის ისევ იყენებს ქალი პატიმრების გაშიშვლების პრაქტიკას, საკნებში კი არასათანადო ჰიგიენური პირობებია და ცხელი წყლი არ მოდის.

ამავე დღეს ცნობილი გახდა, რომ მაღალი ტემპერატურის მიუხედავად, ერთიანი ეროვნული გამოცდებისთვის მოწყობილ საგამოცდო ცენტრებში კონდიციონერები არც წელს დამონტაჟდება, გარდა ერთი, რუსთავის საგამოცდო ცენტრისა. გამოცდებამდე რამდენიმე დღით ადრე ამ ინფორმაციის გასაჯაროებას საზოგადოებაში დიდი ვნებათაღელვა და დისკუსია მოჰყვა.

28 ივნისს მაუწყებელს მასალა მთავარი გამოშვებისთვის არცერთ თემაზე არ მოუმზადებია. მიუხედავად იმისა, რომ ამ საკითხებზე მათ ვებსაიზტე ნიუსები იძებნება, რაც ადასტურებს იმას, რომ მაუწყებელს საკითხებზე ინფორმაციაც ჰქონდა და მისი ჟურნალისტები, რაღაც ფორმით, თემებზე მუშაობდნენ კიდეც.

ამ პრობლემებზე საუბარი 28 ივნისის შემდეგაც გაგრძელდა, - რუსთავის მე-5 ქალთა კოლონიაში ანგარიში გააპროტესტეს, კონდიციონერების თემას კი არაერთი საჯარო პირის კომენტარი მოჰყვა. განსხვავებით 28 ივნისისგან, ამჯერად საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა მთავარ გამოშვებებში აღნიშნულ საკითხებს დრო დაუთმო.

იმის მიუხედვად, რომ წინა დღეს პრობლემის შესახებ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არაფერი გასულა, 29 ივნისს საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა აუდიტორიას საგამოცდო ცენტრებში გამაგრილებელი სისტემების დამონტაჟების შესახებ ამცნო.



“საგამოცდო ოთახებში გაუსაძლის სიცხეს აბიტურიენტები 2005 წლის შემდეგ, ყოველ წელს აპროტესტებდნენ, თუმცა 13 წლის განმავლობაში პრობლემის მოგვარება ვერ მოხერხდა. მესამე სექტორის არაერთი მოთხოვნის მიუხედავად, სიტუაცია წელსაც უცვლელი იყო. შესაბამისმა უწყებამ გამაგრილებელი სისტემების შეძენა მხოლოდ პრემიერის დღევანდელი განცხადების შემდეგ გადაწყვიტა. გამოცდების დაწყებამდე კი ორი დღე რჩება”, - განაცხადა წამყვანმა სიუჟეტის წარდგენისას.

30 ივნისს ეთერში საპატიმროების თემა გაჩნდა. მასალიდან, რომელიც ამ კვლევასთან დაკავშირებით მომზადდა, გავიგეთ, რომ პატიმრები ანგარიშში დასახელებულ ფაქტებს არ ეთანხმებიან, ბოდიშის მოხდას ითხოვენ და პროტესტის ნიშნად შიმშილობა დაიწყეს. რუსთავის მე-5 ქალთა კოლონიაში იმ კვლევას აპროტესტებენ, სადაც ნათქვამია, რომ შემოწმება არა სკანერით, არამედ გაშიშვლების პრაქტიკით ხდება”, - ამცნო წამყვანმა მაყურებელს.



გაცილებით დიდხანს, მთელი ერთი კვირის განმავლობაში იყო აქტუალური მესამე თემა, რომელსაც მაუწყებელი ასევე უცნაურად გამოეხმაურა. თუმცა, წინა ორი შემთხვევისგან განსხვავებით, ეს თემა მთავარი გამოშვებისთვის საინტერესო მაინც არ აღმოჩნდა.

25 ივნისს “სტუდია მონიტორმა” გაავრცელა მასალა, რომელშიც ნათქვამია, რომ პირი, რომელიც რუსეთის სპეცსასმახურებთან თანამშრომლობაში იყო ბრალდებული, თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროების სოლიდურ ტენდერებს იგებს. ვიდეომასალით ირკვევა, რომ პეტრე დერვიშაძისა (შპს გლობალ თრეიდ გრუპ) და მისი ოჯახის წევრის, ინგა დევრიშაძის (შპს MAGIOLTD) კომპანიებმა ჯამში 4 100 000 ლარის ღირებულების ტენდერები მოიგო.

ამ საკითხს 2 ივლისს თავდაცვის სამინისტრო გამოეხმაურა. უწყებამ გაავრცელა განცხადება, რომელშიც ნათქვამია, რომ ტენდერში მონაწილე კომპანიებისა და მისი დამფუძნებლების წარსული საქმიანობის შესახებ სამინისტრო ინფორმაციას არ ფლობდა. მათივე განმარტებით, ტენდერში გამარჯვებულის ვინაობა მხოლოდ ელექტრონული ფარული პროცედურების დასრულების შემდეგ ხდება ცნობილი.

