“ისინი ძალიან შემაწუხებლები არიან და ჩვენ, რიგით მოქალაქეებს დისკომფორტს გვიქმნიან. ზოგს ეცოდებიან, ზოგს აღიაზიანებენ. ყოველდღე ვხედავთ, ჩვენს გვერდით ცხოვრობენ და მაინც თითქოს და სულ სხვა სამყაროდან არიან”, (სტილი დაცულია) – წამყვანის ამგვარი ტექსტით დაიწყო ტელეკომპანია „იბერიის“ გადაცემა „კარაზანა“ 17 აპრილს. გადაცემა ქუჩაში მცხოვრებ და მომუშავე ბავშვებს ეხებოდა, ზემოხსენებული შესავალი ტექსტის ადრესატებიც სწორედ ეს ბავშვები იყვნენ.

„მაწანწალები“ - წამყვანი მთელი გადაცემის განმავლობაში სწორედ ასე მოიხსენიებს ბავშვებს. გადაცემის სტუმარი, ჟურნალისტი თამარ ურუშაძე გადაცემაშივე ცდილობს წამყვანს აუხსნას, რომ ისენი არა “მაწანწალა”, არამედ მიუსაფარი ბავშვები არიან. “ჩვენ არ ვართ არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები, შეიძლება ტერმინებში გვერეოდეს”, - ეუბნება წამყვანი და აგრძელებს ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების ამ ტერმინით მოხსენიებას.

ფაქტობრივად, მთელი გადაცემის კონტექსტი იყო არა ამ ბავშვების უფლებრივი მდგომარეობა, ან ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვები - როგორც სახელმწიფოს, საზოგადოების პასუხისმგებლობა, არამედ ის, თუ როგორი შემაწუხებლები არიან ისინი „რიგითი მოქალაქეებისთვის“. გადაცემის მიხედვით ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვები „სხვა სამყაროდან არიან“, ისინი ხშირად მავნებლობენ, ხულიგნობენ, ტურისტებს აწუხებენ და უფრო მეტიც - ქვეყანას არცხვენენ.

“როდესაც ეს არის მახინჯი მოვლენა, ეს მაწანწალობა და ეს მათხოვრობა ქუჩაში და ეს ხდება მაშინ, როდესაც შენ ჩამოგყავს ტურისტების ჯგუფი, მიგყავს და ამ დროს გაწუხებენ, მოდიან და არცხვენენ ჩვენს ქვეყანას,” (სტილი დაცულია) - ეუბნება წამყვანი ლალი მოროშკინას. მოგვიანებით, უფრო შორსაც მიდის და ერთი-ერთი არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენელს ეკითხება “თქვენ გინდათ თქვათ, რომ ისინი ჩვეულებრივი ბავშვები არიან?” და გადაცემის სხვა სტუმარს სთხოვს გაგვიზიაროს, როგორ გაუჩხაპნა მიუსაფარმა ბავშვმა მიზანმიმართულად მანქანა ქუჩაში.

მართალია, ბავშვების სახე ძირითადად დაფარულია, თუმცა მასალაში ბავშვების ნაწილი იდენტიფიცირებულია. მაგალითად, ერთ-ერთ კადრში 16 წლის ბიჭი, რომელიც ქუჩაში ცხოვრების გამოცდილების შესახებ ყვება, დაფარული არ არის, იმავე კადრში მასზე პატარა ბავშვების სახე არ ჩანს. 16 წლის ბავშვიც არასრულწლოვანია და რატომ გადაწყვიტა გადაცემის წამყვანმა მისი სახე არ დაეფარა, გაურკვეველია.

გადაცემაში არ განუხილავთ ამ ბავშვების პრობლემები - რას სთავაზობს სახელმწიფო მათ, რამდენად გამართულად მუშაობს ის სერვისები, რაც ამ მიმართულებით არსებობს, როგორია საკანონმდებლო ბაზა, აღსრულების რა ნაწილშია პრობლემა, როგორია საერთაშორისო გამოცდილება. სამაგიეროდ, დიდი დრო დაუთმეს იმაზე საუბარს, რომ „ეს ბავშვები ჩვეულებრივ მოქალაქეებს გვაწუხებენ“.

ისედაც მოწყვლადი ჯგუფი გადაცემაში სტერეოტიპულად, მკვეთრად ნეგატიურ კონტექსტში და დისკრიმინაციულად გააშუქეს. გადაცემა არ ემსახურებოდა ბავშვის საუკეთესო ინტერესს, რაც ყველა ადგილობრივი და საერთაშორისო რეკომენდაციით, დაუშვებელია.

შენიშვნა: მედიაჩეკერის მიერ მომზადებულ მასალას თან არ ერთვის გადაცემის ლინკი, რადგან მონაწილე ბავშვების ნაწილი იდენტიფიცირებულია და შესაბამისად, ამ ბავშვების ინტერესებიდან გამომდინარე, არ გვსურს, ხელი შევუწყოთ გადაცემის ტირაჟირებას.

