ჟურნალისტურ საქმიანობას თან სდევს შეცდომები, არაზუსტი დეტალების გავრცელება, რაც ზოგ შემთხვევაში სისწრაფის, უყურადღებობის, პროფესიონალიზმის ნაკლებობის, მწირი გამოცდილების ანდა სხვა მიზეზით არის გამოწვეული. პასუხისმგებლიანი მედია, რომლისთვისაც სანდოობა და რეპუტაცია მნიშვნელოვანია, ცდილობს მყისიერად შეასწოროს დაშვებული შეცდომა, ამცნოს აუდიტორიას და იზრუნოს ზუსტი ინფორმაციის გავრცელებაზე.

მცდარი ინფორმაციის შესწორებისას რედაქციის მთავარი მიზანი და გამოწვევაა, შეძლოს დაზუსტებული დეტალების იმავე აუდიტორისთვის მიწოდება, რომელმაც თავდაპირველად არასწორი ინფორმაცია მიიღო. შესწორების ფორმა სხვადასხვა შეიძლება იყოს იმის მიხედვით თუ რა ტექნოლოგიით, ფორმით გავრცელდა არასწორი ინფორმაცია, რა მასშტაბის აუდიტორიისთვის და რამდენი ხნით იყო ხელმისაწვდომი.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ მოამზადა სახელმძღვანელო წესები, რომელშიც დეტალურად წაიკითხავთ, როგორ უნდა შეასწოროს შეცდომა ონლაინ, სამაუწყებლო და ბეჭდურმა მედიამ. ასევე, როგორ უნდა შესწორდეს მასალის ბმული (ონლაინ მედიის შემთხვევაში), ფოტო, გაზიარებული ამბავი სოციალურ ქსელში. როგორ უნდა მოვიქცეთ იმისათვის, რომ არაზუსტი მასალა, ანუ, თავდაპირველი ვერსია, ინტერნეტში აღარ იძებნებოდეს და ა.შ.

ამავე სახელმძღვანელოში ნახავთ რეკომენდაციებს, რა შემთხვევაშია დასაშვები მასალის სრულად წაშლა და რა ვალდებულება აქვს მედიას, თუ მასალის წაშლის გადაწყვეტილება მიიღო.

25 ივნისს ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ის” საინფორმაციო გამოშვება “კურიერმა” ოჯახში მომხდარი მკვლელობის შესახებ მოუთხრო მაყურებელს. სიუჟეტიდან ცნობილი ხდება, რომ ცოლმა მოკლა ქმარი, სასჯელად კი მხოლოდ ერთი წლით პატიმრობა განუსაზღვრეს, მისი ადვოკატების მტკიცებით, დანაშაულის ჩადენის დროს ის აფექტის მდგომარეობაში იმყოფებოდა. ამ ვერსიის არ სჯერათ მოკლულის ახლობლებს და ფიქრობენ, რომ ქალს სასჯელი გავლენიანი ნათესავების დახმარებით შეუმსუბუქეს.



მთელი სიუჟეტის განმავლობაში ისმის ურთიერთბრალდებები როგორც ქმრის, ისე ცოლის წარმომადგენლების მხრიდან. ჟურნალისტის მიერ საქმის დეტალების გამოკვლევის მცდელობა კი არ ჩანს. შესაბამისად, გაუგებარი რჩება, რატომ არსებობდა ამ კონკრეტული დანაშაულის მიმართ საჯარო ინტერესი. სიუჟეტი უფრო მეტ კითხვას აჩენს, ვიდრე ინფორმაციას აწვდის აუდიტორიას.

ჟურნალისტის თქმით, მსჯავრდებულს სასჯელი ექსპერტიზის დასკვნის საფუძველზე შეუმსუბუქდაა, რადგან გაირკვა, რომ ქალი აფექტურ მდგომარეობაში იმყოფებოდა. ამ ფაქტს ეჭვის ქვეშ აყენებენ გარდაცვლილის ოჯახის წევრები. ისინი ირწმუნებიან, რომ ქალს ქმრის მოკვლა განზრახული ჰქონდა და საძინებელში ნაჯახი ამიტომ შეიტანა. ჟურნალისტს არ მოუპოვებია არც სასამართლო გადაწყვეტილება და არც ექსპერტიზის დასკვნა, რასაც დაეყრდნო მოსამართლე. გაუგებარი რჩება ისიც, თუ როგორ შეუმსუბუქდა სასჯელი, რადგან სიუჟეტიდან ჩანს, რომ სხვა სასჯელი არც მიუსჯიათ მისთვის.

“გოგო ყოველთვის აღიარებდა, რომ მან მოკლა ქმარი. ერთწლიანი სასჯელის შემდეგ მამამისმა ფული გადაიხადა, 170 000 დოლარი და ამის სანაცვლოდ გაათავისუფლა თავისი შვილი”, - ამბობს მასალაში მოკლული რუსლან ქერიმოვის დედა. ამ ნაწილში სახელდება მარნეულის საკრებულოს ყოფილი თავმჯომარე ისპან ქერიმოვი. მიუხედავად ამ მძიმე და მნიშვნელოვანი საჯარო ინტერესის მქონე ბრალდებისა, სიუჟეტში მთავარი ყურადღება ამ საკითხზე არ გამახვილებულა. მასალაში არ ჩანდა ჟურნალისტის მცდელობა, გადაემოწმებინა, ნამდვილად მოხდა მსგავსი რამ თუ არა. ის მხოლოდ ისპან ქერიმოვისგან კომენტარით შემოიფარგლა, რომელმაც ცხადია უარყო რაიმე მონაწილეობა ამ საქმეში. აუდიტორიისთვის გაუგებარი დარჩა ვინ არის მართალი და რეალურად იყო თუ არა სახეზე კორუფციის ფაქტი.

სიუჟეტში მსჯავრდებული ქალის ადვოკატი ამბობს, რომ თავად ქმარი სისტემატიურად ძალადობდა და დამორჩილებლობის შემთხვევაში აპირებდა მის მოკვლას, სწორედ ამ დროს დადგა აფექტის მდგომარეობა და თავად ქალმა გამოიყენა ქმრის მიერ საძინებელში მიტანილი ნაჯახი, თუმცა, ამ ეს ვერსიას არ ავრცობს ჟურნალისტი და მთელი სიუჟეტის განმავლობაში ძირითადად მოკლულის ახლობლების ნარატივი მეორდება. გაუგებარი რჩება თუკი მართლა აფექტის მდგომარეობა იყო, მაშინ ერთწლიანი სასჯელი რატომ გახდა სიუჟეტის თემა, რადგან სისხლის სამართლის კოდექსი სულიერი აღელვებისას ჩადენილი დანაშაულის შემთხვევაში ითვალისწინებს შინაპატიმრობას ვადით ექვსი თვიდან ერთ წლამდე ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთიდან სამ წლამდე. თუკი გამოძიებაზე ანდა მოსამართლის გადაწყვეტულებასზე გავლენა იქონიესს მსჯავრდებულის ახლობლებმა, თანხის სანაცვლოდ შეაცვლევინეს სასჯელი, მაშინ რატომ არ აკეთებს ჟურნალისტი მთავარ აქცენტს და არ იკვლევს საქმის ამ დეტალს? - ეს კითხვები უპასუხოდ რჩება.

აღსანიშნავია ისიც, რომ ციხიდან გამოსული ქალი დედობის უფლების დაბრუნებას აპირებს. კადრში აჩვენებენ ეზოში მოთამაშე ბავშვებსაც. გაუგებარია რატომ იყო აუცილებელი ასეთი მძიმე ფაქტის გაშუქებისას მათი იდენტიფიცირება მაშინ, როდესაც ეთიკური სტანდარტები ჟურნალისტს ბავშვის ინტერესების დაცვას ავალდებულებს.

