"აზოვის" მებრძოლებმა ჯვარზე გაკრული მოხალისე ცოცხლად დაწვეს“ - ამ სათაურით სააგენტო „გურიანიუსი“ ვიდეომასალას ავრცელებს, რომელშიც ასახულია ადამიანის ჯვარზე გაკვრისა და ცოცხლად დაწვის კადრები. შოკისმომგვრელი ვიდეო ყოველგვარი რედაქტირების გარეშე დევს ვებგვერდზე, ძალადობის სცენები არცერთ მონაკვეთში არ არის დაფარული. მასალას არ ახლავს რაიმე სახის ტექსტობრივი განმარტება - ინფორმაცია კადრებში ასახული ძალადობის შესახებ, ან შენიშვნა, რომელიც მომხმარებელს გააფრთხილებდა, რომ ვიდეო შეიცავს სასტიკი ძალადობის ამსახველ კადრებს. მასალის სათაურში მტკიცებით ფორმაშია წარმოჩენილი, რომ ძალადობა „აზოვის“ მებრძოლების მიერაა ჩადენილი, სათაურით ეჭვქვეშ არ დგება ვიდეომასალის ავთენტურობა.

გადაცემა “ 2030-ის” ექპერტები ლარის გაუფასურების მიზეზად ეროვნული ბანკის მცდარ პოლიტიკას ხშირად ასახელებენ. Mediachecker-ის დაკვირვებით, 6 აპრილიდან 16 აპრილის ჩათვლით “2030-ის” 7 გადაცემიდან 4-ში ლარის დევალვაციაში მთავარ „დამნაშავედ“ სწორედ ეროვნული ბანკი სახელდებოდა. აღსანიშნავია ისიც, რომ ამ თემაზე საუბრისას არ ყოფილა წარმოჩენილი ეროვნული ბანკის მოსაზრება და არც მისი პოზიციიდან განუხილავთ ექსპერტებს საკითხი.

“ხუთბალიანი სისტემით თუ შევაფასებთ, სამიანს მინუსით ან ორიანს პლიუსით დავუწერდი. ბანკის მოქმედებები არც თუ ისე ადეკვატურია”, - ამბობს ლარის კურსზე საუბრისას, 6 აპრილის გადაცემაში, მიხეილ დუნდუა, „2030-ის“ კონსულტანტი ეკონომიკის საკითხებში. გადაცემას მთელი ბლოკის განმავლობაში ადევს ტიტრი: “ეროვნული ბანკის მიერ წახალისებული ინფლაცია“, რაც მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ინფლაცია ეროვნულმა ბანკმა წაახალისა, ფაქტად წარმოაჩენს.

“ეროვნულ ბანკს შეუძლია ეკონომიკას ასობით მილიონი დოლარი მიაწოდოს, მაგრამ არ აკეთებს...თუ ლარს ეროვნულმა ბანკმა არ მიხედა, ლარს ეკონომიკა მიხედავს, მაგრამ დღეს მნიშვნელოვანია ეროვნული ბანკის დახმარება, რადგან ამ შემთხვევაში ვითარების დასტაბილურება უფრო სწრაფად მოხდება,“ - ამბობს დუნდუა. ორი დღის შემდეგ, გადაცემაში ლარის გაუფასურების თემაზე საუბრისას, მიხეილ დუნდუა ინფლაციის სამ მიზეზს შორის ერთ-ერთ მიზეზად კვლავ ეროვნული ბანკის მცდარ პოლიტიკას ასახელებს.



15 აპრილის გადაცემებში კიდევ ერთმა ექსპერტმა, ნოდარ ჭიჭინაძემ, „სცადა“ ეროვნული ბანკის პოზიციის წარმოდგენა: “ეროვნულ ბანკს პირდაპირ თუ ირიბად არაერთხელ უთქვამს, რომ მისი მთავარი საზრუნავი არ არის ვალუტის კურსი და ექსპორტის კონკურენტუნარიანობისთვის ლარის გაუფასურება აუცილებელიცაა. შესაბამისად, ლარის გამყარება არ არის ეროვნული ბანკის ინტერესებში ამ ეტაპზე, არადა დოლარზე მაღალდამოკიდებულ ქვეყანაში ლარის კურსის დაცემით გამოწვეული ზიანი გაცილებით დიდია, ვიდრე ექსპორტის გაძვირებით გამოწვეული შეფერხებები”. რესპონდენტს ეროვნული ბანკის ამ “პირდაპირ თუ ირიბად არაერთხელ ნათქვამი” ციტატების კონკრეტული წყარო არ დაუსახელებია.

8 აპრილს კი გადაცემაში “ლარის კურსის ანატომიას” მიმოიხილავდნენ და ეთერში სტუმრად ეკონომისტი მირიან გოგიაშვილი, გაზეთ “რეზონანსის” ჟურნალისტი მაკა ხარაზიშვილი და „2030-ის“ კონსულტანტი ეკონომიკურ საკითხებში ლევან კალანდაძე მოიწვიეს. კვლავ არაერთხელ გაისმა ბრალდება ეროვნული ბანკის წინააღმდეგ.

