ტელეკომპანია რუსთავის 2-ის ეთერში, „კურიერის“ დღის გამოშვებაში გავიდა ინფორმაცია არასრულწლოვანის შესახებ, რომელიც სავარაუდოდ, სექსუალური ძალადობის მსხვერპლია. კადრ სინქრონის ტიპის მასალაში წამყვანი ასახელებს მსხვერპლის სახელსა და გვარს და აღნიშნავს, რომ მისმა ადვოკატებმა ექსპერტიზის დასკვნა გაასაჯაროვეს, რომლის თანახმადაც მოზარდზე ძალადობის ფაქტი მტკიცდება. თავად ადვოკატი კომენტარში დეტალურად ახმოვანებს ექსპერტიზის დასკვნას, რითიც არასრულწლოვნის პირად ცხოვრებასთან დაკავშირებული საკითხები საჯაროვდება.

ტელეკომპანიის საინფორმაციო სამსახური ეთერში გასულ მასალათან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს:

„კურიერისერთ-ერთ გამოშვებაში ეთერში გავიდა მასალა, კონკრეტული სისხლის სამართლის დანაშაულისა და მასთან დაკავშირებულ სასამართლო პროცესზე, სადაც სექსუალური ძალადობის სავარაუდო მსხვერპლი არასრულწოლოვანია. მასალაში იდენტიფიცირებული იყო მსხვერპლის ვინაობა, ხოლო ინტერვიუს ფრაგმენტი უხეშად არღვევდა მის პირად ცხოვრებას. ჩვენ ვწუხვართ მომხდარის გამო, რამდენადაც მეტი ყურადღებით და სიფრთხილით უნდა მოვკიდებოდით მსგავსი თემის გაშუქებას და ვაცნობიერებთ, რომ ამ ფაქტის ტირაჟირებამ შესაძლოა არასრულწლოვანს ზიანი მიაყენოს. აღნიშნული მასალა უკვე ამოღებულია ჩვენი ვებ-გვერდიდან,"-აღნიშნულია „კურიერის“ მეირ გავრცელებულ განცხადებაში.

გოგონა იდენტიფიცირებულია სხვა მედიასაშუალებების მიერ ამავე თემაზე მომზადებულ მასალებში. მათ შორისაა Palitratv.ge, interpressnews.ge, kirispalitra.ge, etanews.ge, ambebi.ge.

„მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის“ თანახმად, „მაუწყებელმა უნდა დაიცვას არასრულწლოვან ეჭვმიტანილთა, ბრალდებულთა, განსასჯელთა, მსჯავრდებულთა, მოწმეთა და დაზარალებულთა (განსაკუთრებით სქესობრივი თავისუფლებისა და ხელშეუხებლობის წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულის ჩამდენ პირთა) ანონიმურობა“. ამავე კოდექსის 44-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „არასრულწლოვნის ინფორმაციისა და გამოხატვის თავისუფლების პატივისცემასთან ერთად, მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს პროგრამაში მონაწილე არასრულწლოვანთა ფიზიკური, ფსიქოლოგიური და სულიერი კეთილდეობის დაცვა, მშობელთა, მზრუნველთა ან მეურვეთა თანხმობის მიუხედავად“.

იმავე მუხლის მეორე პუნქტში აღნიშნულია, რომ „მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს არასრულწლოვანის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვა, არასრულწლოვანი არ კარგავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებას მშობლების ან სკოლაში მომხდარი მოვლენების გამო“.

მედიაში კვლავ პრობლემად რჩება ტენდენცია, რომ მედია ბავშვთა საკითხებთან დაკავშირებულ თემებს უკვე მომხდარ ფაქტებთან, ან თარიღებთან მიბმით აშუქებს და თავად არ არის საკითხის მოძებნისა და წამოწევის ინიციატორი. ამის შესახებ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მონიტორინგის ანგარიშშია აღნიშნული, რომელიც 2015 წლის 1 მარტიდან 1 ივნისის ჩათვლით ქართული ონლაინ, ბეჭდური და ტელემედიის დაკვირვების შედეგებს მოიცავს.

კვლევის მიხედვით, მედია ნაკლებად ცდილობს დაიცვას ბავშვის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა, განსაკუთრებით, როდესაც ინფორმაცია ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობას ეხება. ბავშვებთან დაკავშირებული ტრაგიკული შემთხვევები კი, კვლავ ემოციური გაშუქების საგნად რჩება; სატელევიზიო ტოკ-შოუებში ბავშვებიც და მათთან დაკავშირებული ამბებიც, ხშირად გამოიყენება მაყურებლის მოზიდვისა და მასზე ემოციური ზემოქმედების საშუალებად.

