აზერბაიჯანში OC Media-ს კიდევ ერთი კონტრიბუტორი და აქტივისტი, სამად შიხი დააკავეს. გამოცემის ინფორმაციით, ის ბაქოს აეროპორტში სწორედ მაშინ დააკავეს, როდესაც თბილისში გამგზავრებას ცდილობდა.

სამად შიხის დაკავებისა და ბრალდების შესახებ აზერბაიჯანის სამართალდამცავ უწყებას ოფიციალური განცხადება ჯერ არ გაუვრცელებია.

OC Media-ს თანადამფუძნებლისა და რედაქტორის, მარიამ ნიკურაძის თქმით, ისიც კი უცნობია, თუ სად ჰყავთ დაკავებული. 

„სამწუხაროდ, არაფერი ვიცით ბევრი, ისიც არ იციან, სად ჰყავთ. ალბათ, სასამართლო რომ ჩაინიშნება, მეტი გვეცოდინება“, - განაცხადა ნიკურაძემ.

22 აგვისტოს აზერბაიჯანში OC media-ს კიდევ ერთი კონტრიბუტორი და ალიევის რეჟიმის კრიტიკოსი, ბაჰრუზ სამადოვიც დააკავეს.

სამადოვი სახელმწიფო ღალატის ბრალდებითაა დაკავებული. ბრალის დამტკიცების შემთხვევაში მას 12-20 წლით თავისუფლების აღკვეთა ან სამუდამო პატიმრობა ემუქრება. 

როგორც OC Media-ს რედაქტორი აღნიშნავს, აზერბაიჯანში ჟურნალისტებს რთულ ვითარებაში უწევთ მუშაობა. დაკავებების სერია კი, გასული წლის ნოებერ-დეკემბერში დაიყო, როდესაც abzas media-ში შევიდნენ და 10-ზე მეტი ჟურნალისტი დააკავეს. ასევე, მიმდინარე წლის დასაწყისში დააკავეს ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი რამდენიმე ჟურნალისტი. 

მარიამ ნიკურაძე ამ ამბების გაგრძელებად მიიჩნევს თბილისში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან საგიგოვისა და აზერბაიჯანში, ბაჰრუზ სამადოვის დაკავების საქმეებსაც. 

„აზერბაიჯანშიც საპარლამენტო არჩევნები მოდის. ჯერ ისედაც ვინც იყო დაჩენილი კრიტიკული ჟურნალისტი, ძლივს ახერხებდა აზერბაიჯანიდან მუშაობას და უკვე თითქმის, აღარავინ დარჩა. ძალიან რთული სიტუაციაა და ამ პოლიტიკის გაგრძელებაა ნამდვილად,“ - აღნიშნა მან.

თბილისში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი, აფგან სადიგოვი შემდგომი ექსტრადირების მიზნით 3 აგვისტოს დააკავეს, მეორე დღეს კი აფგან სადიგოვს 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა შეეფარდა. საქალაქო სასამართლოს 4 აგვისტოს განჩინება უცვლელი დატოვა სააპელაციო სასამართლომაც.  

აფგან სადიგოვის შესახებ ვრცლად იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალებში: 

• საექსტრადიციო პატიმრობის გაუქმებაზე სადიგოვის საჩივარი სააპელაციომ განუხილველი დატოვა
• სადიგოვის საქმე ვრცლად: საექსტრადიციო პატიმრობა სააპელაციოში გასაჩივრდა

OC media-ს კონტრიბუტორი და ალიევის რეჟიმის კრიტიკოსი, ბაჰრუზ სამადოვი აზერბაიჯანის სახელმწიფო უსაფრთხოების თანამშრომლებმა სახელმწიფო ღალატის ბრალდებით დააკავეს, რომელიც „სომხებთან მიმოწერას“ უკავშირდება. ამის შესახებ „კავკაზსკი უზელს“ ჟურნალისტის ბებიამ განუცხადა.

ზიბეიდი ოსმანოვას თქმით, მისი შვილიშვილი 21 აგვისტოს, დაახლოებით 16:00 საათზე დააკავეს, როდესაც მეგობრებთან ერთად სანაპიროზე წავიდა.

აღნიშნული ინტერვიუდან ირკვევა, რომ მოგვიანებით ჟურნალისტის ბებიას მისთვის უცნობმა ადვოკატმა დაურეკა და უთხრა, რომ ბაჰრუზი სახელმწიფო ღალატშია ეჭვმიტანილი, ვინაიდან აღმოჩენილია მისი „მიმოწერა სომხებთან“, რომელთა შეკვეთითაც თარგმნიდა და წერდა სტატიებს.

როგორც ირკვევა, ბაჰრუზ სამადოვი მომავალი პოლიტოლოგია, რომელიც კვლევების ფარგლებში სწავლობდა სომხეთ-აზერბაიჯანის კონფლიქტსაც. ის  ალიევის ხელისუფლების კრიტიკოსი და ასევე, სომხეთთან მშვიდობიანი ურთიერთობის მხარდამჭერია.

სამადოვის კოლეგები ვარაუდობენ, რომ მისი დაკავება საერთაშორისო მედიებში ალიევის რეჟიმის მიმართ კრიტიკულ სტატიებს უკავშირდება.

OC Media-ს თანადამფუძნებლისა და რედაქტორის, მარიამ ნიკურაძის თქმით, ბაჰრუზ სამადოვი მწვავედ აკრიტიკებს აზერბაიჯანის ხელისუფლების ავტორიტარიზმს, ქვეყნის მილიტარისტულ რიტორიკასა და მიდგომებს და ეწინააღმდეგება სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის კონფლიქტს. ასევე, ის ხშირად აქვეყნებს პუბლიკაციებს ქვეყნის შიდა ამბებზე, მთავრობასა და პოლიტიკაზე.

ნიკურაძის შეფასებით, სადამოვის დაკავების მიზეზი შეიძლება სომხეთ-აზერბაიჯანის კონფლიქტზე მისი მოსაზრებები გამხდარიყო. 

„ვფიქრობთ, რომ შესაძლოა, ბაჰრუზის დაკავება მისსავე მოსაზრებებს უკავშირდებოდეს სომხეთ-აზერბაიჯანის კონფლიქტზე, რადგან ომის დროსაც კი, ომის წინააღმდეგ გამოდიოდა, რაც აზერბაიჯანისთვის საკმაოდ საკამათო პოზიციაა.

მისთვის ბრალი ოფიციალურად ჯერ არ წარუდგენიათ, მაგრამ როგორც ოჯახის წევრები ამობებნ, ბრალი ღალატში ედება… ეს ალბათ, კონფლიქტთან დაკავშირებული მოსაზრების გამოა და არა პოლიტიკური კრიტიკის გამო“.