სიუჟეტის ტექსტში ჟურნალისტი ამბობს: „2014 წლის დეკემბრიდან ეროვნულმა ბანკმა გაზარდა კომერციულ ბანკებზე გაცემული სესხების ოდენობა. ეროვნული ბანკი ამ გადაწყვეტილებას კომერციული ბანკების ლიკვიდობით ხსნის ანუ იმით, რომ კომერციულ ბანკებს არ აქვთ საკმარისი რაოდენობის ლარი. თუმცა საქართველოში მოქმედი მსხვილი ბანკები არ ადასტურებენ, რომ თითქოს ისინი ლარის უკმარისობას განიცდიან“, - სიუჟეტში არ არის წამოდგენილი არც ერთი „მსხვილი კომერციული ბანკის“ პოზიცია. “დღეს თითქმის ყველა ექსპერტი თანხმდება, რომ ეროვნული ბანკი კომერციული ბანკებისათვის გაცემული სესხის გაზრდილი მოცულობით პირდაპირ ზრდის მიმოქცევაში არსებული ლარის მასას, რითაც ბუნებრივად იზრდება დევალვაციასთან დაკავშირებული რისკებიც”, - ამბობს ჟურნალისტი სიუჟეტის ტექსტში.

სტუმრები ამატებენ, რომ ეროვნული ბანკის მიერ დასახელებული მიზეზი, რომ ბანკებს არ აქვთ საკმარისი რაოდენობის თავისუფალი ლარი, ტყუილია და ამას თავად ბანკებიც უარყოფდნენ, თუმცა მართლა უარყოფენ თუ არა ამ ინფორმაციას ბანკები, მაყურებლისთვის გაუგებარი რჩება, რადგან დასახელებული „მსხვილი ბანკების“ წარმომადგენლების პოზიცია არც სტუმრების ბლოკში ყოფილა წარმოჩენილი.

ლარის კურსი მთავარი თემა იყო 16 აპრილსაც. 2030-ის წევრმა ვახტანგ ბურკიაშვილმა ჟურნალისტის კითხვაზე, შეეძლო თუ არა ეროვნულ ბანკს ლარის გაუფასურების შეჩერება, უპასუხა: “კი.... ის რომ მას ეს შეეძლო და არ გააკეთა, ეს ცალსახაა”

იმავე გადაცემაში ეროვნული ბანკი უარყოფით კონტექსტში ფინანსური მონიტორინგის სამსახურის გაზრდილი უფლებამოსილების შესახებ საუბრის დროსაც ახსენეს. ორგანიზაციის ექსპერტის, ნოდარ ჭიჭინაძის, შეფასებით, სამსახური წინა ხელისუფლების დროს ავიწროებდა ბიზნესის წარმომადგენლებს,ოპოზიციურ ძალებს და იქ რეფორმა დღემდე არ ჩატარებულა. თვალსაჩინოებისთვის კი ისრაელელი ბიზნესმენების დაკავების ფაქტი მოჰყავს, სადაც “თარჯიმნის სტატუსით ფინანსური მონიტორინგის სამსახურის უფროსის მოქმედი მოადგილე ნიკოლოზ გონგლიაშვილიც ფიგურირებდა. ფაქტობრივად, ფინანსური მონიტორინგის სამსახურის მოქმედი მაღალჩინოსანი გახლდათ პროკურატურის აგენტი. დღეს ეს პიროვნება ეროვნული ბანკის საბჭოს წევრადაც გვევლინება“.



გადაცემა „2030-ის“ იდეის ავტორი ყოფილი პრემიერ-მინისტრი ბიძინა ივანიშვილია. კვირა დღეს ის გადაცემაში ექსპერტებთან ერთად სხვადასხვა საკითხს აანალიზებს. რაც შეეხება ლარის გაუფასურების თემას, თებერვალში ივანიშვილმა ეროვნული ვალუტის კრიზისამდე მიყვანაში ეროვნული ბანკის ხელმძღვანელი გიორგი ქადაგიძე საჯაროდ დაადანაშაულა და ეროვნულ ბანკს მოუწოდა, გამოეყენებინა შესაბამისი ბერკეტები ვალუტის დასტაბილურებისათვის.

„ასავალ-დასავალის“ 20-26 აპრილის ნომერში დაიბეჭდა სტატია სათაურით: “სააკაშვილი გვამებს უკრაინაშიც მიაძღა”. სტატიას ერთვის მიხეილ სააკაშვილისა და სანდრა რულოვსის ფოტოები, გვერდით კი დაბეჭდილია ადამიანის ორგანოებისა და გვამების სურათები.

გამოცემის ცნობით, ადამიანის ორგანოებით ვაჭრობის ბიზნესი, რომელსაც სააკაშვილი საქართველოში ეწეოდა, მან უკრაინაშიც გააგრძელა.

„თუ საქართველოში პრეზიდენტად წოდებული სააკაშვილი და მისი მეუღლე”, “ასავალ-დასავალში“ დაბეჭდილი არაერთი ინტერვიუს თანახმად, ძირითადად, პატიმრებისა და „უპატრონო გვამების“ ორგანოებით ვაჭრობდნენ, ახლა უკრაინაში მიმდინარე სამოქალაქო ომის პირობებში, ეს სატანისტური ბიზნესი გაცილებით დაუხვეწავთ და გაუფართოვებიათ. უკრაინული მედია პირდაპირ აცხადებს, რომ ორგანოებით ვაჭრობა სააკაშვილების ოჯახის ბიზნესი გახდა“.

