პარლამენტარების ნაწილი გადაცემა “ეტალონის” საზოგადოებრივ მაუწყებელზე დაბრუნებას ითხოვს, საზოგადოებრივ მაუწყებელში კი ამბობენ, რომ ამ ეტაპზე ამ საკითხს არ განიხილავენ, მათივე თქმით, პარლამენტარების მხრიდან “მსგავსი მიმართვა შესაძლოა მაუწყებლის საქმიანობაში ჩარევად აღიქმებოდეს”.

საპარლამეტო უმრავლესობის ლიდერმა ზაქარია ქუცნაშვილმა პარლამენტარების სახელით საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარეს გრიგოლ გოგელიას და პირველი არხის გენერალურ დირექტორს, გიორგი ბარათაშვილს “ეროვნული მედიაპროდუქტ “ეტალონის” საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში დაბრუნება სთხოვა.

“ტელეგადაცემა “ეტალონმა” თავისი არსებობის ათწლიანი ისტორიის განმავლობაში მთელ საქართველოში მოიპოვა ნდობა და აღიარება. ის საქართველოში გამოგონებული და დაპატენტებული მედიაპროექტია და მსოფლიო სატელევიზიო სივრცეში ახალი მიმართულების მედია პედაგოგიკის წარმატებით განხორციელების თვალსაჩინო ნიმუშს წარმოადგენს. გადაცემის ავტორი და წამყვანი გოჩა ტყეშელაშვილი კი საქართველოში ამ დარგის პირველი აკადემიური დოქტორია”, - განაცხადა ზაქარია ქუცნაშვილმა.

საზოგადოებრივ მაუწყებლის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში კი აღნიშნულია, რომ მაუწყებელის დამოუკიდებლობა კანონითაა გარანტირებული და პარლამენტის წევრების მიერ მიმართვა ამა თუ იმ გადაცემის ეთერში განთავსებასთან დაკავშირებით, შესაძლებელია აღქმული იყოს, როგორც მაუწყებლის საქმიანობაში ჩარევის მცდელობა. მხარეთა ორმხრივი შეთანხმების საფუძველზე, გადაცემა “ეტალონი“ აღარ გადის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში და ის გადაცემა “წიგნების თარომ” ჩაანაცვლა, ხოლო, “ეტალონის” ეთერში დაბრუნების საკითხი საზოგადოებრივ მაუწყებელში არ განიხილება.

“პროექტი „წიგნების თარო“ 2015 წელს მაუწყებლის მიერ გამოცხადებული შერჩევის ერთ-ერთი გამარჯვებულია, აღნიშნულ შერჩევაში გადაცემა „ეტალონმაც“ მიიღო მონაწილეობა, თუმცა შერჩევის პროცესში ჩართული კომისიის მიერ, რომელიც დაკომპლექტებული იყო როგორც საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლებით, ასევე მოწვეული წევრებით, „ეტალონი“ არ დასახელდა საუკეთესო პროექტად”, - ვკითხულობთ მაუწყებლის განცხადებაში.

„მედიაპროექტ ეტალონის“ მთავარი მენეჯერი მანანა ღოღობერიძე ამბობს, რომ 2015 წელს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში „ეტალონის“ შეჩერების მიზეზი სპონსორობასთან დაკავშირებით კანონში შესული ცვლილებები იყო.

„კანონში შესული ცვლილებების შედეგად შეიზღუდა სპონსორობის საკითხი, „ეტალონს“ კი ჰყავდა სპონსორები, ის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დაფინასებით არ მზადდებოდა, მაუწყებელს იქით ვუხდიდით ფულს. ჩვენ არაერთხელ მივმართეთ მაუწყებელს, მის ბორდს და შევთავაზეთ ისეთი ფორმატი, სადაც სპონსორობის პრობლემა მოხსნილი იქნებოდა. ჩვენი მიმართვები, როგორც წესი, უპასუხოდ რჩებოდა. მხოლოდ ერთხელ გვიპასუხეს წერილობით, სადაც აღნიშნული იყო, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელი დამოუკიდებელი ორგანოა და ის თავად იღებს გადაწყვეტილებას რა დარჩეს საეთერო ბადეში და რა არა. ჩვენ უკვე გვაქვს 31 ათასი პედაგოგის ხელმოწერა, ისინი გადაცემის ეთერში დაბრუნებას ითხოვენ, სამწუხაროა თუ საზოგადოებრივი მაუწყებელი არ ითვალისწინებს აუდიტორიის სურვილს“.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ 2015 წელს საზოგადოებრივი მაუწყებლის მედიამონიტორინგისას გადაცემა “ეტალონში” არაერთი დარღვევა აღმოაჩინა. კვლევის მიხედვით, “ეტალონში” ფარული რეკლამის არაერთი ნიშანი გამოიკვეთა. მაგალითად, წამყვანის მაგიდა “ტაო პრივატ ბანკის” ლოგოთი იყო გაფორმებული, გადაცემის უკანა ფონზე გაკრული იყო “ჰუავეის” სარეკლამო პოსტერები, წამყვანი რეკომენდაცია უწევდა პურ “მხნეობას” და ა.შ. "მონიტორებმა მიიჩნიეს, რომ აღნიშნული ფაქტები სპონსორობას ცდებოდა და კომერციული რეკლამის ნიშნებს ატარებდა" - აღნიშნულია მონიტორინგის ანგარიშში.

ამავე კვლევის მიხედვით, კიდევ ერთი დარღვევა, რომელიც “ეტალონში” გამოიკვეთა იყო ის, რომ სპონსორების ჩამონათვალში, „ეტალონის“ მხარდამჭერად დასახელებული იყო შსს-ს დაცვის პოლიცია და სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო. კანონით კი აკრძალულია ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან მაუწყებლის ეთერში გასული გადაცემის პირდაპირი ან ირიბი დაფინანსება/ თანადაფინანსება/ სპონსორობა.

პოლიტიკური ცენტრის “გირჩის” ახალმა სახეებმა, საზოგადოებრივი მაუწყებლის სომხური და აზერბაიჯანული საინფორმაციო გამოშვების წამყვანებმა, არაზ მაშოვმა და ედგარ ბარსაღიანმა სამსახური საზოგადოებრივ მაუწყებელში დატოვეს.

“სადისციპლინო კომისიის სხდომაზე დავიბარეთ და მათ დატოვეს სამსახური საკუთარი განცხადების საფუძველზე. თქვეს, რომ პარტიულ ცხოვრებას აპირებენ”, - ამბობს მედიაჩეკერთან საუბრისას საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალი და მიმდინარე ამბების ხელმძღვანელი, გიორგი გვიმრაძე.

შეგახსენებთ, რომ ედგან ბარსაღიანი და არაზ მაშოვი მედიაჩეკერთან საუბრისას ამბობდნენ, რომ ოფიციალურად “გირჩის” წევრები არ იყვნენ და შესაბამისად, ინტერესთა კონფლიქტიც არ ჰქონდათ.

2015 წლის 25 ნოემბერს მომხმარებლებს ერთი დღით შეეზღუდათ წვდომა იმ ონლაინ რესურსებზე, რომლებიც ვორდპრესის პლატფორმაზე იყო განთავსებული. მოგვიანებით ცნობილი გახდა, რომ გათშივის მიზეზი ისლამური ხალიფატის ქართულენოვანი ბლოგი იყო, რომელზეც მუქარის შემცველი ვიდეომასალა გავრცელდა, რის შემდეგაც, შეიზღუდა არა მხოლდოკონრეტულად ამ ბლოგზე წვდომა, არამედ მთლიანად დაიბლოკა ვორდპრესის პლატფორმა.

2016 წლის მარტის დასაწყისში, პირადი ცხოვრების ამსახველი ვიდეომასალის გამოქვეყნების შემდეგ, რამდენიმე სააათით გაითიშა იუთუბი. “კავკასუს ონლაინს” თემაზე კომენტარი არ გაუკეთებია, “სილქნეტში” კი განაცხადეს, რომ მიზეზი ტექნიკური ხარვეზი იყო. ამ შემთხვევაშიც, სახელმწიფოს გათიშვის შესახებ ოფიციალური განცხადება არ გაუვრცელებია.