25 ივნისიდან 2 ივლისამდე პერიოდში, საზოგადოებრივ მაუწყებელს, მთავარ გამოშვებებში, ამ თემაზე მასალა არ ჰქონია. 2 ივლისს კი საკითხზე გამოხმაურებებს დაუთმო ეთერი, თუმცა, არა მთავარ გამოშვებაში. 09:00 საათიან გამოშვებაში აუდიტორიას ოპოზიციის მიერ ძალოვანი მინისტრების პარლამენტში დაბარებაზე უამბო, 12:00 საათზე თავდაცვის სამინისტროს პასუხს დაუთმო დრო, 18:00 საათზე კი “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ მოწყობილ აქციას. მიუხედავად ამ მასალებისა და დიდი საზოგადოებრივი რეზონანსისა, იმ დღეს დევრიშაძის თემა მთავარ გამოშვებაში მაინც ვერ მოხვდა.

ჟურნალისტურ საქმიანობას თან სდევს შეცდომები, არაზუსტი დეტალების გავრცელება, რაც ზოგ შემთხვევაში სისწრაფის, უყურადღებობის, პროფესიონალიზმის ნაკლებობის, მწირი გამოცდილების ანდა სხვა მიზეზით არის გამოწვეული. პასუხისმგებლიანი მედია, რომლისთვისაც სანდოობა და რეპუტაცია მნიშვნელოვანია, ცდილობს მყისიერად შეასწოროს დაშვებული შეცდომა, ამცნოს აუდიტორიას და იზრუნოს ზუსტი ინფორმაციის გავრცელებაზე.

მცდარი ინფორმაციის შესწორებისას რედაქციის მთავარი მიზანი და გამოწვევაა, შეძლოს დაზუსტებული დეტალების იმავე აუდიტორისთვის მიწოდება, რომელმაც თავდაპირველად არასწორი ინფორმაცია მიიღო. შესწორების ფორმა სხვადასხვა შეიძლება იყოს იმის მიხედვით თუ რა ტექნოლოგიით, ფორმით გავრცელდა არასწორი ინფორმაცია, რა მასშტაბის აუდიტორიისთვის და რამდენი ხნით იყო ხელმისაწვდომი.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ მოამზადა სახელმძღვანელო წესები, რომელშიც დეტალურად წაიკითხავთ, როგორ უნდა შეასწოროს შეცდომა ონლაინ, სამაუწყებლო და ბეჭდურმა მედიამ. ასევე, როგორ უნდა შესწორდეს მასალის ბმული (ონლაინ მედიის შემთხვევაში), ფოტო, გაზიარებული ამბავი სოციალურ ქსელში. როგორ უნდა მოვიქცეთ იმისათვის, რომ არაზუსტი მასალა, ანუ, თავდაპირველი ვერსია, ინტერნეტში აღარ იძებნებოდეს და ა.შ.

ამავე სახელმძღვანელოში ნახავთ რეკომენდაციებს, რა შემთხვევაშია დასაშვები მასალის სრულად წაშლა და რა ვალდებულება აქვს მედიას, თუ მასალის წაშლის გადაწყვეტილება მიიღო.

25 ივნისს ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ის” საინფორმაციო გამოშვება “კურიერმა” ოჯახში მომხდარი მკვლელობის შესახებ მოუთხრო მაყურებელს. სიუჟეტიდან ცნობილი ხდება, რომ ცოლმა მოკლა ქმარი, სასჯელად კი მხოლოდ ერთი წლით პატიმრობა განუსაზღვრეს, მისი ადვოკატების მტკიცებით, დანაშაულის ჩადენის დროს ის აფექტის მდგომარეობაში იმყოფებოდა. ამ ვერსიის არ სჯერათ მოკლულის ახლობლებს და ფიქრობენ, რომ ქალს სასჯელი გავლენიანი ნათესავების დახმარებით შეუმსუბუქეს.



მთელი სიუჟეტის განმავლობაში ისმის ურთიერთბრალდებები როგორც ქმრის, ისე ცოლის წარმომადგენლების მხრიდან. ჟურნალისტის მიერ საქმის დეტალების გამოკვლევის მცდელობა კი არ ჩანს. შესაბამისად, გაუგებარი რჩება, რატომ არსებობდა ამ კონკრეტული დანაშაულის მიმართ საჯარო ინტერესი. სიუჟეტი უფრო მეტ კითხვას აჩენს, ვიდრე ინფორმაციას აწვდის აუდიტორიას.

