გიორგი მშვენიერაძის ინფორმაციით, რომელიც ფარული ჩანაწერებისა და მაუწყებლიდან მასალების ამოღების საქმეში "TV პირველის" ინტერესებს იცავს, სააპელაციო სასამართლოს საგამოძიებო კოლეგიის მოსამართლე გიორგი მიროტაძემ მათი საჩივარი არ დააკმაყოფილა.

ამის შესახებ გიორგი მშვენიერაძემ სოციალურ ქსელში ვრცელი განმარტება გამოაქვეყნა. მისი განმარტებით, მიღებულ განჩინებაში რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხია, რაც  საზოგადოებამ უნდა იცოდეს:

1. მნიშვნელოვანია, რომ სასამართლომ საჩივარი დასაშვებად სცნო. ჩვენ ვაცხადებდით, რომ კანონის ჩანაწერი, რომელიც საჩივრის წარდგენას შესაძლებლად მხოლოდ განჩინების აღსრულებიდან 48 საათში იძლეოდა, ამ კონკრეტული დავის განხილვისას ვერ გამოდგებოდა, რადგან განჩინება ისე ჩაგვბარდა, რომ მისი აღსრულება არ მომხდარა და ცხადია ვერ დაველოდებოდით ამ მომენტის დადგომას, რათა სასამართლოსთვის მიგვემართა. სასამართლომ გაიზიარა ჩვენი ეს ლოგიკა და როგორც უკვე აღვნიშნე, საჩივარი დასაშვებად სცნო, რაც ცალსახად სწორი გადაწყვეტილებაა;

2. ის ფაქტი, რომ ლაშა კლდიაშვილის მიერ გამოცემულ განჩინებაში, კანონის იმპერატიული მოთხოვნის მიუხედავად, არ ეწერა განჩინების ადრესატი (ანუ ვის მიმართ იქნა გამოტანილი), სააპელაციო სასამართლომ ძალიან არადამაჯერებელი და უფლებებისთვის საზიანო განმარტებით "გააუბრალოვა". სააპელაციო სასამართლომ განჩინებაში მიუთითა, რომ პროკურატურის შუამდგომლობას თან ერთვოდა რა იურიდიული პირის შესახებ ამონაწერი (რაც ცხადია ჩვენ არ ჩაგვბარებია), დგინდებოდა ვინ იყო ამოღების ადრესატი. ხოლო ის ფაქტი, რომ პროკურატურამ ჩვენ გადმოგვიგზავნა განჩინება და ჩვენ ის გავასაჩივრეთ, მიანიშნებს, რომ ჩვენთვისაც ცხადი გახდა, ვისზე ვრცელდებოდა განჩინება;

ეს მსჯელობა ცალსახად კანონსაწინააღმდეგო და ალოგიკურია, რადგან კანონი სასამართლოს არაორაზროვნად სთხოვს განჩინებაში მიუთითოს ვის მიმართ არის გამოტანილი ის და თუ რა ერთივს პროკურატურის შუამდგომლობას, არაარსებითია. კანონი ამ მოთხოვნას პროკურატურის თვითნებობის შესაზღუდად აწესებს. მაგალითად, იგივე განჩინება პროკურატურას წარმატებით შეეძლო გადაეგზავნა ნოდარ მელაძესთვის, მაკა ჩიხლაძესთვის, ტელევიზიის რომელიმე მემონტაჟისთვის, რადგან მასში არ ეწერა ადრესატი და გამოვიდოდა, რომ ის სწორედ მათ მიმართ არის გამოცემული. სამწუხაროდ, სააპელაციო სასამართლომ ამაზე თვალი დახუჭა.

3. სააპელაციო სასამართლომ თქვა (შინაარსობრივად გაიმეორა თბილისის საქალაქო სასამართლოს განცხადება), რომ განჩინების იძულებით აღსრულებასთან დაკავშირებით საქალაქო სასმაართლოს განჩინებაში მოცემული ტექსტი არის "სტანდარტული სავალდებულო ჩანაწერი" და ყოველთვის მიეთითება ჩხრეკა-ამოღების შესახებ განჩინებებში. სააპელაციო სასამართლომ იქვე დასძინა, რომ ეს შემთხვევა გამონაკლისია სხვა შემთხვევებისგან, რადგან ჟურნალისტურ საქმიანობას ეხება, თუმცა მიიჩნია, რომ ამ საკითხზე სასამართლოს ნებართვა პროკურატურას არც სჭირდება და პროკურატურამ თავად უნდა გადაწყვიტოს კანონის შესაბამისად პროპორციულობის პრინციპის დაცვით იძულების გამოყენების საკითხი.

ვფიქრობ, სასამართლომ ამ განმარტებით უარი თქვა ყოფილიყო ადამიანის უფლებათა დაცვის გარანტორი და "თავიდან მოიშორა" საკითხის ამ ნაწილში შესვლა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სააპელაციო სასამართლომ სასამართლოს გადასაწყევტ საკითხთა ნუსხიდან ამორიცხა იძულების გამოყენებაზე ნებართვის გაცემის ფუნქცია, რაც საკუთარი დანიშნულებისა და როლის არასწორი აღქმის შედეგად მიმაჩნია;

4. სასამართლომ განჩინების ბოლო ნაწილში მიუთითა, რომ საჩივარში არასწორად გამოვიყენეთ ევროსასამართლოს გადაწყვეტილება ("Roemen and Schmir v. Luxembourg), რადგან ის საქმე "ჩხრეკას" ეხებოდა, ხოლო აქ სახეზე "ამოღება" იყო. ცხადია, ჩვენთვის ცნობილი იყო, რომ ზემოხსენებული ქეისი ჩხრეკას ეხებოდა, მაგრამ მოწყობილბის ამოღება, რომელზეც სავარაუდოდ პროკურატურა ექსპერტიზას დანიშნავდა, რათა დაედგინა რაიმე სხვა ფაილი თუ ყოფილა მასზე ოდესმე ჩაწერილი და ამით წყაროზე გასვლას შეეცდებოდა, შინაარსობრივად (და არა ფორმით) სხვა არაფერია თუ არა ჩხრეკა. სამწუხაროა, რომ სასამართლო ამ ლოგიკას ვერ ჩაწვდა.

5. სასამართლომ ცხადი განმარტება გააკეთა, რომ სსსკ-ის 50-ე მუხლის მოქმედების ფარგლებთან დაკავშირებით და ჟურნალისტისგან მისი სურვილის საწინააღმდეგოდ ამოღების შეუძლებლობასთან, ისე თავად გამოხატვის თავისუფლების კონსტიტუციური სტანდარტისა და ფარგლებთან დაკავშირებით, თუმცა ზოგიერთ შემთხვევაში წარმოდგენილი ლოგიკა საკამათოა;

"არ მინდოდა ეს საკითხი დროში ჩაკარგულიყო და საზოგადოებას არ სცოდნოდა ჩემი მოსაზრება ამ საკითხთან დაკავშირებით. ცხადია, ზემომოცემული ტექსტი განჩინების ჩემეული აღქმაა, ამიტომ ამ პოსტს თან ვურავ სასამართლოს განჩინებას, რათა შესაძლოა ვინმემ ის სხვაგვარადაც წაიკითხოს", - წერს გიორგი მშვენიერაძე.

• ამ თემაზე: TV პირველის საქმე, როგორც საშიში პრეცენდენტი

• საუკეთესო სტატია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში:

• საუკეთესო სიუჟეტი სამაუწყებლო ან ელექტრონულ მედიაში:

• საუკეთესო საგამოძიებო სტატია ან სიუჟეტი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში:

• საუკეთესო ბლოგი/საავტორო სტატია/სვეტი ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში:

• საუკეთესო ორიგინალური და ინოვაციური ნაშრომი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში:

გამარჯვებული: ეკა ქევანიშვილი, ნაშრომისთვის - ბავშვები პროსტიტუციაში, "რადიო თავისუფლება "

ფინალისტები: მარიამ ჯაჭვაძე და ნანუკა ბრეგაძე

• საუკეთესო დოკუმენტური ფოტო, რომელიც ევროკავშირის ფასეულობებს ასახავს:

• კონფლიქტების თემატიკასთან დაკავშირებული საუკეთესო ჟურნალისტური ნაშრომი (ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის EUMM სპეციალური პრიზი):

"ქართული ოცნების" ყოფილი პიარტექნოლოგი ლაშა ნაცვლიშვილი, რომელიც დაახლოებით სამი კვირის წინ POSTV-ზე "დიდი გეგმებით" დაბრუნდა და "ნაციონალური მოძრაობის ამოსაკვეთად" არხი მაუწყებლობის საგანგებო რეჟიმზე გადაიყვანა, არხზე აღარ მუშობს. 

ნაცვლიშვილმა ამის შესახებ სოციალურ ქსელში დაწერა. იგი ამბობს, რომ მედიით გავრცელებული ინფორმაცია, თითქოს ფარული ჩანაწერების გასაჯაროება მას უკავშირდება, სიცრუეა. იქვე, იგიდასძენს, რომ არხიდან მისი წამოსვლით არაფერი იცვლება.

“პოსტივიდან” ჩემი წამოსვლით შინაარსობრივად არაფერი შეიცვლება, რადგან მუდამ ვიყავი, ვარ და ყოველთვის ვიქნები ბიძინა ივანიშვილის მიერ შექმნილი პოლიტიკური მოძრაობის საჯარო და აქტიური მხარდამჭერი და 2012 წლის 1 ოქტომბრის იდეალების ერთგული. ასე რომ, ჩვეული შემართებით, ოღონდ განსხვავებულ ამპლუაში ვაგრძელებ ბრძოლას. ნუ ცქმუტავთ, დამშვიდდით, დაიოკეთ ნერვები და დაელოდეთ", - წერს ნაცვლიშვილი.

შეგასენებთ, სამი კვირის წინ ლაშა ნაცვლიშვილმა, ისევ სოციალური მედიით გვამცნო, რომ "დიდი  პატივით, გეგემებითა და პასუხისმგებლობით ბრუნდებოდა POSTV-ს ხლმძღანელად" და მისი მიზანი იყო არხს, რომელიც "მოხულიგნო ინტერნეტპლატფორმიდან დაიბადა, მეტი შეუპოვრობით უნდა დაეცვა 2012 წლის ოქტომბრის მონაპოვარი".  

არხზე დაბრუნებიდან ორ დღეში კი დაწერა, რომ  "ნაციონალური მოძრაობის ამოსაკვეთად" არხი მაუწყებლობის საგანგებო რეჟიმზე გადადიოდა..

"ნაციონალური სიმსივნე, რომელიც ოცი წელია, ჯიჯგნის ჩვენი სამშობლოს სხეულს, უნდა ამოიკვეთოს, ხოლო მისი მეტასტაზები - განეიტრალდეს, რათა დამშვიდდეს ქვეყანა და ნორმალური, დემოკრატიული განვითარების საშუალება მიეცეს. წილი ნაყარია! „POSTV“ ამ ბრძოლაში წინა ხაზზე იქნება!”, - წერდა ნაცვლიშვილი ფეისბუქის პირად გვერდზე 23 თებერვალს.

ტელეარხი POSTV პროსახელისუფლებოა და, შეიძლება ითქვას, რომ მმართველი პარტიის პროპაგანდის იარაღია. მის ეთერში ფაქტობრივად არ გადის კრიტიკული რეპორტაჟები ხელისუფლებისა და მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ მისამართით. არხი მუდმივად დადებითად წარმოაჩენს „ქართულ ოცნებას“ და, ასევე, მუდმივად ცდილობს ოპოზიციის დისკრედიტაციას", - ასეა შეფასებული POSTV 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მედიამონიტორინგის საბოლოო ანგარიშში.

POSTV 2017 წელს დაფუძნდა და იგი დაფუძნების დღიდან ღიად მუშაობდა ყოფილი ხელისუფლების, კერძოდ, მიხეილ სააკაშვილის წინააღმდეგ, მის ანტიპიარზე. ბოლო პერიოდში კი მისი აქტიური სამიზნეა ოპოზიციურად განწყობილი მედიასაშუალებები: კერძოდ, POSTV-ის გუნდი აქტიურად აკრიტიკებს იმ ტელევიზიებს (ადრე, სამიზნე იყო “რუსთავი 2”, ხოლო სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების გამო ამ ტელევიზიაში განხორციელებული ცვლილებების შემდეგ, ძირითადი სამიზნეა მთავარი არხი, ფორმულა და ტვ პირველი), რომლებიც აკრიტიკებენ ბიძინა ივანიშვილსა და “ქართულ ოცნებას”.

ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო საქართველოში "ტელეკომპანია პირველის" საქმეზე განცხადებას ავრცელებს, რომელშიც ნათქვამია, რომ ისინი ყურადღებით აკვირდებიან ტელევიზიის გარშემო განვითარებულ მოვლენებს, კერძოდ, სამართალდამცავებსა და მედიის წარმომადგენლებს შორის ურთიერთობას.

"ამ გამოძიების ჩატარებისას პრიორიტეტად უნდა დარჩეს კანონის უზენაესობის დაბალანსებული, მიუკერძოებელი გამოყენება და მედიის თავისუფლების ფუნდამენტური პრინციპი - ჟურნალისტების უფლება, დაიცვან თავიანთი წყაროები. საიდუმლო ჩანაწერები, ისევე როგორც დაშინება ან დევნა არის უკანონო და დასაგმობი და გამოძიებული უნდა იქნას კანონის შესაბამისად.

ჩვენ მოვუწოდებთ ყველა ჩართულ მხარეს პროფესიონალურად და თავშეკავებით მიუდგნენ ამ სიტუაციას. სასამართლო სისტემა უნდა მუშაობდეს სამართლიანად და მიუკერძოებლად და არ უნდა იქნას ბოროტად გამოყენებული პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად შერჩევითი სამართლებრივი დევნის გზით", - ნათქვამია საელჩოს განცხადებაში.

შეგახსენებთ, 10 მარტს სასამართლომ პროკურატურას უფლება მისცა, რომ “ტელეკომპანია პირველიდან” ბერა ივანიშვილის, ირაკლი ღარიბაშვილისა და ანზორ ჩუბინიძის ფარულ ჩანაწერებთან დაკავშირებული მასალები ამოიღოს. ტელევიზიაში ამბობენ, რომ პროკურატურა იმ კონვერტს ითხოვს, რითაც მეხსიერების ბარათი მიიღეს, ეს კი ნიშნავს, რომ მათ წყაროზე გასვლა სურთ. მაუწყებელში კითხვები ჩნდება იმ ფაქტის გამოც, რომ მათ მასალების მიწოდების შესახებ წერილი არ მიუღიათ, მოსამართლემ პირდაპირ პროკურატურას მისცა მასალების ამოთების უფლება, რაც ირიბად, ტელევიზიაში ჩხრეკის ჩატარებას ნიშნავს.

სასამართლოს განჩინებას მესამე სექტორის, იურისტების, სახალხო დამცველის, მედიის წარმომადგენლებისა და ოპოზიციის მწვავე კრიტიკა და განცხადებები მოჰყვა. მესამე სექტორმა ამ განჩინებაში რამდენიმე საფრთხე დაინახა.

საქართველოს სახალხო დამცველმა ნინო ლომჯარიამ თქვა, რომ "თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ გაცემული განჩინება არის დაუსაბუთებელი როგორც ეროვნული კანონმდებლობის, ისე - ადამიანის უფლებათა ევროპული სამართლის გათვალისწინებით. იგი წარმოადგენს მძიმე პრეცედენტს, რომლის აღსრულებამ შესაძლოა სერიოზულად შეაფერხოს ჟურნალისტთა მიერ საქმიანობის თავისუფლად განხორციელება".

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისათვის" წევრმა ორგანიზაციებმა განაცხადეს, რომ შეიქმნა საფრთხე, მედია კიდევ ერთხელ იქცეს პოლიტიკური ანგარიშსწორების სამიზნედ. დემოკრატიის ინდექსის შეფასებით, ეს განაჩენი არღვევს სიტყვის თავისუფლებას და არის საფრთხე დემოკრატიისთვის. დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტმა კი ხაზი გაუსვა, რომ ტელეკომპანიაში საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარება დაუსაბუთებელია და ანონიმური წყაროს ვინაობის დადგენა, რაც პროკურატურის მიზანში იკითხება, მსუსხავ ეფექტს იქონიებს სამომავლოდ პოლიტიკური თანამდებობის პირების მიერ შესაძლო დანაშალების გაშუქების საქმეებზე.

საშიშ პრეცენდენტად შეაფასა განჩინება "საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომაც" და თქვა, რომ იგი "ეწინააღმდეგება საქართველოს და საერთაშორისო სამართლით დადგენილ გამოხატვის თავისუფლებისა და კონფიდენციალური წყაროს გარანტიებს, სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში მედიის საქმიანობას და მედიის წინააღმდეგ სამართალდამცავი და სასამართლო სისტემის ვიწრო პოლიტიკური ინტერესებით გამოყენების ეჭვებს აჩენს".

დღის ბოლოს კიდევ ერთი განცხადება ოპოზიციის სახელით გავრცელდა და ამ განცხადებაში ნათქვამი იყო, რომ "ივანიშვილის რეჟიმის გადაწყვეტილება, თავს დაესხას დამოუკიდებელ და ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილ მედიას, სრულიად უკანონო, დანაშაულებრივი გადაწყვეტილებით შეიჭრას ტელევიზიაში, მოსთხოვოს მას მამხილებლის პიროვნების გათქმა, არის ავტორიტარიზმის საშიში ნიშანი".

მთელი დღის განმავლობაში ისმოდა განცხადებები იმის შესახებაც, რომ წყაროს კონფიდენციალობა არის დაცული და ჟურნალისტებს აქვთ უფლება პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს მიღებული ინფორმაცია, წყაროები დაიცვან.

“კანონი არ ტოვებს ინტერპრეტაციის საშუალებას. ის პირდაპირ ამბობს ,რომ წყარო არის დაცული. აი, მაგალითად, პირდაპირ წერია, რომ პროფესიული საიდუმლოების წყარო დაცულია აბსოლუტური პრივილეგიით და არავის აქვს უფლება მოითხოვოს მისი გამხელა. იქვე არის ჩანაწერი, რომ სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვის შესახებ სასამართლო დავისას მოპასუხეს არ შეიძლება დაეკისროს კონფიდენციალური ინფორმაციის წყაროს გამხელის ვალდებულება", - ამბობს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს წევრი ზვიად ქორიძე "ნეტგაზეთთან" ინტერვიუში.

„TV პირველიდან“ მასალების ამოღების მოთხოვნაში არსებულ ჩანაწერს, წინააღმდეგობის შემთხვევაში იძულების პროპორციული ზომის შესახებ, თბილისის საქალაქო სასამართლო მასალების ამოღების სტანდარტულ ფორმით ხსნის და აცხადებს, რომ არხის მიმართ განსხვავებული წესი არ გამოუყენებიათ.

სასამართლოს განმარტება დღის ბოლოს, მას შემდეგ გამოქვეყნდა, რაც TV პირველისთვის გაგზავნილ განჩინებას მკაცრი კრიტიკა მოჰყვა და დემოკრატიისა და გამოხატვის თავისუფლების სტრანდარტის გაუარესებად შეფასდა.

„საგამოძიებო მოქმედებების ჩასატარებლად გაცემულ სხვა განჩინებებშიც, სასამართლო ხელმძღვანელობს და მიუთითებს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 111-ე მუხლის მე-7 ნაწილით, რომლის თანახმადაც დასაშვებია საგამოძიებო მოქმედებების ჩამტარებელმა პირმა ან ორგანომ საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარებისათვის წინააღმდეგობის გაწევის შემთხვევაში, გამოიყენოს იძულების პროპორციული ზომა და ეს კანონის დანაწესიდან გამომდინარეობს.

შესაბამისად აღნიშნული დათქმა წარმოადგენს სტანდარტულ ფორმას, რომელიც სხვა უამრავ მსგავს შემთხვევებშიც ეთითება ანალოგიურ განჩინებებში და არანაირი განსხვავებული წესი ამ შემთხვევაში არ გამოყენებულა“, - ნათქვამია სასამართლოს განცხადებაში.

ტელეკომპანია პირველის ერთ-ერთი წამყვანი ინგა გრიგოლია ხელისუფლებას მიმართავს არ გაიმეოროს წინა ხელისუფლების შეცდომები. 

სპეციალურ ბრიფინგზე, რომელიც დღეს TV პირველის დამფუძნებელმა და ჟურნალისტებმა გამართეს, ინგა გრიგოლიამ განაცხადა, რომ მათ მედიასთან ბრძოლის ბევრი გზა უნახავთ, ბევრი რამ აქვთ გამოცდილი საკუთარ თავზე და გავლილი, იმისათვის, რომ ამ ბრძოლისთვის მზად იყვნენ და ტელევიზია არ დათმონ.

“გავლილი გვაქვს ყველაფერი, ვართ ძალიან გამოწრთობილი თაობა, ამ ბრძოლისთვის რომ ვიყოთ მზად და გაძლევთ პირობას, არ დავთმობთ არც ერთი წამით ამ ტელევიზიას, რომელიც ამ ხელებით გვაქვს აშენებული”.

გრიგოლია ამბობს, რომ შეტევას ელოდებოდა და პროკურატურის განცხადებებზე, რომ TV პირველში შეჭრას არ აპირებენ, კითხულობს, მაშინ რას ნიშნავს ის ჩანაწერი, რომელიც არის განჩნებაში იძულებით აღსრულებასთან და პროპორციული ძალის გამოყენებასთან დაკავშირებით.

საქართველოს სახალხო დამცველი მიიჩნევს, რომ სასამართლოს განჩინება, რომელიც ტელეკომპანია „TV პირველში“ ამოღების ჩატარების შესახებ გაიცა, დაუსაბუთებელია და ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობასა და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სამართალს.

 2021 წლის 9 მარტს თბილისის საქალაქო სასამართლომ ნებართვა გასცა საგამოძიებო ორგანოს მიერ ტელეკომპანია „TV პირველში“ ამოღების ჩასატარებლად, რათა გამოძიებამ მოიპოვოს ტელეკომპანიისთვის გადაცემული ელექტრონული ინფორმაციის მატარებელი მოწყობილობა და კონვერტი ან სხვა შეფუთვა, რომელშიც მოთავსებული იყო აღნიშნული მოწყობილობა.

"ტელეკომპანიის მიერ გავრცელებული ჩანაწერი, რასთან დაკავშირებითაც საქართველოს პროკურატურამ გამოძიება დაიწყო, მოპოვებულია ჟურნალისტის კონფიდენციალური წყაროს გამოყენებით. ჟურნალისტის უფლება, არ დაასახელოს წყარო და არ გადასცეს გამოძიებას პროფესიული საქმიანობისას მიღებული ინფორმაცია, პირველ რიგში, დაცულია შიდა კანონმდებლობით. მასმედიაში ჩხრეკა-ამოღების განხორციელება დაშვებულია მხოლოდ ისეთ შემთხვევაში, როცა „არსებობს აშკარა და დამაჯერებელი დასაბუთება, რომ აღნიშნული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარება არ გამოიწვევს საქართველოს კონსტიტუციით დაცული სიტყვის, [..] უფლების ხელყოფას“, - ნათქვამია ომბუდსმენის განცხადებაში.

განცხადებაში ხაზგასმულია, რომ სასამართლოს მიერ გაცემულ ორგვერდიან განჩინებაში საერთოდ არ გვხვდება მსჯელობა იმასთან დაკავშირებით, თუ რა გავლენა შეიძლება იქონიოს მსგავსი შინაარსის საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებამ ჟურნალისტის სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების დაცვის ხარისხზე, რის გამოც აღნიშნული განჩინება საპროცესო-სამართლებრივი დასაბუთებულობის ელემენტარულ ზღვარსაც კი ვერ აკმაყოფილებს.

"სასამართლოს გადაწყვეტილებაში მითითება გვხვდება მხოლოდ გამოძიების ინტერესთან დაკავშირებით. სასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია იმაზე, ხომ არ ცდილობს გამოძიება ჟურნალისტის გამოკითხვის გვერდის ავლით მისი კონფიდენციალური წყაროს ვინაობის დადგენას, რაც ჟურნალისტური საქმიანობის ძირითადი პრივილეგიის დარღვევაა. კონფიდენციალური წყაროს გამჟღავნებაზე უარი წარმოადგენს ჟურნალისტის გამოხატვის თავისუფლების ელემენტს, რასაც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო უმნიშვნელოვანეს საჯარო ინტერესად აღიქვამს.

ევროპულმა სასამართლომ არაერთ გადაწყვეტილებაში მიუთითა, რომ ხელისუფლება უაღრესი სიფრთხილით უნდა მოეპყრას ჟურნალისტის უფლებას, არ გასცეს საკუთარი წყაროს ვინაობა. კონვენციის მეათე მუხლის (გამოხატვის თავისუფლების) დარღვევა დგინდება ყველა შემთხვევაში, როდესაც ხელისუფლება (მოცემულ შემთხვევაში - სასამართლო) გადაწყვეტილების მიღებისას არ ითვალისწინებს ჟურნალისტის წყაროს კონფიდენციალობის დაცვის აუცილებლობას მიუხედავად იმისა, თუ რა კატეგორიის საქმის გამოძიებას აწარმოებს პროკურატურა. თბილისის საქალაქო სასამართლოს არც იმაზე უმსჯელია, განჩინების აღსრულება ხომ არ გამოიწვევდა ჟურნალისტის ხელთ არსებული სხვა წყაროს ვინაობის გამჟღავნებას, რაც მეათე მუხლის დარღვევის დამატებითი საფუძველია.  

შესაბამისად, თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ გაცემული განჩინება არის დაუსაბუთებელი როგორც ეროვნული კანონმდებლობის, ისე - ადამიანის უფლებათა ევროპული სამართლის გათვალისწინებით. იგი წარმოადგენს მძიმე პრეცედენტს, რომლის აღსრულებამ შესაძლოა სერიოზულად შეაფერხოს ჟურნალისტთა მიერ საქმიანობის თავისუფლად განხორციელება", - ნათქვამია სახალხო დამცველის განცხადებაში.

გიორგი მშვენიერაძე, რომელიც “TV პირველის” ინტერესებს იცავს მასალის ამოღების საქმეში, აცხადებს, რომ სასამართლოს განჩინებას გაასაჩივრებენ, რადგან, ვიდრე ეს განჩინება ძალაში ექნება, პროკურატურას ექნება საშუალება, ნებისმიერ დროს შევიდეს ტეელვიზიაში იმ ნივთის ამოსაღებად, რომელიც ფიზიკურად არ არსებობს. და იქვე ხაზს უსვამს, რომ ეს ნივთი რომც არსებობდეს, მის გადაცემაზე ტელევიზია მაინც უარს განაცხადებდა.

“დღეს დავიწყეთ აქტიურად მუშაობა იმასთან დაკავშირებით, რომ ის უკანონო და არაკონსტიტუციური სასამართლოს განჩინება, რომელიც გუშინ ჩაბარდა ტვ პირველს, გასაჩივრდეს ქვეყნის შიგნით სასამართლოში, პირველ რიგში”, - ამბობს გიორგი მშვენიერაძე და ამატებს, რომ სანამ არსებობს ეს განჩინება და ეს არის ძალაში, იქამდე აქვთ პროკურატურას და სამართალდამცავ ორგანოებს შესაძლებლობა, იძულების სახით, ნებისმიერ დროს განახორციელონ ტვ პირველში” იმ ნივთის ამოღება, რომელიც ფიზიკურად არ არსებობს, - “და რომც არსებობდეს, მაინც არ აპირებს ტელევიზია ამის გადაცემას საგამოძიებო ორგანოებისათვის”.

მშვენიერაძის შეფასებით, ეს განჩინება კარგად წარმოაჩენს გამოძიების სულისკვეთებას, რომელსაც არ აინტერესებს თავად ჩანაწერის შინაარსი: “ანგარიშგებაში არ არის მოთხოვილი აუდიო ფაილი, არამედ მიზანმიმართულად ითხოვენ იმ მოწყობილობას, რომელიც შესაძლებელია ყოფილიყო ჩაწერის ფაილი, ანუ მათ აინტერესებთ სწორედ ფაილის წარმომავლობა ანუ სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჟურნალისტის პროფესიული საიდუმლოებით დაცული, აბსოლუტური პრივილეგიით დაცული წყარო”.

ადვოკატის თქმით, ტელევიზია აცხადებს მზადყოფნას, თუ გამოძიება დაინტერესდება, გადასცეს მას აუდიო ფაილი, სადაც მოცემულია ჩანაწერი, მაგრამ, კიდევ ერთხელ ხაზს უსვამს, რომ ტელევიზიაში არ არსებობს ის დოკუმენტი თუ მტკიცებულება, რის ამოღებასაც განჩინება ეძღვნება, - “და რომ არსებობდეს ტელევიზია მის გადაცემაზე მაინც უარს განაცხადებდა”.

“ამ განჩინებას უახლოეს პერიოდში გავასაჩივრებთ. აქვე განვმარტავ, რომ არსებობს გარკვეული საკანონმდებლო ხარვეზი, მაგრამ ამის მიუხედავად, გასაჩივრებას ქვეყნის შიგნით მაინც შევეცდებით და თუკი ეს არ იქნება საკმარისი, განვიხილავთ შესაძლებლობას, რომ მივმართოთ ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოსაც დროებითი ღონისძიების გამოყენებასთან დაკავშირებით”, - აცხადებს მშვენიერაძე.

შეგახსენებთ, 10 მარტს სასამართლომ პროკურატურას უფლება მისცა, რომ “ტელეკომპანია პირველიდან” ბერა ივანიშვილის, ირაკლი ღარიბაშვილისა და ანზორ ჩუბინიძის ფარულ ჩანაწერებთან დაკავშირებული მასალები ამოიღოს. ტელევიზიაში ამბობენ, რომ პროკურატურა იმ კონვერტს ითხოვს, რითაც მეხსიერების ბარათი მიიღეს, ეს კი ნიშნავს, რომ მათ წყაროზე გასვლა სურთ. მაუწყებელში კითხვები ჩნდება იმ ფაქტის გამოც, რომ მათ მასალების მიწოდების შესახებ წერილი არ მიუღიათ, მოსამართლემ პირდაპირ პროკურატურას მისცა მასალების ამოთების უფლება, რაც ირიბად, ტელევიზიაში ჩხრეკის ჩტარებას ნიშნავს.

საქართველოს პროკურატურამ, TV პირველის მიერ 6 მარტს გავრცელებულ ფარულ ჩანაწერებთან დაკაშირებით, გამოძიება კერძო საუბრის უნებართვო ჩაწერის, უკანონოდ გამოყენებისა და გავრცელების ფაქტებზე 9 მარტს დაიწყო.

სპეციალურ ბრიფინგზე, რომელიც დღეს "TV პირველის" დამფუძნებლებმა და ჟურნალისტებმა გამართეს, ტელევიზიის დამფუძნებელმა ვატო წერეთელმა დიპლომატიურ კორპუსს მიმართა სწრაფად ირეაგირონ მომხდარზე:

"ამ ისტერიას მხოლოდ თქვენ თუ შეაჩერებთ და მინდა მოვითხოვო თქვენგან სწრაფი რეაგირება. დღეს უკვე სასამართლო დადგენილებაში გაჩნდა ჩანაწერი, რომ პროკურატურას დღეს შეუძლია შემოვიდეს ძალის გამოყენებით ტელეკომპანია პირველში. ეს არის ხელისუფლების, ქართული ოცნების დღის წესრიგი, რომ შემოვიდნენ და ტვ პირველი აღარ იყოს ამ ქვეყანაში და აღარ იმაუწყებლოს”, - განაცხადა წერეთელმა.

შეგახსენებთ, 10 მარტს სასამართლომ პროკურატურას უფლება მისცა, რომ “ტელეკომპანია პირველიდან” ბერა ივანიშვილის, ირაკლი ღარიბაშვილისა და ანზორ ჩუბინიძის ფარულ ჩანაწერებთან დაკავშირებული მასალები ამოიღოს. ტელევიზიაში ამბობენ, რომ პროკურატურა იმ კონვერტს ითხოვს, რითაც მეხსიერების ბარათი მიიღეს, ეს კი ნიშნავს, რომ მათ წყაროზე გასვლა სურთ. მაუწყებელში კითხვები ჩნდება იმ ფაქტის გამოც, რომ მათ მასალების მიწოდების შესახებ წერილი არ მიუღიათ, მოსამართლემ პირდაპირ პროკურატურას მისცა მასალების ამოთების უფლება, რაც ირიბად, ტელევიზიაში ჩხრეკის ჩტარებას ნიშნავს.

საქართველოს პროკურატურამ, TV პირველის მიერ 6 მარტს გავრცელებულ ფარულ ჩანაწერებთან დაკაშირებით, გამოძიება კერძო საუბრის უნებართვო ჩაწერის, უკანონოდ გამოყენებისა და გავრცელების ფაქტებზე 9 მარტს დაიწყო.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო“ საშიშ პრეცენდენტად მიიჩნევს თბილისის საქალაქო სასამართლოს განჩინებას, რომლის მიხედვითაც პროკურატურას „ტვ პირველის“ „ნოდარ მელაძის შაბათის“ ეთერში გასული ფარული ჩანაწერის ჩვენების შემდეგ კონფიდენციალური წყაროს მიერ მიწოდებული მასალის ამოღების უფლება მისცა.

"აღნიშნული განჩინება ეწინააღმდეგება საქართველოს და საერთაშორისო სამართლით დადგენილ გამოხატვის თავისუფლებისა და კონფიდენციალური წყაროს გარანტიებს, სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში მედიის საქმიანობას და მედიის წინააღმდეგ სამართალდამცავი და სასამართლო სისტემის ვიწრო პოლიტიკური ინტერესებით გამოყენების ეჭვებს აჩენს", - ნათქვამია ორგანიზაციის განცხადებაში.

ორგანიზაციაში აცხადებენ, რომ საჯაროდ გავრცელებული სასამართლოს განჩინების გაცნობის შემდეგ იკვეთება, რომ იგი ვერ პასუხობს დასაბუთებულობის კრიტერიუმს: 

„სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ“ კანონით, მედია საშუალება წყაროს გაუთქმელობის აბსოლუტური პრივილეგიით არის დაცული. უფრო მეტიც, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მიხედვით, ჟურნალისტს არ აქვს როგორც პროფესიულ საქმიანობასთან დაკავშირებით ჩვენების მიცემის, ასევე მასთან დაკავშირებული საგნის ან სხვა ობიექტის გადაცემის ვალდებულება.

ადამიანის უფლებების ევროპული სასამართლოს მიერ დადგენილი სტანდარტით (Nagla v. Latvia, Martin and Others v. France) დაუშვებელია მედიაში ჩხრეკის ან ამოღების ჩატარება, თუ საგამოძიებო ორგანოს მიზანი მხოლოდ წყაროს იდენტიფიცირებაა. სასამართლოს განჩინებაში მითითებული კონფიდენციალური წყაროს მიერ „ტვ პირველისთვის“ გადაცემული კონვერტის ამოღებაზე ნებართვა კი ცალსახად მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ საგამოძებო ორგანოს მიზანი წყაროს იდენტიფიცირებაა.

ხელისუფლებას მოვუწოდებთ იმოქმედოს კანონის შესაბამისად. გააცნობიეროს ის სერიოზული რისკები, რომელიც სასამართლოს განჩინებიდან და მისი შესაძლო აღსრულებიდან გამომდინარეობს, რაც საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში გამოხატვის თავისუფლებას. აუცილებელია ხელისუფლებამ შეწყვიტოს სასამართლო და სამართალდამცავი ორგანოების გამოყენება კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ და უზრუნველყოს ქვეყანაში ჯანსაღი მედია გარემოს შექმნა", - ნათქვამია ორგანიზაციის განცხადებაში.

შეგახსენებთ, 10 მარტს სასამართლომ პროკურატურას უფლება მისცა, რომ “ტელეკომპანია პირველიდან” ბერა ივანიშვილის, ირაკლი ღარიბაშვილისა და ანზორ ჩუბინიძის ფარულ ჩანაწერებთან დაკავშირებული მასალები ამოიღოს. ტელევიზიაში ამბობენ, რომ პროკურატურა იმ კონვერტს ითხოვს, რითაც მეხსიერების ბარათი მიიღეს, ეს კი ნიშნავს, რომ მათ წყაროზე გასვლა სურთ. მაუწყებელში კითხვები ჩნდება იმ ფაქტის გამოც, რომ მათ მასალების მიწოდების შესახებ წერილი არ მიუღიათ, მოსამართლემ პირდაპირ პროკურატურას მისცა მასალების ამოთების უფლება, რაც ირიბად, ტელევიზიაში ჩხრეკის ჩტარებას ნიშნავს.

საქართველოს პროკურატურამ, TV პირველის მიერ 6 მარტს გავრცელებულ ფარულ ჩანაწერებთან დაკაშირებით, გამოძიება კერძო საუბრის უნებართვო ჩაწერის, უკანონოდ გამოყენებისა და გავრცელების ფაქტებზე 9 მარტს დაიწყო.