ვორდპრესის გათიშვასთან დაკავშირებით სუსმა ნეტგაზეთს განუცხადა: “ისლამურ სახელმწიფოსთან” აფილირებული საიტი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ინიციატივით დაიბლოკა, თუმცა უცნობია, რატომ მიჰყვა მას ვორდპრესის ჰოსტნგზე არსებული სხვა ვებგვერდებიც“. გამოძიების ფარგლებში განხორციელდა დაბლოკვა, მეტს ვერაფერს გეტყვით”, –აცხადებდნენ სუს-ში.

მედიაჩეკერი შეეცადა სუსიდან დამატებითი ინფრომაციის მოპოვებას, გვაინტერესებდა, რას ნიშნავს პლატფორმის „სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ინიციატივით დაბლოკვა“, კონრეტულად რა მექანიზმი არსებობს ქვეყანაში, ასეთ სიტუაციაში სამოქმედოდ, ვინ, რომელი უწყებაა პასუხისმგებელი ამ ინფორმაციის ამოღებაზე და როგორია პროცედურა - უკავშიკრდებიან პირდაპირ პროვაიდერს და ეუბნებიან, რომ გათიშონ რესურსები, თუ უკავშირდებიან თავად პლატფორმებს (იუთუბი , ვორდპრესი). სამწუხაროდ, კითხვებზე პასუხი ვერ მივიღეთ, განგვიმარტეს, რომ „გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე“ ამ თემაზე ვერ ისაუბრებენ.

რაც შეეხება პირადი ცხოვრების ამსახველ კადრებს, გავრცელებისას, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა განაცხადა, რომ „უკანონოდ ატვირთული“ ვიდეო გავრცელებიდან რამდენიმე საათში youtube.com-თან თანამშრომლობის შედეგად დაიბლოკა. რატომ იყო წვდომა შეზღუდული მთლიან საიტზე, და ხომ არ ერია ამაში სახელმწიფოს ხელი, მაშინ არავის განუმარტავს. საკითხზე ისევ და ისევ „გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე“ არც ახლა საუბრობენ.

მომხდარში ერთობლივ კოორდინციას ხედავს არასამთავრობო სექტორი. მათ ეჭვებს ისიც ზრდის რომ, ორივე შემთხვევაში რესურსების დაბლოკვა კონრეტული ინფორმაციის, ვიდეობის გავრცელებას დაემთხვა.

„ასეთ შემთხვევაში ერთადერთი კანონიერი გზა, ვიდეოების დასაბლოკად, იყო იუთუბისთვის მიმართვა. იუთუბის აქვს ე.წ. „დარეპორტების“ ფუნქცია, კონტენტის ამოღების ლეგალური წესი თავად იუთუბის მიერაა დადგენილი: მიწერ, განიხილავენ და წაშლიან. მესმის, რომ ამას დრო მიაქვს და ვიდეოს მოხსნა მყისიერად არ ხდება.... პროვაიდერების მიერ მთლიანი რესურსის გათიშვა, გასაგები იქნებოდა, საქმე რომ გვქონოდა იუთუბის მსგავს რუსულ, ჩინურ პლატფორმასთან. „დარეპორტების“ გარეშე ასე პლატფორმის გათიშვას, ინტერნეტ ცენზურის კვალიფიკაცია ენიჭება სამართლებრივად, რაც პრობლემაა. ამ შემთხვევაში საქმე სოციალური ქსელის ბლოკირებასთან გვქონდა. ჩემ მიერ მიღებული ინფორმაციით “სილქნეტმა” განაცხადა, რომ არ მოხდა შეზღუდვა და იყო ტექნიკური ხარვეზი გამავალ არხზე - ეს კიდევ სხვა პრობლემაა. კანონმდებლობის მიხედვით, გამავალ სიგნალზე შეზღუდვის უფლება ოპერატორებს არ აქვთ. იუთუბი საქართველოში დაიბლოკა და პროვაიდერების არგუმენტი არ არის ჩემთვის სარწმუნო“ - ამბობს მცირე და საშუალო სატელეკომუნიკაციო ოპერატორების ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი უჩა სეთური.

კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში აცხადებენ, რომ ინფორმაცია ინტერნეტპროვაიდერების მხრიდან ონლაინ რესურსებზე გარკვეული შეზღუდვის დაწესების შესახებ არ ჰქონდათ, თუმცა კომისია ასეთ შემთხვევებში თანამშრომლობის თაობაზე მზადყოფნას გამოთქვამს.

კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მიხედვით, ყველა ადამიანს აქვს ინფორმაციის თავისუფლად მიღებისა და გავრცელების უფლება. ასევე დაუშვებელია მასობრივი მედიასაშუალებების ცენზურა. ამ უფლებათა შეზღუდვა დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც სახელმწიფო უსაფრთხოებას თუ ტერიტორიულ მთლიანობას ემუქრება საფრთხე.

“ზღვარი ძალიან მტკივნეულ, გამოხატვის თავისუფლების საკითხზე გადის. იუთუბის შემთხვევაში, ერთი მხრივ, გამოხატვის თავისუფლება და მეორე მხრივ, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა გვაქვს. ყველაფერი ისე უნდა დარეგულირდეს, რომ არ დაკნინდეს ისეთი მნიშვნელოვანი რამ, როგორიც გამოხატვის თავისუფლებაა,” - ამბობს უჩა სეთური.

„კონტენტის შინაარსს რომ თავი დავანებოთ, რასთანაც გვქონდა საქმე, ეს იყო პრაქტიკა, როდესაც ხელისუფლებამ უბრალოდ, ყოველგვარი რეგულაციების დარღვევით ჩახსნა სოციალური ქსელები. როგორც ჩანს, კონკრეტული უწყებებიდან კონკრეტული პროვაიდერების მიმართ იყო ზარი და ისინიც მოთხოვნას დამორჩილდნენ. ჩვენ ვიცით, რომ უცხოეთიდან საიტებზე წვდომა შესაძლებელი იყო,“ - ამბობს რეგიონულ მაუწყებელთა ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი ნათია კუპრაშვილი. ის ამბობს, რომ ასეთი გადაწყვეტილებების მიღების დროს, აუცილებელია, საზოგადოებამ იცოდეს, თუ რა სტანდარტის მიხედვით ხდება წვდომის შეზღუდვა.

„დღეს შეიძლება, ამას ტერორიზმი დაარქვა, თუმცა რა გარანტიაა, არ აღმოჩნდეს, რომ ხვალ ის ქვეყნის სახელმწიფოებრიობას უქმნის საფრთხეს და ხელს უწყობს სახელმწიფო გადატრიალებას? რატომაც არა, ასეთი შემთხვევები ხომ გვქონდა ჩვენს ქვეყანაში, როდესაც მედიასაშუალებები ჩახსნეს და ეთერი გამოურთეს?“ - ამბობს ის.

ჰქონდა თუ არა კომუნიკაცია საქართველოს მთავრობას ვებ-პლატფორმებთან ვიდეოების დაბლოკვის შემდეგ ან როგორ შეიძლება სწრაფად იქნას აღებული არასასურველი კონტენტი, ამ კითხვებით იუთუბის დავუკავშირდით. მათგან მიღებულ ოფიციალურ წერილში მთავრობასთან კომუნიკაციის შესახებ არაფერია ნათქვამი, თუმცა აღნიშნავენ, რომ ყველა ვიდეოს ქვემოთ არის სპეციალური დროშის ნიშანი, სოციალური ქსელი კი ყოველ 24 საათში ერთხელ ატარებს იმ კონტენტის მონიტორინგს, რომელიც მომხმარებელმა დროშით მონიშნა.

„იუთუბის წევრთა გაიდლაინი კრძალავს უმიზეზო ძალადობას, სიშიშვლეს, საფრთხის შემცველ და უკანონო აქტივობას ქსელზე, ასევე სიძულვილის ენას. გამონაკლისს ვუშვებთ ისეთ კონტენტზე, რომელსაც საგანმანათლებლო, დოკუმენტური მიზნები აქვს,“ - აღნიშნულია ოფიციალურ წერილში. იუთუბის წარმომადგენელი ასევე იტყობინება, რომ 11 და 14 მარტს სოციალურ ქსელს ტექნიკური ხარვეზი არ ჰქონია.