მასალა მომზადებულია UNICEF- ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში - "ბავშვთა საკითხების ეთიკური გაშუქება მედიაში". პუბლიკაციაში გამოხატული მოსაზრებანი ეკუთვნის ავტორს და არ ასახავს გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალურ თვალსაზრისს

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება „რუსთავი2-ზე“, გადაცემა „კურიერი P.S.-ში“ გასულ სიუჟეტთან დაკავშირებით. მასალა თბილისში არსებული საზოგადოებრივი საპირფარეშოების კეთილმოწყობის პრობლემას ეხებოდა. ქარტიის საბჭომ მიიჩნია, რომ სიუჟეტში ფაქტების ნაწილი არაზუსტად გაშუქდა, ნაწილი კი მიიჩქმალა, ხოლო წამყვანის შესავალი ტექსტი დისკრიმინაციული იყო.

სიუჟეტის მიხედვით, დავით ნარმანიას მერობისას გახსნილი საპირფარეშოები არ ფუნქციონირებს, მერიამ საზოგადოებრივი საპირფარეშოები ისე ააშენა, რომ საკანალიზაციო სისტემა არ გაითვალისწინა. საბჭოს გადაწყვეტილების მიხედვით, სიუჟეტის ავტორი დაეყრდნო სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის დასკვნას, რომლიდანაც ნათლად იკვეთება, რომ საპირფარეშოების კეთილმოწყობაზე ხელშეკრულებები დაიდო არა თბილის მოქმედი, არამედ ყოფილი მთავრობის უფლებამოსილების ფარგლებში. შესაბამისად, საბჭოს გადაწყვეტილებით, წამყვანის შესავალი ტექსტი, სადაც საპირფარეშოების გახსნა დავით ნარმანიას მიეწერებოდა, არ შეესაბამებოდა სიმართლეს და დაირღვა ქარტიის პირველი, ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი. შესავალი ტექსტი კი ასეთი იყო: „დავით ნარმანიას შეუდარებელმა კოლექტივმა გადაწყვიტა, ადამიანობა გამოეჩინა და თბილისის ყველაზე დატვირთულ წერტილებში საზოგადოებრივი ტუალეტები დაამონტაჟა“.

გარდა ამისა, საბჭო აღნიშნავს, რომ სიუჟეტის ავტორი იცნობდა აუდიტის დასკვნას, შესაბამისად, მისთვის ცნობილი იყო, რომ ხელშეკრულებები გაფორმდა ქ. თბილისის წინა მთავრობის მიერ. შესაბამისად, საბჭოს აზრით, სიუჟეტში მიიჩქმალა ეს ფაქტი და დადგინდა ქარტიის მესამე პრინციპის (ფაქტის მიჩქმალვა) დარღვევაც.

საბჭოს აზრით, გადაცემის წამყვანმა შესავალი ტექსტით ქარტიის მეშვიდე, დისკრიმინაციის პრინციპიც დაარღვია. „ალბათ დავით ნარმანიას დაავიწყდა, რომ ის დედაქალაქის მერად აირჩიეს და ისევ სადმე სოფელში ჰგონია თავი, სადაც ტუალეტებს დიდი ორმოების თავზე აშენებენ კანალიზაციის გარეშე“- ასეთი იყო წამყვანის ტექსტი. საბჭომ აღნიშნა, რომ გეოგრაფიულ წარმომავლობისა და უკანალიზაციო საპირფარეშოების პრობლემის ერთმანეთთან დაკავშირება დისკრიმინაციულია იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც სოფელში ცხოვრობენ. “წამყვანმა ისე გამოიყვანა თითქოს, კონკრეტულ გეოგრაფიულ არეალში მცხოვრები პირებისთვის მისაღები და დამაკმაყოფილებელია ის, რაც არ შეეფერება ქვეყნის დედაქალაქს“- ვკითხულობთ გადაწყვეტილებში.

განმცხადებელი ასევე ფიქრობდა, რომ წამყვანმა გიორგი გაბუნიამ დაარღვია ქარტიის მეთერთმეტე პრინციპიც, რომელიც ფაქტის განზრახ დამახინჯებას გულისხმობს, თუმცა საბჭომ არ გაიზიარა განმცხადებლის პოზიცია და ამ მუხლის დარღვევა არ დაუდგენია: „აღსანიშნავია, რომ თავად გიორგი გაბუნია არ იყო სიუჟეტის ავტორი და ლოგიკურად დასაშვებია, არ სცოდნოდა, რომ საზოგადოებრივი საპირფარეშოების მოწყობის შესახებ გადაწყვეტილება მიღებული იყო დავით ნარმანიას უფლებამოსილების ცნობამდე. საბჭო მიიჩნევს, რომ არასწორი ფაქტი გავრცელდა გიორგი გაბუნიას მიერ სიუჟეტის სუბიექტური შეფასების/ინტერპრეტაციის და ფაქტების გადაუმოწმებლობის საფუძველზე“ - აღნიშნულია გადაწყვეტილებაში.

კურიერ P.S- ს სიუჟეტი

20 აპრილს ტოქშოუ „ცეცხლის ხაზში“ განხილვის თემა 16 აპრილს თურქეთში ჩატარებული რეფერენდუმი, მისი შედეგები და მოვლენების შესაძლო განვითარების პერსპექტივები იყო. თემაზე სასაუბროდ სტუდიაში მოწვეულები იყვნენ საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი - გიორგი რუხაძე, ტელეკომპანია „ობიექტივის“ წამყვანი - ბონდო მძინარაშვილი, უშიშროების საბჭოს მდივანი - ვანო მაჭავარიანი და კავკასიოლოგი - მამუკა არეშიძე.