მთავარი ფოტო: TI

კომუნიკაციების კომისიის ინფორმაციით, 2020 წელს, ჯამური მონაცემებით, მაუწყებლების კომერციული შემოსავალი 9%-ით შემცირდა. განსაკუთრებული კლება - 39% მეორე კვარტალში დაფიქსირდა. კლება იყო მეოთხე კვარტალშიც - 3%. ეს ის პერიოდებია, როდესაც ქვეყანაში მკაცრი ჩკეტვები, ე.წ. ლოქდაუნები ამოქმედდა. 

კომუნიკაციების კომისიის ინფორმაციით, 2020 წლის პირველ კვარტალში (იანვარი - მარტის პერიოდი, იქამდე, ვიდრე პანდემია აქტიურ ფაზაში შევიდოდა და შეზღუდვები ამოქმედდებოდა), მაუწყებლებმა, გასული წლის ამავე პერიოდთან შედარებით, 11%-ით მეტი შემოსავალი მიიღეს, მეორე კვარტალში კი 39% კლება დაფიქსირდა. მესამე კვარტალში დინამიკა შეიცვალა და მაუწყებლებს 7%-იანი მატება ჰქონდათ, ხოლო მეოთხე კვარტალში კვლავ 3%-იანი - კლება.

"ჯამურად წლის ჭრილში კომერციული რეკლამიდან მიღებულმა შემოსავალმა წინა წელთან შედარებით 9%-ით ნაკლები შეადგინა", - ნათქვამია კომუნიკაციების კომისიის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

უწყება ამბობს, რომ საბოოლოოდ, ეს მაჩვენებელი პოლიტიკური რეკლამიდან მიღებულმა შემოსავლებმა დააბალანსა.

შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, მარტვილში, ჭყონდიდის ეპარქიაში აივნის მოაჯირის გადავარდნის ფაქტზე, რის შედეგადაც ჟურნალისტები და ოპერატორები დაშავდნენ, გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 124-ე, გაუფრთხილებლობით ჯანმრთელობის დაზიანების მუხლით დაიწყო. 

როგორც ამავე უწყებაში "მედიაჩეკერს" განუცხადეს, მათი ინფორმაციით, ყველა დაშავებული, საუბარია 4, ან 5 ადამიანზე, მედიის წარმომადგენელია. 

შეგახსენებთ, დღეს, 8 მარტს, მარტვილში, ჭყონდიდის ეპარქიაში, შენობის მეორე სართულზე აივნის ჩანგრევის შედეგად ჟურნალისტები და ოპერატორები რამდენიმე მეტრის სიმაღლიდან გაცვივდნენ და დაშავდნენ. დაშავებულებს შორის არიან:  "ტვ პირველის" ოპერატორი და ჟურნალისტი: ალეკო ხაზალია და პაპუნა შუშანია, "რუსთავი 2-ის" ოპერატორი დავით კონჯარია, "ფორმულას" ოპერატორი იაგო ვეკუა და “პოსტვ-ის” ჟურნალისტი იოსებ ხოფერია. ყველა დაშავებულს ამ დროისათვის გამოკვლევები უტარდება. პირველადი ინფორმაციით, მათ სიცოცხლესთან შეუთავსებელი ტრავმები არ აღენიშნებათ.

ამავე დღეს მუშაობაში ხელი შეუშალეს და აგრესიულად ექცეოდნენ "მთავარი არხის" ჟურნალისტს ემა გოგოხიას. გავრცელდა ვიდეოკადრებიც, რომელშიც ჩანს, რომ სასულიერო პირები ცდილობენ "მთავარი არხის" გადამღებ ჯგუფს მუშაობაში ხელი შეუშალონ. 

გადამღები ჯგუფები ჭყონდიდში სასულიერო პირებს შორის არსებულ დაპირისპირებასა და აქციას აშუქებდნენ. პროტესტი ჭყონდიდის ეპარქიაში მიტროპოლიტ სტეფანეს გადაწყვეტილებას მოჰყვა. მიტროპოლიტმა ეპარქიის ორ სასულიერო პირს  მღვდელმსახურება შეუჩერა. ამ გადაწყვეტილების მოტივად სახელდება ის, რომ ისინი პეტრე ცაავას მხარდამჭერები არიან. 
გავრცელებული ინფორმაციით, სხდომა დახურული იყო. შემთხვევა კი მაშინ მოხდა, როდესაც შენობიდან კარის გაღების დროს აივანზე მდგომ ხალხს მიაწვნენ.

მასალაში გამოყენებულია სოციალურ ქსელში ბერდია კალანდიას მიერ გავრცელებული ფოტო და ვიდეომასალა.

ტელეკომპანია "ფორმულას" ტელეწამყვან ვახო სანაიაზე თავდასხმისთვის პროკურატურამ სამ პირს ბრალი შეუწყნარეობლობის მოტივით მუქარის ფაქტზე წარუდგინა. აღნიშნული პირებისთვის აღკვეთის ღონისძიების შეფარდებაზე სასამართლო დღეს, 26 თებერვალს იმსჯელებს. პროკურატურა აღკვეთის ღონისძიენად პატიმრობის გამოყენებას ითხოვს.

საქართველოს პროკურატურის ინფორმაციით, გამოძიებით დადგინდა, რომ 25 თებერვალს, თბილისში, წყნეთის ქუჩაზე, ვ.გ., გ.ს. და ს.ს. ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს ვახტანგ სანაიას, მისი პროფესიული საქმიანობის გამო თავს დაესხნენ.  ბრალდებულებმა ვახტანგ სანაია ჯერ წააქციეს, შემდეგ კი მასზე ფიზიკურად იძალადეს, რა დროსაც ჟურნალისტს მისი პროფესიული საქმიანობის გამო შეურაცხყოფას აყენებდნენ და უცენზურო სიტყვებით მიმართავდნენ, ხოლო ვ.გ. ვახტანგ სანაიას სიცოცხლის მოსპობით დაემუქრა. ბრალდებულების მიერ ჩადენილი ქმედებით, ვახტანგ სანაიამ თავის და სხეულის სხვადასხვა არეში დაზიანებები მიიღო.

უწყებისვე ცნობით, გამოძიებით ასევე დადგინდა, რომ ბრალდებულმა ს.ს-მ ძალადობა განახორციელა ვახტანგ სანაიას თანმხლებ ნ.მ-ს მიმართ.

პროკურატურის განცხადებაში ნათქვამია, რომ სამართალდამცველებმა სამივე ბრალდებული შემთხვევის ადგილზე დააკავეს. მათ ბრალდება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 156-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით, 151-ე მუხლის პირველი ნაწილით და 126-ე მუხლის პირველი ნაწილით წარედგინათ, რაც სასჯელის სახედ და ზომად 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

შეგახსენებთ, 25 თებერვალს ტელეკომპანია “ფორმულას” ტელეწამყვან ვახო სანაიას თბილისში, წყნეთის ქუჩაზე თავს დაესხნენ.  იგი თავდასხმას მის ჟურნალისტურ საქმიანობას უკავშირებს. ვახო სანაიას მონაყოლის მიხედვით, თავდამსხმელები მას თავდაპირელად მოყინულ გზაზე მოცურებული მანქანის გასწორებაში ეხმარებოდნენ, თუმცა, მას შემდეგ, რაც პირბადე მოიხსნა და იცნეს ვინ იყო, მისი მისამართით აგრესიულები გახდნენ. 

სანაია ამბობს, რომ თავდამსხმელებს აგრესია ტელეკომპანიების "ფორმულასა" და "ტვ პირველის" მიმართ ჰქონდათ. იგი ამ ფაქტს კრიტიკული ტელევიზიების მისამართით ხელისუფლების აგრესიულ რიტორიკას უკავშირებს. ასე შეაფასა მომხდარი არასამთავრობო სექტორმაც. 

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა (IDFI) კომუნიკაციების კომისიის ააიპ-ისგან, “მედიააკადემიისგან” საჯარო ინფორმაცია გამოითხოვა, თუმცა ვერ მიიღო.  ორგანიზაციამ უარი ჯერ კომუნიკაციების კომისიაში გაასაჩივრა, მათგანაც უარის მიღების შემდეგ კი სასამართლოს მიმართა.  25 თებერვალს, თბილისის საქალაქო სასამართლომ IDFI-ს სასარჩელო მოთხოვნა სრულად დააკმაყოფილა და  “მედიააკადემიას”, საჯარო ინფორმაციის გაცემა დაავალა.

 IDFI-მ “მედიააკადემიიდან” სხვადასხვა სახის საჯარო ინფორმაცია, მათ შორის, „მედიააკადემიის“ თანამშრომლების საშტატო ნუსხა, „მედიააკადემიაში“ მოქმედი „მედიალაბის“, „მედიაკრიტიკისა“ და „მედიასკოლის“ ფუნქციების განმსაზღვრელი სამართლებრივი აქტების ასლები, მათ მიერ განხორციელებული აქტივობები დანახარჯების მითითებით, მათი ბიუჯეტი და სხვა 2020 წლის 24 იანვარს გამოითხოვა.

ორგანიზაციის ინფორმაციით, “მედიააკადემიამ” უარი განაცხადა ინფორმაციის მოწოდებაზე იმ საფუძვლით, რომ ის არ წარმოადგენს ადმინისტრაციულ ორგანოს არც ორგანიზაციულ-სამართლებრივი და არც ფუნქციონალური გაგებით და მასზე არ ვრცელდება სზაკ-ის მესამე თავით გათვალისწინებული მოთხოვნები.

2020 წლის 28 თებერვალს, IDFI-მ უარი კომუნიკაციების კომისიაში გაასაჩივრა, ვინაიდან, ორგანიზაციის განმარტებით, კომისია წარმოადგენს ამ ორგანიზაციის დამფუძნებელ და ზედამხედველ ორგანოს, რომლის წინაშეც “მედიააკადემია” არის ანგარიშვალდებული. “მედიააკადემიის” წესდების თანახმად, კომისია განსაზღვრავს მისი საქმიანობის ძირითად მიმართულებებს, ადგენს სტრატეგიული განვითარების გეგმას, ამტკიცებს მის ბიუჯეტს, საშტატო ნუსხასა და ორგანიზაციულ სტრუქტურას. კომისიის თავმჯდომარეს კი აქვს “მედიააკადემიის” აღმასრულებელი დირექტორის ერთპიროვნულად დანიშვნის უფლებამოსილება. მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, კომისიამ უარი განაცხადა ადმინისტრაციული საჩივრის საფუძვლიანად განხილვაზე იმ მოტივით, რომ ის არ წარმოადგენდა „მედიააკადემიის“ ზემდგომ ადმინისტრაციულ ორგანოს.

2020 წლის 7 აპრილს IDFI-მ “მედიააკადემიის” წინააღმდეგ სარჩელი სასამართლოში შეიტანა. ორგანიზაციამ 2020 წლის 24 იანვრის წერილით გათვალისწინებული საჯარო ინფორმაციის გაცემის მოპასუხისათვის დავალდებულება მოითხოვა, გამომდინარე იქედან, რომ ის არის ადმინისტრაციული ორგანო ფუნქციონალური გაგებით. 

2021 წლის 25 თებერვალს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის მოსამართლე ნათია ბუსკაძემ IDFI-ს სასარჩელო მოთხოვნა დააკმაყოფილა და მოპასუხე მხარეს მოთხოვნილი ინფორმაციის მოსარჩელისათვის მიწოდება დაავალა.

„სასამართლო დავის აღნიშნული გადაწყვეტა მეტად მნიშვნელოვანია პრაქტიკის პოზიტიურად განვითარების თვალსაზრისით, რადგან ეს გახლავთ მკაფიო გზავნილი საჯარო დაწესებულებების მიმართ, რომ საკუთარ უფლებამოსილებათა კერძო სამართლის იურიდიულ პირებზე დელეგირების გზით ისინი ვერ აირიდებენ საზოგადოების წინაშე პასუხისმგებლობასა და საჯარო ინფორმაციის გაცემის ვალდებულებას“, - აცხადებენ IDFI-ში.

ტელეკომპანია "ფორმულას" ტელეწამყვან ვახო სანაიას ტვინის შერყევა აქვს - ამას ფეისბუკზე მისი ცოლი თამუნა ყურაშვილი წერს. სანაიამ დაზიანება მას შემდეგ მიიღო, რაც მას გუშინ, გვიან ღამით, თბილისში, წყნეთის ქუჩაზე, სამი პირი დაესხა თავს, მაშინ, როდესაც ცოლთან, მცირეწლოვან შვილთან და ახლობელთან ერთად სახლში ბრუნდებოდა. 

ვახო სანაია თავდასხმას მის ჟურნალისტურ საქმიანობას უკავშირებს. მისი მონაყოლის მიხედვით, თავდამსხმელები მას თავდაპირველად მოყინულ გზაზე მოცურებული მანქანის გასწორებაში ეხმარებოდნენ, თუმცა, მას შემდეგ, რაც პირბადე მოიხსნა და იცნეს ვინ იყო, მისი მისამართით აგრესიულები გახდნენ.

სანაია ამბობს, რომ თავდამსხმელებს აგრესია ტელეკომპანიების "ფორმულასა" და "ტვ პირველის" მიმართ ჰქონდათ. იგი ამ ფაქტს კრიტიკული ტელევიზიების მისამართით ხელისუფლების აგრესიულ რიტორიკას უკავშირებს. 

• ამ თემაზე: ვახო სანაიას თავს დაესხნენ -  "ტელევიზიების მიმართ ჰქონდათ აგრესია" 

NGO-ები მიიჩნევენ, რომ ეს თავდასხმა ხელისუფლების აგრესიული რიტორიკის შედეგია 

ვახო სანაიაზე მომხდარ თავდასხმას, რომელშიც ძნელია მხოლოდ ერთ ჟურნალისტზე თავდასხმა დაინახო, არასამთავრობო სექტორის, სახალხო დამცველის, საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩოსა და საერთაშორისო ორგანიზაციის "რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე" მყისიერი გამოხმაურება მოჰყვა. ყველა ორგანიზაციის განცხადებაში ერთი და იგივე გზავნილი იკითხება - რომ ეს არის საშიში ტენდენცია, ბოლო პერიოდის ხელისუფლების აგრესიული და სიძულვილით სავსე რიტორიკის გამოძახილი და დაუსჯელობის შედეგი. 

"მოვუწოდებთ მმართველი პარტიის წარმომადგენლებს, გაიაზრონ მათი როლი ამ პროცესში, შეწყვიტონ აგრესიული რიტორიკა კრიტიკული მედიის მიმართ, საჯაროდ დაგმონ ჟურნალისტების წინააღმდეგ მიმართული ნებისმიერი ფორმის ძალადობა და უზრუნველყონ მედიის საქმიანობისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნა”, - ვკითხულობთ "საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს" განცხადებაში.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში ამბობენ, რომ მედიის მიმართ ხელისუფლების წარმომადგენლების აგრესიული რიტორიკა უარყოფითად აისახება ჟურნალისტთა უსაფრთხოებაზე.  "ჩვენ არაერთხელ გამოვთქვით შეშფოთება „ქართული ოცნების“ წევრების რიტორიკის გამო, რომლითაც საქართველოში იქმნება ტოქსიკური გარემო მედიაორგანიზაციებისა და ჟურნალისტების თავისუფალი მუშაობისათვის", - აცხადებენ "კოალიცია მედიის ადვოკატირებისათვის" წევრი ორგანიზაციები. 

ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრში (EMC) ჟურნალისტებზე თავდასხმის სხვა შემთხვევებზე არაეფექტიანი გამოძიების პრობლემაზე ამახვილებენ ყურადღებას და აღნიშნავენ, რომ მსგავსი ფაქტები ახალისებს დაუსჯელობის გარემოს და ქმნის მტრულ საინფორმაციო და სოციალურ კლიმატს. "უფლებები საქართველო" საგანგაშოდ აფასებს ბოლო პერიოდში ჟურნალისტებზე გახშირებულ თავდასხმებს და მზად არის სამართლებრივი მხარდაჭერა გაუწიოს დაზარალებულებს. “რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” (RSF) კი ხელისუფლებას გამჭვირვალე და დამოუკიდებელი გამოძიებისკენ მოუწოდებს.

• არასამთავრობო სექტორის შეფასება ვრცლად იხილეთ: ხელისუფლების აგრესიული საჯარო რიტორიკის შედეგი - NGO-ები სანაიაზე თავდასხმაზე

საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩომ საქართველოს ხელისუფლებას ჟურნალისტებზე თავდასხმების ყველა ფაქტის მყისიერი გამოძიებისკენ მოუწოდა. "ჟურნალისტებზე თავდასხმები მიუღებელია და მათთან შეგუება დაუშვებელია. მოვუწოდებთ ხელისუფლებას, აღნიშნულ საქმესთან ერთად, სრულად გამოიძიონ ჟურნალისტებზე ძალადობის სხვა გაუხსნელი საქმეები", - ნათქვამია საელჩოს მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

საქართველოს სახალხო დამცველი ნინო ლომჯარია ამბობს, რომ ჟურნალისტ ვახო სანაიაზე თავდასხმა უკიდურესად შემაშფოთებელია და  ამ ტიპის ქმედებებზე სახელმწიფოს პასუხი მკაცრი უნდა იყოს: "თუკი ჟურნალისტს თავს ესხმიან მისი საქმიანობიდან გამომდინარე, ეს დანაშაულებრივი ქმედება ადეკვატურ და მკაცრ რეაგირებას საჭიროებს, რათა სამომავლოდ თავიდან იქნას აცილებული მსგავსი შემთხვევები".

სანაიაზე თავდასხმას ოპოზიცია კრიტიკული ხმის ჩახშობის მცდელობად აფასებს

ვახო სანაიაზე  მომხდარ თავდასხმას მყისიერი გამოხმაურება მოჰყვა ოპოზიციური პარტიების მხრიდანაც. ისევე, როგორც არასამთავრობო სექტორის შემთხვევაში, ოპოზიციაშიც გზავნილები ერთნაირი აღმოჩნდა. ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლები ფიქრობენ, რომ ეს შემთხვევა არის კრიტიკული აზრის ჩახშობის მცდელობა, ბიძინა ივანიშვილის პროპაგანდის შედეგი და დაუსჯელობის გამოძახილი. 

“განსაკუთრებით საშიშია, როცა ამგვარი ძალადობა ჟურნალისტის მიმართ ხდება. ხელისუფლების მხრიდან ძალადობის ორგანიზება ან წახალისება, ისედაც პოლარიზებული გარემოს მეტად რადიკალიზებას იწვევს. პასუხისმგებლობის მქონე პოლიტიკური პარტიების ამოცანა ამ პოლარიზების შემცირებაა და არა პირიქით”, - ნათქვამია ოპოზიციური პარტიების ერთობლივ განცხადებაში, რომელასაც 20 ოპოზიციური პარტია და 3 დამოუკიდებელი დეპუტატი აწერს ხელს.

“როცა ოპოზიციური არხის ჟურნალისტს ასე ესხმიან ქუჩაში თავს, ეს შემთხვევით არ ხდება. ის, რომ ოპოზიციური მედია ივანიშვილის სამიზნეა, დიდი ხანია ვიცით. ვხედავთ რა პროცესები მიმდინარეობს მფლობელების, მენეჯერების მიმართ. ყველანაირი მეთოდით ცდილობს, რომ ჩაახშოს ოპოზიციური ხმა. სწორედ ამ პროცესის გაგრძელებაა ის, რაც მოხდა ვახო სანაიასთან დაკავშირებით. ახლა უკვე პიროვნულად გადავიდნენ ფიზიკურ ანგარიშსწორებაზე", - ამბობს "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წევრი ზაალ უდუმაშვილი.

ხელისუფლება - არც ჟურნალისტების მხრიდან გვაკლია სიძულვილის ენა  

• უფრო მეტი ხელისუფლებისა და ოპოზიციის შეფასებებზე წაიკითხეთ სტატიაში: რა განასხვავებს ხელისუფლებისა და ოპოზიციის გამოხმაურებებს სანაიაზე თავდასხმაზე

ჩვენ ვართ მრავალფეროვანი მედიის მომხრე, განსაკუთრებით საქართველოში - ევროპარლამენტარი

ვინ არიან სანაიაზე თავდამსხმელები - რა გამოიკვეთა დღის ბოლოს

დღის ბოლოს გაირკვა, რომ ვახო სანაიაზე თავდასხმაში ბრალდებულები არიან კორცხელის ინციდენტის ერთ-ერთი, ყველაზე აქტიური ფიგურანტის ვაჟა გიგაურის ნათესავი და მისი ორი მეგობარი. ტელეკომპანია "ფორმულას" ინფორმაციით, ამას მათ მიერ მოპოვებული ფოტომასალა ადასტურებს. თავად სანაიაც ყვება, რომ ეს პირი (საუბარია გიგაურის ნათესავზე) განსაკუთრებული აგრესიით გამოირჩეოდა. ის ხმამაღლა აგინებდა ჟურნალისტსაც და ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილ ტელევიზიებსაც.

"ფორმულასვე" ინფორმაციით, ბრალდებულები ჭიდაობის ფედერაციის პრეზიდენტის, გეგა გეგეშიძის უბნელები და მეზობლები არიან. გეგეშიძე  "ქართულ ოცნებასთან" დაახლოებული ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი სპორტსმენია. ჭიდაობის ფედერაციის პრეზიდენტობამდე, ის შინაგან საქმეთა მინისტრის, ალექსანდრე ჭიკაიძის დაცვის უფროსი იყო.

ვახო სანაიაზე თავდასხმის ფაქტზე ძიება ორი ან მეტი პირის მიმართ ჯგუფურად ჩადენილი ძალადობის ფაქტზე დაიწყო. შსს-ს ინფორმაციით, მომხდარზე სამი პირია დააკავებული.

• ამ თემაზე წაიკითხეთ:  რა განასხვავებს ოპოზიციისა და მმართველი გუნდის გამოხმაურებებს სანაიაზე თავდასხმაზე

მედიაჰოლდინგ "კვირას" გადამღებ ჯგუფზე თავდასხმისა და ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელის შეშლის ბრალდებით ორი პირი დააკავეს. 

შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, გამოძიებით დადგინდა, რომ ბრალდებულებმა მიმდინარე წლის 15 თებერვალს, ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სოფელ შუქრუთში, შპს „მედიაჰოლდინგი კვირას“ ქუთაისის ბიუროს ჟურნალისტსა და ოპერატორს პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ შეუშალეს ხელი, სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს და მიიმალნენ.

უწყებისვე ცნობით, პოლიციამ ორი პირი მომხდარიდან რამდენიმე საათში ბრალდებულების სახით დააკავა. დანაშაული 2 წლამდე ვადით თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

შსს-ს ინფორმაციით, ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში ძალადობის მუქარით, უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე გამოძიება საქართველოს სსკ-ის 154-ე მუხლის მე-2 ნაწილით მიმდინარეობს.

შეგახსენებთ, მედიაჰოლდინგ "კვირას" გადამღებ ჯგუფს, ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ერთ-ერთ სოფელში, არაფხიზელ მდგომარეობაში მყოფი პირები დაესხნენ თავს და ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს. გამოცემის ინფორმაციით, თავდასხმა მაშინ მოხდა, როდესაც გადამღები ჯგუფი სამსახურეობრივ მოვალეობას ასრულებდა.

ორგანიზაცია უფლებები საქართველო მიიჩნევს, რომ „მთავარი არხის“ სამართალდამრღვევად ცნობით, სავარაუდოდ უხამსობის შემცევლი სიუჟეტის განთავსების გამო, კომუნიკაციების კომისიამ ევროკომისიის მეათე მუხლი დაარღვია. ორგანიზაციის განცხადებითვე, კომისიის მიერ „მთავარი არხის“ სამართალდარღვევად ცნობის ფაქტი შეადგენს მაუწყებლის გამოხატვის თავისუფლებაში ჩარევას, მიუხედავად იმისა, რომ კომისიამ „მთავარი არხი“ ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობისგან გაათავისუფლა.

ორგანიზაციის განცხადებაში აღნიშნულია, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკაში გამოხატვის თავისუფლებაში ჩარევა დადგინდა იმ შემთხვევებშიც, როცა გამოხატვის თავისუფლების სუბიექტი სამართალდამრღვევად იქნა ცნობილი, თუმცა სანქცია ფაქტობრივად არ დაკისრებია.

• ამ გადაწყვეტილების ანალიზი წაიკითხეთ მედიაკოალიციის განცხადებაში, სადაც ახსნილია, რატომ ვერ იქნებოდა ეს გადაწყვეტილება საფუძველი კომუნიკაციების კომისიისთის ემსჯელა „მთავარი არხის“ სიუჟეტზე;

  ---

  
  

„საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია არც საქართველოს კანონმდებლობით, არც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკის თანახმად, არ ითვლება სასამართლოდ. კომისიამ თვითნებურად განმარტა საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბრის გადაწყვეტილება, მოახდინა მართლმსაჯულების ფუნქციის უზურპაცია და კანონიერი საფუძვლის გარეშე ჩაერია მაუწყებლის გამოხატვის თავისუფლებაში.

ცხადია, სხვა საკითხია, საქართველოს საერთო სასამართლო როგორ შეაფასებდა „მთავარი არხის“ მიერ გადაცემული სიუჟეტის სადავო ნაწილს, ერთის მხრივ, მაუწყებლის გამოხატვის თავისუფლების, საზოგადოების ინფორმირების ინტერესსა და მეორეს მხრივ, ინდივიდის პირადი ცხოვრების დაცულობის უფლებას (რომლის ნაწილიცაა პირის რეპუტაციის დაცულობის უფლება) შორის სამართლიანი ბალანსის დასადგენად“, - აცხადებენ "უფლებები საქართველოში".

ორგანიზაციის განცხადებითვე, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო მიიჩნევს, რომ მართალია, საზოგადოებას აქვს უფლება, იყოს ინფორმირებული, მაგრამ ვერ ჩაითვლება, რომ საზოგადოებრივი ინტერესის მქონე საკითხზე დისკუსიაში რაიმე წვლილი შეაქვს სატელევიზო პროგრამას, რომელიც მხოლოდ პირის პირადი ცხოვრების დეტალების შესახებ კონკრეტული აუდიტორიის ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილებას ემსახურება, თუნდაც ეს პირი ცნობილი იყოს და ჩაწერა საჯარო სივრცეში წარმოებდეს:

„ეჭვგარეშეა, რომ „მთავარი არხის“ შესატყვისი გადაცემა საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვან და საყურადღებო საკითხებს ეხებოდა, მაგრამ კითხვის ქვეშ დგას, თუ რამდენად აუცილებელი იყო სადავო მომენტის ტელევიზიით გაშუქება, რადგან ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განმარტებით, დაუშვებელია, „საზოგადოებრივი ინტერესი“ დაყვანილი იქნეს საზოგადოების წყურვილზე, იყოს ინფორმირებული სხვათა პირადი ცხოვრების შესახებ ან მაყურებლის/მკითხველის მისწრაფებაზე სენსაციონალიზმისა თუ ვუაიერიზმისკენ“.

უფლებები საქართველო მიიჩნევს, რომ იმის გამო, რომ კომისიის მიერ „მთავარი არხის“ სამართალდარღვევად ცნობა არ ეფუძნება შიდასახელმწიფოებრივ სამართალს, ასევე დარღვეულია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-10 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნა, რომელსაც პირველ რიგში ამოწმებს ევროპული სასამართლო - გამოხატვის თავისუფლებაში ჩარევა უნდა შეესაბამებოდეს „კანონით დადგენილ წესებს“. შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში, აღარ აქვს მნიშვნელობა, რამდენად ისახავდა ჩარევა ლეგიტიმურ მიზანს და რამდენად აუცილებელი იყო ჩარევა დემოკრატიულ საზოგადოებაში.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, „უფლებები საქართველო“ მიიჩნევს, რომ საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ დაარღვია „მთავარი არხის“ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-10 მუხლით გარანტირებული გამოხატვის თავისუფლება.

• ამავე თემაზე, წაიკითხეთ საიას საიას საკონსტიტუციო სამართალწარმოების გუნდის ხელმძღვანელის გიორგი გოცირიძის ვრცელი ანალიზი როგორ შეითავსა კომუნიკაციების კომისიამ „მორალური პოლიციის“ როლი საკონსტიტუციოს გადაწყვეტილების არასწორი წაკითხვის გზით

სადავო სიუჟეტი

• ამ თემაზე იხილეთ: რატომ არის საშიში კომუნიკაციების კომისიის მსჯელობა "მთავარი არხის" სიუჟეტში უხამსობის ნაწილზე

რაზე აპელირებს კომისია საქმის განხილვისას

საკონსტიტუციოს იმ გადაწყვეტილების ანალიზი, რაზეც კომისია აპელირებს

კომისიაში მიმდინარე წარმოების უარყოფითი გავლენა მედიაზე

• ასევე დაგაინტერესებთ: რა გეგმებით მოვიდა ვასილ მაღლაფერიძე და რა ეტაპზეა მაუწყებელი 3 წლის შემდეგ - IDFI-ს კვლევა

აჭარის ტელევიზიის საქმე

"აჭარის მაუწყებელში სუს-ია" - მდუმარე აქცია პირდაპირ ეთერში. 2020 წ. 28 თებერვალი. აჭარის ტელევიზია.

გარდა ამისა, ანგარიშში მოხვდა მაუწყებლიდან მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანის თეონა ბაკურიძისა და ასევე, ტოქშოუ "ჰეშთეგის" წამყვანისა და აჭარის ტელევიზიის ალტერნატიული პროფკავშირის თავმჯდომარის მალხაზ რეხვიაშვილის გათავისუფლების ამბავიც. 

თეონა ბაკურიძე ტელევიზიიდან 2020 წლის 13 მარტს გაათავისუფლეს. გათავისუფლების საფუძვლად, დირექტორის ბრძანებაში მითითებული იყო რომ, "თეონა ბაკურიძის მხრიდან ადგილი ჰქონდა შრომითი ხელშეკრულებისა და შრომის შინაგანაწესის პირობების აშკარა უხეშ დარღვევას".  გათავისუფლებას წინ უსწრებდა მისი დროებით მოხსნა ეთერიდან საინფორმაციო სამსახურის ახალდანიშნულ უფროსთან გიორგი აბაზაძესთან კამათის გამო (9 მარტს იგი ჯერ ეთერიდან მოხსნეს, შემდეგ კი საქმის მოკვლევა მისი გათავისუფლებით დაასრულეს).

რაც შეეხება მალხაზ რეხვიაშვილს, ტელევიზიის მენეჯმენტმა იგი სამსახურიდან ფეისბუკზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო გაათავისუფლა.  გათავისუფლების ბრძანებაში მითითებული იყო, რომ რეხვიაშვილის პოსტით მაუწყებლის დისკრედიტაცია მოხდა. საუბარია რეხვიაშვილის სტატუსზე, რომლითაც იგი ეხმიანებოდა მაუწყებლის თანამშრომლის, თეონა თურმანიძისთვის საქმიანობის შეზღუდვას ასევე ფეისბუკზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო. 

"30 ივლისს ახალმა მენეჯმენტმა კიდევ სამი თანამშრომელი გაათავისუფლა, მათ შორის ალტერნატიული პროფკავშირის ორი აქტიური წევრი, რომელთა ორგანიზებითაც 4 დღით ადრე აქცია მოეწყო სარედაქციო პოლიტიკაში ახალი მენეჯმენტის ჩარევის გასაპროტესტებლად. ისინი სამსახურში მოგვიანებით აღადგინეს, მას შემდეგ, რაც აჭარის ტელევიზიის 280-მა თანამშრომელმა ასეთი მოთხოვნით შედგენილ პეტიციას მოაწერა ხელი", - ვკითხულობთ ამავე ანგარიშში.

აჭარის ტელევიზიის პასუხი ანგარიშზე

ანგარიშის გამოქვეყნების შემდეგ აჭარის ტელევიზიამ საპასუხო წერილი გამოაქვეყნა, რომელშიც არხი Human Rights Watch-ს უზუსტობებზე, ზედაპირულ დამოკიდებულებასა და სრულიად უსამართლო შეფასებებზე უთითებს.

"როგორც ჩანს, საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომელიც განსაკუთრებული ავტორიტეტითა და სანდოობით სარგებლობს, სამწუხაროდ, დაეყრდნო მხოლოდ ცალმხრივ, ანგაჟირებული პირების მიერ მიწოდებულ ინფორმაციას, რასაც, სიმართლესთან არავითარი კავშირი არ აქვს", - ნათქვამია საპასუხო წერილში.

ამავე წერილში განმარტებულია, რომ თეონა ბაკურიძე სამსახურიდან გათავისუფლდა "მის მიერ განხორციელებული სამსახურებრივი ბულინგის, მობინგისა და სამუშაო პროცესის ჩაშლის გამო, რის შედეგადაც, ერთი თანამშრომლის სტაციონარში, სამკურნალოდ გადაყვანაც კი გახდა საჭირო". მალხაზ რეხვიაშვილის გატავისუფლების მიზეზი გახდა "არა მაუწყებლის დისკრედიტაცია, რაც თავისთავად არის ორგანიზაციის დებულების უხეში დარღვევა, არამედ ტელეწამყვანის მხრიდან, მის მიერ გავრცელებული ყალბი (ფეიკ) ინფორმაციის გასწორებაზე უარის თქმა".

რაც შეეხება 30 ივლისს გათავისუფლებულ და შემდეგ აღდგენილ თანამშრომლებს, ტელევიზიის მენეჯმენტის საპასუხო წერილში ნათქვამია, რომ ეს მტკნარი სიცრუეა: "წარმოუდგენელია ძალადობა, ფიზიკური დაპირისპირება, ადამიანის ჯანმრთელობის ხელყოფა ვინმეს ეპატიოს პეტიციითა და თუნდაც ასეულობით ადამიანის მოთხოვნით. ფიზიკური ძალადობის ჩამდენი თანამშრომლები საბოლოოდ ჩამოშორდნენ დაკავებულ თანამდებობებს. მათ გაუფორმდათ შრომითი ხელშეკრულებები დოკუმენტური ფილმების წარმოებაზე. გვინდა გვჯეროდეს, რომ ძალადობის წახალისება “ ჰუმან რაითს ვოჩ”–ის მიზანს არ ემსახურება". 

"მთავარი არხის" სიუჟეტის საქმე

ანგარიში ასევე ეხება 2020 წლის ივლისში ოპოზიციურ “მთავარ არხზე” გასულ რეპორტაჟთან დაკავშირებით სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიერ გამოძიების დაწყებას.

შეგახსენებთ, 2020 წლის 2 ივლისს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა გაავრცელა განცხადება,  რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ "2020 წლის 20 ივნისს, ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ გადაცემა „შაბათის მთავარში“ გავიდა გამოგონილ და განზრახ დამახინჯებულ ფაქტებზე აგებული სიუჟეტი, რომელიც მასობრივ მაყურებელს აუწყებდა წინასწარ შეცნობით ყალბ ამბავს, რომ თითქოს, მარნეულის მუნიციპალიტეტში პანდემიის პერიოდში სხვადასხვა დაავადებებისგან გარდაცვლილი პირების ოჯახის წევრებს, ხელისუფლების წარმომადგენლები, გარდაცვალების მიზეზად ახალი კორონავირუსის დასახელების სანაცვლოდ სთავაზობდნენ გარკვეულ ფულად თანხებს, 3000-დან 10000 ლარამდე ოდენობით". 

სუს-ი არხისგან ამ სიუჟეტის დაუმონტაჟებელი, ე.წ. შავ მასალას ითხოვდა. "მთავარმა არხმა" ეს ქმედება მათი დაშინების მცდელობად შეაფასა. მომხდარს არაერთი გამოხმაურება მოჰყვა მედიის საკითხებზე მომუშვე ორგანიზაციების მხრიდან. 

"ორგანიზაციებმა ეს გამოძიება გამოხატვის თავისუფლებაში ჩარევის სახიფათო პრეცედენტად შეაფასეს, განსაკუთრებით იმ ნეგატიური დამოკიდებულების გათვალისწინებით, რომელსაც ხელისუფლება „მთავარი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკის მიმართ ავლენდა", - ვკითხულობთ Human Rights Watch-ის ანგარიშში. 

ცვლილებები კომუნიკაციების შესახებ კანონში

• ამ თემაზე წაიკითხეთ: რა საფრთხეებს ქმნის კომუნიკაციების კომისიისა და მთავრობის მიერ ინიცირებული ცვლილებები?

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს მომდევნო ერთი წლის განმავლობაში "რადიო მარნეულის" დამფუძნებელი და დირექტორი კამილა მამედოვა უხელმძღვანელებს. ამ პოზიციაზე მან "სტუდია მონიტორის" რედაქტორი ნანა ბიგანიშვილი ჩაანაცვლა.