“ასავალ-დასავალი” უკრაინულ გამოცემა Slovo.net.ua- ს ეყრდნობა, თავად ეს გამოცემა კი, როგორც „ასავალ-დასავალის“ მიერ გამოქვეყნებული ციტატიდან ჩანს, ინფორმაციას „სანდო წყაროზე დაყრდნობით ავრცელებს“.

გარდა ამისა, “ასავალ-დასავალის” სტატიაში ჟურნალისტი ყოფილ ჯანდაცვის მინისტრს, სანდრო კვიტაშვილს, არარაობად მოიხსენებს და წერს, რომ გვამებით ვაჭრობას სწორედ კვიტაშვილი ლობირებდა მინისტრობის დროს.

გამოცემა პირდაპირ ადანაშაულებს სააკაშვილის ოჯახსა და ჯანდაცვის ყოფილ მინისტრს გვამებით ვაჭრობაში და ამბობს, რომ მათ მიერ შემუშავებული სქემა „წარმატებით გამოიცადა ამა წლის თებერვალში, როდესაც დებალცევოსთვის გამართული სისხლისმღვრელი ბრძოლისას უგზო-უკვლოდ დაკარგულად გამოცხადდა 82 უკრაინელი ჯარისკაცი“.

მძიმე ბრალდებების გასამყარებლად გამოცემას არ მოჰყავს არც ერთი გადამოწმებული ფაქტი ან მტკიცებულება; ბრალდება წარმოდგენილია ანონიმურ წყაროებზე დაყრდნობით; მასალაში გამოყენებულია არაკორექტული, შეურაცხმყოფელი ტერმინები სააკაშვილისა და მისი ოჯახის წევრების მიმართ. ამავე დროს, მასალაში არ არის მიხეილ სააკაშვილის, მისი ოჯახის წევრის, სანდრო კვიტაშვილის ან მათი გარემოცვის კომენტარი, არ ჩანს ჟურნალისტის მცდელობა, რაიმე პასუხი მიეღო უმძიმეს ბრალდებებზე.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პრინციპების მიხედვით, ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია. ჟურნალისტმა უნდა გადასცეს ინფორმაცია მხოლოდ იმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყარო დადასტურებულია. ჟურნალისტმა არ უნდა მიჩქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდა გააყალბოს დოკუმენტები და ინფორმაცია.

17 აპრილს ambebi.ge -ზე დაიბეჭდა სტატია სათაურით: “ადამიანის სხეულით ვაჭრობა უკრაინაში სააკაშვილის ოჯახურ ბიზნესად იქცა-სკანდალური სტატია უკრაინულ მედიაში”

სტატიაში ambebi.ge უკრაინულ გამოცემა Slovo.net.ua – ზე გამოქვეყნებული მასალის თარგმანს გვთავაზობს. სტატიის მიხედვით, სანდრა რულოვსი უკრაინაში იმ ექიმების ჯგუფთან ერთად იმყოფებოდა, რომელიც სხეულის ნაწილების ტრანსპლანტაციითაა დაკავებული, ხოლო ექსპრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა უკრაინის შეიარაღებული ძალების ხელმძღვანელი, გენერალი მუჟენკო, ადამიანის ორგანოებით ვაჭრობის სქემის ეფექტურობაში დაარწმუნა.

უკრაინული გამოცემა სანდრა რულოვსს პირდაპირ ადანაშაულებს ადამიანის ორგანოებით ვაჭრობაში და წერს, რომ სანდრა რულოვსის ორგანიზებით პატიმრებს, რომლებიც ციხის საავადმყოფოში ხვდებოდნენ, ორგანოებს აცლიდნენ და გარდაცვალების მიზეზად სხვადასხვა დაავადებას ასახელებდნენ: “მათ ბალზამირების დროს კვეთდნენ ორგანოებს და ამის შემდეგ უბრუნებდნენ ოჯახის წევრებს გარდაცვლილს”.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პრინციპების მიხედვით, ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია. ჟურნალისტმა უნდა გადასცეს ინფორმაცია მხოლოდ იმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელთა წყარო დადასტურებულია. ჟურნალისტმა არ უნდა მიჩქმალოს მნიშვნელოვანი ფაქტები, არ უნდა გააყალბოს დოკუმენტები და ინფორმაცია.

19 აპრილს ტელეკომპანია „მაესტროს“ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გავიდა სიუჟეტი 15 წლის მოზარდის შესახებ. წამყვანი შესავალ ტექსტში მტკიცებით ფორმაში ამბობს, რომ ბავშვი აივნიდან გადახტა. იგივე მეორდება სიუჟეტის ტექსტშიც.

„მესამე მიკრორაიონში, მეთორმეტე საცხოვრებელი კორპუსის მერვე სართულიდან 15 წლის მოზარდი გადახტა“, - ჟურნალისტი სიუჟეტის დასაწყისშივე ასახელებს არასრულწლოვნის მისამართს. მოგვიანებით კი ბავშვის სახელი და გვარი სრულადაა იდენტიფიცირებული. სიუჟეტში ერთ-ერთი რესპონდენტი მოზარდის დაა, ტიტრში მითითებულია მისი სახელი და გვარი.