გადაცემის მსვლელობისას თურქეთში ჩატარებული რეფერენდუმი, საქართველოში შესაძლო საფრთხეების გაჩენის კონტექსტში, განიხილეს: „გახდება თუ არა თურქეთი აგრესიული მეზობელი საქართველოს მიმართ? როგორ შეიცვლება და შეიცვლება თუ არა საქართველო-თურქეთის ურთიერთობები ამ ისტორიული რეფერენდუმის შემდეგ?“ - მსგავსი საკითხებით დაინტერესდა გადაცემის წამყვანი მაგდა ანიკაშვილი. ამავე შინაარსის იყო გადაცემის ინტერაქტივის შეკითხვაც: „შეიცვლება თუ არა საქართველო-თურქეთის კეთილმეზობლური ურთიერთობები?“ ბოლომდე ბუნდოვანი დარჩა, რატომ დაისვა საკითხი ამგვარად და როგორ უკავშირდებოდა თურქეთში ჩატარებული რეფერენდუმი საქართველო-თურქეთის ურთიერობებს.

„ცეცხლის ხაზში“ კითხვა თურქეთის მხრიდან შესაძლო ანექსიის საფრთხეებზეც დაისვა, რაზეც ერთ-ერთმა სტუმარმა გიორგი რუხაძემ კითხვითვე უპასუხა - „საერთოდ რაზე ვსაუბრობთ? ერთადერთი მეზობელი, ვისთანაც საზღვრები დემარკირებული გვაქვს, სწორედ თურქეთია“.

გადაცემაში ისმოდა თურქოფობიაც, თურქეთი წარმოჩენილი იყო საქართველოს პოტენციურ მტრად. მაგდა ანიკაშვილმა ერთ-ერთ სტუმარს მამუკა არეშიძეს მისი ინტერვიუდან ის ნაწილი შეახსენა, სადაც ის ამბობდა, რომ „ერდოღანი აჭარას უყურებს, როგორც თურქეთის ნაწილს.“ რის შემდეგაც მან სტუმარს შემდეგი კითხვა დაუსვა - „რას ნიშნავს ეს და როგორ შეიძლება ეს ყველაფერი განვითარდეს შემდგომ ურთიერთობებში საქართველოსა და თურქეთის პერსპექტივაში?“ არეშიძის განმარტებით, თურქეთის პრეზიდენტი არის ოსმანისტური იდეოლოგიის მატარებელი, რომლის ინტერესშიც ძველი გავლენების აღდგენა შედის.

სტუმრის ამ კომენტარს გადაცემის ლიბერალმა წამყვანმა მაგდა ანიკაშვილმა შემდეგი კომენტარი დაახვედრა - „რთულია, არ დაეთანხმო ბატონ მამუკას ჰუმანიტარულ-ეკონომიკური ექსპანსიის ნაწილში. არის პროგრამები საგანმანათლებლო, სოციალური. ახალგაზრდებს ეხმარებიან თურქეთში განათლების მიღებაში, აქ ხდება მუსლიმური ოჯახების ხელშეწყობა, ეს ყველაფერი ძალიან კარგად ჯდება საქართველოს კანონმდებლობის ფარგლებში“. მონოლოგის ბოლოს მან ასეთი კითხვაც დასვა - „რა შეიძლება მოიმოქმედოს სახელმწიფომ, კონტრზომები რა შეიძლება იყოს?“ რა სახის საფრთხეებს ხედავს ის და კონკრეტულად რაში გამოვლინდა თურქეთის მხრიდან ჰუმანიტარულ-ეკონომიკური ექსპანსიის მცდელობის მაგალითები, წამყვანს არ დაუკონკრეტებია. ასევე, ბუნდოვანია, რა საფრთხის მატარებელი შეიძლება იყოს გაცვლითი საგანმანათლებლო პროგრამები და რატომ უნდა მიიღოს სახელმწიფომ რაიმე ტიპის კონტრზომა.

მოგვიანებით კი გადაცემის მეორე ნაწილი ერთ-ერთი სტუმრის, ტელეკომპანია ობიექტივის წამყვანის, ბონდო მძნარაშვილის, მხრიდან ანტითურქული მესიჯების გავრცელების თავისუფალ ტრიბუნად იქცა. მისი თქმით, თურქეთის სკოლებში ასწავლიან, რომ ბათუმი თურქეთის პროვინციაა.

წამყვანებს არ მოუთხოვიათ სტუმრისგან, დაეზუსტებინა ამ ინფორმაციის კონკრეტული წყარო. მათ სტუმრისთვის თურქეთის მხრიდან გაკეთებული არც ის განცხადებები შეუხსენებიათ, სადაც ხაზგასმით არის ნათქვამი, რომ თურქეთი აჭარას საკუთარი ქვეყნის ნაწილად არ განიხილავს.