23 ივნისს ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" საინფორმაციო გამოშვება "კურიერის" მთავარი გამოშვების ერთ-ერთი სიუჟეტი ინტერნეტში არასრულწლოვნების ფოტოების გავრცელებას ეხებოდა. თემის წარდგენისას წამყვანმა განმარტა, რომ ათობით არასრულწლოვანი მოზარდის მშობელი მათი შვილების ფოტოების არაბი, ირანელი და თურქი მომხმარებლების გვერდებზე ატვირთვისა და შეურაცხმყოფელი კომენტარების გამო პანიკაშია. მანვე თქვა, რომ შსს-ში წერილი არასამთავრობო ორგანოებმაც გაგზავნეს, მაგრამ “ქართველი ბავშვების ფოტოების უცხოურ პროფილებზე ატვირთვაში და საშიშ კომენტარებში პოლიციამ დანაშაულის ნიშნები ვერ დაინახა და გამოძიებაც არ დაიწყო”.

ის, რომ ფოტოები სოციალურ ქსელში სწორედ არაბი, თურქი და ირანელი მომხმარებელების გვერდზეა ატვირთული და უხამსი შინაარსის შემცველი კომენტარებიც არაბულ ენაზეა გაკეთებული, სიუჟეტში ჟურნალისტმაც გაიმეორა. თუმცა, ჟურნალისტს არ დაუშვია, შესაძლოა, აღნიშნული გვერდების უკან სხვა მომხმარებლები იდგნენ და ხსენებული წარმომავლობის ადამიანები მომხდრთან კავშირში საერთოდ არ იყვნენ. ჟურნალისტს არ უცდია გარკვევა და ამ მომხმარებლების გადამოწმება, მათთან დაკავშირება. მიუხედავად ამისა, მტკიცებით ფორმაში მასალაში თქვეს, რომ არასრულწლოვნების ფოტოებს სწორედ ირანელი, თურქი და არაბი მომხმარებლები ტვირთავენ და მშობლები მათ პედოფილიაში ადანაშაულებენ.

სიუჟეტიდან გაურკვეველი დარჩა, საერთოდ რა მიზანი და საჭიროება ჰქონდა შესაძლო მოძალადეების ეთნიკური წარმომავლობის დასახელებას მაშინ, როდესაც ნაციონალური კუთვნილების მიუხედავად, ფაქტი ისედაც მძიმეა. მსგავსი ფორმით ინფორმაციის გაჟღერება კი საზოგადოებაში უკვე არსებული ქსენოფობიური განწყობების კიდევ უფრო გაღვივებას და გამძაფრებას უწყობს ხელს.

კიდევ ერთი პრობლემა, რაც სიუჟეტში გამოიკივეთა, ეს არასრულწლოვნების მშობლების იდენტიფიცირება იყო. ერთ-ერთი სავარაუდო მსხვერპლის დედის სახე ისე იყო დაფარული, რომ მისი იდენტიფიცირება მარტივად შეიძლებოდა. სიუჟეტის ბოლოს კი იგივე ქალი ყოველგვარი დაფარვის გარეშე ჩანდა. ასეთ შემხვევაში საერთოდ გაუგებარია რესპონდენტის დაფარვის მიზანი და ფორმაც. სიუჟეტში ასევე შეიძლებოდა სხვა დაფარული არასრულწლოვნების იდენტიფიცირებაც.

მასალაში ასევე არ ჩანდა შსს-სა და სამართალდამცველი ორგანოების პოზიცია. არადა, ამბის წარდგენისას წამყვანმა და ჟურნალისტმა უწყების მხრიდან ფაქტის მიმართ გულგრილ დამოკიდებულებაზე მიანიშნეს, თუმცა, სიუჟეტის დასასრულს აღნიშნეს, რომ შსს-მ მოკვლევა დაიწყო. საბოლოოდ გაუგებარი დარჩა რა როლს ასრულებს ძალოვანი უწყება ამ საქმეში და რა სამართლებრივი მექანიზმები არსებობს ასეთი შემთხვევების აღსაკვეთად. ამ მიმართულებით ჟურნალისტს საკითხი არ მოუკვლევია.

23 ივნისს კურიერმა ხორავას ქუჩაზე არასრულწლოვების მკვლელობის შესახებ მოამზადა სიუჟეტი. მიუხედავად იმისა, რომ საქმეზე მსჯავრდებულ და მოწმე არასრულწლოვნებს ჟურნალისტი ინიციალებით მოიხსენიებდა მათი იდენტიფიცირება მაინც შესაძლებელი იყო, რადგან კადრში ნაჩვენებ დოკუმენტებში ერთ ადგილას მათი სახელი და გვარები დაფარული არ ყოფილა, დანარჩენ შემთხვევებში კი ისე იყო გადაფარული, მათი ამოკითხვა ადვილად შესაძლებელი იყო.

რამდენიმე დღის წინ ასევე დაუშტრიხავად აჩვენეს დოკუმენტები იმედის საინფორმაციო გამოშვება “ქრონიკის” დღის ეთერში, თუმცა საღამოს მთავარ სიუჟეტში საქმეში მონაწილე არასრულწლოვანთა სახელები დაფარული იყო.

ბავშვთა საკითხების გაშუქების წესებში საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია უთითებს, რომ ბრალდებული, მსჯავრდებული ანდა მოწმე არასრულწლოვნები ის კატეგორიაა, რომელიც უპირობოდ დაფარული უნდა იყოს, ვინაიდან ბავშვის ინტერესი აღმატებულია. მნიშვნელოვანია, რომ თუ მაუწყებელი გადაწყვეტს არ გაამჟღავნოს საქმეში მონაწილე პირთა სახელი და გვარი, საკმარისი ძალისხმევა მიმართოს იმისკენ, რომ მათი ამოცნობა შეუძლებელი იყოს.

17 ივნისს, გადაცემა “იმედის კვირამ” მაყურებელს პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატი, მამუკა ბახტაძე გააცნო. ყოფილ ფინანსთა მინისტრს და ახლა უკვე მთავრობის მომავალ ხელმძღვანელს “იმედმა” 11-წუთიანი სიუჟეტი მიუძღვნა და ამ ხნის განმავლობაში მაყურებელი მამუკა ბახტაძის მხოლოდ მიღწევებზე, საგადასახადო და საბანკო რეფორმებზე, საყვარელ ძაღლზე, სახლსა და სპორტზე ისმენდა ამბებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ბახტაძე ოთხი წლის განმავლობაში საქართველოს რკინიგზას ხელმძღვანელობდა და 2017 წლიდან ფინანსთა მინისტრის პოზიცია ეკავა, “იმედის” ჟურნალისტმა წარუმატებელი რეფორმა ანდა ხარვეზები მის საქმიანობაში ვერ დაინახა. ისიც კი არ უხსენებია, რომ გამოკთხვის თანახმად, მოსახლეობის ნახევარზე მეტმა საერთოდ არც იცის ვინ არის მამუკა ბახტაძე, არც ის აღუნიშნავს, ახლანდელი მმართველი პარტიის ხელისუფლებაში მოსვლამდე, იმ გადამწყვეტ არჩევნებში, 2012 წელს, იმდროინდელ სახელისუფლებო პარტიას ფინანსურად რომ დაეხმარა. აღარაფერი რომ ვთქვათ ეკონომიკური გუნდის ჩავარდნაზე, რაზეც “ქართულ ოცნებაში” ღიად ისაუბრეს, არადა სწორედ ფინანსთა მინისტრი იყო ამ გუნდი წევრი. სიუჟეტში კითხვები ამ მიმართულებითაც არ დასმულა.

ბახტაძის პროფილის მომზადებისას ჟურნალისტს არ ჩაუწერია ერთი ექსპერტიც კი, რომელიც კრიტიკულად შეეფასებდა მის საქმიანობას, სამაგიეროდ მოახერხა და ასაუბრა მომავალი პრემიერ მინისტრის ჯგუფელი უნივერსიტეტიდან.