როგორც OC Media-ს რედაქტორი აღნიშნავს, აზერბაიჯანში ჟურნალისტებს რთულ ვითარებაში უწევთ მუშაობა. დაკავებების სერია კი, გასული წლის ნოებერ-დეკემბერში დაიყო, როდესაც abzas media-ში შევიდნენ და 10-ზე მეტი ჟურნალისტი დააკავეს. ასევე, მიმდინარე წლის დასაწყისში დააკავეს ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი რამდენიმე ჟურნალისტი. 

მარიამ ნიკურაძე ამ ამბების გაგრძელებად მიიჩნევს თბილისში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან საგიგოვისა და აზერბაიჯანში, ბაჰრუზ სამადოვის დაკავების საქმეებსაც. 

„აზერბაიჯანშიც საპარლამენტო არჩევნები მოდის. ჯერ ისედაც ვინც იყო დაჩენილი კრიტიკული ჟურნალისტი, ძლივს ახერხებდა აზერბაიჯანიდან მუშაობას და უკვე თითქმის, აღარავინ დარჩა. ძალიან რთული სიტუაციაა და ამ პოლიტიკის გაგრძელებაა ნამდვილად,“ - აღნიშნა მან.

თბილისში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი, აფგან სადიგოვი შემდგომი ექსტრადირების მიზნით 3 აგვისტოს დააკავეს, მეორე დღეს კი აფგან სადიგოვს 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა შეეფარდა. საქალაქო სასამართლოს 4 აგვისტოს განჩინება უცვლელი დატოვა სააპელაციო სასამართლომაც.  

აფგან სადიგოვის შესახებ ვრცლად იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალებში: 

• საექსტრადიციო პატიმრობის გაუქმებაზე სადიგოვის საჩივარი სააპელაციომ განუხილველი დატოვა
• სადიგოვის საქმე ვრცლად: საექსტრადიციო პატიმრობა სააპელაციოში გასაჩივრდა

კომუნიკაციების კომისიამ ტელეკომპანია „ობიექტივი“ პოლიტიკური გაერთიანება „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსის“ მომავალ არჩევნებში ხელშემწყობი და სხვა პარტიების არჩევის ხელშემშლელი ვიდეორგოლების გამო წერილობით გააფრთხილა. 

„ComCom-ის მიერ განხორციელებული მედიამონიტორინგის შედეგად დადგინდა, რომ მიმდინარე წლის აგვისტოში მაუწყებელმა აღნიშნული ტიპის რეკლამები ეთერში მრავალჯერადად განათავსა. კერძოდ, ვიდეორგოლებში პოლიტიკური გაერთიანება „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსის“ ლიდერები და სხვა პირები საუბრობენ ისეთ თემებზე, როგორიცაა პენსიები, უცხოელებზე მიწის მიყიდვა, ანაბრების დაბრუნება და ა.შ. ამასთან ერთად კი, გაკრიტიკებულია სხვა პარტიებისა თუ პოლიტიკური ძალების საქმიანობა“, - ვკითხულობთ მარეგულირებლის განცხადებაში. 

აღნიშნული რეკლამები კომუნიკაციების კომისიამ პოლიტიკურ რეკლამად შეაფასა და რადგან „ობიექტივი“ ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მსგავსი დარღვევისთვის არ დასანქცირებულა, ComCom-მა ის წერილობით გააფრთხილა.

კომისიამ 15 აგვისტოს „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ნეგატიურ კონტექსტში წარმოჩენისა და „რუსულად" მოხსენიებისთვის 2500 ლარით დააჯარიმა ტელეკომპანია „მთავარი არხი“, პოლიტიკური რეკლამის არაწინასაარჩევნო პერიოდში გავრცელებისთვის წერილობით გააფრთხილა POSTV-ი.

პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის 9 აგვისტოს დასანქცირდა „ალტ-ინფოც“.  

არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის -  რუსული კანონის მხარდამჭერ დეპუტატებზე ვიდეორგოლის ეთერში გაშვების გამო კომუნიკაციების კომისიამ „მთავარი არხი“ გააფრთხილა ივლისშიც.

ივნისის თვეში კი ComCom-მა არაწინასაარჩევნი პერიოდში პოლიტიკურ რეკლამად „ლელოს“ ლიდერის, მამუკა ხაზარაძის საკუთარ წიგნზე საუბარი მიიჩნია და 4 ტელეკომპანია: „მთავარი არხი“, „ტვ პირველი“ ,„ფორმულა“ და  „კავკასია“ დაასანქცირა.

ComCom-მა ყველა ეს გადაწყვეტილება მონიტორინგის საფუძველზე მიიღო. მათი განმარტებით, ყველა ტელემაუწყებლის მონიტორინგს კომისია წელიწადში არანაკლებ ორჯერ ატარებს. ამასთან, წლის განმავლობაში რამდენჯერმე დამატებით ხორციელდება ყველაზე რეიტინგული, TOP 10 ტელემაუწყებლის მონიტორინგიც.

საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში 26 ოქტომბერს გაიმართება,  წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია) კი საარჩევნო კოდექსის მიხედვით, კენჭისყრის დღემდე 60 დღით ადრე იწყება.

რისთვის ასანქცირებს ComCom-ი ტელემედიის ნაწილს - ვრცლად გაეცანით „მედიაჩეკერის“ მიერ მომზადებული მასალას. 

„მედიაომბუდსმენის“ ანგარიშის თანახმად, 2023 და 2024 წლებში რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების გაშუქებისას, საქართველოს პარლამენტში მომუშავე 12 ჟურნალისტის, 4 ოპერატორისა და 1 ფოტოჟურნალისტის უფლებების შეზღუდვის და დარღვევის 19 შემთხვევა გამოვლინდა. 

როგორც ანგარიშიდან - „აკრედიტაციით და აკრედიტაციის გარეშე მედიის სამუშაო პირობები საქართველოს პარლამენტის შენობაში 2023 და 2024 წელს“ ირკვევა, „მედიაომბუდსმენმა“ 15 ჟურნალისტის და ოპერატორის კონსტიტუციური უფლებების დასაცავად არაერთხელ მიმართა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს, სახალხო დამცველს, სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, თუმცა, ანგარიშის გასაჯაროების დროისთვის (20.08.2024) სახელმწიფოს საპასუხო ქმედითი ნაბიჯები არ გადაუდგამს.

„აღსანიშნავია, რომ პარლამენტის შენობაში, უმრავლესობის დეპუტატების ინიციატივით, შეზღუდვები და ხელოვნური ბარიერები გამოყენებული იყო დამოუკიდებელი და კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის მქონე მედიასაშუალებების გადამღები ჯგუფების მიმართ. სახდელის დაკისრების ინიციატორები იყვნენ მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ დეპუტატები და საქართველოს პარლამენტის აპარატი“.