მძინარაშვილმა ისიც აღნიშნა, რომ ბათუმში უკვე არის ქუჩები, სადაც სტამბოლში იგრძნობთ თავს. „ეს გახდა სუფთა თურქული ქუჩები, სადაც ქართველ სასულიერო პირებს გავლასაც უკრძალავენ. 2004 წლიდან აჭარის მიმართ თურქეთის ინტერესები თვალნათლივ გამოჩნდა. აჭარაში დემოგრაფიული სურათი შეიცვალა. სააკაშვილმა თურქეთის ბევრ მოქალაქეს საქართველოს მოქალაქეობა მისცა და ისინი დასახლდნენ აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში, რომლის მიმართაც განსაკუთრებული ინტერესი აქვს თურქეთს,“ - განაცხადა ბონდო მძინარაშვილმა. მანვე განმარტა, რომ თურქეთს აქვს თავისი ძალიან დიდი ინტერესები საქართველოში და ის ამ ინტერესებს არ დათმობს.

ამაზე გადაცემის ლიბერალი წამყვანი მხოლოდ შემდეგი რეპლიკით შემოიფარგლა - „ამას არც უარვყოფთ, გასაგებია“.

მძინარაშვილის მხრიდან გადაცემაში გაჟღერდა კიდევ ერთი ცნობილი ანტიდასავლური მესიჯი, რომ აგვისტოს ომის დროს დასავლეთი საქართველოს მხოლოდ წყლითა და პამპერსებით დაეხმარა: „გემი რომ შემოვიდა, რა შემოიტანა წყალი? წყალი იმდენი გვაქვს აქეთ გავუგზავნით. მერე თქვეს, რომ პამპერსები შემოიტანესო და პამპერსები საერთოდ არაფერში გვჭირდებოდა“.

მანვე გაიხსენა, თუ როგორ გაიყვეს სპარსეთმა და ოსამლეთმა საქართველო. „სულაც არ არის გამორიცხული, რომ სწორედ ასე, ორმა სახელმწიფომ ზემოთ მეფემ [პუტინი] და ქვემოთ სულთანმა [ერდოღანი] გაიყონ საქართველო“.

„რომელ საუკუნეში ვართ, ბონდო, კარგი რაა“ - ასეთი რეპლიკით შეეწინააღმდეგა წამყვანი მაგდა ანიკაშვილი სტუმარს.

„ასე ფიქრობდნენ მაშინაც როდესაც ჰიტლერმა ევროპა ცეცხლში გახვია მეოცე საუკუნე იყო, ხომ არ იყო შუა საუკუნეები. ევროპისთვის რომელი საუკუნეა ერაყში, ავღანეთში? ლიბიაში, სირიაში? მიდიან და ეუბნებიან 21-ე საუკუნეში კიკინებიანი და საყურეებიანი ბიჭები უნდა გაატაროთ ქუჩაშიო, საქართველოში არ ატარაბენ და ირანის ქუჩებში ვინ გაატარებს“ - ასეთი იყო სტუმრის საპასუხო კომენტარი. აღსანიშნავია, რომ სტუმრის მსგავს ჰომოფობიურ პათოსს გადაცემის არცერთი წამყვანი არ გამიჯვნია.

გადაცემის ამ ნაწილში, სტუმრის მხრიდან ისმოდა თურქოფობია, დეზინფორმაცია თურქეთისა და დასავლეთის შესახებ. გადაცემის წამყვანები არათუ არ ეკამათებოდნენ და არ ემიჯნებოდნენ სტუმარს, არამედ, პირიქით, რიგ შემთხვევებში ეთანხმებოდნენ მის მსჯელობებს, მათ მიერ დასმული კითხვები კი სტუმრის მხრიდან თურქოფობიის მაპროვოცირებელი იყო. შესაბამისად, 20 აპრილის „ცეცხლის ხაზი“ თურქოფობიის თავისუფალ ტრიბუნად იქცა.

„რა ვითარებაა პარიზში, მოამბის live საფრანგეთის დედაქალაქიდან“ – პარიზში მომხდარი თავდასხმის შესახებ, ამგვარი მინაწერით გაუშვეს facebook live საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და საინფორმაციო გამოშვება „მოამბის“ ოფიციალურმა ფეისბუკ გვერდებმა. სინამდვილეში მაუწყებელმა აუდიტორიას შესთავაზა არა პირდაპირი ჩართვა მოვლენის ადგილიდან, არამედ ტელევიზორის კადრები.

პირველივე კადრებში ჩანს ჟურნალისტი გიორგი ფოფხაძე, რომელიც ჯერ კადრს ასწორებს, შემდეგ კი კამერას ტელეეკრანისკენ ატრიალებს. კორესპონდენტი იმყოფება არა მოვლენების ადგილზე, არამედ ოთახში, ტელევიზორის წინ. ამის შემდეგ, ვხედავთ კადრებს ტელევიზორიდან.

ვიდეო ოფიციალურ გვერდებზე 21 აპრილის დილამდე იყო გამოქვეყნებული, ამჟამად კი აღარ იძებნება.