„ერთ-ერთმა ადამიანმა თქვა, რომ მამაჩემმა გადმოაგდო ბავშვი და შემდეგ მოიკლა თავი, რაც არის სრული აბსურდი. ექსპერტიზამ დაადასტურა, რომ ჯერ მამაჩემმა მოიკლა თავი და გიორგიმ, ანუ ჩემმა ძმამ, შიშის ნიადაგზე გადაწყვიტა თავის მოკვლა“ - ამბობს რესპონდენტი.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის #44 მუხლში, რომელიც არასრულწლოვნის დაცვის საკითხებს ეხება, ვკითხულობთ: „მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს არასრულწლოვნის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვა. არასრულწლოვანი არ კარგავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებას მშობლების ან სკოლაში მომხდარი მოვლენების გამო“.

ხოლო ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის #8 პრინციპში აღნიშნულია: „ჟურნალისტი ვალდებულია, დაიცვას ბავშვის უფლებები; პროფესიული საქმიანობისას უპირატესი მნიშვნელობა მიანიჭოს ბავშვის ინტერესებს, არ მოამზადოს და არგამოაქვეყნოს ბავშვების შესახებ ისეთი სტატიები ან რეპორტაჟები, რომლებიც საზიანო იქნება მათთვის. ჟურნალისტმა არ უნდა ჩამოართვას ინტერვიუ და არ უნდა გადაუღოს ფოტო 16 წელზე ნაკლები ასაკის მოზარდს მშობლისან მეურვის თანხმობის გარეშე იმ საკითხებზე, რომლებიც მისი ან სხვა რომელიმე მოზარდის კეთილდღეობას ეხება“.

16 აპრილს „მაესტროს ცხრიანში“ გავიდა სიუჟეტი ნარკოკარტელის საქმეზე, რომელიც წინა ხელისუფლების დროს გაიხსნა. 250 კილო კოკაინისა და მიწაში დაფლული ერთი მილიონ შვიდასი ათასი ლარის გამო ბრალი ნუგზარ ბოჭორიშვილს წაუყენეს.

ბოჭორიშვილი საბერძნეთის მოქალაქეა, თუმცა სიუჟეტის ავტორის თქმით, ექსტრადირება არც წინა და არც ახლანდელ მთავრობას არ მოუთხოვია. ჟურნალისტი ამბობს:

„საბერძნეთში მცხოვრები ბოჭორიშვილი დღესაც აცხადებს, რომ ის „ნაციონალური მოძრაობისათვის“ მილიონობით ლარის გადახდაზე უარის თქმისა და მაშინ ოპოზიციაში მყოფი რესპუბლიკური პარტიის მხარდაჭერისათვის დასაჯეს.“

ამის შემდეგ ჩაწერილია სატელეფონო კომენტარი ბოჭორიშვილთან, სადაც ის ამბობს, რომ დევნის შეწყვეტისთვის „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ და სოსო თოფურიძის „კუდი“ სამ მილიონ ლარს სთხოვდა.

რეპორტაჟში არ არის წარმოჩენილი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ პოზიცია, მასალიდან არ ჩანს, ეცადა თუ არა ავტორი პარტიის წარმომადგენლებთან დაკავშირებას, თუმცა სიუჟეტის ბოლოს ჟურნალისტი „რესპუბლიკური პარტიის“ პოზიციას ახმოვანებს და ამბობს, რომ პარტიის წარმომადგენლების თქმით, ეს ძველი საქმეა და ბოჭორიშვილის შესახებ მათ დეტალური ინფორმაცია არ აქვთ.
აქვაქვთ.

ambebi.ge-ზე გამოქვეყნდა ჟურნალ „რეიტინგის“ მასალა სათაურით გივი სიხარულიძე პოლიტიკოს ქალებს ''პრასტიტუტკებს'' უწოდებს. გამოცემაში გამოქვეყნებულ ინტერვიუში მსახიობი გივი სიხარულიძე ქალების, სექსუალური უმცირესობებისა და აფროამერიკელების წინააღმდეგ დისკრიმინაციულ განცხადებებს აკეთებს.

„ჩვენი რესპონდენტი გვესაუბრა პოლიტიკაზე და პოლიტიკოსებზე, მოძველებულ ტრადიციებზე, თანამედროვე შეხედულებებსა და საკუთარ თავზე. აღმოჩნდა, რომ მისთვის ,,ტრუსიკოსნებს" (ასე უწოდებს იგი ქალებს) არაერთხელ უტკენიათ გული“ - წერს ჟურნალისტი ინტერვიუს შესავალ ნაწილში.

კითხვაზე, რატომ არ უყვარს სიხარულიძეს პოლიტიკოსი ქალები, რესპონდენტი ასე პასუხობს: „მეზიზღებიან! თახსირები არიან! ჩემთვის ქალი, პირველ რიგში, დაბადებულია დედად, ცოლად, ის ოჯახს უნდა უვლიდეს, ქმარს თავს ევლებოდეს და შვილებს პატრიოტიზმს უნერგავდეს. პოლიტიკა არის პროსტიტუცია, ხოლო იქ მოღვაწე ქალები - ''პრასტიტუტკები''.