კამილა მამედოვა ქარტიის საბჭოს განახლებულმა შემადგენლობამ აირჩია. ქარტიის საბჭოში დღეს, 19 დეკემბერს, ქარტიის წევრთა ტრადიციულ საერთო კრებაზე, სამი ახალი წევრი აირჩიეს - ნინო ჯაფიაშვილი, გულო კოხოძე და სოფო ჟღენტი.  უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის გამო კი საბჭო დატოვეს - გელა მთივლიშვილმა, მაია მერკვილაძემ და ლიკა ზაკაშვილმა. 

• ამ თემაზე:  ქარტიამ საბჭოს ახალი შემადგენლობა აირჩია
  
  

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 9 ჟურნალისტისგან შედგება. 9 წევრიან საბჭოში 3-ს თბილისის კვოტით ირჩევენ, 6-ს კი რეგიონების. საბჭოს წევრები 3 წლის ვადით ირჩევიან. თავის მხრივ, საბჭოს წევრები შემადგენლობიდან ერთი წლის ვადით ირჩევენ საბჭოს თავმჯდომარეს. ერთსა და იმავე პირს საბჭოს თავმჯდომარეობა ზედიზედ მხოლოდ ორჯერ შეუძლია.

ქარტიის საბჭო, მომდევნო ერთი წლის განმავლობაში, საქმეებს შემდეგი შემადგენლობით განიხილავს:

1. ზვიად ქორიძე - მედიაექსპერტი, "მთის ამბების" კონსულტანტი; 
2. ნანა ბიგანიშვილი - სტუდია მონიტორი
3. კამილა მამედოვა - რადიო მარნეული
4. ნინა ხელაძე - TOK TV
5. ირმა ზოიძე - სტუდია REC 
6. ნინო ჯაფიაშვილი - რადიო თავისუფლება
7. სოფო ჟღენტი - აჭარის ტელევიზია
8. გულო კოხოძე - "სამხრეთის კარიბჭე"
9. ნათია ზოიძე - დამოუკიდებელი ჟურნალისტი

პროფესიული ეთიკის დარღვევისა და მანიპულირების გაზრდილი შემთხვევები, სიღრმისეული, მოკვლევითი სიუჟეტების სიმცირე და სიძულვილის ენისა და დისკიმინაციული ლექსიკის გამოყენება - ასეთი იყო ტელემედია წინასაარჩევნოდ, რომელიც კვლავ რჩება პლურალისტურად, თუმცა მკვეთრად პოლარიზებულად.

მონიტორინგის საბოლოო ანგარიშის მთავარი მიგნებების თანახმად, ყველა არხის მონაცემებით, პარტიებს შორის ყველაზე მეტი დრო დაეთმო „ქართულ ოცნებას“. მას მოსდევს „ნაციონალური მოძრაობა“ და „ევროპული საქართველო".

ანგარიშში ნათქვამია, რომ  წინასაარჩევნო მედიაგარემო პლურალისტური, თუმცა მკვეთრად პოლარიზებული იყო. მაუწყებელთა ერთი ნაწილი ხელისუფლებისადმი იყო მიკერძოებული, მეორე კი ოპოზიციისადმი. მიკერძოება არასასურველი საარჩევნო სუბიექტის ნეგატიურ გაშუქებაში გამოიხატებოდა. 

მაგალითად, ანაგრიშის მიხედვით, „ქართული ოცნება“ ყველაზე დადებითად POSTV-ზე გაშუქდა (დადებითი ტონი იყო დათმობილი დროის 39%), ყველაზე უარყოფითად კი "მთავარ არხზე“ - (72% უარყოფითი ტონი). „ქართული ოცნების“ მიმართ ყველაზე კრიტიკული სიუჟეტები ხშირად ამ არხის ეთერში გადიოდა. 

რაც შეეხება "ნაციონალურ მოძრაობას“, ეს პარტია ყველაზე დადებითად „მთავარი არხის“ ეთერში გაშუქდა(დათმობილიდროის 13 %),  ყველაზე უარყოფითად „ობიექტივზე“  (დროის 91 %); "ევროპულ საქართველოს“ ყველზე მეტი დრო „ფორმულას“ ეთერში დაეთმო, "ობიექტივი" კი ტრადიციულად,  ყველაზე მეტ დროს „პატრიოტთა ალიანსს“ უთმობს.

ანგარიშის მიხედვით, "ქართული ოცნების" მსგავსად, მთავრობაც ყველაზე პოზიტიურად POSTV-ს ეთერში გაშუქდა (დროის 38% დადებითი ტონით გაშუქებას დაეთმო), ხელისუფლებისადმი ყველაზე კრიტიკული ტონი კი „მთავარ არხს“ აქვს (დროის 69%).  

ამავე დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ 

• „პირველ არხს“ ხელისუფლებისადმი არაკრიტიკული, ლოიალური სარედაქციო პოლიტიკა აქვს;
  
  
• „მთავარ არხს“ მიკერძოებული სარედაქციო პოლიტიკა აქვს „ნაციონალური მოძრაობის“ და მიხეილ სააკაშვილის მიმართ;
  
  
• იმედი“ და POSTV ხელისუფლებისადმი მიკერძოებით გამოირჩევა. აქ მმართველი გუნდი აბსოლუტურად დადებითადაა წარმოჩენილი. ამ არხებზე ოპოზიცია მაქსიმალურად დისკრედიტირებულია.

რაც შეეხება საქართველოს მესამე პრეზიდნეტს, მიხეილ სააკაშვილს, ანგარიშის მიხედვით, მიხეილ სააკაშვილს ყველაზე მეტი დრო POSTV-მ დაუთმო და ამავე დროს, მიხეილ სააკაშვილი ყველაზე უარყოფითადაც ამ არხზე გაშუქდა (86%), ყველაზე დადებითად კი სააკაშვილი "მთავარმა არხმა" გააშუქა, - მისთვის დათმობილი დროის 24 % მის დადებით შეფასებას მიეძღვნა.

• სატელევიზიო ახალ ამბებში პრობლემად რჩება მოვლენების ზედაპირულად გაშუქება. მაუწყებელების ეთერში იშვიათად გვხვდება საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების სიღრმისეული ანალიზი;
  
  
• წინა წლების მსგავსად, თითქმის ყველა არხზე პრობლემად რჩება საარჩევნო თემატიკასთან დაკავშირებული სიღრმისეული, მოკვლევითი სიუჟეტების სიმცირე, რაც ამომრჩეველს დაეხმარებოდა ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში;
  
  
• მაუწყებლების ნაწილი ხშირად იყენებდა სამთავრობო უწყებების პრესსამსახურების მომზადებულ მასალებს მათ წარმომავლობაზე ნათლად მითითების გარეშე;
  
  
• სატელევიზიო ახალ ამბებში კვლავ გვხვდება სიძულვილის ენისა და დისკიმინაციული ლექსიკის გამოყენების შემთხვევები. ამ მხრივ გამორჩეულია „ობიექტივი“, სადაც, ტრადიცულად, ამჯერადაც არაერთხელ დაფიქსირდა ქსენოფობიური განცხადებები;
  
  
• წინა წლების მსგავსად, კვლავ პრობლემას წარმოადგენდა გენდერული სტერეოტიპებისა და გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციის შემცველი განცხადებების უცვლელად და უკომენტაროდ გაშუქება;
  
  
• მონიტორინგის პერიოდში სექსისტური განცხადებების ტირაჟირების რამდენიმე შემთხვევა დაფიქსირდა. სექსისტური განცხადების ავტორები პოლიტიკოსებთან ერთად იყვნენ ჟურნალისტებიც.

ანგარიშის სრული ვერსია იხილეთ აქ 

ტელეკომპანია "პირველის" გადაცემა "პირველი ხაზის" ავტორმა და წამყვანმა გიორგი ნიორაძემ, საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის თამარ ჟვანიას მასწავლებლების შესახებ მომზადებული სიუჟეტისთვის მაყურებელს ბოდიში მოუხადა და განაცხადა, რომ არხის გადაწყვეტილებით, მასალამაუწყებლის ყველა პლატფორმიდან წაიშლება.  

თამარ ჟვანიას შესახებ სიუჟეტი გავიდა გადაცემაში "პირველი ხაზი", რომელსაც ჟურნალისტები გიორგი ნიორაძე და ვიკა ბუკია უძღვებიან. 12 ნოემბერს, იმ დღეს, როდესაც ეთერში ეს მასალა გავიდა, გადაცემა მხოლოდ გიორგი ნიორაძეს მიჰყავდა.

"ჟურნალისტურ სტანდარტს რომ თავი დავანებო, ეს იყო, მსუბუქად რომ ვთქვა, მდარე სატელევიზიო პროდუქტი, ძალიან ცუდი ესთეტიკის, რომელზეც პასუხისმგებელი თავიდან ბოლომდე ვარ მე. ვაღიარებ, მე შემეშალა და ამისთვის ბოდიშს ვუხდი მაყურებელს, გარდაცვლილი პედაგოგების ოჯახებს და ჩემს კოლეგებს, ამ და სხვა რედაქციებში, ვისაც დისკომფორტი შევუქმენი. ვაღიარებ ჩემს, დავარქვათ შეცდომას, ეს სიუჟეტი არ ასახავს არც ამ არხის და არც ამ გადაცემის სტანდარტს და შესაბამისად, აღნიშნული სიუჟეტი იხსნება "ტვ პირველის" ყველა ელექტრონული პლატფორმიდან", - განაცხადა გიორგი ნიორაძემ სიუჟეტის გასვლიდან მეორე დღეს გადაცემის ბოლოს. 



შეგახსენებთ, მასალა, რომლის გამოც გადაცემის წამყვანმა ბოდიში მოიხადა, ტელეკომპანიის ეთერში 12 ნოემბერს გავიდა. სიუჟეტის ავტორი დაინტერესდა იმით, როგორი მოსწავლე იყო თამარ ჟვანია და ამ მიზნით, იმ მუნიციპალიტეტში ჩავიდა, სადაც ცესკოს თავმჯდომარემ სასკოლო განათლება მიიღო.  

უფრო ვრცლად, იმ სიუჟეტის შესახებ, რომლის გამოც გადაცემის წამყვანმა ბოდიში მოიხადა, წაიკითხეთ სტატიაში: როცა ჟურნალისტი იკვლევს, როგორი მოსწავლე იყავით სკოლაში. 

14 ნოემბრის 01:50 საათის მონაცემებით, აღნიშნული სიუჟეტი ისევ იძებნებოდა გადაცემა "პირველი ხაზის" ფეისბუკის გვერდზე. საუბარია12 ნოემბრის გადაცემაზე, რომელიც სწორედ ამ სიუჟეტით მთავრდება. ცალკე მოჭრილი ეს კონკრეტული მასალა კი, რომელიც მაუწყებლის ფეისბუკის გვერდზე ვრცედებოდა, გიორგი ნიორაძის ბოდიშამდე  კარგა ხნით ადრე, 13 ნოემბრის დღის პირველ ნახევარშივე უკვე აღარ იძებნებოდა.  

განახლება: ამ სტატიის გამოქვეყნებიდან მალევე, გადაცემის ფესიბუკის გვერდზე ვიდეომასალა დაარედაქტირეს. ამჟამად, 12 ნოემბრის გადაცემის პირდაპირი ეთერის (LIVE) ვიდეოს ბოლო ნაწილი მოჭრილი აქვს და სიუჟეტი სოციალურ ქსელში აღარ იძებნება.

8 ნოემბრის ღამით, საქართველოს ცენტრალურ საარჩევნო კომისიასთან მიმდინარე საპროტესტო აქციის გაშუქებისას, დაშავდნენ გადამღები ჯგუფები და დაზიანდა მედიის ტექნიკა. მედიის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ მათ წყლის ჭავლს, რომლითაც პერიოდულად აქციის დაშლას ცდილობდნენ, დამიზნებით უშენდნენ. ჟურნალისტები და ოპერატორები სწორედ წყლის ჭავლმა დააზიანა. მათი ნაწილი, წყლის წნევის გამო, გადაღების მანქანებიდან გადმოვარდა.

აქციის გაშუქებისას "ტელეკომპანია პირველის" ოპერატორს პავლე ხაჩიძეს თვალი დაუზიანდა და  სამედიცინო დახმარება დასჭირდა.  

TV პირველის ოპერატორი პავლე ხაჩიძე

წყლის ჭავლით დასველდა და ამ მდგომარეობაში მუშაობის გაგრძელების შემდეგ გონება დაკარგა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ოპერატორმა გიორგი ჯაფარიძემ. სასწრაფო სამედიცინო დახმარების ჯგუფმა იგი ღუდუშაურის კლინიკაში გადაიყვანა.

დაშავდა ამავე არხის ახალი ამბების სამსახურის ჟურნალისტი ანა ბარათაშვილი, რომელიც წყლის ჭავლის წნევამ მიკროავტობუსიდან გადმოაგდო.

TV ფორმულას ჟურნალისტი ანა ბარათაშვილი

აქციის გაშუქებისას დაშავდა „რადიო თავისუფლების“ ორი გადამღები ჯგუფი. წყლის ჭავლმა დააზიანა მედიასაშუალების კამერა.

ფოტოკამერა დაუზიანდა OC Medias თანადამფუძნებელ, ფოტოგრაფ მარიამ ნიკურაძეს. როგორც იგი სოციალურ ქსელში წერს, მის კამერას სავარაუდოდ ქვა მოხვდა.

ტექნიკა დაუზიანდა "რუსთავი 2-საც". მაუწყებლის ინფორმაციით, ფეხის არეში მსუბუქი დაზიანება მიიღო ოპერატორმაც.

წყლის ჭავლისგან მობილური ტელეფონი დაუზიანდა „გურიანიუსის“ ჟურნალისტს მერაბ ცაავას. როგორც იგი ამბობს, ჟურნალისტების მიმართ დამიზნებით ისროდნენ წყლის ჭავლს: „მიკროავტობუსზე ვიდექით ჟურნალისტები და პირდაპირ დაგვიმიზნეს წყლის ჭავლი. ვერ მოვასწარით ჩამოსვლა“.

გადამღები ჯგუფების მისამართით წყლის ჭავლის დამიზნება ჩანს კადრებშიც, რომელიც ონლაინგამოცემა On.ge-მ გაავრცელა.



წყლის ჭავლის დამიზნებით სროლაზე საუბრობს JRC-ის ჟურნალისტი გიგა აბულაძე, რომელიც ასევე დაშავდა წყლის ჭავლისგან მუშაობის პროცესში. როგორც იგი ამბობს, აქვს თვალების წვის შეგრძნება და ცრემლდენა.

გიგა აბულაძემ, დაშავებამდე მოასწრო კადრების გადაღება, რომელშიც ჩანს როგორ უშენენ წყლის ჭავლს დამიზნებით, რის გამოც, კამერა ხელიდან უვარდება. 

შეგახსენებთ, 8 ნოემბერს ოპოზიციამ პარლამენტთან საპროტესტო აქცია გამართა. აქციის მონაწილეებმა  მთავრობას სამი მოთხოვნა წაუყენეს და დრო რვა საათამდე მისცეს. ოპოზიცია ითხოვდა: ხელახალ არჩევნებს, ცესკოს თავმჯდომარის თამარ ჟვანიას გადადგომას და პოლიტპატიმრების გათავიუფლებას. მას შემდეგ, რაც ულტიმატუმის ვადა გავიდა, აქციამ ცესკოს შენობასთან გადაინაცვლა.

ცესკოსთან აქციის მონაწილეებს უკვე დახვდათ ასობით სამართალდამცველი და სპეცტექნიკა. რამდენიმესაათიანი შეკრების შემდეგ, აქციის მონაწილეებს არაერთხელ დაუშინეს წყლის ჭავლი. 

გვიან ღამით აქცია იმ პირობით დაიშალა, რომ ხვალ, 9 ნოემბერს, აქციის მონაწილეები ისევ პარლამენტთან შეიკრიბებიან.

იმისათვის, რომ გადაადგილებაზე დაწესებული შეზღუდვები არ შეეხოთ, მედიასაშუალებებმა გადააგილების ნებართვა, ე.წ. საშვი, თავიდან უნდა მოითხოვონ. როგორც "მედიაჩეკერს" მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურში განუმარტეს, ის ნებართვა, რომელიც მედიას პანდემიის პირველი ეტაპის დროს ჰქონდა, კონკრეტულ პერიოდზე იყო გათვლილი და უკვე ძალადაკარგულია.

ვის, როდის და რა ფორმით უნდა მიმართონ მედიასაშუალებებმა, იმისათვის რომ თანამშრომლებისთვის გადაადგილების უფლება მოიპოვონ, ან, ხომ არ დაწესდება ლიმიტი, თანამშრომელთა რაოდენობაზე (მსგავს შემთხვევას ადგილი ჰქონდა გაზაფხულზე), ამ კითხვების პასუხად ნინო წივწივაძემ განაცხადა, რომ ამ დეტალებს მედიას თავად შეატყობინებენ. 

ქვეყანაში არსებული ეპიდემიოლოგიური ვითარების გამო, ორშაბათიდან, 9  ნოემბრიდან, საქართველოს დიდ ქალაქებში, 22:00 საათიდან 05:00 გადაადგილებაზე შეზღუდვები წესდება. შეიზღუდება როგორც ფეხით, ისე ავტოტრანსპორტით გადაადგილება. შეზღუდვები გავრცელდება თბილსში, ქუთაისში, ბათუმში, რუსთავში, ზუგდიდში, გორსა და ფოთში.

მთავრობაში განაცხადეს, რომ ეს შეზღუდვა ქვეყანაში გაუარესებული ეპიდემიოლოგიური ვითარებით აიხსნება და იქნე დასძინეს, რომ "ეს არ არის კომენდანტის საათი. ეს არის გადაადგილების შეზღუდვა”.

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" მოუწოდებს სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება. ასევე, მიმართავს მმართველ პარტიას, დააფიქსიროს მკაფიო პოზიცია მედიის ხელშეუხებლობისათვის და  გასცეს სათანადო რეკომენდაციები, რათა შეჩერდეს საარჩევნო უბნებზე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლა.

ამ განცხადებით კოალიცია მედიის ადვოკატირებისათვის, დღეს, 2020 წლის 31 ოქტომბერს, საარჩევნო უბნებზე მედიის ხელშეშლისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტებს გამოეხმაურა. 

• დღეს, გლდანის ოლქის 79-ე საარჩევნო უბანზე, ონლაინგამოცემა „პუბლიკის” ჟურნალისტი, მინდია გაბაძე იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს აგრესიულად განწყობილმა პირმა ფეხი დაარტყა მას. გარდა ფიზიკური დაზიანებისა, „პუბლიკის” ჟურნალისტს დაუვარდა ტელეფონი და დაზიანდა. მედიასაშუალების ინფორმაციით, ჟურნალისტი მიდია გაბაძე პოლიციამ გამოკითხვაზე გადაიყვანა.
  
  
• ამავე საარჩევნო უბანზე დაშავდა ტელეკომპანია „პირველის” ჟურნალისტი, ანა ახალაია, ჟურნალისტის განმარტებით, სავარაუდოდ, დაპირისპირების დროს სახეში კამერა მოხვდა.
  
  
• მარნეულში, სოფელ აზიზ ქენდიში, #14 უბანზე მყოფ On.ge-ს ჟურნალისტის განცხადებით, მას პარტია "ევროპული საქართველოს" წარმომადგენელმა მუშაობაში ხელი შეუშალა.

კოალიციის განცხადებით, გარდა ამისა, საარჩევნო უბნებზე მობილიზებული აქტივისტების მხრიდან შეინიშნება აგრესია მედიის მისამართით.

"მოვუწოდებთ სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება.

ასევე მივმართავთ მმართველ პარტიას დააფიქსიროს მკაფიო პოზიცია მედიის ხელშეუხებლობისათვის. გასცეს სათანადო რეკომენდაციები, რათა შეჩერდეს საარჩევნო უბნებზე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელისშეშლა", - ვკითხულობთ მედიაკოალიციის განცხადებაში. 

შეგახსენებთ, დღეს განცხადება გაავრცელა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამაც, რომლითაც სამართალდამცავ უწყებას მოუწოდა უზრუნველყოს მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოება საარჩევნო უბნებზე და დაიცვას ისინი თავდასხმისა და უკანონო ხელშეშლებისგან.

ტელეკომპანია "ფორმულას" ინფორმაციით, სამტრედიაში "ქართული ოცნების" ოფისთან მათ გადამღებ ჯგუფს სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს. მაუწყებლის განცხადებით, აგრესიული თავდასხმა ჟურნალისტებზე მას შემდეგ მოხდა, რაც მათ ოფისთან შეკრებილ ათეულობით ადამიანს ჰკითხეს, რა ხდებოდა შენობის შიგნით.

"მანამდე "ქართული ოცნების" ოფისთან შეკრებილები შენობაში ცალ-ცალკე შედიოდნენ და რჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ თითქოს, იქ რაღაცას არიგებდნენ. ჟურნალისტებმა ოფისის ხელმძღვანელებთან შეხვედრა მოითხოვეს, თუმცა ისინი შენობასთან მყოფმა პირებმა არ შეუშვეს - რამდენიმე იქ მყოფმა, მათ შორის, სამტრედიის მერიის თანამშრომელმა "ფორმულას" ოპერატორს სცემა ზურგში და ფეხებში, რათა სიტუაციის გადაღება ვერ მოეხერხებინა", - ვკითხულობთ "ფორმულას" მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში. 

დღეს, 29 ოქტომბერს, არჩევნებამდე ორი დღით ადრე, ეს არის ჟურნალისტების მუშაობის ხელშეშლის მეორე შემთხვევა. დილით ტელეკომპანია "მთავარი არხის" იმერეთის ბიუროს რეპორტიორს ირაკლი ვაჩიბერაძეს უცნობმა პირებმა ტელევიზიის კუთვნილი ჩართვის აპარატი და კამერა გასტაცეს. 

ასევე, დღესვე,  “ქართული ოცნების” ოფისში გამართულ ბრიფინგზე პარტიის აღმასრულებელმა მდივანმა ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ არჩევნების დღეს ოპოზიცია საარჩევნო უბნებზე არეულობის მოწყობას გეგმავს, დამადასტურებლად კი ჟურნალისტსა და ოპოზიციის წარმომადგენელს შორის სატელეფონო საუბარი დაასახელა. ჟურნალისტმა ნატო გოგელიამ, რომელსაც კობახიძე ახსენებდა, თქვა, რომ ეს არის ფაქტობრივად დადასტურება, რომ მას უსმენენ, რადგან საუბარი მასა და ოპოზიციონერს შორის ნამდვილად შედგა.

ამ უკანასკნელ შემთხვევას, გამოეხმაურა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია და განაცხადა, რომ: "გმობს მოქალაქეების, და მათ შორის ჟურნალისტთა უკანონო მოსმენებისა და თვალთვალის პრაქტიკას. ეს ეწინააღმდეგება საზოგადოებრივი დემოკრატიული განვითარების პრინციპებსა და ლიბერალურ ღირებულებებს".

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" წევრმა ორგანიზაციებმა კი მოუწოდეს მმართველ პარტიას განმარტოს ჟურნალისტის სავარაუდო მოსმენასთან დაკავშირებული საკითხები. ასევე, მიმართავს სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება.

„ჩემი სურათი წაშალე თორემ... ახლა ამას [ტელეფონს და დიქტოფონს] გადაგიგდებ... მე ვერ გადამიღებ გენაცვალე, მოგზავნილი ხარ?! წაშალე თორემ ტუალეტში ჩავაგდებ, ზაზამაც გთხოვა [გულისხმობს მერს]ნუ იღებ! არ მოგცემ ტელეფონს, მიდი, დაუძახე პოლიციას, მკითხე რომ მიღებდი?! წადი შენი.. საიდან ჩამოეთრიე?! შენ ხარ ეშმაკი, წამოეთრიე პოლიციაში, - ისმის აუდიოჩანაწერში, როელიც გამოცემამ ამ თემაზე გამოქვეყნებულ მასალას დაურთო. „სამხრეთის კარიბჭეს“ რედაქტორი თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ ეს აუდიომასალა სრული არ არის და ესეც მხოლოდ ის ნაწილია ამ მძიმე დაპირისპირებიდან, რისი ჩაწერაც ჟურნალისტმა შეძლო.

მისივე თქმით, ამ ყველაფერს ახალციხის მერიც ხედავდა, თუმცა, მას ამ აგრესიული მოქალაქისგან ჟურნალისტის დაცვა არ უცდია, მეტიც, მოგვიანებით, როდესაც ჟურნალისტმა მას ჰკითხა, დაინახა თუ არა მომხდარი, უთხრა, რომ მას არაფერი დაუნახავს.

ვინ არის ეს მოქალაქე და რატომ დაუპირისპირდა ჟურნალისტს, რედაქციაში ამაზე პასუხი არ აქვთ. რედაქტორი ამბობს, რომ ეს ახალგაზრდა მათი სტატიების სამიზნეც კი არასოდეს ყოფილა.

რედაქტორს კონკრეტული პასუხი არც მერის გაღიზიანების მიზეზზე აქვს. ამბობს, რომ რაიმე კრიტიკულ მასალაზე, რაც ეკლესიაში შეკრებილებისა და მერის გაღიზიანებას გამოიწვევდა, არ მუშაობდნენ: „სტანდარტულად, რელიგიურ დღესასწაულზე, მორიგი, მშრალი ახალი ამბის გამოქვეყნება გვინდოდა და ვიფიქრეთ, რომ არქივის ფოტოს ნაცვლად კარგი იქნებოდა ახალი ფოტო გადაგვეღო“.

მისივე თქმით, ჟურნალისტს არც დიდხანს უმუშავია ეკლესიაში, რომ იფიქრონ, რომ ამან მრევლი გააღიზიანა: „მხოლოდ 4 ფოტო ჰქონდა გადაღებული, შეიძლება მაგდენიც არა. არც პერსნალურად მისი ფოტოა, მერი ხალხთან ერთად ჩანს. რაიმე განზრახვა კონკრეტულად მერის გადაღების, არ გვქონია“.

ერთადერთი, რაც თინათინ ზაზაძის თქმით, შეიძლება მერის აგრესიის მიზეზი გამხდარიყო, გამოცემის მიერ წინა დღეს გამოქვეყნებული მასალაა. სტატიაში საუბარია, რომ ახალციხეში მდებარე ერთ-ერთ რესტორანში, რომლის 100%–იანი წილის მესაკუთრე ახალციხის მერია, აკრძალვის მიუხედავად სადღესასწაულო სუფრა გაშალეს. გამოცემის ინფორმაციით, რესტორანში ახალციხის საკრებულოს ერთ-ერთმა დეპუტატმა შვილიშვილის დაბადება აღნიშნა.

კითხვაზე, ხომ არ ფიქრობს, რომ შესაძლოა მერს სხვა მიზეზებიც ჰქონდა მათთან დაპირისპირების, ვინაიდან მერის მისამართით გამოცემის საიტზე არაერთი კრიტიკული მასალა იძებნება, თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ ყოველშემთხვევაში ამ დრომდე მერს მათი მისამართით გაღიზიანება არ გამოუვლენია.

თინათინ ზაზაძე ამბობს, რომ მოხდარის გამო მათ პოლიციისთვის ჯერ არ მიუმართავთ, თუმცა, ჟურნალისტს, რომელსაც ხელზე ეკეთა სამაჯური, მოქალაქე ისე მიათრევდა, ხელი ატკინა და ეს ეტყობა კიდეც. 

„მედიაჩეკერი“ შეეცადა ახალციხის მერისთვის ეკითხა, იცის თუ არა, რომ ჟურნალისტის მუშაობაში ხელშეშლა, სისხლის სამართლის დანაშაულია, თუმცა, მისი მობილური ტელეფონი გამორთულია.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი ამბობს, რომ ჟურნალისტების მუშაობაში ხელშელის ფაქტებმა უკვე ძალიან საშიში, ტენდენციის სახე მიიღო და ეს სწორედ იმის შედეგია, რომ ბოლო პერიოდის არცერთ მსგავს შემთხვევაზე, შესაბამისი შედეგი არ დამდგარა.

„როდესაც ქვეყანაში ასეთი არაერთი საქმე გაქვს და ყველა გამოუძიებელი, ეს ახალისებს შემდგომში ჟურნალისტების მისამართით მსგავს ძალადობას. ჩვენ სულ რამდენიმე დღის წინ მოვისმინეთ ხელვაჩაურის მერის უხამსი გინება ჟურნალისტის მისამართით, ამაზე ქარტიამ განცხადებაც გაავრცელა, თუმცა, ჯერჯერობით ქმედითი და ხელშესახები შედეგი ამას არ მოჰყოლია. ზუსტად ეს არის მსგავსი განგრძობითი ეფექტის მიზეზი“, - ამბობს მარიამ გოგოსაშვილი.

ბოლო ორ კვირაში, 29 სექტემბრიდან 14 ოქტომბრამდე, ჟურნალისტის მუშობაში ხელშეშლის ეს უკვე მესამე, მძიმე შემთხვევაა. საუბარია მხოლოდ იმ ფაქტებზე, რაც გახმაურდა.

29 სექტემბერს მარნეულში ფიზიკურად გაუსწორდნენ „მთავარი არხის“ 2 ჟურნალისტსა და 2 ოპერატორს და დაუმტვირეს კამერა, იმავე დღეს, კამერა დაუმტვირეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოპერატორს. მიუხედავად იმისა, რომ შემთხვევა საჯარო თავშეყრის ადგილზე მოხდა და ჰყავს უამრავი თვითმხილველიც, ჟურნალისტის მუშაობაში ხელშეშლისთვის ჯერ არავინ დაუკავებიათ. „მიმდინარეობს გამოძიება და დაელოდეთ“, - ეს არის უწყების პასუხი.

უფრო ადრე, გამოცემა „ბათუმელების“ ჟურნალისტს უშვერად აგინა ხელვაჩაურის მერმა ჯუმბერ ვარდმანიძემ. გამოცემამ ამის შესახებ მასალა 12 ოქტომბერს გამოაქვეყნდა და მასალას თან დაურთო აუდიომასალაც.

გაფრთხილება: აუდიო შეიცავს უცენზურო გინებას

სტატიის გამოქვეყნების შემდეგ, მერმა ფეისბუკის პირად გვერდზე ბოდიში მოიხადა, სხვა რეაგირება, ამ დრომდე, არც ამ მძიმე შემთხვევას მოჰყოლია.

„ყველა ასეთი შემთხვევა შესაბამისმა უწყებამ უნდა გამოიძიოს მყისიერად. ეს იქნება საუკეთესო პრევენცია იმისათვის, რომ მსგავსი ფაქტები აღარ განმეორდეს. სხვა შემთხვევაში, კიდევ უფრო მძიმე მედიაგარემოს მივიღებთ, მითუმეტეს, რომ წინასაარჩევნო პერიოდია და გარემო ისედაც დამძიმებულია“, - ამბობს ქარტიის დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი.

მსგავს ფაქტებზე დაუყოვნებლივი რეაგირების მოთხოვნით ქარტიას, და არა მხოლოდ ქარტიას, არაერთი საჯარო განცხადება აქვს გავრცელებული. ბოლო ასეთ განცხადებაში, ქარტიამ პირდაპირ მიუთითა, რომ ხელვაჩაურის მერს პასუხი უნდა ეგო ჩადენილის გამო.

“აუცილებელია არჩევად თანამდებობაზე მყოფ ყველა პირს გააზრებული ჰქონდეს ის პასუხისმგებლობა, რაც თანამდებობაზე ყოფნისას აქვს დაკისრებული. ასევე, მნიშვნელოვანია საჯარო პირებმა გააცნობიერონ ჟურნალისტებთან ურთიერთობისა და ამ ფორმით საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებულების მნიშვნელობა”, - აცხადებენ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში.

გარეკანზე: "სამხრეთის კარიბჭეს "ის ფოტო, რომლის გადაღებასაც მერის გაღიზიანება მოჰყვა. ფოტოზე ბლარის გარეშე - ახალციხის მერი ზაზა მელიქიძე

„ეს არხი იყო დაბალანსებული, სანამ ჩვენ ჩაგვითრევდნენ ამ ომში. ახლა არხს გაუჩნდა პოზიცია, ანუ არის მიკერძოებული. ეს პოზიცია არის ანტი-ნაციონალური მოძრაობის პოზიცია, ძალიან მკაფიო პოზიციაა. ამ არხს გაუჩნდა პოლიტიკა, სუნი, ფერი, გემო, რაც აქამდე არ ჰქონდა, იყო სტერილური, ანუ დაბალანსებული... დაბალანსებული დაივიწყე, დაბალანსებული ნიშნავს უსუნოს, უგემოს, სტერილურს, ცუდია დაბალანსებული“, - ეს არის ამონარიდი ტელეკომპანია „იმედის“ დირექტორის ნიკოლოზ ლალიაშვილის საუბრიდან, სადაც იგი ცდილობს, „მაესტროს“ ყოფილი გადაცემა „ბიზნესის სიახლეების“ წამყვანი და პროდუსერი ანა ცხოვრებოვა გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლაზე დაითანხმოს.

ეს საუბარი ანა ცხოვრებოვასა და ნიკოლოზ ლალიაშვილს შორის 2019 წლის 24 დეკემბერს შედგა. მაშინ ლალიაშვილი „იმედის“ გენერალური დირექტორის მოადგილე იყო, ტელეკომპანია "მაესტრო" კი "იმედის" ჰოლდინგში შედის. 

2016 წლის 27 დეკემბერს გავრცელდა "იმედის" მფლობელის "ჰოლფინგ იმედის" განცხადება, რომლის თანხმად, ჰოლდინგმა "მაესტროს საკონტროლო პაკეტი შეიძინა და 2017 წლიდან "მაესტრო" "იმედის" ნაწილი გახდა. 

⇒ ამ თემაზე: მედიის მფლობელები საქართველოში

ანა ცხოვრებოვას თქმით, ამ შეხვედრის ინიაციტორი თავად ლალიაშვილი იყო, რომელიც გადაცემისგან ცვლილებებს ითხოვდა. საუბრის აუდიოჩანაწერიდან, რომელიც ანა ცხოვრებოვამ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში საქმის განხილვის დროს წარადგინა, როგორც მტკიცებულება, ირკვევა, რომ ლალიაშვილი განიხილავს გადაცემაში გასულ რამდენიმე სიუჟეტს, რომლებიც, მისივე თქმით, "კრიტიკული იყო ხელისუფლების მიმართ" და ცხოვრებოვას ეუბნება, რომ აქცენტი უნდა შეიცვალონ.

ჟურნალისტის მტკიცებაზე, რომ ისინი აშუქებენ ყველაფერს დაბალანსებულად, ლალიაშვილი პასუხობს, რომ სიტყვა დაბალანსებული უნდა დაივიწყოს, რადგან "ცუდია დაბალანსებული“, მითუმეტეს, რომ ახლა ისინი არიან ომში.

ამ ჩანაწერის მიხედვით, ნიკოლოზ ლალიაშვილი ანა ცხოვრებოვას არწმუნებს, რომ "მაესტროს" სარედაქციო პოლიტიკა პირველი იანვრიდან დიამეტრალურად უნდა შეიცვალოს და სრულ სინქრონიზაციაში მოვიდეს "იმედის" სარედაქციო პოლიტიკასთან, რადგან "არ შეიძლება ერთი თავის ქვეშ მარჯვენა ხელი სხვას შვრებოდეს და მარცხენა სხვას“. ლალიაშვილის აზრით, ასეთი მუშაობა "დააკრისტალებს მაყურებელს".

ნიკოლოზ ლალიაშვილსა და ანა ცხოვრებოვას შორის ამავე თემაზე სატელეფონო საუბრები და შეხვედრები ამის შემდეგაც გაგრძელდა. გადაცემის დახურვამდე (2020 წლის 18 მარტი), არაერთი საუბარი შედგა. ლალიაშვილი ამ შემთხვევებშიც გადაცემისა და არხის სარედაქციო პოლიტიკაზე აგრძელებდა საუბარს. იგი იმეორებდა, რომ „არხის სარედაქციო პოლიტიკის პრიორიტეტი არ არის მთავრობის კრიტიკა და მთავარი მიზანია “ნაციონალური მოძრაობა არ დაბრუნდეს ხელისუფლებაში”. მისივე თქმით, ამ მოსაზრებას უპირობოდ უნდა იზიარებდეს კომპანიის ყველა თანამშრომელი.

 „ბიზნესის სიახლეები“ (გადაცემა "მაესტროს ეთერში" 2017 წლის 13 ივნისიდან გადიოდა), რომლის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლასაც ითხოვდა ლალიაშვილი და ამის გამო აქტიურად ხვდებოდა გადაცემის წამყვანსაც და გუნდის წევრებსაც, საბოლოოდ დაიხურა. ბოლო გადაცემა „მაესტროს“ ეთერში 2020 წლის 20 თებერვალს გავიდა. გადაცემის ბოლოს წამყვანმა, ანა ცხოვრებოვამ განაცხადა, რომ "ბიზნესის სიახლეები" ორშაბათიდან ეთეში აღარ გავიდოდა, რადგან მიუკერძოებელი და კეთილსინდისიერი მუშაობისთვის გადაცემას ხურავდნენ. მანვე დააზუსტა, რომ გადაცემის დახურვას სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევის არაერთი მცდელობა უძღვოდა წინ. 