“მისი ოცნებები ყოველთვის უკავშირდებოდა საქართველოს. ამ განწყობის მიუხედვად, ჩემთვის და ჩვენი სხვა კურსელებისთვის შოკისმომგვრელი და წარმოუდგენელი იყო მისი გადაწყვეტილება - მან სამშობლოში არჩია კარიერის დაწყება, უარი თქვა ძალიან, ძალიან მომგებიან შეთავაზებაზე, სინგაპურის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ფინანსურ კომპანიაზე, რომელსაც ოფისები თითქმის მთელ მსოფლიოში აქვს”, - ასე ახასიათებდა ბახტაძეს თავისი თანაკურსელი 2017 წლის 19 ნოემბერს “იმედის კვირაში” გამოყენებულ კომენტარში, რომელიც განმეორებით 2018 წლის 17 ივნისს არხმა მაყურებელს ისე შესთავაზა, არ აცნობა, რომ თვეების წინ იყო ჩაწერილი.

“მინისტრ ბახტაძის ხედვა რევოლუციურად მეწარმეებმა რამდენიმე თვეში შეაფასეს. მას შემდეგ, რაც საგადასახადო რეფორმების პრინციპების განხილვა რეგიონებში მცირე და საშუალო მეწარმეებთან შეხვედრით გაგრძელდა”, - ამბობს ჟურნალისტი და ეს ნარატივი გასდევს მთლიან სიუჟეტს, ფონად ყოფილი ფინანსთა მინისტრის სხვადასხვა დროს გამართული პრეზენტაციების კადრებით. რეფორმების რევოლუციურობის გასამყარებლად კი მცირე და საშუალო საწარმოთა ასოციაციის პრეზიდენტის, ფინანსთა მინისტრის მოადგილისა და ამერიკის ებრაელთა მხარდამჭერი ეროვნული კოალიციის ვიცე-პრეზიდენტის პოზიტიური შეფასებები ისმის.

11-წუთიან მასალაში “რევოლუციურ რეფორმებზე” საუბარს 5 წუთი ეთმობა, დაახლოებით 2 წუთი საბანკო სფეროს კრიტიკაა, სადაც მამუკა ხაზარაძის კრიტიკული კომენტარის საპირწონედ ტექნობუმის დამფუძნებლის მოსაზრებას ვისმენთ, რომელიც საბანკო სექტორს აკრიტიკებს, მინისტრის გადაწყვეტილებას კი - იწონებს.

მასალის ბოლოს ბახტაძის, როგორც პოლიტიკოსის აღმოჩენის, განათლების, უცხოეთში პერსპექტიულ მომავალზე უარის თქმის და მისი გაპრემიერებით მოსალოდნელი სიკეთეების შესახებ ვისმენთ. ამ საკითხებზე საუბრისას ჟურნალისტის ტექსტს საქართველოში ჩამოყვანილი შტადლერის ფირმის მატარებლები, ფინანსთა სამინისტროში თანამშრომლებთან შეხვედრისა და მეგობრებთან გადაღებული კადრები გასდევს.

მასალის მიწურულს მაყურებელი იგებს, რომ მამუკა ბახტაძეს განსაკუთრებულად უყვარს ძაღლები, რაგბი და სახლი სოფელში.

სიუჟეტი ტოვებს შთაბეჭდილებას, რომ მისი მიზანი მაყურებელში მომავალი პრემიერ-მინისტრის მიმართ დადებითი განწყობის შექმნაა. ამაზე მეტყველებს მამუკა ბახტაძის ს მხოლოდ პოზიტიური კუთხით წარმოჩენა, მისი მისამართით არსებული კრიტიკული კითხვების არ დასმა და პრობლემური საკითხების მიჩქმალვა.

"ბიძინა ივანიშვილის მომავალი სიძე ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი იქნება" - ამ სათაურით გამოაქვეყნა მასალა 14 ივნისს ვებსაიტზე ტელეკომპანია „თრიალეთმა“. სტატიაში საუბარია იმის შესახებ, რომ პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატად მამუკა ბახტაძე წარადგინეს. ამავე მასალიდან ვიგებთ, როდის და რატომ გახდა აღნიშნული პოზიცია ვაკანტური, ასევე, რა პროცედურებია საჭირო პრემიერ-მინისტრის კანდიდატურისა და მთავრობის ახალი შემადგენლობის დასამტკიცებლად.

სტატიის ბოლოს ავტორი მამუკა ბახტაძის ბიოგრაფიას გვაცნობს. პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის ბიძინა ივანიშვილის ოჯახთან რაიმე ტიპის კავშირზე კი, რასაც სათაური ამბობს, მასალაში არაფერია ნათქვამი.

მასალას დართული აქვს დამონტაჟებული ფოტო, რომელზეც ბიძინა ივანიშვილი, მისი ქალიშვილი და მამუკა ბახტაძე არიან ასახული. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ეთერში, 12 ივნისს, თურქეთში ტრანსანატოლიური მილსადენის გახსნის ცერემონიაზე მომზადდა მასალა სახელწოდებით - “TANAP-ის გახსნა საქართველოს პრეზიდენტის გარეშე”, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტს ნეგატიურ კონტექსტში წარმოაჩენდა.

მილსადენი სტრატეგიული მნიშვნელობისაა. იგი ითვალისწინებს აზერბაიჯანის ბუნებრივი აირის ევროპის ბაზარზე მიწოდებას. საქართველოს ამ ინიციატივის ფარგლებში სტრატეგიული პარტნიორის როლს ასრულებს, რითაც იზრდება ქვეყნის სატრანზიტო როლი. ღონისძიებას ესწრებოდნენ თურქეთის, აზერბაიჯანის, სერბეთის, უკრაინისა და ჩრდილოეთ კვიპროსის პრეზიდენტები. საქართველოს სახელით კი გახსნის ცერემონიაში მხოლოდ ელჩი მონაწილეობდა.  

მიუხედავად იმისა, რომ ცერემონიას არს საქართველოს მთავრობა დასწრებია და არ პრეზიდენტი, საზოგადოებრივ მაუწყებელში გასული მასლის სათაური და ჟურნალისტის ტექსტი მხოლოდ პრეზიდენტს წარმოაჩენდა ნეგატიურ კონტექსტში. პრეზიდენტის შესახებ მასალაში ისმოდა სიტყვები: “არ გაემგზავრა”, “ვერ მოიცალა”. პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან ჟურნალისტს პრეზიდენტის ვერგამგზავრების მიზეზად მისი განრიგი დაუსახელეს. ამის მიუხედავად, სიუჟეტში გამოყენებული იყო ფრაზები:

• დღევანდელ ღონისძიებას თურქეთის, აზერბაიჯანის, უკრაინის და სერბეთის პრეზიდენტები დაესწრნენ, თუმცა საქართველო ცერემონიაზე მხოლოდ ელჩით იყო წარმოდგენილი;
  
  
• ღონისძიებაზე მიწვეული გიორგი მარგველაშვილი თურქეთში არ გაემგზავრა; 
  
  
• გახსნის ოფიციალურ ცერემონიაზე, ქალაქ ეშქიშექირში მარგველაშვილი რეჯეპ ტაიპ ერდოღანმა პირადად მიიწვია, თუმცა ღონისძიებისთვის საქართველოს პრეზიდენტმა ვერ მოიცალა;
  
  
• საგარეო უწყებაში დღეს განმარტეს, თუ რატომ არ გაემზაგავრა სამთავრობო დელეგაცია, პრეზიდენტის მოუცლელობის მიზეზებზე კი, სამინისტროში ინფორმაცია არ აქვთ.

განსხვავებით პრეზიდენტისგან, სიუჟეტში ამ დოზით ყურადღება არ გამახვილებულა სამთავრობო დელეგაციის არ გამგზავრების მიზეზებზე. მასალის ყურებისას რჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს არის საქართველოს მთავრობის წევრების ნეიტრალურ და პრეზიდენტის ნეგატიურ ჭრილში წარმოჩენის მცდელობა.