ამ დისკრიმინაციული განცხადებების პასუხად, ჟურნალისტი რესპონდენტს შემდეგ შეკითხვას უსვამს: „ქალს თქვენთვის გული ძალიან უტკენია?“

მასალაში ისმის რასისტული გამონათქვამებიც: „ამერიკელები კი იცი, როგორ გვიყურებენ? როგორც ერს, რომელიც განვითარებით ფერადკანიანებზე დაბალ საფეხურზე დგას“- ამბობს გივი სიხარულიძე. ჟურნალისტს არც ამ გამონათქვამის შესახებ დაუსვამს კრიტიკული, დამაზუსტებელი შეკითხვა მისთვის.

ამავე ინტერვიუში ჟურნალისტი რესპონდენტს უსვამს ჰომოფობიის შემცველ შეკითხვას, რომელსაც პასუხად რესპონდენტის მხრიდანაც ჰომოფობიური განცხადება მოჰყვა.

ჟურნალისტი: ჰომოსექსუალს ხელით შეხებიხართ?

რესპონდენტი: არასდროს, არც ვაპირებ. ზოგადად, აგრესიული არ ვარ. ხომ შეიძლება, მაგ ავადმყოფობით მეც დავბადებულიყავი? უნდა გაველახე ხალხს? აი, გეი აღლუმები კი ჩემთვის სრულიად მიუღებელია. ახალგაზრდებს გონებას ურევენ და ათახსირებენ.

ცნობისთვის, ჰომოსექსუალობა“მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ” ჯერ კიდევ 1990 წელს ამოიღო დაავადებათა სიიდან.

ინტერვიუში გივი სიხარულიძის მიერ გამოთქმული რასისტული, სექსისტური და ჰომოფობიური განცხადებების პასუხად ჟურნალისტს არაფერი მოუმოქმედებია: ის არ შეკამათებია რესპონდენტს და არ დაუსვამს არც ერთი არგუმენტირებული, კრიტიკული შეკითხვა გამოთქმული განცხადებების საწინააღმდეგოდ.

სპონსორობის პრობლემა გასული წლის ბოლოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ „საზოგადოებრივი მაუწყებლების“ მედიამონიტორინგის დროსაც გამოიკვეთა. აჭარის ტელევიზიისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ეთერში, სხვა კერძო ტელეკომპანიების მსგავსად, გვხვდებოდა მოკლე რგოლები, დილის, დღისა და საღამოს ეთერის სპონსორობის შესახებ:

ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის" ეთერში 14 აპრილს გასული ტოკ-შოუ „არჩევანი“ სირიაში საბრძოლველად წასულ ახალგაზრდებს ეძღვნებოდა. გადაცემა 22:00 საათზე ძალადობის ამსახველი კადრების ჩვენებით დაიწყო. გადაცემის დასაწყისშივე წამყვანმა მაყურებელი გააფრთხილა: „დღეს ჩვენ გიჩვენებთ, როგორ უსწორდებიან ისლამური სახელმწიფოს მებრძოლები ხალხს, ამიტომ ჩვენი თხოვნაა, დროებით ეკრანებს მოაცილოთ არასრულწლოვნები“.

ძალადობის ამსახველი ვიდეო 22:05 წუთზე გავიდა ეთერში. კადრებში ჩანდნენ დახოცილი, ჯვარზე გაკრული, თავწაცლილი ადამიანები, დასისხლიანებული ბავშვები, რომლებიც შველას ითხოვდნენ, აჩვენეს ხალხის დახვრეტის პროცესი. ვიდეოს ქრონომეტრაჟი ჯამში 1.42 წუთი იყო.

„მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის“ 41-ე მუხლის თანახმად, „ძალადობის ან მისი შედეგების ამსახველი კადრები, აგრეთვე ძალადობის, როგორც ვიზუალური, ისე ვერბალური აღწერის გადაცემა, უნდა იყოს ჯეროვნად რედაქტირებული 23:00 საათამდე“.

ამავე კოდექსის 56-ე მუხლში, რომელიც პოტენციური ზიანისგან დაცვის რეკომენდაციებს ეხება ნათქვამია, რომ ამბის გადმოსაცემად შეიძლება საჭირო გახდეს გარდაცვლილთა შორი ხედით ჩვენება, ახლო ხედების გამოყენება თავიდან უნდა იქნას აცილებული, გარდა საზოგადოების ინტერესის არსებობის შემთხვევისა. ძალადობის გაშუქებაზე გადაწყვეტილების მიღებისას გათვალისწინებული უნდა იყოს ფაქტორები, რომელთა ერთობლიობამაც შეიძლება აუდიტორიაზე ძალადობის ემოციური ზემოქმედების ხარისხი გაზარდოს.

14 აპრილს ტელეკომპანია „მაესტროს“ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გავიდა სიუჟეტი ქალ ფეხბურთელთა ნაკრების წარმატებაზე, რომლის დასაწყისშიც, პოდიუმის კადრებსა და მოდელების დეფილეს ფონზე, ჟურნალისტი ამბობდა:

„ქუსლიან ფეხსაცმელს, ყოველდღიურ მაკიაჟსა და საღამოს კაბებს ბუცები, მინდორი და ძალისმიერი ორთაბრძოლები ამჯობინეს. ისინი ფეხბურთელები არიან და ეროვნული ჰიმნის მოსმენის დროს ისეთივე სურვილი აქვთ ქვეყანა ასახელონ, როგორც მამაკაც სპორტსმენებს“.