მედიის წარმომადგენლების უფლებების დარღვევის შემთხვევებიდან 3 პარლამენტის შენობიდან გამოძევების ფაქტია, 3 პარლამენტის წევრის ეთიკური ნორმების სავარაუდო დარღვევა, ხოლო 12 აკრედიტაციის შეჩერება (აქედან 1 სახდელის განმეორებით დაკისრება). 

„მედიაომბუდსმენის“ იურისტის, ილონა დიასამიძის განცხადებით, ორგანიზაციის ანგარიში ცხადყოფს, რომ 2023-2024 წლებში რუსული კანონის ირგვლივ განვითარებული მოვლენების პარალელურად, კრიტიკული მედიის წარმომადგენლების მუდმივი დევნა გრძელდება.

„საქართველოს პარლამეტის წარმომადგენლების ჟურნალისტების დიდ ნაწილს სრულიად დაუსაბუთებლად  ართმევენ  შესაძლებლობა საკანონმდებლო ორგანოდან  გააშუქონ ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი საკითხები. ზოგ შემთხვევაში ეს ხდება  აკრედიტაციის შეჩერების გზით, ზოგ შემთხვევაში კი - უსაფრთხოების მიზეზით, დაშვებაზე უარის თქმით.

საქართველოში ჟურნალისტებსა და ოპერატორებს არ აქვთ უსაფრთხო სამუშაო გარემო:

• მათ საერთოდ არ იცავენ ან სათანადოდ არ იცავენ სასამართალდამცავი ორგანოების წარმომადგენლები;
• სპეციალური საგამოძიებო სამსახური საერთოდ ან სათანადოთ არ იძიებს მათდამი განხორციელებულ ძალადობრივ ქმედებებს, რაც უშუალოდ უკავშირდება ჟურნალისტურ  საქმიანობას;
• სახალხო დამცველი სათანადოდ არ რეაგირებს მათი უფლებების დარღვევების ფაქტებზე“ - აღნიშნა დიასამიძემ.

2023 და 2024 წლებში გამოკვეთილ სხვა ტენდენციებთან დაკავშირებით ანგარიშში ვკითხულობთ: 

• ე.წ. „რუსული კანონის“ მიღებისას სამი ჟურნალისტის საქმეზე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარემ არ შეისწავლა მედიის წარმომადგენლების შევიწროვების და მათი პარლამენტის შენობიდან გამოძევების საკითხების კანონიერება. მიუხედავად არაერთი მტკიცებულების და მიმართვისა, სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა აღნიშნულ შემთხვევასთან დაკავშირებით ჟურნალისტებს არ მიანიჭა სავარაუდო მსხვერპლის სტატუსი. Საქმეზე გამოძიება დასრულებული არ არის;
• განმეორებითი დარღვევის საფუძვლით საქართველოს პარლამენტის აპარატმა უკანონო და არაპროპორციული სახდელი გამოიყენა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტის სოფიო გოზალიშვილის მიმართ, როცა ჟურნალისტს ექვსი თვით აუკრძალა საქართველოს პარლამენტში საქმიანობა;
• თბილისის საქალაქო სასამართლოს ამ დრომდე არ განუხილავს 2023 წელს პარლამენტის წინააღმდეგ რეგლამენტის გაუქმებასთან დაკავშირებული დავები.

„მედიაომბუდსმენის“ განმარტებით, საქართველოს პარლამენტის აპარატის მიერ განვითარებული პრაქტიკა, რაც კრიტიკული მედიასაშუალებების დასჯის ტენდენციად ჩამოყალიბდა, ყველაზე თვალსაჩინოდ მიანიშნებს საქართველოში გამოხატვის თავისუფლებით სარგებლობის მნიშვნელოვან კრიზისზე.


სამი ჟურნალისტის პარლამენტის შენობიდან გამოძევების საქმე რეაგირების მიღმა

2024 წლის 5 აგვისტოს თბილისის საქალაქო სასამართლომ წარმოებაში მიიღო ტელეკომპანია „ფორმულას“ სარჩელი. ტელევიზია მისი ჟურნალისტის, სოფიო გოზალიშვილისათვის საპარლამენტო აკრედიტაციის 6 თვით შეჩერებას ასაჩივრებს.

პარლამენტის აპარატის დასაბუთებით, სოფიო გოზალიშვილმა 2024 წლის 29 მაისს უმრავლესობის დეპუტატის, ნინო წილოსანის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმის მიუხედავად, ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობა კვლავ გააგრძელა და ვიდეოჩაწერა არ შეწყვიტა.

„ფორმულამ“ სასამართლომდე საჩივრით საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარესაც მიმართა, თუმცა, კანონით დადგენილ ვადაში მან წარდგენილ საჩივართან დაკავშირებით არ იმსჯელა.

სასამართლომ გასაჩივრებული აქტის მოქმედება არ შეაჩერა და მიუთითა, რომ მისი შეჩერება სხვა პირის კანონიერ უფლებას ან ინტერესს მიაყენებს მნიშვნელოვან ზიანს. აღნიშნული განჩინების გაუქმების მიზნით, ტელეკომპანიამ კერძო საჩივრით მიმართა სააპელაციო სასამართლოს.

• „TV პირველი და ნატალია ქაჯაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“
  

„TV პირველი“ და მისი ჟურნალისტი ნატალია ქაჯაია 2023 წლის მაისიდან თბილისის საქალაქო სასამართლოში ასაჩივრებენ პარლამენტის თავმჯდომარის მიერ მიღებულ დოკუმენტს, რომელიც აკრედიტაციის წესებს ადგენს და ამ ბრძანების ნაწილობრივ ბათილად ცნობას მოითხოვენ. ამ საქმეზე სასამართლო პროცესი ამ დრომდე არ ჩანიშნულა. იდენტური შინაარსის მოთხოვნით ჟურნალისტები და ოპერატორები საკონსტიტუციო სასამართლოსაც მიმართავენ. 

პარლამენტის ეთიკის საბჭოს უმოქმედობა

როგორც „მედიაომბუდსმენის“ ანგარიშში ვკითხულობთ, პარლამენტის წევრების მხრიდან გამოვლენილი არაერთი დარღვევისა და საჭირო ეთიკის კოდექსის მიღების მიუხედავად, დღემდე არ არის ჩამოყალიბებული ეთიკის საბჭოს შემადგენლობა და დღემდე არ ეკისრებათ კანონმდებლებს პოლიტიკური პასუხისმგებლობა. 

„ჟურნალისტების სამუშაო გარემო საქართველოს პარლამენტში უფრო და უფრო მძიმდება. კერძოდ, საქართველოს პარლამენტის წევრები მმართველი პარტიიდან აგრძელებენ ჟურნალისტების შევიწროვებას როგორც უხეში ქცევით, ისე საკანონმდებლო აქტების გაუარესებით“.