„ღიად აფიქსირებენ, რომ ქართლის რეგიონის აზერბაიჯანელებით დასახლებული ნაწილი ავტონომიად უნდა გამოცხადდეს, ბორჩალო უნდა ეწოდოს და ავტონომიური უფლებები უნდა ჰქონდეს“ - ასე იწყება “ალიას“ სტატია. მასალიდან არ ჩანს, კონკრეტულად ვინ აფიქსირებს ღიად, რომ აზერბაიჯანელებით დასახლებული ნაწილი ავტონომიად უნდა გამოცხადდეს. გაუგებარია, ვინ და როდის დააყენა ეს საკითხი, რატომ გახდა ახლა თემა აქტუალური და რას ეყრდნობა ჟურნალისტი, როცა წერს რომ აზერბაიჯანული მოსახლეობა ავტონომიას ითხოვს.

მასალაში ვხვდებით ანტითურქულ და ანტიაზერბაიჯანულ განწყობებსაც: „თურქეთის რესპუბლიკაში მოქმედებს პანთუქული იდეოლოგიის გამავრცელებელი საზოგადოება“, რომლის წევრები თურქეთში მცხოვრები აზერბაიჯანელები არიან და მეზობელ ქვეყნებში თურქულ ინტერესებს ატარებენ. როგორც ტექსტიდან ვიგებთ, ეს ის ორგანიზაციაა, რომლიც ქვემო ქართლში ავტონომიის მოთხოვნას იზიარებს.

სტატიაში საუბარია ასევე, რომ გაფორმდა ხელშეკრულება ქვემო ქართლის გუბერნატორსა და ამ ორგანიზაციის თავმჯდომარეს შორის, რომლითაც განისაზღვრა თურქული მხარის მიერ ქვემო ქართლში ინიცირებული ღონისძიებების მთელი ნუსხა. რა ფაქტიც სტატიაში შეფასებულია, როგორც კულტურული ანექსია: „ოქმი რომელსაც ხიზანიშვილმა და თურქულმა მხარემ მოაწერეს, შეიძლება ითქვას ნიმუშია, როგორ უნდა მოახდინო ქვეყნის ნაწილის კულტურული ანექსია“.

გაზეთი „ასავალ-დასავალი“ ეხმაურება გასულ კვირას სტოკჰოლმში მომხდარ ინციდენტს, რომლის დროსაც, სატვირთო ავტომობილი ხალხში შევარდა, რომელსაც მოჰყვა მსხვერპლი. პოლიციის ცნობით, ავტომობილის მძღოლი დაკავებულია. ადგილობრივი მედია იტყობინება,რომ დაკავებული უზბეკეთიდანაა. შვედეთის პრემიერ-მინისტრმა ინციდენტი ტერორისტულ აქტად შერაცხა და საზღვრებზე კონტროლი გაამკაცრა.

“აი რა დამართა შვედეთს დევნილის სტატუსით შეტენილმა ხალხმა, “- ამ სათაურით, სწორედ სტოკჰოლმში მომხდარ ფაქტს ეხმიანება გაზეთი. „ევროპის სახელმწიფო, რომელიც მუდამ სიმშვიდისა და აყვავების სიმბოლოდ მიიჩნეოდა, მორჩილად დანებდა მიგრანტ-ისლამისტებს, რომლებიც იქ თავიანთ ველურ წესებს ამკვიდრებენ“- ვკითხულობთ სტატიაში.

სტატიაში მოყვანილი ფრაზები აღვივებს სტერეოტიპებს და აძლიერებს სტიგმას მუსლიმების მიმართ. მაგალითად, აღნიშნულია, რომ „მუსლიმანების მიერ ქვეყნის ოკუპაცია“ მოხდა, რომ „ჩვენ მორალურად დაგვასაჭურისეს“, რომ მას შემდეგ რაც შვედეთმა მუსლიმი დევნილები მიიღო, ქვეყანა „შიშსა და სიცრუეში ცხოვრობს“. სტატიაში ასევე გამოთქმულია მოსაზრება, რომ „იქნებ სწორედ ისინი (მიგრანტები) ხოცავდნენ ქრისტიანებს სირიაში“.

ტექსტში შევხვდებით ასევე პრორუსულ მესიჯებსაც. „ხსნა რუსეთიდან მოვა“- ასე ხედავს რესპონდენტი, "კომსომოლსკაია პრავდას" კორესპონდენტი დარია ასლამოვა, მუსლიმი მიგრანტების მიერ შვედეთის „ოკუპაციიდან“ გამოსავალს.

„სტოკჰოლმის სინდრომი: „ფსიქოლოგიური დაცვის მექანიზმი, რომელიც ემყარება მსხვერპლის იმედს, რომ აგრესორის ყველა მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში ის გულმოწყალებას გამოიჩენს.“ - ამას ვკითხულობთ გამოქვეყნებული სტატიის ბოლოს, რომელიც გაურკვეველია შინაარსობრივად რა კავშირშია გამოქვეყნებულ ამბავთან.

კვირას, 16 აპრილს “რუსთავი 2-ზე” გადაცემა “კურიერი P.S.”-ში ბავშვთა ჰოსპისზე სიუჟეტი მომზადდა. მასალის ბოლოს, ჟურნალისტი ჰოსპისში განთავსებული ჯაკუზის შესახებ ყვება, რომლიც ბენეფიციარებისთვისაა გაკეთებული, საილუსტრაციოდ კი ერთ-ერთი ბენეფიციარის ბანაობის კადრები აქვს გადაღებული, ბანაობის დროს ჟურნალისტი ბენეფიციარის მშობელთან საუბრობს. მასალაში ბავშვი იდენტიფიცირებულია და გარდა ამისა, ის კადრში ფაქტობრივად, შიშველი ჩანს.