ჟურნალისტის თქმით, მსჯავრდებულს სასჯელი ექსპერტიზის დასკვნის საფუძველზე შეუმსუბუქდაა, რადგან გაირკვა, რომ ქალი აფექტურ მდგომარეობაში იმყოფებოდა. ამ ფაქტს ეჭვის ქვეშ აყენებენ გარდაცვლილის ოჯახის წევრები. ისინი ირწმუნებიან, რომ ქალს ქმრის მოკვლა განზრახული ჰქონდა და საძინებელში ნაჯახი ამიტომ შეიტანა. ჟურნალისტს არ მოუპოვებია არც სასამართლო გადაწყვეტილება და არც ექსპერტიზის დასკვნა, რასაც დაეყრდნო მოსამართლე. გაუგებარი რჩება ისიც, თუ როგორ შეუმსუბუქდა სასჯელი, რადგან სიუჟეტიდან ჩანს, რომ სხვა სასჯელი არც მიუსჯიათ მისთვის.

“გოგო ყოველთვის აღიარებდა, რომ მან მოკლა ქმარი. ერთწლიანი სასჯელის შემდეგ მამამისმა ფული გადაიხადა, 170 000 დოლარი და ამის სანაცვლოდ გაათავისუფლა თავისი შვილი”, - ამბობს მასალაში მოკლული რუსლან ქერიმოვის დედა. ამ ნაწილში სახელდება მარნეულის საკრებულოს ყოფილი თავმჯომარე ისპან ქერიმოვი. მიუხედავად ამ მძიმე და მნიშვნელოვანი საჯარო ინტერესის მქონე ბრალდებისა, სიუჟეტში მთავარი ყურადღება ამ საკითხზე არ გამახვილებულა. მასალაში არ ჩანდა ჟურნალისტის მცდელობა, გადაემოწმებინა, ნამდვილად მოხდა მსგავსი რამ თუ არა. ის მხოლოდ ისპან ქერიმოვისგან კომენტარით შემოიფარგლა, რომელმაც ცხადია უარყო რაიმე მონაწილეობა ამ საქმეში. აუდიტორიისთვის გაუგებარი დარჩა ვინ არის მართალი და რეალურად იყო თუ არა სახეზე კორუფციის ფაქტი.

სიუჟეტში მსჯავრდებული ქალის ადვოკატი ამბობს, რომ თავად ქმარი სისტემატიურად ძალადობდა და დამორჩილებლობის შემთხვევაში აპირებდა მის მოკვლას, სწორედ ამ დროს დადგა აფექტის მდგომარეობა და თავად ქალმა გამოიყენა ქმრის მიერ საძინებელში მიტანილი ნაჯახი, თუმცა, ამ ეს ვერსიას არ ავრცობს ჟურნალისტი და მთელი სიუჟეტის განმავლობაში ძირითადად მოკლულის ახლობლების ნარატივი მეორდება. გაუგებარი რჩება თუკი მართლა აფექტის მდგომარეობა იყო, მაშინ ერთწლიანი სასჯელი რატომ გახდა სიუჟეტის თემა, რადგან სისხლის სამართლის კოდექსი სულიერი აღელვებისას ჩადენილი დანაშაულის შემთხვევაში ითვალისწინებს შინაპატიმრობას ვადით ექვსი თვიდან ერთ წლამდე ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთიდან სამ წლამდე. თუკი გამოძიებაზე ანდა მოსამართლის გადაწყვეტულებასზე გავლენა იქონიესს მსჯავრდებულის ახლობლებმა, თანხის სანაცვლოდ შეაცვლევინეს სასჯელი, მაშინ რატომ არ აკეთებს ჟურნალისტი მთავარ აქცენტს და არ იკვლევს საქმის ამ დეტალს? - ეს კითხვები უპასუხოდ რჩება.

აღსანიშნავია ისიც, რომ ციხიდან გამოსული ქალი დედობის უფლების დაბრუნებას აპირებს. კადრში აჩვენებენ ეზოში მოთამაშე ბავშვებსაც. გაუგებარია რატომ იყო აუცილებელი ასეთი მძიმე ფაქტის გაშუქებისას მათი იდენტიფიცირება მაშინ, როდესაც ეთიკური სტანდარტები ჟურნალისტს ბავშვის ინტერესების დაცვას ავალდებულებს.

23 ივნისს ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" საინფორმაციო გამოშვება "კურიერის" მთავარი გამოშვების ერთ-ერთი სიუჟეტი ინტერნეტში არასრულწლოვნების ფოტოების გავრცელებას ეხებოდა. თემის წარდგენისას წამყვანმა განმარტა, რომ ათობით არასრულწლოვანი მოზარდის მშობელი მათი შვილების ფოტოების არაბი, ირანელი და თურქი მომხმარებლების გვერდებზე ატვირთვისა და შეურაცხმყოფელი კომენტარების გამო პანიკაშია. მანვე თქვა, რომ შსს-ში წერილი არასამთავრობო ორგანოებმაც გაგზავნეს, მაგრამ “ქართველი ბავშვების ფოტოების უცხოურ პროფილებზე ატვირთვაში და საშიშ კომენტარებში პოლიციამ დანაშაულის ნიშნები ვერ დაინახა და გამოძიებაც არ დაიწყო”.