ვრცლად იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალებში:

• „პროტესტი“ და „ადევნება“ - რატომ დაიხურა პარლამენტი მედიისთვის
• სახელმწიფოს წარმომადგენლებმა ჟურნალისტების პროფესიული საქმიანობის შესაწყვეტად სხვადასხვა დანაშაულებრივი მექანიზმი გამოიყენეს - „მედიაომბუდსმენი“
• პარლამენტი „მედიაჩეკერს“ აკრედიტაცია შეჩერებულ ჟურნალისტებთან დაკავშირებით ინფორმაციას არ აწვდის

კომუნიკაციების კომისიამ 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინასაარჩევნო პერიოდის გაშუქებისას კანონმდებლობის დაცვის მიზნით, მაუწყებლებისთვის საარჩევნო საკითხების რეგულირებასთან დაკავშირებით გზამკვლევი გამოაქვეყნა.

„გამოქვეყნებული დოკუმენტი საინფორმაციო-სარეკომენდაციო ხასიათისაა და მაუწყებლებს დაეხმარება მათი საქმიანობის სწორად წარმართვაში, ასევე მედიის წარმომადგენლებისთვის წინასწარ განჭვრეტადი იქნება წინასაარჩევნო მედიამონიტორინგისას კომუნიკაციების კომისიის როგორც ხედვები, ისე კანონმდებლობის დარღვევების შემთხვევაში, კომისიის მიდგომები,“ - ნათქვამია ComCom-ის განცხადებაში.

დოკუმენტში მიმოხილულია მაუწყებლებისთვის განსაზღვრული ვალდებულებები, მათ შორის პოლიტიკური რეკლამის მიმართ მოთხოვნები, ასევე, მაუწყებლების ვალდებულებები ფასიან და უფასო პოლიტიკური რეკლამის ეთერში განთავსებასთან, საზოგადოებრივი აზრის კვლევების გამოქვეყნებასა და წინასაარჩევნო დებატებთან დაკავშირებით, როგორც შინაარსობრივი, ისე გავრცელებისთვის განსაზღვრული პერიოდის კუთხით. 

გზამკვლევში ასევე განხილულია მედიის მიერ საარჩევნო საკითხების მომწესრიგებელი კანონმდებლობის დარღვევისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრების სამართლებრივი ნორმები, მათ შორის „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, საარჩევნო კოდექსისა და კომუნიკაციების კომისიის მიერ მიღებული დადგენილებების მიხედვით

—------------------------------------------------------------------------------------------------

15 აგვისტოს ComCom-მა  ტელეკომპანია „მთავარი არხი“ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონის ნეგატიურ კონტექსტში წარმოჩენისა და „რუსულად" მოხსენიებისთვის 2500 ლარით დააჯარიმა, ხოლო პოლიტიკური რეკლამის არაწინასაარჩევნო პერიოდში გავრცელებისთვის წერილობით გააფრთხილა POSTV-ი.

9 აგვისტოს კომისიამ პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის დაასანქცირა .„ალტ-ინფო“.  

არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის -  რუსული კანონის მხარდამჭერ დეპუტატებზე ვიდეორგოლის ეთერში გაშვების გამო კომუნიკაციების კომისიამ „მთავარი არხი“ გააფრთხილა ივლისშიც.

 ივნისის თვეში კი ComCom-მა არაწინასაარჩევნი პერიოდში პოლიტიკურ რეკლამად „ლელოს“ ლიდერის, მამუკა ხაზარაძის საკუთარ წიგნზე საუბარიც მიიჩნია და 4 ტელეკომპანია: „მთავარი არხი“, „ტვ პირველი“ ,„ფორმულა“ და  „კავკასია“ დაასანქცირა.

ComCom-მა ყველა ეს გადაწყვეტილება მონიტორინგის საფუძველზე მიიღო. მათი განმარტებით, ყველა ტელემაუწყებლის მონიტორინგს კომისია წელიწადში არანაკლებ ორჯერ ატარებს. ამასთან, წლის განმავლობაში რამდენჯერმე დამატებით ხორციელდება ყველაზე რეიტინგული, TOP 10 ტელემაუწყებლის მონიტორინგიც.

საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში 26 ოქტომბერს გაიმართება,  წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია) კი საარჩევნო კოდექსის მიხედვით, კენჭისყრის დღემდე 60 დღით ადრე იწყება.

რისთვის ასანქცირებს ComCom-ი ტელემედიის ნაწილს - ვრცლად გაეცანით „მედიაჩეკერის“ მიერ მომზადებული მასალას. 

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ წევრთა საერთო კრების ერთხმად მიღებული გადაწყვეტილებით, ორგანიზაცია რუსული კანონის მოთხოვნებს არ შეასრულებს და „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა რეესტრში“ არ დარეგისტრირდება. 

ქარტიას მიაჩნია, რომ საქართველოს კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ შეუთავსებელია დემოკრატიული, სამართლებრივი და სოციალური კეთილდღეობის სახელმწიფოს პრინციპებთან და ეწინააღმდეგება გამოხატვის თავისუფლებას, გაერთიანების თავისუფლებას, თანასწორი მოპყრობის უფლებას და საქართველოს კონსტიტუციითა და ადამიანის უფლებების ევროპული კონვენციით გარანტირებულ სხვა ფუნდამენტურ უფლებებს. 

„ეს კანონი შეუძლებელს ხდის საქართველოს ინტეგრაციას  ევრო-ატლანტიკურ სტრუქტურებში, ანადგურებს საქართველოს საერთაშორისო რეპუტაციასა და ევროპულ მომავალს, ანგრევს საქართველოს ეკონომიკას და საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში სამოქალაქო წესრიგსა და მშვიდობას.

საქართველოს კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ უცხოური ძალის ინტერესების გატარებად აცხადებს იმ საქმიანობას, რასაც საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ახორციელებს დაარსების დღიდან, პროფესიული და ეთიკური სტანდარტების დაცვისა და თვითრეგულირების მექანიზმების შექმნის გზით მედიის საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობის ასამაღლებლად, და ახდენს ორგანიზაციის სტიგმატიზებასა და დისკრიმინაციას.

რეგისტრაცია „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა რეესტრში“ დამაზიანებელი და შეუთავსებელია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მისიასთან, მიზნებთან და პრინციპებთან“.

„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ რუსული კანონი საქართველოში 3 ივნისიდან მოქმედებს. კანონი გრანტის მიმღებ ორგანიზაციებს, მათ შორის მედიასაშუალებებს „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებლის“ სტატუსს ანიჭებს.

საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანება კი "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა" რეესტრის წარმოების, საფინანსო დეკლარაციის წარდგენისა და მონიტორინგის წესის დამტკიცების შესახებ საქართველოს  საკანონდებლო მაცნეზე პირველ აგვისტოს გამოქვეყნდა. 