კვირას 10 ივნისს, ტელეკომპანია “იმედის” გადაცემა „იმედის კვირამ“ საქართველოს იუსტიციის მინისტრის, თეა წულუკიანის ინტერვიუ შემოგვთავაზა. ამ ინტერვიუს წინ უძღოდა ჯერ ათი არასამთავრობო ორგანიზაციის მოთხოვნა, შემდეგ კი მოქალაქეებისა და მესამე სექტორის საპროტესტო აქცია მინისტრის გადადგომის მოთხოვნით. თეა წულუკიანის მიმართ პროტესტი ხორავას ქუჩაზე არასრულწლოვნების მკვლელობის საქმეზე საზოგადოებაში გაჩენილ კრიტიკულ კითხვებს მოჰყვა. სწორედ ამ საქმის გამო გადადგა მთავარი პროკურორი ირაკლი შოთაძე, რომელსაც თეა წულუკიანმა მადლობა გადაუხადა.

მიუხედავად იმ დასაბუთებული არგუმენტებისა, რაზე დაყრდნობითაც თეა წულუკიანის გადადგომის საკითხი დადგა დღის წესრიგში და იმ ხარვეზებისა, რაც მართლმსაჯულების სისტემაში არსებობს, ინტერვიუში არ დასმულა სიღრმისეული, კონკრეტული და კრიტიკული კითხვები სისტემისა და ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების შესახებ. ინტერვიუ უმეტესად მონოლოგის რეჟიმში მიმდინარეობდა. გადაცემა ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ იგი იუსტიციის მინისტრის ერთგვარ რეაბილიტაციასა და არასამთავრობო ორგანიზაციების დემონიზებას უფრო ემსახურებოდა, ვიდრე საზოგადოებაში დაგროვილ კითხვებზე პასუხების მიღების მცდელობას.

ტელეკომპანია „იმედთან“ 13-წუთიან, ექსკლუზიურ ინტერვიუში, იუსტიციის მინისტრმა არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომელთაც პერიოდულად მოიხსენიებდა სიტყვით - „ისინი“, დაახლოებით 15-ჯერ ახსენა. მინისტრმა მესამე სექტორი დაადანაშაულა ყველა იმ ჩავარდნილ რეფორმაში, რასაც ეს უკანასკნელნი მას საყვედურობენ. მინისტრმა თქვა, რომ მასაც არ მოსწონს მოსამართლე მურუსიძე, “რომლის სასამრთლოშიც სხვათა შორის მას პროცესებს უგებს ეკა გიგაური”, მაგრამ, ამ მოსამართლის დანიშვნაც არასამთავრობოების ჩარევის შედეგია, რადგან “მინისტრობის პირველი სამი-ოთხი წელიწადი მუდმივ წინააღმდეგობას ხვდებოდა ამ არასამთავრობო სექტორისგან, როდესაც ამბობდა, რომ მოსამართლეთა უვადო დანიშვნები არ არის კარგი“. იუსტიციის მინისტრმა თქვა, რომ არასამთავრობო სექტორმა პოლიტიკური ბრძოლა წამოიწყო „საპრეზიდენტო სკამისთვის“ და სინამდვილეში მათ არ უნდათ ბოლომდე გაიგონ და ჩახედონ ხორავას ტრაგედიას: „მათ დაწყებული აქვთ მონაწილეობა ბრძოლაში, რომელსაც ქვია ძალაუფლებისთვის ბრძოლა“.

ჟურნალისტს მინისტრისთვის კრიტიკული კითხვა არ დაუსვამს არც მაშინ, როცა წარმატებულ რეფორმებზე საუბრობდა, არც მაშინ, როდესაც ყოფილ პროკურორს ირაკლი შოთაძეს აქებდა რეფორმებში მხარდაჭერისთვის. მაგალითად, არ დაინტერესებულა ხედავადა თუ არა პროკურატურის მუშაობაში ხარვეზებს კონკრეტულად ხორავას ქუჩაზე მომხდარ მკვლელობის საქმეზე, რატომ გადადგა მთავარი პროკურორი თუკი გამოძიებაში ხარვეზები არ არსებობს.

ჟურნალისტს არ უკითხავს სხვა გაუხსნელ საქმეებზეც, რომელთა შესახებ საზოგადოებაში დიდი ინტერესია და რაც პროკურატურის თაროებზე მრავლად დაგროვდა. ჟურნალისტს არაფერი უკითხავს სასამართლო სისტემაში კლანურ მმართველობაზე, რასაც მინისტრს ის ათი არასამთავრობო საყვედურობს, რომლებმაც მისი გადადგომა მოითხოვეს. ვერც თეა წულუკიანის შერჩეულ წარუმატებელ პროკურორებზე მოვისმინეთ კითხვა, ვერც იუსტიციის სამინისტროს ყოფილი თანამშრომლების ბედზე, რომლებმაც პროცესი მოიგეს, თუმცა, სასამართლოს გადაწყვეტილება არ აღსრულდა, ვერც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მოსამართლის შესარჩევ პროცესზე, რაც რამდენჯერმე ჩავარდა. ჟურნალისტი არც მაშინ ჩაკითხვია, როდესაც მინისტრმა თქვა, რომ ინფორმაციის თავისუფების აქტზე მუშაობენ, არადა ეს “მუშაობა” წლებია გრძელდება და წულუკიანის უწყება კვლევებში ერთ-ერთ დახურულ უწყებადაა დასახელებული.

სამაგიეროდ, ინტერვიუში მინისტრმა დიდი დრო დაუთმო წარმატებულ რეფორმებზე საუბარს. გადაცემიდან გავიგეთ, რომ მინისტრის და მათ შორის ყოფილი პროკურორის ირაკლი შოთაძის დიდი დამსახურებაა უვიზო მიმოსვლა; ამ სამინისტროს დამსახურებაა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების სისტემა, მაუწყებელთა ვიდეოკამერების დაბრუნება სასამართლო დარბაზებში, ანტიდისკრიმინაციული კანონი.

არგანხორციელებულ რეფორმებში იუსტიციის მინისტრმა ტრანსგენდერი ადამიანების პირადობის მოწმობებში სქესის შეცვლის მოთხოვნის შეუსრულებლობა დაასახელა, თუმცა, წულუკიანის გადაყენების მოთხოვნის კონტექსტში ეს რეფორმა არავის უხსენებია: „ეს არასამთავრობო ორგანიზაციები მთხოვენ, რომ ის ადამიანი, რომელსაც აქვს მამაკაცის ორგანოები, გავატარო ქალად სამოქალაქო რეესტრში და ის ადამიანი, რომელსაც აქვს ქალის ბიოლოგიური ორგანოები, გავატარო მამაკაცად. ვაღიარებ რომ ეს რეფორმა მე არ გამიტარებია“. თუმცა, ჟურნალისტს არც მის ამ ტრანსფობიურ განცხადებაზე გაუკეთებია მინიშნება და არც ამ თემაზე დაუსვამს კვალიფიციური კითხვები.

საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ 13 წუთიანი, როგორც თავად უწოდეს, “ექსკლუზიური” ინტერვიუ იუსტიციის მინისტრთან ისე დასრულდა, ვერცერთ მწვავე და საქმიან კითხვაზე საზოგადოებამ პასუხი ვერ მიიღო. ამ ინტერვიუს მიმართ კი ქვეყანაში ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენების და ბევრი კრიტიკული კითხვის ფონზე, საზოგადოების დიდი მოლოდინი არსებობდა.

8 ივნისს ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არასრულწლოვნის, 16 წლის გოგოს გათხოვებების შესახებ მასალა ვიწრო ჭრილში, კონტექსტისა და საზოგადოებაში არსებული პრობლემის ანალიზის გარეშე გავიდა.