ერთ-ერთი ფეხბურთელი ინტერვიუსას კი ამბობს:

„მართალია, კაცებში ცოტა სხვანაირადაა, ქალებში სხვანაირად, ქალში უფრო ბევრი პრობლემაა, ბევრი წუწუნია და ა.შ. მაგრამ როცა შედიხარ „სბორზე“, როცა უკვე ვარჯიშები გაქვს და რაღაცა, მარტო ფიქრობ ვარჯიშზე, დასვენებაზე და იმ გამარჯვებაზე, რისთვისაც ემზადები ამ ყველაფრით.“

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის #7 პრინციპში ვკითხულობთ: „ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციისწახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოსნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლადრასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის,პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნულიანსოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.“

ყოველწლიურად მსოფლიოში 800 000 ადამიანი ამთავრებს სიცოცხლეს თვითმკვლელობით. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, მასმედია და სოციალური ქსელი ხშირად სუიციდის პროვოცირებას იწვევს და ფაქტობრივად, მკვლელობის თანამონაწილეა.

საქართველოში თვითმკვლელობა ხშირად ხვდება სატელევიზიო ახალი ამბების მთავარი გამოშვების პირველ ბლოკში და გაზეთებისა თუ ონლაინგამოცემების მთავარ გვერდზე. მასალებს სათაურებიც შესაბამისი აქვთ - მყვირალა და მკვეთრი, ისეთი, მკითხველისა და მაყურებლის ყურადღებას ერთ წამში რომ მიიქცევს. აი, ნიმუშები:

"41 წლის მამაკაცმა რუსთავში თავი დაიწვა" "19 წლის ბიჭმა თავი ჩამოიხრჩო" "ამბობენ, პირდაპირ თავში დაიხალა ტყვიაო" - რატომ მოიკლა 28 წლის პოლიციელმა თავი?!" „სატანისტური რიტუალები და წყვილთა მსხვერპლშეწირვა დუშეთში? - ადგილობრივები მოზარდი შეყვარებული წყვილის ტრაგიკულ აღსასრულზე“

განსაკუთრებული რეზონანსი სწორედ ამ ბოლო ამბავმა გამოიწვია - დუშეთში მომხდარი თვითმკვლელობის სატანისტურ სექტასთან დაკავშირება თითქმის ყველა მედიასაშუალებამ სცადა. გამონაკლისი არც "ნანუკას შოუ" იყო. სიუჟეტში, რომელიც ამ გადაცემაში გავიდა, 15 წლის გოგონას თვითმკვლელობას ოკულტურთან ერთად რომანტიკული შეფერილობაც მიეცა. ციტატები სიუჟეტიდან: "მისი ( რესპონდენტის ) თქმით, დუშეთში სატანისტური სექტის საქმიანობაში ბავშვები არიან ჩართულები. სექტის წევრებს ჯვრები აქვთ ამოსვირინგებული, წარწერით - სიძულვილი"; "რამდენიმე დღის წინ დუშეთში გოგონა გარდაიცვალა, საწამლავი დალია". "15 წლის მარიამი მერლინ მენსონს უსმენდა", "მეათეკლასელი მოსწავლის გარდაცვალება არ იყო ჩვეულებრივი თვითმკვლელობა"; "მეზობლების ერთი ნაწილი მარიამის გარდაცვალებას რომეოსა და ჯულიეტას ამბავს ადარებს, გოგონამ სასიკვდილო ნივთიერება ზუსტად იმ დღეს დალია, როცა დუშეთში 18 წლის ახალგაზრდა ბიჭი, ასევე გაურკვეველი ნივთიერების მიღების შემდეგ გარდაიცვალა"'

სუიციდის გაშუქებისას ოკულტური გავლენისგან თავის დაღწევა ვერც "სხვა რაკურსის" წამყვანმა, გია ჯაჯანიძემ, შეძლო. წამყვანს სტუდიაში სტუმარი ჰყავს მოწვეული, ადამიანი, რომლის ოჯახის ორმა წევრმა (შვილმა და შვილიშვილმა) თავი მოიკლა. ერთ ოჯაში მომხდარი თვითმკვლელობის 2 შემთხვევას ჯაჯანიძე წყევლას უკავშირებს: "ვიღაცები ამბობენ, რომ ადგილი, სადაც თქვენ ცხოვრობთ, არის დაწყევლილი" და მაყურებელს მოუწოდებს, ოჯახს „დაწყევლილი ადგილისგან“ შორს, ახალი საცხოვრებელი სახლის აშენებაში დაეხმაროს.