ის, რომ ფოტოები სოციალურ ქსელში სწორედ არაბი, თურქი და ირანელი მომხმარებელების გვერდზეა ატვირთული და უხამსი შინაარსის შემცველი კომენტარებიც არაბულ ენაზეა გაკეთებული, სიუჟეტში ჟურნალისტმაც გაიმეორა. თუმცა, ჟურნალისტს არ დაუშვია, შესაძლოა, აღნიშნული გვერდების უკან სხვა მომხმარებლები იდგნენ და ხსენებული წარმომავლობის ადამიანები მომხდრთან კავშირში საერთოდ არ იყვნენ. ჟურნალისტს არ უცდია გარკვევა და ამ მომხმარებლების გადამოწმება, მათთან დაკავშირება. მიუხედავად ამისა, მტკიცებით ფორმაში მასალაში თქვეს, რომ არასრულწლოვნების ფოტოებს სწორედ ირანელი, თურქი და არაბი მომხმარებლები ტვირთავენ და მშობლები მათ პედოფილიაში ადანაშაულებენ.

სიუჟეტიდან გაურკვეველი დარჩა, საერთოდ რა მიზანი და საჭიროება ჰქონდა შესაძლო მოძალადეების ეთნიკური წარმომავლობის დასახელებას მაშინ, როდესაც ნაციონალური კუთვნილების მიუხედავად, ფაქტი ისედაც მძიმეა. მსგავსი ფორმით ინფორმაციის გაჟღერება კი საზოგადოებაში უკვე არსებული ქსენოფობიური განწყობების კიდევ უფრო გაღვივებას და გამძაფრებას უწყობს ხელს.

კიდევ ერთი პრობლემა, რაც სიუჟეტში გამოიკივეთა, ეს არასრულწლოვნების მშობლების იდენტიფიცირება იყო. ერთ-ერთი სავარაუდო მსხვერპლის დედის სახე ისე იყო დაფარული, რომ მისი იდენტიფიცირება მარტივად შეიძლებოდა. სიუჟეტის ბოლოს კი იგივე ქალი ყოველგვარი დაფარვის გარეშე ჩანდა. ასეთ შემხვევაში საერთოდ გაუგებარია რესპონდენტის დაფარვის მიზანი და ფორმაც. სიუჟეტში ასევე შეიძლებოდა სხვა დაფარული არასრულწლოვნების იდენტიფიცირებაც.

მასალაში ასევე არ ჩანდა შსს-სა და სამართალდამცველი ორგანოების პოზიცია. არადა, ამბის წარდგენისას წამყვანმა და ჟურნალისტმა უწყების მხრიდან ფაქტის მიმართ გულგრილ დამოკიდებულებაზე მიანიშნეს, თუმცა, სიუჟეტის დასასრულს აღნიშნეს, რომ შსს-მ მოკვლევა დაიწყო. საბოლოოდ გაუგებარი დარჩა რა როლს ასრულებს ძალოვანი უწყება ამ საქმეში და რა სამართლებრივი მექანიზმები არსებობს ასეთი შემთხვევების აღსაკვეთად. ამ მიმართულებით ჟურნალისტს საკითხი არ მოუკვლევია.

23 ივნისს კურიერმა ხორავას ქუჩაზე არასრულწლოვების მკვლელობის შესახებ მოამზადა სიუჟეტი. მიუხედავად იმისა, რომ საქმეზე მსჯავრდებულ და მოწმე არასრულწლოვნებს ჟურნალისტი ინიციალებით მოიხსენიებდა მათი იდენტიფიცირება მაინც შესაძლებელი იყო, რადგან კადრში ნაჩვენებ დოკუმენტებში ერთ ადგილას მათი სახელი და გვარები დაფარული არ ყოფილა, დანარჩენ შემთხვევებში კი ისე იყო გადაფარული, მათი ამოკითხვა ადვილად შესაძლებელი იყო.

რამდენიმე დღის წინ ასევე დაუშტრიხავად აჩვენეს დოკუმენტები იმედის საინფორმაციო გამოშვება “ქრონიკის” დღის ეთერში, თუმცა საღამოს მთავარ სიუჟეტში საქმეში მონაწილე არასრულწლოვანთა სახელები დაფარული იყო.

ბავშვთა საკითხების გაშუქების წესებში საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია უთითებს, რომ ბრალდებული, მსჯავრდებული ანდა მოწმე არასრულწლოვნები ის კატეგორიაა, რომელიც უპირობოდ დაფარული უნდა იყოს, ვინაიდან ბავშვის ინტერესი აღმატებულია. მნიშვნელოვანია, რომ თუ მაუწყებელი გადაწყვეტს არ გაამჟღავნოს საქმეში მონაწილე პირთა სახელი და გვარი, საკმარისი ძალისხმევა მიმართოს იმისკენ, რომ მათი ამოცნობა შეუძლებელი იყოს.