„გასაგებია, რომ იყო ფორსმაჟორი, მაგრამ არ იყო საზოგადოებისა და მთავრობის შეჯერებული პოზიცია ამ თემაზე და ღია მსჯელობის ნაცვლად, ხელისუფლების გარკვეულმა შტოებმა პრობლემას ტექნიკური ხარვეზი დაარქვეს. ეს უკვე ცუდი პრაქტიკის გაგრძელებაა. ღია მსჯელობა აუცილებელია. ასევე აუცილებელია, პროცესში ვებ-ტექნოლოგიების მცოდნე პირები ჩაერთონ, ვიანიდან ზოგჯერ ყველაზე დიდი თავდაცვა სწორედ მოხალისეობრივი ჯგუფების მობილიზება და საქმეში მათი ჩართვაა. თან მაშინ, როდესაც ეს ადამიანებიც მოდიან კონტაქტზე,“ - ამბობს ნათიაკუპრაშვილი.

უჩა სეთური ფიქრობს, რომ იუთუბისა და ვორდპრესის დაბლოკვა შემდეგი წლის„Freedom House-ს“ ქსელის თავისუფლების ინდექსზე უარყოფითად აისახება: „ჩვენ ვაწარმოებთ მსგავსი შემთხვევების აღრიცხვას. ჩემი პირადი აზრით ამ პროცესებში პირდაპირაა ჩართული სახელმწიფო ორგანოები და ხდება კონტენტის ბლოკირება - ოფიციალური განმარტებები ამ შემთხვევებზე არ მახსენდება. დიდი იმედი მაქვს, მომავალში ეს არ განმეორდება“.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტს რომან ქევხიშვილს ფეისბუქზე დაწერილი სტატუსის გამო საყვედური გამოუცხადეს. საქმე საზოგადოებრივი მაუწყებლის სადისციპლინო საბჭომ განიხილა.

ქევხიშვილმა სოციალურ ქსელში 21 მარტს ლალი მოროშკინას მიერ ერთ-ერთი გაზეთისთვის მიცემული ინტერვიუს შესახებ დაწერა. სტატუსი შეიცავდა მოროშკინას მისამართით უცენზურო გამონათქვამებს.

ამ საკითხვთან დაკავშირებით 28 მარტს საზოგადოებრივი მაუწყებლის საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელმა გიორგი ფუტკარაძემ მედიაჩექერს უთხრა: „ჩვენ ვცდილობთ, წესად დავამკვიდროთ, რომ ჟურნალისტებმა საჯარო სივრცეში არ უნდა ჩაიდინონ ქმედება, რომელიც ჩრდილს აყენებს მაუწყებლის რეპუტაციას და შეურაცხყოფს ადამიანებს“.

ჟურნალისტი რომან ქევხიშვილი კი, გამოცხადებულ საყვედურს სოციალურ ქსელში გამოეხმაურა:

„ასეთივე სწრაფი რეაგირება რომ მოეხდინა "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" მენეჯმენტს, საინფორმაიო სამხახურის უფროსს, ახალი და მიმდინარე ამბების დეპარტამენტის დირექტორს -ჩემ არაერთ თხოვნაზე, რომ არ მაქვს ღამის განათება (ფლეშბეკი), რადიომიმღები მიკროფონი (2016 წელია), კამერის მონიტორი და რაც ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ლეპტოპი, რომ ოპერატიულად, შემთხვევის ადგილიდან ავტვირთო ვიდეო აჯობებდა. რადგან მაუწყებლის მაყურებელი იმსახურებს, სწრაფ და ხარისხიან ინფორმაციას. თუმცა ეს ტექნიკური პრობლემები, რომელიც წლებია არსებობს და ყველა საქმის კურსშია, არავის აინტერესებს. სამარცხვინოა, რომ Facebook -ის სტატუსები უფრო მნიშვნელოვანია "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ხელმღძვანელი პირებისთვის, ვიდრე პრობლემები, რომელიც ჩვენ გვაქვს. ხარისხიანი საინფორმაციოსთვის, ერთერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი, გამართულად მომუშავე ტექნიკაა. პრობლემების მოგვარებაზე არ იფიქროს არავინ და მხოლოდ ფბ სტატუსები განიხილეთ.. ამიტომ აქვს არხს "უზარმაზარი" რეიტინგი”.

ლევან ვასაძე ტელემედიაში - "მედიაჩეკერი" წარმოგიდგენთ სამი დღის მონიტორინგის რაოდენობრივ შედეგებს. შედეგები მოიცავს 4 ტელევიზიის მთლიან საეთერო ბადეს (24 სთ). პირდაპირი გაშუქება ნიშნავს, როცა ეთერში ვასაძე თავად საუბრობს, ხოლო ირიბი გაშუქების შემთხვევაში ჟურნალისტები ან სხვა რესპონდენტები საუბრობენ მის შესახებ.

ვებგვერდი lenta.ge 2016 წლის 20 თებერვლიდან აქვეყნებს ახალ ამბებს რუსულ ენაზე. სოციალურ ქსელ ფეისბუქზე კი ამ ვებგვერდზე ატვირთული მასალები Inter Press News-ის სახელით ვრცელდება. დომენის მფლობელი და ვებგვერდის მმართველი გიორგი უფლისაშვილია. მას ფეისბუქის საშუალებით დავუკავშირდით და როგორც სოციალურ ქსელში საუბრისას განმარტა, მის პროექტს კავშირი არც რუსულ ანალოგ lenta.ru-სთან და არც ქართულ საინფორმაციო სააგენტო “ინტერპრესნიუსთან” არ აქვს. საერთო არის მხოლოდ სახელწოდება და ასევე ის, რომ lenta.ru-ს მსგავსად, Lenta.ge რუსულენოვანია. საინფორმაციო სააგენტო "ინტერპრესნიუსში" კი განგვიცხადეს,რომ სააგენტომ თავისი სასაქონლო ნიშანი შესაძლოა სამართლებრივი გზით დაიცვას: " ინტერპრესნიუსს მის სახელზე რეგისტრირებული აქვს სასაქონლო ნიშანი. რაც საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, არის დაცული სიკეთე და ნებისმიერი პირი ვინც, კანონიერი საფუძვლის გარეშე იყნებს სასაქონლო ნიშანს პასუხს აგებს. ინტერპრესნიუსი მზად არის დაიცვას კანონით მინიჭებული უფლება და მოითხოვოს ყველა დამრღვევი პირის პასუხისგება, სასაქონლო ნიშნის გამოყენების აკრძალვა და ფინანსური კომპენსაცია", ამბობს ანა სამსონია, პალიტრა მედიის იურისტი.

lenta.ge -ს თემატიკა ძირითადად პოლიტიკურია. საიტი საქართველოს, კავკასიის რეგიონის ქვეყნებისა და საერთაშორისო პოლიტიკისთვის მნიშვნელოვან მოვლენებს ასახავს. შედარებით ნაკლებია არაპოლიტიკური თემატიკის მასალები. მაგალითად, რელიგიის, შოუბიზნესისა და ხელოვნების შესახებ. ასევე ქვეყნდება სტატიები ისტორიულ ფაქტებზე.

რუბრიკაში “ისტორია” საუბარია კოლხეთის დაბლობსა და ოქროს საწმისზე, ასევე სტალინის მასწავლებელსა და ბერიაზე, ნორვეგიელი მწერლის ჩანაწერებზე საქართველოს შესახებ.

ხშირია სტატიები რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობაზე და საქართველოს კონფლიქტურ რეგიონებზე.

მაგალითად გამოქვეყნდა შემდეგი სტატიები:

Россия стала крупнейшим импортером Грузинского вина (რუსეთი საქართველოსთვის ღვინის უმსხვილეს იმპორტიორად იქცა), Для грузинской продукции откроется 14 миллионный рынок Европы (ქართული პროდუქციისთვის ევროპის 14 მილიონიანი ბაზარი გაიხსნება), Жители Абхазии и Цхинвальского региона смогут ездить в Европу без виз по грузинскому паспорту (აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის მცხოვრებლებს ევროპაში გამგზავრება ქართული პასპორტით უვიზოდ შეეძლებათ), Сирийские параллели для Грузии (სირიის პარალელები საქართველოსთვის). Президент России поздравил Грузинский народ с Днем Победы (რუსეთის პრეზიდენტმა ქართველ ხალხს გამარჯვების დღე მიულოცა)

საიტზე არცერთი მასალა არ ეკუთვნის თავად lenta.ge-ს. უფლისაშვილის თქმით, მისი მიზანი სულაც არ არის უნიკალური კონტენტის შექმნა. ის სხვადასხვა ვებგვერდზე გამოქვეყნებულ, მისთვის საინტერესო სტატიებს აგროვებს და lenta.ge-ზე აქვეყნებს.