მიუხედავადად, რომ ბავშვის მშობელი ინფორმირებული და თანახმა იყო გადაღების შესახებ, (და ეს კადრებშიც ჩანს) სიუჟეტში არაა გათვალისწინებული ბავშვის ინტერესები, მით უფრო, როცა ბანაობის ამსახველმა კადრებმა მაყურებელს რაიმე დამატებითი ინფრომაცია არ მიწოდა საკითხის შესახებ. ჟურნალისტს შეეძლო, იგივე საკითხი ბავშვის ბანაობის ამსახველი კადრების გარეშე გაეშუქებინა.

“მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის” (მუხლი 44) მიხედვით, მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს პროგრამაში მონაწილე არასრულწლოვანთა ფიზიკური, ფსიქოლოგიური და სულიერი კეთილდღეობის დაცვა მშობელთა, მზრუნველთა ან მეურვეთა თანხმობის მიუხედავად. “საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” 11 პრინციპიდან ერთი სრულად ბავშვთა ინტერსების დაცვას ეხება. ამ პრინციპის მიხედვით,ჟურნალისტი ვალდებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები; პროფესიული საქმიანობისას უპირატესი მნიშვნელობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არ მოამზადოს და არ გამოაქვეყნოს ბავშვების შესახებ ისეთი სტატიები ან რეპორტაჟები, რომლებიც საზიანო იქნება მათთვის.

“მშობლის ან მეურვის თანხმობა არ ათავისუფლებს ჟურნალისტს პასუხი­ მგებლობისგან თავად გადაწყვიტოს რამდენად სწორი იქნება ამა თუ იმ საკითხზე ბავშვის კომენტარის ჩაწერა, ან ფოტოს გამოქვეყნება. მან თავად უნდა შეაფასოს ის ნეგატიური შედეგები, რაც შეიძლება ბავშვის იდენტიფიცირებას მოჰყვეს” - ვკითხულობთ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სახელმძღვანელო წესებში.

გელა ბოჩიკაშვილი

მასალა მომზადებულია UNICEF- ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში - "ბავშვთა საკითხების ეთიკური გაშუქება მედიაში". პუბლიკაციაში გამოხატული მოსაზრებანი ეკუთვნის ავტორს და არ ასახავს გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალურ თვალსაზრისს .

11 აპრილს „საქინფორმზე“ გამოქვეყნდა სიახლე, სათაურით „მალე თბილისში ევროპული კულტურა!“

ავტორი ევროინტეგრაციის მომხრე ქართველებს მოიხსენიებდა „ევროქართველებად, რომლებსაც სკოლაში ისტორიასა და გეოგრაფიაში ორიანები ჰყავდათ“.

გამოქვეყნებულ მასალას თან ერთვის ფოტო, რომელზეც შიშველი ადამიანები არიან გამოსახულნი, ტექსტში კი ვკითხულობთ: „აი, ევროპული ფასეულობები და ევროპული კულტურა, რომელთან ზიარების აუცილებლობაზეც დღე-ღამეში 25 საათის განმავლობაში მაღალი ტრიბუნებიდან უნისონში გვიქადაგებენ საქართველოს ხელისუფლება და ოპოზიცია, “მეოცნებეები” და ნაციონალები“.

სიახლის მიხედვით, ვიზალიბერალიზაციისა და ევროასოცირების ხელშეკრულების სანაცვლოდ, საქართველოს „სიშიშვლის და გარყვნილების“ უპირობოდ მიღება მოუწევს: „თუ საქართველო ევროპასთან უნდა ასოცირდებოდეს, თუ ვიზალიბერალიზაციის სიკეთეებით სარგებლობ და გინდა, ევროპელებს ჰგავდე, მაშინ კეთილი ინებე და ევროპული კულტურაც მიიღე - მთლიანად, ისეთი, როგორიც არის, ყოველგვარი გამონაკლისის გარეშე!“

ჰომოფობიური იყო მასალის დასასრული, სადაც ავტორი გეებს „პედერასტებად“ მოიხსენიებდა: „მორიგი თავისუფლებისა და სხეულის ფესტივალი თბილისში ჩატარდება 17 მაისს და ლგბტ-ს, ანუ ყველა ჯურის გეების, პედერასტებისა და ლესბოსელების საერთაშორისო დღესასწაულს დაემთხვევა, რის აღსანიშნავად თბილისის ტელეანძა მთაწმინდაზე ლგბტ დროშის ფერებად აინთება“.