17 ივნისს, გადაცემა “იმედის კვირამ” მაყურებელს პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატი, მამუკა ბახტაძე გააცნო. ყოფილ ფინანსთა მინისტრს და ახლა უკვე მთავრობის მომავალ ხელმძღვანელს “იმედმა” 11-წუთიანი სიუჟეტი მიუძღვნა და ამ ხნის განმავლობაში მაყურებელი მამუკა ბახტაძის მხოლოდ მიღწევებზე, საგადასახადო და საბანკო რეფორმებზე, საყვარელ ძაღლზე, სახლსა და სპორტზე ისმენდა ამბებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ბახტაძე ოთხი წლის განმავლობაში საქართველოს რკინიგზას ხელმძღვანელობდა და 2017 წლიდან ფინანსთა მინისტრის პოზიცია ეკავა, “იმედის” ჟურნალისტმა წარუმატებელი რეფორმა ანდა ხარვეზები მის საქმიანობაში ვერ დაინახა. ისიც კი არ უხსენებია, რომ გამოკთხვის თანახმად, მოსახლეობის ნახევარზე მეტმა საერთოდ არც იცის ვინ არის მამუკა ბახტაძე, არც ის აღუნიშნავს, ახლანდელი მმართველი პარტიის ხელისუფლებაში მოსვლამდე, იმ გადამწყვეტ არჩევნებში, 2012 წელს, იმდროინდელ სახელისუფლებო პარტიას ფინანსურად რომ დაეხმარა. აღარაფერი რომ ვთქვათ ეკონომიკური გუნდის ჩავარდნაზე, რაზეც “ქართულ ოცნებაში” ღიად ისაუბრეს, არადა სწორედ ფინანსთა მინისტრი იყო ამ გუნდი წევრი. სიუჟეტში კითხვები ამ მიმართულებითაც არ დასმულა.

ბახტაძის პროფილის მომზადებისას ჟურნალისტს არ ჩაუწერია ერთი ექსპერტიც კი, რომელიც კრიტიკულად შეეფასებდა მის საქმიანობას, სამაგიეროდ მოახერხა და ასაუბრა მომავალი პრემიერ მინისტრის ჯგუფელი უნივერსიტეტიდან.

“მისი ოცნებები ყოველთვის უკავშირდებოდა საქართველოს. ამ განწყობის მიუხედვად, ჩემთვის და ჩვენი სხვა კურსელებისთვის შოკისმომგვრელი და წარმოუდგენელი იყო მისი გადაწყვეტილება - მან სამშობლოში არჩია კარიერის დაწყება, უარი თქვა ძალიან, ძალიან მომგებიან შეთავაზებაზე, სინგაპურის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ფინანსურ კომპანიაზე, რომელსაც ოფისები თითქმის მთელ მსოფლიოში აქვს”, - ასე ახასიათებდა ბახტაძეს თავისი თანაკურსელი 2017 წლის 19 ნოემბერს “იმედის კვირაში” გამოყენებულ კომენტარში, რომელიც განმეორებით 2018 წლის 17 ივნისს არხმა მაყურებელს ისე შესთავაზა, არ აცნობა, რომ თვეების წინ იყო ჩაწერილი.

“მინისტრ ბახტაძის ხედვა რევოლუციურად მეწარმეებმა რამდენიმე თვეში შეაფასეს. მას შემდეგ, რაც საგადასახადო რეფორმების პრინციპების განხილვა რეგიონებში მცირე და საშუალო მეწარმეებთან შეხვედრით გაგრძელდა”, - ამბობს ჟურნალისტი და ეს ნარატივი გასდევს მთლიან სიუჟეტს, ფონად ყოფილი ფინანსთა მინისტრის სხვადასხვა დროს გამართული პრეზენტაციების კადრებით. რეფორმების რევოლუციურობის გასამყარებლად კი მცირე და საშუალო საწარმოთა ასოციაციის პრეზიდენტის, ფინანსთა მინისტრის მოადგილისა და ამერიკის ებრაელთა მხარდამჭერი ეროვნული კოალიციის ვიცე-პრეზიდენტის პოზიტიური შეფასებები ისმის.

11-წუთიან მასალაში “რევოლუციურ რეფორმებზე” საუბარს 5 წუთი ეთმობა, დაახლოებით 2 წუთი საბანკო სფეროს კრიტიკაა, სადაც მამუკა ხაზარაძის კრიტიკული კომენტარის საპირწონედ ტექნობუმის დამფუძნებლის მოსაზრებას ვისმენთ, რომელიც საბანკო სექტორს აკრიტიკებს, მინისტრის გადაწყვეტილებას კი - იწონებს.

მასალის ბოლოს ბახტაძის, როგორც პოლიტიკოსის აღმოჩენის, განათლების, უცხოეთში პერსპექტიულ მომავალზე უარის თქმის და მისი გაპრემიერებით მოსალოდნელი სიკეთეების შესახებ ვისმენთ. ამ საკითხებზე საუბრისას ჟურნალისტის ტექსტს საქართველოში ჩამოყვანილი შტადლერის ფირმის მატარებლები, ფინანსთა სამინისტროში თანამშრომლებთან შეხვედრისა და მეგობრებთან გადაღებული კადრები გასდევს.

მასალის მიწურულს მაყურებელი იგებს, რომ მამუკა ბახტაძეს განსაკუთრებულად უყვარს ძაღლები, რაგბი და სახლი სოფელში.