• ამ თემაზე იხილეთ: "მაესტროში" ცენზურაზე ალაპარაკდნენ - დამადასტურებლად ორი გადაცემის დახურვას ასახელებენ
  
  

გადაცემის დახურვის შემდეგ გადაცემის გუნდმა ნიკოლოზ ლალიაშვილის წინააღმდეგ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას მიმართა. ჟურნალისტთა ჯგუფი ლალიაშვილს ქარტიის მეორე პრინციპის დარღვევას ედავებოდა, რაც სარედაქციო საქმიანობაში ჩარევას გულისხმობს.

'დაუშვებელია ჟურნალისტის იძულება, პროფესიული საქმიანობისას მოიქცეს ან აზრი გამოხატოს საკუთარი სინდისის წინააღმდეგ" - ქარტია, მეორე პრინციპი

ქარტიის საბჭომ საქმე 3 ოქტომბერს განიხილა და ლალიაშვილს დარღვევა დაუდგინა. ამ სხდომაზე წარადგინა ანა ცხოვრებოვამ აუდიოჩანაწერები, როგორც მტკიცებულება. ეს ჩანაწერები, გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილთან ერთად, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ დღეს, 8 ოქტომბერს გამოაქვეყნა.

ნიკოლოზ ლალიაშვილი "მედიაჩეკრთან" - დიახ, "იმედი" არის ომში

"იმედის" დირექტორი ნიკოლოზ ლალიაშვილი "მედიაჩეკერთან" საუბარში ადასტურებს, რომ ის ანა ცხოვრებოვას ესაუბრებოდა ბალანსზე, თუმცა, გულისხმობდა ბალანსის სხვა გაგებას, ხელოვნურ ბალანსს, ვინაიდან, "ბუნებაში პროცესები დაბალანსებული არ არის" და ამავე დროს, ის გულისხმობდა ბალანსს, როგორც მეთოდს:

"ამ შემთხვევაში, საუბარი იყო ყალბ ბალანსზე, იმ მორიგ მითზე, რომელსაც ცდილობენ ჩუნერგონ საზოგადოებას. არანაირი ბალანსი ბუნებაში არ არსებობს, ჩვენი, ამ შემთხვევაში „იმედის“ ამოცანაა, რომ პროცესები, საზოგადოებრივი პროცესები, პოლიტიკური პროცესები აღვწეროთ ისე, როგორც ეს პროცესები არსებობს. რადგან პროცესები ბუნებაში დაბალანებული არ არის, როგორც კი ჩვენ შევეცდებით დაბალანსებულად აღვწეროთ პროცესები, მომენტალურად ჩვენ მოვახდენთ მასში მომენტალურ ჩარევას. ეს არის არხის ფილოსოფია, რომელსაც ეფუძნება არხის პოლიტიკა, ჩვენ გავურბივართ ხელოვნურ ჩარევებს. ჩვენი ამოცანაა არ მოვახდინოთ რეალობის გამრუდება, ვაჩვენოთ ეს რეალობა ისეთი როგორიც არის, რეალობა არ არის, სამწუხარო დაბალანსებული. ასე ცხოვრობს სამყარო, ჩვენ ვაჩვენებთ ჩვენ რელობას Fake News-ის გარეშე და როდესაც მე ვამბობ - დაივიწყე ბალანსი, მე ვგულისხმობ, დაივიწყე ბალანსი, როგორც მეთოდი".

"მედიაჩეკერის" კითხვაზე, რომ აუდიოჩანაწერებში, რომელიც ძალიან ვრცელია, არ არის საუბარი ბალანსის ამგვარ გაგებაზე, ლალიაშვილი ამბობს, რომ ეს იმიტომ, რომ აუდიოჩანაწერები მიკერძებული და დამონტაჟებულია. თუმცა, აქვე, ჩვენს დაზუსტებაზე, რის საფუძველზე ამბობს ამას, უკვე მოისმინა თუ არა ეს ჩანაწერები, ლალიაშვილი გვპასუხობს, რომ ჯერ არ მოუსმენია, მაგრამ იცის, მას ახსოვს რაზე იყო საუბარი. 

ლალიაშვილი, "მედიაჩეკერთან" საუბარშიც აზუსტებს, რომ დიახ, "იმედი" არის ომში, ეს არის ომი კონკურენტებთან და არხი არის მუდმივი თავდასხმების ქვეშ. 

"იმედს" ესხმის თავს მისი კონკურენტი არხები, იქიდან გამომდინარე, რომ 'იმედი" რეიტინგულად გახლავთ ყველა მონაცემით პირველი არხი  საქართველოში, ამას ადასტურებს NDI-ს და IRI-ს ანგარიშები, ამიტომ, ყველა ჩვენი კონკურენტი ცდილობს "იმედის" გაშვებას, ახდენს ზეწოლას "იმედის" ჟურნალისტებზე, სოციალური ქსელების მეშვეობით და სწორედ ამას ვგულისხმობდი, როდესაც ვამბობდი, "იმედი" არის ომში".  

"მედიაჩეკერის" მცდელობაზე, რომ მისი განცხადებების ეს ნაწილიც დაეზუსტებინა აუდიოჩანაწერებში ნაგულისხმევის შესაბამისად, ლალიაშვილთან სატელეფონო კავშირი შეწყდა. ჩვენს შემდგომ ზარს კი "იმედის" დირექტორმა აღარ უპასუხა, შესაბამისად, ჩვენ მას ვერც სხვა, არაერთი კითხვა დავუსვით, რაც ამ ჩანაწერების შემდეგ მისი მისამართით გაჩნდა.

შეგახსენებთ, ნიკოლოზ ლალიაშვილი ტელეკომპანია "იმედის" გენერალური დირექტორად 2020 წლის აგვისტოდან დაინიშნა. ცვლილება რეესტრში 6 აგვისტოს აისახა. 

ქარტიის არსებობის 10 წლის განმავლობაში, ეს არის მეორე პრეცენდენტი, როდესაც საბჭო მეორე მუხლის დარღვევას ადგენს. საინტერესოა, რომ პირველი საქმეც ტელეკომპანია „იმედს“ უკავშირდებოდა და სარედაქციო საქმიანობაში ჩარევას მაშინაც არხის იმჟამინდელ დირექტორს ედავებოდნენ.

საუბარია 2016 წელს, გადაცემა „პოლიტიკაში“, რომლის წამყვანი და პროდიუსერი შალვა რამიშვილი იყო, მოსამართლეების თემაზე დაგეგმილ გადაცემაზე. საქმის მიხედვით, არხის იმჟამინდელი დირექტორი გიორგი ბახტაძე შალვა რამიშვილს აიძულებდა მოსამართლე მურუსიძის თემაზე დაგეგმილ გადაცემაში სტუმრად ისეთი მოსამართლეები მიეწვია, რომლებიც რეალურად არა მისი ოპონენტები, არამედ მისი გუნდის წევრები იყვნენ და არ ჰქონდათ კრიტიკული კითხვები მოსამართლე ლევან მურუსიძის მისამართით.

მაშინაც, საქმის განხილვისას, ქარტიის საბჭომ მიიჩნია, რომ გიორგი ბახტაძის მხრიდან შალვა რამიშვილის სარედაქციო დამოუკიდებლობის ხელყოფა და ზეწოლა აშკარა იყო და საქმეზე დარღვევა დაადგინა.

მოუსმინეთ სხვა აუდიოჩანაწერებსაც, რომელიც ლალიაშვილისა და გადაცემის გუნდის შეხვედრებს ასახავს. 

⇒ აუდიო ჩანაწერი #2 - 25 თებერვალი

მარნეულში, იქ სადაც დღეს „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერები სცემეს, ფიზიკურად დაუპირისპირდნენ შემთხვევის გადასაღებად მისულ გადამღებ ჯგუფებსაც.  თანამშრომლების დაზიანების შესახებ ინფორმაციას „მთავარი არხი“ და საზოგადოებრივი მაუწყებელი ავრცელებენ.

"მთავარი არხის" ინფორმაციით, მარნეულში თავს დაესხნენ მათ 2 ჟურნალისტსა და 2 ოპერატორს. ერთ-ერთ ჟურნალისტს თავი აქვს გატეხილი. დაზიანებულია "მთავარი არხის" კამერა და მიკროფონი.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ინფორმაციით კი, მარნეულში ფიზიკურად გაუსწორდნენ მათ ოპერატორს და დაამტვრიეს გადამღები ჯგუფის კამერა.

ფოტო: პირველი არხი

რა მოხდა მარნეულში

დღეს, 29 სექტემბერს, მარნეულში დაპირისპირება მოხდა "ქართული ოცნებისა" და "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წევრებს შორის. "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" ინფორმაციით, "ქართული ოცნების" მხარდამჭერები თავს დაესხნენ საოლქო კომისიაში ენმ-ს წევრს, ლაშა ქველაძეს და მის მანქანაში მსხდომ პირებს. გადამღები ჯგუფები სწორედ ამ შემთხვევის შესახებ იკვლევდნენ დეტალებს.
 
"მთავარი არხის" ჟურნალისტის ინფორმაციით, დაპირისპირება უმიზეზოდ, მას შემდეგ მოხდა, რაც ჟურნალისტი "ქართული ოცნების" წევრების ჩასაწერად მივიდა. ჯეიჰუნ მუჰამედალი იხსენებს, რომ პირდაპირი ჩართვის შემდეგ მან გადაინაცვლა "ქართული ოცნების" შტაბთან, სადაც კომენტარების ჩაწერას გეგმავდა. სწორედ ამ დროს დაესხნენ თავს მას და მის ოპერატორს.

“კიბეებზე ასვლას ვაპირებდი, მახსოვს, ბრბო წამოიწია ჩემკენ, 10-ზე მეტი ადამიანი იყო, ძალიან ბევრი. ყვირილი დამიწყეს, ოპერატორს დაარტყეს, ნუ ურტყამთ-მეთქი და ამის მერე, მახსოვს, უკვე ძირს ვეგდე”, – ამბობს ჟურნალისტი. "მთავარ არხთან" ჩართვაში მან ასევე აღნიშნა, რომ მას ფიზიკურად "ქართული ოცნების" შტაბის წინ უსწორდებოდნენ და ამ ყველაფერს ხედავდა პოლიციაც. 

საქართველოს პირველი არხის ჟურნალისტი კი იუწყება, რომ შემთხვევა „ქართული ოცნებისა“ და ნაციონალური მოძრაობის“ აქტივისტებს შორის შეხლა-შემოხლის დროს მოხდა. 

სახალხო დამცველი და სამოქალაქო ორგანიზაციები ხელისუფლებას დაუყოვნებლივ რეაგირებისკენ მოუწოდებენ

მომხდარს გამოეხმაურნენ არასამთავრობო ორგანიზაციები და საქართველოს სახალხო დამცველი. განცხადებებში, რომელიც სამოქალაქო სექტორმა გაავრცელა, ნათქვამია, რომ იმისათვის, რომ არ წახალისდეს მსგავსი ძალადობა, შესაბამისმა უწყებებმა მომხდარი დაუყოვნებლივ უნდა გამოიძიონ.

"იმედს ვიტოვებთ, გამოძიება წარიმართება ოპერატიულად და მოხდება პასუხისმგებელ პირთა სწრაფი იდენტიფიცირება. აღნიშნული მნიშვნელოვანი წინაპირობა იქნება საზოგადოებრივი წესრიგისა და არჩევნების მშვიდობიან გარემოში ჩატარების უზრუნველსაყოფად", - ნათქვამია განცხადებაში, რომელიც საქართველოს სახალხო დამცველმა გაავრცელა.

საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს განცხადებით, არჩევნების მშვიდ და სამართლიან გარემოში ჩატარება საქართველოს მოქალაქეების უმთავრეს ინტერესს წარმოადგენს და ამის უზრუნველყოფის უმთავრესი ვალდებულება მოქმედ ხელისუფლებას ეკისრება.

"მოვუწოდებთ სამართალდამცავ უწყებებს უზრუნველყონ ინციდენტების სწრაფად, სრულყოფილად და მიუკერძოებლად გამოძიება", - ვკითხულობთ ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

"მოვუწოდებთ ხელისუფლებას და პოლიტიკურ პარტიებს გაიაზრონ მედიის როლი და არ წაახალისონ ჟურნალისტების მიმართ ძალადობა", - ნათქვამია განცხადებაში, რომელიც  საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ გაავრცელა.   

მთავრობას ჟურნალისტების დაცვისკენ მოუწოდებს  კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" .  "მიგვაჩნია, რომ მომხდარზე დროული და ეფექტიანი გამოძიება მნიშვნელოვნად შეამცირებს წინასაარჩევნო პერიოდში მედიისათვის გაზრდილ საფრთხეებს", - აცხადებენ კოალიციაში.

დაზარალებულ ჟურნალისტებს სამართლებრივ მხარდაჭერას უწევს "ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი" (EMC). ორგანიზაციის განცხადებით,  ადვოკატი მარნეულის პოლიციის განყოფილებაში გამოკითხვის პროცესებს დღესვე დაესწრება.

საჭიროების შემთხვევაში, დაზარალებულებს სამართლებრივ დახმარებას გაუწევს "უფლებები საქართველოც", როგორც ეს მათ განცხადებაშია ნათქვამი.  

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭომ, 8 ხმით ერთის წინააღმდეგ, საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორად, მაუწყებლის ყოფილი დირექტორის პირველი მოადგილე, თინათინ ბერძენიშვილი აირჩია.

თინათინ ბერძენიშვილი საზოგადოებრივ მაუწყებელში 2011 წლიდან მუშაობს სხვადასხვა პოზიციებზე. თავდაპირველად, საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსად დაინიშნა. 2012-13 წლებში წამყვანი იყო. 2014-15 წლებში მარკეტინგის დეპარტამენტის დირექტორი გახდა, 2015 წლიდან - მედიის და კომუნიკაციების ბლოკის დირექტორი იყო. 2018 წლიდან კი ერთდროულად ორ პოზიციას - მედიის და კომუნიკაციების ბლოკის დირექტორისა და გენერალური დირექტორის პირველი მოადგილის პოსტს ითავსებდა.

თინათინ ბერძენიშვილი მედიის და მარკეტინგული კომუნიკაციის სფეროში 20 წელზე მეტია მუშაობს.  იგი არის ევროპის მაუწყებელთა კავშირის გენდერული თანასწორობის ჯგუფის ხელმძღვანელი, მედიაკომიტეტის წევრი და ცენტრალური ევროპის ქვეყნების კომიტეტის წევრი.

თინათინ ბერძენიშვილი მრჩეველთა საბჭომ, დირექტორის პოზიციაზე, 6 წლის ვადით აირჩია. ბერძენიშვილი მისი წინამორბედისგან განსხვავებით, დირექტორის პოზიციაზე გაზრდილ ხელფასს აიღებს.

22 სექტემბრის სხდომაზე, სამეურვეო საბჭომ გენერალური დირექტორის ანაზღაურებ 4-დან 10 000 ლარამდე გაზარდა.  სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარემ ირინა ფუტკარაძემ ეს გადაწყვეტილება იმ მოტივით ახსნა, რომ ამ დრომდე ხელფასი არადეკვატური იყო და მის გაზრდაზე დიდი ხანია მსჯელობდნენ. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორის შესარჩევ კონკურსში მონაწილე ერთ-ერთმა კანდიდატმა ალექსანდრე ვახტანგოვმა, კონკურსიდან საკუთარი კანდიდატურა მოხსნა.

"მე ვხსნი ჩემს კანდიდატურას. თიკოს გადაეცით, ძალიან კარგი გოგოა, ალბათ იმას აირჩევთ, ჩემთან არის ნამუშევარი და ნამდვილად ჭკვიანი და კარგი გოგოა. ამით დაგემშვიდობებით", - განაცხადა ალექსანდრე ვახტანგოვმა გასაუბრების დასრულებისას.

იქამდე, გასაუბრებაზე, ვახტანგოვი საუბრობდა იმის შესახებ, როგორი უნდა იყოს კარგი საზოგადოებრივი მაუწყებელი. მან განსაკუთრებული აქცენტი საგანმანათლებლო გადაცემებზე გააკეთა,

შეგახსენებთ, დღეს, 24 სექტემბერს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორობის მსურველებთან გასაუბრებები დაიწყო. 

კონკურსში 4 კანდიდატი მონაწილეობს:

• თინათინ ბერძენიშვილი - საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორის პირველი მოადგილე. ამჟამად ასრულებს მაუწყებლის დირექტორის მოვალეობას;
• ირმა სოხაძე - მომღერალი, პოლიტოლოგი. საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრი იყო 2008-2009 წლებში;
• ხათუნა ლაგაზიძე - პოლიტოლოგი;
• ალექსანდრე ვახტანგოვი - იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრი 2014-2016 წლებში;
  
  
  

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის, ირინა ფუტკარაძის თქმით, დირექტორს სავარაუდოდ პარასკევს, 25 სექტემბერს აირჩევენ.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე კონკურსი 18 აგვისტოს, მას შემდეგ გამოცხადდა, რაც ყოფილმა დირექტორმა ვასილ მაღლაფერიძემ თანამდებობა დატოვა.

მთავარი გამოწვევები

სარეკლამო და სარედაქციო მასალების გამიჯვნა

ფაქტებისა და მძიმე ბრალდებების ცალმხრივი გაშუქება

წყაროთა მრავალფეროვნებისა და ბალანსის პრობლემა

„publika.ge ყოველთვის ცდილობს ბალანსის დაცვას, თუმცა გამოვლინდა ამ კუთხით პრობლემური ცალკეული შემთხვევები, როდესაც ვებგვერდი დაპირისპირებული მხარეების მოსაზრებებს ცალ-ცალკე სტატიებით აშუქებს ისე, რომ მკითხველს, რომელიც თავდაპირველად გამოქვეყნებულ სტატიებს გაეცნობა, არ ეძლევა შესაძლებლობა, რომ მოგვიანებით გამოქვეყნებულ საპირისპირო პოზიციებსაც გაეცნოს“, -

„radiotavisupleba.ge უმეტესად ცდილობდა ჟურნალისტური სტანდარტების მაღალ დონეზე დაცვას, თუმცა მონიტორინგის პერიოდში გამოქვეყნდა რამდენიმე სტატია, რომლებშიც დაცული არ იყო წყაროთა ბალანსი და შესაბამისად, მოვლენები და ბრალდებები შუქდებოდა ცალმხრივად“

პოლიტიკური სუბიექტებისადმი დამოკიდებულება

*******

კვლევის მეთოდოლოგია

ტელეკომპანია "მთავარი არხის" ჟურნალისტი, ტელეწამყვანი ნანუკა ჟორჟოლიანი "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" მაჟორიტარობის კანდიდატია. იგი პოლიტიკური გაერთიანება "ძალა ერთობაშიას" სახელით იყრის კენჭს წყალტუბოს, სამტრედიის, ვანისა და ხონის მუნიციპალიტეტებში.

ნანუკა ჟორჟოლიანი, როგორც მაჟორიტარობის კანდიდატი, დღეს, 23 სექტემბერს, პარტიის მაჟორიტარების წარდგენისას, "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" ერთ-ერთმა ლიდერმა, ზაალ უდუმაშვილმა წარადგინა.

თავად ჟურნალისტი წარდგენას არ დასწრებია. მისი წარდგენისას ზაალ უდუმაშვილმა განაცხადა, რომ ის ამ ღონისძიებას საპატიო მიზეზით არ ესწრებოდა, ვინაიდან, პირდაპირი ეთერისთვის ემზაებოდა. დღეს "მთავარი არხის" ეთერში, საინფორმაციო გამოშვების დასრულების შემდეგ, მისი გადაცემა "სხვა ნანუკა" უნდა გავიდეს.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის მიხედვით, პირდაპირი ჩანაწერი, რაც მიუთითებდა, რომ ნანუკა ჟორჟოლიანს არ აქვს უფლება გაუძღვეს გადაცემას, არ არსებობს. კოდექსი ცალსახად მხოლოდ იმას უთითებს, რომ "საარჩევნო პერიოდში კანდიდატის ან პარტიის წარმომადგენლის იმ პროგრამებში მონაწილეობა, რომლებიც არ არის პოლიტიკასთან პირდაპირ კავშირში, დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოლაპარაკება პროგრამაში მონაწილეობის შესახებ შედგა საარჩევნო პერიოდის დაწყებამდე. კანდიდატს არ უნდა მიეცეს საშუალება გამოთქვას პოლიტიკური მოსაზრებები ან სხვა გზით მოახდინოს საკუთარი კანდიდატურის რეკლამირება" (მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი, მუხლი 24/5).

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის დირექტორი, მედიასამართლის იურისტი მარიამ გოგოსაშვილი ამბობს, რომ მართალია, კანონი მაჟორიტარობის კანდიდატს სოციალური გადაცემის წაყვანას არ უკრძალავს, მაგრამ ეს არასწორია სამართლიანობისა და მიუკერძოებლობის პრინციპებიდან გამომდინარე, არასწორია. იგი იმოწმებს მაუწყებელთა კოდექსის 24-ე მუხლის მე-5 პუნქტს და ამბობს: "აღნიშნული ჩანაწერიდან გამომდინარეც, როდესაც სტუმრის მონაწილეობაზე არის დაწესებული შეზღუდვები, ვფიქრობ, მიუღებელია თუნდაც აპოლიტიკური გადაცემა საარჩევნო პერდიოში წაიყვანოს კანდიდატმა".

ნანუკა ჟორჟოლიანი ჟურნალისტად 1999 წლიდან მუშაობს. 1999 წლიდან მუშაობდა გადაცემა "ალიონში", პირველ არხზე. 2001 წლიდან გადავიდა ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ში", სადაც 2009 წლიდან უძღვებოდა საავტორო გადაცემას "ნანუკას შოუ". მას შემდეგ რაც ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ზე" მფლობელი შეიცვალა, კოლეგების ნაწილთან ერთად მან "მთავარ არხზე" გადაინაცვლა, სადაც ასევე საავტორო გადაცემა აქვს, სახელწოდებით - "სხვა ნანუკა". ასევე, თანაწამყვანთან დავით ერაძესთან ერთად, უძღვება გადაცემას "სპორტი დიდ ქალაქში".

პანკისის სათემო რადიოს დარბევით ემუქრებიან, მის დამფუძნებელს გელა მთივლიშვილს კი ერთკვირიანი ვადა მისცეს პანკისის ხეობაში საქმიანობის შესაწყვეტად. რადიოს წინააღმდეგ უკვე გაიმართა საპროტესტო აქცია, რომლის ორგანიზატორი, რადიოს ინფორმაციით, ადგილობრივი ჩინოვნიკების მიერ წახალისებული, დუისში მოქმედი „როდი სკოტის სახელობის ფონდი საქართველოს“ ხელმძღვანელი იყო. სათემო მაუწყებელში ფიქრობენ, რომ პროტესტი მათმა კრიტიკულმა სარედაქციო პოლიტიკამ გამოიწვია.

რადიო WAY-ს წინააღმდეგ დაწყებულ პროტესტზე ვრცელი მასალა თავად მაუწყებელმა გამოაქვეყნა. რადიოს ინფორმაციით, 29 აგვისტოს, პანკისში, სოფელ დუისში, იქ, სადაც სათემო მაუწყებლის ოფისი მდებარეობს, საპროტესტო აქცია გაიმართა, რომელშიც 150-ზე მეტი ადგილობრივი მონაწილეობდა.

რადიო WAY წერს, რომ ლია მარგოშვილი, რომელიც აქციის ორგანიზატორი იყო, „ქართული ოცნების“ აქტივისტი და საარჩევნოდ, მათი წარმომადგენელია დუისის უბანზე. როდი სკოტის ფონდს მრავალი წელია პანკისში ინგლისური ენის შემსწავლელი უფასო კურსები აქვს და მისი ოფისი იმავე შენობაშია, სადაც რადიოს ოფისი. შენობა ახმეტის მუნიციპალიტეტს ეკუთვნის, რადიოს 89.7 კვმ სამუშაო ფართი მუნიციპალიტეტისგან იჯარით აქვს აღებული 2015 წლიდან 2021 წლის ჩათვლით სარგებლობის უფლებით. ამავე შენობის პირველ სართულზეა პანკისის მუზეუმი, მცირე სამკერვალო საწარმო, სტომატოლოგიური კაბინეტი და ასევე, ცხოვრობს ორი ხანდაზმული ქალი.

რადიოს ინფორმაციით, როდი სკოტის ფონდი შენობის შესყიდვას აპირებს და მას უკვე აქვს თანხმობა ადგილობრივი მუნიციპალიტეტიდან. რადიო WAY წერს, რომ მისი ინფორმაციით, ფონდის ხელმძღვანელი მათ, ვინც ამ შენობაში იჯარით ან იჯარის გარეშე სარგებლობს ფართს, დაპირდა, რომ გაძევების საფრთხე არ ემუქრებათ. თუმცა, იგივე ბედი არ ელის რადიოს, - 2021 წლის შემდეგ, მაშინ, როდესაც იჯარის ხელშეკრულებას ვადა გაუვა, ახალი მესაკუთრე რადიოსთვის ხელშეკრულების გაგრძელებას აღარ აპირებს.

„ოფისის კაპიტალურ რეაბილიტაციაში რადიოს დაახლოებით 60 ათასი ლარი აქვს დახარჯული. სათემო მაუწყებლობის გარდა, რადიოში პერიოდულად, ზაფხულობით ფუნქციონირებს უფასო სასწავლო კურსები, სადაც ახალგაზრდები და ქალები ავტომობილის მართვის თეორიულ და პრაქტიკულ, ბუღალტერიის, მცირე პროექტების წერისა და გრანტების მოძიების კურსებს გადიან. 2 წლის განმავლობაში დაახლოებით 300-ზე მეტმა ადამიანმა ისარგებლა“, - წერს რადიო WAY.

რადიოში ფიქრობენ, რომ მათ წინააღმდეგ აქცია-პროტესტი მას შემდეგ დაიგეგმა, რაც რადიოს ჟურნალისტები შენობის გაყიდვის საკითხით დაინტერესდნენ. მათი ინფორმაციით, მას შემდეგ, რაც შენობის შესაძლო პრივატიზების საკითხზე ინფორმაცია მოითხოვეს, ახმეტის მერმა იოსებ ქარუმაშვილმა როდი სკოტის ფონდის ხელმძღვანელს უთხრა, რომ შენობას ვეღარ მისცემდნენ. „მარგოშვილს ურჩიეს, დუისში აქცია მოეწყო, რაც შეიძლება მეტი ხალხი შეეკრიბა და შენობის გადაცემა მოეთხოვა. მერიაში დასახული გეგმის მიხედვით, აქციაზე მივიდოდნენ ახმეტის საკრებულოს წევრები პანკისის სოფლებიდან და მერიის თანამშრომლებიც”, - - წერს რადიო WAY. მაუწყებლის ინფორმაციითვე, „დაიგეგმა, რომ ამ აქციაზე მონაწილეებს პროტესტი უნდა გამოეთქვათ პანკისის სათემო რადიოს და მისი დამფუძნებლის, ჟურნალისტ გელა მთივლიშვილის წინააღმდეგ, ის ხეობისა და მოსახლეობის ინტერესების დაზიანებაში უნდა დაედანაშაულებინათ და პანკისიდან მისი გასვლა მოეთხოვათ“.

რადიო WAY წერს, რომ აქციაში მონაწილეობდნენ სკოლის მასწავლებლები, რომელთაც დაავალეს აქციაზე 20 მონაწილე მიეყვანათ, ასევე, სოფლის უხუცესები, რომელთაც მხარდაჭერა მარგოშვილმა სთხოვა, იმ მოტივით, რომ გელა მთივლიშვილი შენობიდან ფონდის გამოძევებას აპირებდა. ასევე, აქციაში მონაწილეობდნენ ის პირები, რომელთა შესახებაც, სხვადასხვა დროს, რადიოს კრიტიკული რეპორტაჟები აქვს მომზადებული.

„ამ ხეობაში, თუ რამე ზიანი ხდება, ყველაფერი მისგან მოდის. აი, ჰესიდანაც ბევრი რაღაცეებია, ამ ბოლო დროსაც ბევრი რაღაცაა, რასაც ის აზიანებს. არასდროს ჩვენი ხალხის ინტერესები არ დაუცავს მას. ხეობაში 10-20 კაცი იქნება მისი მომხრე, დანარჩენი ყველა მისი წინააღმდეგია. ის ამ ხეობიდან უნდა გავუშვათ. წავიდეს და სხვაგან იმუშაოს. ჩვენ გვაბინძურებს ის. მან ეს ხეობა დააბინძურა. მას რაღაც დრო უნდა მივცეთ, 5 დღე ან ერთი კვირა, ამ დროის მერე შევიკრიბებით, ან თავისით წავა, ან იძულებით გავუშვებთ. უმეტესი ხალხი დღეს აქ ამის გამო მოვიდა.

ამ საქმესაც ღმერთის წყალობით მოვაგვარებთ და შენობას არავის დავუთმობთ“, - ციტირებს რადიო WAY აქციაზე გამომსვლელ ადგილობრივს თამაზ მარგოშვილს.

პანკისის სათემო რადიო იმოწმებს სისხლის სამართლის 154-ე მუხლს, რაც გულისხმობს სასჯელს ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელისშეშლისთვის, ასევე, ხაზს უსვამს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ აქცია, სადაც სათემო რადიოს ოფისის დარბევითა და ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლით დაიმუქრნენ, პოლიციის შენობის გვერდით გაიმართა და გამომსვლელებს სამართალდამცავებიც უსმენდნენ, შინაგან საქმეთა სამინისტროს ამ დრომდე არ დაუწყია გამოძიება მუქარის ფაქტებზე.

პანკისის სათემო რადიო მიმართავს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, დაუყოვნებლივ დაიწყოს გამოძიება 29 აგვისტოს გამართულ აქციაზე განხორციელებულ მუქარის ფაქტებთან დაკავშირებით.

ასევე, მიმართავს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურსა და ადგილობრივ ხელისუფლებას, შეწყვიტონ მათი გავლენის ქვეშ მყოფი პირების გამოყენებით, პანკისის სათემო რადიოს და მისი დამფუძნებლის წინააღმდეგ სიძულვილის გაღვივება და დეზინფორმაციის გავრცელება.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები ფიქრობენ, რომ „პანკისის რადიოს“ წინააღმდეგ წარმოებული კამპანია დანაშაულის ნიშნებს შეიცავს. მედიაკოალიცია შინაგან საქმეთა სამინისტროსგან „პანკისის რადიოს“ დარბევის მუქარაზე დაუყოვნებლივ რეაგირებას ითხოვს.

„გუშინ, 2020 წლის 01 სექტემბერს გავრცელდა ვიდეო მასალა , რომელშიც დაფიქსირებულია როგორ ემუქრებიან პანკისის სათემო რადიოს სტუდიის დარბევითა და მოითხოვენ მისი დამფუძნებლის, ჟურნალისტ გელა მთივლიშვილისაგან იძულებით - პანკისის ხეობაში პროფესიული საქმიანობის შესრულებაზე უარი თქვას.

მიგვაჩნია, რომ გავრცელებულ მასალაში იკვეთება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის გათვალისწინებული დანაშაულების, მათ შორის, კოდექსის 154ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულის - ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ნიშნები“, - ნათქვამია განცხადებაში, რომელიც კოალიციამ დღეს, 2 სექტემბერს გაავრცელა.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები მიუღებლად მიიჩნევენ მედიის შევიწროვების ყველა გამოვლინებას და მოუწოდებენ სამართალდამცავ ორგანოებს დროულად აღკვეთონ „პანკისის რადიოს“ გუნდის მიმართ არსებული ყველა რისკი.

შენიშვნა: "მედიაჩეკერი" რამდნიმე საათია ელოდება პასუხს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან, უწყების პოზიციის გაგებისთანავე მასალა განახლდება.

• ბათილად ცნოს ბრძანებები, რომლებითაც მალხაზ რეხვიაშვილი გათავისუფლდა დაკავებული პოზიციიდან, ხოლო თეონა თურმანიძეს დროებით შეეზღუდა სატელევიზიო წამყვანის საქმიანობაზე დაშვება და მოახდინოს მათი შრომითი უფლებების აღდგენა;
  
  
• მომავალში, ნებისმიერი სახის საკადრო თუ ორგანიზაციული გადაწყვეტილების მიღების პროცესში, მოახდინოს აღნიშნული პროცედურების მიმართ კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნათა განუხრელი დაცვა და იმ დასაქმებულთა უფლებების სრულყოფილი რეალიზების უზრუნველყოფა, რომელთა უფლება-მოვალეობებზეც მსგავსი გადაწყვეტილებები ახდენენ გავლენას;
  
  
• ბათილად ცნოს გადაწყვეტილება, რომლითაც თეონა ხარაბაძეს ეცნობა, რეპორტიორის მოვალეობები განეხორციელებინა ქუთაისში და უზრუნველყოს იგი სამსახურებრივი მოვალეობების სრულყოფილად განხორციელების შესაძლებლობით; ასევე, მომავალში თავი შეიკავოს შრომით ურთიერთობაში განსხვავებული მოსაზრების, პროფესიული კავშირისადმი კუთვნილების ან/და სხვა ნიშნით დისკრიმინაციული მოპყრობისაგან და საქმიანობა თანასწორობის პრინციპის დაცვით წარმართოს.

საქართველოს სახალხო დამცველს შრომითი უფლებების დარღვევა ასევე დადგენილი აქვს ახალი ამბების სამსახურის ყოფილი უფროსის შორენა ღლონტის, უფროსის მოადგილის მაია მერკვილაძის და ამავე სამსახურის წამყვან-რეპორტიორის თეონა ბაკურიძის საქმეებშიც.

 

• გენერალური დირექტორობის კანდიდატი უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქე, საზოგადოებრივი აღიარებისა და ნდობის მქონე პირი. მას უნდა ჰქონდეს მაგისტრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი და არანაკლებ 10 წლის მუშაობის გამოცდილება, მათ შორის, ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მუშაობის სულ ცოტა 3 წლისა და ჟურნალისტიკის, ადამიანის უფლებათა დაცვის ან/და სამეცნიერო-პედაგოგიურ სფეროში მუშაობის არანაკლებ 5 წლისა.
  
  
• გენერალური დირექტორის კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 3 კალენდარული დღის ვადაში სამეურვეო საბჭო საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს კანდიდატთა სიას და მომდევნო 7 დღის განმავლობაში ნიშნავს გენერალურ დირექტორს.

• გენერალური დირექტორობის კანდიდატი უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქე, საზოგადოებრივი აღიარებისა და ნდობის მქონე პირი. მას უნდა ჰქონდეს მაგისტრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი და არანაკლებ 10 წლის მუშაობის გამოცდილება, მათ შორის, ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მუშაობის სულ ცოტა 3 წლისა და ჟურნალისტიკის, ადამიანის უფლებათა დაცვის ან/და სამეცნიერო-პედაგოგიურ სფეროში მუშაობის არანაკლებ 5 წლისა.
• გენერალური დირექტორის კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 3 კალენდარული დღის ვადაში სამეურვეო საბჭო საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს კანდიდატთა სიას და მომდევნო 7 დღის განმავლობაში ნიშნავს გენერალურ დირექტორს.

"მედიაჩეკერი" შეეცადა მაუწყებლის საკადრო სამსახურში გადაემოწმებინა რას გულისხმობს განცხადება, რა პოზიციებზე ბრუნდებიან გათავისუფლებული თანამშრომლები, თუმცა, ემზარ პაქსაძის, აჭარის ტელევიზიის კადრების განყოფილების ხელმძღვანელის მობილური ტელეფონი გამორთულია. დეტალების დაზასუტებლად კი საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელმაც (იმ მოტივით, რომ ეს თანამშრომლები მას არ ექვემდებარებიან) და იურიდიული სამსახურის უფროსმაც მასთან გადაგვამისამართა. 

სამსახურიდან გათავისუფლებულმა გიორგი მურვანიძემ "მედიაჩეკერთან" განაცხადა, რომ ამ ეტაპზე რისი თქმაც შეუძლია, არის მხოლოდ ის, რომ ჯერ არაფერი გადაუწყვეტია და მისი პოზიცია ხვალ გახდება ცნობილი. 

ასევე ხვალ გადაწყვეტს დასთანხმდება თუ არა შეთავაზებას, ბაჩო გურაბანიძე. 

"ჯერჯერობით საბოლოო ვერსია ხელშეკრულების, რაზეც ხელი უნდა მოვაწერო, არ მინახავს, ამ წუთში ხელი არაფერზე არ მაქვს მოწერილი. იყო ზეპირი საუბარი, რაღაცებზე შევთანხმდით, რაღაცებზე ვერა. ხვალ, როცა ხელშეკრულების საბოლოო ვერსიას ვნახავ, შემდეგ მივიღებ გადაწყვეტილებას. ხვალ დილით იქნება ხელშეკრულება მზად, კარგად გავეცნობით და შემდეგ გადავწყვეტთ", - განაცხადა ბაჩო გურაბანიძემ "მედიაჩეკერთან".  