ამ დროისთვის საიტზე 100-ზე მეტი სტატიაა გამოქვეყნებული. მათგან ყველაზე მეტი, დაახლოებით 80, თებერვალში გამოქვეყნდა. შემდეგ საიტს ორთვიანი წყვეტა ჰქონდა და მაისში გააქტიურდა.

საიტზე ყველაზე ხშირად წყაროდ მითითებულია რუსული გამოცემის სპუტნიკის ქართული ვებგვერდი sputnik-georgia.ru. გარდა sputnik-georgia.ru-სი საიტი ხშირად ეყრდნობა tvzvezda.ru-ს, geomigrant.com-ს, რუსულენოვან BBC-ის, apsny.ge-ს, bizzone.info-ს, newsgeorgia.ge-ს, korrespondent.net-ს, abkhazeti.info-ს, kavkazplus.com-ს, pravda.ru-სა და ru.saqinform.ge-ს. თითო-თითო მასალა აქვს გამოქვეყნებული შემდეგ ვებგვერდებზე დაყრდნობით: ria.ru, NTB, ORT, life.ru, utro.ru, forbes.com, antifashist.com და სხვა. გიორგი უფლისაშვილი ამბობს, რომ თითოეული მათგანისგან ნებართვა აქვს აღებული სტატიების გამოსაქვეყნებლად.

მიუხედავად იმისა, რომ კონტენტი უნიკალური არ არის, საიტის ავტორის, გიორგი უფლისაშვილის, თქმით, დღეში 5 – 7 ათასი მკითხველი ჰყავს.

ავტორის თქმით, პროექტს ყოველგვარი ფინანსური დანახარჯების გარეშე თავად მართავს. ვებგვერდი იურიდიულადაც არ არის დარეგისტრირებული და ამ ეტაპზე ავტორისთვის მისი მართვა ჰობის ხასიათს ატარებს.

“ეს საიტი კონკრეტულად რუსულენოვანი მკითხველისთვის მაქვს გაკეთებული და არა მარტო საქართველოდან. პირველი მიზანი არის ფეისბუქგვერდის პოპულარიზაცია. ზოგადად, საიტის განვითარებაა მთავარი გეგმა - დაინტერესებული მკითხველის მოზიდვა და მომავალში საინტერესო სარეკლამო ადგილის შექმნა”, - ამბობს უფლისაშვილი. მას გარდა lenta.ge-სა კიდევ ერთი გვერდი postad.ge აქვს ქართულენოვანი მკითხველისთვის. ამ გვერდზე ახალ ამბებთან ერთად სხვადასხვა სახის განცხადებაც ქვეყნდება.

აშშ-ში ჩატარებული ეპიდემიოლოგიური კვლევების თანახმად, ბოლო 50 წლის განმავლობაში არასრულწლოვან გოგონებში კვებითი აშლილობების შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა. მოზარდები, რომლებიც საკუთარ გარეგნობას ძალიან კრიტიკულად აფასებენ, ხშირად ფიქრობენ, რომ ჭარბი წონა აქვთ და გახდომის მეშვეობით ცდილობენ რომელიმე სუპერმოდელს ან ცნობილ მსახიობს დაემსგავსონ. ბევრი მკვლევარი მიიჩნევს, რომ საკუთარი გარეგნობით უკმაყოფილო მოზარდების და კვებითი აშლილობების რაოდენობის ზრდას ხელს მასმედია უწყობს - სწორედ ის კარნახობს ტინეიჯერებს, როგორი უნდა იყოს იდეალური ქალის ან მამაკაცის გარეგნობა და მის მისაღწევად რა გააკეთონ. გამონაკლისი არც ქართული მედიაა.

როგორი უნდა იყოს იდეალური ქალი? რა თქმა უნდა, გამხდარი. მკერდის, წელის და თეძოს გარშემოწერილობა უნდა იყოს 90-60-90, ანდა მაქსიმალურად მასთან მიახლოებული. გრძელი და ჩამოქნილი ფეხებით, ზამთარ-ზაფხულ ნამზეური კანით, მაღალი ღაწვებით, პატარა ცხვირით და დიდი ტუჩებით. სწორედ ასეთი გარეგნობის ქალებს ვხედავთ მედიაში - სხვადასხვა გადაცემებში, სატელევიზიო შოუებში, გაზეთების, ინტერნეტგამოცემების გვერდებზე და პრიალა ჟურნალების ყდებსა და რეკლამებში. მედიამ შექმნა “სრულყოფილი” და “იდეალური” ქალის სტანდარტი და ხატი. მამაკაცებისთვის ასეთი სტანდარტი ძლიერი და დაკუნთული სხეულია. გასული საუკუნის 80-იანი წლებიდან მოყოლებული სიგამხდრე მსოფლიოში მოდურ ტენდენციად იქცა, რის შედეგადაც, ქალის სხეულის მასა და ზომა საგრძნობლად შემცირდა.

არასამთავრობო ორგანიზაციის - "პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის" წარმომადგენელი ანა არგანაშვილი აცხადებს, რომ მყარი თვითშეფასების არმქონე ბავშვები, რომლებიც მედიის ზეგავლენის ქვეშ ექცევიან, ხშირად ფიქრობენ, რომ საზოგადოებაში წარმატების მიღწევისთვის აუცილებლად იდეალურ ფორმაში უნდა იყონ: “მედია ბავშვებს კარნახობს, როგორი უნდა იყოს სოციალურად მისაღები ქალის და კაცის გარეგნობა. სხეულის სტანდარტების მოკარნახე მედია ხშირად მართავს და აკონტროლებს მოზარდის ქცევას, მათ უზღუდავს არჩევანს და ართმევს თავდაჯერებას. მოზარდი იჯერებს, რომ მხოლოდ სხეულის არასტანდარტული ფორმების გამო ის შეიძლება მეორეხარისხოვან ადამიანად ჩათვალონ. გარეგნული მონაცემების იდეალიზება პირდაპირ უკავშირდება კვებითი აშლილობის წამყვან მახასიათებლებს: ეს ადამიანები გადამეტებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ სხეულს და ფიქრობენ, რომ მათი გარეგნობა აუცილებლად უნდა შეესაბამებოდეს მედიისა და საზოგადოების მიერ დადგენილ ნორმას და ამის გამო საკუთარ პიროვნებას, მიღწევებს და შესაძლებლობებს სრულად უგულებელყოფენ.”

“გახდომა მსურს, გული მხლოდ ამას წუხს”

შორს რომ არ წავიდეთ, შეგვიძლია ტელეკომპანია “იმედის” გადაცემაში - “დღის შოუ” გასული კლიპი ვნახოთ. ამ კლიპში 18 წლის ახალგაზრდა საკუთარი სხეულის მიუღებლობას რეპავს:

“მინდოდა რომ ზაფხულს მაინც შევხვედროდი ღირსეულად, სარკეში რომ ვიხედები, ჩემი თავი მძულს. როცა ვხედავ სხვა გოგოებს შორტებით და მოკლე კაბით, ხალხო, თქვენთან ვაღიარებ, ძაან მაგრად მშურს. ხვალიდანვე გავაგრძელებ უფრო მკაცრად მე დიეტას, მაინც არ დავემსგავსები ძირსგავარდნილ ჭურს. გახდომა მსურს, ეს მიშფოთებს სულს. გახდომა მსურს, გული მხოლოდ ამას წუხს.”

გახდომის და სხეულის “იდეალური” ფორმის მიღწევის მსურველებს მედია ათასგვარ ექსტრემალურ დიეტას სთავაზობს. წონაში დასაკლები რეცეპტები შაინინასგან , სამ კვირაში 10 კილოს დაკლების მეთოდი სალომე გოგიაშვილისგან , დიეტა მარგო ლუჩკოსგან და ნინო ჩხეიძისგან. დიეტებს ყოველთვის ცნობილი ადამიანები წარმოადგენენ, თანაც როგორც ჯანმრთელობისთვის სრულიად უსაფრთხოს.