სიუჟეტი ტოვებს შთაბეჭდილებას, რომ მისი მიზანი მაყურებელში მომავალი პრემიერ-მინისტრის მიმართ დადებითი განწყობის შექმნაა. ამაზე მეტყველებს მამუკა ბახტაძის ს მხოლოდ პოზიტიური კუთხით წარმოჩენა, მისი მისამართით არსებული კრიტიკული კითხვების არ დასმა და პრობლემური საკითხების მიჩქმალვა.

"ბიძინა ივანიშვილის მომავალი სიძე ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი იქნება" - ამ სათაურით გამოაქვეყნა მასალა 14 ივნისს ვებსაიტზე ტელეკომპანია „თრიალეთმა“. სტატიაში საუბარია იმის შესახებ, რომ პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატად მამუკა ბახტაძე წარადგინეს. ამავე მასალიდან ვიგებთ, როდის და რატომ გახდა აღნიშნული პოზიცია ვაკანტური, ასევე, რა პროცედურებია საჭირო პრემიერ-მინისტრის კანდიდატურისა და მთავრობის ახალი შემადგენლობის დასამტკიცებლად.

სტატიის ბოლოს ავტორი მამუკა ბახტაძის ბიოგრაფიას გვაცნობს. პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის ბიძინა ივანიშვილის ოჯახთან რაიმე ტიპის კავშირზე კი, რასაც სათაური ამბობს, მასალაში არაფერია ნათქვამი.

მასალას დართული აქვს დამონტაჟებული ფოტო, რომელზეც ბიძინა ივანიშვილი, მისი ქალიშვილი და მამუკა ბახტაძე არიან ასახული. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ეთერში, 12 ივნისს, თურქეთში ტრანსანატოლიური მილსადენის გახსნის ცერემონიაზე მომზადდა მასალა სახელწოდებით - “TANAP-ის გახსნა საქართველოს პრეზიდენტის გარეშე”, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტს ნეგატიურ კონტექსტში წარმოაჩენდა.

მილსადენი სტრატეგიული მნიშვნელობისაა. იგი ითვალისწინებს აზერბაიჯანის ბუნებრივი აირის ევროპის ბაზარზე მიწოდებას. საქართველოს ამ ინიციატივის ფარგლებში სტრატეგიული პარტნიორის როლს ასრულებს, რითაც იზრდება ქვეყნის სატრანზიტო როლი. ღონისძიებას ესწრებოდნენ თურქეთის, აზერბაიჯანის, სერბეთის, უკრაინისა და ჩრდილოეთ კვიპროსის პრეზიდენტები. საქართველოს სახელით კი გახსნის ცერემონიაში მხოლოდ ელჩი მონაწილეობდა.  

მიუხედავად იმისა, რომ ცერემონიას არს საქართველოს მთავრობა დასწრებია და არ პრეზიდენტი, საზოგადოებრივ მაუწყებელში გასული მასლის სათაური და ჟურნალისტის ტექსტი მხოლოდ პრეზიდენტს წარმოაჩენდა ნეგატიურ კონტექსტში. პრეზიდენტის შესახებ მასალაში ისმოდა სიტყვები: “არ გაემგზავრა”, “ვერ მოიცალა”. პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან ჟურნალისტს პრეზიდენტის ვერგამგზავრების მიზეზად მისი განრიგი დაუსახელეს. ამის მიუხედავად, სიუჟეტში გამოყენებული იყო ფრაზები:

• დღევანდელ ღონისძიებას თურქეთის, აზერბაიჯანის, უკრაინის და სერბეთის პრეზიდენტები დაესწრნენ, თუმცა საქართველო ცერემონიაზე მხოლოდ ელჩით იყო წარმოდგენილი;
  
  
• ღონისძიებაზე მიწვეული გიორგი მარგველაშვილი თურქეთში არ გაემგზავრა; 
  
  
• გახსნის ოფიციალურ ცერემონიაზე, ქალაქ ეშქიშექირში მარგველაშვილი რეჯეპ ტაიპ ერდოღანმა პირადად მიიწვია, თუმცა ღონისძიებისთვის საქართველოს პრეზიდენტმა ვერ მოიცალა;
  
  
• საგარეო უწყებაში დღეს განმარტეს, თუ რატომ არ გაემზაგავრა სამთავრობო დელეგაცია, პრეზიდენტის მოუცლელობის მიზეზებზე კი, სამინისტროში ინფორმაცია არ აქვთ.

განსხვავებით პრეზიდენტისგან, სიუჟეტში ამ დოზით ყურადღება არ გამახვილებულა სამთავრობო დელეგაციის არ გამგზავრების მიზეზებზე. მასალის ყურებისას რჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს არის საქართველოს მთავრობის წევრების ნეიტრალურ და პრეზიდენტის ნეგატიურ ჭრილში წარმოჩენის მცდელობა.