თემატურად, ბავშვები და მათთან დაკავშირებული საკითხები ყველაზე ხშირად, უბედური შემთხვევებისა და ტრაგედიების გაშუქებისასა ჩნდებიან მედიაში.

ანგარიშის მიხედვით, კვლავ პრობლემად რჩება ბავშვთა საკითხების მშრალი და ზედაპირული გაშუქება; აღსანიშნავია, რომ მასალების დიდ ნაწილში არ იყო გაშუქებული საკითხები სიღრმისეულად. მთლიანი ნამუშევრების მხოლოდ 13 პროცენტში გაშუქდა თემები სიღრმისეულად.

ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ მედიაში მომზადებულ მასალებში კვლავ არ ისმის ბავშვის ხმა; სრულად შესწავლილი მასალის მხოლოდ 13 პროცენტში მონაწილეობდნენ ბავშვები, ბავშვთა საკითხებზე მომზადებული მასალების 87 პროცენტი ბავშვების გარეშე მზადდებოდა.

ბავშვებთან დაკავშირებული თემები ტელევიზიებში ძირითადად დილისა და დღის გამოშვებებში ხვდებოდა, იშვიათად - პრაიმტაიმში; ქარტიის დაკვირვებამ აჩვენა, რომ სატელევიზიო ახალ ამბების ჟურნალისტები და რედაქტორები მეტად ცდილობენ სტანდარტის დაცვას ბავშვებთან მიმართებით , ვიდრე ტოკ - შოუები;

კიდევ ერთი საკითხი, რაც ასევე მნიშვნელოვანია, ზოგ შემთხვევაში მედია სიფრთხილის გამო, ერიდებოდა ბავშვების გადაღებას და ჩაწერას, ისეთ შემთხვევებში, როცა ბავშვის იდენტიფიცირება არანაირ პრობლემა არ ქმნიდა, მისი დაფარვა, „დაბლარვა“ კი პირიქით, ხელს უწყობდა ბავშვის სტიგმატიზაციას.

ანგარიშში ცალკეა გამოყოფილი,1 ივნისის, ბავთა დაცვის საერთაშორისო დღის მედიაგაშუქება. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვთა დაცვის საერთაშორისო დღესაც, გმირები არა ბავშვები, არამედ საპირველივნისო ღონისძიების ორგანიზატორები იყვნენ:

“მედია ბავშვთა დაცვის დღესაც კი არ ცდილობს მათ კეთილდღეობასთან დაკავშირებულ თემებს სერიოზულად მიუდგეს, ან ამ დღეს მაინც მისცეს ბავშვებს შესაძლებლობა, თავად ესაუბრონ საზოგადოებას ”, - აღნიშნულია ანგარიშში.

4 აგვისტოს Geworld.ge-მ გამოაქვეყნა ინტერვიუ პოლიტოლოგ ჰამლეტ ჭიპაშვილთან, რომელიც პარტია „აღორძინების“ წევრი იყო. სტატიაში ჭიპაშვილი თავისი გამონათქვამებით თურქოფობიისა და თურქების მიმართ სტერეოტიპული აზროვნების გაღვივებას უწყობს ხელს. ჟურნალისტი კი, ინტერვიუში ამ საკითხზე არ რეაგირებს.

ჟურნალისტის კითხვაზე, თუ რას ფიქრობს აჭარის მოსახლეობა რეგიონში არსებულ მდგომარეობაზე, ჭიპაშვილი პაუხობს:

„როდესაც აჭარიდან ჩემი მეგობრები მირეკავენ, იცით, რას მეუბნებიან? - თურქეთიდან გირეკავთო. აჭარა ფაქტობრივად, გათურქებულია“.

ჭიპაშვილის თქმით აჭარაში ადგილობრივი ბიზნესი, კაზინოები და სასტუმროები, ყველაფერი თურქების ხელშია. მათ საწარმოებში კი - ქართველები თურქებზე ნაკლებ ხელფასს იღებენ.

„იცით, ბათუმისა და თბილისის აეროპორტების რეისები ისე აქვთ მითითებული, როგორც საკუთარი, შიგა რეისები. თბილისის აეროპორტი ხომ სააკაშვილმა თავიდანვე თურქებს ჩააბარა. იქიდან შემოსული თანხა, გარკვეული გადასახადების გარდა, თურქეთში მიდის.

როდესაც თურქების მიერ გახსნილ საწარმოში ქართველები გაცილებით ნაკლებ ხელფასს იღებენ, ვიდრე თურქები, ესეც ხომ რაღაცაზე მეტყველებს?!“ - ამბობს ჭიპაშვილი.