შეგახსენებთ, აჭარის ტელევიზიის შემოქმედებითი სამსახურის დილის გადაცემის „დილის ტალღის“ რედაქტორი, ბაჩო გურაბანიძე, შემოქმედებითი სამსახურის შემოქმედებითი მიმართულების მენეჯერი, გიორგი მურვანიძე და მემონტაჟე გუგა ქადიძე მაუწყებლიდან 30 ივლისს გაათავისუფლეს. იმავე დღეს, მაუწყებლიდან სამი თანამშრომლის გათავისუფლების გასაპროტესტებლად, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის წინ „ალტერნატიულმა პროფკავშირებმა”აქცია გამართა და პერმანენტული აქციები დააანონსა.

თანამშრომლების გათავისუფლებას საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია განცხადებით გამოეხმაურა და საერთაშორისო ორგანიზაციებს მოუწოდა, დაინტერესდნენ აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებით. მაუწყებლიდან თანამშრომლების გათავისუფლება უკიდურესად კრიტიკულად შეაფასეს კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრმა ორგანიზაციებმა და განაცხადეს, რომ აჭარის მაუწყებელში მიმდინარე პროცესები მედიის თავისუფლების თანამედროვე სტანდარტს ეწინააღმდეგება და ადამიანის უფლებათა დარღვევის საგანგაშო ნიშნებს შეიცავს.

3 აგვისტოს აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის კანცელარიაში,  230 თანამშრომლის ხელმოწერილი დოკუმენტი შევიდა. ხელმომწერებმა მაუწყებლიდან გათავისუფლებული 3 თანამშრომლის დაბრუნება მოითხოვეს. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიას საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, 2019 წლის 25 დეკემბერიდან 2020 წლის 4 ივნისის ჩათვლით პერიოდში ამონიტორინგებდა. (კვლევის თანახმად, 11 მარტიდან 20 აპრილამდე მედიამონიტორინგი შეჩერებული იყო, ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებისა და საგაფიცვო პროცესის დაწყების გამო, თუმცა, შემდეგ მონიტორინგი კვლავ განახლდა).

მონიტორები მაუწყებელში 18:00 და 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებებსა და საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ გადაცემებს აკვირდებოდნენ. ეს გადაცემებია: პოლიტიკური ტოქშოუ „სათქმელი“, გადაცემები: „ჰეშთეგი“, „მთავარი აჭარაში“ და „კვირის მთავარი“.

მონიტორინგის მიგნებები

• საინფორმაციო გამოშვებები

• მონიტორინგის პირველ პერიოდში (25.12.2019-10.03.2020) საინფორმაციო გამოშვებები იყო მიუკერძოებელი, თუმცა საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელობის შეცვლისა და გადაცემის წამყვანების ცვლილების შემდეგ (20.04.2020-04.06.2020), გამოიკვეთა, რომ 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში სარედაქციო პოლიტიკა შეიცვალა, რაც გამოიხატებოდა მნიშვნელოვანი ამბების მიჩქმალვა/არგაშუქებაში; ბალანსის ხელოვნურად დაცვასა და კრიტიკისგან დაცლილი კონტენტის გავრცელებაში.
  
  
• მონიტორინგის მეორე ეტაპზე პრიორიტეტი ენიჭებოდა ხელისუფლებასთან დაკავშირებული საკითხების გაშუქებას.
  
  
• 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებებში შემცირდა ისეთი „ბლოკები“, სადაც ჩართულია სტუმარიც. მონიტორინგის პირველ პერიოდში ეს გამოშვება გამორჩეული იყო სტუმრებისადმი კრიტიკული კითხვების დასმით. წამყვანის ცვლილების შემდეგ კი, სტუმარი სპორტის მიმოხილვამ ჩაანაცვლა, ან სტუმარს (თუკი იგი მიწვეული იყო გადაცემაში) კრიტიკულ კითხვებს არ უსვამდნენ.

• გამოშვების ეთერში საერთოდ ვერ მოხვდა სახალხო დამცველის რეკომენდაცია, რომლითაც ომბუდსმენმა აჭარის მაუწყებლის დირექტორ გიორგი კოხრეიძეს 3 თანამშრომლის სამსახურში აღდგენისკენ მოუწოდა.
  
  
• არ გაშუქდა ამავე არხის გადაცემა ჰეშთეგისა და ალტერნატიული პროფკავშირის დამფუძნებლის, მალხაზ რეხვიაშვილის საჯარო წერილი, რომლითაც ის მაუწყებლის დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის რეპრესიულ პოლიტიკას აკრიტიკებდა.
  
  
• ნაკლები პრიორიტეტი მიენიჭა თეონა თურმანიძის ფეისბუკ პოსტის გამო ეთერიდან გათავისუფლებას. 21 აპრილის გადაცემაში ამის შესახებ მაყურებელს გამოშვების ბოლოს, მე-15 ამბად, ამინდის პროგნოზის წინ მიაწოდეს ინფორმაცია. 
  
  
• 11 მაისს კადრ სინქრონად გაშუქდა მალხაზ რეხვიშვილის სამსახურიდან გაავისუფლება, ამ ამბავზე საერთაშორისო ორგანიზაციის ,,რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” გამოხმაურება კი საერთოდ არ გაშუქებულა.
  
  

• 12 მაისს მაუწყებელმა ვრცლად გააშუქა ისეთი თემები, როგორიცაა პრემიერის ვიზიტი და ეკონომიკის მინისტის შეხვედრები, თუმცა არ დაინტერესდა დღის ისეთი თემით, როგორიცაა აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრებს არასრულად შევსებული ქონებრივი დეკლარაციები. ამ დღეს „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრებს ქონებრივი დეკლარაციები არასრულად და შეცდომით აქვთ შევსებული, მათ შორისაა აჭარის მთავრობის თავმჯდომარე თორნიკე რიჟვაძეც.
  
  
• 27 აპრილს გამოცემა “ბათუმელებმა” გამოაქვეყნა ჟურნალისტური გამოძიება იმ კორუფციული სქემის შესახებ, რომელსაც საერთაშორისო გადამზიდავები, კერძოდ თურქეთიდან სარფის საბაჟოს გავლით ტვირთის შემომტანი ბიზნესმენები აწყდებიან. აღნიშნულ თემას არაერთმა ცენტრალურმა ტელევიზიამ დაუთმო მნიშვნელოვანი ყურადღება, თუმცა აჭარის მაუწყებლის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ეს საკითხი არც 27 აპრილს აღმოჩენილა და არც შემდგომ დღეებში.

გადაცემები

1. გადაცემის თემები იყო რელევანტური, თუმცა წამყვანი ხშირად სათანადოდ არ იყო მომზადებული განსახილველი თემისთვის.
   
   
2. შესამჩნევი იყო წამყვანის სუბიექტური, უარყოფითი დამოკიდებულება ოპოზიციის წარმომადგენლების მიმართ.
   
   
3. რიტიკული კითხვების დასმა ხდებოდა ძირითადად ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლების მიმართ.

1. გადაცემაში გასული სიუჟეტები იყო უფრო ხანგრძლივი და სიღრმისეული, ვიდრე ჩვეულებრივ საინფორმაციო გადაცემებში. ზოგჯერ გამოყენებული იყო ვიზუალური ხერხები (გრაფიკები, ცხრილები და ა.შ.), რაც ინფორმაციას უფრო აღქმადს ხდიდა;
2. წამყვანები იყვნენ მომზადებული და სვამდნენ კრიტიკულ კითხვებს;
3. მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკაზე გავლენა არ მოუხდენია, - ეს არის ძირითადი მიგნებები, რაც მონიტორინგის შედეგების მიხედვით ამ გადაცემაზე დაკვირვების შედეგად გამოიკვეთა.

1. გადაცემაში, ძირითადად, დაცული იყო ჟურნალისტური ეთიკის ნორმები;
2. წამყვანები მომზადებულები იყვნენ;
3. მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკაზე გავლენა არ მოუხდენია, - ვკითხულობთ ძირითად მიგნებებში

• ამ თემაზე იხილეთ: რას შეცვლის ფეისბუკის პოლიტიკური რეკლამის ბიბლიოთეკაში საქართველოს ჩართვა

ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ შეფასებით, რომელიც ასევე ერთ-ერთია ღია მიმართვის ხელმომწერ 50-მდე ორგანიზაციას შორის, უმოკლეს დროში Facebook-ისგან მიღებული ეს დადებითი პასუხი სამოქალაქო საზოგადოების მნიშვნელოვანი მიღწევაა იმ პრობლემის მოგვარების გზაზე, რომლის აღმოფხვრასაც ყველაზე პოპულარულო სოციალური ქსელის ადმინისტრაცია მათთან აქტიური თანამშრომლობით გეგმავს.

„ვფიქრობთ, Facebook-ზე პოლიტიკური რეკლამების გამჭვირვალობის მაღალი ხარისხი მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს 2020 წლის საარჩევნო გარემოს გაჯანსაღებას და მის დაცვას შიდა და გარე არაჯეროვანი ჩარევისგან“, - აცხადებენ ორგანიზაციაში.

Facebook-ზე პოლიტიკური შინაარსის მასალის გამჭირვალობის საჭიროებაზე „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო” არაერთგზის მიუთითებდა, მათ შორის ბოლო ანგარიშშიც, რომელიც 2019 წელს პარტიათა დაფინანსების საკითხებს მიმოიხილავს.

შეგახსენებთ, ღია მიმართვა მარკ ზაკერბერგს, „ფეისბუქის“ დამფუძლებელს და CEO-ს და ნიკ კლეგს, „ფეისბუქის“ გლობალურ საქმეთა და კომუნიკაციების ვიცე-პრეზიდენტს, 50-მდე ორგანიზაციის ხელმოწერით, მიმიდნარე წლის 29 ივნისს გაეგზავნა. ღია მიმართვის ხელმომწერებს შორისაა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაც.

1. წილების გასხვისების, შეძენის ან შერწყმის დროს, შეტყობინების და გარიგების დადების წესების დაუცველობისას;
   
   
2. "მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონე" კომპანიების მხრიდან შემდეგი სპეციფიკური ვალდებულებების შეუსრულებლობისას: საკომუნიკაციო ქსელის ელემენტთან დაშვების ვალდებულების დარღვევისას და სატარიფო რეგულირების ან ხარჯთაღრიცხვის ვალდებულების დარღვევისას;

• · ნებისმიერი სახის ქრთამის, საჩუქრის ან სხვა სარგებლის მიღება პროფესიულ საქმიანობაზე გავლენის მოხდენის სანაცვლოდ; 
• პლაგიატი.

ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

 ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

• ამავე თემაზე იხილეთ მედიაჩეკერის სტატია: "ვისთვის იზრდება შემცირებული სატელევიზიო სარეკლამო ბაზარი"
  

 ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

„რომ არა ახლადშექმნილი ტელევიზიების „მთავარი არხის“ და „ფორმულას“ მფლობელების მხრიდან შემოწირულობის სახით გაღებული თანხა, თუ მის მიერ ტელევიზიისთვის გაცემული სესხი, ტელევიზიების ჯამური შემოსავლის კლება სოლიდური იქნებოდა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში დაგეგმილი ცვლილებების პარლამენტის დარგობრივ კომიტეტში განხილვის დაწყებამდე, ტელე და რადიომაუწყებლებისა და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლებმა პარლამენტის შენობასთან აქცია გამართეს. ისინი პარლამენტს მოუწოდებენ არ დაამტკიცოს საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებლად შეზღუდვის რისკებს შეიცავს და მისი დამტკიცება მედიაგარემოს დიდ ზიანს მიაყენებს.

აქცია კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" ორგანიზებით დაიგეგმა.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე სულხან სალაძე ამბობს, რომ ორივე კანონპროექტი ნაჩქარევად, ექსპერტული ჩარევების გარეშე მომზადდა და არსებითად აუარესებს ქვეყანაში მედიაგარემოს მდგომარეობას. 

"შეიძლება ვთქვათ, რომ ეს არის კანონპროექტები, რომელიც მარეგულიებელ კომისიას აძლევს საშუალებას გრძელი ხელის საშუალებით მუდმივად ერეოდეს მაუწყებლების და ელექტრონული კომუნიკაციების სუბიექტების საქმიანობაში. მარეგულირებელი კომისია ხშირად საუბრობს, რომ ეს კანონპროექტი არ ეხება მედიას, თუმცა  ეს არის ტყუილი, ეს ასე ნამდვილად არ არის. ჩვენ საქართველოში ვიცით არაერთი სუბიექტი, რომელიც ექცევა როგორც ელექტრონული კომუნიკაციების რეგულირების სფეროში, ასევე მაუწყებლობის სფეროში".

მისივე შეფასებით, ნიშანდობლივია ის გარემოება, რომ მოსალოდნელ ცვლილებებს აპროტესტებენ ელექტრონული კომუნიკაციების სუბიექტებიც, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ეს არის საკუთრების უფლებაში ჩარევა: "ეს აღარ არის მხოლოდ მედიის მხრიდან და მედიის მხარდამჭერების მიერ გაკეთებული განცხადება. ეს პრაქტიკულად ნიშნავს იმას, რომ მარეგულირებელი კომისია  და, დიდი ალბათობით, უშუალოდ მთავრობაც, მარეგულირებელი კომისიის საშუალებით, ითავისუფლებს სივრცეს და ქმნის გარკვეულ შესაძლებლობას იმისათვის, რომ მომავალში, საჭიროებისდა მიხედვით, მათ შეძლონ გამოხატვის თავისუფლების შეზთუდვა. ამიტომაც, მნიშვნელოვანია, რომ დღეს დარგობრივი კომიტეტის სხდომაზე ამ საკითხებზე იყოს არსებითი მსჯელობა და არ მოხდეს მთლიანობაში ამ კანონპროექტების მხარდაჭერა". 

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ხელმძღვანელი გიორგი კლდიაშვილი პროცესის გაუმჭვირვალობაზე საუბრობს, რაც, მისი თქმით, ერთ-ერთი ძალიან სერიოზული პრობლემაა. კლდიაშვილი ხაზს უსვამს, რომ ამ ცვლილებების შემუშავების პროცესში არცერთი დაინტერესებული მხარე ჩართული არ ყოფილა. იგი ფიქრობს, რომ ეს კანონი ძალაში ვერ შევა, რადგან არაკონსტიტუციურია. 

"ეს კანონი უსწრებს იმ დანარჩენ ცვლილებებს, რომელიც აუცილებელია იმისათვის, რომ კანონი შევიდეს ძალაში. კომისიას ენიჭება ისეთი უფლებამოსილება, რომელიც სცილდება მის კომპეტენციას. დროებითი მმართველის დანიშვნის ერთ-ერთი საფუძველი საზოგადოებრივი უსაფრთხოებაა, რისი განსჯაც მარეგულირებელ კომისიას არ შეუძლია, შესაბამისად, ეს კანონი ვერ შევა ძალაში, რადგანაც არაკონსტიტუციურად იქნება ჩათვლილი. დარწმუნებული ვარ, ის ორგანიზაციები რომლებსაც ეხება, ამას გაასაჩივრებენ", - ამბობს გიორგი კლდიაშვილი.

შეგახსენებთ, საქართველოს მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში ინიცირებულია ცვლილებები, რომლებშიც მაუწყებლები და მედიის საკითხებზე მომუშვე ორგანიზაციები მთელ რიგ საფრთხეებს ხედავენ.
პარლამენტის ბიუროს სხდომაზე 6 ივლისს დარეგისტრირებული საკანონდებლო ინიციატივის მიხედვით, კომისიის სამართლებრივი აქტების სასამართლოში გასაჩივრება კვლავინდებურად შესაძლებელია, თუმცა სასამართლოში სარჩელის მიღება, ამ აქტების მოქმედების შეჩერების წინაპირობა აღარ იქნება. აგრეთვე, კომისიას უფლებამოსილება ენიჭება, ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელ კომპანიებში მის მიერვე მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებისთვის სპეციალური მმართველი დანიშნოს.

• იხილეთ ამ თემაზე: ჩუმი ნაღმი მედიისთვის - რატომ ვერ ენდობიან GNCC-ის მტკიცებას მედიასამართლის იურისტები

1. ზაზა აბაშიძე - 9 ხმით
2. თამარ ამაშუკელი - 8 ხმით (1-მა თავი შეიკავა)
3. ნათია კაპანაძე - 8 ხმით (1-მა თავი შეიკავა)
4. გია მურღულია - 7 ხმით (2 უარყოფითი)
5. ბონდო მძინარაშვილი - 6 ხმით ( 3 უარყოფითი)
6. დოდო შონავა - 7 ხმით (2 უარყოფითი)
7. კონსტანტინე ჩლაიძე - 5 ხმით (3 უარყოფითი, 1-მა თავი შეიკავა)
8. ზაურ ხალილოვი - 9 ხმით

“კაქტუს-მედია” არის პლატფორმა, რომელიც აშუქებს საქართველოსა და მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებს გარემოს დაბინძურებასა და ჯანდაცვაზე, აგროვებს შესაბამის მონაცემებს კვალიფიციური წყაროებიდან, ეძებს ადამიანებს, რომლებსაც ეს მოვლენები შეეხოთ და მოგითხრობთ მათ ამბებს.

BBC-ს სტატია დექსამეტაზონზე, როგორც შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე 
ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ

The New York Times-ის სტატიის სათაური დექსამეტაზონზე, როგორც ახალი კორონავირუსის შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე

• თემაზე - როგორ გამოვიყენოთ მონაცემები პანდემიის გაშუქებისას, წაიკითხეთ ქარტიის მიერ მომზადებული გზამკვლევი

“კაქტუს-მედია” არის პლატფორმა, რომელიც აშუქებს საქართველოსა და მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებს გარემოს დაბინძურებასა და ჯანდაცვაზე, აგროვებს შესაბამის მონაცემებს კვალიფიციური წყაროებიდან, ეძებს ადამიანებს, რომლებსაც ეს მოვლენები შეეხოთ და მოგითხრობთ მათ ამბებს.

BBC-ს სტატია დექსამეტაზონზე, როგორც შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე 
ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ

The New York Times-ის სტატიის სათაური დექსამეტაზონზე, როგორც ახალი კორონავირუსის შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე

• თემაზე - როგორ გამოვიყენოთ მონაცემები პანდემიის გაშუქებისას, წაიკითხეთ ქარტიის მიერ მომზადებული გზამკვლევი

წყაროების მოძიებისა და ინფორმაციის გადამოწმების პრობლემები ჩრდილოეთ და სამხრეთ კავკასიაში, ფინანსური კრიზისი და დაფინანსების ახალი გზების ძიება - გამოწვევებზე, რომლის წინაშეც OC media აღმოჩნდა კორონავირუსის პანდემიის დროს, „მედიაჩეკერი“ გამოცემის თანადამფუძნებელსა და მენეჯერს მარიამ ნიკურაძეს ესაუბრა.

- რა შეცვალა პანდემიამ თქვენს ყოველდღიურობაში?

ძალიან ბევრი რამ, იმიტომ, რომ მთლიანად შევცვალეთ მუშაობის სტრუქტურა, გუნდისა და ფინანასების რესტრუქტურიზაცია მოგვიხდა. ჩვენ ვრცელ, გადამოწმებულ ამბებზე ვმუშაობთ, მაგრამ, როდესაც ჩრდილოეთ და სამხრეთ კავკასიის რეგიონებში ვირუსის პირველი, დადასტურებული შემთხვევები გაჩნდა, მივხვდით, რომ ადამიანებს მხოლოდ ამის შესახებ აინტერსებდათ ინფორმაცია. სხვა მასალებს, ფაქტობრივად, არავინ კითხულობდა, ამიტომ, გადავედით კორონავირუსის შესახებ ინფორმაციის განახლებად რეჟიმში გაშუქებაზე.

ფორმატის გარდა, შეიცვალა გუნდის წევრთა როლები და სამუშაო რეჟიმიც. თუ იქამდე შაბათ-კვირას ვისვენებდით, იმ პერიოდში გვიწევდა მუშაობა დასვენების დღეებშიც. ასევე, მანამდე ყველას თავისი მოვალეობა ჰქონდა, ახლა ეს გადანაწილებაც შეიცვალა. მაგალითად, მე ორგანიზაციის მენეჯერი ვარ, მაგრამ იმ პერიოდში ვამზადებდი მასალებს ჩვენი სოციალური მედიის არხებისთის, იმიტომ, რომ სოც მედიის მენეჯერი არ გვყავს და ასეთი კადრი და ძალიან გვჭირდებოდა. გამომძიებელმა ჟურნალისტმა, რომელიც იქამდე სრულიად სხვა რამეს აკეთებდა, ე.წ. Live update-ბზე დაიწყო მუშაობა. დავაწესეთ მორიგეობა, რომ არ გადავღლილიყავით, იმიტომ, რომ არ ვიცოდით, ეს რეჟიმი როდემდე გაგრძელდებოდა.

OC Media  აშუქებს ჩრდილო და სამხრეთ კავკასიის ახალ ამბებსა და უნიკალურ ისტორიებს იქაური პრობლემების, ხალხისა და კონფლიქტების სიღრმისეული ანალიზით.

მარიამი გადაღებაზე, თბილისი, საგანგებო რეჟიმის მოქმედებისა და ტრანსპორტის აკრძალვის დღეები. მარიამი ამბობს, რომ ვინაიდან თბილისის გუნდის 10 წევრიდან არცერთს არ ჰყავდა მანქანა და არ ჰქონდა მართვის მოწმობა, მათი უსაფრთხოების დაცვის მიზნით გადაღებებზე მეტწილად თავად დადიოდა, ფეხით.

• იხილეთ ქარტიის მიერ, IREX-ის მხარდაჭერით მომზადებული რეკომენდაციები მედია მენეჯერებისათვის, პანდემიის პერიოდში ფინანსური კრიზისის მართვის შესახებ

OC Media-ს თბილისის გუნდი. პანდემიამდე ოფისში გადაღებული ბოლო ფოტო

• ამ თემაზე იხილეთ: შრომის უსაფრთხოება და ფსიქიკური ჯანმრთელობა პანდემიის გაშუქებისას - გზამკვლევი, რომელიც მომზადებულია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ

მთავარ ფოტოზე: მარიამ ნიკურაძე დისტანციური მუშაობისას

1. ზაზა აბაშიძე
2. თამარ ამაშუკელი
3. ნათია კაპანაძე
4. გრიგოლ მურღულია
5. ბონდო მძინარაშვილი
6. ოთარ შაორშაძე
7. დოდო შონავა
8. კონსტანტინე (კოტე) ჩლაიძე
9. ნინო ჭალაგანიძე
10. ზაურ ხალილოვი

სარედაქციო შეიშვნა: ვინაიდან გასაუბრება ჯერ არ დასრულებულა და ისევ გრძელდება, "მედიაჩექერი" აგრძელებს თემაზე მუშაობას და შემოგთავაზებთ საინტერესო პასუხებს სხვა კანდიდატებისგანაც.

• მრჩეველთა საბჭოს განცხადება - დირექტორის მიმართ რეკომენდაცია სსიპ საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოში დასაქმებულების, ჟურნალისტებისა და რედაქტორების განთავისუფლებაზე 2020 წლის ბოლომდე მორატორიუმის გამოცხადების შესახებ;
• სსიპ საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოში დებულებით განსაზღვრული სარედაქციო საბჭოს ამოქმედების შესახებ;
• მიმდინარე საკითხები” - ვკითხულობთ განცხადებაში, რომელიც 15 ივნისს შევიდა მრჩეველთა საბჭოში ორი მრჩევლის, თამარ წილოსანისა და გია ქარცივაძის ხელმოწერით. ეს იყო წილოსანის მეორე განცხადება, მანამდე, მან იგივე შინაარსის განცხადება მრჩეველთა საბჭოში, მარტომ, 8 ივნისს შეიტანა. 

ორივე შემთხვევაში წილოსანმა "მედიაჩექერთან" განმარტა, რომ ამ საკითხების განხილვაზე იქნებოდა დამოკიდებული, შეიტანდა თუ არა განცხადებას დირექტორისთვის უნდობლობის გამოცხადების მოთხოვნით. 

"მედიაჩექერი" შეეცადა წილოსანთან გაერკვია, რას აპირებს ახლა, როცა მისი განცხადება მრჩევლებმა განიხილეს და ფაქტობრივად, მისი მთავარი მოთხოვნა მორატორიუმის გამოცხადებაზე, არ დააკმაყოფილეს. 

"რა გადაწყვეტილებასაც მივიღებ, პირველ რიგში გეცნობებათ თქვენ, მედიასაშუალებებს", - გვითხრა წილოსანმა და დაამატა, რომ ახლა ვრცლად ვერ გვესაუბრება, რადგან სხდომაზე იმყოფება, სადაც პრიორიტეტებს განიხილავენ. 

შეგახსენებთ, ორ კვირაზე მეტია, რაც აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მრჩეველთა საბჭოს წევრმა გია ქარცივაძემ, დირექტორის გიორგი კოხრეიძის იმპიჩმენტის მოთხოვნით, მრჩეველთა საბჭოს მიმართა. პარალელურად, იგივე მოთხოვნით, აჭარის ტელევიზიასთან მაისის ბოლოს შიმშილობა დაიწყო საზოგადოებრივი მოძრაობა "მე მიყვარს ბათუმის" აქტივისტმა ალექსანდრე მილორავამ. ამ მოთხოვნით იგი ორი კვირის განმავლობაში შიმშილობდა. 

"ვწყვეტ შიმშილობას და მრჩეველთა საბჭომ მიიღოს ლეგიტიმური გადაწყვეტილება, გაათავისუფლოს კოხრეიძე დაკავებული თანამდებობიდან, წინააღმდეგ შემთხვევაში, დადგება მრჩეველთა საბჭოს პასუხისმგებლობის საკითხი“, – აღნიშნა ალექსანდრე მილორავამ  12 ივნისს, შიმშილობის შეწყვეტის დღეს, აჭარის ტელევიზიის პირდაპირ ეთერში.

მთავარი ფოტო: არქივიდან

შეგახსენებთ, ამ საქმეზე დღეს გამოკითხეს გიორგი გაბუნიაც. გამოკითხვიდან გამოსვლის შემდეგ  გაბუნიამ ჟურნალისტებთან განმარტა, რომ მასთან კითხვები ძირითადად შეეხებოდა იმას, რა ინფორმაცია ჰქონდა მას ამ საქმეზე, ვინ იყვნენ მისი წყაროები და ხომ არ ფლობდა სხვა კონკრეტულ ინფორმაციას ამ საკითხზე.

ასევე, თქვა, რომ მას შესთავაზეს სახელმწიფო დაცვა, თუმცა, ვიდრე გადაწყვეტილებას მიიღებს სახელმწიფო დაცვის შესახებ, უნდა გაესაუბროს თავის ადვოკატს და უნდა შეაფასონ საფრთხეები.

აქვე შეგახსენებთ, 15 ივნისს ჯერ ტელეკომპანია "ფორმულამ", შემდეგ კი "მთავარი არხის" დირეექტორმა ნიკა გვარამიამ განაცხადეს, რომ 12 ივნისს, სპეცოოპერაციისას დაკავებული რუსეთის მოქალაქე გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციას გეგმავდა. გვარამიამ თქვა, რომ მათი ინფორმაციით, გაბუნიას ლიკვიდაცია რამზან კადიროვის დავალებით იგეგმებოდა.  ეს კი მოჰყვა გიორგი გაბუნიას მონოლოგს.

მონოლოგი, რომელსაც გვარამია ახსენებს და რომელსაც მაშინ „რუსთავი 2-თან“ აქციები მოჰყვა, გადაცემა „პოსტსკრიპტუმში“ გასული წლის ივლისში ჰქონდა წამყვანს, გიორგი გაბუნიას. (მაშინ „რუსთავი 2-ის“ გუნდი არ იყო დაშლილი და „მთავარი არხი“ ჯერ არ არსებობდა). გაბუნიამ პირდაპირ ეთერში რუსეთის პრეზიდენტს აგინა. მის ამ მონოლოგს მოჰყვა რამზან კადიროვის მუქარა ჟურნალისტის მისამართით.

ორმა ტელეკომპანიამ, „იმედმა“  და აჭარის ტელევიზიამ, „მთავარი არხის“ ჟურნალისტის გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მზადების საქმე, რომელიც 15 ივნისს გახდა ცნობილი, იმ დღის მთავარ გამოშვებაში არ გააშუქა.




შეგახსენებთ, 15 ივნისს ცნობილი გახდა, რომ რუსეთის მოქალაქე, 40 წლის კაცი, ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ ჟურნალისტის, გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციას გეგმავდა. ეს ინფორმაცია თავდაპირველად ტელეკომპანია „ფორმულამ“ გაავრცელა. არხის საიტზე ეს ამბავი 15 ივნისს, 18:35 საათზე გამოქვეყნდა, 20:00 საათზე კი ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ დირექტორმა ნიკა გვარამიამ სპეციალური ბრიფინგი გამართა და ამ საკითხებზე ვრცლად ისაუბრა.

გაბუნიას ლიკვიდაციის მზადების შესახებ ინფორმაცია მაუწყებელთა უმეტესობისთვის საინფორმაციო გამოშვებების მთავარი თემა იყო. ეს საქმე, შესაბამისად, გვარამიას ბრიფინგიც, მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში პირველ ამბად გააშუქა: „ფორმულამ“, „TV პირველმა“, „კავკასიამ“ და „რუსთავი 2-მა“(თუმცა, „რუსთავი 2-მა“ ეს ბოკოვის დაკავების ერთ-ერთ ვერსიად განიხილა)

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა გვარამიას ბრიფინგი და ბოკოვის დაკავების საქმე საინფორმაციო გამოშვების 34-ე წუთზე გააშუქა.

ტელეკომპანია „იმედისა“ და საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის15 ივნისის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებში კი ეს თემა საერთოდ ვერ მოხვდა.

"კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები მივმართავთ საქართველოს მთავრობას სათანადო რეაგირებისათვის და ვითხოვთ, საგამოძიებო ორგანოებმა გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მომზადებასთან დაკავშირებით „მთავარი არხის“ მიერ გავრცელებული ინფორმაციის თაობაზე დროული და დასაბუთებული ინფორმაცია გაასაჯაროონ", - ამ განცხადებით ეხმაურება "კოალიცია მედიის ადვოკატირებისათვის" გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მომზადებასთან დაკავშირებულ ინფორმაციას.

“მთავარი არხის” ინფორმაციით, 2020 წლის 12 ივნისს თბილისში ჩატარებული სპეცოპერაციისას დაკავებული რუსეთის მოქალაქე ტელეკომპანიის ჟურნალისტის, გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციას გეგმავდა.

"სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა გავრცელებული ინფორმაცია დაადასტურა. თუმცა ამ დრომდე უცნობია ხელისუფლების ხედვა ჟურნალისტის და მედიასაშუალების დაცვის გარანტიების შესახებ", - აცხადებენ კოალიციაში. 

მედიაკოალიცია განცხადებაში ხაზს უსვამს, რომ მათ არაერთხელ შეახსენეს საქართველოს მთავრობას, რომ ჟურნალისტების უფლებების პატივისცემა და დაცვა განსაკუთრებული მნიშვნელობის ამოცანაა.

"გავრცელებული ინფორმაციაზე დროული და სათანადო რეაგირებით ხელისუფლებამ უნდა შეძლოს ჟურნალისტების უსაფრთხოებაზე ზრუნვა", - ნათქვამია განცხადებაში. 

გვარამიამ განაცხადა, რომ მათი ინფორმაციით, გაბუნიას ლიკვიდიაცია ჩეჩნეთის ლიდერის, რამზან კადიროვის მიერ დაიგეგმა. ეს ყველაფერი კი მოჰყვა გიორგი გაბუნიას ერთ-ერთ მონოლოგს, რომელშიც გაბუნიამ პირდაპირ ეთერში რუსეთის პრეზიდენტს აგინა.

მომხდარზე დღეს განცხადება გაავრცელა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამაც. ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ მნიშვნელოვანია საგამოძიებო ორგანოებმა გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მომზადებასთან დაკავშირებული საქმის დეტალები მაღალი საჯარო ინტერესიდან გამომდინარე დროულად გაასაჯაროონ. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ასევე მოუწოდებს ხელისუფლებას, უზრუნველყოს ჟურნალისტთა უსაფრთხოების დაცვა.

ტელეკომპანია „მთავარი არხის” გენერალურმა დირექტორმა ნიკა გვარამიამ, სპეციალურ ბრიფინგზე განაცხადა, რომ 12 ივნისის სპეცოპერაციის დროს დაკავებული რუსეთის მოქალაქე ჟურნალისტ გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციას გეგმავდა. გვარამიას განცხადებით, ეს მოქალაქე არის ვასამბეკ ბადრის ძე ბოკოვი, რომელიც სხვა წინაპირობით დააკავეს.

გვარამიამ გაიხსენა გაბუნიას გამონათქვამები ეთერში, „რომელიც მართალია კორექტულობისგან შორს იყო, მაგრამ სრულიად ჯდებოდა არხის სარედაქციო პოლიტიკაში, არა ფორმით, არამედ შინაარსით“. ასევე, გაიხსენა ის მოვლენები, რაც მაშინ ხდებოდა „რუსთავი 2-ის“ გარშემო - გვარამიამ იგულისხმა საპროტესტო აქციები ტელევიზიის ეზოში და ასევე, არხის განცხადებები, რომ “ეს იქნებოდა ძალიან დიდი რისკის შემცველი და საქართველოს მთავრობას მართებდა გაბუნიას პირადი უსაფრთხოების დაცვა“.

გვარამიას თქმით, ამის საპასუხოდ მათ მიიღეს გიორგი გაბუნიას დამგმობი განცხადებები საქართველოს მთავრობის ყველა წევრის მხრიდან, მათ შორის, მათ მხრიდანაც, ვინც ამ სიტუაციასთან არანაირ კავშირში არ იყო: „თუმცა, არც არავინ არ იყო კავშირში, იმიტომ, რომ ეს იყო კერძო არხის ერთი კონკრეტული ჟურნალისტის განცხადება“.

„ამის მერე ჩვენ ვიხილეთ დევნა „რუსთავი 2-ზე“ (მაშინდელ შემადგენლობას ვგულისხმობ), დევნა იმავე დღეს აქციების მეშვეობით, შემდეგ დღეებში, ხელისუფლების მხრიდან დევნა, სამწუხაროდ, დევნა ევროპული ინსტიტუციის, სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს მხრიდანაც. დღევანდელი ბრიფინგის თემა მაფიქრებინებს, რომ არც მისი გადაწყვეტილება იყო შემთხვევითი და მიუკერძოებელი“, - განაცხადა გვარამიამ.

მან თქვა, რომ ამ ფაქტის შესახებ მათთვის რამდენიმე კვირის წინ გახდა ცნობილი, დღევანდელი ბრიფინგი კი მას შემდეგ დაიგეგმა, რაც ეს ინფორმაცია მედიაში გაჟღერდა.

„კონტრტერორისტულმა სამსახურმა საქართველოსი, დააკავა რუსეთის მოქალაქე, ვასამბეკ ბადრის ძე ბოკოვი, ინგუში, დაბადებული ინგუშეთის რესპუბლიკაში, 1982 წლის 21 დეკემბერს. მისი დაკავების მიზეზი არ არის ის, რაზეც მე ახლა უნდა გესაუბროთ, ოფიციალური მიზეზი, რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, სხვა მიზეზით დააკავეს იგი. მაგრამ მთავარი, რაც საქართველოს ხელისუფლებისთვის გახდა ცნობილი უკრაინის სამართალდამცავების მხრიდან, არის ის, რომ იგი გეგმავდა გიორგი გაბუნიას, ამ არხის, და არა მხოლოდ ამ არხის, ჟურნალისტიკის და ამ ქვეყნის გამორჩეული სახის, ფიგურის, მოქალაქის ლიკვიდაციას ჩეჩნეთის ლიდერის, რამზან კადიროვის დაკვეთით. ჩვენ ამაზე ვისაუბრეთ თავის დროზე, კადიროვის გამონათქვამებიც გვახსოვს და იყო გაფრთხილებები ჩვენი კავკასიელი მეგობრებისგან და არამარტო“, - განაცხადა ნიკა გვარამიამ.

მისი განცხადებით, მათი ინფორმაციით ამ საქმეზე ძიება უკრაინის ტერიტორიაზე დაიწყო: „რამდენიმე თვის წინ, შარშან, უკრაინელებისთვის ცნობილი გახდა, რომ მის ტერიტორიაზე ეთნიკურად ჩეჩენი, თუ არ ვცდები უკრაინის მოქალაქის მიერ ხდებოდა კოორდინირება გიორგი გაბუნიას საქართველოს ტერიტორიაზე ლიკვიდაციის. აღნიშნული იმართებოდა რუსეთის ტერტორიიდან, ჩეჩნეთის რესპუბლიკიდან, ხოლო უშალო განხორციელება მიმდინარეობდა საქართველოს ტერიტორიაზე. თვეების განმავლობაში გიორგი გაბუნიას უთვალთვალებდნენ, ჩვენ იმთავითვე გავაძლიერეთ მისი დაცვა, გვქონდა ინფორმაცია რომ მიმდინარეობდა თვალთვალი გაბუნიაზე, მაგრამ ჩენ ჩვთვალეთ რომ ეს იყო ხელისუფლება, იმიტომ რომ ყველა ჩვენ წამყვან სახეს უთვალთვალებენ“.