ორგანიზაციებს ნებაყოფლობითი რეგისტრაციის ვადა 1 სექტემბერს ეწურებათ. შემდეგ კი იუსტიციის სამინისტრო მონიტორინგს დაიწყებს, აღმოჩენილ და დაურეგისტრირებელ „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებელს" 25 000 ლარით დააჯარიმებს და მისი ნების მიუხედავად დაარეგისტრირებს.

სამაგიეროდ, POSTV-ის ვებგვერდზე იძებნება 2 ამბავი: "ნინო ფოჩხუა ზუგდიდში მომხდარი ტრაგედიის შესახებ რადიკალების გამოხმაურებებზე: “სახელმწიფოსგან ყოველ თვე 1500 ლარს და თითო ბავშვზე ცალკე დახმარებას იღებდნენ. ადამიანმა არ უნდა იკადრო ყველაფერი, მაგრამ გვარამიას, მაქარაშვილს და მათ კლასტერს ადამიანობის არაფერი სცხიათ” და "ნინო კვარაცხელია ზუგდიდის ტრაგედიის შესახებ: “მარტივია დააბრალო მთავრობას, უბრალოდ, რომ ირაზმებით, ათას სისაძაგლეს იგონებთ, ან ღმერთის არ გეშინიათ, ან საკუთარ სინდისთან ღამე მარტო დარჩენის? გლოვაც რომ არ შეგიძლიათ, რამე წმინდა დარჩა თქვენთვის?” 

• ეცადეთ ჟურნალისტური მასალის მთავარი მიზანი სისტემური პრობლემის მხილება იყოს - რატომ არის საჭირო საზოგადოების დახმარება ბავშვის სიცოცხლის გადასარჩენად და რატომ ვერ უზრუნველყოფს მის მკურნალობას სახელმწიფო. გახსოვდეთ, რომ მასალის გმირი ბავშვის გარდა იმავე მდგომარეობაში კიდევ არაერთი ადამიანია და მათ თქვენთან დაკავშირება ვერ მოახერხეს.
• მნიშვნელოვანია, ბავშვთა სიღარიბე და სოციალური პრობლემები გააშუქოთ თანმიმდევრობით. კონკრეტული ისტორიები გამოიყენეთ ზოგადი, სისტემური პრობლემის წარმოსაჩენად.

კომუნიკაციების კომისიამ არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის „ალტ-ინფო" წერილობით გააფრთხილა. მიმდინარე წლის ივლისში მაუწყებლის ეთერით გასულ ვიდეორგოლში „ალტ-ინფოს“ წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ „ქართული ოცნების“ მიერ მათი პოლიტიკური პარტიების უკანონოდ დაბლოკვის მიუხედავად, არჩევნებში მონაწილეობას მიიღებენ.

„ასევე, ის [„ალტ-ინფოს“ წარმომადგენელი] გამოდის შემდეგი მოწოდებით: „დაგვიდექით გვერდით თუ გინდათ, რომ „ნაცების“ და „ქოცების“ გარდა სხვა არჩევანიც არსებობდეს“. კომუნიკაციების კომისიამ მიიჩნია, რომ ვიდეორგოლი მომავალ საპარლამენტო არჩევნებში პოლიტიკური გაერთიანებების „ქართული ოცნებისა“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ არჩევის ხელშეშლას ემსახურება“, - განმარტავს კომისია. 

ვინაიდან „ალტ-ინფო“ ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მსგავსი დარღვევისთვის დასანქცირებული არ ყოფილა, ComCom-მა ის წერილობით გააფრთხილა.

„ალტ-ინფო“ ღიად კრემლისტური და ანტიდასავლური სარედაქციო პოლიტიკით გამოირჩევა. არხის წამყვანები ხშირად ავრცელებენ დეზინფორმაციას. ტელეკომპანიის შესახებ ვრცლად წაიკითხეთ mediameter-ზე.

კომუნიკაციების კომისიამ მანამდე, ივლისში, არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის გავრცელებისთვის -  რუსული კანონის მხარდამჭერ დეპუტატებზე ვიდეორგოლის ეთერში გაშვების გამო "მთავარი არხი" გააფრთხილა. 

ივნისის თვეში კი ComCom-მა არაწინასაარჩევნი პერიოდში პოლიტიკურ რეკლამად „ლელოს“ ლიდერის, მამუკა ხაზარაძის საკუთარ წიგნზე საუბარი მიიჩნია და 4 ტელეკომპანია: „მთავარი არხი“, „ტვ პირველი“ ,„ფორმულა“ და  „კავკასია“ დაასანქცირა.

საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში 26 ოქტომბერს გაიმართება,  წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია) კი საარჩევნო კოდექსის მიხედვით, კენჭისყრის დღემდე 60 დღით ადრე იწყება.

ComCom-მა ყველა ეს გადაწყვეტილება მონიტორინგის საფუძველზე მიიღო. მათი განმარტებით, ყველა ტელემაუწყებლის მონიტორინგს კომისია წელიწადში არანაკლებ ორჯერ ატარებს. ამასთან, წლის განმავლობაში რამდენჯერმე დამატებით ხორციელდება ყველაზე რეიტინგული, TOP 10 ტელემაუწყებლის მონიტორინგიც.

რისთვის ასანქცირებს ComCom-ი ტელემედიის ნაწილს - ვრცლად გაეცანით „მედიაჩეკერის“ მიერ მომზადებული მასალას. 

აზერბაიჯანელი ჟურნალისტისთვის საექსტრადიციო პატიმრობის შეფარდების გადაწყვეტილება აფგან სადიგოვის ადვოკატმა დღეს სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრა. ამის შესახებ ინფორმაცია „მედიაჩეკერს“ დიმიტრი ნოზაძემ მიაწოდა. სააპელაციომ საჩივარი 5 დღის განმავლობაში უნდა განიხილოს.

თბილისში დაკავებულ სადიგოვს საქალაქო სასამართლომ 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა 4 აგვისტოს შეუფარდა. ჟურნალისტი წინა დღეს, შემდგომი ექსტრადირების მიზნით, ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტმადააკავა.3 აგვისტოს შსს-ში განაცხადეს, რომ სადიგოვი აზერბაიჯანის მიერ მუქარისა და გამოძალვის ფაქტებზე გათვალისწინებული დანაშაულისთვის იძებნებოდა.


სადიგოვის ქართული საქმე

დიმიტრი ნოზაძემ აფგან სადიგოვის საქმეზე „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას ყურადღება იმ მნიშვნელოვან დეტალებზე გაამახვილა, რაც სასამართლომ, ამ შემთხვევაში, არ გაითვალისწინა. როგორც მან აღნიშნა, აფგან სადიგოვი თბილისში 2023 წლის დეკემბრიდან იმყოფება, ხოლო მის წინააღმდეგ საქმე აზერბაიჯანში 2024 წლის 9 მაისს აღიძრა, ქვეყნის დატოვებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ.