„მედია საზოგადოების სარკეა,“ - ამბობს მანანა შარაშიძე, საქართველოს ფსიქიკური ჯანმრთელობის ასოციაციის გამგეობის თავმჯდომარე, - „ის მიჰყვება საზოგადოების მოლოდინს. გარდა ამისა, მედიაში დიდი კონკურენციაა და ყველას უნდა, რომ კარგად გაიყიდოს მისი პროდუქტი. სენსაცია კი კარგად იყიდება. კიდევ ერთი მთავარი მიზეზი, რის გამოც სუიციდი სენსაციურ ან რომანტიკულ ჭრილში შუქდება, არის ის, რომ ჟურნალისტებმა არ იციან, როგორ გააშუქონ თვითმკვლელობა და არც ის, რა შედეგის მოტანა შეუძლია სუიციდის არაკვალიფიციურ გაშუქებას“.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, მასმედიის მიერ მომზადებული უპასუხისმგებლო სტატია და სიუჟეტი, რომელიც თვითმკვლელობას სენსაციურ ან გლამურულ შეფერილობას აძლევს, ე.წ. „გადამდები სუიციდის“ რისკის ზრდას იწვევს - ევროპის „დარტ ცენტრის“ კვლევებმა აჩვენა, რომ მას შემდეგ, რაც სუიციდის შესახებ ისტორია საზოგადოების ფართო განხილვის საგანი ხდება, თვითმკვლელობების რაოდენობა დაახლოებით 2,5%-ით იზრდება.

ექსპერტთა მოსაზრებით, სუიციდის „ჯაჭვური რეაქციის“ მთავარი გამშვები მექანიზმი თვითმკვლელობის მეთოდის აღწერაა: 1999 წელს BBC-ის ერთ-ერთი სატელევიზიო დრამის მონაწილემ თვითმკვლელობის მიზნით პარაცეტამოლის მაღალი დოზა მიიღო. სატელევიზიო ეთერში ამ შემთხვევის ჩვენებიდან ერთი კვირის განმავლობაში მედიკამენტების ზედოზირებით გამოწვეულ გარდაცვალებათა რიცხვი გაერთიანებულ სამეფოში 17%-ით გაიზარდა.

მანანა შარაშიძე ამბობს, რომ თვითმკვლელობის ფრთხილი და კვალიფიციური გაშუქება სუიციდის შემცირებაში დიდ როლს თამაშობს. „ქრესტომათიული მაგალითია: ავსტრიაში ძალიან ხშირად ხდებოდა თვითმკვლელობა მეტროში და მედია ყოველ ასეთ შემთხვევას დეტალურად აღწერდა. 1987 წელს ვენის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ავსტრიელი ჟურნალისტები დაარწმუნეს, რომ უმჯობესი იქნებოდა, თუ სუიციდის გაშუქებისას არ იტყოდნენ, რომ თვითმკვლელობა მეტროში მოხდა. მედიისთვის დაწესებული რეგულაციების მიხედვით სუიციდის შესახებ მომზადებულ მასალას არ უნდა ჰქონოდა მყვირალა სათაური, არ უნდა აღეწერათ თვითმკვლელობის მეთოდი, არ გამოეყენებინათ ძალადობის გამომსახველი ფოტო და ვიდეო მასალა. გარდა ამისა, ასეთი სტატია არ უნდა განთავსებულიყო გაზეთის პირველ და ბოლო გვერდზე. შედეგად, მომდევნო 5 წლის განმავლობაში სუიციდის რაოდენობამ იკლო, მეტროში თვითმკვლელობების შემთხვევები კი 75%-ით შემცირდა. ამჟამად ასეთი რეგულაციები უცხოეთის ბევრ ქვეყანაში მოქმედებს“.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სახელმძღვანელო პრინციპების მიხედვით, დაუშვებელია, როცა მედია ზედმიწევნით აღწერს ცნობილი ადამიანების თვითმკვლელობას, აქვეყნებს ინფორმაციას სუიციდის მეთოდის შესახებ, აჩვენებს დადგმულ სცენას (რეკონსტრუქციას) ან ამართლებს სუიციდს, როგორც კრიზისსა და უბედურებაზე მისაღებ რეაქციას.

და ბოლოს, მედიას შეუძლია იყოს სასარგებლო და საზოგადოებას სუიციდის პრევენციაში დაეხმაროს. ამისთვის, თვითმკვლელობის შესახებ მომზადებულ სიუჟეტში ან სტატიაში უნდა დავამატოთ ჩანართი - „სუიციდის ნიშნები“ და აუდიტორიას მივაწოდოთ ინფორმაცია იმ ვერბალური ან ქცევითი გამაფრთხილებელი ნიშნების შესახებ, რომლებიც, როგორც წესი, წინ უძღვის თვითმკვლელობას. ასევე, აუცილებლად მივუთითოთ ცხელი ხაზის ან იმ სამსახურების საკონტაქტო ინფორმაცია, სადაც ადამიანებს კვალიფიციური ფსიქოლოგიური დახმარების მიღება შეუძლიათ.

მანანა ვარდიაშვილი

ambebi.ge-ზე გამოქვეყნდა სტატია სათაურით “მაგთი” აბონენტებს კარგავს“. მასალა „მაგთის“ თანამგზავრული ტელემაუწყებლობის ოპერატორ “მაგთისატის” წინააღმდეგ გამოთქმულ პრეტენზიებს შეიცავს.

როგორც ჟურნალისტი წერს, “მაგთიმ” მომხმარებელს, გარდა იმისა, რომ სასურველი არხი არ ჩაურთო, სხვა უსიამოვნო “სიურპრიზებიც” შესთავაზა.