საინფორმაციო სააგენტო „ინტერპრესნიუსი“ უკვე მეშვიდე წელია, ყოველი აღდგომის წინა დღეს, შაბათს, აქვეყნებს ერთსა და იმავე სიახლეს, რომელიც იტყობინება, რომ „მაცხოვრის საფლავზე წმინდა ცეცხლი გადმოვიდა“. წლიდან წლამდე, უცვლელია სიახლის ტექსტი და სათაურიც. ერთადერთი ცვლილება 2010 წელს გამოქვეყნებული სიახლის სათაურში შეინიშნება, სადაც ცეცხლი მოხსენიებულია არა „წმინდა ცეცხლად“, როგორც ეს სხვა წლების სიახლეებში, არამედ „ღვთაებრივ ცეცხლად“ .

სიახლეში ყოველ წელს ვკითხულობთ, რომ „სასწაული კიდევ ერთხელ განმეორდა. ზეციური ცეცხლის გადმოსვლა უტყუარი ნიშანია მართლმადიდებელი ეკლესიის სწავლების ჭეშმარიტებისა და მასში მადლის არსებობის“.

აღსანიშნავია, რომ წელს, „წმინდა ცეცხლის გადმოსვლის შესახებ“ ინტერპრესნიუსის მიერ გამოქვეყნებული სიახლე, თითქმის უცვლელად დააკოპირა საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის ვებგვერდმაც. მოგვიანებით, ტექსტი ჩასწორდა, თუმცა არსებითი ცვლილებები არ შესულა.

„საქინფორმმა“ 13 აპრილს გამოაქვეყნა დეზინფორმაციული სიახლე, თითქოს „სამოქალაქო სექტორი ჰეტეროსექსუალური ქორწინების წინააღმდეგია“.

ავტორი ნიშნისმოგებით წერს, რომ სამოქალაქო საზოგადოება კონსტიტუციაში „ოჯახის შესახებ განმარტების“ წინააღმდეგია, თუმცა მხარს უჭერს „ჩანაწერს ქვეყნის ევროატლანტიკურ მისწრაფებაზე:“ „კონსტიტუციის ახალ რედაქციაში პრეზიდენტის უფლებამოსილების შეზღუდვა მიუღებელია ე. წ. სამოქალაქო სექტორისთვის, რომელიც, ასევე, არ იზიარებს მოსაზრებას, რომ კონსტიტუციას უნდა დაემატოს განმარტება ოჯახის შესახებ, თუმცა მიაჩნია, რომ აუცილებელია ჩანაწერი ქვეყნის ევროატლანტიკურ მისწრაფებაზე“.

სამოქალაქო სექტორისადმი ავტორის უარყოფითი დამოკიდებულება ჩანდა ფრაზაშიც: „სამოქალაქო სექტორს“ არავითარი კავშირი არა აქვს მოქალაქეებთან, ისინი სოროსის ფონდისა და მსგავსი ორგანიზაციების მიერ შექმნილი ენ–ჯე–ოების ხელმძღვანელები არიან“.

სინამდვილეში, არასამთავრობო ორგანიზაციები ეწინააღმდეგებიან არა ჰეტეროსექსუალთა ქორწინებას, არამედ კონსტიტუციაში ქორწინების შესახებ ჩანაწერს, რომლის მიხედვითაც, ქორწინება უნდა განისაზღვროს, როგორც ოჯახის შექმნის მიზნით, ქალისა და მამაკაცის ნებაყოფლობითი ერთობა. არასამთავრობოების განცხადებით, „აღნიშნული ინიციატივა ეფუძნება არა ოჯახებზე ზრუნვას, არამედ მიზანმიმართულია ლგბტ პირების უფლებათა არაღიარებასა და ერთი და იმავე სქესის ადამიანების პარტნიორული ურთიერთობების დაცვის აკრძალვისკენ“.

„ბავშვის დაბადებისთანავე მისი გენეტიკური სქესის განსაზღვრა უამრავ პრობლემას აგვარიდებს“- ამ სათაურით ქვეყნდება მასალა გაზეთ „ასავალ-დასავალის“ 10-16 მარტის ნომერში.

მასალის დასაწყისშივე სტატიის ავტორი გვამცნობს, რომ თემა მნიშვნელოვანია, ვინაიდან დღეს ლგბტ პროპაგანდის პირობებში, აქტუალურია სქესის შეცვლის მიზნით ოპერაციის გაკეთება. „რით აიხსნება რომ ზოგი ვაჟი ინაზება, ხოლო გოგონა მამაკაცურ თვისებებს ავლენს“ და „რა უნდა იღონოს ადამიანმა, თუ მას საპირისპირო სქესის ნიშნები მომეტებულად გამოუვლინდება“- ამ საკითხებზე „ასავალ-დასავალი“ ინტერვიუს ბიოლოგ მედეა ჩხაიძესთან გვთავაზობს.

მასალაში საპირისპირო სქესის თვისებების გამოვლენა შეფასებულია ავადმყოფობად, რომელიც „შველას“ და „მკურნალობას“ საჭიროებს: „ბიჭებიც ყოფილან-გოგონას ქცევებისკენ მიდრეკილებებით და ჰორმონალურ ფსიქოლოგიური მკურნალობის შედეგად გამოჯანმრთელებულან, სრულფასოვან მამაკაცებად ჩამოყალიბებულან. მაგრამ იყო სხვა შემთხვევებიც, როცა მოიყვანეს გოგონა, რომელიც კვლევის შედეგად გენოტიპურად ბიჭი აღმოჩნდა და პირიქითაც, როცა კვლევაზე მოყვანილ ბიჭს ქალის გენეტიკური სქესი დაუდგინდა, თუ ასეთი შემთხვევები სქესობრივი სიმწიფის ასაკამდე გამოვლინდება, შველა ჯერ კიდევ შესაძლებელია“.