ამ სიუჟეტით მაყურებელმა მხოლოდ ის გაიგო, რომ 16 წლის გოგოს ოჯახი სხვა კაცზე გათხოვებას აიძულებდა, ის კი სხვაზე დაქორწინდა. არასრულწლოვნის ოჯახი ამ ქორწილის წინააღმდეგია და შვილის უკან დაბრუნებას მოითხოვს.

სიუჟეტის მთავარი აქცენტი, არა სახელმწიფოს როლსა და ვალდებულებაზე, არამედ ორ ოჯახს შორის კონფლიქტზე იყო. იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ სიუჟეტის მიზანი არასრულწლოვნის ინტერესების დაცვის ნაცვლად, მხოლოდ სანახაობის ჩვენება იყო.

მასალაში გოგო წარმოდგენილია ნივთად, რომლის გამოც ორი ოჯახი ერთმანეთს უპირისპირდება. სიუჟეტში არ იყო მსჯელობა, რამდენად სერიოზული პრობლემაა საქართველოში არასრულწლოვანთა ქორწინება, რა როლი აქვს ამ პრობლემის აღმოფხვრაში სახელმწიფო უწყებებს, რას აკეთებს განათლების სამინისტრო, სოციალური სამსახური, მუშაობენ თუ არა არასრუწლოვნებთან ფსიქოლოგები. რა სერვისებს სთავაზობს სახელმწიფო გოგოებს, რომლებსაც შესაძლოა ოჯახი მათი ნების წინააღმდეგ გათხოვებას აიძულებდეს, ვისი მხარდაჭერა შეიძლება ჰქონდეთ მათ ამ დროს, რა გამოსავალი აქვთ, რა პრობლემები ახლავს არასრულწლოვანთა ქორწინებას, როგორ ირღვევა ასეთ დროს გოგოების უფლებები და ასე შემდეგ.

არასრულწლოვანთა ქორწინება და ნიშნობა რომ პრობლემაა, ამაზე მეტყველებს სახალხო დამცველის 2017 წლის ანგარიშიც, სადაც მოყვანილია სტატისტიკური მონაცემებიც. ანგარიშში ნათქვამია, რომ ეს პრაქტიკა ნეგატიურ გავლენას ახდენს ქალთა და გოგონათა უფლებრივ მდგომარეობაზე.

„დიდმა ბრიტანეთმა, პრაქტიკულად, აღიარა აფხაზეთის დამოუკიდებლობა“, - 8 ივნისს, ამ სათაურით, გამოცემამ „საქართველო და მსოფლიო“ მოამზადა მასალა, რომელშიც საქართველოს გეოპოლიტიკურ ვითარებას მიმოიხილავს. სტატია გაჯერებულია ანტიდასავლური და რუსული პროპაგანდისტული გზავნილებით, შეიცავს ყალბ ინფორმაციას, ქსონოფობიასა და მანიპულაციას.

სტატიის პირველ ნაწილში საუბარია ოკუპირებული აფხაზეთის დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ აღიარების შესახებ. ავტორი ჯერ სირიის მაგალითს მიმოიხილავს და ამბობს, რომ სირიამ ეს ნაბიჯი იმიტომ გადადგა, რომ „სირიაში საომრად საქართველოს ბევრი მოქალაქე წავიდა“.

შემდეგ ბრიტანეთს ეხება და ამბავს, რომ თითქოს დიდმა ბრიტანეთმა აფხაზეთის დამოუკიდებლობა აღიარა, ავტორი იმაზე დაყრდნობით წერს, რომ ლონდონში მიმდინარე საფეხბურთო ჩემპიონატში მონაწილეობდა გუნდი ოკუპირებული აფხაზეთიდან: „ქვეყნები, რომლებსაც მსოფლიოსა და ევროპის საფეხბურთო ორგანიზაციები, ფიფა და უეფა არ აღიარებენ, ლონდონში ჩავიდნენ და მსოფლიოს საკუთარ ჩემპიონატს ატარებენ. შესაბამისად, აფხაზეთის, ტიბეტის, ჩრდილოეთ კვიპროსისა და კიდევ სხვა ნაკრებებს ლონდონში ყველანაირი პირობა შეუქმნეს, საკუთარი ჭია რომ გაახარონ“.

შეჯიბრი არაოფიციალური იყო, ეს ნათქვამია სტატიაშიც, მაგრამ აქცენტირების გარეშე. ამავე დროს, სტატიაში არაფერია იმის შესახებ, რომ დიდი ბრიტანეთის საელჩო ამ ფაქტს გამოეხმაურა და საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობასა და სუვერენიტეტს კიდევ ერთხელ, მტკიცე მხარდაჭერა გამოუცხადა.

რუსული პროპაგანდისტული გზავნილები მთელი სტატიის თანმდევია. რუსეთის „სიკეთეებზე“ ავტორი სხვადასხვა კონტექსტში საუბრობს. მათ შორის, მსოფლიო ჩემპიონატზე: „მომავალი მსოფლიოს ჩემპიონატისგან ხეირი შეიძლებასაქართველოსაც ენახა შესაბამისი კამპანიის პირობებში; რუსეთში ჩასულ მილიონობით ტურისტს ხომ შეიძლებოდა საქართველოდან გატანილი ღვინო, მინერალური წყალი და ხილი გაესინჯა, მაგრამ რუსეთი ხომ მტერია და ჩვენი ეკონომიკისთვის ესოდენ საჭირო მილიონების გაკეთება რუსეთში თურმე არ შეიძლება?!

ავტორი ამას არ ჯერდება და რუსეთის პოზიტიურად წარმოჩენას მეზობელი ქვეყნის, სომხეთის მაგალითზეც ცდილობს. ავტორი წერს, რომ საქართველო არ ალაგებს ურთიერთობას რუსეთთან და სამაგიეროდ, „ხელისუფლება ერთი კვირის ინტერვალით, ზარ-ზეიმით შეხვდა მეზობელი სომხეთის პრეზიდენტსა და პრემიერს“.

ამ ნაწილში გვხვდება ქსენოფობიური ტექსტიც სომხეთის მიმართ: „ჩვენ ხომ “სტუმარ-მასპინძლის” შემქმნელი ქვეყანა ვართ და ისტორიულად სომხების მიერ არაერთხელ გაყიდულები, მათ ისევ კოჭს ვუგორებთ“. ს

სომხეთთან კავშირში მასალაში ყალბი ინფორმაციაც გვხვდება, მაგალითად: „სომხეთმა ოფიციალურად აღიარა აფხაზური პასპორტები”, ან კიდევ: „სომხეთის ხელისუფლება ახალციხეში მცხოვრებ სომხებს მოქალაქეობის მიღებას აიძულებს“.

სტატიას ავტორი ისევ ანტიდასავლური და რუსული პროპაგანდისტული გზავნილით ასრულებს.

„მოგვცემს რუსეთთან დიალოგის უფლებას ევროპა და ამერიკა?! ხომ შეიძლება, გრანტებით გაბრუებულ ხელისუფლებას უცებ გამოეღვიძოს და მიხვდეს, რომ რუსეთთან დიალოგს ალტერნატივა არ აქვს?! - წერს ავტორი და ამატებს, რომ „ ნატო“ და „ევროკავშირი“ აღარ არის ქართველი ხალხის არჩევანი და რეფერენდუმი ნათლად გამოავლენდა ქართველი ხალხის განწყობას“.

საერთო ჯამში, მასალა კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს ქვეყნის საგარეო კურსს, ყალბი ინფორმაციით ცდილობს საზოგადოების შეცდომაში შეყვანას, აღვივებს ანტიდასავლური განწყობებს და რუსეთს წარმოაჩენს როგორც საქართველოს მიმართ კეთილგანწყობილ და უალტერნატივო მოკავშირე ქვეყანას.