სტატიაში აღწერილია, როგორ მოატყუა “მაგთისატმა” ერთ-ერთი მომხმარებელი, რომ მათი პაკეტის აღების შემთხვევაში მალე ჩაერთვებოდა “პალიტრა TV”.

გაბრაზებულმა მომხარებელმა მოგვიანებით კომპანიას მომსახურების შეწყვეტა სთხოვა:

"მაგთისატის" თეფშის მოხსნაში მომთხოვეს 30 ლარი. წარმოგიდგენიათ?! "მაგთის" უპასუხისმგებლობამ კიდევ უფრო გამაბრაზა და თეფში ჩემი ხელით ჩამოვხსენი! ასევე მოიქცნენ ჩემი მეზობლებიც - კორპუსში "მაგთისატის" თეფშები უმრავლესობამ ჩამოხსნა და სხვა საკაბელო კომპანიის აბონენტი გახდა. სხვათა შორის, "მაგთი" აბონენტებს გამომძალველივით ექცევა”.

სტატიაში საუბარია კიდევ ერთ რესპონდენტზე, რომელმაც ასევე გააუქმა “მაგთისატის” მომსახურება, რადგან “პალიტრა TV”-ს ყურების შესაძლებლობა არ მიეცა.

სტატიაში “მაგთისატის” პოზიცია არ არის შემოთავაზებული.

იმავე თემაზე, „კვირის პალიტრის“ 23-29 მარტის ნომერში, დაიბეჭდა ინტერვიუ „პალიტრა TV“-ის დირექტორ ინგა დადიანთან, სათაურით - „იმიჯის „განულების“ საფრთხე „მაგთისთვის“. მასალაში ასევე გვხვდება არასამთავრობო ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ უფროსი ანალიტიკოსის, მამუკა ანდღულაძის, კომენტარიც.

ინტერვიუში „პალიტრა TV“-ის დირექტორი „მაგთის“ შანტაჟში, მოტყუებასა და „მასთ-ქერის“ კანონის ინტერპრეტირებაში სდებს ბრალს.

„აბა, როგორ ვუწოდო „მაგთის“ სერიოზული ბიზნესპარტნიორი, როდესაც ის, წელიწადნახევარია, ფაქტობრივად, გვატყუებს“, „..თუ ერთხელ ასეთი პრეცედენტი დაფიქსირდა და „მაგთის“ ერთხელ „გაუვიდა“ კანონის ინტერპრეტაცია და მაყურებლების უფლების შელახვა, ეს შეიძლება გამეორდეს და მივალთ იქ, სადაც ვიყავით 2012 წლამდე, როცა ზოგიერთ ტელევიზიას გავრცელებას ხელოვნურად უბლოკავდნენ. ეს სახიფათო პრეცედენტი იქნება და „მასთ ქერის“ პრინციპი საბოლოოდ დავიწყებას მიეცემა“, - ამბობს ინგა დადიანი.

კერძო დავის ეტაპობრივი მიმოხილვისას „პალიტრა TV“-ის დირექტორი ამბობს, რომ „მაგთიმ“ სამომხმარებლო პაკეტში განთავსების სანაცვლოდ მათგან ჯერ ყოველთვიური ფულადი გადასახადი, ბოლოს კი „პალიტრამედიის“ ინტერნეტ-პორტალებზე უფასო სარეკლამო მომსახურება მოითხოვა. „ვწუხვარ, რომ „მაგთი“ შანტაჟის გზას დაადგა“, - აცხადებს ინგა დადიანი და იქვე დასძენს: „ბოლო პერიოდში წავიკითხე რამდენიმე სტატია, რომ „მაგთი“ არა მხოლოდ პარტნიორებთან, საკუთარ აბონენტებთანაც კი არაკეთილსინდისიერად იქცევა“.

ინტევრიუს ბოლოს არის ორი მოკლე ინფორმაცია სათაურებით: „მაგთიმ“ ყველა მოგვატყუა“ და „მაგთი“ არაკეთილსინდისიერებაში დაადანაშაულეს“. პირველი ნიუსი გვაცნობს კასპის რაიონის სოფელ კოდისწყაროს მოსახლეობის პრეტენზიებს „მაგთისატის“ მიმართ“, ხოლო მეორე ნიუსი „მაგთიკომის“ მიერ საჯარო სტრუქტურებში დასაქმებული კორპორატიული აბონენტების უფლებების დარღვევის შესახებ მოგვითხრობს.

მასალაში ასევე, მოყვანილია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ ანალიტიკოსის, მამუკა ანდღულაძის, კომენტარი და ამავე ორგანიზაციის განცხადებიდან ამონარიდი, რომელიც სათაურადაა გამოტანილი: „მოვუწოდებთ „მაგთის“, გაითვალისწინოს აუდიტორიის მოთხოვნა“.

თემის გაშუქებისას არსად არის წარმოდგენილი მეორე მხარის ანუ „მაგთიკომის“ პოზიცია.

აღსანიშნავია, რომ “მაგთისატსა” და “პალიტრა TV”-ს დღეისათვის დავა აქვთ. “მაგთისატი” “პალიტრა TV”-ს თავის პაკეტში არ სვამს.

“პალიტრა TV”-ს, გაზეთ „კვირის პალიტრას“ და ambebi.ge-ს მედიაჰოლდინგი “პალიტრა მედია” აერთიანებს.