კვირას 10 ივნისს, ტელეკომპანია “იმედის” გადაცემა „იმედის კვირამ“ საქართველოს იუსტიციის მინისტრის, თეა წულუკიანის ინტერვიუ შემოგვთავაზა. ამ ინტერვიუს წინ უძღოდა ჯერ ათი არასამთავრობო ორგანიზაციის მოთხოვნა, შემდეგ კი მოქალაქეებისა და მესამე სექტორის საპროტესტო აქცია მინისტრის გადადგომის მოთხოვნით. თეა წულუკიანის მიმართ პროტესტი ხორავას ქუჩაზე არასრულწლოვნების მკვლელობის საქმეზე საზოგადოებაში გაჩენილ კრიტიკულ კითხვებს მოჰყვა. სწორედ ამ საქმის გამო გადადგა მთავარი პროკურორი ირაკლი შოთაძე, რომელსაც თეა წულუკიანმა მადლობა გადაუხადა.

მიუხედავად იმ დასაბუთებული არგუმენტებისა, რაზე დაყრდნობითაც თეა წულუკიანის გადადგომის საკითხი დადგა დღის წესრიგში და იმ ხარვეზებისა, რაც მართლმსაჯულების სისტემაში არსებობს, ინტერვიუში არ დასმულა სიღრმისეული, კონკრეტული და კრიტიკული კითხვები სისტემისა და ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების შესახებ. ინტერვიუ უმეტესად მონოლოგის რეჟიმში მიმდინარეობდა. გადაცემა ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ იგი იუსტიციის მინისტრის ერთგვარ რეაბილიტაციასა და არასამთავრობო ორგანიზაციების დემონიზებას უფრო ემსახურებოდა, ვიდრე საზოგადოებაში დაგროვილ კითხვებზე პასუხების მიღების მცდელობას.

ტელეკომპანია „იმედთან“ 13-წუთიან, ექსკლუზიურ ინტერვიუში, იუსტიციის მინისტრმა არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომელთაც პერიოდულად მოიხსენიებდა სიტყვით - „ისინი“, დაახლოებით 15-ჯერ ახსენა. მინისტრმა მესამე სექტორი დაადანაშაულა ყველა იმ ჩავარდნილ რეფორმაში, რასაც ეს უკანასკნელნი მას საყვედურობენ. მინისტრმა თქვა, რომ მასაც არ მოსწონს მოსამართლე მურუსიძე, “რომლის სასამრთლოშიც სხვათა შორის მას პროცესებს უგებს ეკა გიგაური”, მაგრამ, ამ მოსამართლის დანიშვნაც არასამთავრობოების ჩარევის შედეგია, რადგან “მინისტრობის პირველი სამი-ოთხი წელიწადი მუდმივ წინააღმდეგობას ხვდებოდა ამ არასამთავრობო სექტორისგან, როდესაც ამბობდა, რომ მოსამართლეთა უვადო დანიშვნები არ არის კარგი“. იუსტიციის მინისტრმა თქვა, რომ არასამთავრობო სექტორმა პოლიტიკური ბრძოლა წამოიწყო „საპრეზიდენტო სკამისთვის“ და სინამდვილეში მათ არ უნდათ ბოლომდე გაიგონ და ჩახედონ ხორავას ტრაგედიას: „მათ დაწყებული აქვთ მონაწილეობა ბრძოლაში, რომელსაც ქვია ძალაუფლებისთვის ბრძოლა“.

ჟურნალისტს მინისტრისთვის კრიტიკული კითხვა არ დაუსვამს არც მაშინ, როცა წარმატებულ რეფორმებზე საუბრობდა, არც მაშინ, როდესაც ყოფილ პროკურორს ირაკლი შოთაძეს აქებდა რეფორმებში მხარდაჭერისთვის. მაგალითად, არ დაინტერესებულა ხედავადა თუ არა პროკურატურის მუშაობაში ხარვეზებს კონკრეტულად ხორავას ქუჩაზე მომხდარ მკვლელობის საქმეზე, რატომ გადადგა მთავარი პროკურორი თუკი გამოძიებაში ხარვეზები არ არსებობს.

ჟურნალისტს არ უკითხავს სხვა გაუხსნელ საქმეებზეც, რომელთა შესახებ საზოგადოებაში დიდი ინტერესია და რაც პროკურატურის თაროებზე მრავლად დაგროვდა. ჟურნალისტს არაფერი უკითხავს სასამართლო სისტემაში კლანურ მმართველობაზე, რასაც მინისტრს ის ათი არასამთავრობო საყვედურობს, რომლებმაც მისი გადადგომა მოითხოვეს. ვერც თეა წულუკიანის შერჩეულ წარუმატებელ პროკურორებზე მოვისმინეთ კითხვა, ვერც იუსტიციის სამინისტროს ყოფილი თანამშრომლების ბედზე, რომლებმაც პროცესი მოიგეს, თუმცა, სასამართლოს გადაწყვეტილება არ აღსრულდა, ვერც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მოსამართლის შესარჩევ პროცესზე, რაც რამდენჯერმე ჩავარდა. ჟურნალისტი არც მაშინ ჩაკითხვია, როდესაც მინისტრმა თქვა, რომ ინფორმაციის თავისუფების აქტზე მუშაობენ, არადა ეს “მუშაობა” წლებია გრძელდება და წულუკიანის უწყება კვლევებში ერთ-ერთ დახურულ უწყებადაა დასახელებული.