რესპონდნეტი ამბობს, რომ საქართველოს ხელისუფლება თურქებს ვერაფერს ეუბნება, რადგან „თურქი ცოტა სხვანაირია, ამ ყველაფერს „ცხვირში ამოგვადენს“.

ინტერვიუ სრულდება ჰამლეტ ჭიპაშვილის ფრაზით: „მთელი აჭარა თურქებს აქვთ ჩაბარებული. მთელი ეკონომიკა მათ ხელშია და ჩვენ იქ მხოლოდ სტუმრად ჩავდივართ“.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მე-7 მუხლი: „ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით”.

28 ივლისს, ტელეკომპანია "კავკასიის" ეთერში, გადაცემაში - "სტუდია სპექტრი, სადაც წამყვანი - დავით აქუბარდია სტუმართან, პროფესორ ჯუმბერ ფანჩულიძესთან ერთად მიწის რეგისტრაციის ახალ კანონზე საუბრობდა, წამყვანმა საქართველოში მცხოვრები ეთნიკური აზერბაიჯანელები ქართველების შევიწროებაში დაადანაშაულა.

“გიაურ არხს ეძახიან აგერ მარნეულში აზერბაიჯანელები. ქართველების გაყვანილი არხი იყო. ეს ჩვენი იდენტობაა, იცით. ჩამოსახლდნენ ისინი და ქართველობა აყარეს იქედან. ბიჭო, ეს ჩვენი სივრცე არის. ამ სივრცეს დათვლა უნდა, აღწერა უნდა,” -აცხადებს წამყვანი.


ეთნიკურ კუთვნილებას დაუსაბუთებლად უსვამს ხაზს დავით აქუბარდია 29 ივლისის გადაცემაშიც, სადაც ის სტუმართან, ვახტანგ ძაბირაძესთან ერთად, აჭარაში არსებულ ვითარებაზე, კერძოდ კი ეკომიგრანტთა პრობლემებზე და ყოფილი ხელისუფლების საქმიანობაზე საუბრობს: “აღარ მინდა (ლაპარაკი), იქ რა საშინელებები აქვს მიშას გაკეთებული და რომელ თურქზე რა ტერიტორიები აქვს კაპიკებში მიცემული”.



მაუწყენელთა ქცევის კოდექსის თანახმად (თავი IX, მრავალფეროვნება, თანასწორობა და შემწყნარებლობა, მუხლი 31, მრავალფეროვნებისა, თანასწორობისა და შემწყნარებლობის პრინციპი), მაუწყებელმა თავი უნდა შეიკავოს ისეთი მასალის გამოქვეყნებისგან, რომელიც გააღვივებს სიძულვილს ან არატოლერანტობას რასის, ენის, სქესის, რელიგიური კუთვნილების, პოლიტიკური შეხედულებების, ეთნიკური, გეოგრაფიული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე და თავი უნდა აარიდოს ეთნიკურ ან რელიგიურ კუთვნილებასა და უარყოფით მოვლენებს შორის დაუსაბუთებელი პარალელების გავლებას, მათ შორის ცალკეული პიროვნებების საქმიანობის ასოცირებას მთელ ჯგუფთან (მუხლი 33).

მედიის განვითარების ფონდი სახელმძღვანელოში „ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების თემატიკის გაშუქება მედიაში“ მედიასაშუალებებს ურჩევს თავიდან აიცილონ ისეთი მასალის გამოქვეყნება, რომელიც შესაძლოა შეურაცხმყოფელი აღმოჩნდეს რომელიმე ეთნიკური უმცირესობისთვის, აღვივებდეს სიძულვილს, შეუწყნარებლობას მათ მიმართ, თესავდეს შუღლს ეთნიკურ უმრავლესობასა და უმცირესობას შორის, იყოს დისკრიმინაციული ეთნიკური ნიშნით. ფონდი ასევე ურჩევს ჟურნალისტებს არ განაზოგადონ უმცირესობის ცალკეული წარმომადგენლის საქმიანობა, ქცევა თუ ქმედება მთელ ეთნიკურ ჯგუფზე, თავი შეიკავონ პირის ეთნიკურ კუთვნილებასა და უარყოფით მოვლენებს შორის დაუსაბუთებელი პარალელების გავლებისაგან. ხელი შეუწყონ ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლების ინტეგრირებას საზოგადოებაში.

26 ივლისს „იმედის კვირაში“ გავიდა სიუჟეტი ახალი ნარკოტიკული საშუალების შესახებ, რომელიც კუსტარულად მზადდება.