ნოზაძის განცხადებით, აზერბაიჯანის სასამართლომ სადიგოვის პატიმრობის შესახებ გადაწყვეტილება მეორე დღესვე მიიღო, 11 მაისს კი უკვე ძებნილად გამოაცხადა. ადვოკატის თქმით, საერთაშორისო თანამშრომლობიდან გამომდინარე,  აღნიშნული ინფორმაცია ქართველ სამართალდამცველებსა და საქართველოს პროკურატურას უკვე ჰქონდა. „16 ივლისს აქვთ უკვე ყველანაირი ინფორმაცია, რომ პირი არის იქ ძებნილი და არის თხოვნა აზერბაიჯანის რესპუბლიკიდან, რომ პირი დააკავონ საექსტარდიციო პატიმრობისათვის“.

როგორც დიმიტრი ნოზაძე განმარტავს, შუამდგომლობაში დაკავების საფუძვლად მითითებულია, რომ სადიგოვი გამოძიებას თავს არიდებდა, რის შესახებაც  ის ინფორმირებული არ იყო. 

„ამ ადამიანისთვის არც აეროპორტში განუმარტიათ, არც ჩვენი პროკურატურა დაკავშირებია, არც შინაგან საქმეთა სამინისტრო დაკავშირებია, არც აზერბაიჯანულ მხარეს უზრუნია, მით უმეტეს, იცოდა სად იმყოფებოდა, საზღვრის კვეთა იყო გადამოწმებული… მე თუ არ ვიცი, თავისთავად, თავის არიდებაც გამორიცხულია“.

აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის წინააღმდეგ მაისში აღძრული საქმის მიუხედავად, სადიგოვის ოჯახს აზერბაიჯანული მხარის მიერ ივნისის თვეში გაცემული დოკუმენტი აქვს, რომლის თანახმადაც, მის წინააღმდეგ საქმე აღძრული არ არის.

„ოჯახს აქვს ეს დოკუმენტი და ველოდებით, რომ ითარგმნოს. ესაა ივნისის თვეში აღებული, რომ მის წინააღმდეგ საქმე აღძრული არაა. თვითონ აზერბაიჯანის მიერ არის ეს დოკუმენტი გაცემული, თუმცა, 9 მაისს საქმეა აღძრული. თუ 9 მაისს საქმეა აღძრული, ივნისის თვეში ესეთი დოკუმენტი როგორაა გაცემული?“

დიმიტრი ნოზაძის განცხადებით, სასამართლომ ეს არგუმენტები არ გაითვალისწინა და სადიგოვს საექსტრადიციო პატიმრობა მაინც შეუფარდა. ამასთან, მისთვის უცნობია, რეალურად რა მტკიცებულებებზე დაყრდნობით აღიძრა საქმე. აღნიშნული ინფორმაცია ადვოკატისთვის არც პროკურატურას გადაუცია და არც სასამართლოში ყოფილა წარდგენილი. 

„რადგან უკვე საექსტრადიციო წარმოება დაწყებულია, აზერბაიჯანულ მხარეს ვალდებულება ექმნება სისხლის სამართლის საქმესთან დაკავშირებით მიაწოდის მის ხელთ არსებული ყველა დოკუმენტაცია [ქართულ მხარეს]. აზერბაიჯანულ ენაზეა და რა თქმა უნდა, ისიც უნდა ითარგმნოს, რა მტკიცებულებებია იქ, რეალურად რა არის, როგორ არის, რომ ამის შემდგომ უნდა მოხდეს დაწყება, იუსტიციის სამინიტრო და პროკურატურა საექსტრადიციო საკითხთან დაკავშირებით სასამართლოს მიმართავს. ჯერ დასაშვებობა უნდა გადაწყდეს, ამის გასაჩივრებაც შეგვიძლია და მერე უკვე სასამართლომ უნდა იმსჯელოს საექსტრადიციო წარმოების დაწყებასთან დაკავშირებით. ჯერჯერობით ჩვენც მოლოდინის რეჟიმში ვართ“.

აღსანიშნავია ისიც, რომ აფგან სადიგოვმა მესამე ქვეყნიდან თავშესაფარი ნორვეგიის, დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის საელჩოებს სთხოვა.

„მივამართინეთ საერთაშორისო თავშესაფრის მოთხოვნით. ამ შემთხვევაში, ესეც საფუძველია იმის, რომ სანამ გადაწყვეტილება არ იქნება მიღებული, საექსტრადიციო წარმოება შეჩერდეს, თუმცა, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს საქართველოს მხარე ამასთან დაკავშირებით, ამაზე მიჭირს პასუხი“.

სადიგოვის ოჯახი აფგანის დაკავებას ილჰამ ალიევის ხელისუფლების მხრიდან პოლიტიკურ დევნას უკავშირებს. როგორც მისი მეუღლე, ჟურნალისტი სევინჩ სადიგოვა „მედიაჩეკრთან“ საუბრისას აღნიშნავს, ამ საქმეში აზერბაიჯანის ხელისუფლებისა და ილჰამ ალიევის ხელი ურევია. 

სადიგოვას თქმით, მაშინაც კი, როცა ჟურნალისტი ოჯახთან ერთად თბილისის აეროპორტიდან თურქეთში არ გაუშვეს, მათთვის არავის განუმარტავს, რომ აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის წინააღმდეგ საქმე აღძრული იყო. ისინი სვამდნენ კითხვებს ქვეყნიდან არ გაშვების მიზეზებზე, მაგრამ ეუბნებოდნენ, რომ არ იცოდნენ, თუ რა პრობლემა იყო.

„რა და როგორ იქნება ამ ეტაპზე, არაფერი არ ვიცი. ძალიან მინდა, რომ აქ სამართლიანი სასამართლო შედგეს და აფგანი გაუშვან. იმედი მაქვს, რომ სამართალს ვიპოვით და აფგანს აზერბაიჯანულ მხარეს არ გადასცემენ“.

სადიგოვის პატიმრობის საქმეები აზერბაიჯანში

აფგან სადიგოვი, მისი პროფესიული საქმიანობის გამო, აზერბაიჯანში დაპატიმრებული 2-ჯერ იყო. [პირველად 23.11.2016-დან 25.05.2018-მდე პერიოდში, მეორედ კი - 13.05.2020-დან 28.05.22-მდე]

„ჟურნალისტთა დაცვის კომიტეტის“ მიერ გავრცელებულიინფორმაციით, რომელიც სადიგოვის მეორედ დაკავებას ეხება, 2020 წლის გაზაფხულზე ის სახლიდან სასურსათო მაღაზიაში გავიდა და უკან აღარ დაბრუნებულა. რამდენიმე საათის შემდეგ, მის სახლში პოლიციელები მივიდნენ და ცოლს შეატყობინეს, რომ აფგან სადიგოვი დაკავებული იყო. ერთი დღის შემდეგ, სადიგოვს ბრალი გამოძალვის მუხლით წაუყენეს. მედიაში გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, გამოძიება ამბობდა, რომ ის ერთ-ერთ მაღალჩინოსანს ჰპირდებოდა, რომ ფულის სანაცვლოდ მის შესახებ კრიტიკულ სტატიას არ გამოაქვეყნებდა.