არ არსებობს ყველასათვის მისაღები და გასაზიარებელი უნივერსალური დიეტა

“ნებისმიერი კვების მოდელის შეფასება პროფესიული განხილვის საგანია და ჩემი მხრიდან არ იქნება სერიოზული, სათანადო არგუმენტების და დეტალური მტკიცებულების გარეშე, ამა თუ იმ სახის კვებით შეზღუდვაზე და შედეგების ავკარგზე ზოგადი მსჯელობა. დიეტა ჩვენი ორგანიზმის ფიზიოლოგიური მოთხოვნილების შესაბამისად შედგენილი ერთდღიანი მენიუ–რაციონია და გულისხმობს სწორ, დაბალანსებულ, რაციონალურ კვებას ჯანსაღი ცხოვრების წესის ფარგლებში. არ არსებობს ყველასათვის მისაღები და გასაზიარებელი უნივერსალური დიეტა, რადგან ყოველი ადამიანი ერთადერთი და განსაკუთრებულია. დიეტის შერჩევისას უნდა გავითვალისწინოთ ასაკი, სქესი, ჯანმრთელობის მდგომარეობა, საქმიანობა, ყოველდღიური რეჟიმი, სტრესორი, სეზონი, ხასიათის და ფსიქო–ემოციური თავისებურება,” - ამბობს ექიმი მარი მალაზონია, - “განსაკუთრებულ სიფრთხილეს მოითხოვენ მოზარდები, ისევე, როგორც ბავშვები, ორსულები და ხანდაზმულები. ისინი „სპეციალური კვების ჯგუფს“ განეკუთვნებიან, რადგან საკვებ ნივთიერებებზე ანუ ნუტრიენტებზე სპეციფიკური მოთხოვნილება აქვთ. მათ კვებას საგანგებოდ გააზრება და შერჩევა სჭირდება და, შესაბამისად, კვების რომელიმე მოდელის ბრმა გაზიარება შეიძლება სახიფათო აღმოჩნდეს მათი ჯანმრთელობისთვის. თუ სხეულის მასის ინდექსი (მასა კილოგრამებში გაყოფილი მეტრებში გაზომილი სიმაღლის კვადრატზე) ნაკლებია 18,5–ზე, ცხიმოვანი მასის მკვეთრი დეფიციტი გავლენას ახდენს ჰორმონულ ცვლაზე და შეიძლება გამოიწვიოს გოგონებში მენსტრუალური ციკლის დარღვევა, გაზარდოს უნაყოფობის რისკი. ზოგადად, დაქვეითდეს იმუნიტეტი. ამგვარად, წონის დეფიციტი ისევე საშიშია, როგორც სიჭარბე, მაგ., პოლიკისტური საკვერცხის სინდრომი უკან იხევს წონის მოწესრიგებისთანავე.”

დიეტა და კვებითი აშლილობები

ბრიტანელი ექიმი, პედიატრი კოლინ მიჩი, რომელიც პედიატრთა და ბავშვთა ჯანმრთელობის სამეფო კოლეჯის კვებითი განყოფილების ხელმძღვანელია, ამბობს, რომ ახალგაზრდები, რომლებიც კვებითი ფუნქციის დარღვევით ხვდებიან საავადმყოფოში, ძირითადად ცნობილი სახეების გავლენის ქვეშ არიან. მისი თქმით, ბავშვებზე საკმაოდ ძლიერად ზემოქმედებს რეკლამები.

2003-2004 წლებში კვებითი აშლილობით საავადმყოფოში 19 წლამდე ასაკის 658 პაციენტი მოხვდა. 2013-2014 წლებში ეს ციფრი 1791-მდე გაიზარდა. პაციენტთა 90 პროცენტზე მეტი გოგონა იყო. მოზარდების დიდ ნაწილს ანორექსია ჰქონდა.

კვებითი აშლილობა - ანორექსია და ბულემია ფსიქიკური ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემაა. “ანორექსიის განვითარებას ბევრი განმაპირობებელი ფაქტორი აქვს. მათ შორის: გენეტიკური, სოციალური და ინდივიდუალურ-ფსიქოლოგიური. თუმცა, მრავალ კვლევაში, მათ შორის, ტიგერმანის და გარდნერის კვლევაში, რომელიც 2000 წელს ჩატარდა, აღნიშნულია, რომ ტინეიჯერ გოგონებში სიგამხდრის სურვილის მთავარი მაპროვოცირებელი ფაქტორი მედია იყო,” - ამბობს ანა არგანაშვილი.

მოზარდებში არასწორ ფასეულობათა სისტემის დამკვიდრებაში საზოგადოებასთან ერთად მედიას ადანაშაულებს საქართველოს ფსიქიკური ჯანმრთელობის ასოციაციის გამგეობის თავმჯდომარე, მანანა შარაშიძეც. ის აცხადებს, რომ ამ სისტემაში მთელი ყურადღება კონცენტრირებულია ფიზიკურ სრულყოფილებაზე და არა სულიერ ან ინტელექტუალურ განვითარებაზე: “ამ მხრივ განსაკუთრებით მოწყვლადები გოგონები არიან. მათ უნდათ, რომ მათი გარეგნობა აბსოლუტურად სრულყოფილი იყოს. თუ სრულყოფილი არა ხარ, არ იმსახურებ პატივისცემას და ვერც წარმატებას მიაღწევ - აი, ასეთ მესიჯს უგზავნის მათ მედია. ეს კი მოზარდების ფსიქიკაზე, რომლებიც პერფექციონისტები და ამავე დროს ძალიან მგრძნობიარეები არიან, დამანგრეველ ზემოქმედებას ახდენს. შეიძლება ამით ავხსნათ, რომ ძალიან გახშირებულია არასრულწლოვნებში დეპრესია და კვებითი აშლილობა. წინა წლებთან შედარებით, ბევრად მეტი ადამიანი მოგვმართავს ამ ჩივილებით. მათ შორის 14-15 წლის ბავშვებიც არიან. ანორექსიას ფსიქიკურ აშლილობებს შორის სიკვდილიანობის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს. ის განკურნებადია, მაგრამ განკურნებისთვის სერიოზული და ძვირადღირებული მკურნალობაა საჭირო. სამწუხაროდ, საქართველოში არც ამ დაავადების მკურნალობისთვის საჭირო ფსიქოთერაპიის ცენტრი გვაქვს და არც კვალიფიციური სპეციალისტები გვყავს.“

შარაშიძე ამბობს, რომ მედიას შეუძლია იყოს სასარგებლო და სხეულის არარეალური, იდეალიზებული ფორმების და ექსტრემალური დიეტების პოპულარიზაციის სანაცვლოდ, აქცენტი ჯანსაღი ცხოვრების წესზე გააკეთოს: მკითხველს, მაყურებელს და მსმენელს უთხრას, რომ გარეგნობისთვის გადამეტებული მნიშვნელობის მინიჭება არ ღირს, სხეულის დახვეწა კი დაბალანსებული კვებით, სწორი დღის რეჟიმით და ფიზიკური ვარჯიშითაც შეიძლება.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია „იმედის“ გენერალურმა დირექტორმა, გიორგი ბახტაძემ, დაარღვია ქარტიის მეორე პრინციპი, რომლის თანახმადაც „დაუშვებელია ჟურნალისტის იძულება, პროფესიული საქმიანობისას მოიქცეს ან აზრი გამოხატოს საკუთარი სინდისის წინააღმდეგ“.

შალვა რამიშვილმა საბჭოს განცხადებით მიმართა. რამიშვილის თქმით, 2015 წლის დეკემბერში მასსა და გიორგი ბახტაძეს შორის Viber-ის მეშვეობით კომუნიკაცია შედგა. მიმოწერისას "იმედის" გენერალური დირექტორი რამიშვილს სთხოვდა გადაცემა „პოლიტიკის“ 18 დეკემბრის გამოშვებაში, რომლის თემაც ლევან მურუსიძის მოსამართლედ დანიშვნა იყო, მიეწვია ბახტაძის მიერ მითითებული სტუმრები. განმცხადებელმა საბჭოს ზემოთ აღნიშნული მიმოწერა წარუდგინა, მისი ავთენტურობა ეჭვქვეშ არ დაუყენებია გიორგი ბახტაძის მხარეს.