გვარამია ამბობს, რომ უკრაინის ტერიტორიაზე გამოძიება მიმდინარეობდა დიდი ხნის განმავლობაში ისე, რომ საქართველოსთვის ეს ინფორმაცია არ იყო ცნობილი. ამის მიზეზად გვარამია ასახელებს უკრაინის მხარის უნდობლობას საქართველოსადმი. მისი თქმით, უკრაინის სამართალდამცავ ორგანოებს ჰქონდათ შიში, რომ საქართველოს ხელისუფლებიდან აღნიშნული ინფორმაცია გაჟონავდა.

„კორონა პანდემიის დროს, როდესაც კონტროლი მოიშალა, საქმე გადმოეგზავნა საქართველოს სამართალდამცველებს, აქედან უკვე შეგვიძლია თვალი მივადევნოთ მოვლენების განვითარებას.

საქართველოს ხელისუფლებამ ეს ინფორმაცია არ მიიღო სერიოზულად, ჩათვალა უკრაინაში საქართველოს დიდი ლობის პროვოკაციად, თუმცა, დაცვა გააძლიერა, ჩვენ ამას მივესალმებით, საბოლოოო ჯამში დაკავებული იქნა ეს მოქალაქე, რანდენადაც ჩვენთვის ცნობილია სხვა წინაპირობით, თუმცა, ამ მიზეზით“, - განაცხადა ნიკა გვარამიამ.

ბრიფინგის დასასრულს, გვარამიამ განაცხადა, რომ „ნებისმიერი ზიანი, რაც მიადგება ამ არხის ნებისმიერ თანამშრომელს, არის ამ ქვეყნის ხელისუფლების პასუხისმგებლობა“. მან მოუწოდა ქართველ და უკრაინელ სამართალდამცავებს, მაქსიმალურად საჯარო გახადონ ის ინფორმაცია, რომლის გასაჯაროების შესაძლებლობაც არსებობს: „იმიტომ რომ ეს საჯარო ინტერესი უფროა, ვიდრე სპეცსამსახურების“.

მონოლოგი, რომელსაც გვარამია ახსენებს და რომელსაც მაშინ „რუსთავი 2-თან“ აქციები მოჰყვა, გადაცემა „პოსტსკრიპტუმში“ გასული წლის ივლისში ჰქონდა მიწამყვანს, გიორგი გაბუნიას. (მაშინ „რუსთავი 2-ის“ გუნდი არ იყო დაშლილი და „მთავარი არხი“ ჯერ არ არსებობდა). გაბუნიამ პირდაპირ ეთერში რუსეთის პრეზიდენტს აგინა. მის ამ მონოლოგს მოჰყვა რამზან კადიროვის მუქარა ჟურნალისტის მისამართით.

ჟურნალისტმა და ტელეწამყვანმა ინგა გრიგოლიამ TV პირველის დირექტორის თანამდებობა დატოვა. ამის შესახებ მან ფეისბუკზე დაწერა. ვრცელ სტატუსში გრიგოლია წერს, რომ ეს გადაწყვეტილება ოჯახური ინტერესების გამო მიიღო და ამ საკითხზე დამატებით კომენტარებს აღარ გააკეთებს. გრიგოლია წერს, რომ არხიდან არ მიდის, იგი გააგრძელებს საავტორო გადაცემას "რეაქცია" და იქნება რამდენიმე გადაცემის პროდიუსერი.

"ბოლო პერიოდში, ჩემი საქმიანი და ჩემი ოჯახური ინტერესები ძალიან შეეჯახა ერთმანეთს. იმის გამო, რომ ჩემთვის ყველაზე ფასეულია ჟურნალისტის თავისუფლება, როგორც დირექტორს, არასოდეს მიცდია ჩემი ოჯახური ინტერესების გამო რამე თემა დამებლოკა ან გამელაითებინა, სხვათა შორის, არც ჩემს გადაცემებში...

ვაწყენინე უამრავ ადამიანს, იმიტომ რომ არ ჩავერიე (არც არასდროს ჩავერევი!) მწვავე რეპორტაჟების გაკეთებასა და გაშვებაში. ვაწყენინე უამრავ მეგობარს და ახლობელს, რადგან მართლა მჯერა, როცა ჟურნალისტი ხარ არასოდეს არავის ინტერესებით არ უნდა დაგეგმო გადაცემა ან რეპორტაჟი.

მაგრამ ამ ბოლო დროს ვაწყენინე და ლამის დავკარგე ჩემი ოჯახის წევრები, ტელევიზიაში გადიოდა რეპორტაჟები, რომელიც პირდაპირ მათ სამსახურს ეხებოდა. ისინი თვლიდნენ, რომ არ იყო სწორი რასაც ვაშუქებდით, მე ვთვლიდი, რომ სწორი იყო და ახლაც ასე მჯერა (გავაგრძელებ იგივეს)...

რა უფრო ძვირფასია ჩემთვის? ოჯახი თუ საქმე, რომელსაც ვაკეთებ? ორივე! ორივე ძალიან მიყვარს, ვერც ერთს ვერ შეველევი. თუმცა აღმოვაჩინე, რომ არ მინდა ჩემი დირექტორობით ტკივილი მივაყენო ჩემთვის ძვირფას ადამიანებს, რომლებსაც ცხადია, გაუჭირდებოდათ იმის გაგება, რომ დირექტორი არ ერევა ჟურნალისტების საქმიანობაში.

ამიტომ გადავწყვიტე, მოვიხსნა ეს პასუხისმგებლობა, რომ არ დავაზარალო არც საქმე და არც ოჯახი. რომ როდესმე, ჩემი ტელევიზიის ჟურნალისტების თავისუფლებაზე არ მოვახდინო თუნდაც ირიბი გავლენა. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ჩემს გადაცემებში რაიმეს არ გავაშუქებ, იგივე სიმწვავით და ობიექტურობით, როგორც აქამდე მიკეთებია.

აღარ ვიქნები დირექტორი, მაგრამ ვიქნები "რეაქციის" წამყვანი და ანუნა-რუსოს გადაცემების პროდუსერი. მადლობა მთელს ტელევიზიას, ტვ ,"პირველის" მთელს შემადგენლობას, ვისი დირექტორობაც ჩემთვის საამაყო იყო და ბოდიში ჩემს ოჯახს, ჩემი საქმის გამო რომ არაერთხელ ვაწყენინე",- წერს ინგა გრიგოლია.

მისი ამ განცხადებიდან ირკვევა, რომ ტელევიზიის დირექტორი ამიერიდან ტელევიზიის დამფუძნებელი ვატო წერეთელი იქნება. 

 "მეგობრებო,შევხვდებით ერთმანეთს სამშაბათს,,რეაქციაში,,მერე ხუთშაბათს, მერე ისევ შაბათს ,მერე ისევ სამშაბათს, ხუთშაბათს,შაბათს და ასე შემდეგ. და სიბერემდე ვიქნები სულ ჩემს საყვარელ ტვ ,"პირველზე" ჟურნალისტად, პროდუსერად თუ სხვა პოზიციაზე, ამას არ აქვს მნიშვნელობა. ბევრად უფრო მეტ დროს დავუთმობ ჩემს გადაცემებს, რომელსაც ბევრი რამ დავაკელი, მენეჯერად გადასვლის გამო", - წერს გრიგოლია.


 

TV პირველის დირექტორად ინგა გრიგოლია 2019 წლის ოქტომბრიდან დაინიშნა. მაშინ ამ პოზიციაზე მან პაატა კაკაურიძე ჩაანაცვლა. 

სტატია მოამზადა "მედიაჩეკერმა" აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) ACCESS-ის პროექტის მხარდაჭერით ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია "მედიაჩეკერი". ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის ან/და EWMI-ს შეხედულებებს.

ინფოდემია - მოზღვავებული ინფორმაცია, დიდი მოცულობის საინფორმაციის ტალღა, რომელსაც ხშირად თან ახლავს დამახინჯებული და მცდარი ცნობები გაჩენილი/შექმნილი კორონავირუსის პანდემიის ფონზე.

✅  

✅  

სტატია მოამზადა "მედიაჩეკერმა" აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) ACCESS-ის პროექტის მხარდაჭერით ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია "მედიაჩეკერი". ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის ან/და EWMI-ს შეხედულებებს.

ინფოდემია - მოზღვავებული ინფორმაცია, დიდი მოცულობის საინფორმაციის ტალღა, რომელსაც ხშირად თან ახლავს დამახინჯებული და მცდარი ცნობები გაჩენილი/შექმნილი კორონავირუსის პანდემიის ფონზე.

✅  

✅  

სტატია მოამზადა "მედიაჩეკერმა" აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) ACCESS-ის პროექტის მხარდაჭერით ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია "მედიაჩეკერი". ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის ან/და EWMI-ს შეხედულებებს.

"ადგილი აქვს მოშიმშილეებისა და აქციის მონაწილეების მხრიდან პოლიტიკურ დაკვეთებს და ჩარევას მაუწყებლის ფუნქციებში. ზეწოლას თანამშრომლებზე და მთლიანად მაუწყებელზე", - ეს არის ამონარიდი საგანგებო განცხადებიდან, რომელიც დღეს, 5 ივნისს, აჭარის მაუწყებლის ადმინისტრაციის სახელით, აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს საკადრო ბაზის განვითარების უფროსის მოვალეობის შემსრულებელმა ემზარ პაქსაძემ პრესკონფერენციაზე გაახმოვანა. 

 ადმინისტრაციამ ამ განცხადებით სცადა პირები, ვინც ტელევიზიის წინ დირექტორის იმპიჩმენტის მოთხოვნით შიმშილობენ, პოლიტიკური ინტერესების გატარებაში დაედანაშაულებინა. 

"ბოლო დღეებში ხშირია კანონმდებლობის დარღვევა და ადგილი აქვს მოშიმშილეებისა და აქციის მონაწილეების მხრიდან პოლიტიკურ დაკვეთებს და ჩარევას მაუწყებლის ფუნქციებში. ზეწოლას თანამშრომლებზე და მთლიანად მაუწყებელზე, რაც კანონმდებლობით აკრძალულია.

საზოგადოების ყურადღება გვინდა გავამახვილოთ იმ გარემოებაზე, რომ დღეს ის პირები, რომლებიც მოცემულ შემთხვევაში წარმოგვიდგნენ, როგორც ნეიტრალური ადამიანები, რომლებსაც უყვართ აჭარა, რომლებსაც თითქოს აინტერესებთ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მომავალი, ახორციელებენ პოლიტიკურ დაკვეთებს.

აქციაში მონაწილე ორივე პირი იყო მაჟორიტარობის კანდიდატი, აქვთ პოლიტიკური განაცხადები, შეწირულობები პარტიისათვის და რაც მთავარია ეს პირები ახორციელებენ პოლიტიკურ ზეწოლას მაუწყებელზე.

გვინდა ჩვენი თანამშრომლების სახელით კიდევ ერთხელ მივმართო საზოგადოებას, ამ პროცესებში უკანონოდ ჩართულ პირებს, რომ თავიანთი პოლიტიკური მიზნების განსახორციელებლად ნუ გამოიყენებენ საზოგადოებრივ მაუწყებელს და ნუ განახორციელებენ ზეწოლას ჩვენს თანამშრომლებზე.

მოშიმშილე პირი, ალექსანდრე მილორავა და შოთა ცაავა კენჭს იყრიდნენ სხვადასხვა პერიოდებში. ალექსანდრე მილორავამ “ევროპულ საქართველოს” 2017 წლის არჩევნებზე თანხა შესწირა.

როცა ჩვენს თანამშრომლებს “ჩამოსულებს” ეძახდნენ, თვითონ ალექსანდრე მილორავა თბილისშია რეგისტრირებული.

ასეთ კომენტარებს პოლიტიკური მომავლის პირები არ უნდა აკეთებდნენ. ეს პირები განმარტავდნენ, რომ ისინი იყვნენ ნეიტრალურები. გვინდა საზოგადოებას ვაცნობოთ, რომ კონკრეტულ პოლიტიკურ ძალასთან დაკავშირებული პირები ახორციელებენ ზეწოლას ჩვენ მიმართ, ორგანიზაციაზე, საზოგადოებრივ მაუწყებელზე”,  – განაცხადა ემზარ პაქსაძემ.

შეგახსენებთ, რომ აჭარის ტელევიზიის დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის გადადგომის მოთხოვნით, საზოგადოებრივი მოძრაობა „მე მიყვარს ბათუმის“ აქტივისტმა, ალექსანდრე მილორავამ შიმშილობა დაიწყო. მან 29 მაისს მაუწყებლის წინ კარავი გაშალა და განაცხადა, რომ მხოლოდ მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში შეწყვეტს შიმშილობას.

“მივმართავთ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბორდს, დააყენოს დირექტორის იმპიჩმენტის საკითხი და გადააყენოს ის დაკავებული თანამდებობიდან”,- განაცხადა მან აჭარის ტელევიზიასთან საუბრისას.იგი ასევე ითხოვს, რომ ტელევიზიაში დაბრუნდეს ყველა ჟურნალისტი, ვინც კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ გათავისუფლდა. 

ალექსანდრე მილორავა, რომელიც აჭარის ტელევიზიის წინ დირექტორის იმპიჩმენტის მოთხოვნით მერვე დღეა შემშილობს, აცხადებს, რომ 2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში მართლაც მონაწილეობდა „ევროპული საქარველოს“ მაჟორიტარობის კანდიდატად და პარტიისთვის ჰქონდა შეწირული 1000 ლარი, თუმცა ამჟამად მას რაიმე კავშირი პარტიასთან არ აქვს.

დირექტორის იმპიჩმენტის საკითხი ბოლო დღეებია საზოგადოებაში აქტიურად განიხილება. იმპიჩმენტის მოთხოვნით მრჩეველთა საბჭოს უკვე მიმართა ბორდის ერთ-ერთმა წევრმა გია ქარცივაძემ. 

დღეს აჭარის ტელევიზიასთან აქციაც გაიმართება, სადაც აჭარის ტელევიზიიდან კრიტიკული ჟურნალისტების რედაქციიდან ჩამოშორებას გააპროტესტებენ. აქციის ორგანიზატორია საზოგადოებრივი მოძრაობა „მე მიყვარს ბათუმი“.

• რეკომენდაციები პანდემიის გაშუქების შესახებ იხილეთ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებულ გზამკვლევში - ეთიკური დილემები პანდემიის გაშუქებისას

 
- როგორ ფიქრობთ, რატომ დაემართა ეს მედიის ნაწილს?

სხვადასხვა მიზეზი იყო, მაგრამ ერთ-ერთი მიზეზი არის მასშტაბურობა. ის პირველი ეჭვი და სკეპტიციზმი, რაც ჩვენ გაგვიჩნდა, იყო გაუბედავი, რადგან მთელს მსოფლიოში ვხედავდით იგივე ტენდენციას. ამის ტყვე აღმოვჩნდით, ჩვენ დავიბენით დასაწყისშივე.

მონაცემების თემას რომ დავუბრუნდეთ, როგორ უნდა მიაწოდოს მედიამ აუდიტორიას მონაცემები, რასთან ერთად, რამდენად მნიშვნელოვანია კონტექსტი?

ჟურნალისტიკა არ არის შევიდეთ StopCov.ge-ზე, ან ჯანდაცვის ორგანიზაციის საიტზე და წავიკითხოთ ციფრები. ჩვენი მოვალეობაა დამატებითი კითხვების დასმა, კონტექსტში შესვლა და მე როგორც ქართულ, ისე არაქართულ მედიაში, ეს კონტექსტი დამაკლდა

- ნათია, თქვენ ახსენეთ მონაცემებთან კავშირშიც და ისეც სენსაციურობა, პანიკის შემცველი მასალები... ვფიქრობ, დასაწყისში მეტად სენსაციური იყო გაშუქება, ახლა ცოტა დაიწრიტა, მაგრამ სენსაციური ელემენტები მაინც დარჩა. რატომ არის მნიშვნელოვანი, რომ გაშუქება არ იყოს სენსაციური, მაშინ როდესაც ისეთ გლობალურ კრიზისზეა საუბარი, როგორიცაა ჯანდაცვის კრიზისი?

პირველ რიგში იმიტომ, რომ საქმე ეხება ადამიანების ჯანმრთელობას და საქმე ეხება გადაწყვეტილებას, გავწიროთ თუ არა ადამიანები შიმშილისთვის. რეალურად, ჩვენ ამ ორი დილემის წინაშე ვართ. გვინდა, რომ არც მწვადი დავწვათ და არც შამფური, გვინდა, რომ ერთის მხრივ დავიცვათ დაავადებისგან და მეორე მხრივ, მათ სარჩო-საბადებელი ჰქონდეთ ხვალ. როგორი იქნება მათი ხვალინდელი დღე, აი, აქ გვჭირდება სიფრთხილე ინფორმაციის გადაცემისას.

მე გავიზიარებდი მოსაზრებას, რომ დასაწყისში მეტად სენსაციური იყო გაშუქება და ეს მოიტანა ტერმინოლოგიურმა ფაქტორმაც. აგრეთვე, ვფიქრობ, რომ პანიკას თესავს განმეორებითი სიხშირეც, მუდმივი საუბარი, ერთი და იგივე ამბის გამეორება დღის განმავლობაში, ესეც დილემაა. და ზედაპირული გაშუქებაც არის ძალიან დიდი შეცდომა.

- ერთი და იგივე თემების ხშირი გაშუქება ახსენეთ, ხომ არ ფიქრობთ, რომ მედიის დღის წესრიგში იყო პრობლემა?

საერთოდ ის, რომ პანდემიამ სრულად შეუცვალა მედიას დღის წესრიგი, თავიდანვე უნდა ყოფილიყო დისკომფორტის შემქმნელი, თავიდანვე მას ეს არ უნდა მიეღო როგორც მოცემულობა. როდესაც ერთი თემა ფიგურირებს, ყველა შემთხვევაში ეს არასწორია, იმიტომ, რომ ადამიანები აგრძელებენ ცხოვრებას და მათ ცხოვრებასთან ბევრი საკითხებია დაკავშირებული. ეს საკითხები არსად გამქრალა, ჩვენ გავაქრეთ ეთერიდან, დღის წესრიგიდან. ცხადია, რომ ეს თემები ვერ გაექცეოდა ინფექციის ჭრილს, მაგრამ ეს თემები უნდა ყოფილიყო.

მე არ მინდა ვთქვა, რომ ზოგადად მედიამ ცუდად იმუშავა, მედიამ იმუშავა ისე, როგორც შეეძლო. ჩვენ დავიშვით შეცდომები, თუნდაც მაშინ, როდესაც უაპელაციოდ გავატარეთ საჯარო ინფორმაციის შეზღუდვა, მაგრამ თუ სწრაფად ვისწავლით ჩვენივე შეცდომებზე, გაგვიიოლდება მუშაობა.

მიუხედავად იმისა, რომ არავინ არაფერი იცის, ყველა გვეუბნება იმას, რომ ჩვენ მოგვიწევს ვირუსთან ერთად ცხოვრება. როგორ ვცხოვრობთ და როგორ ვმუშაობთ, ამაზე ფიქრია საჭირო და ჩვენს მიერ დაშვებული შეცდომების გაანალიზება.

- და საუბარი რომ შევაჯამოთ და დავასრულოთ, რა უნდა ვისწავლოთ ამ გაკვეთილიდან?

ერთი ის, რომ არ ვიცოდით, მეორე, რომ სანდო წყაროებმაც არ იციან და მესამე, რომ ეს ძალიან მასშტაბურია და ჩვენ არ გვაქვს გამოცდილება. ბევრი რამ იყო ერთად, ვინც მუშაობს, ის უშვებს შეცდომებს და ამაში ტრაგიკული არაფერი არ არის. დანაშაული იქნება ის, რომ ჩვენ ეს არ გავაანალიზოთ.

• რეკომენდაციები პანდემიის გაშუქების შესახებ იხილეთ საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებულ გზამკვლევში - ეთიკური დილემები პანდემიის გაშუქებისას

 
- როგორ ფიქრობთ, რატომ დაემართა ეს მედიის ნაწილს?

სხვადასხვა მიზეზი იყო, მაგრამ ერთ-ერთი მიზეზი არის მასშტაბურობა. ის პირველი ეჭვი და სკეპტიციზმი, რაც ჩვენ გაგვიჩნდა, იყო გაუბედავი, რადგან მთელს მსოფლიოში ვხედავდით იგივე ტენდენციას. ამის ტყვე აღმოვჩნდით, ჩვენ დავიბენით დასაწყისშივე.

მონაცემების თემას რომ დავუბრუნდეთ, როგორ უნდა მიაწოდოს მედიამ აუდიტორიას მონაცემები, რასთან ერთად, რამდენად მნიშვნელოვანია კონტექსტი?

ჟურნალისტიკა არ არის შევიდეთ StopCov.ge-ზე, ან ჯანდაცვის ორგანიზაციის საიტზე და წავიკითხოთ ციფრები. ჩვენი მოვალეობაა დამატებითი კითხვების დასმა, კონტექსტში შესვლა და მე როგორც ქართულ, ისე არაქართულ მედიაში, ეს კონტექსტი დამაკლდა

- ნათია, თქვენ ახსენეთ მონაცემებთან კავშირშიც და ისეც სენსაციურობა, პანიკის შემცველი მასალები... ვფიქრობ, დასაწყისში მეტად სენსაციური იყო გაშუქება, ახლა ცოტა დაიწრიტა, მაგრამ სენსაციური ელემენტები მაინც დარჩა. რატომ არის მნიშვნელოვანი, რომ გაშუქება არ იყოს სენსაციური, მაშინ როდესაც ისეთ გლობალურ კრიზისზეა საუბარი, როგორიცაა ჯანდაცვის კრიზისი?

პირველ რიგში იმიტომ, რომ საქმე ეხება ადამიანების ჯანმრთელობას და საქმე ეხება გადაწყვეტილებას, გავწიროთ თუ არა ადამიანები შიმშილისთვის. რეალურად, ჩვენ ამ ორი დილემის წინაშე ვართ. გვინდა, რომ არც მწვადი დავწვათ და არც შამფური, გვინდა, რომ ერთის მხრივ დავიცვათ დაავადებისგან და მეორე მხრივ, მათ სარჩო-საბადებელი ჰქონდეთ ხვალ. როგორი იქნება მათი ხვალინდელი დღე, აი, აქ გვჭირდება სიფრთხილე ინფორმაციის გადაცემისას.

მე გავიზიარებდი მოსაზრებას, რომ დასაწყისში მეტად სენსაციური იყო გაშუქება და ეს მოიტანა ტერმინოლოგიურმა ფაქტორმაც. აგრეთვე, ვფიქრობ, რომ პანიკას თესავს განმეორებითი სიხშირეც, მუდმივი საუბარი, ერთი და იგივე ამბის გამეორება დღის განმავლობაში, ესეც დილემაა. და ზედაპირული გაშუქებაც არის ძალიან დიდი შეცდომა.

- ერთი და იგივე თემების ხშირი გაშუქება ახსენეთ, ხომ არ ფიქრობთ, რომ მედიის დღის წესრიგში იყო პრობლემა?

საერთოდ ის, რომ პანდემიამ სრულად შეუცვალა მედიას დღის წესრიგი, თავიდანვე უნდა ყოფილიყო დისკომფორტის შემქმნელი, თავიდანვე მას ეს არ უნდა მიეღო როგორც მოცემულობა. როდესაც ერთი თემა ფიგურირებს, ყველა შემთხვევაში ეს არასწორია, იმიტომ, რომ ადამიანები აგრძელებენ ცხოვრებას და მათ ცხოვრებასთან ბევრი საკითხებია დაკავშირებული. ეს საკითხები არსად გამქრალა, ჩვენ გავაქრეთ ეთერიდან, დღის წესრიგიდან. ცხადია, რომ ეს თემები ვერ გაექცეოდა ინფექციის ჭრილს, მაგრამ ეს თემები უნდა ყოფილიყო.

მე არ მინდა ვთქვა, რომ ზოგადად მედიამ ცუდად იმუშავა, მედიამ იმუშავა ისე, როგორც შეეძლო. ჩვენ დავიშვით შეცდომები, თუნდაც მაშინ, როდესაც უაპელაციოდ გავატარეთ საჯარო ინფორმაციის შეზღუდვა, მაგრამ თუ სწრაფად ვისწავლით ჩვენივე შეცდომებზე, გაგვიიოლდება მუშაობა.

მიუხედავად იმისა, რომ არავინ არაფერი იცის, ყველა გვეუბნება იმას, რომ ჩვენ მოგვიწევს ვირუსთან ერთად ცხოვრება. როგორ ვცხოვრობთ და როგორ ვმუშაობთ, ამაზე ფიქრია საჭირო და ჩვენს მიერ დაშვებული შეცდომების გაანალიზება.

- და საუბარი რომ შევაჯამოთ და დავასრულოთ, რა უნდა ვისწავლოთ ამ გაკვეთილიდან?

ერთი ის, რომ არ ვიცოდით, მეორე, რომ სანდო წყაროებმაც არ იციან და მესამე, რომ ეს ძალიან მასშტაბურია და ჩვენ არ გვაქვს გამოცდილება. ბევრი რამ იყო ერთად, ვინც მუშაობს, ის უშვებს შეცდომებს და ამაში ტრაგიკული არაფერი არ არის. დანაშაული იქნება ის, რომ ჩვენ ეს არ გავაანალიზოთ.

• იხილეთ ამ თემაზე: 20-მდე მაუწყებელმა აჭარა Tv-ის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად ერთი წუთით ეთერი გათიშა

ამ აქციებით მედიასაშუალებები და ჟურნალისტები მხარდაჭერასა და სოლიდარობას უცხადებენ აჭარის ტელევიზიის იმ თანამშრომლებს, რომლებსაც ტელევიზიის ახალმა დირექტორმა გიორგი კოხრეიძემ, ამ პოზიციის დაკავებისთანავე, პრობლემები შეუქმნა - პოზიციები შეუცვალა, ან სამსახურიდან გაათავისუფლა.

ცვლილებები იმ თანამშრომლებს შეეხოთ, რომლებიც ბოლო ერთი წელია, ყოფილი დირექტორის ნათია კაპანაძის იმპიჩმენტიდან დღემდე ღიად ამბობენ, რომ მაუწყებელში საშიში პროცესები მიმდინარეობს და ამ ყველაფრის მიზანი, ტელევიზიის კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლაა. ეს თანამშრომლები კრიტიკული პოზიციით გამოირჩევიან ახალი დირექტორის მისამართითაც, რომლის მიერ განხორციელებული საკადრო ცვლილებები, ამ ქარდიდანაც ნათლად ჩანს.

 


მედიაკოალიციაში ამბობენ, რომ სოლიდარობის კამპანია, სხვადასხვა ფორმით, მომავალშიც გაგრძელდება. 

• იხილეთ ამ თემაზე: 20-მდე მაუწყებელმა აჭარა Tv-ის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად ერთი წუთით ეთერი გათიშა

 კოალიციამ "მედიის ადვოკატირებისთვის" ონლაინ გამოცემებს გაუგზავნა  ქავერის ფოტო და ქარდი, რომელთა გამოყენება, სურვილის შემთხვევაში, გამოცემებს ამ აქციაში მონაწილოებისთვის შეუძლიათ. ქავერის ფოტოზე სოლიდარობის გზავნილია, ქარდზე კი მაუწყებლის დირექტორის მიერ ტელევიზიაში განხორციელებულ საკადრო ცვლილებებზეა ინფორმაცია. 

ქავერის ფოტო:

ქარდი:

"აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლიდან ალტერნატიული პროფესიული კავშირის თავმჯდომარისა და გადაცემა „ჰეშთეგის“ წამყვანის მალხაზ რეხვიაშვილის სამსახურიდან გათავისუფლება მაუწყებელში კრიტიკული აზრის დევნის, ალტერნატიული პროფესიული კავშირის დასუსტებისა და მაუწყებლის დამოუკიდებლობის ნგრევის პროცესის გაგრძელებაა, რომელიც უკვე შემაშფოთებელ ფორმას იღებს", -  ასე ეხმიანება EMC მორიგ საკადრო ცვლილიებას აჭარის ტელევიზიაში.

 შეგახსენებთ, თეონა თურმანიძის შემდეგ, ფეისბუკზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო, აჭარის ტელევიზიის დირექტორმა, სამსახურიდან გადაცემა “ჰეშთეგის” წამყვანი და მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირის თავმჯდომარე მალხაზ რეხვიაშვილიც გაათავისუფლა. ფეისბუკის პოსტი, რომელიც მალხაზ რეხვიაშვილის გათავისუფლების საბაბი გახდა, მან 21 აპრილს გამოაქვეყნა და ამ პოსტით იგი მაუწყებლის ახალი ამბების სამსახურის რეპორტიორისა და ალტერნატიული პროფესიული კავშირის აქტიური წევრის თეონა თურმანიძის წინააღმდეგ დირექტორის მიერ უსამართლო და უსაფუძვლო დისციპლინურ დევნას გამოეხმაურა.

მალხაზ რეხვიაშვილმა, თეონა თურმანიძესთან ერთად გამოთქვა მოსაზრება, რომ თეონა თურმანიძის დისციპლინური დევნა დირექტორის იმ ბრძანების საფუძველზე მოხდა, რომელიც მაუწყებლის თანამშრომლების ქცევის ახალ წესებს ადგენს და გამოხატვის თავისუფლების თვითნებურ და არაპროპორციულ შეზღუდვებს აწესებს. მაუწყებლის დირექტორმა თეონა თურმანიძის მიმართ ახალი ბრძანების გამოყენების ფაქტი უარყო და მალხაზ რეხვიაშვილს ჯერ სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებული სტატუსის საჯაროდ უარყოფა მოსთხოვა, ხოლო შემდგომ მისი სამსახურიდან გათავისუფლების გადაწყვეტილება მიიღო, რაც რეხვიაშვილის მხრიდან ცილისმწამებლური და მაუწყებლისთვის რეპუტაციული ზიანის მომტანი ინფორმაციის გავრცელების არგუმენტით დაასაბუთა.

"აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბრძანება პროფესიული კავშირის თავმჯდომარის სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ კრიტიკას ვერ უძლებს და არამხოლოდ შრომითი კანონმდებლობის უხეში დარღვევით არის მიღებული, არამედ სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების დარღვევისა და პროფესიული კავშირების წევრთა დევნისა და შევიწროების თვალსაჩინო და საშიში ილუსტრაციაა", - ვკითხულობთ EMC-ის განცხადებაში.

ორგანიზაციაში მიიჩნევენ, რომ მალხაზ რეხვიაშვილის მიერ გამოქვეყნებული სტატუსი არ შეიძლება შეფასდეს როგორც ცილისწამება, რადგან მისი შინაარსი წარმოადგენს ავტორის მოსაზრებას და მასში არ არის მითითებული არსებითად მცდარი ფაქტი.

"თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ სტატუსი ეხება აჭარის მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს, რაზეც საზოგადოების მნიშვნელოვანი ყურადღებაა მიმართული და პროფესიული გაერთიანების თავმჯდომარეს გაერთიანების წევრების შრომითი უფლებების დარღვევის ფაქტებზე გამოხმაურების და დაცვის ვალდებულება აქვს, გავრცელებული მოსაზრება სრულად ექცევა გამოხატვის თავისუფლებით დაცულ სფეროში და მისი ავტორის აბსოლუტურად დაცულ უფლებას წარმოადგენს. აქვე უნდა ითქვას, რომ მაუწყებლის დირექტორის ბრალდება ცილისწამების თაობაზე საფუძველს მოკლებულია, რამდენადაც არ დასტურდება მაუწყებლისთვის ზიანის მიყენების ფაქტი. ეროვნული სასამართლოების მიერ დადგენილი პრაქტიკით, ცილისწამების დადგენისთვის გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვის ინიციატორმა უნდა ამტკიცოს არამხოლოდ გავრცელებული ინფორმაციის მცდარობა, არამედ ისიც, რომ მან კონკრეტული ზიანი განიცადა, რაც მოცემულ საქმეში სახეზე არაა", - აცხადებენ EMC-ში.

ორგანიზაციის განცხადებითვე, ცხადია, რომ პროფესიული კავშირის თავმჯდომარის წინააღმდეგ წარმოებული დისციპლინური დევნა წარმოადგენს მაუწყებლის დირექტორის თვითნებურ და დაუსაბუთებელ გადაწყვეტილებას შრომითი კანონმდებლობის კუთხითაც. 

"კონკრეტულ საკითხებზე ვერ შევთანხმდით. ამიტომ მოგვიხდა ამ სეგმენტში დაშორება. გუნდი, რომელთან ერთადაც "TV პირველში" მოსვლის დღიდან ვმუშაობ, ახლა ტოქშოუს მიმართულებას დავუთმობთ მთელ ენერგიას", - უთხრა ნინო ჟიჟილაშვილმა "მედიაჩეკერს".

იგი ამბობს, რომ განსაკუთრებულ წარმატებას უსურვებს  არხის ნიუსის ახალგაზრდა შემადგენლობას: " პრინციპულს, საქმიანს და ღირსეულს, რომელთან ერთადაც ჩვენ ორ თვეში შევძელით რთული და საზოგადოებისთვის ძალიან კრიზისული პერიოდი სარედაქციო შეცდომების გარეშე გაგვევლო და ნიუსის ყურებადობაც გაგვეზარდა. ყველამ, ვინც ამ გუნდს შეუერთდება უნდა იცოდეს, რომ დაჭირდება თავისუფლად გაზრდილ ჟურნალისტურ თაობასთან მუშაობის უნარები". 

"TV პირველის" საინფორმაციო სამსახურის უფროსად ნინო ჟიჟილაშვილი მიმდინარე წლის 27 თებერვლიდან დაინიშნა.  ამ პოზიციაზე მან მათე კირვალიძე ჩაანაცვლა. ამავე არხზე ნინო ჟიჟილაშვილი ორი ტოქშოუს - „პოლიტმეტრისა“ და „პირველების“ წამყვანია. ახლა კი, როგორც მისი საუბრიდან ირკვევა, ახალ, მესამე ტოქშოუს დაიწყებს. 

"TV პირველზე" ეს ცვლილება არხზე ტელეკომპანია "მთავარი არხიდან" რამდენიმე თანამშრომლის, მათ შორის, საინფრმაციო სამსახურის ყოფილი უფროსის ნოდარ მელაძის გადასვლას დაემთხვა. შეგახსენებთ, ნოდარ მელაძე არხის პროდუსერი გახდა.  ნოდარ მელაძის შემდეგ, "TV პირველზე" გადავიდნენ: ვასილ დაბრუნდაშვილი, ეკო მაღრაძე, მაკა ანდრონიკაშვილი და რუსუდან ჯაბანიშვილი.

• 2020 წლის 30 მარტის დღის მეორე ნახევარში ცნობილი გახდა, რომ ამავე წლის 31 მარტიდან 21 აპრილის ჩათვლით კომენდანტის საათი დაწესდა და 21:00 საათიდან 06:00 საათამდე აიკრძალა როგორც ქვეითად, ისე ტრანსპორტით ქალაქებში და ქვეყნის მასშტაბით გადაადგილება. შეზღუდვა შეეხო მედიასაც. სპეციალური საშვების მისაღებად მედიას წერილობით უნდა მიემართა მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურისთვის, 30 მარტის 23:30 საათამდე, ოფიციალურ მეილზე.  მედიასაშუალებების უმრავლესობამ მხოლოდ იმ თანამშრომელთა მონაცემები გააგზავნა, ვისაც კომენდანტის საათის განმავლობაში უწევდა გადაადგილება.
  
  
• 2020 წლის 14 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ 15 აპრილის 21:00 საათის შემდეგ აიკრძალა ქ. თბილისის, ქ. რუსთავის, ქ. ქუთაისისა და ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტებში შესვლა და გასვლა. მთავრობის დადგენილებაში ხაზგასმული იყო, რომ შეზღუდვა არ ეხებოდა მედიასაშუალებების წარმომადგენლების ჟურნალისტური საქმიანობის განხორციელების მიზნით გადაადგილებას. თუმცა მათ სჭირდებათ სპეციალური საშვი, რომელიც 31 მარტიდან აღარ გაიცემა.
  
  
• 2020 წლის 17 აპრილის 12:00 საათიდან აიკრძალა გადაადგილება ყველა სახის მექანიკური სატრანსპორტო საშუალებით, გარდა მოტოციკლისა. აღნიშნული შეზღუდვა შეეხო მედიასაშუალებების წარმომადგენლებსაც, თუ მათ 30 მარტის 23:30 საათამდე ვერ მოასწრეს სპეციალური საშვების მოთხოვნით მთავრობის ადმინისტრაციისთვის მიმართვა.
  