აფგან სადიგოვის ადვოკატი მაშინ ამბობდა, რომ ჟურნალისტი უდანაშაულო იყო და ის ხელისუფლებამ შურისძიების მიზნით, მას შემდეგ დააკავა, რაც აფგანმა გამოაქვეყნა სტატია პოლიციელების მიერ სექსუალური ძალადობის ფაქტებსა და ძალადობის მსხვერპლთა დაშინებაზე.

2020 წლის ნოემბერში ჟურნალისტს  სასამართლომ შვიდი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. 2021 წელს მას პატიმრობის ვადა უზენაესმა სასამართლომ 4 წლამდე შეუმცირა და თითქმის, ორწლიანი პატიმრობის შემდეგ ის ამნისტიის საფუძველზე გაათავისუფლეს.

მანამდე კი, 2016 წელს აფგან სადიგოვი დამნაშავედ სისხლის სამართლის საქმეზე ცნეს.

გარდა ამისა, როგორც სევინჩ სადიგოვას მიერ „მედიაჩეკერისთვის“ გამოგზავნილი მეუღლის ჩანაწერიდან ირკვევა, აფგანი 3-ჯერ ჰყავდათ დაკავებული ადმინისტრაციული წესითაც. [07.07.2018-ში - 30 დღით; 27.11.2018-ში - 30 დღით და 03.01.2019-ში - 22 დღით] სადიგოვამ რედაქციას მეუღლის ის კომენტარიც მიაწოდა, რომელიც მან ერთ-ერთ მედიასთან თბილისში დაკავებამდე გააკეთა და მის დევნას ეხება. 

„2018 წლის 7 ივლისს მე გამიტაცეს პოლიციის თანამშრომლებმა. ერთ-ერთი განყოფილების სარდაფში მომათავსეს და ფიზიკურად მისწორდებოდნენ. ჩემი გამოძიების ფარგლებში, მე აღმოვაჩინე სახელმწიფო უშიშროების ხელმძღვანელის დაახლოებით 10 მილიარდის ღირებულების აქტივები. მე განვაცხადე, რომ ილჰამ ალიევი დიქტატორია და სახელმწიფო ბიუჯეტის ძარცვაში ფაქტებით დავადანაშაულე.

ილჰამ ალიევი ხალხს ემუქრება, აშანტაჟებს და შიშში ამყოფებს. ის ყველაზე დაუნდობელი ხერხებით ცდილობს დამოუკიდებელი მედიის გაჩუმებას. ახლა აზერბაიჯანში 300-ზე მეტი პოლიტპატიმარია. 

ჩემი მეორე პატიმროების პერიოდში, პროტესტის ნიშნად 242 დღე ვიშიმშილე, რის შედეგადაც მთელი სხეული დამიავადდა. ტუბერკულოზი დამემართა, რის შედეგადაც 2022 წელს სახლში გამომიშვეს.

საერთაშორისო ორგანიზაციების დახმარებით, ჩამოვედი საქართველოში, ჩავიტარე კვლევები და ვმკურნალობდი. ჩემზე და ჩემს ოჯახზე დაიწყო სეროზული ზეწოლა და მუქარა. ჩემი მცირეწლოვანი შვილების მოკვლითაც კი გვემუქრებოდნენ.

აზერბაიჯანის ხელისუფლებამ განსაკუთრებული ზეწოლა გასულ წელს წამოიწყო, რის გამოც, ჩემი ოჯახი, ამ ანგარიშწორების თავიდან ასაცილებლად, საქართველოში წამოვიყვანე. 

ჩემი ჟურნალისტური საქმიანობის გამო, ჩემი ოჯახი ყოველთვის ღელავდა. ჩემს ოჯახს ურეკავდნენ, ემუქრებოდნენ და ეუბნებოდნენ, წამეშალა ჩანაწერები.

ივნისში ოჯახი საქართველოში ჩამოვიყვანე. მას შემდეგ, რაც დავინახე, რომ საქართველოშიც საშიში იყო, გადავწყვიტე ბოსნიაში წავსულიყავით. პოლიციამ თბილისის აეროპორტში გამაჩერა და ასე მითხრა, საქართველოდან გასვლის უფლება არ გაქვსო. შეგიძლიათ მხოლოდ აზერბაიჯანში დაბრუნდეთო“.


გამოხმაურებები აფგან სადიგოვის საქმეზე

აფგან სადიგოვის თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში შეფერხებასგამოეხმაურა აფგან მუხთარლი. მუხთარლი ის აზერბაიჯანელი გამომძიებელი ჟურნალისტია, რომელიც ოჯახთან ერთად თბილისში ცხოვრობდა, 2017 წელს კი უცნობმა პირებმა თბილისიდან გაიტაცეს და აზერბაიჯანში გადაიყვანეს, სადაც საზღვრის უკანონოდ გადაკვეთისა და ვალუტის კონტრაბანდის ბრალდებით სასჯელს ციხეში იხდიდა. მას აზერბაიჯანის სასამართლომ 6 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა.

2020 წლის მარტში აფგან მუხთარლი აზერბაიჯანის ხელისუფლებამ გაათავისუფლა და სპეციალური ავიარეისით გაამგზავრა გერმანიაში, სადაც 2019 წლიდან მისი ცოლ-შვილი ცხოვრობდნენ. გერმანიამ მუხთარლის ოჯახს პოლიტიკური თავშესაფარი მისცა.

„საკუთარი გამოცდილებიდან ვიცი, რომ ალიევის ხელისუფლებას ჟურნალისტის დაკავება სურს. ამ ეტაპზე ისინი ცდილობენ აიძულონ სადიგოვი დაბრუნდეს ბაქოში, სადაც დააკავებენ. თუ ის არ დაბრუნდება, დიდი ალბათობით, ივანიშვილის ხელისუფლება მას ნებისმიერი გზით გადასცემს ბაქოს. ივანიშვილი მთავარი ფიგურაა, განსაკუთრებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთვის.  მზად არიან ფულზე მთელი საქართველო გაყიდონ, ამის დავიწყება არ შეიძლება.  2020 წელს თბილისში ბლოგერი ჰუსეინ ბაკიხანოვი მოკლეს და მათ დანაშაული დაფარეს.