2018 წლის 7 ივნისს ერგნეთში “ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმის” სამუშაო ჯგუფის მორიგი შეხვედრა გაიმართა. შეხვედრის მთავარი საკითხი არჩილ ტატუნაშვილის მკვლელობის საქმე იყო. მთავარი, რაზეც ამ შეხვედრაზე საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლები საუბრობდნენ, იყო სამხარაულის ექსპერტიზის ბიუროს შუალედური დასკვნა, რომლის მიხედვითაც, ტატუნაშვილის ცხედარზე 100-მდე დაზიანებაა, რაც წამების ფაქტზე მიუთითებს. თუმცა, გაირკვა, რომ ქართული მხარე შეხვედრაზე ისე წავიდა დოკუმენტი არც რუსულად და არც ინგლისურად არ უთარგმნია, ამიტომ, ე.წ. ოსური მხარე მას ვერ გაეცნო.

ერგნეთის შეხვედრა 7 ივნისს მაუწყებლების მთავარ საინფორმაციო პროგრამებში ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო. თუმცა, ის დეტალი, რომ ქართული მხარე მოლაპარაკებების მაგიდასთან თარგმნილი დოკუმენტის გარეშე მივიდა, ვერ მოხვდა “მოამბის” მთავარ გამოშვებაში.

თემის წარგდგენისას წამყვანმა განმარტა, რომ „ცხინვალის საოკუპაციო რეჟიმი არჩილ ტატუნაშვილის ცხედრის ექსპერტიზის დასკვნას არ ენდობა“. მანვე აღნიშნა, რომ, თბილისიდან ჩასულმა დელეგაციამ დეფაქტო რეჟიმის წარმომადგენელს დეტალურად გააცნო ცხედარზე სამედიცინო ექსპერტიზის მიერ დადასტურებული ის დაზიანებები, რომლებიც ცალსახად წამებაზე მიუთითებს. თუმცა, არაღიარებული რეჟიმი სამხარაულის ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს დასკვნის გაცნობას საჭიროდ არ მიიჩნევს და ამტკიცებს, რომ დაზიანებები სიცოცხლის დროინდელი არ არის. წამყვანს ტექსტში დოკუმენტის თარგმნაზე არ უსაუბრია.

თითქმის იგივე შინაარსის ტექსტი გაიმეორა ჟურნალისტმაც. მან განმარტა, რომ ე.წ. სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენელს ეგორ კოჩიევს ნაწამები სამხედროს ცხედარზე ჩატარებული ქართული სასამართლოს სამედიცინო ექსპერტიზა გააცნეს, სადაც ნათლად ჩანს, რომ არჩილ ტატუნაშვილს 100-მდე მძიმე დაზიანება აღენიშნება, თუმცა ეს კოჩიევისთვის [ოსური მხარის წარმომადგენელი] საინტერესო არ აღმოჩნდა, რადგან მისი თქმით, ოკუპირებულ რეგიონში ჩატარებული ექსპერტიზა მისთვის საკმარისად სანდოა. ჟურნალისტს არ დაუკონკრეტებია, რა ფორმით გააცნო ქართულმა მხარემ შეხვედრის მონაწილეებს დასკვნის შინაარსი. მიაწოდა მათ ამის დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ მხოლოდ სიტყვიერი ინფორმაციით შემოიფარგლა.

ხაზგასმა, თუ რატომ ვერ მოახერხა ოსურმა მხარემ დოკუმენტის გაცნობა, ჟურნალისტს არც მას შემდეგ, უცდია, რაც სიუჟეტში ეგორ კოჩიევის კომენტარი მოვისმინეთ, რომელიც ამბობს, რომ მას ქართული სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნა არ უნახავს.

სიუჟეტში არც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის ირაკლი ანთაძის კომენტარი მოხვდა, სადაც იგი განმარტავს, რომ ქართულმა მხარემ შეხვედრაზე ექსპერტიზის დასკვნის დაბეჭდილი ვერსია იმიტომ არ წარადგინა, რომ დოკუმენტი ნათარგმნი არ იყო. ეს განცხადება მოვისმინეთ სხვა ტელევიზიების ეთერით და ნათლად ჩანდა, რომ ამ კომენტარს ისმენდა და იწერდა საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტიც.

იმ ფონზე, როდესაც ოსურმა მხარემ არაერთხელ გაიმეორა, რომ ქართული სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნას ვერ შეაფასებდა, რადგან მას არ უნახავს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის მხრიდან დოკუმენტის არ წარდგენის შესახებ ინფორმაციის დაფარვა მთავრობის კრიტიკულ კონტექსტში წარმოჩენის თავიდან აცილების მცდელობას ჰგავდა. სიუჟეტის ყურებისას იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ ქართულმა მხარემ ამ შეხვედრაზე ყველა ღონეს მიმართა, რაც სინამდვილეში ასე არ იყო. თარგმანის არარსებობა ამ ამბის ერთ-ერთი საკვანძო საკითხი იყო, რაც სიუჟეტში ვერ მოხვდა.

თბილისში, ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობა და მოკლული არასრულწლოვნის, დავით სარალიძის მამის, ზაზა სარალიძის პროტესტი 31 მაისიდან დღემდე მაუწყებლების ერთ-ერთი მთავარი თემაა. “იმედის”, “რუსთავი 2-სა” და საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემები კვირის ბოლოსაც ამ საკითხს დაეთმო, თუმცა განსხვავებული გზავნილებით.

“იმედი” და საზოგადოებრივი მაუწყებელი როგორც შაბათს, ასევე კვირას, ამ თემაზე მომზადებულ სიუჟეტებსა და გადაცემებში მთავარ აქცენტს აკეთებდნენ აქციის პოლიტიზებაზე - სოლიდარობის მიზნით დაწყებული პროტესტი გადაიქცა პოლიტიკურ აქციად. მაშინ, როდესაც “რუსთავი 2” ხაზგასმით ამბობდა, რომ ეს იყო მოკლული არასრულწლოვნის მამის სოლიდარობის აქცია.

სამივე არხი განსხვავებული რაკურსებით გვთავაზობდა რუსთაველის გამზირსა და ვაკის პარკში მიმდინარე აქციების კადრებს. ასევე, რადიკალურად განსხვავდებოდნენ საქმის ის მთავარი ფიგურები, რომლებზეც მაუწყებლებმა ვრცელი სიუჟეტები მოამზადეს. “იმედმა” ასეთ რესპონდენტად აქციების ერთ-ერთი ლიდერი ზვიად კუპრავა, “რუსთავი 2-მა” კი ყოფილი მაღალჩინოსანი, მირზა სუბელიანი შეარჩია.

შაბათი, 2 ივნისი

შაბათის გადაცემები სამივე არხმა ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის გამოძიების დეტალებით დაიწყო. “იმედმა” გამოშვება შსს-ს მაღალჩინოსნების დაკითხვის თემით გახსნა, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა - მომხდარის თვითმხილველი არასრულწლოვნების, “რუსთავი 2-მა” კი აუდიტორიას საქმეში არსებული ერთ-ერთი არასრულწლოვნის შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია, რომელიც სასულიერო პირის შვილია და სავარაუდოდ მას გამოძიება ხელს აფარებს.

• გამოძიება გამოწვევის წინაშე დგას, რადგან მასთან მოწმეები არ თანამშრომლობენ - ეს გზავნილი ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორისგან ვლადიმერ ბორცვაძისგან მოვისმინეთ, რომლის ჩართვა სტუდიაში გადაცემის დასრულებამდე სამჯერ შემოგვთავაზეს განმეორებით.
  
  
• აქცია გუშინდელთან შედარებით გაცილებით პოლიტიკურია - “მოამბემ” ამის დასადასტურებლად საპროტესტო აქციაზე რამდენიმე გამომსვლელის განცხადება მოგვასმენინა.
  