როგორც რამიშვილმა საქმის განხილვისას აღნიშნა, მას დაგეგმილი ჰქონდა გადაცემა „პოლიტიკაში“ ლევან მურუსიძის მოწვევა და ასევე სურდა, რომ გადაცემაში მონაწილეობა მიეღოთ მის ოპონენტებსაც. მიმოწერის მიხედვით, ოპონენტების შერჩევის პროცესში ჩაერთო გიორგი ბახტაძე, რომელიც სთხოვდა შალვა რამიშვილს, ოპონენტების სახით მოეწვია მოქმედი მოსამართლეები ტყავაძე, გვრიტიშვილი, ალანია და გაბინაშვილი.

„შალვა რამიშვილის დამაზუსტებელ კითხვაზე, დაუპირისპირდებიან თუ არა ეს მოსამართლეები ლევან მურუსიძეს, გიორგი ბახტაძე პასუხობს, რომ „დაუპირისპირდებიან“, - ვკითხულობთ საბჭოს გადაწყვეტილებაში. შალვა რამიშვილის თქმით, ამის შემდეგ ის დაუკავშირდა მითითებულ მოსამართლეებს და დაადგინა, რომ მოსამართლეები არ იყვნენ ლევან მურუსიძის რეალური ოპონენტები, შესაბამისად, ჟურნალისტი არ დაეთანხმა გიორგი ბახტაძეს, რომ მოეწვია მოსამართლეები ტყავაძე, გვრიტიშვილი, ალანია და გაბინაშვილი.

„ამის შემდეგ, გიორგი ბახტაძე მოთხოვნის ფორმით სწერს შალვა რამიშვილს „მოსამართლეები დაიბარეთ, ვინც მოგწერეთ, ესენი დაუპირისპირდებიან“, ამ მესიჯით ცალსახაა, რომ გიორგი ბახტაძე ცდილობს, ჩაერიოს ჟურნალისტის სარედაქციო დამოუკიდებლობაში“ - აღნიშნავს საბჭო თავის გადაწყვეტილებაში.

საბჭოს პოზიციით სწორედ დავალდებულების ხასიათს ატარებდა გიორგი ბახტაძის შეტყობინებები: “გიორგი ბახტაძე კატეგორიული ტონით უთითებს შალვა რამიშვილს, რომ „[მოიწვიეთ] ერთი სიიდან [იგულისხმება მოსამართლეთა სია] ერთი ოპონენტი“ „ოკ. დაუსვით რეალური ოპონენტი და ერთი ამ სიიდან. ეს შეტყობინებები კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ გიორგი ბახტაძის მიერ მითითებული მოსამართლეები რეალურად არ იყვნენ ლევან მურუსიძის ოპონენტები. მიმოწერის თანახმად გიორგი ბახტაძეს შეუძლია უზრუნველყოს, რომ მის მიერ მითითებულმა მოსამართლემ დაუსვას ლევან მურუსიძეს ის კითხვები, რომლებიც შალვა რამიშვილს სურს – „მითხარი ვინ [იგულისხმება მოსამართლე] გინდა და ექნება [იგულისხმება კრიტიკული კითხვა]“.

საქმის განხილვისას ბახტაძის წარმომადგენელმა მიმოწერასთან დაკავშირებით აღნიშნა, რომ ეს იყო ჩვეულებრივი სამუშაო პროცესი და მისი პოზიციით, ზეწოლას ადგილი არ ჰქონია, რომ გიორგი ბახტაძე გარდა გენერალური დირექტორის პოზიციისა, ასევე ითავსებდა მთავარი რედაქტორის მოვალეობებსაც და მონაწილეობას იღებდა გადაცემების დაგეგმვაში. ფაქტი დაადასტურა შალვა რამიშვილმაც, მაგრამ იქვე აღნიშნა, რომ მანამდე ზეწოლას ადგილი არ ჰქონია და გადაცემები იგეგმებოდა მხოლოდ ურთიერთშეთანხმების საფუძველზე.

საბჭოს აზრით, ბახტაძისათვის ცნობილი იყო, რომ მის მიერ დასახელებული პირები არ იყვნენ ლევან მურუსიძის რეალური „ოპონენტები“, „მაგრამ იგი არაერთგზის მიუთითებდა შალვა რამიშვილს, რომ სწორედ ეს მოსამართლეები მოეწვია, რითაც არა მარტო ზეწოლას ახდენდა შალვა რამიშვილზე, არამედ წინასწარ განზრახვით მაყურებელს სთავაზობდა ხელოვნურ დებატებს, რომლის უკანაც რეალური დაპირისპირება არ იდგა“.

ქარტიის საბჭომ ამავე გადაწყვეტილებაში იმსჯელა შალვა რამიშვილის ქმედებების შესახებაც და აღნიშნა: „მართალია, შალვა რამიშვილი თავდაპირველად ეწინააღმდეგებოდა დაკვეთით რესპოდენტების მოწვევას, მაგრამ საბოლოოდ მაინც დაექვემდებარა ზეწოლას და მაყურებელს შესთავაზა ხელოვნური დებატები და შეიყვანა შეცდომაში როგორც მაყურებლები, ისე თანაწამყვანი თეონა გეგელია [რომლისთვისაც არ იყო ცნობილი, რომ მოწვეული მოსამართლეები რეალურად ოპონენტები არ იყვნენ]. ეთიკური ჟურნალისტიკის მიზნებისათვის შალვა რამიშვილი ვალდებული იყო არ დაქვემდებარებოდა ზეწოლის ფაქტს და მის შესახებ დაუყოვნებლივ და საჯაროდ განეცხადებინა“.

ცნობილი ადამიანების პირადი ცხოვრება მსოფლიო ტაბლოიდური მედიის გადაჭარბებული ინტერესის საგანი არაერთხელ გამხდარა. ქართული რეალობისგან საპირისპიროდ, არც თუ ისე იშვიათად, მსგავსი არაჯანსაღი ინტერესი მათ მილიონობით დოლარისა და გაკოტრების ფასადაც კი უჯდებათ.

$140 მილიონი - ეს არის თანხა, რაც ამერიკულმა, ჭორებზე ორიენტირებულმა ინტერნეტ გამოცემა Gawker-მა უნდა გადაუხადოს ამერიკელ მოჭიდავესა და ტელევარსკვლავ ჰალკ ჰოგანს მისი პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრების გამქოვეყნებისათვის. Gawker-მა 2012 წელს გამოაქვეყნა ფარული ჩანაწერი, რომელიც ასახავდა ჰოგანისა და მისი მეგობრის ცოლის სექსუალურ კავშირს. ფლორიდაში გამართულ სასამართლო პროცესზე ნაფიცმა მსაჯულებმა მიიჩნიეს, რომ Gawker Media-მ, რომელიც Gawker-ის გარდა კიდევ არაერთ მედიასაშუალებას ფლობს, ცნობილ მოჭიდავესა და ტელევარსკვლავს მიაყენა მორალური ზიანი. თანხის დაანგარიშება მოხდა შემდეგნაირად: სასამართლომ იმსჯელა, რომ ჰოგანის პირადი ცხოვრების ამსახველი ვიდეოს გამოქვეყნების შემდეგ მედიასაშუალების ბრენდის ღირებულება $15 მილიონით გაიზარდა, თავად ვარსკვლავს მიადგა $60 მილიონის ზიანი, გარდა ამისა, ვიდეოს თითოეულ ნახვაზე ჰოგანს უნდა გადაეცეს 4.95$, რამაც საკომპენსაციო თანხა ათეულობით მილიონით გაზარდა. Gawker Media აცხადებს, რომ სასამართლოს ეს გადაწყვეტილება კომპანიის გაკოტრებას ნიშნავს. კომპანიის ხელმძღვანელმა ნიკ დენტონმა ერთ-ერთ ამერიკულ გამოცემასთან ინტერვიუში თქვა,“კარგი იქნებოდა მცოდნოდა, ჰოგანს ასეთი რეაქცია რომ ექნებოდა”. დენტონის თქმით, რედაქციები იმის მიხედვით იღებენ გადაწყვეტილებას რა გამოაქვეყნონ, თუ რამდენად მწვავე რეაქცია შეიძლება ამას მოყვეს მათი პოტენციური “მსხვერპლისგან”. Gawker Media-ს იმედი აქვს, რომ ზემდგომი ინსტანცია მის სასარგებლო გადაწყვეტილებას მიიღებს.

