კატეგორია - ეთიკა
9 აგვისტოს TV პირველის „რვიანის“ თემა ქორწინების საკითხზე
რეფერენდუმი იყო. მოქალაქეთა საინიციატივო ჯგუფის წევრის, სანდრო
ბრეგაძის მიერ, გადაცემის განმავლობაში, არაერთხელ გაკეთდა
ჰომოფობიური განცხადებები, წამყვანი არ შეწინააღმდეგებია რესპონდენტის
ნათქვამს, არ დაუსვამს დამაზუსტებელი შეკითხვები. შესაბამისად,
ტელეეთერი სიძულვილის ენის ტრიბუნად იქნა გამოყენებული.
გადაცემის მსვლელობისას სტუმარი ამ ტიპის განცხადებებს აკეთებდა:
„მთელი სალიბერასტეთი, სოროსის ფონდი და გიგა ბოკერია რატომ აღსდგა ამის წინააღმდეგ?“
„არ შევარჩენთ ამ კაცს ამას, მას არ შერჩება პრეზიდენტის სავარძელი. ჯერ ოფიციალური წერილი გამოგვიგზავნოს, ორი რესპუბლიკელი რომ ყავს მარჯვნიდან და მარცხნიდან დოლიძე და კოჟორიძე, დააწერინოს წერილი და იმ ფურცელს, რომელსაც გამოგვიგზავნიან ეს ჰომოსექსუალების დამცველები უკან გავუგზავნით და შევაჭმევინებთ“
„ქართველი კაცი ვერ შეეგუება, რომ მამაკაცს ერქვას ცოლი“.
სტუმრის ჰომოფობიურ განცხადებებს არ მოჰყოლია ადეკვატური რეაქცია წამყვანის მხრიდან. თუმცა მოგვიანებით, როდესაც ბრეგაძემ პრეზიდენტს მანქურთი, მასხარა, იუდა ისკარიოტელი უწოდა, ჟურნალისტმა პირდაპირ ეთერშივე მოუწოდა მას კორექტულობისკენ.
როგორ უნდა მოიქცეს წამყვანი, როდესაც პირდაპირ ეთერში სტუმარი სიძულვილის ენას იყენებს? პროფესიული სტანდარტების მიხედვით, წამყვანი უნდა გაემიჯნოს რესპონდენტის ნათქვამს, დააფიქსიროს, რომ ეს არ არის მისი და არხის პოზიცია და შეეცადოს განცხადების ავტორს დაუსვას შეკითხვა გამოთქმული მოსაზრების დასაბუთების მიზნით.
ცხადია, პირდაპირი ეთერის დროს, მითუფრო მაშინ როცა გადაცემა დებატების ფორმატისაა, წამყვანისთვის მარტივი არ არის სწრაფი და ადეკვატური რეაგირება. ამიტომაც, მნიშვნელოვანია, ჟურნალისტს ჰქონდეს წინასწარი მზაობა და წინასწარვე იფიქროს, რომ თემისა და სტუმრის გათვალისწინებით, შესაძლოა მისი ეთერი სიძულვილის ენის ტირაჟირებისთვის იქნას გამოყენებული. ამ კონკრეტულ შემთხვევაშიც, როცა თემა ქორწინების შესახებ რეფერენდუმია, ხოლო სტუმარი სანდრო ბრეგაძე, რეფერენდუმის ჩატარების მომხრე, რომელიც ზოგადად, ჰომოფობიური განცხადებებით გამოირჩევა ხოლმე, წამყვანს წინასწარვე უნდა ჰქონოდა მოლოდინი, რომ რესპონდენტი სიძულვილის ენას მის გადაცემაშიც გამოიყენებდა.
გადაცემის მსვლელობისას სტუმარი ამ ტიპის განცხადებებს აკეთებდა:
„მთელი სალიბერასტეთი, სოროსის ფონდი და გიგა ბოკერია რატომ აღსდგა ამის წინააღმდეგ?“
„არ შევარჩენთ ამ კაცს ამას, მას არ შერჩება პრეზიდენტის სავარძელი. ჯერ ოფიციალური წერილი გამოგვიგზავნოს, ორი რესპუბლიკელი რომ ყავს მარჯვნიდან და მარცხნიდან დოლიძე და კოჟორიძე, დააწერინოს წერილი და იმ ფურცელს, რომელსაც გამოგვიგზავნიან ეს ჰომოსექსუალების დამცველები უკან გავუგზავნით და შევაჭმევინებთ“
„ქართველი კაცი ვერ შეეგუება, რომ მამაკაცს ერქვას ცოლი“.
სტუმრის ჰომოფობიურ განცხადებებს არ მოჰყოლია ადეკვატური რეაქცია წამყვანის მხრიდან. თუმცა მოგვიანებით, როდესაც ბრეგაძემ პრეზიდენტს მანქურთი, მასხარა, იუდა ისკარიოტელი უწოდა, ჟურნალისტმა პირდაპირ ეთერშივე მოუწოდა მას კორექტულობისკენ.
როგორ უნდა მოიქცეს წამყვანი, როდესაც პირდაპირ ეთერში სტუმარი სიძულვილის ენას იყენებს? პროფესიული სტანდარტების მიხედვით, წამყვანი უნდა გაემიჯნოს რესპონდენტის ნათქვამს, დააფიქსიროს, რომ ეს არ არის მისი და არხის პოზიცია და შეეცადოს განცხადების ავტორს დაუსვას შეკითხვა გამოთქმული მოსაზრების დასაბუთების მიზნით.
ცხადია, პირდაპირი ეთერის დროს, მითუფრო მაშინ როცა გადაცემა დებატების ფორმატისაა, წამყვანისთვის მარტივი არ არის სწრაფი და ადეკვატური რეაგირება. ამიტომაც, მნიშვნელოვანია, ჟურნალისტს ჰქონდეს წინასწარი მზაობა და წინასწარვე იფიქროს, რომ თემისა და სტუმრის გათვალისწინებით, შესაძლოა მისი ეთერი სიძულვილის ენის ტირაჟირებისთვის იქნას გამოყენებული. ამ კონკრეტულ შემთხვევაშიც, როცა თემა ქორწინების შესახებ რეფერენდუმია, ხოლო სტუმარი სანდრო ბრეგაძე, რეფერენდუმის ჩატარების მომხრე, რომელიც ზოგადად, ჰომოფობიური განცხადებებით გამოირჩევა ხოლმე, წამყვანს წინასწარვე უნდა ჰქონოდა მოლოდინი, რომ რესპონდენტი სიძულვილის ენას მის გადაცემაშიც გამოიყენებდა.
10.08.2016
ვრცლად