  
• “პარლამენტმა მიიღო უპრეცენდენტო გადაწყვეტილება და პირველად ასეთ საქმეში, შექმნა საგამოძიებო კომისია”, - დეპუტატმა ეკა ბესელიამ საგამოძიებო კომისიის შემქნის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. ბორცვაძის მსგავსად, ეკა ბესელიას ჩართვაც გადაცემის დასრულებამდე განმეორებითაც გვაჩვენეს.

შაბათის “ქრონიკა” შინაგან საქმეთა სამინისტროში ხორავას ქუჩაზე მომხდარის თვითმხილველი არასრუწლოვნების დაკითხვის თემით დაიწყო. მეორე სიუჟეტად “იმედმა” პატრიარქთან ზაზა სარალიძის შეხვედრის შესახებ მოუთხრო მაყურებელს, შემდეგ კი პირდაპირ ეთერში აქცია ჩართო. ჩართვისას “იმედის” ჟურნალისტმა განაცხადა, რომ მას მუშაობაში ხელს უშლიდნენ, შეეცადნენ ტრიბუნასთან ახლოს მისვლას, თუმცა იქ მდგომი პირები ამბობდნენ, რომ ზაზა სარალიძეს იცავდნენ და ახლოს მისვლის საშუალებას არ აძლევდნენ, ასევე მთელი დღის განმავლობაში ცდილობდნენ ზაზა სარალიძისგან ინტერვიუს აღებას, თუმცა მათ ამის საშუალება არ მიეცათ.

შაბათის "ქრონიკაში" ცალკე სიუჟეტი მიეძღვნა იმას, ვინ არის ზვიად კუპრავა. მასალის თანახმად, კუპრავა -”ნაციონალური მოძრაობის” მხარდამჭერია, წინა ხელისუფების პერიოდში მუშაობდა შსს-ში, აქციაზე ავრცელებს ცრუ ინფორმაციებს, მის გამო ხალხის ნაწილმა დატოვა აქცია (გვაჩვენეს აქციის ერთ-ერთი მონაწილის სტატუსი ფეისბუქზე, სადაც იგი ამბობს, რომ კუპრავა არის მკვლელი, მონაწილეობდა 26 მაისის აქციის დარბევაში), არასდროს ტოვებს მარტო ზაზა სარალიძეს, მისი წარსულით დაინტერესდა დეპუტატი სალომე ზურაბიშვილიც, ხელისუფლება კი “ნაციონალურ მოძრაობას” ტრაგედიით მანიპულირებაში ადანაშაულებს (თბილისის მერის კახა კალაძის კომენტარი).

ამ სიუჟეტის შემდეგ “იმედმა” მიმდინარე მოვლენების შეფასებები შემოგვთავაზა. სტუმრებთან (დავით ბაქრაძე, მამუკა მდინარაძე, ნინო ლომჯარია) კითხვების ფოკუსი იყო: არ ფიქრობთ, რომ პოლიტიკოსები აზარალებენ პროცესს, რომელიც შეიძლება აქციებიდან საქმეზე გადავიდეს? პოლიტიკოსების ერთი ჯგუფის წახალისებით აქციაზე ვადამდელი არჩევნების ჩატარების მოთხოვნა ადექვატურია? ხომ არ შეჰყავს, გარკვეულ პოლიტიკურ სპექტრს მოქალაქეები შეცდომაში? და ა.შ.


შაბათის “კურიერმა” მაყურებელს რამდენიმე ახალი ინფორმაცია მიაწოდა. გადაცემა ექსკლუზივით დაიწყო, რომელშიც მაყურებელმა გაიგო, რომ საქმეს კიდევ ერთი სავარაუდო დამნაშვე ჰყავს, ასევე არასრულწლოვანი, სასულიერო პირის შვილი, რომელსაც გამოძიება ხელს აფარებს; მიუხედავად იმისა, რომ ეთიკური სტანდარტები მედიას არასრულწლოვანი სავარაუდო ბრალდებულის ვინაობის დაფარვას ავალდებულებს, გადაცემის წამყვანმა მისი სახელისა და გვარის გამჟღავნება მაღალი საჯარო ინტერესით ახსნა. მასალაში არ ჩანდა სრული კონტექსტი, რატომ შეიძლება აფარებდეს ხელს ხელისუფლება ამ არასრულწლოვანს, რა გავლენა აქვს სასულიერო პირს, მაყურებელს არ უნახავს არასრულწლოვნის ოჯახთან დაკავშირების მცდელობა.

არხმა აუდიტორიას შესთავაზა სიუჟეტი მირზა სუბელიანზე, რომლის დაკავებასაც ზაზა სარალიძე დიდი ხანია ითხოვს. მოგვიანებით კი აუდიტორიას ის ახალგაზრდები გააცნო, რომლებიც სარალიძის მხარდამჭერ მოძრაობას - “ნუ მომკლავ” უდგანან სათავეში.


განსხვავებით იმედისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან, “შაბათის კურიერში” როგორც წამყვანის, ასევე ჟურნალისტის ტექსტში ხაზგასმული იყო, რომ აქციაზე დგანან რიგითი მოქალაქეები: “ბოლო დროის ყველაზე მასშტაბურ აქციებზე სიტყვით მხოლოდ ხალხი გამოდის - ხელისუფლების პოლიტიკას აპროტესტებს და ამბობს, რომ ქვეყნის ათობით მოქალაქე სამართლის გარეშე დარჩა”, - თქვა წამყვანმა ნოდარ მელაძემ და იგივე აქცენტებით გააგრძელა საუბარი ჩართვისას ჟურნალისტმა თეონა ცხომელიძემ.

კვირა, 3 ივნისი

კვირის გადაცემებში რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციას ვაკის პარკში მიმდინარე აქციის თემაც დაემატა. განსხვავებებიც ამჯერად ამ აქციის გაშუქებისას გამოიკვეთა. სხვადასხვა იყო ვაკის აქციის გაშუქების ხანგრძლივობა, კადრები ამ ორი აქციიდან და აქცენტები. საზოგადოებრივ მაუწყებელს ეთერში არ გაუშვია ინცინდენტები, რა დროსაც სახალხო დამცველს ნინო ლომჯარიას აგინეს.

კვირის გადაცემაში, “ახალი კვირა” საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა უკვე პირდაპირ თქვა, რომ საპროტესტო აქციაზე მართვის სადავეები ხელში ოპოზიციურმა პარტიებმა აიღეს და მიკროფონი პოლიტიკოსების ხელშია. ტელევიზიამ მაყურებელს სიუჟეტიც შესთავაზა, სახეწოდებით, - სოლიდარობიდან პოლიტიკამდე, რომელშიც დეტალურად მოუთხრო “როგორც იქცა სოლიდარობის გამომტახველი აქცია პოლიტიკურ პროტესტად”.

განსხვავებით რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციისა, რომლის კადრებს აღნიშნული მაუწყებელი შორი ხედით აჩვენებდა, ვაკის აქციიდან კადრებს გვთავაზობდა ახლო ხედით, შესაბამისად, აქციას უფრო ხალხმრავალს ხედავდა აუდიტორია. ამ სიუჟეტს კი წინ უძღოდა ამბავი იმის შესახებ, რომ ახალგაზრდების ნაწილი გაემიჯნა რუსთაველზე მიმდინარე პროცესებს მისი პოლიტიზებულობის გამო.

ჩართვაში ჟურნალისტი ყვებოდა, რომ აქ არიან ადამიანები, ვინც წინა ხელისუფლების დროს განიცდიდნენ რეპრესიებს, შვილმკვდარი მშობლები და სხვადასხვა აქციაზე დაზარალებლები. ისინი ამბობენ, რომ რუსთაველზე იმის გამო არ გადიოდნენ და დღესაც არ გავიდნენ, რომ იქ კონკრეტულმა პარტიამ ჩაიგდო მართვის სადავეები ხელში.