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა Gawker-მა ცნობილების სექს ისტორიებით სცადა ყურადღებისა და პოპულარობის მოპოვება, თუმცა, მსგავსი ოდენობის კომპენსაცია მათთვის აქამდე არავის მოუთხოვია.

პირადი ცხოვრების დარღვევისთვის სოლიდურ კომპენსაციას – 55 მილიონ აშშ დოლარს მიიღებს ამერიკული ცეკვავენ ვარსკვლავების თანაწამყვანი და სპორტის ჟურნალისტი ერინ ენდრიუსი. როგორც გაირკვა, 2008 წელს ტელევარსკვლავს ერთი პირი უთვალთვალებდა, რომელმაც ოთახი იმ სასტურმოში იქირავა, სადაც ენდრიუსი ჩერდებოდა. მოთვალთვალე, მაიკლ დევიდ ბარეტი, ნომერს ზუსტად ტელევარსკვლავის ოთახის გვერდით ქირაობდა. მან გადაიღო ფარულად გადაიღო შიშველი ერინ ენდრიუსი და ჩანაწერის გაყიდვას შეეცადა. როგორც სასამართლო პროცესზე გაირკვა, ჰოლივუდურმა ტაბლოიდმა TMZ-იმ ჩანაწერის შესყიდვაზე უარი განაცხადა, რის შემდეგაც ფარული ჩანაწერი ონლაინ გამოაქვეყნა.

გარდა ფულადი ჯარიმისა, ბარეტს 27–თვიანი პატმრობაც მიუსაჯეს.

როგორც ერინ ენდრიუსი ამბობს, ის მომხდარის გამო შერცხვენილი და შეურაცხყოფილი იყო და დღემდე სტანჯავს დეპრესია, იღებს შეურაცხმყოფელ წერილებს და სტრესს ამ დრომდე ვერ დააღწია თავი. ნაფიცმა მსაჯულებმა მიიჩნიეს, რომ ტელევარსკვლავის პირადი ცხოვრების ხელყოფისთვის პასუხი იმ სასტუმროებსაც უნდა ეგოთ, სადაც ფარული ჩანაწერი გაკეთდა. საბოლოოდ, თანხის თითქმის ნახევრის გადახდა ორ ამერიკულ სასტუმროსაც დაეკისრა.

სხვისი პირადი ცხოვრების ხელყოფისთვის გაცილებით მკაცრად სასჯელი ელოდება 36 წლის რაიან კოლინსს. ის 2016 წლის გაზაფხულზე დააკავეს. როგორც გამოძიებამ დაადგინა, 2012–2014 წლებში სწორედ მან გატეხა გუგლისა და ეფლის 100–ზე მეტი ანგარიში და უკანონოდ დაეუფლა ცნობილი პირების, მათ შორის მსახიობ ჯენიფერ ლოურენსის ინტიმურ ფოტოებს. აღნიშნული ფოტოები კოლინსმა სხვადასხვა სოციაური ქსელით გაავრცელა. დანაშაულის დამტკიცების შემთხვევაში, მას 5 წლამდე პატიმრობა ემუქრება.

ციფრული მედიისა და ტექნოლოგიის განვითრებასთან ერთად, სულ უფრო აქტუალური ბალანსის პოვნა გამოხატვის თავისუფლებასა და პირადი ცხოვრების უფლების დაცვას შორის. პირადი ცხოვრების ხელყოფას, ეს განსაკუთრებით ეხება ცნობილ ადამიანებს, ხელს უწყობს ყვითელი მედიის ინტერესი, მოიზიდონ უფრო მეტი მკითხველი, მოიპოვონ უფრო მეტი სენსაციური მასალა და აჯობონ კონკურენტებს, რომელთა რაოდენობა ყოველდღიურად ელვის სისწრაფით იზრდება.

მედიასაშულაებები, რომლებსაც სხვისი პირადი ცხოვრების დარღვევისთვის მილიონების გადახდა უწევთ, აპელირებენ სიტყვის თავისუფლების უფლებაზე და ამბობენ, რომ თავისუფალი სიტყვა უფრო დიდი ღებულებაა, ხოლო მსგავსი მასშტაბური ჯარიმები მედიის თავისუფლებასა და მდგრადობას საფრთხეს უქმნის. აღნიშნულ არგუმენტებს რიგ შემთხვევაში, არ იზიარებენ სასამართლოები, მაგალითად, როგორც ეს მოხდა ჰალკ ჰოგანის შემთხვევაში.

University College London-ის სამართლის პროფესორი ერიკ ბარენდტი ადამიანის უფლებათა ევროპულ კონვენციასთან ერთად სხვადასხვა ქვეყნის კონსტიტუციას იშველიებს და ამბობს, რომ პირადი ცხოვრებისა და გამოხატვის თავისუფლება ამ დოკუმენტებით გარანტირებული უფლებებია. რა ხდება მაშინ, როცა ეს ორი უფლება ურთიერთწინააღმდეგობაში მოდის? ბარენდტი ამბობს, რომ ამ შემთხვევაში, ორივე შეიძლება შეიზღუდოს, რადგან კანონს არ შეუძლია ორივე უფლება ერთდროულად დაიცვას.

პროფესორის თქმით, თითოეული შემთხვევა ინდივიდუალურია და უნდა განვიხილოთ და მზა რეცეპტი ამ საკითხზე არ არსებობს. თუ საქმე ეხება ისეთ ამბავს, რომელსაც აქვს საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მნიშვნელობა და ამას მნიშვნელოვნად შეუძლია ხელი შეუწყოს საზოგადო საკითხზე მსჯელობას, მაშინ უპირატესობა გამოხატვის თავისუფლებას ენიჭება. იმ შემთხვევაში, თუ მედია აქვეყნებს პირის პირადი ცხოვრების ინტიმურ, ჯანმრთელობის, ან სხვა სახის დეტალს, რომელსაც არანაირი კავშირი არ აქვს საზოგადოებრივ ინტერესთან, პირადი ცხოვრების უფლება უპირობოდ იმარჯვებს.

მაესტროს ფაქტორის ახალ პრომოში „სანამ სხვები სიზმრებს ხედავენ“, კონკურენტი ტელევიზიების მაიდენტიფიცირებელი ნიშნებია ნაჩვენები. როგორც მაესტროს საზოგადოებრივი და პოლიტიკური გადაცემების ხელმძღვანელი ნიკა ლალიაშვილი განმარტავს, პრომოში ეცადნენ წარმოეჩინათ, რა განასხვავებს მაესტროს ფაქტორს კონკურენტებისგან: „როცა სხვები სიზმრებს ხედავენ, ჩვენ ვაჩვენებთ რეალობას. ესაა კლიპის არსი“, ამბობს ლალიაშვილი.

რუსთავი 2 -ის გადაცემა „არჩევანის“ პროდიუსერის რუსუდან ვაშაკიძის თქმით, პრომო არაკოლეგიალური და არაპროფესიონალურია: „გარდა იმისა, რომ ვარ „არჩევანის“ პროდიუსერი, ვარ რიგითი მაყურებელიც. არანაირად არ ჯდება პრომო ყოველკვირეული ტოკ-შოუს ფორმატში. ვფიქრობ, მაყურებელი უფრო სხვანაირად უნდა მოიზიდონ და არა კონკურენტი ტელევიზიების წამყვანების ჩვენებით. გაურკვეველია პრომოს შინაარსიც“.

„ეს არ არის ჩვენი მოგონილი. ასეთი შემთხვევა ხშირია დასავლეთშიც, როცა არის ხოლმე პირდაპირი და არაპირდაპირი ირონია სხვა კონკურენტი არხების მიმართ, ეს იყო აბსოლუტურად უბოროტო პრომო, რომელშიც გვინდოდა გვეჩვენებინა, ის რომ „მაესტროს ფაქტორი“ განსხვავებული რეჟიმით და განსხვავებული ფორმატით გადის ეთერში. გვინდოდა გვეჩვენებინა, რა განგვასხვავებდა ჩვენ ჩვენი კონკურენტებისგან. როცა სხვები სიზმრებს ხედავენ, ჩვენ ვაჩვენებთ რეალობას -ესაა კლიპის არსი. არაკოლეგიალურია ის უხეში განცხადებები, რომელიც მე მითხრეს, რომ სოციალურ ქსელებში ჩვენი მისამართით გავრცელდა. რაც მთავარია ჩვენ კანონი არ დაგვირღვევია, ეთიკის საკითხებს რაც შეეხება, ეს განსაჯოს თვითონ მაყურებელმა“, - ამბობს ნიკა ლალიაშვილი.