სამაგიეროდ, ინტერვიუში მინისტრმა დიდი დრო დაუთმო წარმატებულ რეფორმებზე საუბარს. გადაცემიდან გავიგეთ, რომ მინისტრის და მათ შორის ყოფილი პროკურორის ირაკლი შოთაძის დიდი დამსახურებაა უვიზო მიმოსვლა; ამ სამინისტროს დამსახურებაა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების სისტემა, მაუწყებელთა ვიდეოკამერების დაბრუნება სასამართლო დარბაზებში, ანტიდისკრიმინაციული კანონი.

არგანხორციელებულ რეფორმებში იუსტიციის მინისტრმა ტრანსგენდერი ადამიანების პირადობის მოწმობებში სქესის შეცვლის მოთხოვნის შეუსრულებლობა დაასახელა, თუმცა, წულუკიანის გადაყენების მოთხოვნის კონტექსტში ეს რეფორმა არავის უხსენებია: „ეს არასამთავრობო ორგანიზაციები მთხოვენ, რომ ის ადამიანი, რომელსაც აქვს მამაკაცის ორგანოები, გავატარო ქალად სამოქალაქო რეესტრში და ის ადამიანი, რომელსაც აქვს ქალის ბიოლოგიური ორგანოები, გავატარო მამაკაცად. ვაღიარებ რომ ეს რეფორმა მე არ გამიტარებია“. თუმცა, ჟურნალისტს არც მის ამ ტრანსფობიურ განცხადებაზე გაუკეთებია მინიშნება და არც ამ თემაზე დაუსვამს კვალიფიციური კითხვები.

საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ 13 წუთიანი, როგორც თავად უწოდეს, “ექსკლუზიური” ინტერვიუ იუსტიციის მინისტრთან ისე დასრულდა, ვერცერთ მწვავე და საქმიან კითხვაზე საზოგადოებამ პასუხი ვერ მიიღო. ამ ინტერვიუს მიმართ კი ქვეყანაში ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენების და ბევრი კრიტიკული კითხვის ფონზე, საზოგადოების დიდი მოლოდინი არსებობდა.

8 ივნისს ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არასრულწლოვნის, 16 წლის გოგოს გათხოვებების შესახებ მასალა ვიწრო ჭრილში, კონტექსტისა და საზოგადოებაში არსებული პრობლემის ანალიზის გარეშე გავიდა.

ამ სიუჟეტით მაყურებელმა მხოლოდ ის გაიგო, რომ 16 წლის გოგოს ოჯახი სხვა კაცზე გათხოვებას აიძულებდა, ის კი სხვაზე დაქორწინდა. არასრულწლოვნის ოჯახი ამ ქორწილის წინააღმდეგია და შვილის უკან დაბრუნებას მოითხოვს.

სიუჟეტის მთავარი აქცენტი, არა სახელმწიფოს როლსა და ვალდებულებაზე, არამედ ორ ოჯახს შორის კონფლიქტზე იყო. იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ სიუჟეტის მიზანი არასრულწლოვნის ინტერესების დაცვის ნაცვლად, მხოლოდ სანახაობის ჩვენება იყო.

მასალაში გოგო წარმოდგენილია ნივთად, რომლის გამოც ორი ოჯახი ერთმანეთს უპირისპირდება. სიუჟეტში არ იყო მსჯელობა, რამდენად სერიოზული პრობლემაა საქართველოში არასრულწლოვანთა ქორწინება, რა როლი აქვს ამ პრობლემის აღმოფხვრაში სახელმწიფო უწყებებს, რას აკეთებს განათლების სამინისტრო, სოციალური სამსახური, მუშაობენ თუ არა არასრუწლოვნებთან ფსიქოლოგები. რა სერვისებს სთავაზობს სახელმწიფო გოგოებს, რომლებსაც შესაძლოა ოჯახი მათი ნების წინააღმდეგ გათხოვებას აიძულებდეს, ვისი მხარდაჭერა შეიძლება ჰქონდეთ მათ ამ დროს, რა გამოსავალი აქვთ, რა პრობლემები ახლავს არასრულწლოვანთა ქორწინებას, როგორ ირღვევა ასეთ დროს გოგოების უფლებები და ასე შემდეგ.

არასრულწლოვანთა ქორწინება და ნიშნობა რომ პრობლემაა, ამაზე მეტყველებს სახალხო დამცველის 2017 წლის ანგარიშიც, სადაც მოყვანილია სტატისტიკური მონაცემებიც. ანგარიშში ნათქვამია, რომ ეს პრაქტიკა ნეგატიურ გავლენას ახდენს ქალთა და გოგონათა უფლებრივ მდგომარეობაზე.