“წარმოუდგენელია იმათთან ერთად დგომა რუსთაველზე. რა უნდა ამ კაცს ვერ ჩამოყალიბდა, თუ თავისი შვილის მკვლელობის გამოძიება უნდა, გადადგა მთავარი პროკურორი, შეიქმნა საგამოძიებო კომისია და უნდა ვაცადოთ, რაღაც დრო მივცეთ”, - თქვა აქციის ერთ-ერთმა მონაწილემ ჩართვისას.

ვაკის აქციას საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 13 წუთი დაუთმო და აქციიდან ექვსი მონაწილე ჩართო ექვსივე ერთი და იმავე ტექსტით - რუსთაველზე მიმდინარე აქცია პოლიტიკურია.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის კვირის გადაცემის სტუმრები იყვნენ: კახა კალაძე, რომელმაც თქვა, რომ მასაც აქვს გამოცდილი, როგორ ცდილობენ პოლიტიკოსები ოჯახის ტრაგედიის გამოყენებას. ასევე, არხს ჰქონდა ექსკლუზიური ინტერვიუ მირზა სუბელიანთან, რომელიც ამბობდა, რომ მზადაა გასცეს პასუხი ყველა კითხვას, არსად არ წასულა და არც შვილს აფარებს ხელს, პირიქით, თავად მიიყვანა საგამოძიებო ორგანოში.

გადაცემა “ახალ კვირაში”, რამდენჯერმე გაუსვეს ხაზი იმას, რომ ზაზა სარალიძე, რომელიც ვაკის აქციიდან სახლში წავიდა, რუსთაველის გამზირზე იქ მიმდინარე აქციის მონაწილეებმა მიიყვანეს.

“ახლა კადრში შეგიძლიათ ნახოთ აქციის მონაწილეები, რომლებმაც ზაზა სარალიძეს სახლში მიაკითხეს და სავარაუდოდ ის აქციაზე დააბრუნეს”... “მე შეგახსენებთ, რომ მას სახლში მიაკითხეს აქციის მონაწილეებმა და წაიყვანეს”... “სარალიძე აქციაზე არ იმყოფებოდა მთელი დღის განმავლობაში, ის ვაკის პარკში მიმდინარე აქციას შეუერთდა, რომელსაც ახალგაზრდები მართავდნენ, რომ პოლიტიკოსები არ შეერთებოდნენ ამ აქციას და ყოფილიყო სუფთა სამართლის აქცია სუფთა ხელებით, პოლიტიკოსების გარეშე…ეს აქცია დატოვა ზაზა სარალიძემ და სახლში წავიდა, თუმცა მას სახლში მიაკითხეს, ეს ჩვენ გადავიღეთ. რუსთაველის აქციის ორგანიზატორებმა მას სახლშ მიაკითხეს და ის აქციაზე დააბრუნეს” (და კადრები კიდევ ერთხელ გაიმეორეს).


“ოპოზიციური პარტიების წინასწარ შემუშვებულმა გეგმამ და აქტივობამ სამწუხაროდ ზაზა სარალიძის მიერ ორგანიზებული, სრულიად ლეგიტიმური პროტესტი რუსთაველზე პრაქტიკულად ჩაახშო და სხვა მიმართულებით წაიყვანა” - ამ სიტყვებით დაიწყო “იმედის კვირის” წამყვანმა კვირის მთავარი გადაცემა და ეს აქცენტი გაჰყვა ბოლომდე.

კვირის გადაცემაში გაგრძელდა წინა დღის ნარატივი ზვიად კუპრავას შესახებ. ამჯერად კუპრავა პირდაპირ ეთერში ჩართეს და კითხვებს გადაცემის წამყვანი უსვამდა.

“იმედის კვირა”, იგივე აქცენტით დასრულდა, როგორც დაიწყო. სიუჟეტის ავტორი მოჰყვა როდის და რა ვითარებაში მოუწოდეს პოლიტიკოსებს უკვე აშკარად და პირდაპირ აქციაში ჩართვის შესახებ, რა პოზიცია ჰქონდა ამაზე ზაზა სარალიძეს, გაგვაცნო კარავში კუპრავასა და სარალიძეს შორის თათბირის შესახებ პოლიტიკოსების თემაზე და კუპრავას შეძახილი ამ თათბირის შემდეგ, - “ჩვენ გავიმარჯვეთ”, - კადრში ხელებჩაჭიდული კუპრავა, სარალიძე და მაჩალიკაშვილი.

“2 ივნისის აქცია სრულდება ისე, როგორც ზოგი ვარაუდობდა, ზოგი იმედოვნებდა, ზოგიც იმას იმედოვნებდა, რომ ასეთ ფინალს არ იხილავდა. საპროტესტო აქციის ტრიბუნას პოლიტიკოები იკავებენ”, - თქვა ჟურნალისტმა და შემდეგ ეთერში აქციიდან პოლიტიკოსების გამოსვლები გაუშვა.

კვირას ღამით “იმედის კვირამ” გადაცემაში ჩართო: ალეკო ელისაშვილი, იაგო ხვიჩია, (ორივე მათგანი ემიჯნება რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციას), ნიკა მელია, ოთარ კახიძე და არჩილ თალაკვაძე.


გადაცემა “პოსტკრიპტუმი” მთლიანად ხორავას ქუჩის საქმეს მიეძღვნა. გამოშვება რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციით დაიწყო, სადაც იმ პერიოდში ზაზა სარალიძის ადგილსამყოფელს იკვლევდნენ. “იმედისა” და საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან განსხვავებით, “რუსთავი 2-მა” მაყურებელს უთხრა და აჩვენა ვინ იდგა ვაკის პარკში მიმდინარე აქციაზე: “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები, სუს-თან და ქართულ მარშთან დაკავშირებული პირები და ასევე მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის წევრები.

კვირის გადაცემაში “რუსთავი 2-მა” ბოლო პერიოდის ტენდენციებიც გააცნო მაყურებელს - რა გზებით ცდილობს ხელისუფლება საპროტესტო განწყობების ჩახშობას და იმ თემების მარგინალიზებას, რაზეც საზოგადოების პროტესტი იწყება.

“რუსთავი 2-მა” კვლავ გააგრძელა საქმეში გამოჩენილი ახალი არასრულწლოვნის შესახებ თხრობა, თუმცა, ამჯერად სიუჟეტი გაცილებით მრავალმხრივი და დაბალანსებული იყო.

“პოსტკრიპტუმის” დასრულების შემდეგ  “კვირის აქცენტები” დაიწყო. წამყვანებმა ნიკა გვარამიამ და ეკა კვესიტაძემ, რომელსაც ამ გადაცემაში შედარებით პასიური როლი აქვს, სტუმრებთან ერთად ხორავას ქუჩის მკვლელობის საქმეზე გააგრძელეს საუბარი. გადაცემა დღის შეჯამებით დაიწყო, რა დროსაც ნიკა გვარამიამ ვაკის აქციასთან მიმართებით ასეთი ფრაზები გამოიყენა: “ძირითადი ნაწილი იქ იყო სუსის კონიუნქტურა, “ქართული ოცნების” შლეიფი, ასე ვთქვათ სეფექალები და სეფეკაცები, რომლებიც უბრალოდ აი პირდაპირ ხელიდან კენკავენ დღევანდელი ხელისუფლების”... “ღმერთო მეტეორი გვესროლეო რომ ამბობენ, თუ გვესროდა ღმერთი მეტეორს, იქვე ჩავარდნილიყო იქნებოდა არაჩვეულებრივი”.

"პოსტკრიპტუმისგან" განსხვავებით, "კვირის აქცენტების" წამყვანები არ ერიდებოდნენ სუბიექტური მოსაზრებების გახმოვანებას აქციებთან, თუ სხვადასხვა, ამ საქმესთან დაკავშირებულ პირებთან დაკავშირებით. ეთერიდან ისმოდა ერთგვარი მითითებებიც, როგორ უნდა მოიქცეს ოპოზიცია, იმისათვის რომ არ განელდეს ის საპროტესტო მუხტი რაც ახლა რუსთაველის გამზირზეა.