  
• 2020 წლის 21 აპრილს დაწესებული შეზღუდვები გახანგრძლივდა. შესაბამისად, მედია ორგანიზაციები პრობლემის წინაშე აღმოჩდნენ, რადგან მთავრობის ადმინისტრაცია ვადის გასვლის გამო უარს აცხადებს სპეციალური საშვების გაცემაზე, ისევე როგორც კონკრეტული პირების ჩანაცვლებაზე. არაერთი მედიასაშუალების წარმომადგენელი აცხადებს, რომ მათ ხელი ეშლებათ პროფესიული საქმიანობის განხორციელებაში.
  
  

"ქარტია ყოველთვის მოუწოდებდა ჟურნალისტებს დაეცვათ დაწესებული შეზღუდვები, თუმცა ამ შეზღუდვების პირობებში მუშაობა შეუძლებელი ხდება. წარმოუდგენლად მიგვაჩნია მედიას ეფიქრა, რომ ახალი შეზღუდვების დაწესების შემთხვევაში ვეღარ მიიღებდა სპეციალურ საშვებს.

ზემოაღნიშნულ გარემოებათა გათვალისწინებით, ქარტია მოუწოდებს მთავრობის ადმინისტრაციას

გაითვალისწინოს გამკაცრებული შეზღუდვების პირობებში მედიასაშუალებების წინაშე წარმოშობილი პრობლემები და დამატებით გასცეს სპეციალური საშვები ჟურნალისტური საქმიანობის განხორციელების მიზნით. წინააღმდეგ შემთხვევაში მივიჩნევთ, რომ ეს არის მედიისთვის საქმიანობაში გამიზნულად ხელის შეშლა", - ნათქვამია განცხადებაში. 

შეგახსენებთ, მედიაორგანიზაციების უმეტესობა ამბობს, რომ მათ არ ეძლევათ თანამშრომლებისთვის დამატებითი საშვების მიღების შესაძლებლობა და ამის გამო, ხელი ეშლებათ მუშაობაში. 

ვრცლად ამ თემაზე იხილეთ: 

• გამკაცრებული აკრძალვები და უარი დამატებით საშვებზე - მედია მუშაობაში ხელშეშლაზე ალაპარაკდა

მსუბუქი მანქანებით გადააგილების აკრძალვა 27 აპრილამდე, საგანგებო მდგომარეობა კი 22 მაისამდე გახანგრძლივდა. პარალელურად, მედიასაშუალებებს, რომელთათვისაც სამუშაო პროცესის ორგანიზებისთვის ავტომობილებით გადაადგილება აუცილებელია, დამატებით საშვების გაცემაზე უარს ეუბნებიან. მედიაორგანიზაციებში ამბობენ, რომ მათ მუშაობაში ხელი ეშლებათ და საშვებს ითხოვენ.

კორონავირუსის გავრცელების პრევენციის მიზნით, 31 მარტიდან საქართველოში კომენდანტის საათი ამოქმედდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ 21:00-დან 06:00 საათამდე მთელი ქვეყნის მასშტაბით გადაადგილება იკრძალება. შეზღუდვა ეხება მედიასაც, 31 მარტიდან კომენდანტის საათის მოქმედების დროს, გადაადგილება მხოლოდ სპეციალური საშვის მქონე პირებს შეუძლიათ.

ე.წ. კომენდატის საათის ამოქმედების შესახებ საქართველოს მთავრობამ 30 მარტს გაავრცელა განცხადება. სპეციალური საშვის მისაღებად მედიას სულ რამდენიმე საათი ჰქონდა. მედიასაშუალების წარმომადგენლებს მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურსისთვის ოფიციალური წერილით 30 მარტის 23:30 საათამდე უნდა მიემართათ და თითოეული თანამშრომლის სახელი, გვარი, პირადი ნომერი, თანამდებობა და ავტოსატრანსპორტო საშუალების სახელმწიფო ნომერი უნდა გაეგზავნათ. როგორც მედიაორგნიზაციებში ამბობენ, თავდაპირველად მათ უთხრეს, რომ საშვები ლიმიტირებული იყო და მხოლოდ გარკვეული რაოდენობის თანამშრომელბზე გაიცემოდა, ამიტომ, მედიაორგანიზაციების უმეტესობამ საშვები იმ პირებისთვის მოითხოვა, ვისაც მისი საქმიანობიდან გამომდინარე, ღამის საათებში უწევდა მუშობა და მოძრაობა.

“მთავარი არხის” იურისტი თამთა მურადაშვილი ამბობს, რომ მათთვის თავიდანვე გარკვეული ლიმიტი იყო დაწესებული და თანამშრომლების სრული სიის გაგზავნა ვერ შეძლეს:

“თავიდან გვითხრეს რომ არის ლიმიტირებული რაოდენობა, ჯერ იყო 100, მერე 150, რაღაც კრიტერიუმებით დააწესეს ეს ლიმიტები და ამ შეზღუდული რაოდენობით მოვიპოვეთ ე.წ. ღამის საშვები”, - ამბობს თამთა მურადაშვილი.

ეს ლიმიტი გაცილებიც მცირე აღმოჩნდა “რადიო თავისუფლებისთვის”, დაახლოებით 10 თანამშრომელი. მედიასაშუალებების ნაწილმა კი თავად გაგზავნა “მოკრძალებული” სია, რადგან ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ მთავრობა საკარანტინო შეზღუდვებს კიდევ უფრო გაამკაცრებდა.

მთავრობის გადაწყვეტილებით, 15 აპრილიდან ჩაიკეტა თბილისი, რუსთავი, ბათუმი და ქუთაისი, 17-დან 22 აპრილამდე კი საავტომობილო გადაადგილება მთელი საქართველოს მასშტაბით სრულად აიკრძალა. დღეს, 21 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ ეს შეზღუდვა 27 აპრილამდე გაგრძელდა, საგანგებო მდგომარეობა კი 22 მაისამდე გახანგრძლივდა.

ავტომობილებით გადაადგილების შეზღუდვის და საგანგებო მდგომარეობის გახანგრძლივების პირობებში, მედიის ნაწილს საქმიანობაში სერიოზულად ეშლება ხელი, მეტიც, მედიასაშუალებების წარმომადგენლები ამბობენ, რომ, ფაქტობრივად, ვერ ასრულებენ პროფესიულ მოვალეობას.

თავდაპირველად, თუ მედიის მხოლოდ იმ თანამშრომლებს ესაჭიროებოდათ სპეციალური საშვი, რომლებიც ღამის საათებში(21:00-დან 06:00 საათამდე) ასრულებდნენ პროფესიულ მოვალეობას, საგანგებო მდგომარეობის გამკაცრების და დამატებითი აკრძალვების გამო, სპეციალური საშვი მედიის თითქმის ყველა თანამშრომლისთვის გახდა საჭირო.

თამთა მურადაშვილი ამბობს, რომ თავდაპირველად მხოლოდ იმ ადამიანებისთვის გაკეთდა ე.წ. ღამის საშვები, რომლებიც ღამის ეთერში მუშაობდნენ. მისი თქმით, მაუწყებლობა საფრთხეშია და მათთვის, დამატებითი საშვების არქონის პირობებში, საგანგებო მდგომარეობის გაგრძელება და ავტომობილებით გადაადგილების აკრძალვის გახანგრძლივება მაუწყებლის პარალიზებას ნიშნავს:

“ახლა უკვე, როცა შეზღუდვამ კიდევ გადაიწია ერთი კვირით, ეს ნიშნავს რომ დღის მაუწყებლობა საფრთხეშია. 24 საათი ვმაუწყებლობთ, ღამის საშვები ლიმიტირებულია, და საეთერო დროის უმეტესი დრო, დღის გადაცემებს ეთმობა და თანამშრომლები რომლებიც დღე მუშაობენ, ვეღარ მოვლენ სამსახურში. მძღოლების რაოდენობა რომლებიც იყო ბაზაში, განკუთვნილი იყო ღამის საათებში მოძრაობისთვის, ისინი ძლივს უმკლავდებოდნენ თანამშრომლების სახლებიდან სამსახურებში მოყვანას, იმიტომ, რომ გადამღები ჯგუფებიც უნდა ეტარებინათ. ახლა კიდევ ერთი კვირით გაგრძელება ნიშნავს, რომ პარალიზებული ვიქნებით, ფიზიკურად ვერ გავუმკლავდებით.”

ნინო ჯაფიაშვილი ამბობს, რომ აქამდე “რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტები, ძირითადად, ტაქსით და პირადი ავტომობილებით მოძრაობდნენ, მსუბუქი ავტომობილების აკრძალვის შემდეგ კი, ფაქტობრივად, ვეღარ გადაადგლდებიან. მისივე თქმით, ავტომობილებზე დამატებითი საშვების დაშვებაზე უარი 2-ჯერ მიიღეს:

“როდესაც მანქანებისთვის ვიღებდით საშვებს, მაშინ მსუბუქი ავტომობილების გადაადგილებაზე შეზღუდვა არ იყო დაწესებული. იმ მომენტისთვის ჩვენ გჭირდებოდა რამდენიმე მანქანა, რომელსაც მოძრაობის უფლება ექნებოდა მხოლოდ კომენდანტის საათის პერიოდში - საღამოს 9-დან დილის 6-მდე, დღის სხვა მონაკვეთში ჩვენ ვსარგებლობდით პირადი მანქნებით ან ტაქსით. ახლა, თბილისშიც და რეგიონებშიც ჩვენი კორესპონდენტების უმრავლესობას შეზღუდული აქვს გადადგილების შესაძლებლობა და შესაბამისად ჟურნალისტური საქმიანობაც".

ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელი ეშლება რეგიონულ მედიასაც. რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსის ხელმძღვანელის, ნათია კუპრაშვილის თქმით, ყველა რეგიონულ ტელევიზიას პრობლემა შეექმნა, შეზღუდული დროისა და გაუთვალისწინებელი გარემოებების გამო, ვერ მოახერხეს თანაშრომლების სრული სიის გაგზავნა, საშვების დამატებით დაშვებაზე კი მუდმივად უარს იღებენ:

“ძალიან შეზღუდული დრო იყო და ამ დროში ტეელვიზიებმა გააკეთეს და გაგზავნეს “მოკრძალებული” სიები. რა თქმა უნდა, ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ მანქანების შეზღუდვას დააწესებდნენ. ბევრმა ასე შორს ვერ გათვალა და გააგზავნა შეზღუდული სიები… მუდმივად ხაზზე ვიყავი კანცელარიასთან რეგიონული მედიების სახელით, მუდმივად ვთხოვდი, რომ აი, აქ ძალიან გვიჭირს, შეიძლება ამის გამო გადაცემა ჩავარდეს და ა.შ., მაგრამ, საშვები არ დაგვიმატეს, ზოგადად, ხისტი უარი მივიღეთ ყველაზე.”

საშვების დაშვებაზე პრობლემა აქვთ მარნეულის ტელევიზიის თანამშრომლებსაც. ნათია კუპრაშვილი ამბობს, რომ მიუხედავად მთავრობის განცხადებისა, რომ მარნეულის ჩაკეტვის შემდეგ ადგილობრივ მედიას მუშაობაში ხელი არ შეეშლებოდა, მარნეულის ტელევიზიის ტოქშოუს წამყვანს, რომელიც რუსთავში ცხოვრობს, ამ დრომდე არ აქვს საშვი, რომ სამსახურში მისვლა შეძლოს.

“იმის გამო, რომ წამყვანები დარჩნენ ჩაკეტილი რეგიონის მიღმა, მარნეულის ტელევიზიას მოუწია სამოქალაქო აქტივისტთან შეთანხმება. ეთერში დავსვით, ფაქტობრივად, ყოველგვარი შემზადების გარეშე და საინფორმაციო და ტოქშოუები მას მიჰყავს. ამ დრომდე ვერ მივიღეთ იმის უფლება, რომ წამყვანებმა შეძლონ მარნეულში შესვლა და გამოსვლა. მაგალითად, ისე, როგორც საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტები შედიან. თავდაპირველად, განცხადებაში ითქვა, რომ ადგილობრივ მედიას და საზოგადოებრივ მაუწყებელს არ შეეშლებოდა ხელი, მაგრამ ადგილობრივ მედიას შეეშალა, ფაქტია", - ამბობს ნათია კუპრაშვილი. 

განიხილება თუ არა საშვთა სისტემის გადახედვა და მედიის წარმომადგენლებისთვის დამატებითი საშვების გაცემა ? ვის და რა შემთხვევაში შეუძლია მიიღოს საშვი - ამ კითხვებზე პასუხს "მედიაჩეკერი" საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციიდან წერილობით ელოდება. როგორც კი ჩვენს გაგზავნილ კითხვებზე პასუხს მივიღებთ, მასალა განახლდება. 

მასალას აგრეთვე დაემატება იმ მედიების ჩამონათვალი და გამოცდილება, რომელთაც ასევე ეშლებათ ხელი მუშაობაში საშვების არქონის გამო. 

- ყველა ვთანხმდებით, რომ პანდემიის დროს მედიაზე მოთხოვნა გაზრდილია და გაიზარდა კეთილსინდისიერი და ხარისხიანი ჟურნალისტიკის საჭიროებაც. რატომ არის ახლა მედიის როლი განსაკუთრებული?

ახლა ყველაზე მნიშვნელოვანი და ფუნდამენტური ასპექტია რამდენად ინფორმირებულია მოსახლეობა ზოგადად და კონკრეტულად, საქართველოში.

ერთი მხრივ, ადამიანებს სჭირდებათ იმის ცოდნა, რა არის ეს ვირუსი, რამ გამოიწვია, როგორ ხდება მისი მუტაცია, გავრცელება; მეორე მხრივ, როგორ შეიძლება რომ ჩვენ ჰიპერბოლური წარმოდგენები კი არ შევიქმნათ მასზე, არამედ რეალურად წარმოვიდგინოთ როგორ შეგვიძლია გავუმკლავდეთ; და მესამე, როგორ შეიძლება მოიქცეს ასეთ დროს მოქალაქე. აქ ჩვენ ვსაუბრობთ მთლიანობაში იმაზე, რამდენად ინფორმირებულია მოქალაქე, როდესაც ასეთ სერიოზულ პრობლემაზეა საუბარი. ეს არის ჩემი აზრით ახლა მედიის ერთ-ერთი მთავარი დილემა - ინფორმირება, ზუსტი, გადამოწმებული ინფორმაციით.

საჭიროა ბევრი წყაროს მოძიება, დოკუმენტის გაცნობა, მაღალკვალიფიციური ადამიანების: მეცნიერების, ექიმების, მკვლევრების პოზიციების მოსმენა. თავისთავად მნიშვნელოვანია, რომ ინფორმაცია ვეძებოთ მაღალრეიტინგულ და გავლენიან სამეცნიერო ჟურნალებში, ან თუნდაც პოპულარულ მედიაში, ოღონდ სანდოობის მაღალი ხარისხის მქონე მედიაში.

რასისტული ნარატივი და  დისკრიმინაციის საფრთხეები

კორონავირუსის პანდემიას, დასაწყისში, თან ახლდა  რასისტული ნარატივი მედიაში. ამ თემაზე მოუსმინეთ ზვიად ქორიძეს

- სანდო წყაროების შერჩევის მნიშვნელობას უსვამთ ხაზს?

რა თქმა უნდა. მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ, რომ როგორც კი ჩვენ დავიწყებთ მარჩიელობას, როგორც კი ვიფიქრებთ, რომ ნახე, როგორი საინტერესო წყარო, საინტერესო რესპონდენტი ვიპოვე და ყურადღებას არ მივაქცევთ ამ წყაროს კვალიფიციურობას, ეს უკვე იქნება პრობლემა.

დღეს საკმაოდ დიდი ნაკადია ინფორმაციის, ადამიანებს ძალიან უჭირთ ტყუილ-მართალის გარჩევა, მკაფიო პოზიციის ჩამოყალიბება. ამიტომ, ამ ადამიანებს ჩვენ უნდა მივაწოდოთ ზუსტი ინფორმაცია. როგორც კი ვიწყებთ გარკვეული ვარაუდების გავრცელებას, ვარაუდებში ვგულისხმობ იმას, რომ ჰიპოთეტურ კითხვას დავსვამთ, რომელზეც ვერც რესპონდენტს ვპოულობთ, ვერც წყაროს და ასეთი ტიპის ინფორმაციას ვავრცელებთ, ამით ჩვენ ვიწვევთ ადამიანების სრულ დეზორიენტაციას.

დღეს რომ ქუჩაში გავიდეთ, 100 ადამიანი გავაჩეროთ და პრევენციის საშუალებებზე გამოვკითხოთ, უამრავ ვერსიას მოვისმენთ, ზოგი გვეტყვის, რომ ნიღაბია საჭირო, ზოგი ამას უარყოფს, ზოგს ნიორი გაახსენდება... საიდან იღებენ ეს ადამიანები ინფორმაციას? ის, რომ ინტერნეტ სივრცეში ძალიან ბევრი ინფორმაციაა, სრულებით არ არის საკმარისი დასკვნების გამოსატანად. ამ ინფორმაციის ანალიზი უნდა შევძლოთ მოქალაქეებმა და თუ მედია არ დაგვეხმარება ზუსტი ინფორმაციით, ჩვენ ეს გაგვიჭირდება.

იდენტიფიცირება/პერსონალური მონაცემების დაცვა 

ახალი კორონავირუსული ინფექციის მასშტაბების ზრდის პარალელურად, პროფესიულ წრეებში მსჯელობენ, უნდა გაასაჯაროოს თუ არა მედიამ ინფიცირებული ადამიანის ვინაობა, როდის არის ეს გამართლებული, სად გადის ზღვარი მაღალ საზოგადოებრივ ინტერესსა და პერსონალურ ინფორმაციას შორის - მოუსმინეთ ზვიად ქორიძეს

- მთელი საუბრის განმავლობაში თქვენ ხაზს უსვამთ ზუსტი ინფორმაციის მნიშვნელობას, რაც ცხადია, ზოგადადაც მნიშვნელოვანია, უბრალოდ ახლა გაასმაგებულად რადგან საქმე ადამიანების ჯანმრთელობასა და სიცოცხლეს ეხება?

არამხოლოდ ადამიანების ჯანმრთელობას, ეს ეხება ექსტრემალურ ვითარებას, როდესაც ადამიანები იღებენ გადაწყვეტილებას როგორ იმოქმედონ. ჩვენ პოსტმოდერნული ადამიანები ვართ, სხვა განზომილებაში ვცხოვრობთ, თანამედროვე ადამიანის მართვა რთულია, ის ახერხებს თავად მართვას, თავად ორგანიზებას, ახერხებს სწორად დაალაგოს მიღებული ინფორმაცია და ისე მოიქცეს, როგორც არის საჭირო ამ კონკრეტულ ვითარებაში. სამწუხაროდ, დღეს არ არის თვითორგანიზების მაღალი მაჩვენებელი, ვერ შეთანხმდა საზოგადოება, რომ პანდემიურ სურათს უნდა დაუპირისპირდეს, ოღონდ არა იმ რეგულაციით, რომელსაც დეკრეტში ჩაწერს პრეზიდენტი, არამედ, იმ თვითრეგულაციით, რომლითაც საჭიროა რომ მე დავიცვა ჩემი უსაფრთხოება, ჩემი ჯანმრთელობა, ჩემი სიცოცხლის უფლება და ასევე, შენი უსაფრთხოება და შენი სიცოცხლის უფლება. თუ მე ვარ ინფორმირებული, მაშინ ამის არც გაცნობიერება მიჭირს და არც შესრულება.

მაგრამ, ამაში მედია უნდა დამეხმაროს ზუსტი, გადამოწმებული ინფორმაციით. განსაკუთრებულად მაშინ, როცა ვხედავ, რომ ის ვისაც ევალება მიღებული გადაწყვეტილებების ახსნა, ამას ვერ ახერხებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში სულ დარჩება კითხვა, რა მნიშვნელობა აქვს ქუჩაში სამნი ვივლით თუ ორნი, მანქანაში წინ დავსხდებით თუ უკან. და მერე ეს დისკუსია კარიკატურული გახდება, და როცა საკითხი კარიკატურული ხდება, მისი დაბრუნება საინფორმაციო ველში უკვე შეუძლებელია.

საქართველო ახლა არის ე.წ. დაპაუზებულ მდგომარეობაში, ასეთ მდგომარეობაში არის ბევრი ქვეყანა, სწორედ ის ქვეყნები, სადაც ვერ მოხერხდა საზოგადოების სრულყოფილად ინფორმირება და შესაბამისად საზოგადოებამ ვერ იმოქმედა. ჩვენ მოქალაქეებს ვთხოვთ, მოიქეცი ასე, მაგრამ ახსნის გარეშე ვერ მოიქცევა, რადგან ხიშტის და მათრახის მექანიზმით პანდემიას ვერ დაამარცხებ, პანდემიას ამარცხებ მხოლოდ და მხოლოდ შეგნებით და ეს შეგნება დგას ინფორმირებაზე.

• იხილეთ თავი - ეთიკური დილემები
  
  
• სახელმძღვანელოს ყველა თავი იხილეთ ამ ბმულზე

- ყველა ვთანხმდებით, რომ პანდემიის დროს მედიაზე მოთხოვნა გაზრდილია და გაიზარდა კეთილსინდისიერი და ხარისხიანი ჟურნალისტიკის საჭიროებაც. რატომ არის ახლა მედიის როლი განსაკუთრებული?

ახლა ყველაზე მნიშვნელოვანი და ფუნდამენტური ასპექტია რამდენად ინფორმირებულია მოსახლეობა ზოგადად და კონკრეტულად, საქართველოში.

ერთი მხრივ, ადამიანებს სჭირდებათ იმის ცოდნა, რა არის ეს ვირუსი, რამ გამოიწვია, როგორ ხდება მისი მუტაცია, გავრცელება; მეორე მხრივ, როგორ შეიძლება რომ ჩვენ ჰიპერბოლური წარმოდგენები კი არ შევიქმნათ მასზე, არამედ რეალურად წარმოვიდგინოთ როგორ შეგვიძლია გავუმკლავდეთ; და მესამე, როგორ შეიძლება მოიქცეს ასეთ დროს მოქალაქე. აქ ჩვენ ვსაუბრობთ მთლიანობაში იმაზე, რამდენად ინფორმირებულია მოქალაქე, როდესაც ასეთ სერიოზულ პრობლემაზეა საუბარი. ეს არის ჩემი აზრით ახლა მედიის ერთ-ერთი მთავარი დილემა - ინფორმირება, ზუსტი, გადამოწმებული ინფორმაციით.

საჭიროა ბევრი წყაროს მოძიება, დოკუმენტის გაცნობა, მაღალკვალიფიციური ადამიანების: მეცნიერების, ექიმების, მკვლევრების პოზიციების მოსმენა. თავისთავად მნიშვნელოვანია, რომ ინფორმაცია ვეძებოთ მაღალრეიტინგულ და გავლენიან სამეცნიერო ჟურნალებში, ან თუნდაც პოპულარულ მედიაში, ოღონდ სანდოობის მაღალი ხარისხის მქონე მედიაში.

რასისტული ნარატივი და  დისკრიმინაციის საფრთხეები

კორონავირუსის პანდემიას, დასაწყისში, თან ახლდა  რასისტული ნარატივი მედიაში. ამ თემაზე მოუსმინეთ ზვიად ქორიძეს

- სანდო წყაროების შერჩევის მნიშვნელობას უსვამთ ხაზს?

რა თქმა უნდა. მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ, რომ როგორც კი ჩვენ დავიწყებთ მარჩიელობას, როგორც კი ვიფიქრებთ, რომ ნახე, როგორი საინტერესო წყარო, საინტერესო რესპონდენტი ვიპოვე და ყურადღებას არ მივაქცევთ ამ წყაროს კვალიფიციურობას, ეს უკვე იქნება პრობლემა.

დღეს საკმაოდ დიდი ნაკადია ინფორმაციის, ადამიანებს ძალიან უჭირთ ტყუილ-მართალის გარჩევა, მკაფიო პოზიციის ჩამოყალიბება. ამიტომ, ამ ადამიანებს ჩვენ უნდა მივაწოდოთ ზუსტი ინფორმაცია. როგორც კი ვიწყებთ გარკვეული ვარაუდების გავრცელებას, ვარაუდებში ვგულისხმობ იმას, რომ ჰიპოთეტურ კითხვას დავსვამთ, რომელზეც ვერც რესპონდენტს ვპოულობთ, ვერც წყაროს და ასეთი ტიპის ინფორმაციას ვავრცელებთ, ამით ჩვენ ვიწვევთ ადამიანების სრულ დეზორიენტაციას.

დღეს რომ ქუჩაში გავიდეთ, 100 ადამიანი გავაჩეროთ და პრევენციის საშუალებებზე გამოვკითხოთ, უამრავ ვერსიას მოვისმენთ, ზოგი გვეტყვის, რომ ნიღაბია საჭირო, ზოგი ამას უარყოფს, ზოგს ნიორი გაახსენდება... საიდან იღებენ ეს ადამიანები ინფორმაციას? ის, რომ ინტერნეტ სივრცეში ძალიან ბევრი ინფორმაციაა, სრულებით არ არის საკმარისი დასკვნების გამოსატანად. ამ ინფორმაციის ანალიზი უნდა შევძლოთ მოქალაქეებმა და თუ მედია არ დაგვეხმარება ზუსტი ინფორმაციით, ჩვენ ეს გაგვიჭირდება.

იდენტიფიცირება/პერსონალური მონაცემების დაცვა 

ახალი კორონავირუსული ინფექციის მასშტაბების ზრდის პარალელურად, პროფესიულ წრეებში მსჯელობენ, უნდა გაასაჯაროოს თუ არა მედიამ ინფიცირებული ადამიანის ვინაობა, როდის არის ეს გამართლებული, სად გადის ზღვარი მაღალ საზოგადოებრივ ინტერესსა და პერსონალურ ინფორმაციას შორის - მოუსმინეთ ზვიად ქორიძეს

- მთელი საუბრის განმავლობაში თქვენ ხაზს უსვამთ ზუსტი ინფორმაციის მნიშვნელობას, რაც ცხადია, ზოგადადაც მნიშვნელოვანია, უბრალოდ ახლა გაასმაგებულად რადგან საქმე ადამიანების ჯანმრთელობასა და სიცოცხლეს ეხება?

არამხოლოდ ადამიანების ჯანმრთელობას, ეს ეხება ექსტრემალურ ვითარებას, როდესაც ადამიანები იღებენ გადაწყვეტილებას როგორ იმოქმედონ. ჩვენ პოსტმოდერნული ადამიანები ვართ, სხვა განზომილებაში ვცხოვრობთ, თანამედროვე ადამიანის მართვა რთულია, ის ახერხებს თავად მართვას, თავად ორგანიზებას, ახერხებს სწორად დაალაგოს მიღებული ინფორმაცია და ისე მოიქცეს, როგორც არის საჭირო ამ კონკრეტულ ვითარებაში. სამწუხაროდ, დღეს არ არის თვითორგანიზების მაღალი მაჩვენებელი, ვერ შეთანხმდა საზოგადოება, რომ პანდემიურ სურათს უნდა დაუპირისპირდეს, ოღონდ არა იმ რეგულაციით, რომელსაც დეკრეტში ჩაწერს პრეზიდენტი, არამედ, იმ თვითრეგულაციით, რომლითაც საჭიროა რომ მე დავიცვა ჩემი უსაფრთხოება, ჩემი ჯანმრთელობა, ჩემი სიცოცხლის უფლება და ასევე, შენი უსაფრთხოება და შენი სიცოცხლის უფლება. თუ მე ვარ ინფორმირებული, მაშინ ამის არც გაცნობიერება მიჭირს და არც შესრულება.

მაგრამ, ამაში მედია უნდა დამეხმაროს ზუსტი, გადამოწმებული ინფორმაციით. განსაკუთრებულად მაშინ, როცა ვხედავ, რომ ის ვისაც ევალება მიღებული გადაწყვეტილებების ახსნა, ამას ვერ ახერხებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში სულ დარჩება კითხვა, რა მნიშვნელობა აქვს ქუჩაში სამნი ვივლით თუ ორნი, მანქანაში წინ დავსხდებით თუ უკან. და მერე ეს დისკუსია კარიკატურული გახდება, და როცა საკითხი კარიკატურული ხდება, მისი დაბრუნება საინფორმაციო ველში უკვე შეუძლებელია.

საქართველო ახლა არის ე.წ. დაპაუზებულ მდგომარეობაში, ასეთ მდგომარეობაში არის ბევრი ქვეყანა, სწორედ ის ქვეყნები, სადაც ვერ მოხერხდა საზოგადოების სრულყოფილად ინფორმირება და შესაბამისად საზოგადოებამ ვერ იმოქმედა. ჩვენ მოქალაქეებს ვთხოვთ, მოიქეცი ასე, მაგრამ ახსნის გარეშე ვერ მოიქცევა, რადგან ხიშტის და მათრახის მექანიზმით პანდემიას ვერ დაამარცხებ, პანდემიას ამარცხებ მხოლოდ და მხოლოდ შეგნებით და ეს შეგნება დგას ინფორმირებაზე.

• იხილეთ თავი - ეთიკური დილემები
  
  
• სახელმძღვანელოს ყველა თავი იხილეთ ამ ბმულზე

გაზეთი „ჩემი ხარაგაული“ ხარაგაულის რაიონში 1998 წლიდან გამოიცემა. 2011 წლიდანგაზეთის ბაზაზე  იგივე სახელწოდების ონლაინ გამოცემა  დაფუძნდა (chemikharagauli.com). გაზეთი მეტწილად ადგილობრივ ამბებს აშუქებს.

გაზეთი „გურია ნიუსი“ 1991 წლიდან გამოიცემა კვირაში ორჯერ, ორშაბათს და ხუთშაბათს. გაზეთის ბაზაზე 2006 წელს დაარსდა ვებ-პორტალი gurianews.com.

• მედიას, საკუთარი სარედაქციო პოლიტიკის ფარგლებში, შესაბამისი რეაგირება მოახდინოს მათი პლატფორმების სოციალურ გვერდებზე მედიის მომხმარებლის ისეთ კომენტარებზე, რომლებიც ქსენოფობიური შინაარსისაა და კრიზისულ ვითარებაში კიდევ უფრო მეტად ახდენს საზოგადოების დაყოფას და ეთნიკური ან ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო მოქალაქეთა დისკრიმინაციას;
• პოლიტიკოსებსა და საჯარო პირებს, გააკეთონ თანასწორობის მხარდამჭერი განცხადებები და ამით წვლილი შეიტანონ ეთნიკური უმცირესობების საზოგადოებრივ ინტეგრაციაში;
• სამოქალაქო აქტივისტებს და სხვა ჯგუფებს, სოციალურ მედიაში ქსენოფობიური შინაარსის მასალების აღმოჩენის შემთხვევაში, გაასაჩივრონ ასეთი განცხადებები ფეისბუკის და ტვიტერის საზოგადოებრივი სტანდარტების შესაბამისად.

"Tv პირველთან" ერთად, ინკასო დაედო ტელეკომპანია "მთავარი არხის" ანგარიშებსაც. ამის შესახებ სოციალურ ქსელში ტელეკომპანიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსმა, ნოდარ მელაძემ დაწერა.

"მაშინ როდესაც ბიზნესი კრიზისშია, შესაბამისად ვერც ტელევიზიებს ურიცხავს სარეკლამო მომსახურების თანხას, ფინანსთა სამინისტრომ გადაწყვიტა, რომ მედიის მუშაობაა არა საჭირო და ინკასო დაადო ორ ტელევიზიას, მთავარ არხს და ტვ პირველს", - წერს მელაძე სოციალურ ქსელში.

შეგახსენებთ, იგივე შინაარსის სტატუსი დაწერა დღეს "Tv პირველის" მფლობელმა ვატო წერეთელმაც. 

ახალი კორონავირუსული ინფექციის Covid-19-ის გამო, ტელეკომანია "რუსთავი 2-ის" საინფორმაციო სამსახური მუშაობის საგანგებო რეჟიმზე გადავიდა.

"კურიერი" ყოველ ერთ საათში მოგაწვდით ამომწურავ ინფორმაციას და საათში ერთხელ გაგაცნობთ ყველა ახალ ამბავს COVID-19-თან დაკავშირებით. დარჩით სახლში და ჩვენ - ჟურნალისტები ვიმუშავებთ იმისთვის, რომ თქვენ სრულად იყოთ ინფორმირებული, თუ როგორ დაიცვათ საკუთარი თავი და ოჯახის წევრების ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება", - ნათქვამია არხის განცხადებაში, რომელიც დღეს, 20 მარტს გავრცელდა.

შეგახსენებთ,  Covid-19-ის გავრცელებამ მედიის დღის წესრიგი და მუშაობის ფორმა შეცვალა მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. საქართველოში მომუშავე ონლაინ გამოცემები თითქმის მთლიანად დისტანციურ მუშაობაზე არიან გადასული, მუშაობის სტილი შეიცვალა მაუწყებლებშიც, ზოგ მაუწყებელმა ცვლილებები შეიტანა საეთერო ბადეშიც. 

• Covid 19 - რა შეიცვალა საზოგადოებრივი მაუწყებლის მუშაობაში
• Covid 19 - როგორ უმკლავდება რადიო თავისუფლება დისტანციური ჟურნალისტიკის გამოწვევებს
• სპორტული გაზეთი "ლელოს" გამოცემა დროებით შეჩერდა

• როგორ შეცვალა მსოფლიო მედიის მუშაობა COVID-19-მა
• Covid 19 - როგორ მუშაობს დისტანციური ჟურნალისტიკა აშშ-ში

20 მარტის მონაცემებით, საქართველოში კორონავირუსის 43 დადასტურებული შემთხვევაა; 1 ადამიანი გამოჯანმრთელდა; კარანტინის რეჟიმშია -1925, სტაციონარში მეთვალყურეობის ქვეშ კი 271 ადამიანი. 

ვითარება ავტობუსის გაჩერებასთან - ამ წარწერით დღეს, 18 მარტს, "ტელეკომპანია პირველის" ფეისბუკის გვერდზე გამოქვეყნდა ფოტო, რომელზეც ავტობუსის გაჩერებაზე მდგარი ბევრი ხალხი ჩანს. "პოსტს" არ ახლდა არანაირი დამატებითი აღწერა, ასევე, არ იყო დაკონკრეტებული სად იყო ფოტო გადაღებული, ამიტომ მომხმარებელთა დიდი ნაწილისთვის იგი შეცდომაში შემყვანი და პანიკის შემცველი აღმოჩნდა, - ფოტო, რომელიც სინამდვილეში არ არის საქართველოში გადაღებული, აუდიტორიის დიდმა ნაწილმა თბილისში გადაღებულად მიიჩნია.

აქვე, მნიშვნელოვანია, რომ ამ ფოტოს გამოქვეყნება დაემთხვა პირველ დღეს, როდესაც თბილისში მიკროავტობუსების მოძრაობა აიკრძალა და სოციალურ ქსელში დილიდანვე ვრცელდებოდა ინფორმაცია გადატვირთული ავტობუსებისა და მეტროს შესახებ. 

მოგვიანებით, ტელეკომპანიის დირექტორმა ინგა გრიგოლიამ სოციალურ ქსელში დაწერა, რომ აუდიტორიამ ფოტო არასწორად აღიქვა და შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადა.

"ბევრმა ადამიანმა ჩათვალა, რომ ეს იყო საქართველო, არადა, როგორც ვიცი, ეს იყო უკრაინაში გადაღებული ფოტო, მნიშვნელობა არ აქვს ვინ ატვირთა. მე, როგორც კომპანიის დირექტორი, პირადად ვუხდი ბოდიშს ყველა ადამიანს, ვინც შეცდომაში შევიყვანეთ ამ ფოტოს გავრცელებით. ძალიან ვწუხვარ და ვიღებ პასუხისმგებლობას. რაც კორონავირუსის ამბავს ვაშუქებთ, მაქსიმალური სიფრთხილით ვეკიდებით ყველა ინფორმაციას, მაგრამ მაინც მოხდა გაუთვალისწინებელი შეცდომა. ძალიან დიდი ბოდიში", - წერს გრიგოლია.

იგივე შინაარსის ტექსტი, ოდნავ მოგვიანებით, TV პირველის ფეისბუკის გვერდზეც გამოქვეყნდა. აუიტორიას ბოდიში ტელეკომპანიამაც მოუხადა.

ამ დროისათვის TV პირველის ფეისბუკის გვერდზე ეს ფოტო პირველადი სახით აღარ იძებნება, მას აღარც საძიებო სისტემა ეძებს. ტექსტს, რომელსაც თან ერთვის თავდაპირველად გამოქვეყნებული ინფორმაციის ე.წ. სქრინშოთი, გამოქვეყნებიდან ერთ საათში 36-ზე მეტი გაზიარება და 200-ზე მეტი კომენტარი აქვს. მომხმარებელთა დიდი ნაწილი განმარტებას - რომ ფოტო ხალხმა აღიქვა არასწორად, არ ენდობა და წერს, რომ ტელევიზიამ ეს შეგნებულად გააკეთა პანიკის დათესვის მიზნით.