რესპონდენტი ბიოლოგი სქესის შეცვლის სურვილის მქონე ადამიანებს მოიხსენიებს, როგორც ავადმყოფებს და გადახრისკენ მიდრეკილებს, რომელთაც აქვთ დარღვევები, ის ასევე აცხადებს, რომ: „ჰომოფობიად არ უნდა შეფასდეს, თუ სახელმწიფო ყველა ლგბტ პირის მიმართ მათი გენეტიკური სქესის დასადგენად სავალდებულო კვლევას დააწესებს”.

ცნობისთვის,ჰომოსექსუალობა “მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ” ჯერ კიდევ 1990 წელს ამოიღო დაავადებათა სიიდან.

გარდა ამისა, გაზეთის ამავე ნომერში, 23- გვერდზე შევხვდებით დისკრიმინაციულ და ჰომოფობიურ მასალას სექსუალური უმცირესობების მიმართ: „ლგბტ-ასო-ელები 17 მაისს თბილისის ტელეანძის გაფერადებას მოითხოვენ.“ მასალაში ტრანსგენდერი ადამიანები მოხსენიებულები არიან „კოლგოტიან კაცებად“ და მეძავებად, რომლებიც მსგავსი მოთხოვნით ლახავენ და შეურაცხყოფენ ერის ღირსებას.

რუსულმა ინტენრეტ გამოცემამ Gazeta.ru, საქართველოს გაზმომარაგების შესახებ სტატიის მომზადებისას ფოტომანიპულაციას მიმართა. კერძოდ, სტატიის მთავარ ფოტოდ მედიასაშუალებამ აირჩია 14 წლის წინ, თბილისში, სასტუმრო ივერიას წინ გადაღებული ფოტო, სადაც ჩანან შეშით მოვაჭრეები, მათ უკან კი გაპარტახებული სასტუმრო “ივერია”. ფოტოზე არ არის მინაწერი, თუ როდისაა აღნიშნული ფოტო გადაღებული.

სტატიაში საუბარია იმაზე, რომ საქართველოს ხელისუფლება 2017 წელს, ბუნებრივ აირს, რუსეთის ნაცვლად, აზერბაიჯანისგან იყიდის. ამის მიზეზი კი გახდა გაზპრომთან დადებული ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, რუსული გაზის სომხეთში ტრანზიტის საფასურს, საქართველო რუსეთისგან ფულის სახით მიიღებს. ამ დრომდე, რუსეთი, გაზის ტრანზიტის საფასურად, საქართველოს გატარებული აირის 10 პროცენტს აძლევდა. მას შემდეგ, რაც საქართველო დათანხმდა გაზპრომს და გაზის ნაცვლად ფულს აიღებს, გადაწყდა, რომ ხელისუფლება ბუნებრივ აირს უფრო იაფად შეიძენს აზერბაიჯანისგან, შესაბამისად, საქართველო რუსულ გაზს არ მოიხმარს.

როგორც Gazeta.ru წერს, საქართველოს აღნიშნული გადაწყვეტილება რუსულ მხარეს არ მოეწონა და აზერბაიჯანული გაზის შესყიდვა “პოლიტიკურ გადაწყვეტილებად” შეაფასა.

2017 წლის 12 აპრილს გამოქვეყნებულ სტატიაზე თანდართული ფოტო, რომელიც Itar Tass-ის ფოტორეპორტიორმა, დავით ხიზანიშვილმა 2003 წლის იანვარში გადაიღო, აჩენს ასოციაციას, რომ რუსულ გაზზე უარის თქმის გამო, საქართველოს შეშის მოხმარება მოუწევს. ფოტომანიპულაცია ასევე, არასწორ წარმოდგენას ქმნის ქვეყნის ენერგო მდგომარეობის შესახებ.

2003 წლის ზამთრის შემდეგ საქართველოში ბევრი რამ შეიცვალა, ეს განსაკუთრებით ეხება იმ ტერიტორიას, რომელიც Gazeta.ru-ს მიერ გამოყენებულ ფოტოზეა ასახული. უკვე 14 წელია საქართველოში ენერგოკრიზისი არ ყოფილა (თუ მხედველობაში არ მივიღებთ 2006 წელს რუსეთში, გაზსადენზე მომხდარ დივერსიას, რის შედეგადაც საქართველო მცირე დროით ბუნებრივი აირის გარეშე დარჩა) . აქედან გამომდინარე, თბილისში შეშას გასათბობად თითქმის არავინ იყენებს და ვერც შეშის ბაზრობებს შეხვდებით. ასევე, კეთილმოწყობილია ვარდების მოედნის (ადრინდელი რესპუბლიკის) ტერიტორია, შეშის ბაზრობა თანამედროვე კაფემ ჩაანაცვლა, სასტუმრო “ივერიას” შენობა კი - ხუთვარსკვლავიანმა “რადისონ ბლუ ივერიამ”.