„გარდაუვალი სიკვდილი, ან სამუდამოდ შეზღუდული შესაძლებლობა“, - ამ სახელწოდებით სიუჟეტი „იმედის“ ვებ-გვერდზეც გამოქვეყნდა. მასალაში საუბარია ახალ ნარკოტიკულ საშუალებაზე, რომელიც საქართველოში გავრცელებული მცენარისგან მზადდება. ჟურნალისტმა თქვა, რომ სპეციალურად არ ასახელებს მცენარის სახელს, თუმცა ამ მცენარის კადრები ბევრჯერ უჩვენა სიუჟეტში მაყურებელს. ვიდეომასალაში ასევე აღნიშნა, რომ ეს მცენარე გამოიყენება ზედა სასუნთქი გზების სამკურნალოდ სახალხო მედიცინაში და მასზე ინფორმაცია მოიპოვება ძველ კარაბადინში.

მცენარე არ დაასახელეს, თუმცა მისი ვიზუალური ფორმისა და თვისებების ცოდნა შესაძლოა, საკმარის ინფორმაციას აწვდიდეს მისი დამზადების მსურველს.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის 42-ე მუხლის მიხედვით: "დაუშვებელია ნარკოტიკების უკანონო გამოყენების, ალკოჰოლის ან თამბაქოს არაჯეროვანი გამოყენების გადაცემა 23:00 საათამდე ან საბავშვო პროგრამებში". სიუჟეტი ეთერში გავიდა 22 საათსა და 04 წუთზე დაიწყო.

ამავე მუხლის მესამე პუნქტის მიხედვით კი დაუშვებელია ნარკოტიკების, საინექციო ხელსაწყოების, ნარკოტიკული ნივთიერებების მომზადების ტექნოლოგიის, გამოყენების პროცესის (იქნება ეს სოციალური კლიპი, დოკუმენტური ფილმი, ტელეგადაცემა თუ სხვ.) გადაცემა.

სიუჟეტში დასახელდა ის ნივთიერებები, რისი მცენარის ნახარშთან შერევის შედეგად, ნარკოტიკული საშუალება მზადდება. სიუჟეტში ასევე, შორი ხედით ნაჩვენებია ინექციის კადრები. კადრებში ჩანს ერთჯერადი შპრიცებიც.

გივი სიხარულიძემ "ობიექტივის" ეთერში სტუმრობისას, არაერთხელ გამოიყენა სექსისტური გამონათქვამები, რომლებიც ქალთა მიმართ ძალადობის წახალისების ნიშნებსაც შეიცავდა. იმავე გადაცემიდან ნაწყვეტი Palitratv.ge-მაც გამოაქვეყნა, რუბრიკაში „საზოგადოება“.

გადაცემა ქალთა მიმართ ძალადობის წახალისების გარდა, მათი სექსუალური ცხოვრების მიმართ სტერეოტიპების გაღვივებასაც უწყობს ხელს. სიხარულიძე ქალებს მოიხსენიებს ეპითეტით „ნახმარი“. ის ამბობს:

„მე ძალიან მძაგს ეს სვეცკი გოგოები. სვეცკი რა არის დღეს? ბოზი რომ ხარ. 200 ქმარი რომ გყავს გამოცვლილი, მაშინ გცემენ პატივს ეს, ბოდიშიდა, ხურუშიანი ბიჭები. მარა ვაჟკაცი ბიჭები ვინც არიან, იმათ ვენაცვალე მე, ვისაც ქართული ოჯახი უნდა, პატიოსან გოგოებს ეძებენ. ესენი ბოზებს ეძებენ. ეტყობა, არ შეუძლიათ არაფერი და 100-ჯერ ნახმართან უფრო მივლენ. ხოდა, აი ესენი ქმნიან დღეს, ეს სვეცკი ქალები. სვეცკი კი არა, ესენი დღეში 8-ჯერ უნდა სცემო“, - ამბობს სიხარულიძე.

გივი სიხარულიძის თქმით, ოჯახში დომინანტი მამაკაცი უნდა იყოს:

„რის გენდერული თნასწორობა? ოჯახში მამაკაცი მამაკაცი უნდა იყოს და თუ მამაკაცია ნაღდი ოჯახში, იმას არც ცოლის შეურაცხყოფა მოუწევს არასდროს და არაფერი, იმიტომ, რომ ის თავის ადგილზე ზის, როგორც კაცი და ქალმაც იცის მისი ფასი და იმ ქალის გულისთვის ეს კაცი თავს გასწირავს თავისი ცოლისთვის. და არა ეს ხურუშიანები დღეში რო ასჯერ ცილდებიან და მოყავთ და თუ სხვისი ნახმარი არ არის ასჯერ არ მოიყვანს იმიტომ, რომ სირცხვილია დღეს“, - ამბობს გივი სიხარულიძე.

„ობიექტივის“ წამყვანი რესპონდენტის გამონათქვამებს სიცილით ეთანხმება.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მე-7 მუხლის მიხედვით, ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.