განმარტებისთვის რა მოხდა სინამდვილეში - მთავარი პრობლემა ფოტოზე არასრულად დართული ტექსტი იყო თუ ფოტოს გამავრცელებელმაც არასწორად აღიქვა იგი, "მედიაჩეკერი" ინგა გრიგოლიას დაუკავშირდა. 

ტელეკომპანიის დირექტორი ამბობს, რომ რა მოხდა სინამდვილეში ახლა ეს აღარ არის მნიშვნელოვანი, ფაქტი არის ერთი - რომ მათ შეეშალათ და ის სრულიად იღებს ამაზე პასუხისმგებლობას. 

"პირველ რიგში, კიდევ ერთხელ მინდა ვთქვა, რომ ძალიან ვწუხვარ, იმიტომ რომ მთელი ამ დროის განმავლობაში რაც ჩვენ გვიწევს კორონავირუსის საფრთხეზე საუბარი, ვართ ძალიან მოზომილი, ყველა ინფორმაციას და ყველა სიტყვას ვწონით და შესაბამისად, ბუნებრივია, რომ ძალიან ვინერვიულე. ახლა ჩემი მხრიდან იმაზე პასუხს ვისი მიზეზით მოხდა ეს ძალიან ცუდი შეცდომა, არ აქვს მნიშვნელობა, იმიტომ რომ მე ვარ ამ კომპანიის დირექტორი და მთლიანად ვიღებ პასუხისმგებლობას ჩემს თავზე. მე კიდევ ერთხელ ვუხდი დიდ ბოდიშს ყველას, ვინც შეცდომაში შევიყვანეთ", - ამბობს იგი.

ინგა გრიგოლია ვარაუდობს, რომ ეს იყო მექანიკური შეცდომა, როდესაც არ მიუთითეს ფოტოს გადაღების ადგილი.

"იქ არ ყოფილა, რომ ეს თბილისია, მაგრამ ზუსტად რადგანაც არ იყო მითითებული, რომ ეს თბილისი არ არის, ეს იყო სწორედ ყველაზე დიდი შეცდომა. მე გვიან ვნახე ეს ფოტო, როცა უკვე აღებული იყო გვერდიდან. ბუნებრივია, მესმის ყველა იმ ადამიანის, რომელსაც გაუჩნდა კითხვა, ამიტომ ბოდიში ნამდვილად ჰქონდა ტელეკომპანიას მოსახდელი. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, ამ ვითარებაში, როდესაც ყველა სიტყვა უნდა ავწონ-დავწონოთ, ეს იყო ძალიან ცუდი შეცდომა, რომელიც ჩვენ დავუშვით, ვწუხვარ, რომ ასე მოხდა და კიდევ ერთხელ ვიხდი ბოდიშს", - განაცხადა მან "მედიაჩეკერთან" საუბარში. 

შეგახსენებთ, 18 მარტის მდგომარეობით, კორონავირუსული ინფექცია Covid-19-ით, მსოფლიოში 200 000-მდე ადამიანია ინფიცირებული. ამ დროისათვის გამოჯანმრთელებულია 82 000-მდე დაავადებული, ხოლო გარდაცვლილთა რიცხვი 8000-ს აღწევს. ბოლო ინფორმაციით, საქართველოში ოფიციალურად დადასტურებულია დაავადების 38 და გამოჯანმრთელების 1 შემთხვევა. დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ინფორმაციით, კარანტინში 1261, სტაციონარული მეთვალყურეობის ქვეშ კი 216 ადამიანია. 

კორონავირუსული ინფექციის გამო საქართველოში მთელი რიგი შეზღუდვები მოქმედებს. გუშინ შეზღუდვები შეეხო საზოგადოებრივ ტრანსპორტსაც. 

კორონავირუსი ახლა მსოფლიო მედიის სამუშაო თემაა. ქვეყნდება არაერთი რეკომენდაცია, როგორ უნდა გააშუქონ ჟურნალისტებმა ეპიდემიის ეს შემთხვევა. ამ რეკომენდაციებს შორის უპირველესია გადამოწმების მნიშვნელობა, განსაკუთრებული სიფრთხილე ციფრებთან, მანიპულაციური სათაურებისგან თავის არიდება და სიფრთხილე იმ ფოტო და ვიდეომასალის გამოქვეყნებისას, რომელსაც მედია ამ თემასთან კავშირში აქვეყნებს. 

ამ თემაზე დაგაინტერესებთ:

• 10 რჩევა ჟურნალისტებისათვის, ვინც კორონავირუსის თემაზე მუშაობს
  
  
• უსაფრთხოების რა წესები უნდა დაიცვან ჟურნალისტებმა კორონავირუსის შემთხვევების გაშუქებისას - NDCD-ის რეკომენდაციები
  
  
• რჩევები ჟურნალისტებს კორონავირუსის გაშუქებასთან დაკავშირებით

ვითარება ავტობუსის გაჩერებასთან - ამ წარწერით დღეს, 18 მარტს, "ტელეკომპანია პირველის" ფეისბუკის გვერდზე გამოქვეყნდა ფოტო, რომელზეც ავტობუსის გაჩერებაზე მდგარი ბევრი ხალხი ჩანს. "პოსტს" არ ახლდა არანაირი დამატებითი აღწერა, ასევე, არ იყო დაკონკრეტებული სად იყო ფოტო გადაღებული, ამიტომ მომხმარებელთა დიდი ნაწილისთვის იგი შეცდომაში შემყვანი და პანიკის შემცველი აღმოჩნდა, - ფოტო, რომელიც სინამდვილეში არ არის საქართველოში გადაღებული, აუდიტორიის დიდმა ნაწილმა თბილისში გადაღებულად მიიჩნია.

აქვე, მნიშვნელოვანია, რომ ამ ფოტოს გამოქვეყნება დაემთხვა პირველ დღეს, როდესაც თბილისში მიკროავტობუსების მოძრაობა აიკრძალა და სოციალურ ქსელში დილიდანვე ვრცელდებოდა ინფორმაცია გადატვირთული ავტობუსებისა და მეტროს შესახებ. 

მოგვიანებით, ტელეკომპანიის დირექტორმა ინგა გრიგოლიამ სოციალურ ქსელში დაწერა, რომ აუდიტორიამ ფოტო არასწორად აღიქვა და შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადა.

"ბევრმა ადამიანმა ჩათვალა, რომ ეს იყო საქართველო, არადა, როგორც ვიცი, ეს იყო უკრაინაში გადაღებული ფოტო, მნიშვნელობა არ აქვს ვინ ატვირთა. მე, როგორც კომპანიის დირექტორი, პირადად ვუხდი ბოდიშს ყველა ადამიანს, ვინც შეცდომაში შევიყვანეთ ამ ფოტოს გავრცელებით. ძალიან ვწუხვარ და ვიღებ პასუხისმგებლობას. რაც კორონავირუსის ამბავს ვაშუქებთ, მაქსიმალური სიფრთხილით ვეკიდებით ყველა ინფორმაციას, მაგრამ მაინც მოხდა გაუთვალისწინებელი შეცდომა. ძალიან დიდი ბოდიში", - წერს გრიგოლია.

იგივე შინაარსის ტექსტი, ოდნავ მოგვიანებით, TV პირველის ფეისბუკის გვერდზეც გამოქვეყნდა. აუიტორიას ბოდიში ტელეკომპანიამაც მოუხადა.

ამ დროისათვის TV პირველის ფეისბუკის გვერდზე ეს ფოტო პირველადი სახით აღარ იძებნება, მას აღარც საძიებო სისტემა ეძებს. ტექსტს, რომელსაც თან ერთვის თავდაპირველად გამოქვეყნებული ინფორმაციის ე.წ. სქრინშოთი, გამოქვეყნებიდან ერთ საათში 36-ზე მეტი გაზიარება და 200-ზე მეტი კომენტარი აქვს. მომხმარებელთა დიდი ნაწილი განმარტებას - რომ ფოტო ხალხმა აღიქვა არასწორად, არ ენდობა და წერს, რომ ტელევიზიამ ეს შეგნებულად გააკეთა პანიკის დათესვის მიზნით.

განმარტებისთვის რა მოხდა სინამდვილეში - მთავარი პრობლემა ფოტოზე არასრულად დართული ტექსტი იყო თუ ფოტოს გამავრცელებელმაც არასწორად აღიქვა იგი, "მედიაჩეკერი" ინგა გრიგოლიას დაუკავშირდა. 

ტელეკომპანიის დირექტორი ამბობს, რომ რა მოხდა სინამდვილეში ახლა ეს აღარ არის მნიშვნელოვანი, ფაქტი არის ერთი - რომ მათ შეეშალათ და ის სრულიად იღებს ამაზე პასუხისმგებლობას. 

"პირველ რიგში, კიდევ ერთხელ მინდა ვთქვა, რომ ძალიან ვწუხვარ, იმიტომ რომ მთელი ამ დროის განმავლობაში რაც ჩვენ გვიწევს კორონავირუსის საფრთხეზე საუბარი, ვართ ძალიან მოზომილი, ყველა ინფორმაციას და ყველა სიტყვას ვწონით და შესაბამისად, ბუნებრივია, რომ ძალიან ვინერვიულე. ახლა ჩემი მხრიდან იმაზე პასუხს ვისი მიზეზით მოხდა ეს ძალიან ცუდი შეცდომა, არ აქვს მნიშვნელობა, იმიტომ რომ მე ვარ ამ კომპანიის დირექტორი და მთლიანად ვიღებ პასუხისმგებლობას ჩემს თავზე. მე კიდევ ერთხელ ვუხდი დიდ ბოდიშს ყველას, ვინც შეცდომაში შევიყვანეთ", - ამბობს იგი.

ინგა გრიგოლია ვარაუდობს, რომ ეს იყო მექანიკური შეცდომა, როდესაც არ მიუთითეს ფოტოს გადაღების ადგილი.

"იქ არ ყოფილა, რომ ეს თბილისია, მაგრამ ზუსტად რადგანაც არ იყო მითითებული, რომ ეს თბილისი არ არის, ეს იყო სწორედ ყველაზე დიდი შეცდომა. მე გვიან ვნახე ეს ფოტო, როცა უკვე აღებული იყო გვერდიდან. ბუნებრივია, მესმის ყველა იმ ადამიანის, რომელსაც გაუჩნდა კითხვა, ამიტომ ბოდიში ნამდვილად ჰქონდა ტელეკომპანიას მოსახდელი. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, ამ ვითარებაში, როდესაც ყველა სიტყვა უნდა ავწონ-დავწონოთ, ეს იყო ძალიან ცუდი შეცდომა, რომელიც ჩვენ დავუშვით, ვწუხვარ, რომ ასე მოხდა და კიდევ ერთხელ ვიხდი ბოდიშს", - განაცხადა მან "მედიაჩეკერთან" საუბარში. 

შეგახსენებთ, 18 მარტის მდგომარეობით, კორონავირუსული ინფექცია Covid-19-ით, მსოფლიოში 200 000-მდე ადამიანია ინფიცირებული. ამ დროისათვის გამოჯანმრთელებულია 82 000-მდე დაავადებული, ხოლო გარდაცვლილთა რიცხვი 8000-ს აღწევს. ბოლო ინფორმაციით, საქართველოში ოფიციალურად დადასტურებულია დაავადების 38 და გამოჯანმრთელების 1 შემთხვევა. დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ინფორმაციით, კარანტინში 1261, სტაციონარული მეთვალყურეობის ქვეშ კი 216 ადამიანია. 

კორონავირუსული ინფექციის გამო საქართველოში მთელი რიგი შეზღუდვები მოქმედებს. გუშინ შეზღუდვები შეეხო საზოგადოებრივ ტრანსპორტსაც. 

კორონავირუსი ახლა მსოფლიო მედიის სამუშაო თემაა. ქვეყნდება არაერთი რეკომენდაცია, როგორ უნდა გააშუქონ ჟურნალისტებმა ეპიდემიის ეს შემთხვევა. ამ რეკომენდაციებს შორის უპირველესია გადამოწმების მნიშვნელობა, განსაკუთრებული სიფრთხილე ციფრებთან, მანიპულაციური სათაურებისგან თავის არიდება და სიფრთხილე იმ ფოტო და ვიდეომასალის გამოქვეყნებისას, რომელსაც მედია ამ თემასთან კავშირში აქვეყნებს. 

ამ თემაზე დაგაინტერესებთ:

• 10 რჩევა ჟურნალისტებისათვის, ვინც კორონავირუსის თემაზე მუშაობს
  
  
• უსაფრთხოების რა წესები უნდა დაიცვან ჟურნალისტებმა კორონავირუსის შემთხვევების გაშუქებისას - NDCD-ის რეკომენდაციები
  
  
• რჩევები ჟურნალისტებს კორონავირუსის გაშუქებასთან დაკავშირებით

• იხილეთ ამ თემაზე: მუხთარლის საქმე - რატომ გავხდით ჟურნალისტები აქტივისტები

ნიკოლოზ სიმონიშვილის განმარტებით, ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა რომც გამოცხადდეს, ამ ეტაპზე ინფორმაციის გავრცელების თავისუფლების შეზღუდვის აუცილებლობა არ დგას. ამ უფლების შეზღუდვას, თუ ეს დღის წესრიგში დადგება ( მე-3, მე-5, მე-7 პუნქტები), ძალიან საფუძვლიანი დასაბუთება დასჭირდება.

ნიკოლოზ სიმონიშვილი ამბობს, რომ უკიდურეს შემთხვევაში, ინფორმაციის გავრცელების თავისუფლების შეზღუდვის საფუძველი შეიძლება გახდეს მაგალითად დეზინფორმაციისგან, ე.წ. ფეიკნიუსებისგან თავის დაცვა, ან საზოგადოების დაცვა საყოველთაო პანიკისგან, თუ ასეთი რამ იარსებებს.

“თუმცა, მნიშვნელოვანია, რომ საზოგადოება უნდა იყოს ინფორმირებული ქვეყანაში არსებულ ვითარებაზე, უნდა იცოდეს რა ხდება იმ გარემოში სადაც იმყოფება. თუ ინფორმაციის გავრცელების შეზღუდვა მოემსახურება იმას, რომ მეტად დაცული იყოს მოქალაქე, ანუ, მეტი საზოგდოებრივი სიკეთე თუ ექნება, თუ პროპორციული იქნება ასეთი ჩარევა და ცრუ ინფორმაციის გავრცელების აღკვეთას მოემსახურება, ასეთ შემთხვევაში შეიძლება შეიცვალოს. თუმცა, როგორც ვახსენე, ამ დროისთვის ამის საჭიროება არ დგას”, - ამბობს იგი.

თუ დავუშვებთ იმ ვერსიას, რომ შეზღუდვა ინფორმაციის გავრცელებასაც შეეხო, მაშინ, ნიკოლოს სიმონიშვილის განმარტებით, დეკრეტში დეტალურად უნდა აისახოს რაში იქნება გამოხატული ეს შეზღუდვა.

მისი თქმით, ამ შემთხვევაშიც შეზღუდვა არ შეეხება საქართველოს საზოგადოებრივ მაუწყებელს. კანონმდებლობის თანახმად, საგანგებო სიტუაციის დროს საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ვალდებულებაა საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის მოთხოვნით უზრუნველყოს საგანგებო სიტუაციის შესახებ შეტყობინებისა და სხვა ინფორმაციის გადაცემა.

“არის პატარა გამონაკლისი, რასაც იცნობს მაუწყებლობის შესახებ კანონი. მიუხედავად იმისა, რომ შეზღუდვა ხვდება ყველასთვის, საგანგებო მდგომარეობის მართვის სამსახურთან შეთანხმებით, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა საინფორმაციო რეჟიმში უნდა იმაუწყებლოს, თუმცა, ყველა ინფორმაცია იქნება დაკავშირებული საგანგებო მდგომარეობასთან”, - ამბობს იგი და აქვე კიდევ ერთხელ დასძენს, რომ თუ შეზღუდვა კონსტიტუციის მე-17 მუხლსაც შეეხება, ინტერნეტის ნაწილიც შეიზღუდება, ანუ, შეზღუდვები შეეხება ონლაინ მედიებსაც და ინტერნეტში გამოქვეყნებულ სხვა ინფორმაციასაც, რაც ყოვლად დაუშვებელი იქნება, - “ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების შეზღუდვა უნდა იყოს ძალიან, ძალიან უკანასკნელი შეზღუდვა, რომელიც შეიძლება სახელმწიფომ გამოიყენოს”.

გარეკანის ფოტო: CNN

ნიკოლოზ სიმონიშვილის განმარტებით, ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა რომც გამოცხადდეს, ამ ეტაპზე ინფორმაციის გავრცელების თავისუფლების შეზღუდვის აუცილებლობა არ დგას. ამ უფლების შეზღუდვას, თუ ეს დღის წესრიგში დადგება ( მე-3, მე-5, მე-7 პუნქტები), ძალიან საფუძვლიანი დასაბუთება დასჭირდება.

ნიკოლოზ სიმონიშვილი ამბობს, რომ უკიდურეს შემთხვევაში, ინფორმაციის გავრცელების თავისუფლების შეზღუდვის საფუძველი შეიძლება გახდეს მაგალითად დეზინფორმაციისგან, ე.წ. ფეიკნიუსებისგან თავის დაცვა, ან საზოგადოების დაცვა საყოველთაო პანიკისგან, თუ ასეთი რამ იარსებებს.

“თუმცა, მნიშვნელოვანია, რომ საზოგადოება უნდა იყოს ინფორმირებული ქვეყანაში არსებულ ვითარებაზე, უნდა იცოდეს რა ხდება იმ გარემოში სადაც იმყოფება. თუ ინფორმაციის გავრცელების შეზღუდვა მოემსახურება იმას, რომ მეტად დაცული იყოს მოქალაქე, ანუ, მეტი საზოგდოებრივი სიკეთე თუ ექნება, თუ პროპორციული იქნება ასეთი ჩარევა და ცრუ ინფორმაციის გავრცელების აღკვეთას მოემსახურება, ასეთ შემთხვევაში შეიძლება შეიცვალოს. თუმცა, როგორც ვახსენე, ამ დროისთვის ამის საჭიროება არ დგას”, - ამბობს იგი.

თუ დავუშვებთ იმ ვერსიას, რომ შეზღუდვა ინფორმაციის გავრცელებასაც შეეხო, მაშინ, ნიკოლოს სიმონიშვილის განმარტებით, დეკრეტში დეტალურად უნდა აისახოს რაში იქნება გამოხატული ეს შეზღუდვა.

მისი თქმით, ამ შემთხვევაშიც შეზღუდვა არ შეეხება საქართველოს საზოგადოებრივ მაუწყებელს. კანონმდებლობის თანახმად, საგანგებო სიტუაციის დროს საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ვალდებულებაა საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის მოთხოვნით უზრუნველყოს საგანგებო სიტუაციის შესახებ შეტყობინებისა და სხვა ინფორმაციის გადაცემა.

“არის პატარა გამონაკლისი, რასაც იცნობს მაუწყებლობის შესახებ კანონი. მიუხედავად იმისა, რომ შეზღუდვა ხვდება ყველასთვის, საგანგებო მდგომარეობის მართვის სამსახურთან შეთანხმებით, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა საინფორმაციო რეჟიმში უნდა იმაუწყებლოს, თუმცა, ყველა ინფორმაცია იქნება დაკავშირებული საგანგებო მდგომარეობასთან”, - ამბობს იგი და აქვე კიდევ ერთხელ დასძენს, რომ თუ შეზღუდვა კონსტიტუციის მე-17 მუხლსაც შეეხება, ინტერნეტის ნაწილიც შეიზღუდება, ანუ, შეზღუდვები შეეხება ონლაინ მედიებსაც და ინტერნეტში გამოქვეყნებულ სხვა ინფორმაციასაც, რაც ყოვლად დაუშვებელი იქნება, - “ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების შეზღუდვა უნდა იყოს ძალიან, ძალიან უკანასკნელი შეზღუდვა, რომელიც შეიძლება სახელმწიფომ გამოიყენოს”.

გარეკანის ფოტო: CNN

• A კორპუსი მე-3 სართულის ფოიე
• B კორპუსი მე-2 სართული - ბიუროს ოთახის მიმდებარე ფოიე
• B კორპუსი მე-3 სართული - პლენარულ სხდომათა დარბაზის მიმდებარე ფოიე

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი თეონა ბაკურიძე, რომელსაც ზუსტად ერთი კვირის წინ, დირექტორის ბრძანებით უფლებამოსილება დროებით შეუჩერეს, დღეს, 13 მარტს, სამსახურიდან გაათავისუფლეს.

ამის შესახებ ინფორმაცია თავად თეონა ბაკურიძემ გაავრცელა. როგორც იგი წერს, მის საქმეზე სამსახურეობრივი მოკვლევა საბოლოოდ მისი გათავისუფლებით დასრულდა. 

გათავისუფლების საფუძვლად, დირექტორის ბრძანებაში მითითებულია რომ, "თეონა ბაკურიძის მხრიდან ადგილი ჰქონდა შრომითი ხელშეკრულებისა და შრომის შინაგანაწესის პირობების აშკარა უხეშ დარღვევას". ასევე, "ფსიქოლოგიური ზეწოლა სამსახურის ხელმძღვანელისა და რედაქტორის მიმართ, რითაც ხელი შეუშალა საინფორმაციო საქმიანობას".

მედიასამართლის იურისტებს თეონა ბაკურიძის გათავისუფლების ბრძანების დასაბუთებულობის შესახებ კითხვები უჩნდებათ.

"ბრძანებაში საუბარია თეონა ბაკურიძის მხრიდან სავარაუდო გადაცდომის ჩადენაზე, თუმცა არაა დასაბუთებული, რომელ მტკიცებულებას დაეყრდნო ამ შემთხვევაში დირექტორი. გაუგებარია გამოიკვლიეს თუ არა ყველა მტკიცებულება, გამოკითხეს თუ არა ფაქტის შემსწრე ყველა მოწმე და ჰქონდა თუ არა თეონა ბაკურიძეს სათანადო დრო და შესაძლებლობა მტკიცებულებების წარსადგენად. ბრძანება არ არის დასაბუთებული ასევე სახდელის ნაწილში. კერძოდ, გათავისუფლება უნდა იყოს უკანასკნელი ზომა და შეუძლებელი უნდა იყოს სახდელის გამოყენებით დისციპლინის გამოსწორება", - ამბობს 
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მედიასამართლის იურისტი ნიკოლოზ სიმონიშვილი.

მისივე თქმით, ამ ბრძანებაში სათანადოდ არ არის გამოკვლეული გარემოებები და არაა დასაბუთებული რატომ ვერ იქნებოდა მიღწეული იგივე შედეგი სახდელის გამოყენებით.

შეგახსენებთ, თეონა ბაკურიძე დირექტორის ბრძანებით ეთერიდან 9 მარტიდან  იყო მოხსნილი.

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორმა, გიორგი კოხრეიძემ მაუწყებლის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანი, თეონა ბაკურიძე ეთერიდან მოხსნა.  გადაწყვეტილება თეონა ბაკურიძეს დღეს, 6 მარტს, საღამოს ჩაბარდა. ბრძანების მიხედვით, თეონა ბაკურიძეს ორშაბათიდან, 9 მარტიდან დროებით ეკრძლება საკუთარი უფლება-მოვალეობების შესრულება.

დირექტორის ბრძანებაში ნათქვამია, რომ თეონა ბაკურიძემ, საინფორმაციო სამსახურის უფროსის დროებით მოვალეობის შემსრულებელს, გიორგი აბაზაძეს არ მისცა საქმიანობის განხორციელების უფლება. გიორგი კოხრეიძის მტკიცებით, თეონა ბაკურიძე ფსიქოლოგიურად აიძულებდა გიორგი აბაზაძეს განცხადება დაეწერა და სამსახურიდან წასულიყო. ბრძანების თანახმად, დირექტორმა რეკომენდაცია მრჩეველთა საბჭოზე ლალი ბერძენიშვილისა და ფირუზ ბოლქვაძისგან მიიღო.

ბრძანებაში, რომელიც თეონა ბაკურიძეს ჩაბარდა, არაფერი წერია მეორე მხარის პოზიციების შესახებ.

თეონა ბაკურიძე "მედიაჩეკერთან" საუბარში ამბობს, რომ დროებით ეთერიდან მოხსნის საფუძვლად დღეს დილით ნიუსრუმში გიორგი აბაზაძესთან კამათი დაუდეს.

მრჩეველთა საბჭოს წევრი გია ქარცივაძე გვეუბნება, რომ ბრძანება, რომელიც დირექტორმა გამოსცა,  კანონშეუსაბამოა.  მას არ გააჩნია არც ფაქტობრივი და არც სამართლებრივი საფუძველი.

"დირექტორს მოსმენილი არ აქვს განმარტებები არც იმისგან, ვისაც შეუჩერა უფლებამოსილება და არც მისგან, ვის გამოც შეუჩერა. გარდა იმისა, რომ სამართლებრივად გაწერილი არ არის ეს შეიძლება თუ არა, თეორიულადაც რომ ყოფილიყო შესაძლებელი, კონკრეტული მონაწილე მხარეების გარეშე გადაწყვეტილების მიღება არ შეიძლებოდა", - ამბობს იგი "მედიაჩეკერთან" საუბარში და ამატებს, რომ ბრძანებაში ასევე არ არის დასაბუთებული მიზანშეწონილობის საკითხი:

"არსებითი არის ის, რომ ამ შეჩერებით რა მოხდება, რა შედეგი დადგება, პოზიტივი რა იქნება, ბრძანებას რომ მიიღებ, უნდა იყოს რა უკეთეს შედეგს მიიღებ. ანუ თეონა ბაკურიძე ეთერში რომ აღარ გამოჩნდება, ამით აბაზაძე აღარ გაღიზიანდება?! უნდა დაასაბუთო ბრძანება".

გია ქარცივაძე ფიქრობს, რომ ეს არის ძალაუფლების დემონსტრირების და თანამშრომელთა დაშინების მცდელობა: "თეონა რადგან ხშირად ჩანდა ეკრანზე და გამოირჩეოდა კმამაღალი განცხადებებით, ეს არის უბრალოდ ანგარიშსწორება მასთან". 

ქარცივაძის განმარტებით, თეონა ბაკურიძეს შეუძლია ეს ბრძანება სასამართლოში გაასაჩივროს, თუმცა, ცხადია, რომ პროცესები გაიწელება და სადღაც, რამდენიმე წლის მერე დამდგარ შედეგს ეფექტი უკვე აღარ ექნება.  




 

დაავადებათა კონტროლის ცენტრი ჟურნალისტებისთვის, რომლებიც კორონავირუსის თემას აშუქებენ, სპეციალურ რეკომენდაციებს ავრცელებს.  რეკომენდაციები ეხება ინტერვიუს აღების პროცესსა და მუშაობას შესაძლო ინფირცირებულ ადამიანთან. ამ რეკომენდაციებს შორის არის  ინტერვიუს წარმოება მიკროფონის დამჭერი გრძელი ჯოხით, მიკროფონის გამოყენება ღრუბლის გარეშე, უსაფრთხო დისტანციის შენარჩუნება და ა.შ. 

გთავაზობთ რეკომენდაციებს სრულად:

ა) შესაძლო ინფიცირებულ ადამიანთან ახლო კონტაქტისგან თავის არიდება სამედიცინო ნიღბის გამოყენების გარეშე.

• ხელის ხშირი დაბანა, არანაკლებ 20 წამის განმავლობაში საპნითა და წყლით, ან ხელის დაიმუშავება სპირტის შემცველი ხსნარით.
• დაუშვებელია თვალების, ცხვირსა და პირის ღრუს დაუბანელი ხელით შეხება.

შეგახსენებთ, რომ დღეს, 5 მარტს, საქართველოში ოფიციალურად დადასტურდა კორონავირუსის მესამე შემთხვევა.  

• რჩევები ჟურნალისტებს კორონავირუსის გაშუქებასთან დაკავშირებით

დაავადებათა კონტროლის ცენტრი ჟურნალისტებისთვის, რომლებიც კორონავირუსის თემას აშუქებენ, სპეციალურ რეკომენდაციებს ავრცელებს.  რეკომენდაციები ეხება ინტერვიუს აღების პროცესსა და მუშაობას შესაძლო ინფირცირებულ ადამიანთან. ამ რეკომენდაციებს შორის არის  ინტერვიუს წარმოება მიკროფონის დამჭერი გრძელი ჯოხით, მიკროფონის გამოყენება ღრუბლის გარეშე, უსაფრთხო დისტანციის შენარჩუნება და ა.შ. 

გთავაზობთ რეკომენდაციებს სრულად:

ა) შესაძლო ინფიცირებულ ადამიანთან ახლო კონტაქტისგან თავის არიდება სამედიცინო ნიღბის გამოყენების გარეშე.

• ხელის ხშირი დაბანა, არანაკლებ 20 წამის განმავლობაში საპნითა და წყლით, ან ხელის დაიმუშავება სპირტის შემცველი ხსნარით.
• დაუშვებელია თვალების, ცხვირსა და პირის ღრუს დაუბანელი ხელით შეხება.

შეგახსენებთ, რომ დღეს, 5 მარტს, საქართველოში ოფიციალურად დადასტურდა კორონავირუსის მესამე შემთხვევა.  

• რჩევები ჟურნალისტებს კორონავირუსის გაშუქებასთან დაკავშირებით

დღეს, 28 თებერვალს, მას შემდეგ რაც ცნობილი გახდა რომ აჭარის მაუწყებლის დირექტორმა საინფორმაციო სამსახურის უფროსის  პოზიციიდან გაათავისუფლა შორენა ღლონტი, მაუწყებლის ჟურნალისტების ნაწილმა, მთავარი საინფორმაციო გამოშვების დასასრულს, პირდაპირ ეთერში, ერთწუთიანი დუმილით და მესიჯით -  "აჭარის მაუწყებელში სუსია" , კიდევ ერთხელ გამოუცხადა პროტესტი ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებს. 

"ჩვენ გვინდა ერთწუთიანი დუმილის უფლებით ვისარგებლოთ და ამ დუმილით გამოვხატოთ პროტესტი იმ პროცესის მიმართ, რაც აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარეობს. ჩვენ რამდენიმე თვეა ვსაუბრობთ, რომ მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლის ღია მცდელობა, ღია შტურმი მიმდინარეობს, ადამიანებს დევნიან სხვადასხვა ფორმით, აშანტაჟებენ, ათავისუფლებენ სამსახურიდან, ამ ყველაფერში კი რა თქმა უნდა ჩართულია მაუწყებლის დირექტორი და მრჩეველთა საბჭოს სამი წევრი,  "ქართული ოცნების" კვოტით დაკომპლექტებული. ჩვენი პროტესტი გვინდა გამოვხატოთ ერთწუთიანი დუმილით", - თქვა პირდაპირ ეთერში მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა თეონა ბაკურიძემ, პარალელურად კი სტუდიაში შეიკრიბნენ ჟურნალისტები, საპროტესტო წარწერებით , შემდეგი ერთი წუთი კი ეთერში სრული დუმილი იყო. 

შეგახსენებთ, დღეს, 28 თებერვალს, ცნობილი გახდა, რომ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის საინფორმაციო სამსახურის უფროსი, შორენა ღლონტი, დაკავებული თანამდებობიდან გაათავისუფლეს. 

''ახალი ამბების სამსახურის უფროსის, შორენა ღლონტის გადაცდომასთან დაკავშირებით დასრულებულია მოკვლევა და იგი გათავისუფლებულია დაკავებული თანამდებობიდან. გათავისუფლების საფუძვლის გაცნობა შეუძლიათ დაინტერესებულ პირებს. მზად ვარ ქალბატონ შორენას შევთავაზო ისეთი პოზიცია, სადაც მას არ ექნება მსგავსი გადაცდომის შესაძლებლობა და მიეცემა პროფესიული საქმიანობის გაგრძელების საშუალება'', - წერია განცხადებაში, რომელიც დირექტორის სახელით ონლაინ სამსახურს გაუგზავნეს.

შორენა ღლონტის გათავისუფლებას წინ უსწრებდა 20:00 საათიანი გამოშვების რედაქტორის მაია მერკვილაძის გათავისუფლება დაკავებული პოზიციიდან. ამ თანამდებობაზე იგი ნინო ხაჟომიამ ჩაანაცვლა, თუმცა, დღეს ასევე ცნობილი გახდა, რომ დანიშვნიდან 4 დღეში ნინო ხაჟომიამ აღნიშნული პოზიცია საკუთარი განცხადებით დატოვა. 


"მედიაჩეკერი" მთელი საღამოა ცდილობს ტელევიზიის დირექტორთან დაკავშირებას, თუმცა იგი სატელეფონო ზარებს არ პასუხობს. 

დანიშვნიდან ოთხ დღეში აჭარის ტელევიზიის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების უფროსმა ნინო ხაჟომიამ, პირადი განცხადების საფუძველზე დაკავებული პოზიცია დატოვა. ინფორმაციას ამის შესახებ აჭარის ტელევიზია ავრცელებს.  მაუწყებლისვე ინფორმაციით, მის მოვალეობას ფირუზ ბოლქვაძე შეასრულებს. 

ფირუზ ბოლქვაძე


რატომ მიიღო ნინო ხაჟომიამ ეს გადაწყვეტილება უცნობია, "მედიაჩეკერი" ცდილობს მასთან დაკავშირებას, თუმცა მისი ტელეფონი გამორთულია.  რაც შეეხება აჭარის ტელევიზიის დირექტორს გიორგი კოხრეიძეს, იგი ჩვენს ზარებს არ პასუხობს. 

შეგახსენებთ, აჭარის ტელევიზიის 20:00 საათიანი საინფორმაციო გამოშვების უფროსის პოზიციაზე ნინო ხაჯომიამ მაია მერკვილაძე ჩაანაცვლა. მაია მერკვილაძე ამ პოზიციიდან დირექტორმა გაათავისუფლა და სანაცვლოდ რადიოს საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორობა და მაუწყებელში ჯერ არარსებული ტოქშოუს პროდიუსერობა შესთავაზა. 

 დღეს ასევე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ დირექტორმა დაკავებული პოზიციიდან გაათავისუფლა ასევე საინფორმაციო სამსახურის უფროსი შორენა ღლონტი. 

შენიშვნა:  სტატიის თავდაპირველ ვერსიაში მითითებული იყო რომ ნინო ხაჟომია აჭარის მაუწყებელს ტოვებს. ეს აქცენტირებული იყო სათაურშიც, ვინაიდან  ასე გავრცელდა ინფორმაცია აჭარის ტელევიზიის მიერ.  მასალის გამოქვეყნების შემდეგ "მედიაჩეკერს" დაუკავშირდა მაუწყებლის ერთ-ერთი თანამშრომელი, რომელმაც თქვა, რომ ნინო ხაჟომია ტოვებს მთავარი საინფორმაციო  სამსახურის უფროსის პოზიციას. რჩება თუ არა იგი მაუწყებელში, მისთვის უცნობია.

• ტელეიმედი - 9,891,702.51 ლარი
• სამაუწყებლო კომპანია რუსთავი 2 – 5,009,224.00 ლარი
• საზოგადოებრივი მაუწყებელი - 656,171.18 ლარი
• ტელეკომპანია პირველი - 1,423,321.00 ლარი
• მთავარი არხი - 2,426,619.30 ლარი
• სილქნეტი - 614,660.89 ლარი
• ჯი-დი-ეს თივი - 600,787.79 ლარი
• სეტანტა ჯორჯია - 277,271.35 ლარი
• რ.ბ.ჯ. – 143,408.50 ლარი
• ტვ 25 – 133,989.90 ლარი
• ტელე-რადიო კომპანია თრიალეთი - 123,235.52 ლარი
• სტუდია პულსი - 86,964.37 ლარი
• ქვემო ქართლის ტელე-რადიო კომპანია - 84,860.00 ლარი
• სტუდია მაესტრო - 118,025.00 ლარი
• პალიტრა Tv – 158,902.45 ლარი
• რაგბი ტვ - 96,649.00 ლარი
• ტელეკომპანია „კავკასია“ – 64,241.13 ლარი
• ტელერადიოკომპანია რიონი - 47,791.94 ლარი
• არასამეწარმეო კავშირი ობიექტივი - 70,000.00 ლარი
• დამოუკიდებელი ტელე-რადიო კომპანია ოდიში - 32,784.75 ლარი
• სხვა - 431,697.56 ლარი

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის მოადგილედ ვახტანგ ხუზმიაშვილი აირჩეს. კომისიამ ვახტანგ ხუზმიაშვილი დახურულ სხდომაზე აირჩია. ინფორმაციას მისი არჩევის შესახებ გამოცემა "ბათუმელები" ავრცელებს. გამოცემის ცნობით, კომისიამ არჩევანი უკვე გააკეთა, თუმცა,  შედეგებს არ ასაჯაროებს იქამდე, ვიდრე მას დირექტორს არ წარუდგენენ.