მოვუწოდებ აზერბაიჯანელ უფლებადამცველებს, დაინტერესდნენ აფგანის საქმით. იმასაც ვიტყვი, რომ ბოლო 1 წელიწადში საქართველოს მთავრობამ თბილისიდან 2 რუსი აქტივისტი გაიტაცა და რუსეთს გადასცა. ორივე აქტივისტი აწამეს და ამჟამად ციხეში არიან. ბოლო თვეების განმავლობაში აფგანს და მის მეუღლეს შსს მუდმივად ემუქრება“.

მუხთარლი სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებულ ამ პოსტში იმ ოპოზიციურად განწყობილ აზერბაიჯანელ აქტივისტს, ჰუსეინ ბაკიხანოვს ახსენებს, რომელიც თბილისში, 2021 წლის 14 ივლისს დაიღუპა. ბლოგერის გარდაცვალების საქმეზე მაშინ გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 115-ე მუხლით დაიწყო, რაც თვითმკვლელობამდე მიყვანას გულისხმობს.

„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ თავმჯდომარის, ნონა ქურდოვანიძის განცხადებით, აფგან სადიგოვის დაკავება საგანგაშო შემთხვევაა. მისი თქმით, საქართველო ვალდებულია საერთაშორისო სტანდარტები დაიცვას და თბილისში დაკავებული ჟურნალისტი აზერბაიჯანულ მხარეს არ გადაეცეს.

„ასეთ დროს საქართველოს, როგორც ქვეყანას, რომელიც ხელმომწერია საერთაშორისო ხელშეკრულებების და იმ პასუხისმგებლობას იღებს, რომ პირი, რომელიც შეიძლება დაექვემდებაროს იმ ქვეყანაში, რომელიც მის ექსტრადირებს ითხოვს, არასათანადო მოპყრობას, ან თუ არის იმის რისკი, რომ ეს ადამიანი იდევნება იმ ქვეყანაში მისი შეხედულებების, პოლიტიკური საქმიანობის ან სხვა ტიპის საქმიანობის გამო, ან თუ არის იმის შესაძლებლობა, რომ პირი, რომელიც გადაეცემა ვთქვათ აზერბაიჯანს, იქ ვერ ისარგებლებს სამართლიანი სასამართლოს უფლებით, არ შეიძლება ქვეყანამ პირი იმ ქვეყანას გადასცეს, რომელიც მის ექსტრადირებას ითხოვს“.





„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ აღმასრულებელი დირექტორის, ლია ჩახუნაშვილის შეფასებით კი, დიდი სირცხვილი იქნება საქართველოსთვის და დიდი უსამართლობა, თუ ჩვენი ხელისუფლება აზერბაიჯანს გადასცემს დევნილ გამომძიებელ ჟურნალისტს, რომელმაც თავი საქართველოს იმ იმედით შეაფარა, რომ აქ თავისუფლად და უსაფრთხოდ შეძლებდა პროფესიული საქმიანობის გაგრძელებას.

ჩახუნაშვილის თქმით, საქართველოს ხელისუფლება არ უნდა დაეხმაროს აზერბაიჯანის ხელისუფლებას კრიტიკულად განწყობილი ჟურნალისტის სამაგალითოდ დასჯაში პროფესიული საქმიანობის გამო.

„აფგან სადიგოვი აზერბაიჯანში, სავარაუდოდ, ვერ ისარგებლებს სამართლიანი სასამართლოს უფლებით. ის იქ შეიძლება გახდეს არაადამიანური ან ღირსების შემლახავი მოპყრობის მსხვერპლი. საქართველოს ხელისუფლებამ აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი დაუყოვნებლივ უნდა გაათავისუფლოს საექსტრადიციო პატიმრობიდან და მისცეს მას მესამე ქვეყანაში გამგზავრების საშუალება. ამას ითხოვს საქართველოში ჟურნალისტური თემი, რომელიც სოლიდარობას გამოხატავს დაკავებული ჟურნალისტის მიმართ და საქართველოს ხელისუფლებას საერთაშორისო სამართლის პრინციპების თანახმად მოქმედებისა და როგორც ქართველი, ისე უცხოელი ჟურნალისტების უფლებების დაცვისაკენ მოუწოდებს“.

აფგან სადიგოვის მხარდასაჭერად მისი დაკავების დღეს შსს-ის შენობასთან შეიკრიბნენ ქართველი ჟურნალისტები. ანა გვარიშვილი კი ერთ-ერთი მათგანი იყო:

„იმ ფონის გათვალისწინებით, რაც აქვთ აზერბაიჯანში ჟურნალისტებს და რა რეპრესიებიც არის მათ მიმართ, თავად სადიგოვისა და მისი ცოლის მიმართ წარსულში გამოყენებული არაერთი დასჯის მეთოდი, მათ შორის პატიმრობა, თითქმის, ასპროცენტიან მტკიცებულებას გვაძლევს, რომ მას ალიევის რეჟიმი სდევნის სიმართლის თქმისთვის და ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი სახელმწიფო, საქართველო ავტორიტარულ რეჟიმს ამაში ეხმარება. 

სწორედ ამიტომ, სადიგოვს ისევე, როგორც მის ცოლს, რომელიც ასევე ჟურნალისტია და მათ ორ მცირეწლოვან შვილს ვუცხადებ სრულ სოლიდარობასა და მხარდაჭერას. მოვუწოდებ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, დაგვეხმარონ ჟურნალისტებს, რომ ამ საქმეს მეტი რეზონანსი ჰქონდეს, ვიდრე ახლა აქვს. ყველა ასე გაწირული ერთი ჟურნალისტი საბოლოოდ, მთლიანად მედიაზე დარტყმაა და რუსული კანონის ამოქმედების პირობებში, უკვე ისედაც ძალიან მოწყვლადები ვართ“.

აფგან სადიგოვის დაკავებას არაერთი ქართული და საერთაშორისო ორგანიზაცია გამოეხმაურა. აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის დაუყოვნებლივ გათავისუფლება მოითხოვა Amnesty International-მა და „პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტმა“. ამ მოთხოვნას შეუერთდნენ „ევროპის ჟურნალისტთა ფედერაცია“ (EFJ)  და მისი წარმომადგენლობა საქართველოში (IAGJ).

სადიგოვის საქმეს გამოეხმაურა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერი, რომლის კომენტარიც ჟურნალისტმა, ალექს რაუფოღლუმ გაავრცელა.

„ღრმად შეშფოთებულნი ვართ თბილისში აფგან სადიგოვის დაკავების ცნობებით. მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, პატივი სცეს ადამიანის უფლებებს და ფუნდამენტურ თავისუფლებებს და დაუყოვნებლივ გაათავისუფლოს სადიგოვი“, – ციტირებს რაუფოღლუ სახდეპის წარმომადგენელს.

თბილისში დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის მოსანახულებლად იმყოფებიან სახალხო დამცველის აპარატის წარმომადგენლები. ვიზიტის შესახებ დეტალები ჯერ უცნობია.