„ობიექტივის“ გადაცემა „სკანდალის“ წამყვანი, ვახტანგ ბეგიაშვილი პარტია „პატრიოტთა ალიანსის“ შემომწირველია. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის ვებსაიტზე განთავსებული ინფორმაციის თანახმად, ბეგიაშილმა პარტიას 2016 წლის თებერვალში, 13,200 ლარი შესწირა.

ერთიან საარჩევნო სიაში გადამოწმების შედეგად დასტურდება, რომ პირი, რომელიც შემომწირველთა სიაში პატრიოტთა ალიანსის შემომწირველად ფიქსირდება, "ობიექტივის" წამყვანი ვახტანგ ბეგიაშვილია. თავად ბეგიაშვილი მედიაჩეკერთან საუბარში ამბობს, რომ შემომწირველი სავარაუდოდ ის არის: „ობიეტივში ვმუშაობ წამყვანად, თუმცა ხელფასს არ ვიღებ. ამავე გადაცემას ჰყავს 126 წამყვანი და მათ შორის ერთ-ერთი ვარ მე“ - განაცხადა ბგიაშვილმა.

მაუწყებლის მიერ პოლიტიკური პარტიის დაფინასნების შესახებ მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში აღნიშნულია:

29.8.მაუწყებლის თანამშრომელმა, რომელიც წარმოადგენს მაუწყებელს, არ შეიძლება საჯაროდ გამოხატოს მხარდაჭერა რომელიმე კანდიდატის ან პოლიტიკური პარტიის მიმართ. მაუწყებელი არ შეიძლება მონაწილეობდეს რომელიმე პოლიტიკური პარტიისთვის თანხის შეგროვებაში ან სხვა ქმედებაში, რომელიც გამიზნულია რომელიმე კანდიდატის, პოლიტიკური პარტიის ან ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მხარდასაჭერად.

ტოკ-შოუ „ფალავანდიშვილთან“ წამყვანი, გურან ფალავანდიშვილი, საზოგადოებისათვის მეტ-ნაკლებად ნაცნობი ფიგურაა. მაგალითად, ის 2014 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში ბურჯანაძის პარტიის კვოტით მონაწილეობდა. არის უძრავი ქონების სააგენტო “ერდო ჯგუფის” დამფუძნებელი და იმ ადამიანთა ჯგუფში მოიაზრება, რომელიც აკრიტიკებდა ანტიდისკრიმინაციულ კანონს, 17 მაისის “გეიაღლუმს” და ბოლოს სახელმძღვანელო “მე და საზოგადოებას.”

ერთი შეხედვით გადაცემა დისკუსიის ფორმატია, სტუდიაში სტუმრები სხედან და საკუთარ შეხედულებებზე საუბრობენ, თუმცა აქ განსხვავებულ აზრს ვერ მოისმენთ. გადაცემა წამყვანიან-სტუმრიანად ერთ პოზიციაზე დგას.

ვინ არიან გადაცემის სტუმრები? სასულიერო პირები, რომლებიც 17 მაისისა თუ ანტიდისკრიმინაციული კანონის წინააღმდეგ გამოსვლებით გამოირჩეოდნენ, ლევან ვასაძე და გურამ ფალავანდიშვილის თანამოაზრეები.

შეიძლება ითქვას, რომ გადაცემის მუდმივმოქმედი სტუმრები არიან მამა-შვილი ლორთქიფანიძეებიც.

გადაცემა ნათელი მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება გააღვივო სიძულვილის ენა, როგორ გაასაღო მითები რეალობად. მაგალითად, გადაცემაში, რომელიც სახელმძღვანელო “მე და საზოგადოებას” მიეძღვნა, წამყვანი ამბობდა, რომ სამინისტროს სკოლებში მამათმავლობის შეტანა სურს, რომ “იდენტობის” კონფერენცია უნივერსიტეტში მამათმავლობის გავრცელებას ემსახურება, რომ ევროპაში ქალისა და მამაკაცისაგან შექმნილი ოჯახებიდან ბავშვების წართმევა დაიწყეს, რადგან მამაკაცი როგორც მოძალადე ისე მოიაზრება და ერთი სქესის ოჯახებში მათი გაშვილება უფრო სწორად მიაჩნიათ. წამყვანი ასევე დაბეჯითებით, ყოველგვარი წყაროს მოყვანის გარეშე ამტკიცებს, რომ იტალიაში როლური თამაშები შემოიღეს, რომლის თანახმადაც ბავშვი სიტყვით ახსნილ ჰომოსექსუალიზმს ვერ გაიგებს და არსში ჩასაწვდომად როლში შესვლას აიძულებენ და სახელმძღვანელო, რომელშიც “No Gender” წერია, მამათმავლობის პროპაგანდაა..

ფალავანდიშვილი დამცინავად აღნიშნავს, რომ “ლგბტ ხალხისათვის “თემის” წოდება “ცოტა მაღალფარდოვანია.” მას არც სტუმრები ჩამორჩებიან, რომელთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ ჰომოსექსუალიზმს წარმოშობის თავისი ისტორია აქვს, რომ ქცევის დასწავლით მისი გავრცელება შესაძლებელია. აქვე ლევან ვასაძე სინანულით აღნიშნავს, რომ სახელმწიფო იუვენალური კანონის შემოღებას აპირებს, რომელიც თავისი არსით ანტიდისკრიმინაციულ კანონზე ნაკლებად საშინელი არაა.

წამყვანი ფიქრობს, რომ აბორტს მდიდრები უფრო ხშირად იკეთებენ, ვიდრე ღარიბები, რადგან მდიდრებს რაც უფრო ბევრი ფული აქვთ, უფრო კარგად უნდათ ცხოვრება და ბავშვები ხელს უშლიან. ის მიიჩნევს, რომ ნარკომანია სირცხვილია. სტერეოტიპებს კი მისი სტუმრებიც ამყარებენ, როცა ამბობენ, რომ მარუხუანა ფსიქოლოგიურ აშლილობას იწვევს დაჰოლანდიელ მოსწავლეებს სპეციალური სიმღერა აქვთ, სადაც მარიხუანას სიკარგეზე მღერიან. ამ დროს კი მღვდელი ნარკოტიკის მომხმარებელს აშინებს, სასუფეველში ვერასოდეს შეხვალ ნარკომანობის გამოო.ერთ-ერთ სტუმარს კი ინიციატივაც გაუჩნდა, გადაცემები, სადაც სამარცხვინო ნარკომანიაზე იქნება საუბარი, მომრავლდეს რომ ამ სენთან ბრძოლაგამარტივდესო.

ფალვანდიშვილი მხოლოდ საყოველთაო პრობლემებს არ წარმოგვიჩენს განსხვავებული კუთხით. სურს, საზოგადოებას აჩვენოს, რომ ამ ქვეყანაში, გადაგვარებულ ახალგაზრდებთან ერთად, არსებობს ზნეობრივი თაობა. ამ მიზნით აკეთებს სპეციალურ გადაცემას სადაც მრავალშვილიანი ოჯახის წევრებს, სასულიერო პირების შვილებსა და იმ ახალგაზრდებს იწვევს, რომლებიც რამენაირად მაინც არიან ეკლესიასთან კავშირში.

- სოროსი ხომ არ გაფინანსებთ? - ცინიკურად ეკითხება ფალავანდიშვილი ელენე ლორთქიფანიძეს, რომელმაც ახალგაზრდული მოძრაობა დააარსა და ქართველობის გადარჩენა სურს.

ერთი სიტყვით, რა გადაცემაა ფალავანდიშვილთან? ეს არის გადაცემა, რომლისთვისაც არც სიძულვილის ენაა უცხო, არც ანტიდასავლური მითების გავრცელება. მისი სტუმრები და წამყვანი საუბრობენ "დასავლეთის გარყვნილ პოლიტიკაზე", ახდენენ გარკვეული ჯგუფების მარგინალიზაციას, კონკრეტული ტელევიზია კი ამას ხელს ყოველგვარი წინააღმდეგობის გარეშე უწყობს.